ET Wijkmodel voor energietransitie in de gebouwde omgeving

ET Wijkmodel voor energietransitie in de gebouwde omgeving Introductie, Juni 2013

Copyright © 2013 by Energy Transition Group BV No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in any form or by any means electronic, mechanical, photocopying, recording, or otherwise - without the permission of Energy Transition Group BV. This document provides an outline of a presentation and is incomplete without the accompanying oral commentary and discussion.

ET Wijkmodel - Introductie

1

Energy Transition Group - GHJ – Juni 2013

Onderwerpen ET Wijkmodel

Maatschappelijke Relevantie Model Functionaliteit Screenshots Toepassing voor DE Ramplaan Vervolgstappen


2


Energietransitie: Maatschappelijk Belang De transitie naar duurzame energie is urgent om diverse redenen:

Leveringszekerheid: • Verminder afhankelijkheid van politiek instabiele regio’s • Compenseer de verminderde olie & gas productie in Europa

Olieproductie uit de Noordzee 2001-2030. Bron: British Petroleum, 2007

Milieu & duurzaamheid:

Economie:

Olie prijs 1970-2006


• Zorg voor energielevering tegen voorspelbare en betaalbare prijzen • Realiseer ‘groen groei’ door positie op te bouwen in hernieuwbare energie & energie efficiëntie technologieën

3

Bln m3 Geq

Stop klimaatverandering en uitputting van grondstoffen Gas productie in Nederland 2008-2030 Bron: TNO, 2007

Year Verwachte productie Groningen Verwachte productie niet-ontwikkelde overige locaties Verwachte productie ontwikkelde overige locaties


Energietransitie in Nederland: Het wordt tijd om serieus te worden • Een trendbreuk is nodig wil Nederland het doel van 16% duurzame energie in 2020 realiseren: 50% Hernieuwbaar aandeel primaire energie

Oostenrijk

45%

Denemarken

40%

Frankrijk Duitsland

35%

Italië

30%

Nederland

25%

Spanje

20%

te el s

l l in

Zweden

g

do g 0% l lin 2 e U t E g e ls tin do ich % l 6 p 1 ver NL EU % 14 NL

15% 10% 5% 0% 1990

1995

2000

2005

2010

2015

Verenigd Koninkrijk EU (27 landen)

2020

• Een Nationaal Energie(transitie)akkoord is hard nodig om belangentegenstellingen te overbruggen: Energiebedrijven: • Rendement op bestaande productiefaciliteiten realiseren

Werkgevers: • Energie voor de laagste prijs Werknemers: • Behoud van koopkracht en werkgelegenheid

Milieubeweging: • Energietransitie versnellen lokaal of centraal

Centrale overheid: • Geen belastingderving • Gasbaten continueren ET Wijkmodel - Introductie

4


Energie Transitie: Groene Groei Potentie

Geselecteerde hernieuwbare energie technologieën - Wereldmarkt 600

Geselecteerde energie-efficientie-technologieën - Wereldmarkt 600

500

500

400 300

201 GR A C

0- 2

: 9. 02 0

miljard US$

miljard US$

De wereldmarkt voor hernieuwbare energie & energie efficiëntie toepassingen groeit met 10% per jaar en zal in 2020 de US$ 1000 miljard (+/- 20%) passeren (excl. hydro, getijden en geothermisch technologie):

3%

200

400 300

100

0

0

2015

2020

20 1

2010 Warmtekracht-koppeling Isolatie Afval-naar-energie Verlichting Slimme meters

Bronnen: Make, EIPA, Cleantech Group, ETG analysis

0

: 10

.7 %

200

100

2005 2010 Biobrandstoffen Zon PV Wind op zee Wind op land

R CAG

20 -20

2015 2020 Ramen Hybride voertuigen Biomassa Warmtepompen (grond bron) Bron: BCC Research

“The nation that leads the clean energy economy will be the nation that leads the global economy” (President Obama, State of the Union 2010)


5


Energietransitie: Belang van de bebouwde omgeving De bebouwde omgeving is verantwoordelijk voor 35% van de primaire energieconsumptie: • De 'Total Primary Energy Supply' (TPES) van Nederland* is ca. 150 kWh/persoon/dag**

*** 43%

16%

35%

6%

64.3

24.3

52.4

8.7 kWh/persoon/dag

1398

527

1140

189 PJ/jaar

* International Energy Agency (IEA), Energiestatistiek Nederland in 2009. Totaal exclusief internationale bunkers (ca. 35 kWh/persoon/jaar). ** 1 kWh/persoon/dag = 21.7 PJ/jaar bij een bevolkingsaantal van 16.5 miljoen => 150 kWh/persoon/dag = 3250 PJ/jaar (NL) *** Energiegebruik van gebouwde omgeving is gelijkgesteld aan het totaal van huishoudens en de dienstensector ET Wijkmodel - Introductie

6


Energietransitie: Lokale Initiatieven Er zijn in Nederland meer dan 200 lokale energie-initiatieven en meer dan 40 ‘koepel organisaties’*: • De meeste zijn nu nog primair gericht op gemeenschappelijke inkoop van energie, zonnepanelen en besparingsmaatregelen aan de woning Lokale energie-initiatieven in Nederland per provincie

* Bronnen: www.hieropgewekt.nl, www.energytransitiongroup.com ET Wijkmodel - Introductie

7


Energietranstie: Belang van Lokale Initiatieven Lokale energie-initiatieven kunnen een belangrijke bijdrage leveren omdat: • Lokale energie-initiatieven beter in staat zijn om het vereiste maatschappelijk draagvlak te creëren; • Besparingen en warmtegebruik (WKK operatie) alleen lokaal gerealiseerd kunnen worden; • Decentrale energieproductie in toenemende mate kan concurreren met centrale energieproductie door de kostendaling en rendementsverhoging van kleinschalige opwekking: Schaalgrootte vs eenheidskosten voor zon PV

Schaalgrootte vs elektrisch rendement voor elektriciteitgeneratie op basis van brandstof*

Zon klimaat: 980 piek hr/jaar Oriëntatie: Zuid Helling: 30°

Schaalgrootte vs eenheidskosten voor wind turbines

Wind klimaat Weibull distributie: = 7 m/s, k = 1.9


* Hergebruik van warmte niet meegerekend: Bij lokale toepassing kan de warmte nuttig gebruikt worden bij WKK toepassing 8


Energietransitie in ‘de wijk’: Betrokken Disciplines & Partijen De complexiteit van de transitie is hoog door de verwevenheid van uiteenlopende disciplines, de diversiteit van de betrokken partijen en de hoogte van de upfront investeringen die consistentie op lange termijn vereisen: Implementatie en operatie

Regelgeving & regie Bouw bedrijven

EU Programma’s

Centrale & regionale overheid

Energie bedrijven

Regionale Revolverende Publieke fondsen

Lokale Energie initiatieven

Netwerk infrastructuur bedrijven

Energie R&D instituten

Industrie organisaties & NGOs

Cleantech leveranciers

Vastgoed fondsen

Private investering fondsen

Legenda

Private sector

Technologie ET Wijkmodel - Introductie

Financiering 9

Publieke sector


ET Wijkmodel: Positionering Het ET Wijkmodel is het Energie Transitie Model op gebiedsniveau: • Energiebesparing in gebouwen in combinatie met lokale productie van hernieuwbare elektriciteit- & warmte • Vormt de brug tussen ‘high level’ nationale/regionale transitie modellen en ‘bottom up’ EPA modellen (voor gebouwen) en productie-eenheid modellen (voor Zon PV, Windenergie, Biomassa, etc.): Nationale energie transitie modellen

ET Wijkmodel

Energie Index & Label (EPC) Energie Prestatie Advies (EPA) (NEN-2767) ET Wijkmodel - Introductie

Energieprestatienorm voor maatregelen op gebiedsniveau (EMG) (NEN-7120 / NVN-7125)

Technisch-economische modellen voor afzonderlijke hernieuwbare technologieën 10


ET Wijkmodel: Relevantie voor Verschillende Doelgroepen Lokale initiatieven

• Bottom-up technische en economische haalbaarheidsanalyse van alternatieve transitie scenario’s en uitrolfasering: - Totaalbeeld van mogelijke aanpassingen aan gebouwen en inrichting van een centrale wijkinfrastructuur en de onderlinge afhankelijkheid; - Samenhangende berekeningen van de investeringen en besparingen van deelnemers en de financiën van de Energie Coöperatie;

• Business case en implementatieplan voor communicatie naar bewoners, partners en financiers. Cleantech leveranciers

Overheid & Koepels

• Product business case voor toepassing in de gebouwde omgeving: - Dimensionering: Capaciteit, beschikbaarheid, in- en uitvoer; - Installatie en onderhoud & beheer model; - Kosten en toegevoegde waarde analyse. • Technische en financiële ‘benchmarking’ tegen concurrerende technologieën. • Haalbaarheidsanalyse en ‘ranking’ van alternatieve transitie scenario’s en afhankelijkheid van lokale omstandigheden: - Bestaande bouw / nieuwbouw en type gebouwen en huishoudens; - Gebiedsomvang en natuurlijke omgeving (b.v. aanwezigheid biomassa, kassen, daken voor PV) en synergie met lokale bedrijven / industrie.

• Invloed van regelgeving (energiebelasting en transportkosten) op de financiële haalbaarheid Regionale fondsen


• Potentiële bijdrage aan regionale duurzaamheids doelstellingen: - CO2 uistoot vermindering, energiebesparing en energiezelfvoorziening. • Potentiële bijdrage aan lokale werkgelegenheid en waarde creatie (technologiebedrijven, bouwen installatie sector); • Schatting van financieringsbehoefte en verwachte rendement op investeringen. 11





12


ET Wijkmodel: Functionele Structuur Het ET Wijkmodel voorziet in een integrale doorrekening van transitie scenario’s op gebiedsniveau: • Energiebesparing in gebouwen in combinatie met lokale productie van hernieuwbare elektriciteit- & warmte • Technische en financiële haalbaarheidsanalyse • Scenario manager voor doorrekening van implementatie alternatieven en gevoeligheidsanalyse Model Functies Invoer gebiedsgegevens: Technische & economische parameters: • • • • • •

Algemene demografische gegevens Aantal woningen & bedrijven per type Dakoppervlak, oriëntatie en inclinatie op straatniveau Huidig energiegebruik (elektriciteit & gas) Afvalproductie en beschikbaarheid biomassa Lokale klimaatgegevens

• Algemene fysische & financiële parameters • Modelparameters voor gebouwen en lokale energieproductie • Tarieven voor gas, elektriciteit , waterzuivering en rioolgebruik • Wet & regelgeving: Energiebelasting, transportkosten en BTW

… & alternatieve transitie scenario’s: • Aanpassingen aan gebouwen en fasering • Inrichting centrale wijk infrastructuur

Lange termijn projecties ‘Business as usual’ vs Techno-economische modellen: geselecteerde transitie scenario: • Energie productie & consumptie

• & Massa en energiebalansen op • Massa energie balansen component- en gebiedsniveau • Financien huishoudens, bedrijven en • & operationele kosten energieInvesteringen leveranciers (Lokale EC) Modellen voor gebouwen: huishoudens, bedrijven en lokale • … • Gebaseerd op ISSO standaarden energiecoöperatie Modellen voor lokale hernieuwbare (EPC/EPA), uitgebreid voor: • Besparingen, subsidies en energie: ▪ Schatting van investeringen in financieringskosten • Zon PV en zonneboilers isolatie en energiesystemen • Windturbine(s) ▪ Integratie met lokale warmtenet (voor ruimteverwarming/koeling & • Biovergisting en warmteterugwinning uit warm tapwater) zwart- en grijs water ▪ Overige elektriciteitgebruik • Terugwinning energie uit afval d.m.v. vergassing / pyrolyse ▪ Aanpassingen voor zwart- en grijswater behandeling • WKO • Gekalibreerd op actueel energiegebruik • Kas als energiebron ET Wijkmodel - Introductie

13


ET Wijkmodel: Model logica Het ET Wijkmodel evalueert de: • Technische haalbaarheid: Kan de centrale infrastructuur in de (aangepaste) vraag van eindgebruikers voorzien? • Financiële haalbaarheid: Zijn de besparingen voldoende om de investeringen te kunnen financieren? Transitie scenario

Huidige situatie Energie consumptie

Demografische gegevens

Wijk centrale infrastructuur

Afval productie

Deelname eindgebruikers

Wijk transport infrastructuur

Techno-economische modellen Elektriciteit Warmte productie productie Water zuivering Transport infrastructuur

Tarieven & heffingen

Trend tarieven & heffingen

Gebouwen infrastructuur

Huidige lasten

Verwachte toekomstige lasten

Operationele besparingen

Operationele lasten

Garanties

Leveringsmodel

Financiën Energiecoöperatie

Investeringen in wijk infrastructuur

Subsidies & private investeringen

Financiën eindgebruikers

Investeringen in gebouwen

Schuldfinanciering, aflossing &rente

Financiële projecties Legenda

Invoer Model logica ET Wijkmodel - Introductie

Investeringen

Financieringsmodel

Dimensionering & technische haalbaarheidsanalyse Financiële haalbaarheidsanalyse 14





15


ET Wijkmodel: Screenshots ‘Inhoud & navigatie’


16


ET Wijkmodel: Screenshots invoer gebiedsgegevens


17


ET Wijkmodel: Screenshots invoer technische & economische parameters


18


ET Wijkmodel: Screenshots modellen voor gebouwen


19


ET Wijkmodel: Screenshots modellen voor lokale hernieuwbare energie GreenMoDEM - CHP

Solar PV

AHPD


20


ET Wijkmodel: Screenshots projecties


21





22


DE Ramplaan: Algemene gegevens Ramplaankwartier (Haarlem) Het Ramplaankwartier in Haarlem omvat ruim 1000 woningen, waarvan het grootste deel vooroorlogse bouw betreft: W

Aantal woningen naar bouwjaar

700

N

Bos en duin gebieden

600 500

Z

400 300

O

200 100

plaan De Ram > 1990

1980 - 1989

1970 - 1979

1960 - 1969

1940 - 1959

1920 - 1939

1901 - 1919

< 1900

0

Westelijk tuinbouwgebied

500M ET Wijkmodel - Introductie

23


Ramplaankwartier: Financiële drijfveren voor een lokale energie coöperatie • De totale nutskosten in het Ramplaankwartier waren in 2012 ca. € 3.8 mln (waarvan voor woningen ca. 2.9 mln en bedrijven ca. 0.9 mln) Nutskosten Ramplaankwartier in 2012

Elektriciteit- en gasgebruik (2010) 4,000 3,500

3,500

Ramplaan kwartier

€ x 1000

3,000 2,500

Nederlands gemiddelde

2,000 1,500 1,000

Afvalstoffenheffing

3,000

Watersysteemheffing

2,500

Zuiveringsheffing

2,000

Rioolheffing

1,500

Leidingwater

1,000

Gas

500

500 0

Elektriciteit

0 Elektriciteit (kWh/hh/jaar)

Woningen

Gas (m3/hh/jaar)

Bedrijven

• De energiekosten zijn in Nederland vanaf 2000 met gemiddeld 5.4% per jaar gestegen: − Dat is 3.2% boven het algemene inflatieniveau van 2.2% per jaar − De leveringskosten bij gemiddeld gebruik vertegenwoordigen 42% (elektriciteit) tot 50% (gas) Stijging energiekosten vs totale bestedingen 240

Totale bestedingen Energiekosten

220

Opbouw elektriciteitkosten in 2012 bij gebruik van 3000 kWh/jaar BTW 17%

Januari 2000 = 100

200

Energie belasting 4%

180 160

Opbouw gaskosten in 2012 bij gebruik van 2000 m3 /jaar BTW 17%

Levering 42% Energie belasting 23%

140 120

Levering 50%

2013

2012

2010

2009

2008

2007

2006

2005

2004

2003

2002

2001

2000


2011

Bron: CBS

100

Transport 37% 24

Transport 10% Energy Transition Group - GHJ – Juni 2013

DE Ramplaan: Onderzochte duurzame opties De mogelijke aanpassingen aan de woningen en inrichting van een centrale wijk infrastructuur zijn in samenhang, zowel technisch als economisch, geëvalueerd

Centrale wijkinfrastructuur opties: • Windturbine

• Hoge druk vergister

• Kassen

• Zon PV • Zonneboiler

• GreenModem & WKK

• Open WKO & warmtepomp

Aanpassingen gebouwen opties: • • • • • •

Zon PV Zonneboiler Isolatie Vacuümtoiletten, shredders Lage temperatuur warmteafgifte Gesloten WKO & warmtepomp

• Transport netwerk

Afval & biomassa Zwart water Grijs water Groengas Elektriciteit Verwarmingswater Koelwater Warm tapwater


25

Energie terugwinning uit afval stromen Lokale duurzame energie productie


DE Ramplaan: Energietransitie hoofdscenario’s Een ‘All electric’ (met en zonder woningisolatie) een ‘Maximaal duurzaam’ scenario zijn technisch & economisch doorgerekend Scenario Aanpassingen aan gebouwen en wijk infrastructuur Gebouwen

Energiebesparing

All electric 1 (geen isolatie)

All electric 2 (isolatie)

Maximaal duurzaam

Ѵ Ѵ Ѵ

Ѵ Ѵ Ѵ Ѵ Ѵ Ѵ

Ѵ Ѵ Ѵ Ѵ

Ѵ

Ѵ

Spouwmuur, vloer & dak isolatie HR++ ramen Vraaggestuurde mechanische ventilatie

Ruimteverwarming

Lage temperatuur warmteafgifte (35°C) Gesloten WKO en warmtepomp

Eigen opwekking

Zon PV Zonneboilers

Overige aanpassingen

Vacuüm toiletten & zwart/grijs waterscheiding Organisch afval vermaler ('shredder')

Wijk centrale infrastructuur

Zon energie

Zon PV

Hoge druk vergister: Groengas productie

Ѵ Ѵ Ѵ Ѵ Ѵ Ѵ Ѵ

Hoge druk vergister: Warmte terugwinning

Ѵ

Aansluiting kassen op centrale WKO

Ѵ Ѵ Ѵ Ѵ Ѵ

Zon PV / boiler combinatie Wind energie

Windturbine: 800kW Enercon

Warmte opslag

Centrale WKO

Energie uit afval & biomassa (Greenmodem)

Afval & biomassa naar bio-olie/gas Dual feed motor + aggregaat: Elektriciteit Dual feed motor + aggregaat: Warmte

Hogedruk vergister (AHPD) Kas warmte Wijk transport infrastructuur

Warmte- & koudenet Afval collectie + verwerking Afvoer afvalwater: 'zwart water' Afvoer afvalwater: 'grijs water'


Ѵ Ѵ Ѵ Ѵ

26

Ѵ

Ѵ

Ѵ Ѵ

Ѵ Ѵ


DE Ramplaan scenario’s: Energie en massa balansen voorbeeld Het ET Wijkmodel rekent de massa en energiebalansen per jaar door voor de combinatie ‘Maximaal duurzaam’ van centrale infrastructuur en gebouwen. Voorbeelden: ‘All electric’ zonder isolatie:


27


DE Ramplaan scenario’s: ‘All electric’ zonder isolatie • Volledige energie en CO2 neutraliteit is mogelijk onder het ‘All electric’ scenario. • De totale investeringen in woningen bedraagt ca. € 19 mln en in centrale infra ca. € 4 mln • De terugverdientijd is 11 jaar zonder kapitaalkosten en 13 jaar met kapitaalkosten Investeringen

Verwarming & ventilatie systeem

7,000 6,000

28

kg CO2 /hh.

2032

2031

2030

2029

2028

2027

2026

2025

2023

2022

2021

2020

2019

2018

2017

2016

2015

2014

Gas nuts Elektriciteit nuts BAU 2020

All electric scenario 2020

CO2 emissie per woning Vermeden 5.451 kg/jaar/hh. (105%)

Vermeden Totaal

5,000

Total EBITDA (DER + Woningen) - Investeringen - Rente + susbidies - belasting Cumulatieve kasstroom van operaties en investeringen Vrije kas stroom Cumulatieve vrije kas stroom ET Wijkmodel - Introductie

Water nuts

0

€ 7,0 Mln € 15,9 Mln

Pay-back ex. kapitaalkosten 2026 Pay-back inc. kapitaalkosten 2028 Peak funding: € 16,2 mln in 2017

-20

Elektriciteit DER

1,500

BAU 2013

0

-15

Afval nuts

2,000

Kasstromen Woningen + EC DE Ramplaan

-10

Riool nuts

2,500

Infrastructuur

Besparing Afval DER

500

5

-5

Besparing: 1.518 €/hh. (44%)

1,000

Energie besparing

2013

€ miljoen

10

€/hh.

Eigen energie productie

NPV*: CDCF 2013-2032: Eindwaarde 2032: IRR: 7,2%

Nutskosten per woning

3,000

Green MoDEM & WKK

Woningen

15

3,500

Zon PV centraal

10 8 6 4 2 0

20

4,000

Windturbine(s) centraal

2024

€ miljoen

20 18 16 14 12

Centrale infrastructuur

4,000

Woningen

3,000 2,000 1,000 0 -1,000 -2,000 -3,000

BAU 2013

BAU 2020



DE Ramplaan scenario’s: ‘All electric’ met isolatie • Volledige energie en CO2 neutraliteit is mogelijk onder het ‘All electric’ scenario. • De totale investeringen in woningen bedraagt ca. € 32 mln en in centrale infra ca. € 4 mln • De terugverdientijd is 16 jaar zonder kapitaalkosten en 18 jaar met kapitaalkosten Investeringen

35

4,000

Windturbine(s) centraal

30

3,500

Zon PV centraal

5

Verwarming & ventilatie systeem

0

Isolatie

10

1,500

Water nuts

-500

Kasstromen Woningen + EC DE Ramplaan NPV*: CDCF 2013-2032: Eindwaarde 2032: IRR: 3,2%

7,000

€ -3,6 Mln € 16,6 Mln

6,000

2032

2031

2030

2029

2028

2027

2026

2025

2023

2022

2021

2020

2019

2018

2017

2016

2015

2013

2014

Pay-back ex. kapitaalkosten 2031 Peak funding: € 27,5 mln in 2017

BAU 2020



Total EBITDA (DER + Woningen) - Investeringen - Rente + susbidies - belasting Cumulatieve kasstroom van operaties en investeringen Vrije kas stroom Cumulatieve vrije kas stroom 29

Vermeden Totaal Centrale infrastructuur

4,000

Woningen

3,000 2,000 1,000 0 -1,000 -2,000 -3,000

-40


BAU 2013

5,000

-20 -30

Gas nuts Elektriciteit nuts

0

Infrastructuur

0

-10

Afval nuts Elektriciteit DER

500

kg CO2 /hh.

20

2,000

1,000

Woningen

€ miljoen

€/hh.

Energie besparing

10

Besparing - Subsidies Afval DER Riool nuts

2,500

Eigen energie productie

2024

€ miljoen

Green MoDEM & WKK

15

Besparing: 1.647 €/hh. (48%)

3,000

25 20


BAU 2013

BAU 2020



DE Ramplaan scenario’s: ‘Maximaal duurzaam’ • Volledige energie en CO2 neutraliteit is mogelijk onder het ‘Maximaal duurzaam’ scenario. • De totale investeringen in woningen bedraagt ca. € 26 mln en in centrale infra ca. € 16 mln • De terugverdientijd is 16 jaar zonder kapitaalkosten en ca. 20 jaar met kapitaalkosten Overige Transport netwerk WKO Windturbine(s) centraal Tuinbouw kassen Zon PV centraal AHPD Green MoDEM & WKK Eigen energie productie Energie besparing Verwarming & ventilatie systeem Isolatie

20 15 10 5 0

Woningen

1,500 1,000 500 0

€ -6,2 Mln € 17,3 Mln

7,000

2032

2031

2030

2029

2028

2027

2026

2025

2023

2022

-20 -30

Pay-back ex. kapitaalkosten 2031 Peak funding: € 32,1 mln in 2017

-40

Maximaal duurzaam 2020


Vermeden Centrale infrastructuur Woningen

1,000 -1,000

-5,000

30

Besparing - Subsidies Riool DER Afval DER Riool nuts Afval nuts Warmte DER Gas DER Elektriciteit DER Water nuts Gas nuts Elektriciteit nuts

Totaal

3,000

-3,000

Total EBITDA (DER + Woningen) - Investeringen - Rente + susbidies - belasting Cumulatieve kasstroom van operaties en investeringen Vrije kas stroom Cumulatieve vrije kas stroom ET Wijkmodel - Introductie

BAU 2020

5,000 2021

2020

2019

2018

2017

2016

2015

2014

-10

2,000

BAU 2013

0 2013

€ miljoen

10

Besparing: 1.518 €/hh. (44%)

2,500

Kasstromen Woningen + EC DE Ramplaan NPV*: CDCF 2013-2032: Eindwaarde 2032: IRR: 3,1%


3,000

kg CO 2 /hh.

20

3,500

Infrastructuur

2024

€ miljoen

25

4,000

€/hh.

Investeringen

30

BAU 2013

BAU 2020



DE Ramplaan: Effect energiebelasting en netwerkkosten op haalbaarheid BC • Een reductie van de energiebelasting vergroot de levensvatbaarheid van de EC BC ▪ I.h.b. bij een reductie van het variabele deel met behoud van de vaste heffingskorting; • Een reductie van de transportkosten levert een aanzienlijke verbetering Effect regelgeving - Maximaal duurzaam scenario

4

4%

IRR

3%

8 2%

6 4

1%

2

Basis situatie

0%

Terugverdientijd ex. kapitaal kosten IRR

Terugverdientijd ex. kapitaal kosten IRR


10

0

Virtueel salderen

25% transport kosten

0%


0

50% variabele energie belasting

2%

Geen energie belasting

2

4%

12

Virtueel salderen

6%

5%

14


8% 6

IRR

10%

8

16


12%

50% variabele energie belasting

10

6%

18

Geen energie belasting

14%

Terugverdientijd (Jaar)

12

Basis situatie

Terugverdientijd (Jaar)

Effect regelgeving - All electric zonder isolatie scenario

31





32


ET Wijkmodel: Visie, Ambitie en Vervolgstappen Visie

• Lokale energie-initiatieven van bedrijven en burgers kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de energietransitie omdat: - Lokale energie-initiatieven beter in staat zijn om het vereiste maatschappelijk draagvlak te creëren; - Besparingen en warmtegebruik (WKK operatie) alleen lokaal gerealiseerd kunnen worden; - Decentrale energieproductie in toenemende mate kan concurreren met centrale energieproductie door de kostendaling en rendementsverhoging van kleinschalige opwekking.

Ambitie

• De standaard te leveren voor de modellering van de energietransitie op gebiedsniveau: - Energiebesparing in gebouwen in combinatie met lokale productie van hernieuwbare elektriciteit- & warmte; - Brug tussen ‘high level’ nationale/regionale transitie modellen en ‘bottom up’ EPA modellen (voor gebouwen) en productie-eenheid modellen (voor Zon PV, Windenergie, Biomassa, etc.).

Vervolgstappen

• Toetsing visie, ambitie en modelfunctionaliteit met sleutelpartijen: -

Overheid: AgentschapNL, TKI EnerGO, SER Nationaal Energieakkoord; Koepelorganisaties: e-decentraal, hieropgewekt, DE Koepel,… Consultancies en kennisinstituten: Ecofys, CE Delft, ECN, TUs, BCG, McKinsey, Roland Berger, … Ingenieursbedrijven & bouwbedrijven: HaskoningDHV, Imtech, BAM, Ballast Nedam, … Technologieleveranciers.

• Uitbreiding en toepassing van het model voor: ET Wijkmodel - Introductie

Lopende lokale energie-initiatieven; Product business case technologieleveranciers Investeringsprogramma regionale fondsen; Ondersteuning overheid in de analyse van de implicaties van nieuw beleid. 33


ET Wijkmodel voor energietransitie in de gebouwde omgeving

Recommend Documents