11/9/2009
Inhoud
Komt er een oplossing? Onderzoek ammoniak en fijn stof
Hoe emissie reduceren
Ontwikkelingen ammoniak
Ontwikkelingen fijn stof
Samenvatting
Hilko Ellen
Hoe ammoniak reduceren? Via voer:
Geen vorming in mest/ strooisel
toevoegingen lager eiwitgehalte controle / handhaving?
temperatuur ds% pH
Niet vrijkomen uit mest/strooisel
100
NH3-emissie (%)
Hoe ammoniak reduceren?
80
Uit de lucht halen
60
40
20
50
60
70
75
80
90
in de stal buiten de stal
Mest/strooisel snel uit de stal
0
plaatvorming strooisel diverse toevoegmiddelen
mestbanden
DS% strooisel
Hoe fijn stof reduceren?
Vorming/ontstaan voorkomen
voer dieren strooisel/mest
Voorkomen opdwarrelen
Inhoud
oliefilm vochtigheid
Uit de lucht halen
ionisatie filters wassers
Hoe emissie reduceren
Ontwikkelingen ammoniak
Ontwikkelingen fijn stof
Samenvatting
1
11/9/2009
Ontwikkelingen ammoniak: luchtwassers Programma Gecombineerde Luchtwassers (PGL)
metingen op 2 (vleeskuiken)bedrijven
enkelvoudige; 30% biologische; 60%
Ontwikkelingen ammoniak: vleeskuikens
luchtwasser met bypassventilatoren (Proefstalstatus) VROM: grenswaarde voor alternatieve huisvesting? vertaling systemen vanuit leg - perfosysteem - beluchting onder de beun - stal met verdiepingen en mestbanden
Emissie bij verschillende strooiselsoorten
Metingen in praktijk;
Wesselmann: afgerond warmtewisselaar
Livestock Reserach;
strooiselmateriaal - houtkrullen - tarwestro - koolzaadstro - snijmaissilage
Ontwikkelingen ammoniak: VKOD
Geen systemen in onderzoek Opfok;
Reducties fijn stof:
Stof algemeen probleem pluimveesector
Cum. ammoniakemissie (kg/dpl)
Ontwikkelingen ammoniak: leghennen
0,14 Houtkrullen
0,12
Tarwestro 0,10
Koolzaadstro
0,08
Snijmaissilage
0,06 0,04 0,02 0,00 0
5
10
15
20
25
30
35
40
Dagnummer
Ontwikkelingen ammoniak: VKOD
Opfok;
VROM: grenswaarde? mogelijke systemen - vloerverwarming en -koeling - mixlucht - TerraSea - luchtwasser
Productieperiode;
beluchting met 2,5 m3/uur en 24 °C hoge kosten alternatieven ingediend bij TAC-Rav: - eerst afleiden? (435 gram) - meten voor lagere emissie?
2
11/9/2009
Ontwikkelingen ammoniak: VKOD
Inhoud
Ontwikkelingen fijn stof
oliefilm ionisatie simpele wasser strooiselmateriaal
Ontwikkelingen ammoniak
Ontwikkelingen fijn stof
Samenvatting
8 ml/m2 per d
Emissie PM2.5 [g/jaar per dierpl.]
0 ml/m2 per d (controle)
8 ml/m2 per d
31 ml/m2 per 2d 30
20
10
0 23
30
Dag in ronde
33
Validatie in de praktijk
15 ml/m2 per 2d
15 ml/m2 per d 2
31 ml/m2 per 2d
1
0
16
3 0 ml/m2 per d (controle)
15 ml/m2 per d
16
2009; ‘proof of principle’
Ontwikkelingen fijn stof; oliefilm
Resultaten optimalisatie 15 ml/m2 per 2d
2007; 3 ronden ‘proof of principle’ 2008; 2 ronden optimalisatie 2009; validatie in de praktijk
Leghennen
Toepasbaarheid bij leghennen?
40
Vleeskuikens
50
Emissie PM10 [g/jaar per dierpl.]
Ontwikkelingen fijn stof; oliefilm
Hoe emissie reduceren
Ontwikkelingen fijn stof; oliefilm
2008: metingen voor nieuwe emissiefactoren Onderzoek reductie vooral bij vleeskuikens
23
30
Dag in ronde
33
twee bedrijven 3 ronden gemeten reductie vergelijkbaar met optimalisatie extra tijd schoonmaken; aanbrengen inweekmiddel
Afgerond in 2010
reductie ca 60% PM10, ca 75% PM2.5
3
11/9/2009
Ontwikkelingen fijn stof; ionisatie
Ontwikkelingen fijn stof; ionisatie
2008; ‘proof of principle’ 2008; optimalisatie 2009; validatie in de praktijk
Leghennen
3
50 40 30
Cont role Ionis at ie
20 10
twee bedrijven 3 ronden gemeten reductie vergelijkbaar geen extra tijd schoonmaken
Cont role Ionis at ie
1
23
30
0,5 16
33
23
30
33
Dag in ronde
Dag in ronde
reductie ca 35% PM10, ca 10% PM2.5
Ontwikkelingen fijn stof; simpele waterwasser
Validatie in de praktijk
2 1,5
0 16
2,5
0
2009; ‘proof of principle’
Ontwikkelingen fijn stof; ionisatie
P M 2. 5 emis s ie (gr/ dpl / jr
Resultaten optimalisatie
Vleeskuikens P M10 emis s ie (gr/ dpl/ jr
Alleen bij vleeskuikens Start in 2008 Metingen 2009;
‘online’ meten niet mogelijk vanwege waterdruppels gravimetrisch geeft verhoging concentraties
Afgerond in 2010
Ontwikkelingen fijn stof; strooiselmateriaal
Ontwikkelingen fijn stof; strooiselmateriaal 40,0
Vleeskuikens
2008; 2 ronden 4 soorten; - houtkrullen - tarwestro - koolzaadstro - snijmaissilage
30,0 Houtkrullen
25,0
Tarwestro
20,0
Koolzaadstro
15,0
Snijmaissilage
10,0 5,0 0,0 Dag 16
Dag 23
Dag 30
Dag 33
PM10: geen verschil
PM2.5:
snijmais bijna 20% lager dan houtkrullen
2,5 PM2.5 emissie (g/dpl/jr)
PM10 emissie (g/dpl/jr)
35,0
2,0 Houtkrullen
1,5
Tarwestro Koolzaadstro
1,0
Snijmaissilage
0,5 0,0 Dag 16
Dag 23
Dag 30
Dag 33
4
11/9/2009
Ontwikkelingen fijn stof
Per 01 november 2009 nieuwe lijst emissiefactoren
oliefilm 50% reductie1) ionisatie 25% reductie2) waterwasser 30% reductie
voor vleeskuikens/opfokVKOD/kalkoenen 2) voor vleeskuikens 1)
Inhoud
Hoe emissie reduceren
Ontwikkelingen ammoniak
Ontwikkelingen fijn stof
Samenvatting
Samenvatting
Ammoniak
Dank voor uw aandacht
leghennen; weinig ontwikkeling vleeskuikens; nieuwe systemen op komst VKOD; mogelijkheden
Fijn stof
oliefilm; praktisch mogelijk ionisatie; idem waterwasser; probleem meetmethode
© Wageningen UR
5