“Er komt een patiënt bij de (ziekenhuis)apotheek…” Anne de Roos Trekker medicatieoverdracht NVZA en KNMP beleidsadviseur NVZ
‘Medicatieoverdracht & ICT’, Nictiz, KNMP, NVZA 27 september 2010
DE patiënt bestaat niet… Kanker, in ziekenhuis Gehandicapt dagbesteding thuiszorg Etc… etc…
Veel medicijnen
drugs
onwillig allergisch
methotrexaat Ambulant
viagra
In coma
>65 jaar
Hartpatient verpleeghui
Risicoreductie Iedereen kent wel EEN patiënt…
Patiënt 2.0? De patiënt verwacht dat er al veel met ICT geregeld is...
Wat weet de patiënt van EPD, toestemming geven en eigen rol?
Er komt een patiënt bij de apotheek…
Hoe ondersteunt ICT hun zorg voor de patiënt?
De richtlijn: 3 afspraken 1. Er is altijd een actueel medicatieoverzicht beschikbaar bij elk contact van een patiënt met een voorschrijver. 2. En bij een spoedopname binnen 24 uur. 3. Een medicatieoverzicht is binnen 24 uur bij de volgende schakel. Vastgelegd in een ketenprotocol in het kwaliteitsysteem van betrokken zorgverleners
Wie is verantwoordelijk voor wat? voorschrijver
patiënt geeft info geeft toestemming (ziekenhuis) apotheker heb ik een vraag/voorschrift Heb ik een actueel medicatieoverzicht? medicatiebewaking ter hand stellen registreren en doorgeven
heb ik een actueel medicatieoverzicht? voorschrijven (nieuw/wijzig/stop) bevestigen ICA registreren en doorgeven start behandeling verpleegkundige heb ik een actuele toedien/aftekenlijst toedienen registreren en doorgeven
Medicatieoverzicht: alleen samen compleet 1. 2.
Patiëntkenmerken Alle voorgeschreven, verstrekte, toegediende en gebruikte medicatie, sterkte en toedieningsvorm, gebruiksperiode, inclusief vermelding voortijdig stoppen of wijziging 3. Reden van starten/stoppen/wijzigen + initiator 4. 1e en actuele voorschrijver 5. Verstrekkende apotheken 6. Gebruik van zelfzorg, drugs en alcohol 7. Contra-indicaties 8. Allergieën 9. Laboratoriumwaarden (indien nodig) 10. Indicatie, indien nodig om dosering te beoordelen
Minimaal laatste 3 maanden
Naar wie gaat de patiënt?
De (ziekenhuis)apotheker heeft de volgende rol in de richtlijn: Hij organiseert de processen zodanig dat het medicatieoverzicht altijd actueel is bij elk overdrachtsmoment van een voorschrijver naar de volgende voorschrijver. = op ieder gewenst moment op een veilige manier beschikking over juiste, relevante en volledige informatie over de patiënt Dus: afhankelijk van informatie die robuust en integer is en een informatiesysteem dat betrouwbaar is.
Er wordt bij hen aangeklopt… LSP eerst voor de 1e lijn: apothekers, huisartsen en ziekenhuizen Maar …. GGz, trombose, thuiszorg, verpleeghuizen, verzorgingshuizen, gehandicapteninstellingen, nog een lange weg te gaan…
(ziekenhuis)apothekers leveren medicatieoverzichten en toedienlijsten
Van intake tot na ontslag
Medicatieoverzicht + verificatie
(ziekenhuis)apothekers en ICT Apothekers hebben een enorme automatiseringsgraad. Bijna iedere apotheek maakt gebruik van een (Z)AIS Regionaal worden medicatiegegevens uitgewisseld middels OZIS (apothekers) Ruim 28% van de apotheken is reeds aangesloten op het LSP, meer dan 90% heeft aansluiting in gang gezet. Nu 13 ziekenhuizen op LSP
Dus: mag ik een medicatieoverzicht? 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Wie vraagt het? Welk doel dient het? Wat mag er op staan? Heb ik alle gegevens? Kloppen alle gegevens nog? Moet het op papier? Per fax? Of kan ik het elektronisch uitwisselen? Via OZIS, onze regionale oplossing of via het LSP? 9. Welk systeem gebruikt de ontvanger? 10. Hoe komt het dan over?
Naam: geneesmiddelpaspoort Wat ontbreekt? •Historie •1e voorschrijver •Reden van voorschrijven, indicatie •Toegediend, werkelijk gebruik •Drugs, zelfzorg, alcohol •Geverifieerd?
Apotheek vrager
Toestemming?
Naam: Medicatie-overzicht Wat ontbreekt? •ICA •Historie •1e voorschrijver •Reden van voorschrijven, indicatie •Toegediend, werkelijk gebruik •Drugs, zelfzorg, alcohol •Geverifieerd?
Apotheek vrager Hoeveelheid null=reguliere pillen in zakjes
Naam: Geneesmiddeloverzicht Wat ontbreekt? •Historie •1e voorschrijver •Reden van voorschrijven, indicatie •Moment van innemen •Toegediend, werkelijk gebruik •Drugs, zelfzorg, alcohol •Start-stop •Geverifieerd?
Ook verkrijgbaar: Afleverpaspoort (historie in te stellen) patiënt en ziekenhuis Profielpaspoort apothekers en ziekenhuis Toedienlijst Op aanvraaglijst
Apotheek thuiszorg/verpleeghuis
Naam: Toedienlijst 6 toedientijden 2 afwijkende rondetijden
Apotheek thuiszorg/verpleeghuis
Naam: medicatieverantwoordingslijst Toediening registreren
Apotheek thuiszorg/verpleeghuis
Naam: Toedienlijst -Andere veiligheidsstructuur Totaal aantal tabletten
In het ziekenhuis
Naam: Medicatie overzicht Wat ontbreekt? •ICA •1e voorschrijver •Reden van voorschrijven, indicatie •Toegediend, werkelijk gebruik •Drugs, zelfzorg, alcohol •Geverifieerd? Toestemming?
Ziekenhuisapotheek afdeling/thuiszorg/ verpleeghuis
Naam: geneesmiddeldeellijst In het ziekenhuis
Ziekenhuisapotheek afdeling/thuiszorg/ verpleeghuis
Naam: medicatie statuslijst In het verpleeghuis vanuit ZAIS
Ziekenhuisapotheek specialist/apotheek/ huisarts
Naam: ontslagrecept Wat ontbreekt? •1e voorschrijver •Reden van voorschrijven, indicatie •Toegediend, werkelijk gebruik •Drugs, zelfzorg, alcohol •Geverifieerd?
OZIS
Naam: thuismedicatie Wat ontbreekt? •1e voorschrijver, voorschrijver •Wijzigen •Reden van voorschrijven, indicatie •Toegediend, werkelijk gebruik •Drugs, zelfzorg, alcohol •Geverifieerd?
Praktijk: (Ziekenhuis)apotheek Veel keuzes te maken Standaard Maatwerk/crystal report
Afspraken met klanten divers Goed gebruik systeem? Kunnen lezen en begrijpen van andere overzichten Hoe meer keuzes en varianten, hoe groter de kans op fouten
Wat kan het AIS registreren? t.o.v. de richtlijn
WAT KAN ER UITGEWISSELD?
Beschikbaar
Bron
electr. MET DEHuidige HUIDIGE uitwisseling SYSTEMEN Ozis, LSP Farmacom-cluster
In project geraliseerd
Medicatie gegevens (uitgebreid)
Versnipperd
Apotheek (afgeleverd, sterkte, dosering, vorm), huisarts / specialist (voorschrift), ziekenhuisapotheekj
Alcohol /drugs
Nee of deels
Huisarts, specialist
Nee
Onbekend
Reden van start /stop
Nee of deels
Apotheek, huisarts, specialist, ziekenhuisapotheek
Nee
EMD+ voor drie indicaties
Ja
Verstrekkingen in LSP
1e en actuele voorschrijver
Ja
Afhankelijk van wie 1e voorschrijver is Huisartsapotheek, specialistziekenhuisapotheek
In LSP beschikbaar
Verstrekkende apotheek
Ja
Apotheek, ziekenhuisapotheek
Nee
Basale patiënt kenmerken
Ja
Apotheek, huisarts, specialist, ziekenhuisapotheek
Ozis, LSP Pharmacomcluster
Contra-indicatie comorbiditeit
Ja
Huisarts, specialist,
Nee
ICA in LSP
Contra-indicatie allergieën / ADE
Ja
Huisarts, specialist,
Nee
ICA in LSP
Labgegevens (op aanvraag)
Ja
Laboratorium
Nee
E-lab
Indicaties (op aanvraag)
Ja
Huisarts, specialist
Nee
EMD+
Afgeleide In LSP aanwezig
Toolkit apothekers: verwerken ontslagrecept/medicatieoverzicht Wijze van vastleggen Allergie*
Ga naar Medicatiedossier Bewakingsdossier Intolerantie Toevoegen stof/groep
Contra-indicatie*
Ga naar Medicatiedossier Bewakingsdossier Contra-indicaties Toevoegen
Medicatie die niet afgeleverd hoeft te worden (zie ontslagrecept: in kolom aantal staat 0)
Leg het geneesmiddel vast als waarneemregel: Ga naar Recept Selecteer tabblad profiel Selecteer nieuw (onder elders afgeleverd) Schrijf geneesmiddel aan Vermeld voorschrijver Hoeveelheid: 1 stuks Duur: 100 dagen (voor de medicatiebewaking) A. Als medicatie gestopt is vanwege een BIJWERKING
Gestaakte medicatie (zie ontslagrecept: kolom opmerkingen)
I. Voer het geneesmiddel in als allergie (zie stap 1) ÉN II. Leg de reden van staken vast als zorgregel. Vermeld: “gestaakt i.v.m …{reden }” B. Als medicatie gestopt is vanwege andere redenen Leg het geneesmiddel vast als waarneemregel (zie stap 3). Vermeld in de gebruikscode: “Gestaakt i.v.m …{reden}” Bijvoorbeeld dosiswijziging of wijziging van middel A naar B
Gewijzigde thuismedicatie (zie ontslagrecept: kolom opmerkingen)
Leg de wijziging vast als zorgregel. Vermeld: - “…{geneesmiddel} dosis verhoogd/verlaagd# naar …mg i.v.m …{reden}” - “…{geneesmiddel A} vervangen door…{geneesmiddel B} i.v.m……{indien reden bekend}”. NB. Zie ook stap 4A als het oude geneesmiddel gestaakt is vanwege een bijwerking.
Zelfzorg
Schrijf het geneesmiddel aan zoals elk receptgeneesmiddel
Insulines, schema’s
Schrijf de volledige dosering aan (niet volgens schema als er een gebruik is vermeld)
Gebruikers: cie FPZ NVZA
Uit ronde langs 500 apothekers Landelijk standaard format voor: Medicatieoverzicht Toedienlijst/aftekenlijst Verbijzondering nodig?
Eenduidigheid in begrip en interpretatie Actueel: wat is geactualiseerd, wanneer, door wie? Uitgeprint/overgedragen op verzoek van? Toestemming per behandeling registreren Leveren van deze zorg registreren Er moet teveel landelijke focus
Wens gebruikersraad ORIA 1. Goede en nauwe samenwerking tussen (ziekenhuis)apothekers, KNMP, NVZA en softwareleveranciers. 2. Registraties kunnen versturen en weer verwerken. Van AIS naar ZAIS naar AIS.
3. Zorg dat voorschrijvers daadwerkelijk gaan registreren. 4. Van logistieke informatie naar farmacotherapeutische informatie:
1. Kort en helder overzicht dat het farmacotherapeutisch beleid reflecteert, liefst op 1 A4 of in 1 scherm. 2. De layout dan wel verschijningsvorm kan divers zijn, maar elk middel heeft een regel, waaronder de deelleveringen, therapietrouw, uitkomstmaten, indicatie, mutaties, bijwerkingen en dergelijke via doorklikken op te vragen zijn. 3. Snel, overzichtelijk/inzichtelijk en biedt inzicht in het beleid.
KNMP en NVZA nodigen klanten en softwareleveranciers uit om samen de stappen te maken.
