Ervaring met geïndividualiseerde geneesmiddelendistributie in WZC Ter Hovingen Geert Polfliet algemeen directeur Placidus vzw
1
Medicatie in de ouderenzorg • • • • • •
Een therapie ter behandeling of preventie van een pathologie, dikwijls onderdeel van een samengestelde therapie ( met mogelijk kinesitherapie, ergotherapie, logopedie, dieettherapie……) in functie van polypathologie (medicamenteuze therapie) Het totaal aan medicijnen dat men voorgeschreven krijgt, inclusief de dosering en de wijze van gebruik. Gevonden op http://www.encyclo.nl/lokaal/11262 Onderdeel van een zorg – en dienstenpakket van een instelling of organisatie waar waarden en een visie het kwaliteitsbeleid aansturen (processen en output) Een totaal van processen waaronder strikt medisch gereglementeerde, maar evenzeer logistieke, administratieve en beleidsmatige die moeten leiden naar een correcte realisatie van de geneesmiddelentherapie die strikt wordt voorgeschreven door een behandelende arts Een verderzetting van een therapie die reeds was opgestart thuis of in een ziekenhuis Gefragmenteerde verantwoordelijkheden
2
Enge en ruime betekenis • • • • •
Juiste geneesmiddel In juiste hoeveelheid Op de juiste wijze Op het juiste moment Aan de juiste bewoner
• • • • • • • • •
Voorschrift Bestelling Levering Stock beheer en bewaringsvoorschriften Vervaldagenbewaking Attesten en getuigschriften Facturatie Noodkoffer en beheer Verdovende middelen…..
3
Een jarenlange lijdensweg van “u vraagt, wij draaien” • Principe : vrije keuze van apotheek • Spanningsveld : chaos van vrijheden <> structuur en discipline • Spanningsveld : respect voor vrijheden <> therapietrouw • Organische evolutie van de organisatie om het nuttige en juridisme met elkaar te verzoenen ( gezond verstand is dikwijls binnen een grijze zone)
• Pseudostandaarden gaan een eigen leven leiden in een spanning continuüm onder permanente druk van belangengroepen (met de overheid als toeschouwer)
4
Er was eens een apotheker en een verpleegster…… • • • • • • •
Huisarts schrijft voor Voorschrift wordt bezorgd aan apotheek Apotheek levert medicatie af in instelling Medicatielogistiek per afdeling
• • • • •
Verpleegkundige zet medicatie uit Verpleegkundige controleert de medicatie voor toediening
•
Verpleegkundige doet de bedeling en waakt over de inname
• • •
Zeer arbeidsintensief – tijdsintensief Verschillende menselijke interventies Veel afleiding en onderbrekingen Toen nog geen regelgeving rond generische Zeer goede kennis en opvolging van verpleegkundigen Grote herkenbaarheid en duidelijkheid voor bewoners Aanzienlijk foutenrisico Grote stocks en administratie Vrij duur voor bewoners
5
Maar de wereld draait verder • Elektronische bewonersdossiers worden ingevoerd met elektronisch medicatiedossier en dito administratie
• Het formularium deed lang geleden zijn intrede maar zijn gebruik wint aan belangrijkheid. Het wordt een zeer dynamisch gegeven.
• Het gebruik van generische geneesmiddelen wordt ook steeds meer afdwingbaar
• Campagnes om voorschrijfgedrag te sturen worden (terecht) steeds meer ingrijpend (antibiotica, psychofarmaca….)
• Een schaarste aan verpleegkundigen maakt het noodzakelijk om hun inzetbaarheid te heroriënteren naar taken waar ze de meeste meerwaarde creëren in kwaliteit van de output
6
Samen met de apotheek zoeken naar oplossingen, voor wie…… • • • • • • •
Huisarts schrijft voor Voorschrift wordt bezorgd aan apotheek Medicatielogistiek bij apotheek Apotheek zet medicatie uit Apotheek levert medicatie af in instelling per toedieningsmoment per bewoner Verpleegkundige controleert de medicatie voor toediening Verpleegkundige doet de bedeling en waakt over de inname
• • • • • • • • •
Zeer arbeidsintensief – tijdsintensief (voor apotheek) Zeer intensieve controles (WZC) Verschillende menselijke interventies Regelmatige afleiding en onderbrekingen Aliënatie van verpleegkundigen (spanning) Wantrouwen bij bewoners Nog steeds een aanzienlijk foutenrisico Grote stocks (bij apotheek) Vrij duur voor bewoners
7
Slechte voorbereiding en gebrekkige opvolging
Twee kunnen meer dan één • De medicatierobot deed zijn intrede met zeer verscheiden toepassingen • Grote concurrentiestrijd tussen Apotheken en Apothekengroeperingen • Gebrekkig wettelijk kader • Vrij veel misleidende gesprekken creëerde een zweem van wantrouwen • Her en der proefprojecten en experimenten met gemengde appreciatie • En toen was er Gandanet 8
GandaNet Netwerk van Gentse ouderenvoorzieningen (Zorgnet Vlaanderen)
• GandaNet is een netwerk van 13 Gentse woonzorgcentra aangesloten bij Zorgnet Vlaanderen.
• Vijf instellingen sloten aan bij de prijsvraag. Het project werd geleid door een collega die niet tot de vijf behoorde maar ervaring had met dergelijk dossier. Elk woonzorgcentrum heeft zijn eigenheid, wat kan zorgen voor verschillende accenten m.b.t. de gevraagde dienstverlening.
• De meeste instellingen hadden reeds de aanbieders over de vloer gehad, • Sommige waren reeds gestart met een medicatierobot 9
De samenwerking met de apotheker omvat onder andere:
• • • • • • •
levering van alle medicatie voor de bewoners; levering van diverse (verzorgings)artikelen voor bewoners; beheer van noodkoffer; contract met firma X inzake levering van zuurstofconcentrators; beheer attesten; basis inzake verzamelen van beleidscijfers rond geneesmiddelengebruik in de WZC; advies en bijsturing in samenwerking met CRA rond het geneesmiddelengebruik van bewoners.
De middelen die wij inzetten binnen dit systeem zijn:
•
•
Elektronisch zorgdossier met een module medicatie: In deze module worden de medicatieplanning en de wijzigingen bijgehouden. Er wordt afgetekend voor het klaarzetten en toedienen van de medicatie. Deze module laat ook toe om aan voorraadbeheer te doen, waardoor stockbreuken kunnen vermeden worden. 10
Communicatie inzake bestellingen van medicatie en verzorgingsartikelen.
Implementatie • Zeer intensieve voorbereiding (geleerd uit eerder gemaakte fouten) • Na vorige apotheek: terug naar af, alles terug in de instelling • Stocks opruimen en overschotten wegwerken en overschakelen op de • • • • • •
kleinste verpakkingen Artsen informeren, CRA speelt sleutelrol Medicatiekarren uittesten en evalueren ALLE MEDEWERKERS opleiden en sensibiliseren (pc gebruik, medicatiesoftware..) Softwarecommunicatie met apotheek Overleg met bewoners, familie en huisarts Aanpassing procedures
11
• Procedure controle, bedeling & aftekenen medicatie • Procedure doorsturen doseerfile • Procedure niet‐robot medicatie • Procedure noodkoffer •
noodkoffer: noodvoorraad van medicatie in klassieke originele verpakking, samengesteld in overleg met CRA en apotheek. De noodkoffer dient voor gebruik bij urgenties, tijdens het weekend of nachtdiensten zoals aanbevolen door de Vlaamse Gemeenschap.
• Procedure opstart medicatie • Procedure unidosiskabinet •
unidosiskabinet : buffervoorraad in unidoses van de chronische medicatie, gebruikt in de voorziening, samengesteld in overleg met de CRA en de apotheek. Deze voorraad wordt aangewend bij het dringend opstarten van chronische medicatie of bij incidenten (chronische medicatie verloren, beschadigd of uitgespuwd). 12
•
Wegvallen papieren administratie verhoogde de druk op de adequate automatisering met betere opvolging
• Deze stap heeft de implementatie van het elektronisch zorgdossier vergemakkelijkt
• Verandering wekt weerstand • •
Quick wins Voldoende draagvlak (30 % supporters, 30% aarzelend, 30% weerstand)
•
• • • •
Voldoende mensen betrekken bij de lancering
Parallel werken (papier>< IT) was contraproductief Permanent overleg, goeie feed back Medewerkers triggeren om de honger naar verandering (verbetering) aan te wakkeren Ook naar artsen voldoende voorbereidende communicatie 13
• • • • • •
Stock is tot een minimum herleid Steeds wordt gestreefd naar het goedkoopste alternatief Binnenkort facturatie op basis van posologie ipv verpakking (beter voor bewoner) Extra expertise; apotheek is partner van de organisatie Administratieve opvolging en vereenvoudiging Arts heeft beter overzicht op het zorggebeuren voor zijn patiënt, ook voor OTC producten
Apotheek als partner is ons project
14
15
