Investeren in de productie van duurzame energie in de regio Arnhem-Nijmegen
Regie op energie Wij, de 22 gemeenten in de regio Arnhem- Nijmegen, maken ons sterk voor een versnelde transitie van fossiele naar duurzame energie voorziening. Waarom? Omdat wij als samen werkende overheden willen handelen vanuit de belangen van huidige én toekomstige inwoners, met aandacht voor het (leef)milieu, voor welvaart en maatschappelijke winst.
De Routekaart De Groene Kracht is een initiatief van de regionale samenwerkingsverbanden MARN, MRA en Stadsregio Arnhem Nijmegen. Deze werken voor en namens 22 gemeenten: Arnhem, Beuningen, Druten, Duiven, Doesburg, Groesbeek, Heumen, Lingewaard, Millingen aan de Rijn, Montferland, Mook en Middelaar, Nijmegen, Overbetuwe, Renkum, Rheden, Rijnwaarden, Rozendaal, Ubbergen, West Maas en Waal, Westervoort, Wijchen en Zevenaar.
ROUTEKAART DE GROENE KRACHT
‘Ieder jaar weer kopen we als regio Arnhem-Nijmegen voor 1,68 miljard euro aan energie in, afkomstig van elders. Dat kan en moet anders! Dat geld willen we investeren in eigen bedrijvigheid en groei.’
Wat beweegt ons? Investeren in de regionale productie van duurzame energie:
Economische drive is een belangrijke motor voor beweging. De regio kent een krachtig bedrijfsleven waarvoor energiebesparing geen kosten- of milieuvraagstuk is, maar bepalend voor de concurrentiekracht. Energie is daarmee een volwaardige vestigingsplaatsfactor. Behalve het bedrijfsleven faciliteert De Groene Kracht ook inwoners, overheids- en onderwijsinstellingen in de transitie naar een duurzame energievoorziening.
– betekent investeren in eigen bedrijvigheid en toegevoegde waarde; – leidt tot groei van de lokale en regionale economie; – maakt ons minder afhankelijk van verre en onstabiele regio’s.
Kosten energieverbruik regio Arnhem-Nijmegen
Aandeel energiekosten regio Arnhem-Nijmegen
Elektriciteit
Energiekosten Besteedbaar inkomen
Diesel en benzine
Aardgas
• • •
Elektriciteit Aardgas Diesel en benzine Totaal
27% 23% 50% 100%
445 miljoen euro 370 miljoen euro 800 miljoen euro 1.68 miljard euro
• Besteedbaar inkomen • Energiekosten
100% 15,3%
11 miljard euro 1,68 miljard euro
Wat zijn onze doelstellingen? Wat zijn de doelstellingen voor de middellange termijn? Als regiogemeenten houden wij vast aan de volgende keuzes voor de lange termijn: – De regio is energieneutraal in 2050. De regionale energievraag wordt volledig gedekt door regionale productie van duurzame energie. In de tussenperiode geven wij invulling aan provinciale en landelijke doelstellingen, dat wil zeggen: – De regio realiseert 1,5% energiebesparing per jaar. – In 2020 wordt 16% van de regionale energievraag gedekt door regionale productie van duurzame energie.
De regiogemeenten hebben echter niet allemaal dezelfde ambitie en/of ruimte voor productie van duurzame energie. Stad en ommeland hebben elkaar nodig. Alleen vanuit deze wederkerige relatie is het mogelijk de kansen voor inwoners, bedrijfsleven en milieu te benutten en invulling te geven aan de gezamenlijke opgave.
‘De Routekaart is een basis voor overdachte keuzes, onder meer ten aanzien van ruimtelijke inpassing.’
Herkomst energie Buitenland
Nederland Elektriciteit uit kolen • 100% buitenland
Diesel en benzine uit olie • 100% buitenland
Aardgas • 23% buitenland
• 77% Nederland
Wat gaan wij daarvoor doen? Energiebesparen
Zelf duurzame energie produceren
Energiebesparing levert inwoners en bedrijven een lagere energierekening op. We willen de lusten en lasten van energiebesparing delen met de markt: woningbezitters, bedrijven, landbouw en de vervoerssector. Het is aan de markt om te investeren in energiebesparing. Wij als overheden gaan: – het goede voorbeeld geven vanuit een consistent overheidsbeleid; – stimuleren en faciliteren (ook met financiële constructies); – bewustwording vergroten.
Nagestreefde dekking energievraag in 2050 Biomassa
Als regiogemeenten maken wij ons sterk voor een goede ruimtelijke inpassing van de regionale productie van energie uit zon, wind en biomassa. Dat doen we met slimme combinaties en zorg voor ruimtelijke kwaliteit. Energie neutraal in 2050 is haalbaar, ook qua ruimtelijke inpassing.
Zon
Wind
• Biomassa • Wind
Regionale productie van duurzame energie betekent investeren in eigen bedrijvigheid. Met vooraanstaande ondernemingen in de duurzame energiesector voorop staat het regionale bedrijfsleven klaar om de energietransitie te versnellen. De regio Arnhem- Nijmegen staat in de Top 3 van economische regio’s als het gaat om het aantal bedrijven en instellingen in de duurzame economiesector en op de vijfde plaats als het gaat om de toegevoegde waarde daarvan. Dit vormt een gunstige uitgangspositie voor verdere groei van de sector.
Restwarmte
13% 37%
• Zon • Restwarmte
37% 16%
‘Investeren in de productie van duurzame energie is vooral ook investeren in lokale en regionale bedrijvigheid.’
‘De regio Arnhem-Nijmegen staat in de Top 3 van economische regio’s als het gaat om het aantal bedrijven en instellingen in de duurzame economiesector.’
Wat is onze strategie? We investeren in energiebesparing en regionale productie van duurzame energie; maar hoe? 1 We voeren een consistent en langjarig overheidsbeleid waar het bedrijfsleven op kan bouwen. 2 We werken als regiogemeenten samen aan project ideeën en voeren samen projecten uit. 3 We zoeken actief samenwerking met betrokken (markt)partijen en stimuleren pilotprojecten en innovaties vanuit de markt. 4 We stimuleren marktpartijen om bestaande producten door te ontwikkelen, bijvoorbeeld om het rendement te verhogen.
5 We zetten sterk in op verdere ontwikkeling van de EMT-sector (Energie- en Milieu Technologie) in de regio. 6 We benutten bestaande infrastructuur ((afval)energie centrales) voor de productie van duurzame energie. 7 We proberen de mindset van inwoners en ondernemers in de regio blijvend in de richting van de energietransitie zetten, zodat iedereen bereid is zelf een eigen bijdrage te leveren. 8 We zijn bereid een groot deel van de oppervlakte van de regio voor duurzame energie opwekking in te zetten. 9 We intensiveren toetsing en handhaving van wettelijke normen, geven zelf het goede voorbeeld en benutten daartoe alle kansen.
Aansturing en afstemming De Groene Kracht OPDRACHTGEVER
GEDELEGEERD OPDRACHTGEVER
OPDRACHTNEMER
BESTUURLIJK TRIO
AMBTELIJK KERNTEAM
AFSTEMMING
AFSTEMMING
PORTEFEUILLEHOUDERS OVERLEG
AMBTELIJK PLATFORM
REGIONAAL UITV OERINGS PROGRAMMA PROJECT PROJECT PROJECT PROJECT ENZ.
1 2 3 4
AANJAGEN INSPIREREN
(MARKT)PARTIJEN
ROUTEKAART DE GROENE KRACHT
‘Met volle overtuiging en inzet maken wij ons sterk voor De Groene Kracht, voor nieuwe energie in de regio Arnhem-Nijmegen’.
Hoe pakken we de uitvoering aan? Ons doel is helder. Dat geldt ook voor onze strategie. De crux zit ‘m in de uitvoering. Het is belangrijk dat we elkaar niet alleen nu maar ook in de komende jaren blijven vasthouden. Daarom stellen we jaarlijks een uitvoerings programma vast – pragmatisch en op basis van een gedeelde ambitie en inspanningsverplichting. In november 2013 vindt een eerste monitoringsbijeenkomst plaats. Dan bekijken we hoever we al op streek zijn en wat nodig is voor het uitvoeringsprogramma van 2014.
Hoe vindt aansturing en afstemming plaats? We opereren in een regionale netwerkorganisatie die niet zwaarder is opgetuigd dan strikt noodzakelijk. De Groene Kracht werkt vanuit de volgende gremia: – Het bestuurlijk trio, namens MARN , MRA en Stadsregio Arnhem Nijmegen opdrachtgever voor De Groene Kracht. – Een nieuw te introduceren Portefeuillehoudersoverleg tussen alle betrokken regiogemeenten, waar laagfrequent bestuurlijke afstemming plaatsvindt.
– Het ambtelijk kernteam van De Groene Kracht, opdrachtnemer van het bestuurlijk trio. Het kernteam stuurt de uitvoering en onderlinge afstemming van programma en projecten aan. – Die ambtelijke afstemming vindt onder meer plaats in een Ambtelijk platform met de betrokken ambtenaren milieu, energie en klimaat van de regiogemeenten.
Samen of alleen? Met De Groene Kracht formuleren de samenwerkende gemeenten in de regio Arnhem-Nijmegen hun ambities voor de transitie naar een duurzame regionale energievoorzie ningen. Die transitie is geen zaak van overheden alleen maar vereist ook nadrukkelijk inzet en betrokkenheid van bedrijfsleven, onderwijs- en wetenschapsorganisaties en van inwoners zelf. Een nieuw op te richten Ambassadeursclub (triple helix) fungeert als denktank, inspirator en aanjager voor De Groene Kracht, en slaat de brug tussen overheden en maatschappelijke partijen.
Het bestuurlijk trio van De Groene Kracht (v.l.n.r.): Harriët Tiemens (bestuurlijk vertegenwoordiger MRA) Marcel Thijsen (bestuurlijk vertegenwoordiger MARN) Margreet van Gastel (bestuurlijk vertegenwoordiger Stadsregio Arnhem Nijmegen)
Colofon
Deze folder is een globale samenvatting van het rapport Routekaart De Groene Kracht, een uitgave van MARN, MRA en Stadsregio Arnhem Nijmegen (mei 2013).
