Maatschappelijk werk is dood. Leve maatschappelijk werk…? Nieuwjaarsbijeenkomst NVMW, 16 januari 2012 Margot Scholte, lector maatschappelijk werk INHolland / senior medewerker Effectiviteit en Vakmanschap MOVISIE
De rode draad
1. Waarom het anders moet 2. Naar een nieuw evenwicht 3. Met de juiste professionals 4. De zoekende praktijk 5. Leve maatschappelijk werk…?
Hogeschool INHolland
3 redenen waarom het anders moet 1. Van verzorgingsstaat naar een participatiesamenleving •Wet maatschappelijke ondersteuning (‘het nieuwe denken’) •Welzijn nieuwe stijl (Uitvoeringskader Wmo)
2. De huidige praktijk is te complex •Praktijkproblemen: versnippering, vergaande specialisatie, onvoldoende samenwerking •Complexe oplossingen: deeloplossingen, specialiseren en coördineren
3. Trammelant en tierelier (Marten Toonder) •Bezuinigingen •Decentralisatie Hogeschool INHolland
Wat er dan anders moet • Passende wijze van werken • Vroegtijdig, licht en gericht; ontwikkelen en uitdragen • Adequate methoden; resultaten zichtbaar maken • Ontmantelen van complexiteit • Sobere samenwerkingsstructuren • Aanpak van de organisatorische versnippering en superspecialisatie • Innoveren onder druk bezuinigingen en decentralisatie • Keuzen maken en slimme allianties aangaan • Voorsorteren op de systeemveranderingen (samenwerken met GGZ, Mee, rondom Wet werken naar vermogen, enz) • Signaleren en agenderen Hogeschool INHolland
Kern: naar een nieuw evenwicht Geïntegreerd en verbonden: •Spreekkamer maatschappelijk werk •
lichte materiële en psychosociale hulp- en dienstverlening / hulpverlening online
•Werken in de wijk •
Outreachend werken (signaalgestuurd en probleemgericht)
•
Werken vanuit presentie (participatie bevorderen kwetsbare individuen)
•
Werken vanuit voorzieningen (waar mogelijk via Burgerkracht model)
•Specifiek sociaal werk: schoolmaatschappelijk werk, integrale schuldhulpverlening, jeugdmaatschappelijk werk, GGZ-agoog Hogeschool INHolland
De ‘nieuwe professional’
Hogeschool INHolland
De ‘nieuwe professional’ is een generalist Een generalist in het sociaal werk: •
Heeft kennis van meerdere domeinen
•
Richt zich integraal op het functioneren van personen op (bijna) alle leefgebieden
•
Voert een scala aan (lichte) interventies uit
•
Schakelt tussen specialisten vanuit het leefwereldperspectief
•
Heeft oog voor problemen én kansen
•
Verbindt hulp- en dienstverlening met maatschappelijke participatie
•
Werkt met individuen, systemen en/of groepen
Ervaren sociaal werkers zijn specialist in het generalistische:
generalist-specialist Hogeschool INHolland
De ‘nieuwe professional’ in de praktijk: ruim 80 projecten
•Sociaal makelaar
•Frontlijnteam
•Wijkcoach
•Sociaal team
•Frontlijnwerker
•Basisteam
•Opbouwwerker nieuwe stijl
•Sociaal wijkteam
•Maatschappelijk werker ns
•Wijkteam
•buurtwerker
•Wijknetwerk
•Wijkkracht
•Krachtteam
•Krachtwerker
•Kernteam
•Welzijnswerker
•…
•Netwerkregisseur •Participatiecoach
Hogeschool INHolland
Kenmerken van ‘de nieuwe professional’ • Contact maken
• Vertrouwenspersoon zijn
• Vertrouwen winnen
• Informeel (mede) de regie voeren
• Belangen behartigen
• Motiveren en activeren
• Hulp verlenen
• Professionele vriend zijn
• Diensten verlenen
• Opvoeden
• Toeleiden en verbinden
• ‘Doorpakken’
• Kwartiermaken
• Controleren
• Spiegelen / reflecteren
• Sancties opleggen
• Confronteren De sociaal werker is een normatief handelende professional: nadenken over rollen en taken in relatie tot het beroepsprofiel(en) en beroepscode ! Hogeschool INHolland
Een nieuwe super-professional? Eén generalist voor het sociale domein: Bijv. Wijkcoach Enschede
Schaap met vijf poten Hogeschool INHolland
Of een duo?
Een combinatie van 2 beroepsgroepen / typen professionals: Bijv. Krachtteams in Eindhoven
Maatschappelijk werker Opbouwwerker Hogeschool INHolland
Of toch een team?
Een team dat generalistisch werkt: Bijv. Amaryllis concept Leeuwarden
Verschillende soorten (sociale) professionals Hogeschool INHolland
Of de wijkverpleegkundige op haar Solex?
Een specialisatie van de verpleegkundige: de zichtbare schakel
Hogeschool INHolland
Constatering: onderscheid sociale beroepen neemt af In alle vernieuwende projecten: •Op het gebied van hulp- en dienstverlening: MWD, maar ook SPH •Op het gebied van collectieve voorzieningen en participatie / samenlevingsopbouw: CMV, maar ook SPH en MWD •Op het gebied van leefgroepen / jongerenwerk: SPH, maar ook CMV en MWD
En dan heb ik het nog niet over HBO-pedagogen, SJD’ers, HBOtoegepast psychologen…
Hogeschool INHolland
Wie is de nieuwe professional? Of: •Eén beroep ? Of: •Drie naast elkaar bestaande beroepen (SPH’er, MW’er, CMV’er) ? Of: •Twee of drie varianten op één beroep, samengesteld uit drie ‘klassieke componenten’ (uit: MWD, SPH, CMV, SJD, pedagogiek) •
individueel casework
•
groupwork
•
community-development
Nodig: bezinning op nieuwe beroepenstructuur, de opleidingsstructuur en de gewenste specialisaties, bij- en nascholing Hogeschool INHolland
Ondersteuning van de sociaal werker
NVMW Nederlandse Vereniging voor Maatschappelijk Werk
wordt: NVSW Nederlandse Vereniging voor Sociaal Werk
Hogeschool INHolland
Hogeschool INHolland
