Persbericht en programma - Juni 2014
Energie en gemeenschap : een partnership voor ontwikkeling Colloquium in het raam van de Europese Week van de Duurzame Energie. Met de steun van de Europese Commissie
Vrijdag 27 juni 2014 – van 10.00 tot 14.00 uur Autoworld, Jubelpark 11, 1040 Brussel
Van 23 tot 27 juni eerstkomende gaat in Brussel een nieuwe Europese Week door die volledig in het teken staat van Duurzame Energie. Ze heeft tot doel om de productie en de consumptie van duurzame energie te promoten bij de burgers, de ondernemingen en de overheid. De “participatie-economie”, een nieuwe economievorm, is een volwaardig alternatief voor de systemen die momenteel bestaan. Ze is gebaseerd op een theoretisch economisch model dat een alternatief wil bieden voor zowel het kapitalisme als de planeconomie. Met de steun van de Europese Commissie organiseert Sacchi Consulting op vrijdag 27 juni van 10.00 tot 14.00 uur rond dit thema een colloquium in Autoworld in het Brusselse Jubelpark. Zowel het grote publiek als de pers kan de conferenties gratis bijwonen. Het programma vindt u als bijlage bij dit document (inschrijven is wel verplicht via www.eusew.eu). Evelyne Huytebroeck, Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadshernieuwing van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, een afgevaardigde van het kabinet van de Italiaanse eerste Minister Matteo Renzi, een afgevaardigde van de Europese Commissie en verschillende afgevaardigden van geslaagde voorbeelden van energie participatie-economie zullen aanwezig zijn als spreker op de conferentie georganiseerd op vrijdag 27 juni van 10u00 tot 14u00. Tijdens de Europese Week van de Duurzame Energie (EUSEWof EU Sustainable Energy Week) zullen honderden organisaties en particulieren elkaar ontmoeten. De diverse deelnemers krijgen de kans om rechtstreeks in contact te treden met de burgers en met lokale, regionale en nationale
actoren uit de energiesector. De EUSEW is een initiatief van de Europese Commissie en bedoeld ter ondersteuning van de doelstellingen die de Europese Unie voor 2020 heeft vastgelegd:
minstens 20% minder broeikasgassen uitstoten dan in 1990, 20% van onze energiebehoeften dekken met hernieuwbare energie 20% minder primaire energie verbruiken en de energie-efficiëntie verhogen
De financiering van installaties voor de productie van hernieuwbare energie is niet enkel een zaak van regeringen en privébedrijven. Projecten gefinancierd via crowdfunding, een collectieve financieringsvorm door kleine en middelgrote privé-investeerders, vormen een heuse uitdaging voor de toekomst. Het concept “participatie-economie”, ontwikkeld door economische denkers als Michael Albert en Robin Hahnel, dook voor het eerst op in de jaren 80-90 van de vorige eeuw en draagt waarden als billijkheid, solidariteit, diversiteit en zelfbestuur hoog in het vaandel. Eerbied voor onze planeet en economische ontwikkeling zijn twee uiterst belangrijke elementen die men in de loop van de voorbije decennia maar zelden met elkaar heeft kunnen verzoenen. Gelukkig beseffen we inmiddels hoe belangrijk milieuzorg is. De Europese Unie stelt heel wat financiële middelen ter beschikking om een Europees cohesiebeleid op poten te zetten, zodat projecten van lagere overheden, bijvoorbeeld m.b.t. community energy, financieel kunnen worden gesteund. De 5 pijlers van de participerende economie: Lokale verankering: de participatie door de burgers is beperkt tot een duidelijk afgebakende lokale zone, Privésector: een private partner neemt de leiding van de projecten op zich, ook al verleent de overheidssector zijn medewerking via zijn administraties, Rendabiliteit: een privé-investering in de vorm van crowdfunding wordt winstgevend voor de investeerders, Ontwikkeling: dergelijke participatieprojecten moeten de lokale ontwikkeling bevorderen, of het nu gaat om economische dan wel om sociale ontwikkeling. Het project moet de te ontwikkelen lokale zones dus iets concreets opleveren, Respect voor de planeet en de natuurlijke hulpbronnen, gekoppeld aan de inspanningen die ook de overheidssector zich getroost. Onlangs kwam de participatie-economie aan bod in twee wetgevende teksten, enerzijds in Frankrijk, anderzijds in het Verenigd Koninkrijk. Voor het eerst vermelden en definiëren ze de rechten van de privé-investeerders. Specifiek voor wat energie betreft, is “community energy” één van de eerste resultaten van het communautaire energieprogramma en van de promotiecampagne voor nieuwe en vernieuwbare vormen van energie. En
net energie zou wel eens van strategisch belang kunnen worden. In het besef dat er een link is tussen lokale energieproductie en de mobiliteit van personen, kan dit een nieuwe en belangrijke stap vormen naar een verdere uitbouw van de participatie-economie.
Geslaagde voorbeelden van participatie-economie Tijdens het colloquium is een vertegenwoordiger van Windcentrale uit Nederland en een vertegenwoordiger van Ecopower uit België aanwezig als sprekers.
ITALIË In het Italiaanse Montalto di Castro bevindt zich de grootste centrale voor de productie van fotovoltaïsche energie op grote schaal. Deze installatie, sinds begin 2011 de grootste van Europa, beslaat een oppervlakte van 283 hectare en produceert in totaal 85 megawattpiek, voldoende om een stad van 24.000 inwoners te bevoorraden. Dankzij deze centrale, die 24 uur op 24 stroom produceert op basis van zonne-energie, kan de CO2-uitstoot jaarlijks met 78.000 ton worden teruggedrongen. Deze installatie is niet alleen gigantisch, dankzij de monitoringsystemen die de operatoren gebruiken ligt het energierendement ook hoger dan met andere methodes uit het verleden het geval zou zijn geweest. Op het terrein verliep de ontwikkeling in fases. In november 2009 werd een eerste gedeelte met een capaciteit van 20 megawatt opgestart. Eind 2010 werd de laatste fase afgerond. De installatie werd gefinancierd door een consortium van Italiaanse en internationale banken. NEDERLAND In september werd via een crowdfundingplatform in amper 13 uur tijd een bedrag van 1,3 miljoen euro opgehaald bij 1.700 Nederlandse gezinnen. Bedoeling: in het Culemborg-windpark een windturbine met een capaciteit van 2 megawatt financieren. De windturbine werd in 2005 gebouwd door het bedrijf Vestas Wind Systems en onlangs door Windcentrale gekocht en geherfinancierd volgens het crowdfundingsysteem. De windturbine werd gesplitst in 6.648 aandelen of “Winddelen”, waarbij elk aandeel een elektriciteitsproductie van circa 500 kWh/jaar vertegenwoordigt. Elke windturbine is opgevat als een coöperatie, met een apart contract voor de fabrikant en het onderhoud van de turbine in kwestie. Windcentrale, dat vorige zomer reeds 20.000 aandelen verkocht aan 5.200 gezinnen, is hiermee aan zijn tweede reeks projecten toe. De campagne kon bij de burgers duidelijk op veel bijval rekenen. Concreet streeft Windcentrale naar nóg meer participatie door het grote publiek, niet alleen om de windturbines te financieren, maar ook om een groter draagvlak te creëren voor de windmolenindustrie in Nederland.
Journaliste Tildy Bayar van Renewable Energy World schrijft dat het grote publiek volgens Reitsma Harm, de oprichter van Windcentrale, ondanks de rijke windmolentraditie van het land nog altijd aarzelt om over te schakelen op een schone energievorm. Hij verwoordt het als volgt: "De mensen denken dat windturbines niet veel elektriciteit produceren, niet vaak genoeg draaien of dat het bouwen van een windturbine meer energie kost dan die ooit zal kunnen produceren. Dat is volkomen onjuist!” Een van de beste manieren om komaf te maken met dergelijke misverstanden bestaat er volgens Reitsma in om particulieren de kans te geven hun eigen geld te investeren en aldus zelf te ervaren wat er te winnen valt bij elektriciteitsproductie door windmolens. Reitsma voegt daar nog aan toe: “De hamvraag is waarom de mensen zo enthousiast zijn over deze nieuwe vorm van energie. Volgens ons willen veel mensen iets positiefs doen, het milieu helpen en tegelijk geld besparen. Tot nu toe was het duur om te kiezen voor groene energie. Sinds het roer is omgegooid, is alles mogelijk.” BELGIË De burgercoöperatie voor hernieuwbare energie Ecopower (Berchem, bij Antwerpen) is zeer actief op de markt van de hernieuwbare energie. In 2008 bezat de onderneming behalve drie windmolens en een elektriciteitscentrale op koolzaadolie in Eeklo ook een aantal kleine waterkrachtcentrales in Rotselaar en in Overijse. Ze is ook betrokken bij een project voor een windmolen in Gistel en bij een ander groot project voor windmolens in de haven van Gent (Kluizendok). Overigens houdt ze zich niet enkel bezig met de productie van hernieuwbare energie, ze wijst het publiek ook op het belang van energie-efficiëntie. Ecopower hecht bijzonder veel belang aan haar statuut van coöperatie en deelt al haar winst met haar leden. De verantwoordelijken voor deze structuur gaat het over een heuse filosofie die gestalte krijgt in de manier waarop de organisatie te werk gaat. Daarom doet de onderneming méér dan windmolens bouwen, elektriciteitscentrales opstarten en klanten werven. Ze doet telkens opnieuw veel moeite om die klanten actief bij hun energiebevoorrading te betrekken. De windmolens worden dus enkel geplaatst na intensief overleg met de omwonenden, die de kans krijgen om coöperanten en dus mede-eigenaars te worden. Bij een elektriciteitscentrale schakelt Ecopower de plaatselijke landbouwers in als leveranciers. En wie klant wil worden, moet eerst coöperant zijn. Iedereen kan evenwel in de coöperatie stappen: het volstaat om een aandeel te kopen ter waarde van 250 euro. Ecopower investeert ook veel in de begeleiding van haar klanten. De organisatie verwijst klanten die met een vraag zitten niet door naar een callcenter, maar heeft aandacht voor elke klant afzonderlijk en biedt hem
rechtstreekse en toegankelijke ondersteuning. Elke coöperant is belangrijk en heeft een stem in de Algemene Vergadering. In het Vlaamse Gewest kan om het even wie energie afnemen bij Ecopower, het volstaat om coöperant te worden. Er worden geen abonnementskosten aangerekend: de klant betaalt enkel de energie die hij verbruikt. Via het project “PV-privé” steunt de organisatie ook coöperanten die fotovoltaïsche zonnepanelen op hun dak wensen te leggen. Allemaal verschillende manieren om op duurzame wijze energie te produceren. Helaas volstaat de capaciteit van al deze installaties nog niet om tegemoet te komen aan de noden en aan de vraag. Net daarom zet de onderneming haar klanten er ook toe aan om minder energie te verbruiken. Want, zo klinkt het, hoe minder energie die verbruiken, hoe meer ruimte er is voor nieuwe klanten. Een boodschap waar niets tegen in te brengen valt. Vanuit haar sociale bewogenheid zoekt de onderneming ook naar oplossingen op maat voor consumenten die het moeilijk hebben om hun energiefactuur te betalen. Ook al is Ecopower een winstgevende organisatie, winstmaximalisatie is niet hét doel van de coöperatie. De onderneming herinvesteert een groot deel van haar winst in nieuwe projecten waarvan het beoogde rendement lichtjes lager kan liggen dan het rendement dat wordt nagestreefd door de private actoren op de energiemarkt. Dat belet evenwel niet dat de coöperanten elk jaar kunnen rekenen op een fraai rendement van om en bij de 6%.
Programma conferentie “Energie en gemeenschap : een partnership voor ontwikkeling” vrijdagvoormiddag 27 juni – 10.00-12.30 uur Autoworld, Jubelpark, 1040 Brussel
Sprekers :
Evelyne Huytebroeck, Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadshernieuwing, Brussels Hoofdstedelijk Gewest Vertegenwoordiger van de Italiaanse regering Vertegenwoordiger van de EU Commissie Dirk Vansintjan, Voorzitter van REScoop.eu voor Ecopower cvba, Coordinator van het REScoop 20-20-20 project Johan Blom, Co-Managing Director, Wind Central Marleen Mouton, Regulatory Director, PWC Peter Garré, CEO Bopro, Bestuurder CVBA Zonneberg en Registered Member of Breeam Communities
10u00-10u40 " Wetgevend kader van de EU en de lidstaten " Tijdens deze discussie wordt het wetgevende kader voor projecten van lagere overheden afgetoetst aan de wetgeving van de EU en van de lidstaten. Er wordt speciale aandacht besteed aan de lopende onderhandelingen m.b.t. de middelen voor het cohesiebeleid voor de periode 2014-2020. 10u40-11u20 “ Community energy: succesverhalen ” Sinds een paar jaar hebben lokale gemeenschappen en hernieuwbare energie elkaar duidelijk gevonden. Dat “partnership” vertaalt zich in diverse succesvolle projecten rond hernieuwbare energie. Deskundigen vertellen – met concrete voorbeelden – over hun ervaringen. 11u20-11u30 : koffiepauze
11u30-12u10 " Vooruitzichten voor economische ontwikkeling " Bespreking en analyse van economische gegevens, studies en concrete voorbeelden. Evaluatie van de voor- en nadelen van de diverse economische opties voor projecten voor lokale energieproductie. 12u10-12u40 " Lokale energie en de nieuwe mobiliteit: hoe synergie te creëren? " Dit debat zoomt in op alle mogelijke vormen van synergie tussen lokale energieproductie enerzijds en wijzigingen op het vlak van mobiliteit anderzijds. Zo zal blijken dat er aan de tandem “nieuwe mobiliteit + community energy” heel wat voordelen verbonden zijn. 12u40-14u00 : lunch Met dank aan Good Planet voor het gebruik van de video “Home”.
Voor meer informatie, aanvragen van interviews met de panelleden en alle andere aanvragen : Els Librecht FL Consult Press relations
[email protected] +32 477-70 54 22
