Erfgoed in beweging in 2015

Erfgoed in beweging in 2015

In beweging

De SCEZ heeft als motto voor de jaren 2013 tot en met 2016 ‘Erfgoed in beweging’. We kiezen daarmee voor behoud, ontwikkeling en beleving van erfgoed in een veranderende samenleving. Ons werk staat niet op zichzelf. We werken samen met overheden, eigenaren en beheerders, erfgoedorganisaties en erfgoedliefhebbers die net als wij bij het erfgoed betrokken zijn. We richten ons op een goed functionerende erfgoedzorg in Zeeland, georganiseerd in onderlinge samenhang en met inbreng van alle betrokken partijen. De werkzaamheden hebben zich in 2015 verder geclusterd rondom de thema’s ‘Erfgoed en Ruimte’ en ‘Erfgoed en Publiek’. Er is gewerkt aan ontsluiting van het erfgoed, participatie, kennisopbouw en projectontwikkeling. Dit publieksjaarverslag geeft u een indruk van de activiteiten die we in 2015 hebben ondernomen. Erfgoed in beweging: daar kom je de brug mee over!

2

Kennis en ontwikkeling

Via ons blad Zeeuws Erfgoed, onze website en via onze digitale nieuwsbrieven hebben we kennis en informatie verspreid. Met projecten als ‘Zeeuwse Ankers’ en ‘Kerk, Krimp en Kans’ hebben we bijgedragen aan behoud, ontwikkeling en ontsluiting van erfgoed in breed maatschappelijk verband. Voor de Provinciale Onderzoeksagenda Archeologie Zeeland is dendrochronologisch onderzoek verricht op de bodem van een grafkist uit een vroegmiddeleeuwse begraafplaats bij Oostkapelle-Berkenbosch.

3

KENNIS EN ONTWIKKELING

Zeeuws Erfgoed – blad voor erfgoedliefhebbers is verzonden naar 1.309 relaties, waaronder 600 donateurs en 674 abonnees van de Monumentenwacht. Er is samenwerking gezocht met externe gastauteurs. Zij schreven over oude Zeeuwse kaarten, de industrialisatie van de Kanaalzone en het levenswerk van kunstenaar Cees van der Burght.

Er zijn 14 digitale nieuwsbrieven verschenen. 250 relaties ontvingen 5 keer de nieuwsbrief Erfgoed en Ruimte en 650 relaties 6 keer de nieuwsbrief Erfgoed en Publiek. 1 special over projecten voor erfgoededucatie en 1 over het cursusaanbod voor musea ging naar een selecte groep. De website www.scez.nl had 24.417 sessies, door 14.513 gebruikers. Er zijn 200 tweets uitgegaan met het account https://twitter.com/erfgoedzeeland.

4

KENNIS EN ONTWIKKELING

Op 5 november is het project 'Kerk, Krimp en Kans. Impuls voor West-ZeeuwsVlaanderen' afgesloten met een symposium in de RK Maria Hemelvaartkerk in IJzendijke. Met stemkastjes zijn de ruim 80 deelnemers actief bij de verschillende thema’s en resultaten van het project betrokken. Door middel van korte presentaties zijn de activiteiten belicht, waaronder het jongerendebat van 4 maart dat een verfrissende kijk op herbestemming opleverde. Het eindrapport is overhandigd aan vertegenwoordigers van het Rijk, de Provincie Zeeland en de gemeente Sluis. De Kromme Watergang zorgde voor een culinaire afsluiting. Een terugblik op het symposium en het eindrapport zijn te vinden op www.scez.nl.

Er is bijgedragen aan de totstandkoming van de publicatie De oude kaarten van Zeeland. Stad en dorp, land en water in vier eeuwen cartografie en de presentatie daarvan op 23 februari in de Zeeuwse Bibliotheek in Middelburg. Het boek is geschreven door historisch geograaf Aad de Klerk. Schrijver Kester Freriks gaf tijdens de boekpresentatie een lezing. Hij toonde de ongeveer 137 toehoorders aan de hand van enkele ‘vogelvluchtkaarten’ hoe je zowel kunt wegdromen als spoorzoeken op deze werelden in het klein. Aad de Klerk onderstreepte dat in zijn lezing met wat voorbeelden van zijn speurwerk. De teksten van beide lezingen zijn na te lezen op www.scez.nl.

5

KENNIS EN ONTWIKKELING

Rond het thema ‘Vrijheid geef je door’ is op 5 mei aandacht geschonken aan de Tweede Wereldoorlog. Op de mobiele klapbank van Zeeuwse Ankers met een verhaal over de bevrijding van Vlissingen, ontdekten jongeren via het luisterverhaal en de mobiele website meer over de betekenis van het Bevrijdingsfestival.

Met een groep van 80 personen is op 18 november een tocht ondernomen naar het verdronken dorp Tolsende. De ontdekkingstocht naar archeologische resten was onderdeel van Zeeuwse Ankers, in aansluiting op het verhaal over de Sint-Felix Quade Saterdach van 5 november 1530. Het verhaal is te beluisteren op de ankerplaats in Yerseke. In december is de eerste digitale nieuwsbrief van Zeeuwse Ankers verschenen.

6

Versterking lokale en regionale infrastructuur

We hebben een netwerkstructuur onderhouden en provinciale platforms en vrijwilligersorganisaties cultureel erfgoed ondersteund. We hebben geparticipeerd in gezamenlijke activiteiten. Door workshops en cursussen te organiseren hebben wij de deskundigheid bij vrijwilligers en bij beroepsmatig in de erfgoedsector werkenden bevorderd. Op de landelijke Open Monumentendag hebben we Zeeuwse restauratiebedrijven samengebracht en zijn er demonstraties voor het publiek gehouden.

7

VERSTERKING LOKALE EN REGIONALE INFRASTRUCTUUR

Voor het 3de achtereenvolgende jaar is samen met projectbureau Zeeweringen, Provincie Zeeland, Stichting Landschapsbeheer Zeeland en waterschap Scheldestromen een cultuurhistorische dag georganiseerd voor een breed publiek van burgers en beleidsmakers. De themadag ‘Op de grens van land en water’ op 18 juni in Zierikzee trok 76 belangstellenden. Het programma voorzag in lezingen, workshops en excursies naar het versterkte dijktraject Zuidhoek, het bosrijke gebied bij buitenplaats Schuddebeurs, het natuurgebied aan de Zuidkust van Schouwen en het stad- en havengebied van Zierikzee.

Samen met Stichting Landschapsbeheer Zeeland en Stichting Het Zeeuwse Landschap is de 2de editie van de ‘Erfgoeddag in het Landschap’ georganiseerd. Deze publieksdag voor jong en oud vond deze keer plaats op zaterdag 26 september, op Buitenplaats Overduin, Uitspanning Oranjezon en de nabijgelegen activiteitenweide De Vroonweide. Circa 2.000 bezoekers namen van de gelegenheid gebruik om een of meerdere van deze locaties aan de noordkant van Walcheren te bezoeken en te beleven.

8

VERSTERKING LOKALE EN REGIONALE INFRASTRUCTUUR

Voor de 16de keer op een rij is de Zeeuwse Amateur Archeologen Dag, de jaarlijkse contactdag voor amateurarcheologen in Zeeland, georganiseerd. De dag biedt een podium aan vrijwilligers en professionelen in de archeologie. Op 14 maart zijn 66 deelnemers in Het Schuitvlot verwelkomd. Het programma stond in het teken van jonge onderzoekers, recente opgravingen in Zeeland en de internationale verbinding met Brugge. Deze stad is voor de ontwikkeling en de geschiedenis van het Zeeuwse gebied in belangrijke mate van invloed geweest.

Het Platform Maritiem Erfgoed Zeeland is 1 van de 7 provinciale platforms die zijn geadviseerd en ondersteund. Belangrijke onderwerpen die in het platform zijn besproken waren de toekomstige mogelijkheden voor vermarkting van het maritiem erfgoed in de Zuidwestelijke Delta, het bijwerken van de Zeeuwse schepenlijst en de lijst van haven en ligplaatsen voor historische vaartuigen en samenwerking en educatie op het gebied van maritiem erfgoed in Zeeland en daarbuiten.

9

VERSTERKING LOKALE EN REGIONALE INFRASTRUCTUUR

In aanloop naar de Nationale Viering van de Bevrijding is voor het Nationaal Comité 4 en 5 mei en de Provincie Zeeland de Aanmoedigingsprijs Oorlogsmonumenten in Zeeland georganiseerd. De prijs is gericht op het behoud, het beheer en de beleving van oorlogsmonumenten, ook in de toekomst. Commissaris van de koning Han Polman reikte als voorzitter van de jury op 12 april de prijscheque uit aan vertegenwoordigers van de Dorpsraad Koudekerke.

Op 12 september, landelijke Open Monumentendag, is in eigen huis een open dag georganiseerd rondom het thema ‘Kunst & Ambacht’. Centraal stonden monumenten en archeologie. Er was een Zeeuwse Restauratiebeurs met demonstraties en lezingen door 14 Zeeuwse bedrijven en er waren rondleidingen door de verschillende depotruimten. Een van de publiekstrekkers was de onder het gebouw gelegen BB-bunker. De dag trok ruim 500 bezoekers.

10

Archeologie

We hebben de kennis over het archeologisch erfgoed actueel gehouden en deze beschikbaar gesteld aan overheden, organisaties en particulieren. We hebben geadviseerd over archeologische waarden. We hebben het Zeeuws Archeologisch Depot beheerd en zorg gedragen voor een vangnet voor noodonderzoek en de uitwerking van toevalsvondsten. Samen met het OosterscheldeMuseum hebben we een publieksexcursie georganiseerd naar het verdronken Tolsende en het gebied in kaart gebracht.

11

ARCHEOLOGIE

Er is gestart met de evaluatie van de werking en opbrengst van de Provinciale Onderzoeksagenda Archeologie Zeeland. De onderzoeksagenda geeft richting aan kennislacunes in de Zeeuwse archeologie. Naast de uitwerking van grote projecten kregen ook vele kleinere projecten aandacht, onder andere natuurwetenschappelijke dateringen. Een van de onderzoeksresultaten betrof de vondst van een offerkuil uit de late ijzertijd aan de Kievitshoekweg in Grijpskerke. De kuil, met daarin veel complete potten, kon met 5 koolstofdateringen gedateerd worden rond 185 voor Christus. Enkele van deze potten zijn gerestaureerd en geconserveerd.

Voor 14 basisschoolverlaters met de wens archeoloog te worden én hun ouder(s) is een kennismakingsdag met de (Zeeuwse) archeologie georganiseerd. Archeologen determineerden hun meegebrachte vondsten, van haaientanden tot terra sigillata en een 19de-eeuws kogelflesje voor spuitwater. Daarna leerden de brugklassers over opgravingen in soorten en maten in Zeeland en Nederland, mochten ze alle depotruimten van het Zeeuws Archeologisch Depot bezoeken en mooie vondsten uit de Zeeuwse bodem in handen houden en er vragen over stellen.

12

ARCHEOLOGIE

Voor het Oosterschelderegio Archeologisch Samenwerkingsverband zijn 96 nieuwe adviesaanvragen in behandeling genomen. In totaal is 1025 uur aan archeologische dienstverlening uitgevoerd. Naast advisering in het kader van de ruimtelijke ordening zijn 2 lezingen gegeven en 5 kleinschalige veldwerkprojecten uitgevoerd. Een van de hoogtepunten was het geofysisch onderzoek naar de Berg van Troje, de vliedberg aan de rand van Borssele. Dit leverde nieuwe resultaten op over het voormalige stamslot van de familie Van Borssele. De OAS-begeleidingscommissie bracht op 2 juli een bezoek aan de Berg van Troje.

1 van de 129 helpdeskvragen over archeologie heeft geleid tot de start van een vergelijkend onderzoek naar de dakpanstempels van de Romeinse forten van Aardenburg en het West-Vlaamse Oudenburg.

De website en het twitteraccount van het Oosterschelderegio Archeologisch Samenwerkingsverband, een initiatief van 6 Zeeuwse gemeenten en de SCEZ, zijn op de Zeeuwse Amateur Archeologen Dag op 14 maart aan het publiek gepresenteerd: www.scez.nl/oas en https://twitter.com/OAS_Archeologie.

13

Cultuurhistorie en monumenten

We hebben de kennis over cultuurhistorie en monumenten actueel gehouden en deze beschikbaar gesteld aan overheden, organisaties en particulieren. We hebben geadviseerd over de omgang met cultuurhistorische en monumentale waarden. We hebben bijgedragen aan het behoud van monumenten. Door geplande nieuwbouw is de mogelijk met sloop bedreigde graansilo bij de Middenhaven van Breskens gemeld bij Meldpunt Erfgoed Zeeland en uitgezet bij de Werkgroep Industrieel Erfgoed Zeeland.

14

CULTUURHISTORIE EN MONUMENTEN

Er zijn door de Monumentenwacht 720 bouwkundige inspecties aan monumentenpanden en andere bouwkundige objecten uitgevoerd waaronder 18 inspecties in het kader van aanvullende dienstverlening. Eigenaren zijn geadviseerd bij de aankoop van een pand en over het meerjarige onderhoud. Waar nodig zijn eigenaren ondersteund bij de aanvraag van een instandhoudingssubsidie of het aanvragen van een financiering bij het Nationaal Restauratiefonds.

In juni zijn voor het Rijksvastgoedbedrijf inspecties met kostenramingen voor meerjarig onderhoud uitgevoerd aan 7 religieuze monumenten in Middelburg: de Nieuwe Kerk, de consistorie en het portaal van de Nieuwe Kerk, de Wandelkerk, het grafmonument in de Koorkerk, de consistorie van de Koorkerk en de Koorkerk zelf, grenzend aan de voet van de Lange Jan. Voor elk monument is een rapportage uitgebracht en een onderhoudsprognose opgesteld voor de komende 50 jaar.

15

CULTUURHISTORIE EN MONUMENTEN

Er is 9 keer een planoverleg voor de Zeeuwse gemeenten georganiseerd. Hierbij waren vertegenwoordigers van gemeenten, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Provincie Zeeland en gemeentelijke monumentencommissies aanwezig. In het overleg kwamen aanpassingen aan rijksmonumenten aan de orde en de inbreng van de cultuurhistorie in ruimtelijke plannen. Hierdoor kon tijdig richting worden gegeven aan de gemeentelijke advisering. 11 gemeenten tekenden samen 20 keer in voor het planoverleg.

In de 3de en laatste fase van het project ‘Kerk, Krimp en Kans’ zijn reële business cases uitgewerkt voor 2 kerkgebouwen in de gemeente Sluis. De architecten Geraard Gouwy en Guido Goethals van VG Architecten hadden voor de RK Maria Hemelvaartkerk in IJzendijke een innovatief ontwerp gemaakt met een deels verwijderd dak en een verkleinde kerkruimte. In Breskens zette architect Nico Fierloos in op het podiumkarakter van de betonnen PKN-kerk, de enige grote ruimte in het dorp. Vooral in IJzendijke is er veel enthousiasme opgewekt om het gebouw te herbestemmen.

16

CULTUURHISTORIE EN MONUMENTEN

Restauratie Opleidingsprojecten Zeeland initieerde en begeleidde 17 projecten waarbij 17 leerlingen in het kader van hun opleiding zijn ingezet voor bouwwerkzaamheden zoals metselen en timmeren. Sommigen werkten aan meerdere projecten mee. 1 leerling van Bouwmensen Zuid-West in Goes kreeg de kans om op 15 en 16 december deel te nemen aan de landelijke restauratiewedstrijd van Skills Heroes in Hengelo. In volle concentratie werkte hij aan een kerkraamkozijn en verdiende daarmee de 2de plaats.

Van de 85 helpdeskvragen over cultuurhistorie en monumenten heeft 1 vraag over de waardevolle en rijksmonumentale RK-begraafplaats in Hulst geleid tot vervolgcontacten en de oprichting van een werkgroep om de cultuurhistorische waarden van de begraafplaats te borgen.

17

Erfgoededucatie

We hebben de deskundigheid van de museummedewerkers op het gebied van het ontvangen van schoolgroepen in het museum bevorderd. Het digitale educatieproject ‘Zeeland tijdens de Eerste wereldoorlog’ is ontwikkeld en het internationale samenwerkingsproject ‘the untold story’ over de Tweede Wereldoorlog is na 3 jaar afgerond.

18

ERFGOEDEDUCATIE

Voor het digitale educatieproject ‘Zeeland tijdens de Eerste Wereldoorlog’ zijn 7 Prezi-presentaties gerealiseerd met docentenhandleiding en lesideeën op 3 onderwijsniveaus. In het project is samengewerkt met 7 Zeeuwse archieven, ZB| Planbureau en Bibliotheek van Zeeland, Heemkundige Kring West-Zeeuws Vlaanderen en projectbureau Villakulla. Het educatieproject is online te bekijken op www.zeeuwseankers.nl.

In februari 2015 hebben 2 klassen van Nehalennia Stedelijke Scholengemeenschap in Middelburg kennisgemaakt met de werkzaamheden van een archeoloog. Zij voerden een grondboring uit of brachten een bezoek aan het Zeeuws Archeologisch Depot. De archeologielessen zijn ontwikkeld in een doorgaande leerlijn. 1 groep nam voor het 2de jaar deel aan de projecten. De leerlingen konden zo verder bouwen op de opgedane archeologiekennis van het vorige lesjaar.

19

Immaterieel erfgoed

We hebben activiteiten en projecten op het gebied van het immaterieel erfgoed gestimuleerd en ondersteund en kennis over het immaterieel erfgoed en de volkscultuur in Zeeland, zoals het volksverhaal over een verdronken melkmeisje, verzameld en digitaal ontsloten. We hebben bijgedragen aan het behoud van de Zeeuwse streektalen.

20

IMMATERIEEL ERFGOED

De gedichtenwedstrijd ‘In ’t Zeêuws’ heeft 58 gedichten opgeleverd in 3 categorieën: debutanten, gevorderden en haiku’s. De vertelwedstrijd kende 3 voorrondes, waaruit 7 kandidaten zijn geselecteerd. Tijdens de finaleavond in ’t Kerkje van Ellesdiek op 9 oktober, brachten zowel de vertellers als de dichters hun Zeeuwse producties op het podium: een avond vol winnaars, met 75 belangstellende luisteraars.

Streektaal leeft met en van vrijwilligers en dialectliefhebbers. Ongeveer 500 Zeeuwen hebben voor de enquête ‘Vraag & Antwoord’ 5 vragenlijsten ingevuld. 10 vrijwilligers verwerkten de resultaten. De uitkomst is verwerkt in verhalen op www.zeeuwseankers.nl en in het Woord van de Week op www.facebook.com/intzeeuws, elke maandagochtend samen met Omroep Zeeland. 2 Zeeuwse woordenboeken zijn gedigitaliseerd door een vaste vrijwilligersgroep en online geplaatst op www.zeeuwsewoordenbank.nl.

21

Musea

We hebben overheden en organisaties geadviseerd over aspecten van museumbeleid en museumwerk. We hebben regionale samenwerkingsverbanden en initiatieven gestimuleerd en ondersteund. We hebben meegedacht over de inrichting van musea zoals Het Warenhuis in Axel en het Industrieel Museum Zeeland in Sas van Gent.

22

MUSEA

Op verzoek van waterschap Scheldestromen is de cultuurhistorische collectie in kaart gebracht. 611 voorwerpen zijn geïnventariseerd, genummerd en gefotografeerd. Een selectie van ‘museumwaardige’ objecten is in bruikleen overgedragen of geschonken aan een aantal musea in Zeeland.

Er is ondersteuning gegeven aan de inrichting van het nieuwe museum Het Warenhuis in Axel, met name op het gebied van archeologie. Het Zeeuws Archeologisch Depot heeft materiaal beschikbaar gesteld voor archeologische presentaties van onder meer vondsten uit het verdronken dorp Aendijcke. Het museum ging 27 maart open.

23

Personeel en organisatie

In personeelsbijeenkomsten en personeelsuitjes hebben we informatie uitgewisseld en gezamenlijke activiteiten ondernomen. Op 1 april gingen we met elkaar in gesprek over het maken van keuzes onder druk van de krimpende subsidiegelden, discussieerden we over Zeeuwse Ankers en eindigden we goed gemutst bij het Zeeuws Museum.

24

PERSONEEL EN ORGANISATIE

Het voorkomen en beperken van brand en andere calamiteiten is belangrijk. Er is een team bedrijfshulpverleners dat jaarlijks een training volgt om kennis en kunde met betrekking tot veiligheid op de werkvloer up to date te houden. Samen met de Veiligheidsregio Zeeland is op 10 december onaangekondigd een BHV-oefening gehouden.

De visuele identiteit is opgefrist. Er is gekozen voor een eigentijdse typografie en moderne vormentaal op basis van het vertrouwde organisatielogo. Het bedrijf Evenhuis en Van Broekhoven schreef de handleiding en ontwierp de sjablonen; PHGR communicatie tekende voor de technische realisatie. De 1ste uitgave in de nieuwe reeks ‘Erfgoedrapporten Zeeland’ was het rapport Kerk, Krimp en Kans. Het rapport is op 5 november op het symposium in IJzendijke gepresenteerd.

25

PERSONEEL EN ORGANISATIE

4 vaste vrijwilligers hebben belangrijke ondersteuning gegeven bij archeologische werkzaamheden. Zij verrichtten zelfstandig of onder begeleiding werkzaamheden in het Zeeuws Archeologisch Depot en hielpen bij onderzoeken, opgravingen, projecten en publieksactiviteiten. Voor het project ‘Leemten in kennis’ legde een van hen een skelet uit een grafkelder van de Sint-Janscapelle bij Philippine in anatomisch verband, onderzocht en beschreef het fysischantropologisch en gaf op 18 november hierover uitleg.

1 ‘Erfgoedtalent’ heeft betaalde werkervaring opgedaan om haar kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Zij organiseerde voor Zeeuwse Ankers activiteiten zoals het ‘Verhalencafé over Bellamypark’, de workshop ‘Maak je eigen koenkelpot’ en de ‘Ontdekkingstocht naar verdronken Tolsende’. 1 persoon heeft onbetaalde werkervaring opgedaan. Zij gaf ondersteuning bij de gegevensverwerking van de streektaalenquête ‘Vraag & Antwoord’, bij de database over de verklaring van Zeeuwse familienamen en bij de gedichten- en vertelwedstrijd ‘In ’t Zeêuws’.

26

De SCEZ is ingericht volgens het Raad van Toezicht-model en volgt de Governance Code Cultuur. Per 31 december 2015 werkten 31 personen in vaste dienst, waarvan 20 mannen en 11 vrouwen. Daarnaast werkten bij de SCEZ 5 personen op detacheringsbasis en 2 personen op basis van een werkervaringsplaats.

Het gemiddelde ziekteverzuimpercentage over 2015 was 2,3%. De interne nieuwsbrief Interscezzo is 2 keer verschenen.

27

Wat cijfers Helpdeskvragen

Ruimtelijk planoverleg en bouwplanoverleg Gemeenten Borsele Goes Hulst Middelburg Noord-Beveland Reimerswaal Schouwen-Duiveland Sluis Terneuzen Veere Vlissingen

Aantal plannen 2 2 1 1 2 2 3 2 2 1 2

28

Advisering en ondersteuning platforms Bijeenkomsten

Advisering en ondersteuning vrijwilligersorganisaties Aantal

Bijeenkomsten

Aantal

Meldpunt Erfgoed Zeeland

2

AWN Nederland, afdeling Zeeland

5

Platform Maritiem Erfgoed Zeeland

7

Boerderijenstichting Zeeland

5

Platform Verdedigingswerken

2

Erfgoedvereniging Heemschut, commissie Zeeland

3

Platform Historische Kerken Zeeland

2

Stichting De Zeeuwse Taele

2

Provinciaal Molenoverleg

2

Stichting De Zeeuwse Streekdrachten

1

Provinciebreed Overleg Zeeuwse Archeologie

4

Werkgroep Industrieel Erfgoed Zeeland

2

Vereniging van Zeeuwse Musea

5

Stichting Oude Zeeuwse Kerken (administratieve ondersteuning)

Websitebezoeken Websites scez.nl

Sessies 24.417

verdronkenzeeland.nl

2.361

meldpunterfgoedzeeland.nl

2.671

boerderijenzeeland.nl

672

traditieszeeland.nl

5.375

zeeuwseklapbank.nl

1.869

zeeuwseankers.nl scez.nl/oas

Deskundigheidsbevordering en publiek Activiteiten Cursussen en netwerkbijeenkomsten Lezingen en presentaties

Aantal 13 8

Deelnemers 337 471

81.925 630

29

Verantwoording SCEZ Postbus 49 4330 AA Middelburg Looierssingel 2

+31 (0)118-670870 [email protected] www.scez.nl twitter @erfgoedzeeland

Word donateur van de SCEZ www.scez.nl/donateur Het werk van de SCEZ wordt mogelijk gemaakt door de Provincie Zeeland.

Voor meer informatie over de SCEZ in 2015 zie vanaf juni 2016 de Jaarstukken op de website www.scez.nl/jaarverslag. Samenstelling en redactie: Saskia Buitenkamp en Wim Scholten Fotografie en opmaak: SCEZ; uitgezonderd p. 1 en 10 (l) Mieke Wijnen; p. 2 Provincie Zeeland; p. 9 (l) Niek Beeke; p. 13 (l) Buro Ruimte & Groen; p. 16 (r) VG Architecten; p. 17 (l) Stichting RIBO; p. 20 Ruben Koman; p. 21 (r) krt. uit Woordenboek van de Vlaamse Dialecten, UGent; p. 23 (r) Het Warenhuis – Museum Het Land van Axel

30