H
Het uitgangspunt van dit verhaal is eenvoudig. Er komt te weinig paardensport op tv. Met die vaststelling zal iedereen het wel eens zijn, maar je kunt bij de pakken blijven zitten, of op zoek gaan naar eventuele remedies. Dat laatste doet Bart Wuyts. In de twee vorige artikels had Bart het vooral over het hoe en waarom van sport op tv. In het derde en laatste stuk uit de reeks probeert hij uit te vissen wat paardenmensen zélf kunnen doen om hun sport meer in beeld te krijgen. Daarbij komen onder andere Edith De Reys (Kbrsf persverantwoordelijke), Frank Van Laeken (hoofdredacteur Vrt sportredactie), en Stefaan Lammens (Vrt journalist) aan het woord.
Er komt geen paard op de tv
-3door Bart Wuyts
FOTO © DIRK CAREMANS
Wordt het Musseeuw, Van Peteghem, of toch Erwin Thijs ? Terwijl ik dit stuk zit te schrijven wordt de Ronde van Vlaanderen verreden. Live, op Canvas. Een schitterend stuk sport, maar als paardenman kijk je met verbazing naar de zendtijd
die aan de Ronde wordt besteed. Verbazing én afgunst, want paardensport moet het met veel minder stellen. Natuurlijk, voor het gros der tv-zenders is wielrennen belangrijk. Bij de Vrt bijvoorbeeld krijgt wielrennen, naast voetbal en tennis, het etiket prioritaire sport opgeplakt. Paardensport daarentegen wordt nog altijd bij de kleinere broertjes gerekend. Of daar ooit verandering in komt heeft niet alleen met populariteit, prestaties, en kijkcijfers te maken. Veel meer dan gevestigde sportdisicplines moeten kleinere sporttakken voor zichzelf opkomen. De concurrentie is groot. Als we voetbal, wielrennen, en tennis even vergeten, dan zijn er nog altijd honderden kleinere disciplines, die stuk voor stuk aandacht en zendtijd opeisen. Wil paardensport meer aan bod komen dan pakweg badminton of ritmische gymnastiek, dan zal de paardenwereld zelf initiatieven moeten nemen.
Voorbeeld Op internationaal vlak kunnen de grote broers voor interessante voorbeelden zorgen. Zo heeft de Fifa een eigen strategie bedacht. De internationale voetbalbond wacht niet tot voetbal op eigen kracht het scherm haalt, maar zorgt daar zelf voor. Op een uiterst efficiënte manier trouwens, zegt Vrt journalist Stefaan Lammens : ‘De Vrt móet het Champions League Magazine uitzenden. Dat is contractueel verplicht. Het hoort bij het pakket rechten, dat werd aangekocht om de wedstrijden van de Champions League te mogen uitzenden. Het Champions League Magazine, met reportages over de verschillende clubs en spelers, wordt door de Fifa zelf aangemaakt en aangeleverd. Je krijgt een reportage, en een Engelse tekst.
52
april 2002,
PK
daarbij een belangrijke rol. Gebeurt dat ook op nationaal niveau ? Kan een sport, of eventueel een evenement, zendtijd kopen bij de Vrt ? Nee, zegt Frank Van Laeken, hoofdredacteur van de Vrt sportredactie, al moet die uitspraak enigszins gerelativeerd worden. Frank Van Laeken : ‘Nee, we doen geen zaken die we oorspronkelijk niet wilden doen, zelfs al wordt daar geld voor op tafel gelegd. In die zin speelt geld geen rol. Als geld toch een invloed zou hebben, ben je als sportredactie verkeerd bezig. Het is wél zo dat bij kleinere sporten, zoals triathlon en jumping, de organisatoren dikwijls de captatiekosten voor hun rekening nemen. Dat doen ze om publicitaire redenen. Zoiets kunnen we accepteren, omdat we zelf die wedstrijden graag op ons programma willen hebben. De wereldbekerproef in Mechelen bijvoorbeeld is voor ons interessant, maar budgettair niet haalbaar. Als de organisatie voor de captatie van de beelden zorgt, zoals dat in Mechelen gebeurt, verandert het plaatje. Geld vragen om iets uit te zenden hebben we echter nog nooit gedaan’. Op het eerste zicht klinkt dat wat dubbelzinning, maar tot op zekere hoogte is de redenering van Van Laeken te volgen. Zendtijd kun je in principe bij de Vrt sportredactie niet kopen, maar een kleinere sport, die op zich interessant genoeg is, verhoogt zijn kansen om in beeld te komen door een bijdrage te leveren in de kosten. Dat kan door zelf de captatie van de beelden te betalen, maar er zijn nog andere mogelijkheden. Stefaan Lammens : ‘Bij de autosport stellen constructeurs en invoerders grote bedragen ter beschikking om hun sport te promoten. Nee, er wordt niet echt betaald aan de sportredacties om autosport op tv te krijgen. Er worden wél andere constructies opgezet. Om journalisten te plaatse te krijgen worden bijvoorbeeld de reiskosten van een journalist én zijn cameraploeg betaald. Ik denk dat ook in de paardensport iets dergelijks mogelijk moet zijn. Als je sponsors kunt vinden die een budget samenbrengen, dan kun je er misschien voor zorgen dat de Vrt om de twee weken, ik zeg maar iets, een stuk over paardensport brengt. Belangrijke wedstrijden kunnen dan met beeldmateriaal aan bod komen. Of je kunt er voor zorgen dat een journalist meegaat naar de belangrijke wedstrijden. In dat geval moeten wel alle FOTO © DIRK CAREMANS
Die tekst moet nog vertaald en bewerkt worden, maar verder gaat het om een kant-en-klaar product’. Publicitair is het Champions League Magazine goud waard. Met spectaculaire beelden wordt de voetbalsport telkens opnieuw in de etalage geplaatst. Wat paardensport betreft is de Fei de tegenhanger van de Fifa. Tot nog toe is de Fei niet erg gelukkig geweest met zijn mediabeleid (om het maar eens voorzichtig te formuleren), maar wat de Fifa kan moet de Fei in principe net zo goed kunnen doen. Hoe zou
de Vrt sportredactie reageren als de Fei een gelijkaardig magazine zou (laten) maken, bijvoorbeeld rond de verschillende wereldbekercompetities ? ‘Positief, waarschijnlijk. De Fei zou inderdaad zoiets kunnen doen. Dat moet je wel vrij kort houden, want een stuk van twintig minuten over paardensport kun je niet verkopen. Maar als de Fei een magazine zou aanbieden met de hoogtepunten van een bepaalde periode, dan zou dat bij ons veel kans maken om bijvoorbeeld in het Sportpaleis te worden uitgezonden. Over andere Europese zenders kan ik me niet uitspreken, maar ik denk wel dat voor iets dergelijks belangstelling zou bestaan’.
Lobbywerk Een sportbond als de Fifa kan uit een sterke positie onderhandelen. Iedere zender wil voetbal op tv, en dus kan de Fifa zijn eisen stellen. Zo’n machtpositie hebben de kleinere sporttakken niet, maar er bestaan andere middelen om een sport tóch op tv te krijgen. Door diverse groepen wordt op internationaal vlak stevig lobbywerk verricht. Zoals verwacht kon worden spelen financiële middelen
PK, april 2002
53
53
kosten worden betaald, en dan hebben we het over een reisvergoeding, verblijfskosten, een cameraploeg, en het montagewerk’.
Promotiemiddel
Factor tijd Informatie is een eerste stap in de goede richting. Een sporttak die op zoek is naar zendtijd, zal de verschillende tv-zenders van de nodige informatie moeten voorzien. Liefst aan de hand van korte, duidelijke berichten, die zonder veel knip- of plakwerk kunnen worden gebruikt. Dat lijkt geen onoverkomelijke opdracht, maar er zitten een paar
FOTO © DIRK CAREMANS
Welke constructie er ook wordt gebruikt, wie een bescheiden sporttak in beeld wil brengen zal op de één of andere manier in zijn portefeuille moeten tasten. Dat is zowel op internationaal als op nationaal vlak het geval. In het verleden heeft de Kbrsf (Koninklijke Belgische Ruitersportfederatie) trouwens duidelijke inspanningen in die richting gedaan. Zo werden vorig jaar nog de programma’s Cheval Passion/Paardenpassie (Vt4) en Cheval Magazine (Rtbf) voor
het Sportpaleis en Over de Lijn, naast de Vtm equivalenten Stadion en Goal. Vtm heeft tot nog toe maar weinig interesse getoond in paardensport, maar dat kan natuurlijk altijd nog veranderen. Om in dat soort programma’s binnen te breken zal echter meer nodig zijn dan alleen financiële middelen.
respectievelijk 600.000 en 300.000 frank gesponsord. Met de beste bedoelingen, maar of het veel zoden aan de dijk heeft gezet is twijfelachtig. Vooral de sponsoring van Cheval Passion doet vragen rijzen. Het gaat om een klein, obscuur programma, dat ondertussen naar de sattelietzender Liberty Tv is verhuisd, en alleen nog door verstokte paardenmensen wordt bekeken. Als promotiemiddel voor de paardensport is de waarde van Cheval Passion beperkt. Je kunt het vergelijken met een missionaris die in de abdij van Averbode de Blijde Boodschap gaat verkondigen. De kans dat hij daar een stam ongelovigen zal bekeren is uiterst klein. Cheval Magazine daarentegen heeft een veel groter bereik, en wordt door de Rtbf ook in prime time geprogrammeerd. Maar om zijn weg te vinden naar het groot publiek zal paardensport een plaats moeten verwerven binnen de reguliere sportuitzendingen. In Vlaanderen denk je dan aan
54
54
haken en ogen aan vast. De factor tijd bijvoorbeeld speelt een belangrijke rol. Edith De Reys, die met beperkte middelen de persdienst van de Kbrsf runt, kent de problemen. Edith : ‘Voor tijdschriften is het iets minder belangrijk, maar kranten, radio, en tv werken tegen de tijd. Als je met een bericht over paardensport het tv-journaal wil halen, dan moet zo’n bericht ook tijdig worden aangeleverd. Organisatoren, teamchefs, en commissieleden beseffen niet altijd hoe belangrijk het is om informatie snel door te geven. Met de moderne communicatiemiddelen (Gsm, Email) moet dat kunnen, maar toch gebeurt het niet altijd. Soms blijft een interessant bericht enkele dagen hangen, maar hoe interessant ook, oud nieuws verdwijnt op een tv sportredactie onvermijdelijk in de prullenmand. Zelfs als een bericht tijdig wordt aangeleverd, dan nog is het lang niet zeker dat het ook werkelijk wordt uitgezonden. Veel
april 2002,
PK
Persoonlijke contacten Met die laatste opmerking raakt Edith een delicaat punt aan. Tussen de paardensport in zijn geheel en de nationale tv-zenders bestaat weinig of geen georganiseerd overleg. Daar is geen duidelijke reden voor, maar het heeft wel voor gevolg dat de wisselwerking tussen paardensport en tv grotendeels via persoonlijke contacten verloopt. Wat de Vrt betreft is Stefaan Lammens in een paar jaar tijd hét aanspreekpunt geworden voor mensen uit de paardenwereld. Stefaan : ‘In het begin stonden mensen uit de paardenwereld wat onverschillig tegenover de vraag of hun sport, of hun evenement, al dan niet op televisie zou komen. Misschien omdat ze het idee hadden dat het toch niet zou gebeuren. Nu word ik veel meer dan vroeger opgebeld met de vraag wat mogelijk is. Blijkbaar hebben de mensen een aanspreekpunt gevonden. Ik ken de sport ondertussen wat beter, en ik probeer in de mate van het mogelijke paardensport naar voor te schuiven, en bepaalde wedstrijden aan te bevelen. Meestal lukt dat wel. De belangrijkste wedstrijden, zoals een finale van de wereldbeker, het Belgisch kampioenschap, vorig jaar het Europees Kampioenschap, krijgen zendtijd op de Vrt. Het Belgisch kampioenschap doen we live, Mechelen doen we live. Dit jaar gaan we naar het wereldkampioenschap in Jerez. De bedoeling is om daar wat reportages te maken, of minstens wat interviews, en op zondag de finale van de jumping live te brengen. Dat zijn toch positieve punten als je het vergelijkt met vroeger, toen paardensport nog minder aan bod kwam. De paardenwereld zou trouwens zelf wat meer initiatieven mogen nemen. De grote, belangrijke evenementen weten wij wel te vinden,
56
56
maar van Jumping Hasselt bijvoorbeeld had ik vroeger nog nooit gehoord. Met de Belgische federatie heb ik weinig contact. Behalve dan voor het Belgisch kampioenschap in Kapellen, waar je een minister Van Mechelen hebt die van uit zijn functie goede relaties onderhoudt met de Vrt. Ik denk dat de paardenwereld zelf meer actie moet ondernemen om op de sportredactie een belletje te doen rinkelen. Voor het ogenblik word ik vooral aangesproken door mensen die ik persoonlijk ken, mensen als Ludo Philippaerts of Peter Postelmans, die toevallig ook een concours organiseren. Daar is niets op tegen, maar eigenlijk horen de Kbrsf en de Vrt om tafel te gaan zitten, om te bekijken wat de Vrt nog meer kan doen rondom paardensport’.
Afspraken maken Dat laatste is natuurlijk een suggestie die interessante perspectieven opent. Laat de Kbrsf en de Vrt sportredactie rechtstreeks met elkaar praten, en dan moet het al heel kwalijk lopen als er niet meer paardensport op tv komt. Er is trouwens geen enkele reden waarom een gelijkaardige operatie met Vtm achterwege zou moeten blijven.
FOTO © DIRK CAREMANS
hangt af van de persoon bij wie zo’n bericht terecht komt. Louis De Pelsmaeker was indertijd in paardensport geïnteresseerd, en probeerde de zaken zoveel mogelijk te volgen. Nu is Stefaan Lammens bij de Vrt de paardensportman. Als een bericht bij Stefaan terecht komt zal hij het ook gebruiken, maar van andere journalisten valt dat te betwijfelen. Toen onze eventingploeg twee jaar geleden de landenwedstrijd in Punchestown won, heb ik onmiddellijk rechtstreeks contact opgenomen met radio en tv. Waarschijnlijk had ik de verkeerde mensen te pakken, want het nieuws over Punchestown is nergens te horen geweest’.
Edith De Reys was eerder al tot dezelfde conclusie gekomen. Edith : ‘De grote, nationale zenders hebben alleen voor twee of drie sporten werkelijk belangstelling. De andere sporttakken komen enkel aan bod als daar een financiële inbreng tegenover staat, en als de juiste contacten worden gelegd. Ik denk dat de Kbrsf rechtstreeks met de Vrt moet onderhandelen. Met een behoorlijk budget in handen, en met de bedoeling tot serieuze afspraken te komen. De Vlp zou zich dan vooral op de regionale stations kunnen richten. De Duitse regionale zenders bijvoorbeeld
april 2002,
PK
Via Veneto LAYOUT © PAARDEKRACHT
( b.w.p.)
NONSTOP (DARCO) - ZEUS - WAIDMANNSHEIL - FURIOSO II Via Veneto is een chique, bijna zwarte hengst (AES Licensed stallion) met een stokmaat van 1,70m, geboren op 15.06.’98. Hij heeft een correct exterieur met een hard en droog beenwerk, beschikt over een ruime vlotte stap, een beste draf en een extra galop. Verder is hij uitzonderlijk vermogend en uitermate voorzichtig. Naast zijn onuitputtelijke bereidheid tot werken heeft Via Veneto een super karakter en is hij bijzonder makkelijk in de omgang. Bovendien komt hij uit een uitzonderlijke moederstam die naast verschillende goedgekeurde dekhengsten Zirkoon (KWPN), Jet Set D (KWPN) en Rozenprinz (sBs) diverse Grand Prix dressuurpaarden en internationale springpaarden bracht.
Voor vrijblijvende inlichtingen : 09 / 371.71.76 of Gsm. 0473 / 568.795
Tien minuten paardensport Stel dat de Kbrsf, Lrv, Bomari, en wat dies meer zij de handen in elkaar slaan, en samen met de Vrt sportredactie aan tafel gaan zitten. Stel dat de Vrt bereid is om regelmatig, bijvoorbeeld om de veertien dagen, tien minuten paardensport te brengen in ‘Het Sportpaleis’. Toegegeven, dat klinkt niet erg waarschijnlijk, maar toch. Wat moeten die tien minuten dan kosten ? Het is moeilijk om daar een concreet antwoord op te geven. Al naargelang de omstandigheden kan de kostprijs sterk variëren, maar toch hebben we een paar richtprijzen samengezocht. Werken met een captatiewagen mag je metéén vergeten. Dat kost stukken van mensen, en is voor korte items financiële onzin. Wat betekent dat je moet terugvallen op wat in het jargon een ENG-ploeg, oftewel een Electronic News Gathering ploeg wordt genoemd. Zo’n ploeg bestaat uit een cameraman met camera, statief, en lichtset, en een klankman met klankset voor interviews. Per aflevering van tien minuten zal de ploeg twee tot drie items moeten draaien. Met wat geluk en een goede voorbereiding kan dat op één dag gebeuren, maar als bijvoorbeeld de Bwp hengstenkeuring, het Csi-B Moorsele, en Jumping Diest in één en dezelfde aflevering moeten worden uitgezonden, heb je onvermijdelijk drie draaidagen aan je been. Dat heeft zijn belang. Een ENG-ploeg wordt namelijk per draaidag betaald. Je moet rekenen op 740 euro (of een kleine 30.000 frank) per dag. Daarnaast heb je een reporter en/of een regisseur nodig, aan gemiddeld 450 euro (18.000 frank) per persoon per dag. Eén keer de beelden zijn geschoten begint het montagewerk. Daarbij moet je beroep doen op een montagecel én een opera-
PK, april 2002
tor. In samenspraak met een regisseur worden de beelden verwerkt en tot een samenhangend geheel gemonteerd. Kostprijs : 990 euro (40.000) frank per dag. De regisseur betaal je afzonderlijk aan gemiddeld 450 euro (18.000 frank) per dag. Nee, dat is nog niet het eind van een verhaal, want je hebt ook nog een professionele stem nodig die het programma inleest. Per aflevering zal dat zo’n 370 euro (15.000) frank kosten. Dan hebben we het nog niet gehad over een redactie en een producent, maar richtprijzen zoeken is in dit geval zinloos, dus laten we dat gemakshalve nog maar even vergeten. Met alle geciteerde cijfers in het achterhoofd kun je een grove schatting maken, die neerkomt op een richtprijs van 200.000 frank per aflevering van tien minuten. Voor dat bedrag krijg je een kant-en-klaar miniprogramma, dat je aan om het even welke zender kunt leveren. Ga je daarentegen exclusief met de Vrt in zee, dan kan de operatie merkbaar goedkoper verlopen. In dat geval zal de Vrt de redactie voor zijn rekening nemen, zodat de kosten van reporters en/of regisseurs wegvallen. Een aflevering van tien minuten zou dan zo’n 100.000 tot 120.000 frank moeten kosten. Ook dat lijkt op het eerste zicht nog een dikke boterham, maar met het budget dat de Kbrsf vorig jaar aan Cheval Passion en Cheval Magazine besteedde, kom je toch al vier maanden ver. Op jaarbasis praten we over een budget van 2.500.000 tot 3.000.000 frank, en dat klinkt metéén stukken redelijker. Krijg je voor drie miljoen frank een jaar aan een stuk om de veertien dagen tien minuten paardensport in ‘Het Sportpaleis’, dan heb je hoe dan ook een goede zaak gedaan.
57
57
fàÉxàxÜ|}
et|ÇuÉã stelt voor
Dobel’s Cento Capitol I x Caletto II x Liguster
Dobel’s Araconit Acord II x Columbus
Dobel’s Centesimo Cento x Lord
Gio Granno Grannus x Ramiro x Volturno
Landgold Landfriese x Fürstengold
Lando Lancier x Raimondo x Marcello
Padarco Darco x Almhügel x Alcanar
Landor S Landadel x Godehard x Furioso II
Couleur Rubin Cor d’Almé Z x Grannus x Ramino
Conterno Grande Contender x Grannus x Ramino
Don Schufro Donnerhall x Pik Bube
STOETERIJ RAINBOW DPS bvba Daniël De Waele Sint Laureinsestwg 4A - 9900 Eeklo Tel. 09/377 02 43 - Fax 09/378 29 78 GSM 0475/75 37 71 K.I. Centrum STAL NOBLE LUC DE NAEYER Doornzele Dries 107 Willy Lootens 9940 Evergem Oosternieuwweg 21 Tel. 09/258 04 55 8377 Houthave Fax 09/257 03 23 Tel. & Fax 050/41 10 70 STOETERIJ KALIPSO Nico Philippaerts Overwijs 98, 2260 Westerlo Tel. 014/54 24 84 Gsm 0475/77 27 71
58
58
brengen heel wat paardensport, en ik denk dat zoiets in Vlaanderen ook moet kunnen. Maar dat alles is mijn bevoegdheid niet, en trouwens, mijn budget is daartoe veel te beperkt’. Regionale zenders kunnen voor de paardensport een interessant alternatief vormen. Voor het ogenblik zijn in Vlaanderen elf regionale zenders actief, die samen zo’n 1.6 miljoen Vlamingen bereiken. Luc Derden is chef-sport bij Rob Tv, een regionale zender die de streek rond Leuven, Diest, en Tienen bereikt. Luc Derden : ‘Paardensport komt bij ons af en toe aan bod, meestal naar aanleiding van een locale jumping. Van Jumping Diest bijvoorbeeld brengen we jaarlijks een verslag. Daarnaast maken we ook wel eens een portret van een plaatselijke ruiter, die bijzondere prestaties heeft geleverd. Op die manier hebben we laatst iets gedaan rond Francis De Baerdemaeker. Rob Tv staat er zeker voor open om meer paardensport te brengen, maar wij hebben het probleem dat onze zendtijd beperkt is, en alle disciplines aan bod moeten komen. Of we van de organisatoren een financiële bijdrage vragen ? Je bedoelt, moeten de mensen betalen om hun jumping op tv te krijgen ? Nee, zeker niet. De sportredactie bepaalt nog altijd zelf wat er wél of niet in de programma’s komt’.
Kür Daarmee naderen we het eind van dit verhaal, maar eerst nog iets helemaal anders. Tot nog toe hebben we gesproken over paardensport, maar laten we eerlijk zijn, in werkelijkheid werd telkens jumping bedoeld. Hoe zit dat met de andere disciplines ? Krijgen we ooit Badminton, of de Wereldbekerfinale dressuur live op de Vrt ? Stefaan Lammens : ‘Ik vrees dat er weinig ruimte is om andere disciplines aan bod te laten komen. Sporadisch kan dat misschien wel eens gebeuren, maar meer mag je voorlopig niet verwachten. Dressuur is een zeer technische sport, en om zo’n discpline in beeld te brengen heb je ei-
genlijk een gespecialiseerd paardensportprogramma nodig. In het Sportpaleis is daar geen plaats voor. Jumping spreekt het grote publiek meest aan, en dat zal waarschijnlijk nog een tijdje zo blijven’. Een uitspraak waar je vraagtekens kunt bij plaatsen. Tot nog toe hebben dressuur of eventing nauwelijks een kans gekregen op de Vrt, en dan is het moeilijk om de reactie van het grote publiek behoorlijk in te schatten. Het is best mogelijk dat dressuur, en dan vooral de kür op muziek, een tv-sport bij uitstek zou kunnen worden. En waarom zouden eventing, mennen, of endurance geen aandacht mogen krijgen ?
Kans Er komt te weinig paardensport op tv. Dat was het uitgangspunt van deze reeks, en het is een vaststelling die nog altijd klopt als een bus. Toch moet het na drie afleveringen voor iedereen duidelijk zijn dat sport op tv geen zwart-wit verhaal is. Een groot aantal factoren helpt bepalen of een discipline ja dan nee het kleine scherm haalt. Wat paardensport betreft ligt internationaal de verantwoordelijkheid voor een groot stuk bij de beleidsmensen van de Fei. De sport moet zichzelf beter verkopen, en dat kan onder andere door de verschillende zenders zelf van beeldmateriaal te voorzien. Nationaal is er minstens bij de Vrt een mentaliteitsverschuiving aan de gang. Paardensport zat vroeger in het verdomhoekje van de elitaire sporten, maar de sfeer verandert, en tussen de regels door is groeiende belangstelling te lezen. Van die kans moet de paardenwereld gebruik maken. Bijvoorbeeld door zelf het initiatief in handen te nemen, en met de Vrt sportredactie te gaan praten. Jawel, financieel zal een inspanning worden gevraagd, maar dat is een investering die zijn geld ongetwijfeld dubbel en dik zal opµbrengen. Bij de regionale zenders tenslotte liggen mogelijkheden die tot nog toe nauwelijks werden ontgonnen, maar het onderzoeken waard zijn.
april 2002,
PK
