Elobase Detailhandel Maakt ondernemersplan en bewaakt het ROC-werkboek Ondernemingsplan kerntaak 1 Ondernemer

© Noordhoff Uitgevers

Elobase Detailhandel - Ondernemer detailhandel - Kerntaak 1 Werkboek Ondernemingsplan

Elobase Detailhandel Maakt ondernemersplan en bewaakt het

ROC-werkboek

Ondernemingsplan kerntaak 1 Ondernemer Dit ROC-werkboek is van: _______________________ Telefoonnummer: _______________________ Klas: ___ Ondernemingsplanbegeleider: ____________ BPV-bedrijf: ___________________________________ Bedrijfsleider/ BPV-opleider:_______________________ Telefoonnummer bedrijf: _________________________ 1



ROC-werkboek kerntaak 1 Ondernemingsplan Maakt ondernemersplan en bewaakt het Behorende bij de BPV-examens kerntaak 1 Wat ga je doen? - Je gaat nu een eindopdracht maken in de vorm van een scriptie, welke de basis is voor de examenopdracht Ondernemingsplan - Je houdt daarna als examenopdracht een presentatie over dit Ondernemingsplan, gevolgd door een panelgesprek.

Resultaat Een scriptie met bijlagen gebaseerd op onderzoek, uitgewerkt en op haalbaarheid berekend.

Overzicht BPV-examens kerntaak 1 Ondernemer Examenonderdeel 1: Ondernemingsplan Examenonderdeel 2: zie BPV-werkboeken deel 1 en deel 2 Kwalificatie, werkprocessen en competenties Opleiding 90290 Ondernemer Detailhandel Werkproces Ondernemingsplan, presentatie en panelgesprek: 1.1 Bepaalt het (toekomst)beeld van de onderneming 1.2 Geeft de onderneming vorm 1.3 Regelt het financiële gedeelte (van het opstarten) van de onderneming 1.4 Maakt een exploitatie- en liquiditeitsbudget 1.8 Koopt in voor de onderneming (producten en/of diensten) Beleid ondernemingsplan, presentatie en panelgesprek: 1.5 Bewaakt de financiële positie van de onderneming 1.6 Analyseert de verkoopcijfers en onderneemt actie 1.7 Profileert het filiaal/de vestiging op lokaal niveau 1.9 Bepaalt de personeelsbehoefte Beroepscompetentie A Beslissen en activiteiten initiëren C Begeleiden G Relaties bouwen en netwerken K Vakdeskundigheid toepassen M Analyseren O Creëren en innoveren Q Plannen en organiseren X Ondernemend en commercieel handelen Y Bedrijfsmatig handelen

2



De onderwerpen van het Ondernemingsplan nummering van de examinering De ondernemer en het idee 1. jezelf als ondernemer, de sterke en zwakke punten 2. de keuze voor en affiniteit met de branche 3. je persoonlijke doelstellingen, visies en ambities als ondernemer 4. de propositie 5. het gebruik van netwerk, deskundigen en adviseurs 6. concurrentieanalyse 7. analyse externe factoren (zoals DESTEP analyse) 8. SWOT-analyse 9. positionering en USP 10. de visie en doelstellingen van de onderneming 11. kritische succesfactoren 12. de slaagkans van het idee Commercieel plan 13. verzamelen marktgegevens (de(deskresearch) 14. kleinschalig marktonderzoek(fieldresresearch) 15. tijdlijn met aanvragen vergunningen, subsidies, administratieve handelingen, contracten 16. winkelformule, bedrijfsformule 17. commerciële en lokale samenwerking 18. keuze ondernemingsvorm 19. marketingstrategie 20. marketing(retail)mix 21. marketingdoelstellingen 22. omzetverwachting 23. promotieactiviteitenplan Financieel plan* 24. vaste gegevens: btw percentage, brutowinstpercentage, gemiddelde voorraad, crediteurentermijn 25. privé-budget 26. investeringsplan 27. financieringsbegroting 28. openingsbalans** 29. exploitatiebudget 30. liquiditeitsbudget 31. btw-budget 32. eindbalans*** 33. Financiële kengetallen, - solvabiliteit - liqiuditeit - current ratio - werkkapitaal - rentabiliteit: RTV, REV emn gemiddelde RVV - activiteitskengetallen: omzetsnelheid - cash flow Inkoopplan 34. inkoopportfolio 35. beoordeling en keuze leveranciers en dienstverleners 36. condities, contracten Conclusies 37. conclusies met betrekking tot de commerciële haalbaarheid. 38. conclusies met betrekking tot de financiële haalbaarheid.

3



Dossier 39. alle bijlagen van het ondernemingsplan, als bron voor het ondernemingsplan. Voorbeelden van documenten zijn: - oprichtingsakte (voorbeeld ervan) - franchise contract - huur- of koopovereenkomst (voorbeelden ervan) - gegevens uit bestemmingsplan - informatiepakketten over verzekeringen, kosten en dekkingen - informatiepakketten automatisering - domeinnaam registratie - afdruk en toelichting eigen website - offertes - gegevens uit onderzoeken, marktonderzoek, trendonderzoek, branche onderzoek - informatie inkooporganisatie - overzicht leveranciers - catalogi, leveranciers - algemene voorwaarden leveranciers - algemene voorwaarden eigen onderneming - overzicht benodigde vergunningen met toelichting - een winkelpresentatie - voorbeelden huisstijl officiële documenten zoals facturen, offertes etc. - een plattegrond van de winkel - logo, huisstijl - ...enzovoort.

4



Inhoudsopgave ROC-werkboek Ondernemingsplan Hier worden alleen de ‘drempels’ binnen het ondernemingsplan aangegeven. Tussenliggende opdrachten en onderdelen vloeien voort uit deze ‘drempels’.

Ondernemingsplan deel 1: Marketingplan – BPV - Examenonderdeel 1

blz. 7

van idee naar concept a – branche en plaats van vestiging bedenken b – winkelconcept Stap 1 / Hoofdstuk 1: Ondernemer en het idee

blz. 12

Stap 2 Van idee naar concept / Hoofdstuk 2: Het concept van de onderneming a - het assortiment van het winkelconcept b - de doelgroep van het winkelconcept

blz. 17

Stap 3 / Hoofdstuk 3: De vestiging a - kwaliteit van de vestigingsplaats, een onderzoek h- de huisvestingkosten j - de vergunningen behorende bij het pand

blz. 20

Stap 4 / Hoofdstuk 4: De kwaliteit van de vestigingsplaats, onderzoek en analyse

blz. 31

a - een consumentenonderzoek b - primair en het secundair vestigingsgebied c - de winkelformule d - de retailmix vestigingsplaatsanalyse op haalbaarheid g - potentiële omzet van het verzorgingsgebied h - de kwalitatieve concurrentieanalyse i - de kwantitatieve concurrentieanalyse MKB en GWB j - de eigen potentiële omzet (EPO) k - het marktaandeel van de nieuwe onderneming l - de haalbaarheidsanalyse n - het omzetbudget Stap 5 / Hoofdstuk 5: De P van Product

blz. 35

blz. 47

b - de assortimentssamenstelling c - relatie hoofdgroepen tot de omzet d – milieu, duurzaamheid en de assortimentskeuze f - de productmix MIJN assortiment, MIJN verdiensten

blz. 51

h - Voorraadhoogte per hoofdgroep i - Omzetsnelheid en omlooptijd j – brutowinst k - het calculatieverschil en de correctie van de winstmarge l - berekening van de verkoopprijs

5



Stap 6 / Hoofdstuk 6: Inkoop en samenwerking

blz. 57

d – Leverancierskrediet e - het inkoopbudget f – samenwerkingsverband g - de kosten van samenwerking Stap 7 / Hoofdstuk 7: Presentatie & Promotie a - de winkelinrichting Zo gaat het er echt uitzien c – inrichtingskosten d – verkoopbevordering e - de promotiemix Hoe kan de consument mij vinden? g – kosten promotiemateriaal h - Promotiekosten in procenten Stap 8 / Hoofdstuk 8: Personeel

blz. 62

blz. 66

blz. 72

blz. 76

a - de personele bezetting b - werkplanning c- wie heb ik erbij nodig? f - Personeelskosten Voorlopige, tussentijdse, conclusie(s) Analyses

blz. 84

Ondernemingsplan deel 2: Financieel plan– BPV - Examenonderdeel 1

blz. 87

Stap 9 / Hoofdstuk 9 Financieel plan, de kostenbegroting

blz. 89

a t/m i. Autokosten en andere bedrijfskosten j - opstellen kostenbegroting k - budgetbewaking en vergelijking / afschrijven l - budgetvergelijking binnen de branche n - investeringsbegroting Stap 10/ Hoofdstuk 10: Financiering Financiering Financieringsopstelling Exploitatiebegroting Openingsbalans Liquiditeit Toetsing bedrijfsresultaat Break Even Point-berekening (BEP). Eindbalans solvabiliteit Rentabiliteit Current ratio Conclusie Checklist

blz. 104

6



Ondernemingsplan deel 1: Marketingplan – BPV - Examenonderdeel 1 van idee naar concept Heb je jij al ideeën voor een eigen onderneming? Wat wil JIJ eigenlijk later? Wat kun je eigenlijk bereiken? Heb je een 'eigen visie' voor een onderneming? Hoe krijg je het geld voor een eigen zaak bij elkaar? Kan je een filiaal beginnen voor je BPV-bedrijf?' Honderden vragen flitsen door je heen wanneer je docent je opdraagt een Marketingplan te maken. Het Marketingplan is het eerste onderdeel van het Ondernemingsplan.

Niet de auto, maar het bedrijf laat zien dat je een geslaagde ondernemer bent!

De branche waarin je jouw plan gaat opbouwen, is voor veel onderdelen doorslaggevend

Om je te helpen in het denkproces, ga je via de opdrachten van dit werkboek systematisch een idee open uitbouwen.

a – branche en plaats van vestiging bedenken Bedenk in welke branche je jouw bedrijf wilt beginnen. De scriptie die je gaat maken, moet over een detailhandelsbedrijf gaan. Maak een keuze op welke branche deze winkel zich gaat richten. Kies natuurlijk een branche waar je verstand van hebt! Gekozen branche / specialisatie

Ga op zoek naar branchegegevens in het archief van het ROC of op internet. Niet van elke branche bestaan er gegevens. Kies dus in elk geval voor een branche waarvan je gegevens kunt verzamelen. Je kunt kijken onder bedrijven bij ‘Cijfers en Trends’ op de site van de Rabobank (zakelijk). Ook kun je kijken op de site van het HBD (gebruik de zoekmachine binnen de website van de HBD). www.rabobank.nl www.hbd.nl Bedenk in welke vestigingsplaats je jouw detailhandel (fictief) gaat opzetten. En in welke winkelstraat of welk winkelcentrum van die vestigingsplaats jouw onderneming een verrijking van het winkelaanbod zou kunnen zijn. Voor je verder aan het werk gaat, bespreek je eerst met je docent de gekozen branche en vestigingsplaats. Je docent is bekend met de moeilijkheidsgraad per branche en kent de aanwezigheid van cijfers van het vestigingsgebied. Hij weet ook of die cijfers makkelijk opvraagbaar zijn.

7



Waarschuwing: begin niet aan een vestiging waar geen branchegegevens of doelgroepgegevens van zijn.

Zo kan straks jouw plan er ook uitzien!

In de vestigingplaats moet je onderzoek doen. Kies een vestigingsplaats waar al doelgroeponderzoeken van bestaan.

Na het overleg met je docent, vul je hier de allereerste basis van je ondernemingsidee in. Op deze basis ga je verder

Branche

Type winkel

Vestigingsplaats

Winkelgebied

b - winkelconcept Bedenk een globaal winkelconcept. Het gaat in eerste instantie alleen om een idee, een beeld dat je gaat vormen over wat je wilt gaan realiseren. Zet dat idee in een paar steekwoorden op papier. Denk daarbij aan: assortiment, doelgroep en positionering. Jouw eerste winkelconcept

8



Later ga dit idee omzetten in jouw winkelformule. Eerst maar eens kijken of je idee haalbaar is.

Zorg dat je idee eruit springt! Er is al zo'n groot winkelaanbod! En dan zijn er ook de webshops nog! Wees dus gelijk met je idee de concurrentie voor.

Deze wijnwinkel heeft een duidelijke formule: je ziet gelijk wat het concept is. Een open deur, KOM PROEVEN! Dat kun je in een webshop niet. Hier wel!

Indien je gebruik gaat maken van een al bestaande formule, bijvoorbeeld een franchise of filiaal van je BPV-bedrijf, moet deze formule ook kloppen met de realiteit! Het verstandigste is dat je zelf je eigen winkelconcept 'verzint'. Doordat dit concept JOUW idee is, kun je de daaruit voortkomende formule steeds makkelijk bijstellen. waar haal je gegevens? Onderzoeksgegevens komen Op papier verkrijgbaar bij: van:

Digitaal:

Brancheschets HBD/EIM

Schoolbibliotheek/ EIM

www.hbd.nl

Brancheontwikkelingen

Rabobank

www.rabobank.nl

Koopstromen, kooporientatie

Kamer van Koophandel

www.kamervankoophandel.nl Google: koopstromen, selecteer jouw plaats en regio

Gemeentelijke wetten

Schoolbibliotheek /

Gemeentelijke website

Gemeentelijke tarieven

Gemeente/stadsdeelraad/


Demografische gegevens

Gemeente/stadsbibliotheek/


Plattegrond gemeente

Boekhandel/ warenhuis

www.detelefoongids.nl Google maps of andere routeplanners

Energiekosten

Energiebedrijf

Winkelinrichtingsmaterialen

Diverse bedrijven

www.detelefoongids.nl of Google (selecteer op winkelinrichting in jouw regio)

Reclame

Lokale pers

www.detelefoongids.nl of Google

Arbeidsomstandigheden/CAO

Brancheorganisatie /werkgever

www.fnv.nl

Autokosten

Autodealers

www.detelefoongids.nl of Google (selecteer op bedrijfswagens in jouw regio)

Verzekeringen

Bank/verzekeringsagent

www.detelefoongids.nl of Google (selecteer op verzekeringen in jouw regio)

Kredieten

Bank zakelijk advies:

www.abnamro.nl

Bank voor bedrijven:

www.rabobank.nl

Alle gegevens

via je docent, de ROC-mediatheek; internet met gebruik van een zoekmachine of je ROC-webpagina.

9



Gegevens en bronvermelding In principe zijn alle benodigde gegevens voor je Marketingplan op het ROC aanwezig of via internet verkrijgbaar. Je hoeft dus geen tijd te verliezen met bezoeken, behalve wanneer het erom gaat dat je zo’n bezoek leerzaam vindt. Gegevens kan je ook krijgen bij je BPV-bedrijf, maar dat hoeft dus niet!. Het Ondernemingsplan / Marketingplan mag NIET geschreven worden, alsof je met je zaak in de plaats treedt van je BPV-bedrijf! Wanneer je je plan maakt binnen het verzorgingsgebied van je BPV-bedrijf, moet je er dus rekening mee houden dat je BPV-bedrijf een concurrent voor je wordt! Informatie (bronvermelding): Vermeld steeds bij elk onderwerp met welke instanties en organisaties je over je plannen contact hebt gehad, of waar je de informatie vandaan hebt gehaald. Door ze steeds te noteren bij de stap die je aan het maken bent, vergeet je ze niet. In het allerlaatste hoofdstuk van je Ondernemingsplan / Marketingplan, de conclusie, moet je namelijk de bronnen vermelden in een overzicht! Archiveren: Leg een dossier aan waarin je steeds jouw gegevens verzamelt Dit dossier moet worden toegevoegd aan het eindresultaat, als een bijlage Daarnaast bewaar je alles op je computer in een mapje ‘ondernemingsplan’, waarin je overzichtelijke submapjes per hoofdstuk aanlegd. Opmaak: Het Ondernemingsplan / Marketingplan moet een vlot lezend, overzichtelijk plan worden. Het mag dus niet handgeschreven zijn. Natuurlijk mogen er relevante afbeeldingen in worden geplaatst.

Om tijdig fouten te signaleren, overleg je regelmatig met je docent.

Door de indeling van dit stappenplan aan te houden in je eigen plan, kent de docent ook snel de weg in jouw werk!

10



Nog meer tips: Begin regelmatig op een nieuwe regel. Start per onderwerp steeds een nieuwe alinea op. Geef voor de herkenbaarheid elk hoofdstuk dezelfde titel als dit stappenplan. Gebruik binnen de hoofdstukken de onderwerpnummers (zo aangegeven: - nr -). Deze nummers komen overeen met het scoredocument en heeft je examinator straks nodig om je ondernemingsplan vlot te kunnen nakijken. Houd de zinnen kort. Liever twee korte zinnen dan één lange zin. Plaats altijd een punt bij duizendtallen, bijvoorbeeld: € 3.000 (dus geen € 3000). Rond af op hele euro's, dus geen bedragen achter de komma. Vermeld GEEN munteenheid in tabellen en overzichten. Het is vanzelfsprekend, dat je euro's bedoeld. Gebruik wel eurotekens als je een bedrag in een stuk tekst gebruikt. Schrijf je Ondernemingsplan / Commercieel plan / Marketingplan zo, dat het niet zichtbaar is dat je dit stappenplan hebt gebruikt. Gebruik het woord 'stap' zo min mogelijk. Ook als in dit stappenplan gevraagd wordt een geheel nieuw bedrijf gaat starten, dan niet antwoorden met alleen 'ja'. Antwoord altijd in zelfstandige zinnen, dus 'ik ga een nieuw bedrijf opstarten'. Houd de hoofdstuk- en stappenindeling aan volgens dit stappenplan, anders is het communiceren met je docent erg lastig. Vermeld steeds de gebruikte aanduidingen: a, b, c en -1- , -2-, enzovoort. Vermeld de a, b, c alsof het door jezelf bedachte paragraafnummers zijn. Voer paginanummers in (Bij Word, terwijl je document op pagina 1 staat, in de bovenwerkbalk: 'Invoegen', dan 'Paginanummer', dan 'OK'...). Zet onder elke pagina je naam met een voettekst (die vind je bij Word in de bovenwerkbalk: 'invoegen', dan 'Koptekst en voettekst', je kunt de lettergrote verkleinen, zodat deze niet even groot is als je normale tekst. Zet er in elk geval je naam, dan komt nagekeken of met de docent besproken werk altijd weer terecht. Daarna: 'Sluiten'. Heb je de paginanummers en je naam eenmaal ingevoerd dan komt dit automatisch op elke bladzijde onder- of bovenaan te staan. Belangrijk! Je manier van werken Zet alles in de computer in één document! Open NIET voor elk hoofdstuk een nieuw document. Steeds als je gewerkt hebt aan je plan, overschrijf je jouw oude plan. Bewaar je werk niet alleen op school, maar ook, als backup, op een aparte opslag, zoals een memorystick of stuur het per mail naar je computer thuis. Wanneer je jouw werk uitprint en aanbiedt aan je docent voor controle/correctie, dan krijg je het werk met aantekeningen retour. Lever deze aantekeningen altijd weer in als je deze verbeteringen weer laat zien. Je docent hoeft dan niet opnieuw alles door te nemen, maar kan zich beperken tot je correcties.. Het prettigste werkt het wanneer je Word TWEE MAAL opent, zodat onder in de werkbalk twee maal een knop van Word zit. Onder de eerste Word-knop zet je dit stappenplan, onder de tweede Wordknop bouw je je eigen Ondernemingsplan / Marketingplan op. Zo kun je vlot wisselen van dit stappenplan naar je eigen Marketingplan, knippen en plakken enzovoort. Bedenk wel twee logische namen op je bestanden. Samenvatting: Dus: de hoofdstukken, tabellen, alles zet je in dezelfde volgorde en... je kunt jezelf veel typewerk besparen door stukken tekst en tabellen over te nemen uit dit worddocument (knippen en plakken).

11



Nog even dit: Wanneer je een poosje op gang bent, kun je denken, het lijkt wel of ik sommige dingen dubbel doe. Maar dat komt door de opbouw van het plan. Eerst bedenk je een idee, dat noteer je. Dan ga je het idee uitwerken en zo wordt het een concept. Dat concept ga je uitpluizen en bestuderen op de haalbaarheid. Zo ontstaat dan je definitieve plan. Je hebt dan dus in drie fasen je idee omgebouwd tot een realiseerbaar plan.

Stap 1 / Hoofdstuk 1: Ondernemer en het idee Daar zit je dan. Je wilt je eigen winkel beginnen. Maar daarvoor heb je geld nodig, een pand, een winkelinrichting en leveranciers! Je zult dus nieuwe contacten en relaties moeten verwerven. Aan deze zakelijke partners moet je je kunnen presenteren, je ideeën kunnen overbrengen want anders gaat het nooit lukken!

Om geld voor een nieuwe onderneming te verkrijgen, zal je moeten praten met een bank.

Om je plan over te brengen op anderen, zal je je moeten presenteren.

Nu ga je pas echt beginnen, je hebt als het goed is al wat in je hoofd en je hebt ook enkele aantekeningen over je plannen. Verwerk de stappen in een vloeiend verhaal zonder het woord 'stap' te gebruiken. Gebruik WEL de titels van elke stap als hoofdstuktitel, zodat het verband dat in je plan zit, zichtbaar is. Gebruik binnen de hoofdstukken ook de onderwerpnummers (zo aangegeven: - nr -) van de onderwerpen. Deze nummers komen overeen met het scoredocument en heeft je examinator straks nodig om je ondernemingsplan vlot te kunnen nakijken. - 1 - jezelf als ondernemer, de sterke en zwakke punten

a - even voorstellen… Je gaat je voorstellen aan de lezer van je Marketingplan. In feite maak je nu een soort Curriculum Vitae om de lezer een idee te geven van jouw achtergronden.

Daar sta je dan in je mooie pak. De verfroller nog in de hand, klaar om te gaan ondernemen!

12



PERSOONLIJKE GEGEVENS PERSOONLIJKE GEGEVENS

Naam: Adres: Postcode en woonplaats: Telefoonnummer / Mobiel Emailadres / Facebook / Twitter Geboortedatum:

Geslacht:

(Dubbele) Nationaliteit: Burgerlijke staat:

ongehuwd/ gehuwd/ gehuwd geweest/ samenwonend Indien gehuwd of samenwonend: onder huwelijkse voorwaarden of met een samenlevingsovereenkomst?

Kinderen: zo ja, hoeveel en noem de leeftijd(en)

Opleiding (na het basisonderwijs)

Noem schooltype of cursusnaam en geef aan van wanneer tot wanneer.

Werkervaring/Arbeidssituatie:

Noem de naam van het bedrijf of bedrijven, met de vestigingsplaats. Welke functie had je in dat bedrijf en van wanneer tot wanneer werkte je er. Vermeld ook stages, zaterdagbaantjes enzovoort. Vergeet niet tot slot te vermelden in welke branche je werkervaring opgedaan hebt.

Persoonlijke eigenschappen (sterke en zwakke punten): waarom zou je een ondernemer willen zijn In deze grijze vlakken kun je op het papier met pen aantekeningen maken. Vanuit Elobase, kun je ook direct in word werken en het formaat van de invulvlakken aanpassen aan de hoeveelheid gegevensof informatie die je noteren wil.

Wat wilt je met je bedrijf bereiken (in 1 of 2 regels)?

Wat zijn de ondernemersvaardigheden die je al hebt?

Hoe denk je je te ontwikkelen tot ondernemer?

13



Medeondernemer(s): Ga je met meer mensen je onderneming beginnen, dan moet elke vennoot zijn persoonlijke gegevens inbrengen. - 2 - Affiniteit met de gekozen branche, Begin op een nieuwe pagina.

b - klein onderzoek naar de mogelijkheden in de branche: Financiële kengetallen Vermeld de kengetallen uit je branche. Kijk bij de HBD (klik op 'Kies een branche' of kies de gegevens, via de zoekmachine in de website). Of kijk op de site van de Rabobank (zakelijk - zie onder bedrijven 'Cijfers en Trends'). Vermeld de belangrijkste kengetallen van de branche, waarin je gaat starten. In elk geval moeten dat zijn:

de consumptieve besteding voor de branche; de gemiddelde omzet per m²; de gemiddelde arbeidsproductiviteit; indien bekend, de gemiddelde brutowinstmarge; indien bekend, de gemiddelde kritische omzet; andere bekende relevante kengetallen.

Perspectief (historie en verwachtingen) van de branche Onderzoek het perspectief dat jouw branche heeft naar de toekomst. Noteer in je eigen woorden wat je kunt vinden over hoe het perspectief binnen jouw branche door deskundigen wordt gezien. Dit kun je doen door ALLE betrokken partners (minstens drie) in jouw branche te vergelijken. Bijvoorbeeld de brancheorganisatie, de bank en jijzelf Tips: de overheid, het Ministerie van Economische zaken hebben een visie op het perspectief van de detailhandel. Het HBD publiceert dit perspectief op internet.. Als boekje (brancheschets) zijn ze wellicht beschikbaar in de schoolbibliotheek. In oude jaargangen kun je in het perspectief van het verleden lezen, hoe men toen tegen de branche aankeek. Of je zoekt naar de visie van HBD op de site. de brancheorganisatie, kijk daarvoor in vakbladen of op het internet. Vaak is die gelijk aan de visie van het HBD. de financiers, kijk daarvoor bijvoorbeeld bij 'Cijfers en Trends' van de Rabobank. het oordeel dat jouw BPV-bedrijf geeft op deze branche. je eigen oordeel, welk perspectief JIJ ziet voor jouw bedrijf in deze branche.

14



Over het perspectief van de branche weet ik:

In deze grijze vlakken kun je op het papier met pen aantekeningen maken. Vanuit Elobase, kun je ook direct in word werken en het formaat van de invulvlakken aanpassen aan de hoeveelheid gegevensof informatie die je noteren wil.

Denk aan het vermelden van de bronvermelding.

Vermeld nu in welke branche je definitief gaat starten. Licht je keuze toe.

- 3 - Je persoonlijke doelstelling van het plan (visie en ambities). Jouw doelstelling als ondernemer. Vermeld wat je wilt bereiken met je (fictieve) bedrijf. Ofwel: Visie en ambities. Welke doelstellingen en welke omvang streef je na?

De inkoop, de boekhouding, de verkoop... ben je straks een duizendpoot?

Ook al had deze ondernemer zijn pand wel heel opvallend gemaakt, het liep niet goed met hem af. Bij jou gaat dat anders!

In dit hoofdstuk heb je de volgende onderwerpen uit het examenmodel afgehandeld: [vink af, wanneer je zelf van mening bent dat je werk beantwoord aan het examenniveau] Onderwerp 1 jezelf als ondernemer, de sterke en zwakke punten Onderwerp 2 de keuze voor en affiniteit met de branche Onderwerp 2 Je persoonlijke doelstellingen visie en ambities als ondernemer

15



Had je de naam al bedacht? Verstandig is een naam te kiezen die een associatie heeft met de branche, waar je artikelen in verkoopt. Dat maakt dat het publiek je naam makkelijker gaat onthouden. Naam van de onderneming:

- 15 - Vergunningen voor de onderneming Noteer welke vergunningen en diploma's vereist zijn om een onderneming naar jou keuze te mogen beginnen. Zet daarbij waar je je moet laten registreren. Hoeveel tijd moet je van te voren nemen om straks je vergunningen op tijd te bezitten? benodigde vergunningen

- 18 - keuze ondernemingsvorm

de ondernemingsvorm. Vermeld welke juridische ondernemingsvorm jouw bedrijf zal hebben [afvinken] ? Eenmanszaak Vennootschap Onder Firma Besloten Vennootschap of anders.... Vermeld tevens waarom je kiest voor die ondernemersvorm [afvinken]: op juridische gronden; om fiscale redenen, vermeld welk type belastingen je moet gaan betalen; uit ondernemersoogpunt; uit financieringsoogpunt. gekozen ondernemingsvorm en motivatie ervan

Neem de voordelen en nadelen van de diverse ondernemingsvormen nog eens door. Je kunt ook kijken op de site van de Kamer van Koophandel, klik op starters. Op de site van de KvK vind je ondersteuning voor startende ondernemers. www.kvk.nl Pas op, je bent steeds met een fictief plan bezig. Wanneer je ergens informatie gaat inwinnen, geef dan niet de indruk dat je echt wilt gaan aanschaffen of huren! Zet nooit ergens een handtekening!

16



Stap 2 Van idee naar concept / Hoofdstuk 2: Het concept van de onderneming - 10 - de visie en doelstellingen van de onderneming Een tuincentrum haalt een slechte omzet in een wijk met flats. Een supermarkt krijgt weinig klanten uit een bejaardenhuis, omdat de mensen daar hun maaltijd kant en klaar voorgeschoteld krijgen. Of je winkel een succes zal worden, hangt voor een belangrijk deel af of jouw doelgroep zich wel bevindt in de door jouw gekozen vestigingsplaats.

Kinderkleding verkoopt slecht in een vergrijzende gemeente.

a - het assortiment van het winkelconcept Noteer een globale omschrijving van jouw plan, waardoor het assortiment duidelijk wordt. Dus met de branche, de opzet van de hoofdgroepen en de uitstraling die je jouw zaak wil geven. Bij de inleiding kreeg je de opdracht een idee te formuleren. Nu ga je dat idee zodanig omschrijven, dat de lezer een goed beeld van jouw winkel gaat krijgen. Dat hoeft op dit moment nog niet de volledige winkelformule te zijn. Die ga je pas later opzetten (in hoofdstuk 4). het assortiment


17



Luxe bejaardenflats, villa's, arbeiderswoningen of een nieuwbouwwijk. De aard van de bebouwing kan je al veel leren over je doelgroep.

b - de doelgroep van het winkelconcept Doordat je je in de inleiding een beeld hebt gevormd over je onderneming, kun je de daarbij behorende doelgroep gaan formuleren. Overzicht: Hoe is de doelgroep te definiëren? Doelgroepomschrijving op basis van consumentenkenmerken: demografische kenmerken; geografische kenmerken; economische kenmerken; sociologische kenmerken; culturele kenmerken; psychologische kenmerken; fysieke kenmerken; levensstijl; consumentengedrag.

Consumentengedrag bestaat uit: communicatiegedrag; aankoopgedrag; gebruiksgedrag; afdankgedrag.

Consumenten worden beïnvloed door: hun cultuur; hun sociale klasse; hun referentieklasse; hun gezinsstructuur; hun attitude; hun interne en externe stimuli; hun koopkracht; hun grensnut; de nivellering; het economisch principe.

Consumentenbehoeften zijn gericht op: gemak; veiligheid; voordeel; voldoening; het nieuwe; het aparte, unieke; saamhorigheid.

18



de doelgroep ziet er in mijn ogen zo uit:

c - De onderneming Noteer of je van plan bent een geheel nieuw bedrijf te starten. Of gaat het om een overname, een filiaal. Dit noteer je tezamen met een korte beeldvorming over je bedrijf. de onderneming;

19



Stap 3 / Hoofdstuk 3: De vestiging - 13 - verzamelen marktgegevens (de(deskresearch) - 14 - kleinschalig marktonderzoek(fieldresresearch) Hier begin je weer aan een volgend hoofdstuk van je Marketing-/Commercieel-/Ondernemingsplan.

a - kwaliteit van de vestigingsplaats, een onderzoek Noteer waarom je wilt starten in dit vestigingsgebied en specifiek in deze vestigingsplaats. Gebruik daarbij alle denkbare motieven en argumenten. Een overzichtje helpt je alle factoren te bekijken. De doelgroep is aanwezig. Andere winkels zorgen mede voor aantrekkingskracht. De bereikbaarheid. De parkeergelegenheid. Het openbaar vervoer. De voorzieningen. Het bestemmingsplan van de gemeente. De activiteiten van de winkeliersvereniging. Het aankoopgedrag op dit centrum van het publiek. kwaliteit vestigingsplaats

b - samenstelling van het winkelgebied Noteer waar en welke aard van bewinkeling het (fictieve) bedrijf wordt gevestigd. Aard of type bewinkeling Zie het overzichtje op de volgende pagina!

In de inleiding was al afgesproken dat het GEEN pand hoeft te zijn dat leeg staat, je mag net doen alsof. Je mag alleen NIET kiezen voor het pand van een DIRECTE concurrent. Kies dus bij voorkeur voor een pand dat nu bezet wordt door een totaal andere branche. Vermeld het volledige adres

20



Maak een omschrijving van de vestigingsplaats (bijvoorbeeld: woonwijk, stadscentrum, industrieterrein) en beschrijf: de attractie waarde; waarom dit gebied wel/niet aantrekkelijk is; waarom jouw onderneming hier goed tussen past; hoe er aan de behoeftebundeling van de lokale consument is gedacht; of de winkeliersvereniging actief optreedt. omschrijving van de vestigingsplaats

Overzichtje type en vormen van winkelcentra Type winkelcentra stadswinkelcentrum: in stad en regio; stadsdeelwinkelcentrum: in regio en stadsdeel; wijkwinkelcentrum: voor de wijk; buurtwinkelcentrum: voor een buurt; solitaire vestiging: alleenstaande winkel.

Basisvormen van winkelcentra groep- of clustervorm; baan- of mall-vorm; hof- of court-vorm; strook- of stripvorm.

21



c - de plaats van het pand Deze opdracht gaat over de geografische plaats van het vestigingspand.

Maak enkele plattegronden waardoor een beeld van de vestigingsplaats duidelijk wordt, ook in verband met het secundaire vestigingsgebied!

Voorzie je scriptie in dit hoofdstuk van een plattegrond van de gemeente en een kaart (uitvergroot) van jouw winkelgebied. Een mogelijkheid is het gebruik van Google. Een papieren gemeenteplattegrond is verkrijgbaar bij de boekhandel of staat in de telefoongids. Ook kan je een kaart van het internet halen, overnemen of uitprinten. Zie bijvoorbeeld de site van de Gouden gids. www.detelefoongids.nl Tip: Wanneer je een plattegrondje opslaat als een afbeelding en hem daarna weer opent in Paint (een programma in je bureau-accessoires), kan je de plattegrond bewerken met je eigen ideeën. Tip2: Wanneer je in Paint hebt gewerkt, sla het resultaat dan op als JPG en niet als BMP. Anders neemt je document zoveel geheugen in. Afvinken zodra je deze hebt verworven en opgeslagen

Plattegrond gemeente Plattegrond regio (secundair verzorgingsgebied)

d - plaats van de concurrenten Nu volgt de geografische plaats van de concurrenten. Noteer de concurrenten die je verwacht te hebben binnen dit verzorgingsgebied. Denk ook aan je secundaire verzorgingsgebied. Vermeld de bedrijfsnamen en hun adres. Geef de geografische positie van de concurrentie aan door op de plattegrond te zetten waar de concurrenten zijn gevestigd. Afvinken zodra je deze hebt verworven en opgeslagen

Plattegrond aangevuld met positie concurrenten

22



- 11 - kritische succesfactoren

In een grote stad zitten altijd meer concurrenten. Maar in een kleinere plaats moet je ook kijken naar de concurrentie binnen het secundaire verzorgingsgebied.

e - bruikbaarheid van het pand Is het door jouw gekozen pand eigenlijk wel geschikt voor je onderneming? Noteer een omschrijving van het pand. Neem in de omschrijving over je pand in elk geval op: wat de grootte is van de totale bedrijfsruimte; wat het aantal m² BVO en VVO is per aanwezige verdieping; wat de frontbreedte is en de staat waarin het pand verkeerd; wat de uitbreidingsmogelijkheden zijn; hoe de aanvoer en afvoer van goederen is geregeld; of het een kooppand of huurpand is; of er voldoende parkeergelegenheid is. omschrijving van het pand

Maak een plattegrondje van het pand (maak ‘m digitaal) en nummer deze, tekening I. plattegrondje

Afvinken zodra je deze hebt gemaakt

Plattegrond genummerd 1

23



Neem een foto van de pui en van de bevoorradingsingang. Een digitale foto is eenvoudig toe te voegen aan je plan. Voor een gewone foto houd je ruimte open zodat je deze later in kunt plakken (in de definitieve versie van je plan). Afvinken zodra je deze hebt verworven

Foto front Foto bevoorradingszijde (indien mogelijk)

f - aantrekkingskracht van de vestigingsplaats Geef een duidelijke omschrijving van het vestigingspunt met vermelding van de publiekstrekkers in jouw directe omgeving. Denk daarbij aan de binnenstad, de wijkindeling, buurtcentra, autovrij gebied, postkantoor, station, bibliotheek enzovoort. Hoe zit het met de openstelling van de al aanwezige winkels? Doet men mee aan de zondagsopening, wanneer is het koopavond, is men tussen de middag of maandagochtend gesloten? omschrijving van de aantrekkingskracht als winkelgebied


Het valt niet mee een winkelpand te vinden dat beschikbaar is op de door jouw gewenste locatie. Als je er een gevonden hebt en je gaat je erin verdiepen, wat komt er dan kijken aan kosten.... Natuurlijk zijn er ook heel veel regels bedacht, waar je mee te maken krijgt als je een winkel hebt. Je gaat stap voor stap alles wat te maken heeft met een winkelpand uitwerken. Wanneer je iets nog niet kunt afronden, ga je ondertussen gewoon door met je plan. Vul later aan hetgeen je nog openliet.

24



Om de passant nieuwsgierig te maken, plak je tijdens je verbouwing de ramen af!

Je gaat dit hoofdstuk van je conceptplan compleet maken met een aantal opdrachten, welke mogelijk extra uitzoekwerk vergen. Terwijl je op informatie wacht, kun je gewoon elders doorgaan in je plan. Vul later de dingen aan, die je nu moet open laten. Om te beginnen komen bij de bruikbaarheid van het winkelpand nu ook de gegevens, die te maken hebben met de financiële zijde van het pand. Pas op, je bent nog steeds met een fictief plan bezig. Wanneer je ergens informatie gaat inwinnen, geef dan niet de indruk dat je echt wilt gaan huren! Zet nooit ergens een handtekening!

g - het huurcontract Noteer de antwoorden op alle vragen: uitgangspunten bij het vestigingspand

Wordt het pand gehuurd? Ja / nee Kopen kan natuurlijk ook maar voor een startende ondernemer betekent dat nog een extra lening erbij! Een grootwinkelbedrijf / franchiseorganisatie rekent een filiaal volgens een bepaald kostenplaatje toe naar de vestigingsplaats, dus ook al is het filiaalpand eigendom van de onderneming, wordt er toch een huurwaarde aan toegekend. Vermeld de huurprijs of huurwaarde per jaar. Euro …

per jaar (ex BTW)

Euro …

per m² per jaar (ex BTW)

Hoe luidt de huurwaarde per m²?

Wat is het kengetal voor huurwaarde per m² voor jouw branche? Euro … per m² per jaar (ex BTW) Vermeld de betalingsperiode, soms is dat per maand maar meestal per kwartaal. Maand / kwartaal Per wanneer kan je het pand (fictief) aanvaarden (accepteren)? Datum: Het is handig bij de verhuurder te bedingen, dat je eerder over het pand kunt beschikken, dan de openingsdatum. Meestal moet je 14 dagen rekenen voor het verbouwen en inrichten van je winkel. Voor hoeveel jaar wordt het contract aangegaan? 1 jaar /5 jaar / 10 jaar / onbepaald Moet je een borgsom storten of een bankgarantie afgeven? Ja / nee Zijn er ook sprake van optiejaren, om de continuïteit van je onderneming te waarborgen? Ja / nee Dat zit zo om elkaar: ….

25



Winkels zijn bedrijfsonroerendgoed. Hiervoor bestaan speciale makelaars. Om in de sfeer te komen, kijk je bij bedrijfsonroerendgoed van twee makelaars: nieuws.nvm.nl www.dtz.nl Vul eens een contact in, dan weet je wat er komt kijken bij een contactbespreking. Let wel, zo’n bespreking hoef je voor dit examen niet te voeren. Maar, het is wel interessant eens te kijken wat er in zo’n contract staat. Ook kun je aan je docent daardoor gerichte vragen stellen over contracten in het algemeen. Een standaard huurcontract vind je in Elobase bij dit boek, op het tabblad Verwijzingen. Bespreek met je docent de condities van het huurcontract, die je hierboven hebt ingevuld. Hij kan beoordelen of je in de berekeningen die je straks gaat maken een reële cijfers als uitgangspunt hebben. Vermeld (als bron) met wie je het huurcontract (eventueel) hebt besproken. Dat kan bijvoorbeeld zijn: je docent, een makelaar of iemand anders die ter zake kundig is.

Voeg het ingevulde huurcontract als bijlage aan je plan toe.

h - de huisvestingkosten Vul dit hoofdstuk nu aan met een opstelling van de huisvestingskosten. Wanneer je de tabel op de volgende pagina netjes en overzichtelijk invult, kun je dit overzicht later overhevelen (knippen/plakken) naar je exploitatierekening die je gaat maken in het financiële gedeelte van je plan. Bekijk eerst de tabel, lees daarna even verder, dan zie je dat onder de tabel invulhulpen staan, waarmee je aan deze huisvestingskosten kunt komen. Maak de opstelling in twee kolommen: een voor eenmalige kosten (aanloopkosten) en een voor de jaarlijks terugkerende kosten. Noteer steeds de bedragen voor een geheel jaar in de tabel van de huisvestingskosten.

bijkomende (eenmalige) verplichtingen horend bij de vestiging. In hoeverre zijn de huisvestingskosten een aanslag op je liquiditeit? Slokken deze kosten je startkapitaal op? Maak onder de tabel huisvestingskosten een overzicht van eenmalige opstartkosten. Een bedrijfspand huur je vaak als een casco: alles wat er later ingemaakt is, huur je niet mee, maar moet je overnemen. Het voordeel daarvan is, dat je het zelf mag veranderen, zonder de verhuurder toestemming te vragen. Verbouwingen aan het exterieur vereisen vaak een bouwvergunning bij de gemeente (en leges).

26



Ook bij een huurcontract kan een koopakte komen kijken. Bijvoorbeeld voor de overname van rolluiken, sanitair, of voor de pui. omschrijving en bedragen betreffende de vestigingskosten. Lees eerst verder en bekijk de invulhulpen.

Huisvestingskosten

Jaarlijks

Eenmalig

Huur: Bij een huurpand ben je zelf verantwoordelijk voor het glas, dus denk aan een glasverzekering. Noteer de kosten voor 'klein onderhoud' zoals schoonmaakmiddelen en de glazenwasser. Energiekosten (op de volgende pagina staat een gespecificeerde tabel waarmee je dit kunt berekenen) Verwervingskosten van het pand, bijvoorbeeld makelaarskosten, advertentiekosten of reiskosten die je moet maken om een pand te vinden. Precariobelasting (is een Gemeentelijke belasting, Surf eens op de gemeentewebsite). Leges voor vergunningen (is een Gemeentelijke belasting, Surf eens op de gemeentewebsite). Onroerende zaakbelasting. (is een Gemeentelijke belasting, Surf eens op de gemeentewebsite om te kijken of deze voor jou van toepassing is). Lidmaatschap winkeliersvereniging. Eventuele servicekosten, voor het pand, voor de rolluiken of het alarm. Af:

bij privébewoning, de huurwaarde van het woongedeelte van het pand

.

(Alleen als dat van toepassing is bij jouw pand).

Totale huisvestingskosten per jaar:

------------

-------------

omschrijving van (eenmalige) te verwachten kosten voor de vestiging

Opstartkosten. Stel jezelf de volgende vragen: Is de investering hoog (bij koop of een grote verbouwing) of valt het wel mee (bijvoorbeeld bij huur en een keurig, meteen bruikbaar pand), Is er sprake van een aanbetaling op de huur, of voor aannemerskosten? Is er sprake van een borgsom, of bankgarantie? Is er sprake van een koopakte? Dan zijn er bijkomende kosten!

27



specificatie van de gemeentelijke belastingen en energiekosten Rekenhulp voor het totaal van de energiekosten voor het vestigingspand. Tip: Vraag om de energierekeningen thuis bij je ouders. Natuurlijk heeft een bedrijf een ander verbruik, toch kun je veel leren van jullie huiselijk gebruik! Tweede tip: Google eens wat het kost zoveel m2 te verlichten en te verwarmen, misschien wel met de deur open!. omschrijving van de energiekosten en gemeentelijke belasting

Huisvestingskostensoort:

Kostenberekening:

Wet Waardering Onroerende Zaken (WOZ) oftewel OZB Huurders/gebruikers van een zakelijk pand betalen Eigenaren betalen Rioolrechtaansluiting Per object betaalt men: Rioolafvoerrecht Per m3 betaalt men: Watergeld: Per m3 betaalt men: Reinigingsrecht: Per maand betaalt men per hectoliter (hl) afval: Precariobelasting: Algemeen tarief is per m 2 per jaar: Uitstalkast of vitrine buiten zetten is per jaar: Waterschappen verontreinigingsheffing: Basistarief per jaar: Plus x per x van de ec. waarde (zie WOZ) Energie gas: Vast tarief per maand: 3 Plus per m : Energie elektriciteit: Vast tarief per maand: Plus per kWh: Reclamebelasting: Voor onverlichte reclameobjecten Verlichte reclameobjecten per object per jaar (Uitgezonderd zijn onverlichte plat tegen de gevel geplaatste borden) Rekenhulp energie en gemeentelijke heffingen

28



de huisvestingkosten kunnen vergelijken met anderen Zet deze kosten om in een bedrag per m² BVO en maak de vergelijking met het landelijke cijfer dat geldt voor je branche. Kijk hiervoor bij de HBD of in de schoolbibliotheek in het HBD jaarboek. Kijk daar bij gemiddelde exploitatieoverzichten per branche. Denk aan: Energiekosten hebben ook een overeenkomst met de milieulasten (Milieuheffingen). Warmte en licht maken ook een belangrijk deel uit van de sfeer en imago van je winkel uit. Bezuinigen hierop is dus niet altijd zinvol. Water, riool, waterschapsbelasting, polderlasten enzovoort behoren wel niet bij energie, maar worden gemakshalve ook altijd in deze kostenopstelling geplaatst. bedragen betreffende de vestigingskosten omgezet naar BVO en vergeleken met landelijke cijfers

I - het onderhoud van het pand Beoordeel het onderhoud dat jaarlijks aan jouw pand en de daarbij behorende apparaten nodig zal zijn. Maak daarvoor een raming (stelpost*) van de daarbij behorende kosten. De kostenposten in de tabel zijn voorbeelden, je kunt ze ook als onnodig beoordelen voor jouw zaak, in dat geval laat je ze vervallen. Je kunt ook nog andere kosten toevoegen. *Stelpost: een stelpost is een boekhoudkundige term, die aangeeft dat mogelijkerwijs in het lopende jaar het genoemde bedrag als kosten zullen ontstaan. Als de kosten lager zijn, valt het mee, maar tegenvallen kan het dan in elk geval niet. omschrijving van de vestigingsplaats

Onderhoudskosten

Jaarlijks

Eenmalig

-----------------

------------------

Pui: glazenwasser, naamreclame Elektriciteit Centrale- en deurverwarming Waterleiding, riool Schilderwerk Schoonmaakwerk Vloeren Magazijn Dakbedekking Totale onderhoudskosten pand per jaar

29



- 15 - tijdlijn met aanvragen vergunningen, subsidies, administratieve handelingen, contracten

j - de vergunningen behorende bij het pand Je had eerder al gekeken welke vergunningen er nodig waren voor jouw onderneming. Nu ga je na welke vergunningen vereist zijn voor jouw vestigingspand. Vul het hoofdstuk hiermee verder aan. Is er bijvoorbeeld een Hinderwetvergunning vereist? Is je vestiging in overeenstemming met het bestemmingsplan van de gemeente? Zijn er nog andere wettelijke belemmeringen, die de opening van je zaak in de weg zouden kunnen staan (bijvoorbeeld de brandveiligheid)? Een bestemmingsplan is verkrijgbaar op de afdeling planologie van jouw gemeentehuis of stadsdeelraadkantoor. Vaak kun je er ook over lezen op de gemeentelijk website. Je kunt voor vergunningen ook kijken op de site van de Kamer van Koophandel, klik op starters. www.kvk.nl Beantwoord de vragen. Het kan ook zo zijn, dat je helemaal geen bijzondere vergunningen nodig hebt. Leg dan uit waarom. Houdt de tijdsduur in de gaten, welke je voor je vergunningen nodig hebt! vergunningen voor het vestigingspand

Mijn ideeën kloppen, een grote omzet is haalbaar, maar het is nooit echt druk in de winkelstraat, hoe kan dat nou? Tijd voor een analyse!

30



Stap 4 / Hoofdstuk 4: De kwaliteit van de vestigingsplaats, onderzoek en analyse - 13 - verzamelen marktgegevens (deskresearch) - 14 - kleinschalig marktonderzoek (fieldresresearch) Wonen er wel genoeg consumenten in de vestigingsplaats? Bestaat dat wel, een gat in de markt? De berekeningen die nu gaat maken bevestigen wellicht je enorme omzetkansen, is de concurrentie echt zo stom, dat zij die omzetmogelijkheden te laten lopen? Je begint nu aan het vierde hoofdstuk, daarin zal veel duidelijk worden.

a - een consumentenonderzoek Voer een consumentenonderzoek uit in het verzorgingsgebied. Maak met behulp van het onderstaande een heldere consumentenrapportage. Door middel van Google kun je uitzoeken of er bij jou in de regio recentelijk een ‘consumentenonderzoek’ is gedaan. Een ander zoekwoord zou ‘Koopstroomonderzoek’ kunnen zijn. Op de website van de vestigingsplaats kun je vaak ook veel vinden over de statistische gegevens van de bevolking. Een bevolkingsonderzoek is verkrijgbaar op de afdeling Statistiek van je gemeentehuis of stadsdeelraadkantoor. Gemeenten hebben ook een internetsite met statistische gegevens. In steden als Amsterdam hebben zelfs de stadsdelen hun eigen sites. Het CBS houdt ook gegevens bij. Wanneer je op www.cbs.nl ‘Gemeente op maat’ intikt in de zoekbalk, vindt je onder het jaartal alfabetisch alle gemeentecijfers. Betrek bij dit onderzoek zowel de kwalitatieve als kwantitatieve gegevens. Maak een indeling per doelgroep en per verzorgingsgebied, indien je meerdere doelgroepen en (secundaire)verzorgingsgebieden wilt gaan benaderen. In elk geval moet uit je rapportage blijken: aantal inwoners op geslacht gerangschikt; leeftijdsopbouw; welvaartsklasse: in eerste instantie denk je dan aan werk inkomen; aantallen bijstandverkrijgers en werkelozen; aantal koopwoningen en huurwoningen; formaat en type van de woningen al dan niet met tuin (geeft een welvaartsbeeld); gemiddelde woningbezetting en gezinsstructuur; culturele achtergrond. Afvinken zodra je deze gegevens hebt verworven In bovenstaande opsomming kun je ook afvinken of je aan alle specifieke gegevens hebt gedacht

gegevens primair verzorgingsgebied gegevens secundair verzorgingsgebied

31



b - primair en het secundair vestigingsgebied Bekijk in de gemeentelijke gegevens hoe groot het primaire verzorgingsgebied is. Ook in aantallen inwoners. Over welk secundair bevolkingsgebied denk je, als aanvulling op je primaire verzorgingsgebied, te kunnen beschikken? Noteer de gegevens en de reden waarom je denkt dat men vanuit deze gebieden jouw winkelgebied zal bezoeken. Gelden er verschillende kwalitatieve waarden tussen beide gebieden?

het primaire verzorgingsgebied naam gebied(en) en aantal inwoners

het secundair bevolkingsgebied naam gebieden en aantal inwoners (gespecificeerd)

Op basis van deze aantallen moet je later berekeningen maken. Noteer ze dus exact! Verschillen in kwalitatieve waarden

c - de winkelformule - 16 - winkelformule, bedrijfsformule Omschrijf jouw gebruikte winkelformule. Gebruik daarbij de al door jou gemaakte analyse van je verzorgingsgebied. Denk nu niet alleen aan de doelgroep, het assortiment, het prijsniveau, de specialisatie, de positionering en dergelijke, maar ook waarom je denkt dat je omzet en winst kunt bereiken met deze lokale doelgroep. De marktinstrumenten, de P's werk je later pas uit. omschrijving winkelformule

32



Noteer hoe je de continuïteit van je winkel denkt te waarborgen. Overweeg daarbij ook of je je wilt aansluiten bij een commerciële organisatie, zoals een franchise. Tip: Onder het tabblad Verwijzingen in Elobase staat een 'sterkte en zwakte analyse' die je later gaat gebruiken om de concurrentie te testen. Je kunt dat formulier echter hier ook gebruiken als checklist om te kijken of je eigen formule wel zo sterk is! omschrijving continuïteitwaarborg voor je winkel

d - de retailmix Maak na de winkelformule te hebben vastgesteld, ook een opstelling van de manier waarop je de marktinstrumenten (de zes P's) wilt gaan inzetten. Je kunt de hierna volgende opstelling als afvinkopdracht gebruiken, zodat je de tabel niet zelf hoeft te ontwerpen. Denk over de specificatie van de marktinstrumenten nog even na, voor je afvinkt. Hoe gaat je assortiment eruit zien? Wordt het in jouw plan hetzelfde assortiment, zoals het in je BPV-bedrijf wordt gepresenteerd? Welk prijsbeleid wil je gaan voeren? Ga je uit van semi-zelfbediening, wil je vakkundige verkopers of doe je het liever alleen?

Na de Plaats (onderzocht in de opdrachten over je vestiging) ga je het nu hebben over het Product, de Presentatie, jouw Prijs, je Personeel en jouw manier van Promotie. Doe het compleet, anders sta je – zoals hierop het rechter beeld – straks met een halflege winkel…

Natuurlijk moet alles in verhouding staan. Het assortiment moet groot genoeg zijn om voldoende om te kunnen zetten. Vakkundig personeel kost veel geld, net als een gigantische reclamecampagne. Toch heb je waarschijnlijk personeel nodig, je kunt onmogelijk alles alleen! Wanneer moet je inkopen en de boekhouding verzorgen als je altijd in de verkoop nodig bent?

33



Het belang van de marktinstrumenten binnen de winkelformule

P

Het belang van de P

Plaats

De ligging van de vestiging binnen het verzorgingsgebied De bereikbaarheid van de vestigingsplaats De aantrekkingskracht van het koopcentrum De voorzieningen rond de vestigingsplaats, parkeren, enzovoort De bevoorradingsmogelijkheden De aanwezigheid van publiekstrekkers

Product:

De samenstelling van het assortiment in de breedte De samenstelling van het assortiment in de diepte De samenstelling van het assortiment in kern en rand Het kwaliteitsniveau van het assortiment De merkensamenstelling De merkenbekendheid van de gekozen merken De frequentie van de assortimentswisselingen De frequentie van introductie van nieuwe producten De lengte van het assortiment, servicegraad

Presentati e:

Externe presentatie: de pui met het entree Externe presentatie: etalages en buitenpresentatie Externe presentatie: het overbrengen van de formule Interne presentatie: de gekozen winkelinrichting Interne presentatie: de lay-out en de routing Interne presentatie: het gehanteerde bedieningssysteem Interne presentatie: displays en themawisselingen Interne presentatie: groepering van de artikelgroepen Interne presentatie: overbrengen van de formule Interne presentatie: de niet-persoonlijke service Totale presentatie: de opgeroepen winkelsfeer

Prijs:

Het prijsniveau Het gevoerde prijsbeleid komt consequent over De bekende winstmarge in de branche is herkenbaar in het prijsbeleid De uitstraling van de formule komt overeen met de prijzen De toepassingen van prijswijzigingen Het goedkoopte- of duurte-imago

Personeel:

Het personeel is bekend met de formule en winkelregels De kwaliteit van het personeel: de opleiding De kwaliteit van het personeel: de aanwezige kennis De kwaliteit van het personeel: de uitstraling De kwaliteit van het personeel: de begeleiding De hoeveelheid personeel kan iedereen ter dienste staan De hoeveelheid personeel is in overeenstemming met de omzet (schatting)

Promotie:

De promotie komt overeen met de formule De externe promotie komt in de winkel terug als thema De wijze van promotie en het prijsniveau komen overeen Er is een gezonde verhouding tussen thema en prijsacties De uitstraling van de interne promotiematerialen De actualiteit van het promotiebeeld De totale promotiemix

34



vestigingsplaatsanalyse op haalbaarheid Je gaat dit hoofdstuk afronden met een analyse. Een analyse die bepalend is, of de door jou gekozen vestigingsplaats ook een voor jou haalbare onderneming kan worden. Tot nu toe staat er in dit hoofdstuk van alles over de kwaliteit van de vestigingsplaats. Nu komen de kwantiteiten aan de beurt die opgaan voor jouw vestigingsplaats.

Een druk centrum in een kleine plaats, een grote kooporiëntatie, dat wil zeggen dat er een grote toevloeiing is van buitenaf!

Bij veel inwoners met een hoge leeftijd, moet je de consumptieve besteding van bijvoorbeeld vrijetijdskleding bijstellen naar beneden.

e - de kooporiëntatie Hoeveel mensen hebben hun kooporiëntatie op jouw centrum gericht? Bekijk hoe de toevloeiing van koopkracht in het door jou gekozen gebied er voor staat. Welke koopkracht vloeit af? Toevloeiingscijfers en afvloeiingscijfers zijn veelal bekend bij jouw gemeente, stadsdeelkantoor, Kamer van Koophandel (DIS) CBS of in de schoolbibliotheek. Tip: gebruik het zoekwoord ‘koopstromen’. Zijn deze percentages niet beschikbaar, overleg dan met de docent. gevonden toevloeiingscijfers en afvloeiingscijfers voor het primaire vestigingsgebied

35



f - de consumptieve besteding Geef de consumptieve besteding per hoofd van de bevolking aan, zoals deze bekend is voor het door jou te voeren assortiment. Zijn er argumenten om dit kengetal van consumptieve besteding te corrigeren? Immers de consumptieve besteding is een gemiddelde. Stel jezelf de vraag: Zijn de inwoners van jouw vestigingsgemeente vergelijkbaar met de gemiddelde Nederlander? Vergelijk de conclusies uit het voorgaande kwalitatief onderzoek met de cijfers van de gemeente. Verhoog of verlaag, in overleg met je docent, de consumptieve besteding, waarmee je gaat werken. Noteer in elk geval de berekening en je conclusie. aantekeningen en omschrijving betreffende de relevante consumptieve besteding van de vestigingsplaats

g - potentiële omzet van het verzorgingsgebied Bereken op basis van de voorgaande bevindingen de potentiële omzet in het gehele verzorgingsgebied. Werk met cijfers, welke door je docent zijn goedgekeurd! Potentiële omzet in het gehele verzorgingsgebied

Potentiële omzet in het gehele verzorgingsgebied Het aantal inwoners Primair verzorgingsgebied Secundair bevolkingsgebied x consumptieve besteding per inwoner = -/- Afvloeiing + Toevloeiing Potentiële omzet verzorgingsgebied = Exclusief BTW Inclusief BTW

---------------

Maak zichtbaar op de volgende bladzijde. hoe je dit berekend hebt Ter voorkoming van verwarring, gebruik je in plaats van een minteken dit teken -/- in berekeningen

36



Berekening Potentiële omzet in het gehele verzorgingsgebied

h - de kwalitatieve concurrentieanalyse Je concurrenten had je al eerder ‘ontdekt’ In deze opdracht ga je jouw concurrentiepositie ten opzichte van hen bepalen. Noteer je concurrenten en hun bijbehorende kenmerken. In deze tabel wordt uitgegaan van vier concurrenten. Dat kunnen er natuurlijk meer of minder zijn. Geef in het kort aan, waarom je denkt dat de consument bij jou zal gaan kopen en niet bij de concurrentie. overzicht concurrentie, de afstand, hun formaat in oppervlak en het prijs/imagoverschil

Naam concurrent

Afstand tot jou

2

Aantal m

Prijsniveau

1 2 3 4

Maak om het verschil tussen jou en de diverse concurrenten duidelijk te maken, gebruik van een sterkte/zwakte analyse. Zo breng je de kwaliteiten van de concurrentie in beeld.

37



Geef bij regel aan: -- voor zeer matig, - voor matig o voor neutraal, + voor goed, ++ voor zeer goed sterkte/zwakte analyse concurrentie

Concurrenten Plaats

1

2 3 4

• De ligging van de vestiging binnen het verzorgingsgebied • De bereikbaarheid van de vestigingsplaats • De aantrekkingskracht van het koopcentrum • De voorzieningen rond de vestigingsplaats, parkeren,... • De bevoorradingsmogelijkheden • De aanwezigheid van publiekstrekkers Concurrenten Product

1

2 3 4

• De samenstelling van het assortiment in de breedte • De samenstelling van het assortiment in de diepte • De samenstelling van het assortiment in kern en rand • Het kwaliteitsniveau van het assortiment • De merkensamenstelling • De merkenbekendheid van de gekozen merken • De frequentie van de assortimentswisselingen • De frequentie van introductie van nieuwe producten • De lengte van het assortiment, servicegraad Concurrenten Presentatie

1

2 3 4

• Externe presentatie: de pui met het entree • Externe presentatie: etalages en buitenpresentatie • Externe presentatie: het overbrengen van de formule • Interne presentatie: de gekozen winkelinrichting • Interne presentatie: de lay-out en de routing • Interne presentatie: het gehanteerde bedieningssysteem • Interne presentatie: displays en themawisselingen • Interne presentatie: groepering van de artikelgroepen • Interne presentatie: overbrengen van de formule • Interne presentatie: de niet-persoonlijke service • Totale presentatie: de opgeroepen winkelsfeer Concurrenten Prijs

1 2

3

4

• Het prijsniveau • Het gevoerde prijsbeleid komt consequent over • De bekende winstmarge in de branche is herkenbaar in het prijsbeleid • De uitstraling van de formule komt overeen met de prijzen • De toepassingen van prijswijzigingen • Het goedkoopte- of duurte-imago

38



sterkte/zwakte analyse concurrentie

Concurrenten

Personeel

1

2 3

4

• Het personeel is bekend met de formule en winkelregels • De kwaliteit van het personeel: de opleiding • De kwaliteit van het personeel: de aanwezige kennis • De kwaliteit van het personeel: de uitstraling • De kwaliteit van het personeel: de begeleiding • De hoeveelheid personeel kan iedereen ter dienste staan • De hoeveelheid personeel is in overeenstemming met de omzet (schatting) Concurrenten Promotie

1

2 3 4

• De promotie komt overeen met de formule • De externe promotie komt in de winkel terug als thema • De wijze van promotie en het prijsniveau komen overeen • Er is een gezonde verhouding tussen thema en prijsacties • De uitstraling van de interne promotiematerialen • De actualiteit van het promotiebeeld • De totale promotiemix Geef bij regel aan: -- voor zeer matig, - voor matig o voor neutraal, + voor goed, ++ voor zeer goed

i - de kwantitatieve concurrentieanalyse MKB en GWB Als vervolgopdracht ga je een kwantitatieve concurrentieanalyse maken. De concurrent zal je niet zomaar vertellen hoeveel omzet hij maakt. Het GWB berekenen we daarom aan de hand van de percentages die je vindt bij de landelijk bekende marktaandelen. Voor MKB bedrijven doe je dat per bedrijf, door op basis van m2 en arbeidsproductiviteit de omzet te berekenen. Eerst de MKB bedrijven: berekening kwantitatieve concurrentieanalyse MKB

Uitsluitend MKB Kwantitatieve concurrentieanalyse

Concurrenten 1

2

3

4

2

Aantal m x kengetal van de branche VVO Aantal personen x arbeidsproductiviteit Optellen Optelling delen door twee,daarmee is verkregen het gemiddelde van de twee kerncijfers: Exclusief BTW

39



Volgens de kengetallen, gebaseerd op de gemiddelden uit Nederland, zouden deze door jou berekende omzetten gelijk aan die van jouw concurrentie zijn. Maar jouw concurrenten zijn geen gemiddelde zaken. Neem de sterkte en zwakte analyse en ga daarmee de eerder berekende cijfers corrigeren. De correctie is meestal maar enkele procenten. Twintig procent is heel veel. Maak een keurig overzicht met de argumenten en hoeveel procent je per argument en per concurrent hebt afgetrokken of bijgeteld bij de omzet. Correctie van de concurentieanalyse MKB

Concurrenten Correctie van de concurrentieanalyse

1

2

3

4

Argumenten aangaande de Plaats:

Argumenten aangaande het Product:

Argumenten aangaande de Presentatie:

Argumenten aangaande de Prijs:

Argumenten aangaande het Personeel:

Argumenten aangaande de Promotie:

De corrigeerde concurrentieomzetten: exclusief BTW

--------

--------

---------

---------

Rekenwijze voor de grootwinkelbedrijven (GWB). De concurrenten van het lokale GWB en uit de aanwezige overige kanalen analyseer je, nadat je de analyse van het plaatselijke MKB hebt gemaakt. Bereken het marktaandeel van de filiaalbedrijven, warenhuizen en de diverse overige kanalen aan de hand van de in de HBD- branchegegevens vermelden percentages voor het GWB. Benoem ook welke 'overige kanalen' in jouw branche van toepassing zijn.

40



Neem het marktaandeel GWB en vermenigvuldig dit percentage met de potentiële omzet verzorgingsgebied (dat heb je al eerder berekend). Berekening: marktaandeel GWB (T.B.V. kwantitatieve concurrentieanalyse).

Doe hetzelfde voor het marktaandeel 'overige kanalen'. Bedenk daarbij vooral hoe webwinkels zich in jouw vestigingsplaats en regio ontwikkelen. Over het algemeen telt, hoe zwakker het winkelaanbod, hoe sterker de concurrentie van webwinkels. Bijvoorbeeld: Wehkamp doet het op het platteland heel goed. Berekening: marktaandeel 'overige kanalen'.

Is deze uitkomst inclusief of exclusief BTW? Berekening: marktaandelen inclusief en exclusief BTW

Maak daarna een totaaltelling inclusief BTW. totaaltelling kwantitatieve concurrentieanalyse inclusief BTW

Geraamde omzet van alle concurrenten

Euro:

Totaal van concurrenten MKB Marktaandeel

GWB

Marktaandeel

overige kanalen ------------

Totaal van alle concurrentie

41



j - de eigen potentiële omzet (EPO) Bereken nu je eigen potentiële omzet. eigen potentiële omzet

Eigen Potentiële Omzet (EPO) Omzetpotentie verzorgingsgebied -/-

Euro:

(opdracht g)

totaal van concurrentieanalyse (opdracht i)

Eigen Potentiële Omzet (EPO) inclusief BTW

------------

Eigen Potentiële Omzet (EPO) exclusief BTW

------------

Ter voorkoming van verwarring, gebruik je in plaats van een minteken dit teken -/- in berekeningen

Vermeld de BTW-berekening, laat ook in de berekening zien welk percentage op jouw branche van toepassing is. Indien meerdere percentages van toepassing zijn, vermeld dan in welke verhouding van de omzet de BTW-tarieven zijn onderverdeeld. BTW-berekening

k - het marktaandeel van de nieuwe onderneming Laat door middel van een berekening het marktaandeel zien, welk aandeel jouw onderneming binnen het verzorgingsgebied zal gaan verwerven op basis van voorgaande EPO. berekening van jouw (toekomstig) marktaandeel

42



l - de haalbaarheidsanalyse Stel vast of op basis van het door jou gemaakt winkelconcept de berekende EPO haalbaar is. Feitelijk is een haalbaarheidsanalyse dus hetzelfde als de concurrentieanalyse, maar dan over je eigen onderneming. Natuurlijk weet je nog niet hoeveel personeel je straks in dienst zult hebben, maak daarom op dit moment een schatting hoeveel mensen je denkt nodig te hebben op basis van het winkelbeeld dat je nu voor ogen hebt. haalbaarheidsanalyse

Haalbaarheidsanalyse 2

Jouw aantal m x kengetal van de branche WO Jouw personele bezetting x arbeidsproductiviteit

------------------

Optellen Optelling delen door twee,daarmee is verkregen het gemiddelde van de twee kerncijfers: Exclusief BTW

------------------

m - belangrijk overlegmoment Vergelijk de EPO en de haalbaarheidsanalyse met elkaar. aantekeningen betreffende het verschil:

Overleg met de docent hoe je moet omgaan met het verschil tussen deze twee bedragen. Betrek daar ook de kritische omzet (volgende pagina) bij. Opmerkingen van de docent betreffende het verschil:

43



Kritische omzet Vermeld de voor jouw branche bekende kritische omzet (HBD, Rabo) en vergelijk deze met jouw EPO. kritische omzet voor jouw branche(s)

Conclusie Trek uit alle voorgaande stappen een conclusie. Betrek daarbij het overleg dat je had met de docent. Is de door jouw berekende EPO realistisch genoeg om door te gaan? Noteer een korte analyse op je omzetverwachtingen. aantekeningen betreffende toekomstverwachtingen, welke de argumenten aangaande EPO ondersteunen:

Belangrijk: zorg ervoor dat je pas verder gaat met dit plan als de gevonden EPO is goed gekeurd door je docent! Zou je nu doorgaan op deze EPO en deze zou later alsnog door de docent worden gecorrigeerd, dan betekent dat ook alle volgende stappen opnieuw berekend moeten worden! Indien je docent niet direct beschikbaar is, kun je wel verdergaan met je plan, maar maak nog even geen berekeningen op basis van je geraamde EPO. na overleg met de docent is besloten dat je verder gaat met de volgende EPO:

Wordt het haalbaar dat jouw zaak in het voetlicht komt te staan?

Tuinmeubels brengen 's winters geen omzet. Marskramer heeft topomzetten met Moederdag. Intertoys heeft een topomzet met Sinterklaas. Alle drie hebben ze verhoogde maandomzetten bij extra koopavonden in het toeristenseizoen. Ga daarom nu je maandomzetten berekenen.

44



n - het omzetbudget Maak nu op basis van de goedgekeurde (!) EPO een omzetbudget op maandbasis. Denk aan de voor jouw branche gebruikelijke seizoenen en lokale omzettrekkers. Baseer je indeling per maand op gegevens van het HBD. Kijk hiervoor in de brancheoverzichten van het HBD. Je kunt ook ervaringspercentages gebruiken van je BPV-bedrijf. Gemakshalve kun je er het beste van uitgaan dat de opening van je winkel op 2 januari zal zijn. Het kan echter zijn dat je prefereert vanaf een andere datum het startjaar in te gaan, zodat het eerste jaar geen vol jaar is. Noteer daarom de omzetverwachtingen van de eerste twee jaren in de kolommen. Daarvoor zijn nog meer redenen: In het startjaar heb je wellicht meteen na de opening een omzetrespons op de publiciteit die je krijgt. Of je start juist met een lagere omzet, omdat je je collectie niet compleet kon krijgen voor de dag van opening. In het tweede jaar heb je wellicht al een vaste klantenkring opgebouwd en heb je het assortiment daarop beter afgestemd. Er zijn nog wel meer argumenten waarom de omzet van het startjaar sterk kan verschillen met het volgende jaar. Noteer de argumenten, waardoor de twee eerste jaren van elkaar kunnen verschillen. argumenten

Per branche kan het omzetverschil per maand sterk verschillen. Voorbeelden: Voor een winkel die afhankelijk is van de zaterdagverkoop, maakt het aantal zaterdagen die in een bepaalde maand zitten, al een belangrijk verschil. Een speelgoedwinkel heeft een sterke Sinterklaasverkoop, daarvan merkt een juwelier nauwelijks iets. De dure winterjassen beïnvloeden de maandomzet van een modezaak in het najaar. Hoogzomer is de maandomzet daar vaak slapjes, omdat de goedkopere korte broeken in verhouding nauwelijks omzet binnenbrengen. Verklaar dus ook de omzetverschillen tussen de maanden. Denk daarbij aan van alles: de invloed van Pasen, moederdag, Kerst, de uitverkoop, het verschil in zomer- en wintercollectie, de vele sluitingsdagen in mei enzovoort). aantekeningen betreffende jouw seizoenen

45



En dan nu de geschatte EPO-verdeling per maand: Verwachte omzet per maand

Maand

In %

Verwachte omzet incl. BTW in het startjaar

Omzet na het eerste jaar incl. BTW

Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December ---------Totaal

--------------

-----------------

100% moet gelijk zijn aan je jaar-EPO

stijging/daling hiervoor heb je geargumenteerd

46



Stap 5 / Hoofdstuk 5: De P van Product - 19 - marketingstrategie In dit hoofdstuk moet de samenstelling van het assortiment exact duidelijk worden. Je zult dan ook moeten vastleggen: of er wel een markt voor dit assortiment is; of het assortiment het imago mede gaat bepalen; of de grootte van de collectie wel in het pand past; of het assortiment grote voorraden eist; of er wel een voorraadgericht magazijn voorhanden is; of je met het assortiment de concurrentie aankunt; of het beter is om voor dit assortiment een samenwerkingsverband aan te gaan; of het assortiment niet te arbeidsintensief is; of er wel genoeg winst is te behalen met dit assortiment.

a - de hoofdgroepen Maak een indeling in hoofdgroepen en motiveer deze indeling van je assortiment. De websites van het HBD en bedrijvenwebsites kunnen je eventueel helpen bij het verdelen van het assortiment in hoofdgroepen. Vaak is het het handigst een schets te maken in de plattegrond van het pand. Op deze plek wil ik dit assortiment hebben staan. Deel dus je hoofdgroepen in en noem dat tekening II. In plaats van schetsen kun je ook verder werken met Paint op basis van je tekening I.. Je hebt nu gelijk ook een beeld van het volume en breedte van het assortiment. Ga daarna het assortiment schematisch in beeld brengen. De voorbeeldtabel hieronder kent vier graden van belangrijkheid (1 is heel belangrijk, 4 is het minst belangrijk).. Je kunt dat natuurlijk ook zelf aanpassen. 1 2 3 4 Naam van de hoofdgroep: [invullen] hoofdgroep X De mate van belangrijkheid van deze hoofdgroep: voor de uitstraling van de winkelformule De kracht die van deze hoofdgroep moet uitgaan: tegenover de concurrentie De aanzuiging naar de winkel die deze hoofdgroep moet bewerkstelligen De hoeveelheid vloeroppervlakte van de hoofdgroep in m2 (schatting) De ligging binnen de winkel van deze hoofdgroep (voorin de winkel enzovoort) De mate waarin promotie voor deze hoofdgroep van belang is Het prijsniveau van de hoofdgroep De bewerkelijkheid voor het personeel van de hoofdgroep Hoofdgroepen en het belang daarvan voor de winkelformule

47



b - de assortimentssamenstelling - 34 - inkoopportfolio Vul in deze tabel de assortimentsverdelingen en gegevens in (handiger is het als je zelf een eigen model tabel maakt in je worddocument, exact aangepast aan jouw eigen assortiment). omschrijving van de hoofdgroepen

Hoofdgroep:

1

Artikel groep A

Merken en variëteiten

Beschrijving van het assortimentbeleid aangaande de artikelgroep

a

Omschrijving van de gekozen collectie binnen het merk, kern- of randassortiment, diepte, hoogte van de voorraad, beoogde servicegraad enzovoort

b c B

a b

2

C

a

A

a

B

a b

3

A

a b

4

A

a b

Deze voorbeeldtabel kent vier hoofdgroepen, dat kunnen er natuurlijk weer meer of minder zijn.

c - relatie hoofdgroepen tot de omzet Geef de geschatte verhoudingen aan die de hoofdgroepen hebben tegen de omzet van het totale assortiment. De website van het HBD kan je weer helpen bij het verdelen van het assortiment in hoofdgroepen, maar nu in percentages. Een cirkeldiagram in je plan staat natuurlijk ook mooi omschrijving van de vestigingsplaats

Hoofdgroep

Omzetaandeel

1 2 3 4

_____ 100%

De voorbeeldtabel kent vier hoofdgroepen, dat kunnen er natuurlijk weer meer of minder zijn.

48



d – milieu, duurzaamheid en de assortimentskeuze Welke milieuaspecten zijn belangrijk bij het fabricageproces van het door jou samengestelde assortiment? En hoe duurzaam zijn het productieproces en de producten zelf? Noteer of je met het samenstellen van het assortiment nog rekening gaat houden met voor het milieu schadelijke fabricageprocessen, kinderarbeid, milieuonvriendelijke verpakkingen. omschrijving duurzaamheid en milieu

Artikel(groep)

Waarom slecht voor het milieu?

Welk alternatief is er?

e – milieu, duurzaamheid en de winkelformule De overheid verwacht van jou als ondernemer, een voorbeeldfunctie voor anderen. Daarom moet in het Ondernemingsplan het milieuaspect binnen je winkelformule worden doorgelicht. Natuurlijk kun je de genoemde milieuaspecten en voorbeelden van duurzaamheid uit de voorbeeldtabel aanvullen met eigen ideeën. Analyseer de milieuaspecten en duurzaamheid in de tabel. omschrijving van de vestigingsplaats

Het milieuaspect

Plaats

ligging/bereikbaarheid; de klant komt per ... [invullen] ruimte voor stalling auto's van personeel en klant; consequenties voor de bevoorrading en vuilafvoer; groene energie.

Hoe voorkom je milieuschade / kies voor duurzaamheid ;

Product

samenstelling van de collectie; omvang van het assortiment; verpakkingsaard; (statiegeld) emballage; kun je milieuonvriendelijke producten missen in je formule.

Presentatie

materiaalkeuze van het interieur; bouwwijze/aard van het pand; milieubelastend displaymateriaal; energie nodig voor presentatie; winkelhulpmiddelen zoals winkelwagentjes, heftruck; aanduidingen bij presentatie duurzame, milieuvriendelijke producten; koeling; airconditioning; deurverwarming; isolatiematerialen.

49



Promotie

maak ik milieubewust promotie; keuze promotiemateriaal; keuze verpakkingsmateriaal; kan ik het milieu en duurzaamheid als reclamemiddel benutten?

Personeel

de milieu-instelling; het milieugedrag; het milieu in het verkoopgesprek; milieu in de opleiding; milieubewust leidinggeven; het milieu in de serviceruimten; het milieu in de huisregels.

Prijs

de haalbaarheid van milieuvriendelijkheid; de extra kosten; wat doet de concurrentie? haalbaar binnen de winstmarge; welke toekomstige milieueisen zijn nú gelijk door te voeren?

In het algemeen wil ik nog toevoegen over mijn assortiment aangaande milieu en duurzaamheid:

Het milieu en duurzaamheid doorgelicht aan de hand van de marktinstrumenten

f - de productmix Noteer de assortimentsanalyse van je eigen bedrijf door het product af te zetten op de winkelformule en de overige marktinstrumenten. Je kunt zelf aan de tabel nog andere beoordelingsfactoren toevoegen. beoordelingsfactoren assortiment

Formule en marktinstrument

Doelgroep

Beoordelingsfactor

Positief

Bovengemiddeld / Gemiddeld

Negatief

Samenstelling beantwoordt aan de behoefte Diepte voldoet aan de vraag Kernassortiment is ook de kern Randassortiment slaat aan

Positionering

Merkensamenstelling komt goed over Trends en actualiteit Is een hoge servicegraad haalbaar?

50



Plaats

Lokale producten aanwezig

Prijs

Regelmatige acties Zijn de winstmarges voldoende? Prijsniveau is doelgroepvriendelijk Goedkoopte/duurte-imago

Personeel

Assortimentskennis

Promotie

Hoe promotie-intensief is het assortiment? Regelmatig terugkerende thema's

Presentatie

Assortiment bepaalt het winkelbeeld

De productmix

MIJN assortiment, MIJN verdiensten - 21 - marketingdoelstellingen Jouw winkel krijgt natuurlijk het allerbeste assortiment. Daarbij heb je er ook opgelet of er ook genoeg mensen wonen in je verzorgingsgebied, die de juiste smaak voor jouw artikelen hebben. Je begint natuurlijk voorzichtig, zodat het assortiment snel kan worden bijgesteld, wanneer de vraag toch wat anders in elkaar steekt als jouw aanbod!

Natuurlijk verkoop jij alleen de allermooiste artikelen!

Te weinig goederen in de presentatie, dat betekent ook te weinig omzet in de kassa!

Deze voorzichtigheid is goed, maar zorg er wel voor dat je assortiment groot genoeg is om de consument te lokken. Een halflege winkel heeft geen aantrekkingskracht. Controleer ook aan de hand van de omzetsnelheid of je jouw geplande omzet wel kunt halen met een 'voorzichtig' assortiment. Noteer (nog eens) de openingsdatum van de winkel. Geplande openingsdatum, i.v.m. de openingsbalans.

51



In het vorige hoofdstuk had je ook al even nagedacht over de openingsdatum. Om je plan niet extra ingewikkeld te maken, ga je bij je voorraden er steeds ervan uit dat je openingsdatum 1 januari zal zijn. Wil je toch uitgaan van een andere openingsdatum, kun je later altijd nog de tabel aanpassen met knippen en plakken.

Bijvoorbeeld in de cadeauartikelenbranche zijn levertijden heel gebruikelijk. Reken maar op levertijden van 3 maanden voor deze artikelen.

Een hoge omzetsnelheid vind je in de supermarkt. lange Deze artikelen hebben hooguit een omzetsnelheid van 1 tot 3!

g – het belang van de hoofdgroepen binnen het totaal In de voorbeeldtabellen wordt steeds uitgegaan van vier hoofdgroepen. Pas de tabellen dus aan, als het aantal door jou gekozen hoofdgroepen hoger of lager is. De EPO die je hebt besproken met je docent wordt het uitgangspunt voor de voorraden, die je gaat inkopen. Controleer of de volgende punten nog kloppen. Het kan namelijk zijn dat je nu je veel hebt bijgeleerd een andere mening hebt gekregen. Je kunt dus nu je assortiment nog aanpassen: pas zo nodig de hoeveelheid m2 aan, die je aan elke hoofdgroep gaat toedelen; de assortimentssamenstelling: controleer of je in je eerste opstelling geen wijzigingen wilt toepassen; de relatie van de hoofdgroepen tot de omzet en de winst: controleer of de omzetaandelen per hoofdgroep gelijk zijn gebleven nu je jouw EPO kent.

Hoge marges voor luxe artikelen, zoals chique kleding, lage marges voor artikelen met hoge omzetsnelheden!

52



Voeg nu toe aan welke hoofdgroep je het meeste wilt gaan verdienen. Dit is dus in hoge mate afhankelijk van je winkelformule. Denk aan de 80/20 regel. In het kernassortiment (80%) kies je voor krappe marges. In het randassortiment (20%) voor ruimere marges. Vul ook de winstpercentages (marge) in, die voor die hoofdgroepen bekend zijn. geschatte omzet- en winstverwachtingen per hoofdgroep

Hoofdgroep

Winst-aandeel

Landelijk bekende winstmarge

Door jou gekozen winstmarge

1 2 3 4 _______ 100%

De gemiddelde marge over alle groepen komt uit op: Omzet en winstmarge

h - Voorraadhoogte per hoofdgroep Om de voorraadhoogte te berekenen moet de omzet uitgewerkt worden op basis van de, in eerdere instantie gevonden, winstmarges. Belangrijk is dat je niet zomaar invult, maar ook steeds kijkt of deze bedragen en percentages reëel zijn! voorraadhoogte

Hoofdgroep

Omzetaandeel in %

Omzet in euro excl. BTW

Jouw winstmarge

Winst

Inkoopwaarde

in euro excl. BTW

in euro excl. BTW

1 2 3 4 Totaal:

______

_________

100%

Gemiddeld:

Assortiment, inkoopwaarde en winst

53



i - Omzetsnelheid en omlooptijd - 22 – omzetverwachting. Ga nu na hoe het zit met de in jouw branche bekende omzetsnelheid. Nieuwe bedrijven halen doorgaans niet de omzetsnelheden van bestaande bedrijven, omdat er nog geen ervaring is met de juiste voorraadsamenstelling. Op basis van de omlooptijd kun je de gemiddelde voorraad uitrekenen. Wanneer je die gemiddelde voorraad kent, weet je hoeveel je moet gaan investeren in jouw openingsvoorraad. Zodra je deze voorraad hebt berekend, moet je bekijken of deze reëel is. Het kan namelijk zijn dat: die voorraad te laag is om je winkel leuk te vullen; die voorraad hoger moet zijn, omdat je te maken hebt met verpakkingseenheden; die openingsvoorraad lager moet zijn, omdat je afhankelijk bent van levertijden; die openingsvoorraad lager moet zijn, omdat januari midden in een seizoen start. Opmerking: Een modezaak heeft in de startmaand januari een lage voorraad, omdat het winterseizoen bijna voorbij is en de zomercollectie nog niet geheel in huis is. Andere branches kennen soortgelijke, branche-eigen ‘problemen’ Omzet, omlooptijd en omzetsnelheid

Hoofdgroep

Inkoopwaarde jaaromzet

Omzetsnelheid

Omlooptijd in dagen

Gemiddelde voorraad

Openingsvooraad

1 2

-

3 4 ________

Gemiddeld:

_________

_________

Totaal: Omzet, omlooptijd en omzetsnelheid.

Uitgangspunt voor de omlooptijd: stel het jaar op 360 dagen.

j - brutowinst - Ga uit van de percentages, welke je voor de hoofdgroepen hebt gekozen in de vorige stap. - Ga uit van de inkoopwaarde, die je nodig hebt om aan de juiste openingsvoorraad te komen. Bereken het gewogen brutowinstpercentage (de margemix). Overzicht omzet / winst per hoofdgroep: de margemix Omzet verwachting openingsjaar excl. BTW

Inkoopwaarde openingsjaar

Winstverwachting openingsjaar

Jouw verwachte marge

1 2 3 4 _________

___________

___________

Gewogen marge:

Totaal:

54



k - het calculatieverschil en de correctie van de winstmarge Winkeldiefstal, afprijzing, personeelskortingen, eigen gebruik, door een grote hoeveelheid factoren zal de door jouw verwachte brutowinst niet haalbaar blijken te zijn! Daarom ga je deze brutowinstverwachting nu corrigeren. Ter vergelijking: in de meeste branches bedraagt het calculatieverschil ongeveer 3% van de omzet excl. BTW. Maak allereerst een opstelling van de verliezen die jij verwacht als het om de voorraad gaat. Berekeningen geschat calculatieverschil

Derving/verlies op de voorraad

Assortimentgroep waarop van toepassing

Motivering

In % van de omzet

Verwacht verlies in euro

Criminele derving Demodage Bederf Acties Beschadiging en breuk Promotioneel gebruik Personeelskorting Eigen gebruik Overig __________

Gemiddeld:

____________

Totaal: Verreken het gevonden calculatieverschil met de brutowinstmarge, waar je tot heden van uitging. Correctie winstverwachting

Correctie winstverwachting De brutowinstverwachting was:

……

Euro:

Het calculatieverschil is:

…….

Euro:

De brutowinstverwachting is nu:

…….

Na de doorberekening van het calculatieverschil bedraagt de winstmarge:

Euro: …

%

De brutowinstmarge gehanteerd binnen de branche bedraagt:

…

%

De brutowinstmarge waarvan je verder uit zult gaan bedraagt nu:

…

%

55



l - berekening van de verkoopprijs Toon met enige voorbeelden (minstens drie) aan, dat je weet hoe verkoopprijzen zullen worden samengesteld. Let op: op de verkoopprijs komt nog de BTW om er een consumentenprijs van te maken! Voorbeelden verkoopprijsberekening

Artikelnaam en de inkoopprijs daarvan

Bruto winstmarge

Bedrag brutowinst

Verkoopprijs Consumentenprijs*

* In de kolom tevens afronden tot een psychologische prijs.

56



Stap 6 / Hoofdstuk 6: Inkoop en samenwerking - 17 – commerciele – en lokale samenwerking - 34 - inkoopportfolio - 35 - beoordeling en keuze leveranciers en dienstverleners - 36 - condities, contracten Recht, het hoofdstuk samenwerkingsvormen.

Het World Fashion Center in Amsterdam is HET inkoopcentrum voor de modebranches. Zo hebben de andere branches ook hun eigen centra, denk bijvoorbeeld maar eens aan de Jaarbeurs (Trademart).

a - de inkoopkanalen Noteer het antwoord in ongeveer een alinea: Hoe ga je jouw assortiment samenstellen? Waar haal je de producten? Van welke inkoopkanalen ga je gebruik maken? Bij Trademart vind je van veel branches en bedrijven de assortimentsopbouw. www.trademartutrecht.nl Denk daarbij aan: leveringsvoorwaarden betalingsvoorwaarden bestelvoorwaarden de leverancier(on)afhankelijkheid. Inkoopkanalen

Hoofdgroep

Artikelsoort

Leverancier

Specifieke kenmerken

57



b – leverancierscondities - Vermeld in het kort de belangrijkste leveringsvoorwaarden van de eerder genoemde inkoopkanalen. - Vermeld in het kort ook de bestel- en betalingsvoorwaarden van elk genoemd inkoopkanaal. je kunt ook eerder gemaakte materialen als bijlage bijvoegen leveringsvoorwaarden, bestel- en betalingsvoorwaarden

c- leveranciersafhankelijkheid en ondersteuning - Noteer voor de relevante leveranciers waar uit je afhankelijkheid zal bestaan. Zet daarbij, welke leveranciers je daadwerkelijk bij jouw verkoopbeleid ondersteunen. Hoe word je door leveranciers ondersteund of begeleid. Beschrijf wat daar eigenlijk jouw mening over is. jouw mening over leveranciersbegeleiding en afhankelijkheid

58



d – Leverancierskrediet

- Vermeld van de belangrijkste leveranciers de betalingstermijn. - Vermeld je verwachtingen van nog andere bijzondere condities. Berekening financieringsmogelijkheden van de voorraad

Naam leverancier

Geraamd bedrag jaarafname

Aantal dagen krediet

Gemiddeld kredietbedrag

Kredietbedrag per dag

e - het inkoopbudget In hoofdstuk 4 ben je geëindigd met een omzetbudget. Maak nu op basis van de winstmarge en omzetbudget een inkoopbudget per maand. Inkoop per maand

Maand

Verwachte omzet excl. BTW

Winstmarge

Inkoop in deze maand

Cumulatief

Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September October November December

_________

gemiddeld

__________

___________

Totaal:

59



f - samenwerkingsverband Noteer (nogmaals) of je met jouw bedrijf in een samenwerkingsverband wilt werken. Nu in verband met je inkoop. Ga je mogelijkheden na. Noteer of dit voor jou een optie is en motiveer je antwoord: inkoopvereniging franchiseformule (vrijwillig) filiaalbedrijf Concessionaris winkeliersvereniging. samenwerkingsverband ja/nee, want:

Alle winkels lokken gezamenlijk in hun winkeliersvereniging met ludieke acties de consument naar jouw vestigingsplaats. Jij doet toch ook mee?

Op de winkeliersvereniging ga je nog even verder in. Noteer welke acties de winkeliersvereniging onderneemt om het centrum extra aantrekkelijk te maken? Denk hierbij aan: verlichting en versiering centrum bestrating en aankleding centrum beveiliging contacten met de gemeente gemeenschappelijke reclame sinterklaasacties kerst braderie overige acties in het centrum parkeergarage mening/ motivatie meedoen met acties de winkeliersvereniging

60



g - de kosten van samenwerking Wat zijn de kosten van de door jouw gekozen samenwerking? Zet alle kosten van samenwerking met derden op een rijtje. Kosten van een samenwerkingsverband

Kostenvormen

Entree bijdrage

Vast bedrag

In % van de omzet

Opmerkingen

Eenmalig

Contributie / Franchisefee Reclamebijdrage Extra reiskosten Overige kosten Totaal

61



Stap 7 / Hoofdstuk 7: Presentatie & Promotie - 19 - marketingstrategie In dit hoofdstuk gaat het in het bijzonder om het overbrengen van het imago van je winkelformule op het publiek. Dit is bij uitstek een hoofdstuk waar werkgevers, je BPV-opleider en collega’s het interessant vinden te helpen en hun ervaring aan je over te dragen. Bespreek deze stap dan ook zeker op je BPV-adres! Ook heeft de werkgever vaak het materiaal, zoals catalogi van winkelbouwers, dat jou kan steunen bij het maken van deze stappen. Natuurlijk mogen ook professionele tekeningen worden toegevoegd, maar zorg er wel voor dat je deze dan ook kunt uitleggen op je examen!

a - de winkelinrichting Tekening I: Voeg toe aan de kale vloeroppervlakte. Geef hierop aan waar de deuren of rolluiken zitten. Teken daarna in waar diverse ruimten, trappen en verdiepingen zitten of komen. Welke ruimten zijn er zoal? [afvinken] Etalage Entree Afrekenbalie Informatiebalie Verkoopruimte Kantoor Sociale ruimten Kantine Toiletten Magazijn Ontvangstruimte Werkplaats Koffiehoek voor klanten Waar moet je aan denken? [afvinken] Wanden, vloer en plafond Presentatiemeubelen Verwarming, airconditioner Verlichting, meterkast,audio/video Bedrijfsmiddelen zoals gereedschap, stofzuiger, computer, kassa. Bevoorradingsingang en hulpmiddelen Extra verdiepingen = extra kosten Veiligheid (brand/overval en geweldpleging) Tegengaan vandalisme en diefstal Overgang exterieur-interieur Het is heel praktisch als je, elke keer als je er iets bij tekent, dit noteert in de onderstaande tabel. Zo ontstaat vanzelf een lijst van zaken welke moeten worden aangeschaft voor jouw winkelinterieur. Maak een kopie van tekening I en nummer het origineel I. De kopie heb je nodig voor de volgende tekening. Tekening II: de assortimentsindeling. In de kopie van tekening I maak je een assortimentsindeling. Op basis van deze indeling ga je later het bijbehorende interieur bedenken.

62



Maak een kopie van de tekening II en nummer het origineel II. De kopie heb je nodig voor de volgende tekening. omschrijving van de benodigde (aan te schaffen) winkelinrichting

Artikel

Motivatie van het type

Geschat aanschafbedrag

Vloer Plafond Verlichting Etalage Entree Verbouwwerk Schilderwerk Stellingen Vitrines Displays Naamaanduiding Exterieur Verwijsborden Kassa Automatisering Communicatie Prijsmateriaal Gereedschap

63



Logistiek Overig

Aantekeningen voor benodigde zaken betreffende presentatie en inrichting

Tekening III: de indeling van de hoofdgroepen. Teken een globaal overzicht van de lay-out en de routing. Maak deze indeling in de kopie van tekening II. let op de verhoudingen van het VVO; motiveer de indeling op basis van de omzetverhoudingen; motiveer de indeling op basis van de brutowinstmarges. Maak een kopie van de tekening III en nummer het origineel III. De kopie heb je nodig voor de volgende tekening. Tekening IV: de plattegrond met plaatsing van de hoofdgroepen in het door jou bedachte winkelinterieur. Op basis van deze tekening moet je later een begroting maken: wat dat kost zo'n interieur. Maak de tekening in de kopie van tekening III. Maak dus nu alvast een lijst met wat je moet gaan aanschaffen. Dan hoef je later alleen de prijzen nog in te vullen. Bij filialen en franchisers is het inrichtingsplan opgezet in overleg met het samenwerkingsverband. Toch neem jij uiteindelijk de beslissing of de door jouw gekozen winkelgroepen goed passen in jouw formule. Noteer het wanneer je hiermee te maken hebt gehad. Verzamel in de komende tijd alle inlichtingen over winkel-inrichtingmaterialen (kijk in de (website) gouden gids voor adressen, op www.startpagina.nl/winkelinrichting en in de vakbladen) met de daarbij behorende prijzen. Er zijn ook winkel-inrichtingsbeurzen. Informatie hierover vind je in de vakbladen, of bij de volgende sites: www.rai.nl ; www.jaarbeurs.nl Voeg relevante informatie als bijlage toe aan je scriptie (2e bijlage). Denk daarbij aan: plafond en vloeren; etalage en entree; verbouwkosten die door een aannemer moeten worden gedaan; tegelwerk, stukadoorswerk en schilderwerk; stellingmaterialen, displaymaterialen en etagematerialen; bewegwijzering en externe naamsaanduiding; telefoonaansluiting met fax/ internet/ ISDN/ PIN/ ASDL/ADSL/Breedband; automatisering, kassa's, hardware en software; beprijzen materialen, gereedschappen, steekwagen enzovoort; aanpassing exterieur aan het interieur. Maak twee kopieën van de tekening IV en nummer het origineel IV. Beide kopieën heb je nodig voor de tekeningen V en VI.

64



Tekening V: Op de eerste kopie van tekening IV, ga je aangeven welke preventiemiddelen je bedacht hebt om de veiligheid te verhogen en diefstal tegen te gaan. Ook hierbij moet later een kostenopstelling gemaakt worden. Maak dus ook hier alvast de lijst (in de tabel aantekeningen) wat je moet gaan aanschaffen. Geef de tekening de naam: V Diefstalpreventie. Tekening VI: Op de tweede kopie van tekening IV, ga je aangeven welke verlichting je hebt gekozen om de presentatiewaarde van je goederen middels verlichting te verhogen. Ook hierbij moet later een kostenopstelling gemaakt worden. Maak dus ook hier weer de lijst wat je moet gaan aanschaffen. Geef de tekening de naam: VI Winkelverlichting. Tekening VII: Schets nu de ruimten waar de klanten niet komen, maar die er toch zullen moeten zijn. Teken er interieur in en maak weer een lijst van benodigdheden. Denk je aan je automatisering en kantine? En vergeet niet de computers, software, voorraadadministratie, ordners, kopjes tot en met toiletpapier, het is allemaal nodig. Maak daaruit een keuze en noteer het dusdanig, dat later de aanschafprijs kan worden ingevuld. Geef de tekening de naam: VII Serviceruimten. Voeg in dit hoofdstuk zeven plattegronden (tekeningen) van het winkelpand toe. De uitleg per tekening vind je hieronder. Tekening I. De kale winkel compleet met serviceruimten. Hiervoor kan dezelfde plattegrond gebruikt als in hoofdstuk 3 de Vestiging. Tekening II. De assortimentsindeling. Hiervoor kan dezelfde plattegrond gebruikt als in hoofdstuk 5 de P van Product. Tekening III. Een plattegrond met daarop de ruwe indeling met de gewenste routing. Tekening IV. Een vrij exacte indeling van winkelinterieur, ingekleurd naar hoofdgroep. Tekening V. Een vrij exacte indeling van winkelinterieur met daarin getekend welke dervingpreventie gepland is. Tekening VI. Een vrij exacte indeling van winkelinterieur met daaroverheen de verlichting getekend. Tekening VII. Een indeling van de serviceruimten en eventueel een magazijn. Denk er ook aan dat de tekeningen je huisstijl weerspiegelen. Ze moeten straks ook aansluiten op het promotieplan.

65



Zo gaat het er echt uitzien Het assortiment is in het vorige hoofdstuk helemaal afgerond. Het assortiment is bekend! Met de presentatie die je nu gaat opbouwen, krijgt het geheel uitstraling!

Je winkel ziet er super uit! Laat de klant maar komen!

Heb jij ook je assortiment zo mooi verdeeld over het winkeloppervlak als in deze sportzaak?

b - Controle van de tekeningen Je hebt zeven plattegronden gemaakt van je winkelpand. Je hebt al heel veel berekeningen gemaakt en je plan vast wel ergens bijgesteld. Misschien moet dat hier ook wel gebeuren. Kijk nog eens even kritisch naar tekening II: de assortimentsindeling. Ben je het nog eens over de verhoudingen binnen het V.V.O.? Motiveer de indeling van het assortiment op basis van brutowinst en omzetverhoudingen. de indeling van het assortiment op basis van brutowinst en omzetverhoudingen

Let niet alleen op je routing bij de start van je winkel, maar houd de routing ook later in het oog! Hier zie je dat het Heinekendisplay de doorgang naar de achterste stellingen haast blokkeert!

Alle ruimten waar geen klanten komen, zijn je serviceruimten. Het toilet, kantoor of zoals hier de uitpakruimte.

66



Kijk nog eens even kritisch naar tekening III: de routing. Kijk nog eens even kritisch naar tekeningen IV tot en met VII over de winkelinrichting. De lay-out, heb je gedacht aan [afvinken]: sociale ruimtes magazijn, kantoor bevoorradingsingang extra verdiepingen veiligheid (brand/geweldpleging) verlichting overgang exterieur-interieur.

c - inrichtingskosten Door de inrichtingskosten op een rijtje te zetten kan worden vastgesteld: Heb je (per onderwerp) aan alles gedacht, dan kun je het afvinken. Kun je iets nog niet afronden, maak dan wel aantekeningen, nu je er aan denkt! de totale investering aan inrichting de investering inzake veiligheid de investering inzake automatisering de milieuaspecten inzake je investeringen een overzicht van de economische levensduur* het bedrag aan afschrijving per jaar de relatie van het interieur tot het exterieur de kosten van het distributiesysteem een vergelijking van de winkelformule met de investering welk deel van de inrichting follow-upkosten of onderhoudskosten met zich mee zullen brengen (denk aan kassarollen voor de kassa, een servicecontract voor de kassa enzovoort). *De economische levensduur (afschrijving): Gebruikelijke afschrijvingstermijnen: Winkelinrichting: 5 jaar (bijvoorbeeld stellingen, tapijt, verlichting). Bouwkundige oplossingen: 10 jaar (bijvoorbeeld sanitaire, magazijnmuren). Elektronische apparatuur: 3 jaar (bijvoorbeeld computer, kassa, telefoon). Trendmatige verbouwingen: 1 jaar (bijvoorbeeld schilderwerk, etalagemateriaal). aantekeningen niet vergeten rond de winkelinrichting

67



Achter de afgeplakte ruiten ontstaat een nieuw winkelinterieur.

Je hebt al een tabel met alle inrichtingsonderdelen erin. Vul nu deze tabel in met de (zo precies mogelijke) aanschafwaarden van de inrichting. Het interieur van een winkel is kostbaar! Schrik niet wanneer je uitkomt op een inrichting van € 40.000. Gemiddeld wordt zo'n € 1000 per m2 geïnvesteerd voor een nieuwe winkel! Bespreek de afschrijvingsperioden, vul deze in en bereken de afschrijvingen en onderhoud per jaar. afschrijvingen Beschrijving inrichtingsonderdeel

Prijs per onderdeel

Totaalbedrag

BTWbedrag

Economische levensduur in jaren

_________ ________ Totaal:

Afschrijving per jaar

Onderhoud

_________ ________ (i.v.m. voorfinanciering)

handig is, om nu je toch met je inrichting bezig bent, gelijk te kijken naar wat de zaken zijn waarbij (straks) onderheoudskosten komen kijken Zet de geschatte kosten ook in de tabel. Vergeet niet, alles wat je hebt gevonden te archiveren, websitenamen te bewaren en bronnen te vermelden!

68



d - verkoopbevordering - 23 - promotieactiviteitenplan Nu ga je elke vorm van verkoopbevordering onder de loep nemen en kijken welke vorm van promotie je wilt gaan gebruiken. Beschrijf allereerst welk doel je met je promotie wil bereiken. Je maakt alle opstellingen voor je promotie zodanig, dat je LATER de kosten van de promotie zo kunt invullen achter de planning die je nu gaat maken. Maak onderscheid tussen drie promotievormen: 1. Promotie voor de opening: om de consumenten te informeren dat je een nieuwe aanbieder bent op de markt, daarvoor ga je openingsreclame maken. 2. Promotie om naamsbekendheid te krijgen. Nu heeft nog niemand van je gehoord. Dat zal snel moeten veranderen. Vooral in het startjaar (aanloopjaar) zul je extra naamsreclame moeten maken. 3. Reguliere promotie. De promotie die je gaat maken, als je al naamsbekendheid hebt. Eerst ga je een reclameplan maken voor je onderneming. Je moet daarvoor in elk geval beginnen door een promotiekalender op te zetten. Tip: Nog verstandiger is het om TWEE promotiekalenders te maken. Je maakt dan duidelijk onderscheid tussen de promotie VOOR de opening en het normale reclameplan voor NA de opening. denk ook aan een logo en een bij de huisstijl passende promotieplan. Hieronder staan voorbeelden. Breng je eigen promotieacties op een dergelijke wijze onder. voorbeeldopstelling 1 promotiekalender VOOR opening

Promotiemoment

Actie 1

Actie 2

Actie 3

Actie 4

Voorbeelden:

Maand voor de opening: de consument nieuwsgierig maken.

Advertenties Advertenties Billboards Clubs om • weekblad • vakbladen en reclame op sponsors • dagblad • lokale de tram zoeken radio

Week vóór de opening: let op consument, nu gaat het gebeuren. Openingsweek: consument, u bent welkom. Kom vooral kijken!. Week ná de opening: consument, zorg dat ik in uw winkelpatroon kom! Maand ná de opening: consument, zorg dat ik in uw winkelpatroon kom! Tweede maand ná de opening: naamsbekendheid verhogen; kom nog eens!

Promotiekalender 1: voor de opening

69



Indien het reclameplan wordt opgezet door het samenwerkingsverband waarvan je lid bent (bijvoorbeeld door de franchiseorganisatie), beschrijf dan DAT reclameplan. Ook als je lid bent van een organisatie bepaal je zelf je eigen lokale reclame, dus deze promotiekalenders moet je altijd maken! voorbeeldopstelling 2 promotiekalender NA opening

Promotiemoment Januari:

opruiming, koud

Februari:

zie dat je van de wintercollectie afkomt

Maart:

de voorjaarscollectie is binnen

April:

voorjaar, Pasen, zachter weer

Mei:

voorjaar, moederdag, uitbetaling vakantiegeld

Juni:

de vakanties komen, vaderdag

Juli:

zomer, vakantie

Augustus:

zomercollectie zien kwijt te raken

Actie 1

Actie 2

Actie 3

Actie 4

September: wintercollectie is binnen

Oktober:

de dagen worden korter

November: sfeer opbouwen, Sintverkoop, Kerst komt eraan December: feestdagen, jaarwisseling

Promotiekalender 2: voor een normaal jaar

70



Voor het maken van je promotiekalender staat hieronder een overzicht van de gebruikelijke reclamemedia. Je kunt ‘m later gebruiken om de geplande kosten in te vullen. reclamemedia

Reclamemedium

Oplage

Bereik of Kosten dekkingsgraad excl. BTW

% van de omzet

Dagblad Weekbladen Sportclubblad Vakblad Lokale telefoonboekjes Gouden gids Telefoonboek Internetsites Lokale TV Direct mail Promotionele acties Sponsoring _________ Totaal BTW hierover …..

(i.v.m. voorfinanciering)

Inventarisatie reclamemedia

Vergelijk ook het door jouw gekozen medium, met de in je branche gebruikelijke reclamemedia. Bedenk welke media de concurrenten gebruiken. Noteer onder de tabel (Inventarisatie van de media) welke media jij denkt dat de doelgroep gebruikt. mediagebruik

71



e - de promotiemix Neem de promotiemix door (combinatie van promotiemiddelen) en zet deze uit op je winkelformule. Het volgende overzicht is een stukje theoretische ondersteuning. Interne promotie: interieur: display, lay-out, musiek, uitstraling, onpersoonlijke service, sfeer enzovoort; exterieur: etalage, pui, entree, uitstraling, winkelomgeving enzovoort; persoonlijke verkoop: gesprek, demonstraties, uitstraling, bedrijfsuniform, kopje koffie, bezorging, garantie, vakkennis personeel enzovoort. Externe promotie: promotions: acties, kortingen, cadeautjes enzovoort; reclame: advertenties, radio, kabeltelevisie, billboard, mail, internet, affiche in bushokjes, neon aan lantaarnpalen enzovoort (AIDA); publiciteit: interview geven, free publicity, persberichten, sponsoring enzovoort. Schrijf iets op over jouw promotiemix binnen je winkelformule. promotiemix

f - Hoe kan de consument mij vinden? Deze vraag zal je jezelf als ondernemer vaak stellen. Voltooi je promotieplan met die vraag in het achterhoofd.

Een gezellige braderie lokt altijd klanten. Zo zijn er ook nog wel andere promotionele acties te verzinnen.

Gaat er tussen de stapels folders die elke week in de brievenbus zitten, ook eentje van jou bijzitten?

Je hebt nu een mooi ingerichte winkel. Een goed assortiment met de juiste prijsstelling, maar... weet je doelgroep dat al? Je moet dus reclame gaan maken. Niet alleen reclame, maar ook andere vormen van promotie! Je had voor je promotiemix al veel actie ondernomen. Nu ga je alles controleren en de bedragen invullen.

72



Het salespromotionplan Ga nu je salespromotionplan uitwerken per maand. Sales promotion plan

Periode

Evenement Product Budget

Interne promotie

Externe promotie

Bijzonderheden /opmerkingen

Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Let op je openingsdatum!

e - reclamekosten Inventariseer al je promotiekosten. En let op, ook promotie op het internet kost geld!

Adverteren in de lokale krant is aanzienlijk voordeliger als in een landelijk dagblad!

Verstoren fabrikantendisplays je zorgvuldig opgezette winkelinterieur niet? Overigens worden deze displays lang niet altijd kosteloos verstrekt!

73



Tip: Maak onderscheid in de kosten van voor en na de opening. Er zijn ook kosten van promotiematerialen (zie ook f) die voor meerdere jaren bruikbaar zijn (denk aan Kerst, Pasen, moederdag, Sinterklaas enzovoort). Maak de kostenopstelling per maand, zodat de kosten later gemakkelijk over te nemen zijn in je liquiditeitsbegroting. Noteer ook het op deze kosten rustende BTW-bedragen. kostenopstelling per maand, later over te nemen in je liquiditeitsbegroting Maand

Reclame-uiting en/of evenementen

BTW totaal per maand

Kosten uitsluitend in het startjaar excl. BTW

Reclamekosten aan deze maand gebonden excl. BTW

Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December _________

__________

____________

Totaal per jaar Reclamekostenopstelling

g – kosten promotiemateriaal Noteer nu de kostenraming van je promotiemateriaal. Neem ook een stelpost op voor artikelpromotie. Het komt voor dat een leverancier een eigen bijdrage vraagt van de winkelier bij het leveren van een mooie verkoopdisplay. Je hoeft zo'n display dan natuurlijk niet af te nemen, maar het kan zijn, dat je juist die display goed bij je eigen concept vindt passen. Vaak is door televisiereclame de artikelherkenning gefixeerd op zo'n display. Een stelpost van € 500 – 1000,- is dus wel zo verstandig.

74



Promotionele kosten

Soort promotiemateriaal

Kosten excl. BTW

Etalage Bijvoorbeeld Kerst Etc……

_______________ Stelpost

BTW

Totaal: Zet de kosten van winkelpromotiemateriaal op een rijtje. Denk je ook aan de prijs/tekstkaarten die je misschien wel dagelijks maakt? Vul nu in ALLE tabellen achter ALLE verkoopbevorderende activiteiten die je hebt bedacht, de kosten in. Noteer de bedragen zonder BTW. Scheid de reguliere kosten van die van het startjaar. Noteer de BTW alleen als totalen per tabel. Die heb je later voor je liquiditeitsoverzicht en BTW-budget nodig.

h - Promotiekosten in procenten Noteer welk deel (in procenten) van de geplande omzet (EPO) je gaat besteden aan promotiekosten. Vergelijk het gevonden percentage met het branchegemiddelde van de HBD (percentage promotiekosten). Er kan best een verschil zitten in jouw percentage en het branchegemiddelde. In een startjaar geef je meer uit aan promotie om je naamsbekendheid te vergroten. Indien het verschil echt te groot is, pas dan je kosten aan en bereken het percentage opnieuw. Vergelijking percentage promotiekosten met het branchegemiddelde van de HBD

75



Stap 8 / Hoofdstuk 8: Personeel - 19 - marketingstrategie Overleg met de docent of je bij het maken van deze stap over Personeel eerder gemaakte praktijkopdrachten kunt gebruiken bij vergelijkbare opdrachten.

a - de personele bezetting Natuurlijk weet je nog niet precies hoeveel personeel je voor je onderneming nodig zult hebben. Maak in deze stap dus schattingen op basis van het concept, de hoeveelheid afdelingen in je winkel of de hoeveelheid werk die je denkt te hebben. Stel een organigram op voor je onderneming. Denk aan de communicatielijnen en de gezagsverhoudingen. In het computerprogramma PowerPoint kun je hele mooie organogrammen maken. organigram

Formuleer tevens de functie-eisen per voorkomend niveau in je organigram en noteer welke eisen je aan jouw medewerkers wilt stellen. functie-eisen

Functie fulltime/parttime

Verkoop

Niveau

aankomend (of leerling) verkoopmedewerker

vooropleiding de indruk, het voorkomen de inzetverwachting de achtergrond de sollicitatierede

zaterdaghulp

trouw hobby, affiniteit met bedrijf achtergrond

koopavondhulp

Verkoopleiding

Functie

Eisen

Leeftijd

Idem zaterdaghulp-eisen

verkoopnetwerken

opleiding ervaring

chef eerste verkoper waarnemer/ bedrijfsleider

opleiding ervaring betaalbaar?

Niveau

Eisen

Leeftijd

76



fulltime/parttime

Tijdelijk

vakantiekracht oproepkracht

hobby, affiniteit met bedrijf beschikbaarheid verwachte inzet

Algemene leiding

jijzelf partner familie bedrijfsleider

inzetbaarheid administratieve ervaring leiderschapskwaliteiten

Overzicht functie-eisen

b - werkplanning Maak een opbouw van de werkplanning, zodat het aantal benodigde fte in beeld komt. Inventariseer de openingstijden. Inventariseer extra inzet van uren voor buiten de openingstijden. Inventariseer buitengewone openingstijden, zoals zondag, feestdagen enzovoort. Inventariseer hoe je het verschil wilt overbruggen tussen, winkelopeningstijden en het aantal arbeidsuren per kracht per week. Inventariseer hoe je de vakanties van het personeel wilt opvangen. weekbezetting in uren (in principe) aantekeningen:

weekbezetting in uren (in principe)

Openingsdag

Bedrijfsleiding Verkopers Kassabezetting

Flexibele inzet

Magazijn

Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag (Koopavond) (Zondag)

_____

Totaal Gewenste inzet van uren

77



c- wie heb ik erbij nodig? Een oud gezegde is: 'je zult maar gestraft worden met personeel'. Zo'n gezegde ontstaat niet voor niets. Personeel moet betaald worden. Personeel moet geleid en gecontroleerd worden. Lang niet elk personeelslid doet wat de baas van hem verlangd! En... je zult vast ook wel eens gehoord hebben dat het personeel MEER steelt uit de winkels dan winkeldieven!

Elk klusje moet gedaan worden! Doe je alles alleen of huur je ook personeel in?

Huisregels Stel voor jouw onderneming de te hanteren huisregels op Misschien deed je dat al eens als BPV-opdracht. Kun je nu mooi gebruiken!. huisregels (beknopt)

78



d - Arbeidsvoorwaarden Noteer nu welke arbeidsvoorwaarden van toepassing zijn. Voeg deze toe als een bijlage Vaak staan ze op internet, wellicht kan anders je BPV-bedrijf of je docent je helpen aan een CAO, waarin deze zijn opgenomen. Voorbeeld: Voor de levensmiddelenbranche wordt de CAO met de arbeidsvoorwaarden op het internet gepubliceerd. www.vakcentrum.nl aantekeningen arbeidsvoorwaarden

e - Aantal arbeidskrachten Op basis van je winkelconcept schatte je al eens het aantal arbeidskrachten bij de haalbaarheidsanalyse in hoofdstuk 4. Bereken nu op basis van het landelijke kengetal van de arbeidsproductiviteit, het benodigde aantal medewerkers dat je nodig hebt. Je eerste opstelling van de werkplanning kan hierbij ook helpen. Berekening: EPO gedeeld door arbeidsproductiviteit = aantal medewerkers. Aantal manuren: Zet het getal van arbeidsproductiviteit over in personen plus in aantal manuren, gebaseerd op de werkweek. Vergelijk dit aantal nu met het eerder door je geraamde aantal medewerkers. Houd er rekening mee dat je ook personeel nodig hebt om vakantie en vrije dagen van je personeel op te vangen. Heb je ook al aan een oplossing voor ziektevervanging gedacht? Je kunt eventueel nu je haalbaarheidsanalyse, je organigram enzovoort aanpassen. Zet je bevindingen nu over in een weekplanner: Hoeveel mensen wil je in de winkel hebben, noteer dit per dagdeel. Denk aan ook aan pauzes, koopavonden en koopzondagen. Denk aan je bevoorrading, die kost extra mankracht.

79



Is je bezetting nu op alle eventualiteiten afgestemd? Manurentabel Weekplanner personeel

Op basis van calculatie

Ochtend Middag

Na correctie op werkzaamheden

Ochtend

Middag

Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag Koopavond Zondag Rest: vakantie personeel, opleidingen, bij afwezigheid van jezelf, compensatie zondagwerk, ziektevervanging enzovoort

Noteer daarbij nog de uren die worden ingezet voor: vakantie personeel; opleidingen; afwezigheid van jezelf als ondernemer (als je op inkoopreis bent); overig: compensatie zondagwerk, ziektevervanging, enzovoort.

f - Personeelskosten Vergelijk na deze correcties, nu opnieuw je arbeidsproductiviteit met het landelijk gemiddelde: noteer je verwachte omzet met daaronder jouw kengetal arbeidsproductiviteit en daaronder het landelijk gemiddelde. vergelijking arbeidsproductiviteit

en het landelijke gemiddelde

Leg uit waarom je arbeidsproductiviteit afwijkt van het landelijke gemiddelde. Deze uitleg kun je ook gelijktijdig geven in je motivatie van de arbeidsproductiviteit. arbeidsproductiviteit wijkt af van het landelijke gemiddelde, omdat:

80



Motivatie van de arbeidsproductiviteit Personeelskosten zijn in de detailhandel de hoogste kostenpost. Het behalen van winst staat of valt vaak met een uitgekiend personeelsbeleid. Maak daarom een overzichtje, waaruit de relatie van de kwalitatieve doelen van het winkelconcept (verkoopsysteem, service enz) en de kwantitatieve doelen (omzet, winst) blijkt.Denk bijvoorbeeld aan: kwaliteit van het assortiment of van het personeel; de baas (jij dus) zelf in de winkel staat; het gekozen type presentatie; demonstraties aan huis; internet- of postorderverkoop; je assortiment met veel/weinig probleemloze artikelen; je productbewuste doelgroep. uitgekiend personeelsbeleid

g - Overzicht personeelskosten Bereken nu de diverse personeelskosten. Een hulpmiddel voor wat je personeel gaat kosten, kun je navragen in je BPV-bedrijf of opzoeken op internet, websites van Cadans (werkgeverspremies), brancheverenigingen, vakbonden, de belastingdienst(loonheffing). Als je kijkt op de site van Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) klik dan op ‘Loon’ en ‘Minimum(jeugd)loon’ zodat je uitkomt bij de minimum lonen. Of zoek via Google op ‘minimumlonen’ www.cnv.nl www.fnv.nl www.mitex.nl www.belastingdienst.nl www.rijksoverheid.nl aantekeningen

81



Personeelskosten

Afdeling

Kracht* Uren Brutoloon Werkgeversdeel

Kosten

loonsom**

oproep vakantie

_________

_________

Totaal: * Fulltime of parttime komt tot uiting in het aantal uren ** Werkgeversdeel: specificeren

Personeelskosten per kracht

Kracht

1

2

3

4

5

Sociale premies Loonheffing Pensioen Overig Vakantiegeld _______ Totaal: Overige personeelskosten. Maak een raming van de personeelskosten die per persoon kunnen worden toegerekend. Overige personeelskosten

Kracht

Scholing

Reiskosten Bedrijfskleding

Overig

Totaal

1 2 3 4 5 Totaal:

82



Overige (bijkomende) personeelskosten. Maak een raming van de algemene personeelskosten. Overige (bijkomende) personeelskosten

Personeelsfeestjes Kerstviering/kerstpakket Sinterklaas Verjaardagen personeel Opleidingen algemeen _____________ Totaal: Maak nu het totale overzicht van je personeelskosten. Totaal personeelskosten

Totaal overzicht personeelskosten Lonen, inclusief heffingen Personeelskosten individueel Personeelskosten algemeen _____________ Totaal:

83



Voorlopige, tussentijdse, conclusie(s) een samenvatting Tot zover het Marketing-, commercieel gedeelte van je plan. Maak nu een ' voorlopige conclusie'. Hierin zet je hoe je nu denkt over het beginnen van deze vestiging, nadat je al deze gegevens hebt verwerkt tot dit marketing-, commercieel plan. Onderbouw je conclusie door die uit te voeren aan de hand van een aantal analysevormen.

DESTEP - Analyse - 7 - analyse externe factoren (zoals DESTEP analyse) Eigenlijk heb je alle onderdelen van de DESTEP-analyse al uitgevoerd. Noteer hier (eventueel nog een keer) je conclusie. Waaruit bestaat de DESTEP-analyse? DESTEP – van analyse naar conclusie

Demografische factoren Conclusie: Economische factoren Conclusie:

Sociaal-culturele factoren Conclusie: Technologische factoren Conclusie:

Ecologische factoren Conclusie:

Politiek-juridische factoren Conclusie:

Samenvattende conclusie:

84



Maak nu de volgende ' voorlopige conclusie', nu gebaseerd op de SWOT – analyse.

SWOT - Analyse - 8- SWOT-analyse De Engelse term SWOT-analysis wordt ook vaak in het Nederlands gebruikt en bevat de vier elementen: Strengths, Weaknesses, Opportunities & Threats. Dit is een sterkte-zwakteanalyse waarmee, in dit geval voor jou als beginnende ondernemer, de strategie kan worden bepaald. Ook deze analyse maakte je eigenlijk al stapsgewijs. Eerst keek je naar jezelf, naar jouw mogelijkheden, jouw kracht, als ondernemer. Je keek ook naar de concurrentie en naar de mogelijkheden van de vestigingsplaats. Naar de kansen voortkomend uit jouw inkoopbeleid en jouw strategie aangaande je retailmix. Leidt daar nu een samenvattende eindconclusie uit af volgens dit model. SWOT-analyse

Sterkte

Zwakte

Kansen

Bedreigingen

Positionering - Analyse - 9 - positionering Breng je positionering onder in, bij voorkeur, één zin. positionering

85



USP - Analyse - 9 – USP Geef hier in een korte conclusie aan, waarom jij echt een Unique Selling Proposition (USP) hebt bedacht. USP

Bespreek je plan, zoals dat er nu voorstaat met je stusieopleider(s) / docent. Hierna ga je de haalbaarheid berekenen in een financieel plan. Logisch dat eerst je plan moet ‘deugen’, voordat je aan het rekenen slaat! aantekeningen

86



Ondernemingsplan deel 2: Financieel plan – BPV - Examenonderdeel 1 Op basis van conclusies heb je (met je docent) je eigen potentiële omzet (EPO) vastgesteld. Maak nu het Financieel plan als een vervolg op het Marketing-, Commercieel plan. Laat de hoofdstuknummering van het Financieel plan doorlopen. Het Marketingplan telde acht hoofdstukken dus dit Financieel plan begint bij hoofdstuk 9.

In je Marketingplan had je al een beslissing genomen over de vestigingsplaats. Ook een pand heb je al op het oog.

De kosten van je verbouwing had je al berekend in hoofdstuk 7 van je plan

Kosten, kosten, kosten, houdt het nooit op? Er zijn toch een aantal kostenposten nog niet aan bod geweest.

Bij een winkel heb je een functionele auto nodig.

Bij veel groothandels in het World Fashion Center kun je vlug je voorraad aanvullen door even langs te komen rijden.

- Natuurlijk wil je optimale service verlenen. Dus op de klantenvraag: 'kunt u dat ook bezorgen?' kun je bij een kostbare aanschaf geen 'nee' zeggen. - Bij een grote, dringende order verlang je van je leverancier dat je de order snel wilt hebben. De leverancier kan hierop antwoorden: 'dan moet u het even komen halen'. - De inkoop van je bedrijf doe je natuurlijk zelf. Je bezoekt daarvoor beurzen, groothandelscentra. Om zo kort mogelijk uit je winkel weg te zijn, kies je voor het snelste vervoer. Tijdens deze inkoopreizen heb je natuurlijk van alles bij je. Kortom: een bedrijf kan niet zonder een auto. En tijdens zo’n reis maak je ook nog andere kosten, z.g. inkoopkosten.. - Er is nog iets waar het bedrijf niet zonder kan: verzekeringen. Stel je toch voor dat je schade oploopt om welke reden dan ook. Als jong bedrijf kun je nog niet veel hebben. Dus, op naar de assurantiemakelaar. Kijk voor meer informatie over verzekeringen op het tabblad Verwijzingen in Elobase.

87



Als trendvolgend ondernemer bezoek je natuurlijk ook beurzen. Dat betekent: inkoopkosten.

Ondernemen is risico dragen. Maar sommige risico's kun je beter verzekeren.

Interpay zorg voor alle PIN-betalingen door heel hen moet je apparatuur aanschaffen en betalen voor het PIN-verkeer.

Voor verpakkingsmateriaal en prijsetiketten om te Nederland. Bij kunnen verkopen, maak je ook kosten.

De administratie kost niet alleen veel moeite maar ook veel geld. Tip: Houd je administratie vanaf de eerste dag ordelijk bij.

Lang niet altijd komt je inkoop franco aangeleverd. Inkoop- of voorraadkosten.

- Bij een winkel hoort een administratie en communicatie. Nog meer kosten. In dit Financieel plan ga je de kosten uitzoeken die nog niet in het Marketingplan staan vermeld, maar wel bij je onderneming horen. In Elobase bevat het tabblad Verwijzingen een Excel-document waarop je alle kosten zo kunt inbrengen, dat je gemakkelijker, en met kans op minder fouten, een kostenoverzicht kunt maken.

88



Stap 9 / Hoofdstuk 9 Financieel plan, de kostenbegroting a - Autokosten of transportkosten Je moet een kostenopstelling voor een bedrijfsauto opnemen in je Ondernemingsplan. Het kan natuurlijk zijn dat je echt geen auto nodig hebt voor je bedrijf. Je maakt dan de opdracht 'Geen bedrijfsauto'. Geen bedrijfsauto: het kan zijn dat je goede argumenten hebt om geen auto op te nemen in je Ondernemingsplan. In dat geval maak je toch deze stap autokosten. In je plan neem je deze kosten op als een besparing op de bedrijfskosten. In de paragraaf die je in dat geval noemt 'Besparing op de algemene bedrijfskosten', vermeld je de argumenten waarom je geen auto nodig hebt. Je berekent op jaarbasis de kosten die je, doordat je geen auto hebt, zult hebben aan het openbaar vervoer, koeriers of taxi's.

Het is voor een ondernemer ondoenlijk om op het openbaar vervoer aangewezen te zijn.

Een leuke auto, maar handig voor je winkel?

Bedrijfsauto: noteer het type auto('s) dat je 'op de zaak' gaat rijden. Reken ook een eventuele aanhangwagen mee. Vermeld bij elke auto of deze met geel of grijs kenteken zal zijn voorzien. - Je mag ook een al in je in bezit hebbende auto voor de dagwaarde invoeren in de kolom 'aanschaf'. - Wanneer je besloten hebt een auto te leasen, voer je in het schema geen aanschaf maar wel de kosten in. Transportkosten: Behalve de eigen auto, kunnen er nog andere transportkosten zijn. Bijvoorbeeld voor het verzenden van retouren of reparaties. Als bijlage van het Ondernemingsplan kun je een aankoopofferte of (blanco) contract voor een te leasen auto worden opgenomen. Daarmee doe je ervaring op, met offertes en contracten. Struin het internet eens af naar relevante contractvormen! Let op, dat je niks toezegt en geen handtekening zet! Maak voor elk voertuig, dat je op de zaak gaat rijden een kostenoverzicht. Als startend ondernemer heb je in de beginperiode vast nog niet zo vaak een grote bestelwagen nodig. Soms is de aanschaf van een aanhangwagen voor achter je personenauto een uitkomst. Aanloopkosten: Een nieuwe auto schrijf je af in acht jaar. De afschrijving van een gebruikte auto pas je daaraan aan. BTW: De BTW moet je apart vermelden. Daar heb je bij latere opdrachten plezier van. Brandstof: Schat het aantal kilometers dat de auto per jaar gaat rijden. Ook privé-kilometers gaan op de zaak. Verreken de kilometers met het geschatte gebruik van de auto.

89



autokosten

Merk, type

….. kosten

Aanschaf

Aanloop kosten

Kosten 1e jaar

BTW

Kosten 2e jaar

Afschrijving of leasekosten Assurantie: WA / WA-plus / WA-casco (all-risk) [doorhalen wat niet van toepassing] [berekening toevoegen] Belasting [berekening toevoegen] Geschat brandstofgebruik [berekening toevoegen] Onderhoud [inschatting]: APK, beurten en slijtage Overige kosten: bijvoorbeeld ANWB, accessoires

Overige transportkosten

Kostenoverzicht bedrijfsauto per jaar, exclusief BTW berekeningen

Assurantie voertuig (denk aan assurantiebelasting)

Wegenbelasting (per provincie verschillend)

Brandstofgebruik (denk je een beetje aan het milieu?)

Bewaar alle berekeningen en bronnamen, zodat je deze als bijlagen kunt toevoegen.

90



c - assurantiekosten Natuurlijk wil ook je financier dat je goed verzekerd bent. Sterker nog, hij kan dat van je eisen! Zakelijke banken hebben dan ook een eigen assurantieafdeling. Bepaal en motiveer de hoogte van de diverse assurantiekosten. Let wel, je bent niet verplicht ELKE verzekering op je bedrijf af te sluiten! Eenmalig: Contractkosten, poliskosten, denk aan de assurantiebelasting! Glasverzekering: Als deze kosten al bij huisvestingskosten staan, dan niet dubbel noteren. Pauschalverzekering: Wanneer de omzet stagneert door bedrijfsschade. Overzicht assurantiekosten

Afdekking risico

Naam verzekering

1. Goederenvoorraad Inventaris Verbouwing Gereedschappen

Boedelverzekering Bedrijfsmiddelenverzekering

2. Kooppand Huurpand

Opstalverzekering Glasverzekering

3. Geld

Geldtransportverzekering Kostbaarhedenverzekering

4. Juridisch probleem 5. Schade aan derden 6. Productaansprakelijkheid 7. Bedrijfsschade 8. Personeel 9. Ondernemer

Dekkingsbedrag

Eenmalig

Jaarpremie

Rechtsbijstandsverzekering WA-bedrijven Productaansprakelijkheidsverzekering

Pauschalverzekering Omzetverzekering Ziektekosten / ongevallen Levensverzekering Arbeidsongeschiktheidsverzekering Compagnonverzekering

10. Bijzondere bedrijfsvoering

Bewaar de berekeningen die je gemaakt hebt als bijlagen.

91



d - verpakkingskosten of verkoopkosten Presentatie en etalagemateriaal... het assortiment lijkt wel oneindig. Maak een kostenopstelling van de verpakkingskosten. Denk aan: draagtassen cadeaulint papier plakband naamstickers touw kassarollen verzendmaterialen. verpakkingskosten

e - Presentatiekosten of verkoopkosten Noteer de etalage- en displaymateriaalkosten Voor zover je deze kosten niet al hebt verwerkt bij de promotiekosten (hoofdstuk 7) de etalage- en displaymateriaalkosten

92



f - kantoorkosten en communicatie Je moet ook de aanschafkosten van een computer, communicatiemiddelen en groot kantoorinventaris toevoegen aan de inrichtingskosten in je plan (hoofdstuk 7). Onderhoudskosten voor kantoorapparatuur, computers, telefoons en kassa's horen in het onderhoudsplan (ook hoofdstuk 7). Hier noteer je ook de kantoorgebruiksartikelen. Wanneer je kantooruitrusting least, komen de leasekosten wel in dit overzicht (bijvoorbeeld een kopieerapparaat). Kostenoverzicht kantoor en communicatie

Kosten

Aanschaf*

Aanloop kosten**

Kosten 1e jaar

BTW ***

Kosten 2e jaar****

Ordners, briefpapier, kopieerkosten, postzegels Benodigdheden kopieermachine Benodigdheden voor computer, printer, zoals printerpapier en inkt Leasing Communicatie: vaste telefoon, mobiel, fax, internet, PIN-verkeer Kosten voor het wisselen van wisselgeld Overig

*

Hier alleen de aanschaf van materialen die niet worden afgeschreven. Duurzame artikelen zoals de computer of een dossierkast horen bij het inventaris (hoofdstuk 7). ** Bijvoorbeeld contractkosten voor een leasing, aansluitkosten telefoon. *** De BTW is alleen van belang in verband met de vooraftrek en het liquiditeitsoverzicht. **** In het tweede jaar kan nog gebruik worden gemaakt van eerdere aanschaffen. Telefoonkosten Maak een keuze welke installatie je gaat gebruiken. Kunnen modem, router, pin met de telefoon op één (ISDN-)lijn? Of ga je voor ASDL? Kabel? Breedband? Hoeveel mobiele telefoons komen voor rekening van de zaak? Heb je nog een fax nodig? Wifi? Eén of meerdere TV’s? Voorbeeld: Er zijn veel aanbieders, maar KPN heeft een centrum van communicatie voor vast en mobiele telefonie en internetverkeer, speciaal voor bedrijven. www.kpn.com

93



Berekeningen communicatiekosten

Breng de kosten van aanschaf van communicatieapparatuur onder bij de inrichtingskosten in je plan (dus aanvullen bij je kosten in hoofdstuk 7). Schrijf elektronische apparatuur af in twee jaar. Denk bij de terugkerende kosten zoals abonnementskosten, gesprekskosten- en kosten van de PIN. Bewaar de kostenberekeningen en motivatie voor de aanschaf van apparatuur. Deze horen in de bijlage.

g - administratiekosten Maak een stelpost voor kosten van een boekhouder. Of doe je zelf de administratie? Dat is met een computerboekhoudprogramma niet zo moeilijk. Het computerboekhoudprogramma moet bij de inrichtingskosten (hoofdstuk 7) genoteerd worden. keuze inrichting administratie

h - heffingen en contributie Sommige lidmaatschappen zijn verplicht. Een abonnement op een vakblad is handig om op de hoogte te blijven. Maak een overzicht van de heffingen, (digitale) abonnementen en contributies die in je boekhouding gaan komen. Denk daarbij aan: Kamer van Koophandel lidmaatschap verplicht); Centraal Registratie Bureau (werkgevers MKB, lidmaatschap verplicht); Hoofd Bedrijfschap Detailhandel (HBD); BumaStemra (verplichte bijdrage wanneer je muziek afspeelt in de winkel); kabel- of decodercontributie (wanneer je een tv-aansluiting hebt); Riool en waterzuivering (wanneer deze niet in hoofdstuk 3 bij huisvestingskosten zijn opgenomen); vuilnisophaalrecht, vuilcontainerhuur (huisvestingskosten hoofdstuk 3); lidmaatschappen voor de branche; lidmaatschap winkeliersvereniging (typ 'winkeliersvereniging' in op een zoekmachine); abonnementen op vakbladen.

94



Kijk voor informatie op de sites: www.kvk.nl www.mkb.nl www.hbd.nl www.bumastemra.nl heffingen, (digitale) abonnementen en contributies

i - inkoopkosten Maak een kostenopstelling van je inkoopkosten: kosten van bezoek aan beurzen; kosten aan het samenwerkingsverband (voor zover al niet genoteerd); vracht- en verpakkingskosten op ingekochte goederen; douaneheffingen bij eigen import buiten de EU. Sla het resultaat van deze stap op. inkoopkosten

95



j - opstellen kostenbegroting Je gaat nu een kostenbegroting samenstellen van alle kosten die je in de eerste jaren verwacht te maken.

Kosten van huisvesting kun je overnemen uit hoofdstuk drie van je plan.

Op basis van al eerder berekende cijfers stel je een kostenbegroting op.

In het eerste jaar zullen er aanloopkosten zijn, die typisch bij een startjaar horen. In een normaal exploitatiejaar zie je deze kosten niet meer terug. Scheidt in je opstelling de kosten van het startjaar van de kosten die in volgende jaren zullen terugkeren. Er zijn wereldwijd afspraken gemaakt hoe exploitatiekosten worden benoemd. Specificeer de kostenopstelling in de groepen: loonkosten huisvesting verkoopkosten bij de inkoop behorende kosten (geen goedereninkoop) transportkosten diverse kosten afschrijvingen interest (dat kun je wel pas later invullen). Vul de volgende kostenbegroting in. Haal hiervoor alle kosten uit de diverse hoofdstukken van je plan. Vergeet geen posten over te nemen. Noteer geen kosten dubbel in dit overzicht. Controleer desnoods alles twee keer. Scheid in de tabel kostenbegroting de kosten tussen de jaarlijks terugkerende kosten en de eenmalige kosten van het startjaar. Kosten van afschrijving en interest (rente) kun je pas later invullen. Verwijder de aanwijzingen in de tabel kostenbegroting die tussen haakjes staan. Dat geeft je kostenopstelling een professioneler aanzicht. Sla het resultaat op.

96



kostenbegroting

Loonkosten: (neem de kosten over uit hoofdstuk 8)

Kostenspecificatie lonen sociale lasten Verwervingskosten overige personeelskosten bijkomende personeelskosten Totaal loonkosten:

Huisvestingskosten: (neem de kosten over uit hoofdstuk 3)

huur energiekosten en heffingen assurantiekosten (pand) verwervingskosten precario onroerendezaakbelasting Totaal huisvestingskosten:

Verkoopkosten: (neem de kosten over uit de hoofdstukken 7 en 9)

reclame en andere promotie presentatie en verpakkingen Totaal verkoopkosten:

Inkoopkosten: (neem de kosten over uit hoofdstuk 9)

beursbezoeken kosten samenwerkingsverband transportkosten inkoop Totaal inkoopkosten:

Transportkosten: (neem de kosten over uit hoofdstuk 9)

brandstof belasting verzekeringen (voertuigen) onderhoud voertuigen kilometervergoeding overige transportkosten Totaal transportkosten:

Diverse kosten: (neem de kosten over uit hoofdstuk 9)

assurantiekosten kantoorkosten telefoonkosten heffingen/contributie/abonnementen onderhoudskosten gebouw onderhoudskosten inventaris branchespecifieke kosten Aanloopkosten Totaal diverse kosten:

Startjaar

Tweede jaar

Totaal exploitatiekosten: Afschrijvingen: (deze kosten kun je pas invullen tijdens een vervolgopdracht)

gebouwen inventaris vervoermiddelen goederen Totaal afschrijvingen:

Interest: (deze kosten kun je pas invullen tijdens een vervolgopdracht)

bijzondere bedrijfskredieten rekening-courantkrediet (R/C) banklening onderhandse lening hypotheek Totale interestkosten:

Overige kosten:

onvoorziene kosten reserveringen Totaal onvoorzien en reserveringen:

Totale kosten:

97



k - budgetbewaking en vergelijking Natuurlijk wil je voorkomen dat de kosten in de toekomst uit de hand zullen gaan lopen. Ook wil je je vergelijkingscijfers in de toekomst zuiver houden. Daarom moeten je afschrijvingen op voorraad, inventaris, voertuigen en pand kloppen.

De personeelskosten, de hoogste kostenpost in de meeste detailhandelsbedrijven, moet je doorlopend blijven bewaken.

Duurzame zaken die langer meegaan dan een jaar, mag je niet in een jaar als kosten opvoeren. Deze zaken moet je over meerdere jaren 'afschrijven'.

afschrijven Ga de afschrijvingskosten na. In hoofdstuk 5 van je plan heb je al gekeken naar de calculatieverschillen in de winst. Dat had betrekking op de goederenvoorraad. Elk jaar maak je een inventarisatie van de voorraad. Uit de inventarisatie blijkt dat een deel van je voorraad slecht verkoopbaar is geworden, bijvoorbeeld door veroudering. Dat deel schrijf je af. Noteer een stelpost van afschrijving op je goederenvoorraad, maar let op wat je al afgeschreven hebt via het calculatieverschil. Noteer het eindbedrag in de kostenopstelling bij 'afschrijvingen goederen'. aantekeningen en berekening stelpost van afschrijving op je goederenvoorraad

Bij afschrijvingen maak je een verschil tussen inventaris dat vervangbaar, verhuisbaar is en wat vast zit het pand.

Kijk terug in je commercieel plan naar je berekend calculatieverschil. Hoeveel kun je nog meer afschrijven aan op de voorraad?

98



De afschrijvingen op je inventaris heb je al vastgesteld in hoofdstuk 7 van je plan. Maak een verschil tussen de afschrijvingen op verhuisbaar inventaris en niet-verhuisbaar inventaris. Tot verhuisbaar inventaris reken je ook je kantoor- en kantinemeubelen, elektronische apparatuur enzovoort. Neem de afschrijvingen op verhuisbaar inventaris op bij 'afschrijvingen inventaris'. aantekeningen en berekening van afschrijving op je inventaris

Investeringen die je deed om het pand te verfraaien of te verbeteren, reken je bij de afschrijvingen op bouwkundige voorzieningen.

Voor voertuigen is een iets afwijkende afschrijving (BPM) van toepassing.

De afschrijvingen van het niet-verhuisbaar inventaris tel je op bij de afschrijvingen op de gebouwen (hoofdstuk 3). Ook op een huurpand kun je afschrijven, bijvoorbeeld wanneer je aan het huurpand hebt verbouwd. aantekeningen en berekening van afschrijving op je niet-verhuisbare inventaris

99



Neem uit hoofdstuk 9 de afschrijvingen op je voertuigen over in de kostenopstelling. aantekeningen en berekening van afschrijving op je wagenpark

Alleen de interest kon je nog niet invullen. Neem de kostenopstelling grondig door. Om te voorkomen dat in de toekomst bepaalde kosten uit de hand zullen lopen, geef je aan voor welke kosten je aan budgetbewaking gaat doen. Noteer je ideeën over budgetbewaking en motiveer deze. ideeën over budgetbewaking

Cijfers & Trends bieden je voor de kostenvergelijkingen iets meer cijfermateriaal dan de factsheets van het HBD

100



l - budgetvergelijking binnen de branche Maak een budgetvergelijking van jouw bedrijf met het exploitatieoverzicht van het HBD of van 'Cijfers & Trends'. Zie voor 'Cijfers & Trends' de site van de Rabobank, onder de kolom Actueel: www.rabobank.nl Om de vergelijking te kunnen maken zet je de totaalcijfers van de vorige stap om in procenten. Je EPO exclusief BTW is 100%. Noteer en verklaar de budgetvergelijking met je branchegenoten. budgetvergelijking

Opgave in procenten Inkopen

Jouw winkel

Jouw branche

(hoofdstuk 5)

Brutowinst (hoofdstuk 5) Totaalkosten (kun je pas later invullen) Waarvan: Personeels-/ loonkosten Huisvestingskosten Verkoopkosten Auto-/transportkosten Inventaris/machines (branchespecifieke kosten) Overige kosten - Inclusief inkoopkosten Afschrijvingen (kun je pas later invullen) Financiële kosten/interest (kun je pas later invullen) BEDRIJFSRESULTAAT (kun je pas later invullen) OPGAVE IN EURO: Omzet per kracht (fte*) 2

Omzet per m WVO/VVO Brutowinst per kracht/fte* * Een fte is een fulltime kracht. Het aantal uren dat een fulltime kracht werkt, is cao-afhankelijk. Parttimers dus omrekenen naar fulltimers. Verklaar de budgetafwijkingen want er kunnen meerdere redenen voor zijn.

101



Waarom wijken jouw percentages af van je gemiddelde Nederlandse branchegenoot? Noteer je mening en motiveer deze. Verwijder de aanwijzingen die tussen haakjes staan. Dat maakt je kostenvergelijking professioneler. budgetafwijkingen verklaart:

n - investeringsbegroting Wanneer je geld wilt lenen voor je bedrijf – op welke manier dan ook - moet je een investeringsbegroting maken, op basis waarvan de financier je bedrijf financieel kan beoordelen. Een dergelijke begroting is iets anders dan een startbalans. Op een balans komen namelijk geen kosten voor. Je maakt voordat je omzet gaat draaien al veel kosten. Voor deze aanloopkosten zul je ook geld moeten lenen! aantekeningen en toelichting investeringsbegroting (welke je in hoofdstuk 10 gaat invullen)

102



Bij je investeringen speelt ook de BTW een belangrijke rol. De BTW moet je namelijk betalen aan je leveranciers over al je investeringen en inkopen. Om die BTW te kunnen betalen, heb je dus ook geld nodig. Gelukkig kun je de Belastingdienst vragen de betaalde BTW gelijk terug te storten. Je moet daarvoor precies weten om hoeveel BTW het gaat. Aantekeningen en toelichting investeringsbegroting en het bijbehorende BTW-budget.

Voor toelichting komen sowieso in aanmerking: - Inventaris en bouwkundige voorzieningen

- Noodzakelijke voorraad en uitgestelde betaling - Debiteuren inzake BTW -vordering

- Borgsommen

- Kas - Bank - Openingskosten en aanloopkosten promotie

- Verwervingskosten personeel

103



Stap 10 / Hoofdstuk 10: Financiering Stel het bedrag samen dat in je onderneming geïnvesteerd gaat worden. Je hebt in de voorgaande opdrachten de aanloopkosten steeds apart gehouden in de kolom 'startjaar'. Hierdoor kan de financier je toekomstkansen beter beoordelen. Vul je investeringsbegroting in. investeringsbegroting

Activa

Bedrag

Gebouwen en ander onroerend goed Bouwkundige voorzieningen (verbouwing aan pand) Inventaris, kantoorapparatuur en andere bedrijfsmiddelen Vervoermiddelen Immateriële activa (goodwill) Totaal vaste activa Noodzakelijke voorraad* Debiteuren (je BTW-vordering) en borgsommen** Kas (wisselgeld) Bank (om de eerste rekeningen te betalen) Giro (om de eerste rekeningen te betalen) TOTAAL VLOTTENDE ACTIVA Liquiditeit voor het betalen van openings- en aanloopkosten Liquiditeit voor vooruit te betalen kosten (zoals huur en assurantiekosten) TOTAAL VLOTTENDE ACTIVA T.B.V. DE DIRECT TE BETALEN KOSTEN NODIG VOOR TOTALE INVERSTERINGEN

* Het kan zijn dat de voorraad op de dag van opening lager is, als de voorraad die je echt nodig hebt voor een gelijkmatige bedrijfsvoering over het gehele jaar. Vermeld dus op de investeringsbegroting het bedrag waarvoor je geleend geld nodig hebt. ** Verhuurders, telefoon- en energiebedrijven vragen vaak een borgsom aan startende ondernemers.

104



Verwijder de aanwijzingen in de investeringsbegroting die tussen haakjes staan. Dat geeft je begroting een professioneler aanzicht. Sla daarna alles op. Berekeningen investeringsbegroting

Financiering Er zijn veel manieren om aan geld te komen voor een eigen bedrijf. Familie of relaties kunnen garant staan voor een lening bij de bank. Indien dat het geval is, mag je dat straks vermelden onder 'lening op basis van borgstelling'. Houd er rekening mee dat zo'n lening door de bank wordt achtergesteld. Dat wil zeggen dat eerst de bank terugbetaald moet worden voordat je aan je familie mag aflossen! Als het om geld gaat, leiden familiebanden binnen een bedrijf vaak tot onenigheid. Wanneer je een keer vertelt dat het rustig is in je winkel, maakt men zich gelijk ongerust over het geleende bedrag. Leen dus alleen van familie wanneer je familie zakelijk is ingesteld.

Opa, oma, tante en oom. Familie wil soms trots meefinancieren in de winkel van kleinkind, neef of nicht.

Wanneer je bij een bank je ondernemingsplan mag komen bespreken, begeleiden ze je met alle financiële regelgeving die er bestaan.

Ook is geld verwerven via internet tegenwoordig een optie. Maar let op, voor grote bedragen (en die heb je nodig bij een winkel) werkt dit systeem niet. Eén keer in je leven kun je van de Nederlandse staat een bankgarantie krijgen ten behoeve van een eigen bedrijf. Dit heet een borgstellingkrediet. Deze garantie geldt niet alleen voor startende ondernemers want het krediet is ook te gebruiken voor een bedrijfsuitbreiding. Wanneer je dit krediet niet nodig hebt (omdat je al genoeg middelen bezit), bewaar dan je kans op zo'n krediet voor de toekomst!

105



Een borgstellingkrediet loopt gewoon via je eigen bank. Het is vrij eenvoudig vast te stellen hoeveel borgstellingkrediet je kunt krijgen. In een vervolgopdracht bereken je hoeveel geld je van de bank kunt lenen op basis van dekkingswaarde. 67,5% van dat bedrag mag je nog eens lenen met een borgstellingkrediet (met een maximum van € 1.000.000). Vraag je financier om een lening met een looptijd over zoveel mogelijk jaren. Meestal is vijf jaar wel mogelijk. Het deel van de lening dat je snel denkt af te kunnen lossen, vraag je als een Rekening Courant Krediet. Dan betaal je alleen maar rente over het geld dat je opneemt. Handig om bijvoorbeeld de BTW te financieren. Noteer onder 'financiering met eigen middelen' (zie de tabel hieronder) het geld of de goederen die je zelf in de onderneming kunt inbrengen. Indien je de auto, het bureau, de computer die je al hebt in je onderneming wilt gaan gebruiken, zet je als bedrag de dagwaarde in je 'eigen vermogen'. Indien je hoge bedragen opgeeft als eigen spaargeld en bij familielening, moet je op je examen kunnen aantonen, dat je ook echt over zoveel geld beschikt. Wanneer je al een poosje van plan bent een eigen zaak te starten, leef je vast extra zuinig. Ook je vakantie sla je over. Je partner doet dat ook. Wanneer je dat een à twee jaar volhoudt, heb je vast al heel wat spaargeld. Tot € 12.000 mag je invullen, zonder dat te hoeven bewijzen. aantekeningen 'financiering met eigen middelen'

Als ondernemer kun je geld lenen door je activa in onderpand te geven aan je financier. In de volgende kolom van de tabel hieronder staan de percentages vermeld die een bank doorgaans hanteert als dekkingswaarde van je activa. Bereken hoeveel geld je kunt lenen door je activa in onderpand te geven. Op basis van dekking op je investeringen kun je ook geld lenen. Reken uit hoeveel. Krediet op basis van dekkingswaarde Activa

Zoveel krediet is mogelijk

Bij eigendom winkelpand

80% van de taxatiewaarde

Op inventaris

40% van de aanschafwaarde

Op voorraad* non-food

50% van de inkoopwaarde

Op voorraad* food

20% van de inkoopwaarde

Op de voertuigen

dagwaarde

Op borgsommen

100%

Op aantoonbare BTW-vordering

100%

Dekkingsbedrag

Totale dekkingswaarde * Met een terugneemgarantie van een samenwerkingsverband 100% van de inkoopwaarde.

Financieringsopstelling 106



Vermeld de leningen die je kunt krijgen in onderstaand schema. Voor bankleningen kun je je baseren op de dekkingswaarde uit de vorige opdracht. Voor het borgstellingkrediet lees je de bovenstaande voorwaarden voor zo’n ‘leengarantie’. Vul al je leenmogelijkheden in. Vermeld daarna ook de condities. Financiering

Financiering met eigen middelen

Rentepercentage en aflossingsafspraken

Gewaardeerde rente per jaar

Spaargeld Eigen auto Eigen computer Eigen meubilair Totaal eigen vermogen

Financiering met vreemd vermogen

(de gewaardeerde rente niet mee optellen in de totaaltelling)

Rente per jaar

Hypotheek Middellang bedrijfskrediet* op basis van onderpand Middellang bedrijfskrediet* als borgstellingskrediet* Familieleningen Lening op basis van borgstelling Financial leasing Onderhandse lening Rekening-courantkrediet (voor je aanloopkosten en BTW)

Leverancierskrediet (zie hoofdstuk 5)

Overig (bijvoorbeeld een financieringssteun van het samenwerkingsverband)

Totale financiering met vreemd vermogen

(zonder de gewaardeerde rente)

* Voor middellang bedrijfskrediet bestaat een bijzondere regeling met staatsgarantie. Daarom staan hier twee invulregels (voor met en zonder borgstelling). aantekeningen

Vermeld de financieringsvoorwaarden. Daaronder vallen de looptijd van de leningen en de rentepercentages die je overeenkomt. Ook of de aflossing per kwartaal of per jaar is afgesproken. Vaak wordt afgesproken dat je

107



in het startjaar, of de eerste twee jaren, nog geen aflossingen doet. Vermeld daarna nog of de betaaltermijnen van de rente maandelijks zijn of per kwartaal. financieringsvoorwaarden

Naam lening:

afgesproken voorwaarden

Je mag ook een rente vaststellen over 'geïnvesteerd vermogen'. Dat wil zeggen dat het geld of de goederen, dat je zelf in de zaak steekt, ook rente opbrengen. Houd deze rentevoet en de rente voor familieleningen beneden de 6%. De rente voor jezelf (gewaardeerde rente) mag je aftrekken van de nettowinst. Tel de gewaardeerde rente daarom NIET op bij je kosten. WEL de rente voor familieleningen! Berekeningen financieringskosten (interest)

108



Exploitatiebegroting Je weet nu dat je onderneming in principe gefinancierd kan worden. In principe, want je onderneming moet wel een winstverwachting hebben. Daarom ga je de openingsbalans met de daarbij behorende exploitatiebegroting opstellen. Hierdoor zal de haalbaarheid van je bedrijf echt zichtbaar gaan worden! Het meeste voorwerk voor je exploitatiebegroting heb je al gedaan. Je hebt al een kostenopstelling, een investeringsbegroting en een financieringsoverzicht. Vanuit deze drie overzichten en je EPO (hoofdstuk 4) ga je aan de slag. In deze opdracht bepaal je ook je eigen gewaardeerd loon. Overdrijf het niet. Auto en telefoon staan al op de zaak. Veel tijd om privé geld uit te geven, zul je in het startjaar niet hebben. Een hoog gewaardeerd loon zal trouwens door je financiers niet geaccepteerd worden. Een te lage waardering is ook niet goed, dat haalt je eigen capaciteiten naar beneden. Houd het gewaarde loon in overeenstemming met de netto winst. Aantekeningen betreffende het gewaardeerd loon

Wanneer je een BV gaat starten, zit je eigen salaris al in de lonen. Je noteert dan geen gewaardeerd loon, maar wel vennootschapsbelasting in je exploitatiebegroting. Verwijder in dat geval de aanwijzingen en de posten uit je begroting, die op jouw onderneming niet van toepassing zijn. Aantekeningen betreffende het gewaardeerd loon in geval van een besloten vennootschap of commanditaire vennootschap

Openingsbalans Met de gegevens die je in deze en in de volgende opdrachten verkrijgt, kun je ook een openingsbalans opstellen.

109



Exploitatiebegroting

Bedragen

Subtotalen

Startjaar

Tweede jaar

(de totaaltelling in rechterkolom plaatsen)


Totale kosten



Nettowinst

(in rechterkolom plaatsen)


Totaal privé



Economisch resultaat











Startjaar

Tweede jaar

Omzet (excl. btw) Inkoopwaarde van de omzet (IWO)

Brutowinst Exploitatiekosten (uit de eerder gemaakte kostenoptelling)

Interest

Gewaardeerd loon Gewaardeerde rente Privé-opnamen (geld en goederen)

Vennootschapsbelasting (indien van toepassing)

Nettowinst na belasting Afschrijvingen Cashflow Dividend (indien van toepassing)

Algemene reserve Aflossingen Netto bedrijfsresultaat

110



Liquiditeit Je financiers hechten heel veel waarde aan een liquiditeitsbegroting. Daarin kunnen zij zien of ze je niet teveel of te weinig geld lenen. Ook de 'zekerheid' dat je de middelen bezit om tijdig af te lossen, kunnen zij daaruit lezen. Vaak verwacht de financier dat je elk kwartaal een bijgestelde liquiditeitsbegroting inlevert!

De financiers zien graag regelmatige stortingen, bijvoorbeeld in de nachtsafe. Je financier zal ook regelmatig om je liquiditeitsoverzicht vragen.

Met je leveranciers kun je semi-krediet afspreken over wanneer je de leveringen betaalt. Vooral bij seizoencollecties Is een uitgestelde betaling niet ongebruikelijk

Maak een liquiditeitsbegroting in schemavorm per maand, voor het eerste jaar. Houd rekening wanneer je de inkoop, alle kosten, de opnames privé en de aflossingen betaalt. Let op, het gaat er om wanneer je het geld nodig hebt om betalingen te doen. In een winkel ontvang je wel contant maar geef je haast niets contant uit! Let ook op, een liquiditeitsbegroting gaat over de geldstromen. En je geldstromen zijn inclusief BTW. Wanneer betaal je? Je hebt eerder al nagedacht wanneer je je ingekochte goederen gaat betalen. Huur betaal je vooraf, lonen en rente betaal je achteraf. Rente en aflossingen zijn meestal per kwartaal. De BTW draag je af een maand nadat het kwartaal is afgelopen (eind april, juli, oktober, januari). Een liquiditeitsschema moet actueel zijn. Maak hem dus alleen voor je startjaar. aantekeningen over liquiditeit

Meestal ziet je financieringsoverzicht er NA het maken van de liquiditeitsbegroting anders uit dan ervoor. Maak er dus twee. Een om mee te nemen naar je (fictieve) financieringsbespreking en een om mee te gaan werken zodra je geopend bent.

111



Liquiditeitsbegroting per het einde van de maand Inkomsten en uitgaven in de maand:

Alle omzet incl. BTW

Afdracht BTW

Inkoopbetalingen

Vaste kosten

Variabele kosten

Rente

Aflossingen

Privéopnamen

Totale uitgaven

Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Januari volgend jaar

112



Toetsing bedrijfsresultaat Je zou kunnen denken: Klaar, ik weet het nu! Misschien is dat wel zo, maar eerst die exploitatierekening analyseren. Meet de aflossingscapaciteit. Zet je aflossingscapaciteit eens onder elkaar. Berekening aflossingscapaciteit

Economisch resultaat Afschrijvingen Beschikbaar voor aflossingen Aflossingsverplichtingen Nettobedrijfsresultaat

Break Even Point-berekening (BEP) Maak een Break Even Point-berekening (BEP). Houd hierbij rekening met je kostenbegroting, het gewaardeerde loon en de gewaardeerde rente. Gebruik eventueel het excelformulier (in Elobase, bij Verwijzingen) voor je BEP-berekening: Noteer hier de uitkomst van je BEP-berekening. Break Even Point

Vergelijk jouw BEP met de kritische omzet, zoals die bekend is voor jouw branche. Vergelijking

Beoordeel nu de eindbalans met je docent. Met andere woorden: de eindbalans is de startsituatie van de financiële kengetallen, solvabiliteit, rentabiliteit, current ratio.

113



solvabiliteit Bereken de solvabiliteit van jouw onderneming.

Berekeningen solvabiliteit

rentabiliteit Bereken de rentabiliteit van het eigen vermogen.

Berekeningen rentabiliteit EV

Bereken nu de rentabiliteit van het totale vermogen

Berekeningen rentabiliteit VV

114



Vergelijk beide rentabiliteitscijfers met de huidige rentevoet. Is het lucratief een onderneming te hebben, of zet je je geld liever op een spaarrekening? Vergelijking beide rentabiliteitscijfers (RTV, REV en gemiddelde RVV)

current ratio Bereken de liquiditeitspositie naar current ratio.

Berekeningen liquiditeitspositie naar current ratio

Je analyses op een rijtje. Analyse van het bedrijfsresultaat Aflossingscapaciteit Breakeven Point (BEP) Kritische omzet, zoals die bekend is voor de branche BEP wordt bereikt in de maand Solvabiliteit van de onderneming Rentabiliteit van het eigen vermogen Rentabiliteit van het totale vermogen Vergelijk van beide rentabiliteitscijfers met de huidige rentevoet Liquiditeitspositie naar current ratio Vermeld steeds overal alle berekeningen bij en sla deze ook op.

115



Inkomensresultaat en conclusie Wil je echt een onderneming of was dit maar een oefening? Het kan zijn dat je door het maken van dit plan nu echt gaat overwegen een eigen zaak te starten. Natuurlijk speelt ervaring een belangrijke rol bij het krijgen van de geldleningen. Daarnaast maak je tijdens het ervaringsproces vast nog wel fouten. Fouten waarvoor je als werknemer, zelf niet hoeft te betalen...

Tot laat in de nacht gewerkt. Het papier van de ramen. Morgen is de opening!

Gefeliciteerd, je plan is zo goed als af!

Zorg voor de juiste uitstraling van kan dit Ondernemingsplan

Aantekeningen aangaande de analyse van het bedrijfsresultaat

Vergelijk je huidig netto inkomen per maand (als je dat hebt) met de mogelijkheden die je met een eigen onderneming hebt. Betrek daarbij het inkomen van je eventuele bedrijfspartner. Maak een conclusie of je dit Ondernemingsplan tot uitvoer zou willen of kunnen brengen. Vergeet hierbij niet het toekomstperspectief op langer termijn te betrekken. Eindconclusie

116



Neem de aanwijzingen door die in de inleiding van dit plan staan. Hierin staat precies beschreven waaraan je Ondernemingsplan moet voldoen. Overleg met je docent hoe de presentatie en examinering van het Ondernemingsplan plaatsvinden.

Controlelijst

[afvinken, wanneer je tevreden bent over je eigen werk]

1. jezelf als ondernemer, de sterke en zwakke punten 2. de keuze voor en affiniteit met de branche 3. je persoonlijke doelstellingen, visies en ambities als ondernemer 4. de propositie 5. het gebruik van netwerk, deskundigen en adviseurs 6. concurrentieanalyse 7. analyse externe factoren (zoals DESTEP analyse) 8. SWOT-analyse 9. positionering en USP 10. de visie en doelstellingen van de onderneming 11. kritische succesfactoren 12. de slaagkans van het idee Commercieel plan 13. verzamelen marktgegevens (de(deskresearch) 14. kleinschalig marktonderzoek(fieldresresearch) 15. tijdlijn met aanvragen vergunningen, subsidies, administratieve handelingen, contracten 16. winkelformule, bedrijfsformule 17. commerciële en lokale samenwerking 18. keuze ondernemingsvorm 19. marketingstrategie 20. marketing(retail)mix 21. marketingdoelstellingen 22. omzetverwachting 23. promotieactiviteitenplan Financieel plan* 24. vaste gegevens: btw percentage, brutowinstpercentage, gemiddelde voorraad, crediteurentermijn 25. privé-budget 26. investeringsplan 27. financieringsbegroting 28. openingsbalans** 29. exploitatiebudget 30. liquiditeitsbudget 31. btw-budget 32. eindbalans*** 33. Financiële kengetallen - solvabiliteit - liqiuditeit - current ratio - werkkapitaal - rentabiliteit: RTV, REV en gemiddelde RVV - activiteitskengetallen: omzetsnelheid - cash flow (BEP)

117



* Maak bij het maken van het financieel plan zoveel mogelijk gebruik van een rekenprogramma zoals Excel. ** Hierbij geldt de eis dat deze niet met 100% eigenvermogen is gefinancierd. *** De eindbalans is de startsituatie van de financiële kengetallen.. Inkoopplan 34. inkoopportfolio 35. beoordeling en keuze leveranciers en dienstverleners 36. condities, contracten Conclusies 37. Trek je conclusies met betrekking tot de commerciële haalbaarheid. 38. Trek je conclusies met betrekking tot de financiële haalbaarheid. Dossier 39. In het dossier zitten alle bijlagen van het ondernemingsplan. Maak van de bijlagen een nuttig geheel. Bijvoorbeeld omdat ze informatie geven over kosten, investeringen, verplichtingen of juridische zaken. Nummer alle onderdelen en maak een overzicht. Het overzicht is het eerste blad van het dossier. Voorbeelden van documenten zijn: - oprichtingsakte (voorbeeld ervan) - franchise contract - huur- of koopovereenkomst (voorbeelden ervan) - gegevens uit bestemmingsplan - informatiepakketten over verzekeringen, kosten en dekkingen - informatiepakketten automatisering - domeinnaam registratie - afdruk en toelichting eigen website - offertes - gegevens uit onderzoeken, marktonderzoek, trendonderzoek, branche onderzoek - informatie inkooporganisatie - overzicht leveranciers - catalogi, leveranciers - algemene voorwaarden leveranciers - algemene voorwaarden eigen onderneming - overzicht benodigde vergunningen met toelichting - een winkelpresentatie - voorbeelden huisstijl officiële documenten zoals facturen, offertes etc. - een plattegrond van de winkel - logo, huisstijl - ...enzovoort.

118



Voorlopige beoordeling Beoordeling op basis van de scriptie. Voorlopig, omdat de eindbeoordeling volgt na een presentatie en panelgesprek. De inhoud van dit ROC-werkboek bespreken met je praktijkopleider en laten aftekenen, zodra je daadwerkelijk een ondernemingsplan hebt ontwikkeld, alles hebt besproken, de BPV-eindopdracht hebt afgerond en alles netjes hebt uitgewerkt. De voorbereiding van een Ondernemingsplan bevindt zich in dit ROC-werkboek. Het plan zelf wordt vormgegeven in een separate scriptie, welke niet noodzakelijk een directe relatie met uw BPV-bedrijf behoeft te hebben.. Naam deelnemer: Naam bedrijf: Naam praktijkopleider: De student kan op basis van dit ondernemingsplan de BPV van Kerntaak 1 afronden met een presentatie en panelgesprek. Handtekening praktijkopleider: Datum:

De inhoud van dit ROC-werkboek bespreken met je docent / praktijkbegeleider en laten aftekenen, zodra je daadwerkelijk een ondernemingsplan hebt ontwikkeld, alles hebt besproken, de BPV-eindopdracht hebt afgerond en alles netjes hebt uitgewerkt. Het kan zijn dat meerdere docenten bij het afwikkelen van je plan zijn betrokken. De voorbereiding van een Ondernemingsplan bevindt zich in dit ROC-werkboek. Het plan zelf wordt vormgegeven in een separate scriptie. Naam deelnemer:

Naam docent(en) / praktijkbegeleider: De student kan op basis van dit ondernemingsplan de BPV van Kerntaak 1 afronden met een presentatie en panelgesprek. Handtekening(en): Datum:

© 2013 | Noordhoff Uitgevers bv

119

Elobase Detailhandel Maakt ondernemersplan en bewaakt het ROC-werkboek Ondernemingsplan kerntaak 1 Ondernemer

Recommend Documents