Eindwerk: Positieve Psychologie & Zelfhulp tools
Graduaat Maatschappelijk Werk Academiejaar 2012-2013
Hanne Vlietinck
INHOUD 1
INLEIDING ........................................................................................... 3
2
WAT IS POSITIEVE PSYCHOLOGIE ....................................................... 5 2.1 Grondleggers ..................................................................................... 5 2.2 Visie van Seligman............................................................................. 6
3
PREVENTIEF WERK .............................................................................. 8 3.1 Lessen in Geluk ................................................................................. 8
4
TOOLS ................................................................................................ 10
4.1
Actionforhappiness ............................................................................ 10 4.1.1 De site: actionforhappiness.org ....................................................... 12 4.1.2 Eigen onderzoek met 10 personen ................................................... 14 Pluk je geluk ...................................................................................... 15 Mentaalvitaal.nl ................................................................................. 19 Gelukswijzer.nl .................................................................................. 23 Psyfit.nl.............................................................................................. 28 Kleurjeleven.nl ................................................................................... 32
4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 5
CONCLUSIE: HET NUT VAN POSITIEVE PSYCHOLOGIE VOOR MAATSCHAPPELIJK WERK .................................................................. 34
BRONNEN ......................................................................................................... 36
1
INLEIDING Geluk ligt op straat. Je kunt er zoveel van nemen als je wilt. De kunst is alleen om het te leren zien en je focus te leren verleggen. Hoe doe je dat de focus leggen op je geluk? Welke elementen bepalen geluk? Hoe kan je hierin beter worden?
De keuze voor dit thema is gekomen omdat ik overtuigd ben dat dit een meerwaarde en een toevoeging kan zijn op het maatschappelijk werk. Tevens is het ook een meerwaarde geweest in mijn eigen groeiproces. Ondanks de vele waardevolle elementen die mijn ouders hebben meegegeven in mijn opvoeding miste er wel in deze opvoeding de focus op positieve psychologie. Het is een valkuil van mij om soms deze focus niet te zien en dus een uitdaging om eraan te werken. Hoewel ik hier wel al in ben gegroeid en nu toch al reeds beschouwd word door mijn omgeving als een relatief positief ingesteld persoon. Toch kan je hierin blijven groeien. In de toekomst als MW’er bij mijn cliënten en als moeder voor mijn kinderen wens ik hier wel de focus op te leggen. Het leven kan zoveel simpelder en mooier zijn door je focus te verleggen. Tevens door mijn emphatische kant kan ik soms te lang blijven hangen in het meelijden i.p.v. meeleiden bij het verhaal van de cliënt. Ondanks dat een cliënt ook wel erkend en gehoord moet worden in zijn verhaal is het ook wel belangrijk om verder te gaan naar een volgende stap nl. het aanpakken van het probleem. Ik ben ervan overtuigd dat positieve psychologie en zelfhulptools hierin een leidraad kunnen geven voor cliënten die problemen hebben met zingeving, depressie, burn-out. Door de hulp van tools kunnen ze werken aan hun zelfredzaamheid en zelfstandigheid. Valt geluk aan te leren? De wetenschap beweert alvast van wel. Want 50% is namelijk bewust gedrag. Geluk en het gevoel dat je gelukkig bent, zo blijkt uit verschillende onderzoeken, is voor vijftig procent genetisch bepaald, voor tien procent afhankelijk van omgevingsfactoren en voor veertig procent afhankelijk van de manier waarop je zelf je leven vorm geeft. Aan geluk valt dus te werken via positieve psychologie. Daarvoor zal ik kort een inleiding geven over positieve psychologie en de visie van Seligman. Weten wat geluk is is één ding maar hoe je dit kan bereiken is een andere zaak. Positieve psychologie brengt wetenschappelijke theorieën samen over hoe je geluk kan bereiken. Prent gevonden op het internet op 10/12/2012: http://forum.scholieren.com/showthread.php?t=1743356
Je kan je de vraag stellen: Wat is tenslotte de kernbehoefte van ieder mens? Gelukkig zijn, niet? Kan je een andere essentie bedenken dat dit overstijgt? De meerwaarde voor MW alsook het empowerend gedeelte zal onderaan in de conclusie besproken worden. Eerst geef ik een korte inleiding over positieve psychologie. Vervolgens zullen een aantal zelfhulptools die ik zelf heb uitgetest besproken worden en ook een onderzoek dat ik heb gedaan voor 10 dagen bij 10 mensen. Bij iedere site sluit ik dan af met mijn eigen ervaring: positieve dingen aan de site worden vermeld maar
3
ook kritische bemerkingen. De meeste van de tools zijn ontwikkeld door psychologen van het Trimbos-instituut, sommige ook in samenwerking met de erasmus hogeschool. Internationaal project Gezien mijn interesse voor dit onderwerp werk ik tevens ook mee aan het internationaal project van de HIK rond positieve psychologie dat dit jaar is opgestart. In dit internationaal project werkt HIK Geel samen met HAMK, Finland, ANFE Sicilië, Italië, Universiteit, Malta, Nederland: HOGESCHOOL AMSTERDAM& ARKIN, de Jellinek, Gymnasieförvaltningen, Komvux, Vänersborgs Kommun, Zweden. De deelnemers zijn allemaal experts in welzijnswerk. In een eerste fase zal er opzoek gegaan worden naar goede praktijkvoobeelden. Wat werkt er effectief. Vanuit HIK Geel is er dan ook een werkgroep opgericht om goede praktijkvoorbeelden te verzamelen. Zo gaan we met een 7-tal mensen een aantal van onderstaande besproken websites zelf testen o.a. Plukjegeluk.be en Gelukswijzer.be. Later is het de bedoeling dat er een cursus over positieve psychologie zal samengesteld worden. Zelf gaat de werkgroep van HIK Geel dit jaar ook nog naar Sicilië om te vergaderen en goede praktijkvoorbeelden samen te leggen. Tevens zal er ook een website worden opgericht. Erna zal er bekendmaking komen rond het project. Dit wordt doorgegeven aan leerkrachten, leerlingen, stafmedewerkers. Het doel is om een instrument te ontwikkelen dat kan gebruikt worden door een grote meerderheid van lesgevers Zelf zie ik het als een grote toevoeging indien er in de opleiding MW een vak omtrent dit thema gegeven zou worden. Vermits wij mensen begeleiden in het verhogen in hun zelfredzaamheid. Positieve psychologie is een handig uitgangspunt en visie om mensen aan te spreken op hun eigen krachten (empowerment).
Misschien sta je zelf ook open om je eigen geluksgevoel nog te vergroten en kan je daar één van de zelfhulptools voor gebruiken... Ik wens jullie alvast veel leesplezier!
4
2
WAT IS POSITIEVE PSYCHOLOGIE
2.1
Grondleggers
Positieve psychologie is een stroming binnen de psychologie. De grondleggers zijn Martin Seligman en Mihaly Csiksentmihalyi. Het gaat over 3 onderwerpen: •
positieve ervaringen zoals geluk, hoop en liefde
•
positieve eigenschappen zoals vitaliteit, doorzettingsvermogen en wijsheid
•
positieve instituties oftewel manieren waarop instellingen een positief verschil kunnen maken binnen de maatschappij.
De positieve psychologie ziet zich daarmee als een uitbreiding op de '"traditionele" psychologie, die primair gericht is op het ontdekken en genezen van psychische problemen als depressie, burn-out, enzovoort. Daarnaast zetten ze zich af tegen de humanistische psychologie omdat ze zich louter willen baseren op empirisch wetenschappelijk onderzoek (Seligman & Csikszentmihalyi, 2000). Martin Seligman heeft de positieve psychologie onder de belangstelling gebracht tijdens zijn voorzitterschap van de Amerikaanse Psychologische Associatie in 1998. Seligman is onder andere bekend van zijn onderzoek naar depressies en het aangeleerde hulpeloosheid-fenomeen. Een andere pleitbezorger van de positieve psychologie is de Amerikaanse psycholoog Mihaly Csiksentmihalyi (bekend van het begrip flow). Inmiddels zijn tienduizenden psychologische studies verricht naar "positieve" fenomenen als betrokkenheid, coping, tevredenheid, zelfvertrouwen, leren, persoonlijke ontwikkeling en motivatie. Gevonden op 29/10/2012 op het internet: http://nl.wikipedia.org/wiki/Positieve_psychologie
5
2.2
Visie van Seligman
Grondlegger Martin Seligman heeft vorig jaar, een nieuw boek gepubliceerd over het onderwerp, genaamd Flourish. Het is een visie over de stand van zaken en over richtingen in de toekomst, bezien vanuit de ogen van een visionair, een docent en een charismatisch leider. Ze hebben gewacht op een Nederlandse vertaling, maar aangezien deze uitblijft, hebben ze besloten om alvast een recensie te schrijven over dit belangrijke werk. De stroming positieve psychologie houdt zich bezig met al het menselijk functioneren en helpt ontdekken wat het leven de moeite van het leven waard maakt. Aangezien deze stroming steeds bekender wordt, besteedt Seligman vooral aandacht aan een van de basisvereisten, die deze stroming zo uniek maakt, namelijk een wetenschappelijke fundering. De traditioneel gespannen relatie tussen psychologie en wetenschap is bij conceptie van deze stroming al bij de horens gevat. Seligman laat dan ook ondubbelzinnig weten, dat deze relatie hecht moet blijven. Theoretische veronderstellingen worden in de positieve psychologie doorgaans heel snel gevolgd door empirische verificatie
Het nieuwe boek van de grondlegger van de positieve psychologie is een instant klassieker
en toont hiermee, dat deze jongeling van de geschiedenis heeft geleerd. Het sterkt daarmee ook de reputatie van een toegepaste wetenschap en staat daardoor helaas minder hoog in aanzien. Seligman
6
besteedt veel tijd aan het relativeren van deze zienswijze en pleit dan ook voor erkenning van de praktische vertaling naast de pure intellectuele krachtpatserij. Positieve psychologie is geen gelukskunde Het vorige boek van Seligman heet in de Nederlandse vertaling 'Gelukkig zijn kun je leren'. In het eerste hoofdstuk van zijn nieuwe boek, maakt de auteur echter duidelijk, dat hij zelf geen voorstander was van de titel, omdat positieve psychologie veel verder gaat dan de studie naar geluk. De onderzoeksgebieden binnen de positieve psychologie zijn dan ook breed en strekken zich van onderzoek naar deugden, mindfulness, positieve emoties tot meervoudige intelligentie. Dit helpt niet alleen in het definiëren van wat de moeite waard is, maar leidt tot ook betere weerbaarheid tegen stressoren en tot betere prestaties. Hij vindt geluk dan ook nietszeggend, omdat het subjectief is en vooral geassocieerd wordt met vrolijk doen en genieten. Hij geeft de voorkeur aan de term 'flourish', ofwel floreren in het Nederlands. Floreren moet de som zijn van positieve emoties (Positive emotions), betrokkenheid (Engagement), positieve relaties (Relationships), zingeving (Meaning) en voldoening (Accomplishment), die samen afgekort het acroniem PERMA vormen. Hij stelt dat de mens wil floreren, naast ‘slechts’ gelukkig zijn. Hij presenteert PERMA dan ook als een nieuwe theorie. Initiatieven Het pleidooi voor het serieus nemen van toegepaste wetenschap, wordt door Seligman zelf, op indrukwekkende wijze gepraktiseerd. Zijn baanbrekend theoretisch werk rondom aangeleerde hulpeloosheid prijkt naast een bijna eindeloze stroom van initiatieven, waar hij direct of zijdelings bij betrokken is. Deze initiatieven vormen dan ook het hart van het boek en geven een goed beeld van de stand van zaken in het veld. Ze bevatten veel details en bieden inzicht in overwegingen, die hebben geleid tot de stroming van positieve psychologie en zijn bovendien richtinggevend voor de toekomst. Er wordt bijvoorbeeld in meer dan de helft van de Amerikaanse scholen positieve psychologie gegeven als vak of ingezet als onderliggend raamwerk voor didactiek. De ontwikkeling van deugden is weer op de kaart gezet en het is interessant om te zien hoe dat in de toekomst, de dominante persoonlijkheidstheorie (Big Five) zal beïnvloeden. Ronduit indrukwekkend is het project in het Amerikaanse leger, waar positieve emoties traditioneel niet erg hoog op de prioriteitenlijst staan, als ze al ooit op een lijst hebben gestaan. De eerste onderzoekspublicaties zijn dan ook ronduit fascinerend en Seligman toont zich zowel gedreven als pragmatisch, als het gaat om het ombuigen van een starre en sterk ontmenselijkte cultuur. De totstandkoming van deze initiatieven en de overwegingen laten je realiseren, dat een initiatief als de positieve psychologie, nooit gestalte had kunnen krijgen zonder iemand als Seligman. Gevonden op het internet op 20/12/2012: http://www.chivo.nl/content/boekrecensie-flourish-visionary-newunderstanding-happiness-and-well-being
7
3
PREVENTIEF WERK
3.1
Lessen in Geluk
Valt geluk te leren? Docentenhandleiding en Werkboek over Lessen in Geluk. Lessen in Geluk biedt kort gezegd in zes lessen simpele technieken om leerlingen bewust te maken van geluk en hoe ze daar enige invloed op kunnen uitoefenen. Naast opdrachten en oefeningen bevat het pakket onder andere een test waarmee leerlingen hun sterke kanten kunnen ontdekken. De lessen zijn gemaakt voor mavo 2 (middelbaar algemeen voortgezet onderwijs), al kunnen docenten ze zelf gemakkelijk aanpassen aan het niveau van hun leerlingen. Lessen in Geluk is een initiatief van Jacqueline Boerefijn die met het idee een prijs won van het Hermen J. Jacobsfonds. Het Verwey-Jonker Instituut heeft samen met haar het lesprogramma ontwikkeld en geëvalueerd, in samenwerking met psycholoog Ad Bergsma en het ILO, Instituut voor de Lerarenopleiding.
Ruut Veenhoven, Hoogleraar Sociale condities voor menselijk geluk aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, over Lessen in Geluk: Valt geluk te leren? Geluk is je goed voelen over je leven als geheel. Dat wil natuurlijk iedereen, maar niet iedereen vindt zijn leven even fijn. Geluk zit deels in de omstandigheden waarin je leeft, maar ook in wat je zelf van je leven maakt. Of je iets van je leven kunt maken zit voor een deel in je aanleg. Een ander belangrijk deel zit in vaardigheden die je kunt leren, zoals omgang met anderen en weten wat je wilt. De meeste van die vaardigheden leren we in het echte leven, met vallen en opstaan. Op school kun je er ook wat van opsteken. Hoe? Dat zul je zien als je dit lespakket hebt doorgewerkt. Word je daar echt gelukkiger van? Dat weten we pas over vier jaar. Dan gaan we namelijk kijken of leerlingen die deze lessen hebben gevolgd, ook meer plezier in het leven hebben gekregen. Het voorlopige resultaat? Geluksles verbetert schoolprestaties De effectiviteit van zes lesuren ‘Lessen in Geluk’ (LIG) voor middelbare scholen in de tweede klas is onderzocht. Vijfentwintig tweede klassen (631 leerlingen) werden willekeurig toegewezen aan de LIG of hun reguliere mentorlessen. De hypotheses dat de lessen zouden leiden tot een verbetering van zelf gerapporteerd geluk en gezondheid werden niet bevestigd. De scores direct voor en direct na de lessen waren niet significant anders voor de experimentele en de controlegroep. De hypothese dat de lessen zouden leiden tot een verbetering van de schoolprestaties werd wel ondersteund. De kinderen die ‘Lessen in Geluk’ volgden hebben aan het einde van het jaar hogere eindcijfers dan leerlingen uit de controlegroep. We denken dat dit komt omdat de LIG veel aandacht besteedt aan het maken van positieve keuzes en dat het effect daarvan pas op de langere duur zichtbaar is geworden. Deze verklaring dient ondersteund te worden in ander onderzoek. Gevonden op 29/10/2012 op het internet:http://www.verweyjonker.nl/jeugd/publicaties/onderwijs/lessen_in_geluk Artikel Tijdschrift voor Orthopedagogiek, 50 (2011) 110-121 28 december 2011. Gevonden op 29/10/2012 op het internet:http://www.verwey-jonker.nl/actueel/overig_nieuws/2011/geluksles_verbetert_schoolprestaties
8
Week van geluk: kinderen spreken geluksrede uit Maakt geld gelukkig? Familie? School? Nieuwe schoenen? Vrienden? De Stichting Gelukskoffer brengt een korte film uit. Een film van, voor en door kinderen. Over geluk… Wat is dat nou en waar word je gelukkig van? In deze film vertellen kinderen van de basisschool over geluk. Het maakt onderdeel uit van de Geluksweek. Op maandag spreken kinderen van de basisschool de geluksrede uit. Geluk en het gevoel dat je gelukkig bent, zo blijkt uit verschillende onderzoeken, is voor vijftig procent genetisch bepaald, voor tien procent afhankelijk van omgevingsfactoren en voor veertig procent afhankelijk van de manier waarop je zelf je leven vorm geeft. Wat zou er gebeuren als je daarmee bij jonge kinderen zou beginnen? Voor de Stichting Gelukskoffer was deze vraag de reden om een aantal jaren geleden ‘Gelukskoffer’ op te richten. Wat is geluk voor jou? Op 19 september kijken alle kinderen in Nederland vanaf half 9 naar de korte film die 8 minuten duurt. Bij de film wordt lesmateriaal aangeboden voor groep 4 – 8. Dit lesmateriaal wordt aangeboden in samenwerking met kidsweek. Leraren kunnen vanaf 1 september het materiaal ‘voorkijken’ via de site van kidsweek. De stichting Gelukskoffer heeft een lesprogramma ontwikkeld met als doel kinderen in groep 7/ 8 op basisscholen te leren over jong persoonlijk leiderschap en geluk. Inmiddels is in samenwerking met de Rijksuniversiteit van Leiden wetenschappelijk aangetoond dat kinderen die dit programma hebben gevolgd meer zelfvertrouwen hebben. Geluk en leiderschap zijn ook belangrijk in het leven van volwassenen en bepalend voor de manier waarop we onze samenleving, organisaties en ons bedrijfsleven vormgeven. Ook hier willen we laten zien dat geluk een inspiratiebron en een gemeenschappelijke drijfveer kan zijn voor een betere toekomst. Welzijn en Welvaart zijn in deze optiek nauw met elkaar verbonden. In de derde week van september 2012: een week waarin de troonrede centraal staat, komen zij in actie voor meer geluk! Deze week staat bol van de activiteiten om Geluk voor kinderen en volwassenen onder de aandacht te brengen. Gevonden op 29/10/2012 op het internet: http://hetkind.org/2012/08/30/week-van-geluk-met-een-filmover-geluk/
9
4
TOOLS
Hierin zal ik een aantal handige tools bespreken die ik gevonden heb die kunnen gebruikt worden om te werken aan je geluk. Volgende tools zullen besproken worden: •
World book of happiness / Schatkist vol geluk
•
Actionforhappiness
•
Plukjegeluk
•
Mentaalvitaal.nl
•
Gelukswijzer.nl
•
Psyfit.nl
•
Kleurjeleven.be / Kleurjeleven.nl
Buiten actionforhappiness.org zijn de meeste van de bovenstaande tools ontwikkeld door het trimbosinstituut te Urecht. Het is een kennisinstituut dat onderzoek doet naar geestelijke gezondheid, mentale veerkracht en verslaving.
Om het beter te kunnen uitleggen heb ik een aantal screenshots toegevoegd. Je kan steeds terugvinden op de screenshot waarop je dient te klikken via de rode kader en de pijl.
4.1 4.1.1
Geluk (Leo Bormans) Boek: World book of happiness
In dit uitdagende boek delen 100 topexperts in de positieve psychologie, van IJsland tot Zuid-Afrika en van China tot Australië, de kennis die zij bezitten over geluk. Deze moderne wetenschap maakte het voorbije decennium een grote opgang. Geen filosofische of spirituele beschouwingen, maar inzichten die gebaseerd zijn op wereldwijd wetenschappelijk onderzoek. Het gaat niet over 'geloven' maar over 'weten'. Kennis over de rol van tijd, geld, gezondheid, succes, welzijn, toekomst en warmte.
10
Over jeugd, genetica, toeval en vrije wil. Over humor, pijn en verdriet. Over kiezen, familie, relaties en vrienden. Dit boek behandelt niet alleen het individuele geluk, maar ook het welzijn van groepen, organisaties en landen. Zo ontstaat in dit unieke standaardwerk een globale visie op geluk. Hoofdredacteur Leo Bormans verdiepte zich twee jaar in de onderzoeken van deze professoren en vertaalde hun conclusies naar een breed publiek. Nooit eerder werd research op een dergelijke manier samengevat en ontsloten. Prachtige illustraties uit alle hoeken van de wereld en een moderne grafische vormgeving maken van dit geheel een boek dat ook het hart zal aanspreken. Een waardevol cadeau! Gevonden op 03/01/2013 op het internet: http://www.dereyghere.be/World%20book%20of%20happiness.html
Eigen ervaring/ kritische bemerkingen tool: Zeer gebruiksvriendelijk boek. Per land worden de sleutels naar geluk besproken. Bij ieder land nogmaals de samenvatting. Bruikbare tips. Weinig tot geen kritische bemerkingen.
4.1.2
Schatkist vol geluk
Deze 'schatkist van het geluk' bevat 52 kaarten, voor elke week één. Met telkens twee tips die je dichter bij een positiever en gelukkiger leven brengen. De tweede tip is moeilijker te realiseren dan de eerste. Geluk komt immers niet uit de lucht vallen. Alle adviezen zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek van 100 geluksexperten uit meer dan 50 landen. Een bondige handleiding geeft wat meer achtergrond. De gelukskaarten passen perfect in een portefeuille. Met de bijgesloten magneet kun je de kaartjes ook ophangen aan de koelkast of aan je bureau. Gevonden op 03/01/2013 op het internet: http://www.zelfzijn.nl/product-2089-een-schatkist-vol-geluk-theworld-box-of-happiness-leo-bormans.html
Eigen ervaring/ kritische bemerkingen tool: Zeer gebruiksvriendelijk. Handig om actief aan de slag te gaan. In het doosje zit nogmaals een handleiding hoe je de kaarten kan gebruiken. Tevens zijn er ook nog een aantal tips tot geluk uitgeschreven in de handleiding. Weinig tot geen kritische bemerkingen.
11
4.2 4.2.1
Actionforhappiness De site: actionforhappiness.org
Op deze site kan je oefenen op onderstaande 10 keys die je gelukkig maken deels gebaseerd op theorieën van Seligman.
Op de homepage vind je tevens ook een happiness action pack
12
Het actionpack bestaat uit volgende oefeningen: Er is eerst een onderzoekend gedeelte over: Your Happiness, 10 Keys Dan zijn er dagelijkse oefeningen zoals: Daily mindfullness, Three good things, Extra acts of kindness En nog een aantal oefeningen zoals: Letter of thanks, Use your strengths, Look for the good in people. Eigen ervaring/ kritische bemerkingen tool: Leuke affiches, gebruiksvriendelijk, gratis. Nadelig: In het engels. Er wordt verwacht dat je engels kan. Deze site zou best ook beschikbaar worden in het nederlands. Hoewel veel van deze principes ook gaan terugkomen op de volgende besproken tool: plukjegeluk van de cm. Zelf heb ik ook het actionpack uitgeprobeerd en kan ik zeggen dat het zeker heeft bijgedragen aan een verhoging van mijn algemeen welbevinden. Op de volgende pagina resultaten van het onderzoek en de gemiddelde verhoging na de oefeningen.
13
4.2.2
Eigen onderzoek met 10 personen
Zo heb ik voor deze site de proef op de som genomen en dit pakket laten uittesten gedurende 10 dagen door 10 personen. De testpersonen zijn een gevarieerd publiek op gebied van werk, diploma, leeftijd. Voorbeeld ingvuld schema Algemene oefeningen Ten laatste
Onderwerp
Pg
Tijd
Mood Before
Mood After
27 Dec
Your Happiness
2
15 min
8
8
29 Dec
10 Keys
4-6
45 min
8
7
2 Jan
Letter of thanks
12
1 uur
8
8,25
4 Jan
Use your strengths
15
20 min
8
8,2
5 Jan
Look for the good in people
16
30 min
8
8
Dagelijkse oefeningen: Keuze tussen Daily mindfullness1 of oef Three good things2, Extra acts of kindness3 Ten laatste
Noteer keuze 1,2 of 3 (zie hierboven)
Mood Before
Mood
27 Dec
1
8
7
28 Dec
1
7
8
29 Dec
1
8
8
30 Dec
1
8
8,25
31 Dec
1
7
8
1 Jan
2
8
9
2 Jan
2
8
8,25
3 Jan
3
8
8,25
4 Jan
2
8
8,25
5 Jan
3
8
8,5
After
Resultaten Aantal testpersonen
10
Gemiddelde verhoging algemene oefeningen
+0,46
Gemiddelde verhoging dagelijkse oefeningen
+0,58
14
4.3
Pluk je geluk
Pluk je geluk het project van de cm omtrent positieve psychologie. Gratis voor CM leden.
Bij pluk je geluk dien je eerst een test te doen van een 30 tal vragen.
(Zie onderstaande
screenshot).
15
Je krijgt dan de uitslag van de geluksvragenlijst en een vergelijking met de gemiddelde vlaming. (Zie screenshot)
Op het spoorweg van geluk worden dan je geadviseerde haltes aangeduid.(Zie smiley’s)
Via het menu onderaan kan je navigeren tussen verschillende onderdelen:
16
Onderdelen van het navigatiemenu: Dashboard: Via het dashboard kan je per onderdeel je status bekijken en zo zien welke oefeningen je al hebt gedaan. Er is een knop om terug naar de kaart van spoor van geluk te gaan. De eindbestemmingen waar je aan kan werken zijn:
Moodmeter: Je vindt er een moodmeter om je geluksgevoel aan te geven per dag en deze wordt dan bijgehouden in een grafiek. (zie screenshot hieronder)
17
Profiel: om je registratiegegevens te wijzigen Inbox: mailbox met elke week een tip.
Plukjegeluk papier-versie: Tevens bestaat de site ook in papieren versie.
Eigen ervaring/ kritische bemerkingen tool: Het is een heel leuke site. Ik vond het heel fijn om te doen en merk een stijging van mijn geluksgevoel. Het is een overzichtelijke site met veel leuke toeters en bellen. Wat ik tevens ook goed vind is dat dit niet alleen digitaal en via internet beschikbaar is maar ook in papiervorm, dit vergroot de toegankelijkheid. In het boekje vind je ongeveer dezelfde principes als op de site. Weinig tot geen kritische bemerkingen over deze site. Kostprijs is gratis voor CM-leden. Voorwaarde is dus wel dat je een cm-lid dient te zijn. Maar daar bovenop bieden ze ook de mogelijkheid voor niet-cm leden om deze site 'betalend te kunnen gebruiken.
18
4.4
Mentaalvitaal.nl
Mentaal Vitaal.nl is een website van het Trimbos-instituut en Fonds Psychische Gezondheid en is gefinancierd door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Je vindt er 36 tools, 3 zelftests, 24 programma’s en 17 oefeningen. Ik zal de voornaamste tools bespreken. Hoe geraak je bij de tools? Zie screenshot hieronder. Je kan via de homepagina door op de pijlen te drukken voor links of rechts kiezen voor een tool of therapie. Een andere mogelijkheid is via tools & therapie rechts bovenaan.
Screenshot webpagina mentaal vitaal.nl op 3/11/2012
19
Handig is dat er bij iedere tool de vorm van begeleiding, kosten en duur bij staat beschreven.
Je vindt er programma’s, oefeningen en zelfhulptesten. Bij zelfhulptests is dit meestal maar 5 minuten maar er staan ook langere programma’s van een aantal weken in. Overzicht zelftesten, programma’s, oefeningen:
20
De voornaamste zal ik hieronder bespreken. 1 van de 3 online testen is de mentale fitheidstest Mentale fitheidstest Je dient een aantal vragen op onderstaande manier te beantwoorden:
Op het einde van de test krijg je het resultaat. Dit wordt weergegeven in een grafiek op welke punten je het hoogste scoort en aan welke punten je nog kan werken. (zie screenshot hieronder)
21
Op ieder element waar je nog winst kan behalen kan je dan klikken. Gratis programma’s
Nuevenniet Hier kan je lezen wat stress is, hoe je het herkent, en wat de risicofactoren zijn. Je vindt er tips en informatie om stress te voorkomen, te verminderen en om je draagkracht te vergroten.
Stress-o-meter Voor meer info omtrent stress verwijst deze tool je door naar http://www.psychischegezondheid.nl/stress waar je de stress-o-meter kan vinden. Daar heb je info en een soort stress-o-meter waarin je volgende topics kan testen a.h.v. een 10 tal vragen. Erna krijg je een score en raad. •
Assertiviteit , Ontspanning en herstel , Leefgewoonten , Denkgewoonten Omgaan met conflicten , Omgaan met tijd , Belastende omstandigheden
Positieve gedachten Elke dag een lijstje opstellen van dingen die je bereikt hebt. Jezelf elke dag 2 complimenten geven en deze opschrijven om terug na te lezen.
Beweegmaatje Platform waar je andere beweegmaatjes kan vinden.
Bij de tools Stoppen met tobben, Opladen met energie, 3 positieve dingen, Positieve gedachten krijg je wel wat tips maar erna verwijst de site naar Kleurjeleven.nl of Psyfit.nl. Er wordt veel verwezen vanuit deze site naar Gelukswijzer.nl, Kleurjeleven.nl, Psyfit.nl. Omdat deze tools zo groot zijn bespreek ik ze later nogmaals apart. Eigen ervaring/ kritische bemerkingen tool: Hier ook weer véél testmogelijkheden. Voordeel is dat er veel gratis tools opstaan. Gebruiksvriendelijk en overzichtelijk. Toch een heel aantal betalende tools wat de toegankelijkheid vermindert.
22
4.5
Gelukswijzer.nl
Kost: Gratis Duur: Dagelijks 10 min Wel registreratie nodig
Geluk ontlenen we aan dagelijkse dingen. Door het invullen van het Geluksdagboek krijg je daar zicht op. Voor iedere activiteit kan je een score invullen. Dit leert je stilstaan bij je gevoel van verschillende activiteiten op een dag. De geluksindex Op de startpagina kan je ook de geluksindex vinden. Deze geeft het maandelijks en dagelijks gelukscijfer weer van deelnemers van de gelukswijzer.
23
Om hieraan mee te werken kan je 3 handige tools gebruiken. Geluksvergelijker, Geluksdagboek, Gelukshistorie. Deze zijn na registratie te bereiken via het menu “Mijn geluk”:
Geluksvergelijker
Hiervoor worden bij registratie bijkomende vragen gesteld over leeftijd, geslacht, leefsituatie, opleiding, gezinsinkomen, chronische aandoening, lengte gewicht, alcohol, roken, huisdieren. Betaalde baan, hoeveel uur,dagen, welke sector. Bij geen baan vragen naar gezondheid. Zo kan je jouw geluk vergelijken met personen uit soortgelijke situatie.
Geluksdagboek
Dit programma biedt 2 soorten dagboeken. Ik heb ze beiden uitgeprobeerd. Het nieuwe dagboek oogt wel mooier maar ik vind het oude dagboek het praktische om de simpele reden dat je er veel minder bij moet klikken. In het nieuwe dagboek moet je namelijk bij elke subactiviteit een aantal keer klikken om de zaken in te vullen terwijl dit in het oude dagboek veel gemakkelijker gaat. Nog een nadeel is dat het nieuwe dagboek niet werkt in Internet Explorer 8.
24
Nieuwe dagboek
Oude dagboek Om het dagboek in te vullen wordt activiteit, plaats met wie je deze activiteit hebt uitgevoerd en subactiviteit gevraagd.
25
Vervolgens kan je een score invullen bij elk van deze activiteiten
Bij de geluksvergelijker kan je dan bekijken hoe gelukkig jij was met de activiteiten t.o.v. andere deelnemers. Hoe prettig jouw dag was met de gemiddelde deelnemer van afgelopen jaar en in soortgelijke situatie.
26
Gelukshistorie
Deze houdt een grafiek bij. Bij veranderingen krijg je aanwijzingen over de mogelijke oorzaken daarvan. Om je gelukshistorie bij te houden dien je geregeld de geluksvergelijker in te vullen.
Resultaten hiervan:
Anonimiteitswaarborg Belangrijk is dat ze een anonimiteitswaarborg garanderen. Het onderzoek, uitgevoerd door het onafhankelijke onderzoeksinstituut RISBO in Rotterdam, brengt je levenservaring in beeld. Al de antwoorden worden strikt vertrouwelijk behandeld. De opdrachtgevers, zorgverzekeraar Univé-VGZ-IZA-Trias en Erasmus Universiteit, krijgen geen inzage in de antwoorden, tenzij je daar uitdrukkelijk toestemming voor geeft. Om de privacy bij de verwerking van de gegevens te garanderen, volgen de onderzoekers van RISBO de code van de VBO (Vereniging voor BeleidsOnderzoek).
27
Eigen ervaring/ kritische bemerkingen tool: Dit is een tool die handig is om uit te zoeken welk effect welke activiteiten hebben op je algemeen welbevinden. Zo kan je je meer bewust worden van welke activiteiten je best meer of minder doet om je welbevinden te verhogen. Handig is dat deze een grafiek hiervan bijhoudt en een vergelijking geeft met de rest van de bevolking (weliswaar nederlanders want het is een nederlandstalige site). Tevens is deze site ook gratis. Nadelig vond ik het nieuwe dagboek deze werkt niet in alle browsers en was heel omslachtig. Je was verplicht om alle activiteiten in te vullen. Een papieren versie zou hier ook wel handig zijn voor de mensen die géén internet hebben.
4.6 Kost
Psyfit.nl :
30 euro voor 1 jaar
Duur
:
8 weken
Een site die is ontwikkeld door psychologen van het trimbos instituut. Je kan hier je mentale fitheid trainen a.h.v. oefeningen, filmpjes, tests en tips.
Psyfit bestaat uit 12 zelftesten, 33 oefeningen die je direct kunt toepassen, toegang tot het deelnemersforum, video's van experts, gratis helpdesk.
28
Het bestaat uit 6 modules en iedere module duurt 4 weken:
Oefeningen
Zelftests
29
Moodmeter De bedoeling is ook om een moodmeter in te vullen:
30
Gestructureerd overzicht Gestructureerd overzicht over welke modules je al reeds hebt gevolgd en overzicht over je stemming in een grafiek.
Eigen ervaring/ kritische bemerkingen tool: Vermits deze betalend zijn heb ik deze jammer genoeg niet kunnen uittesten. Toch vanuit de demoversie leek het mij de moeite waard om ook te vermelden.
31
4.7
Kleurjeleven.nl
Duur: 30 min per les (8 lessen)
Kostprijs: 200€ (NL tot 150 euro terugbetaald)
Hier kan je een zelftest doen om te kijken of kleurjeleven.nl geschikt voor je is:
Na afloop krijg je na enkele dagen een mail of het programma geschikt zou zijn. Werkt het? Volgens hun een bewezen effectieve methode om somberheid te verminderen of te verhelpen. De cursus blijkt effectief onder volwassenen (onderzoek Vrije Universiteit Amsterdam en Universiteit Maastricht) en 50-plussers (onderzoek Universiteit van Tilburg). De cursus is als bewezen effectief gecertificeerd door het Centrum voor Gezond Leven van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het Nederlands Jeugd Instituut. Overzicht Je kan de voortgang van je lessen volgen in een scherm: Een soort smiley die je herinnert om je stemmingsdagboek in te vullen
32
Opdrachten
Tenslotte zijn er nog video’s en kunnen er vragen gesteld worden aan een psycholoog Deze site bestaat ook voor Belgie: Kleurjeleven.be Eigen ervaring/ kritische bemerkingen tool: Vermits deze betalend zijn heb ik deze jammer genoeg niet kunnen uittesten. Toch vanuit de demoversie leek het mij de moeite waard om ook te vermelden.
33
5
CONCLUSIE: DE MEERWAARDE VAN POSITIEVE PSYCHOLOGIE VOOR MAATSCHAPPELIJK WERK
Het is duidelijk dat er al een aantal heel goede gebruiksvriendelijke zelfhulptools bestaan. Deze zijn volgens mij zeker een toevoeging op het MW. Dit o.w.v. het feit dat je de zelfredzaamheid bij de cliënt kan verhogen zodat deze zelf aan de slag kan gaan. Er wordt gewerkt aan de zelfredzaamheid a.h.v. nieuwe technieken die worden aangeleerd. Er wordt aangeleerd hoe je de focus in je leven kan verleggen naar het goede, hoe je van niet-helpende gedachten afraakt, hoe je kan werken aan je doelen en meer grip kan krijgen op je leven en zoveel meer. Face to face hulpverlening heeft zeker ook zijn eigen voordelen en valt niet te vervangen dus ik zie het wel eerder als een toevoeging en meerwaarde op MW. Tevens vanuit het opzicht dat veel mensen die naar de hulpverlening stappen ten einde raad zijn, is het belangrijk om hun te helpen uit de hulpeloosheid te stappen en hun zelfredzaamheid te verhogen. Zelfhulptools zijn hier dus een interessante visie/uitgangspunt voor. Empowerend De tools werken empowerend. Iemand in staat stellen eigenmachtig te beslissen en te handelen. Methodieken die gericht zijn op individuen, groepen of organisaties om zelfvertrouwen, zelfbewustzijn en positief zelfbeeld te vergroten. Het is nuttig om je eigen kracht te ontdekken of te herontdekken, dus ontwikkelen en uitbouwen en deze effectief leren toe te passen. Een proces van zelfversterking (individueel en collectief). De cliënt kan zo ook zelf kiezen wanneer hij/zij het gebruikt (niet tijdsgebonden). Tevens vallen er ook een aantal drempels weg zoals die van het financiële aspect voor begeleiding vermits veel van deze tools immers gratis zijn. Voorwaarde is dan wel dat je dient te beschikken over internet en dat je ermee overweg kunt. Interessant is dan dat er andere mogelijkheden worden aangeboden zoals een zelfhulpboekje op papier zoals bijv. van de CM. De zelfhulptools hebben dus een enorme sterkte op gebied van laagdrempeligheid en kosteloosheid. Voor mijn onderzoek waarvoor ik een 10 tal mensen heb gezocht die 10 dagen een oefening van 15 min. wilden doen is duidelijk gebleken dat het hun geluksgevoel verhoogde (zie resultaten pg 15). Zelf heeft het werken aan dit eindwerk en dit onderwerp mij in mijn eigen groeiproces bevorderd. Door deze zelfhulptools een aantal keer per week te gebruiken ben ik nog positiever geworden. Zo heb ik geleerd hoe je niet-helpende gedachten kan elimineren (oefening van de CM), beseft welke activiteiten bijdragen tot mijn geluksgevoel (gelukswijzer), een bedankbrief geschreven naar iemand die ik dankbaar ben (actionpack for happiness). Ondanks dat mijn geluksgevoel al gemiddeld op 8 zat hebben de zelfhulptools het toch nog verhoogt naar een 8,5. Voor mij was het een zeer leerrijk en boeiend eindwerk. Ik zie er een grote meerwaarde in voor MW en zal het zeker gaan gebruiken in mijn toekomstig werk als MW’er.
34
BEDANKT Ik wil graag de mensen bedanken die hebben meegewerkt aan het onderzoek. Zonder hun intensieve inspanning voor de oefeningen 10 dagen aan een stuk te doen was ik nooit gekomen tot het resultaat van het onderzoek. Ook een bedankt aan mijn partner, vrienden, ouders die mij steeds hebben gesteund doorheen mijn studies. Tenslotte wil ik ook nog de school en docenten bedanken voor deze waardevolle opleiding.
35
BRONNEN http://forum.scholieren.com/showthread.php?t=1743356 http://nl.wikipedia.org/wiki/Positieve_psychologie http://www.chivo.nl/content/boekrecensie-flourish-visionary-new-understanding-happiness-and-well-being http://www.verweyjonker.nl/jeugd/publicaties/onderwijs/lessen_in_geluk http://www.verwey-jonker.nl/actueel/overig_nieuws/2011/geluksles_verbetert_schoolprestaties http://hetkind.org/2012/08/30/week-van-geluk-met-een-film-over-geluk/
www.mentaalvitaal.nl www.gelukswijzer.nl www.psyfit.nl www.kleurjeleven.nl
36
