Forensische psychiatrie en positieve psychologie The future of forensic care. Symposium EFP 7 juni, 2012. Jan Walburg
www.trimbos.nl
Wat is positieve psychologie? • stelt net zoveel belang in gezondheid en welbevinden als in ziekte • onderzoekt condities waaronder mensen tot bloei komen op individueel, groeps en sociaal niveau • richt zich op professionals en leken.
12-6-2012
werkdefinitie positieve psychologie
• Toegepaste positieve psychologie is de toepassing van onderzoek teneinde optimaal functioneren te bevorderen.
12-6-2012
• bevorderen • optimaal functioneren(geluk, welbevinden) • waarde positie • niveau van toepassing • volle gebied van menselijk functioneren • geen nieuw specialisme. 12-6-2012
Positieve psychologe en de forensische psychiatrie
• Preventie • Maatschappelijk herstel • Behandeling
Slachtofferkosten en ontwikkelingspaden
GEWELD
MATIGE – ERNSTIGE DELINGQUENTIE
FYSIEKE CONFRONTAT IES
LICHTE AGRESSIE
ERNSTIGE DELINQUENTIE
GezagsAUTHORITY ontwijking AVOIDANCE
Opstandigheid/ ongehoorzaamheid
OPENLIJK PAD
Koppig gedrag Trimbos-instituut 2007
VANDALISME
6
PAD AUTORITEITSCONFLICT (voor het 12e jaar)
NIET-ERNSTIG HEIMELIJK GEDRAG
HEIMELIJK PAD (voor het 15e jaar)
Twee typen besmettingsprocessen 1) Verticale besmetting van ouders naar kinderen • • • •
gedragsmodellering opvoedingspraktijken erfelijkheid partnerkeuze (selectieve koppeling)
• • • •
gedragsmodellering afwijzing slachtofferrol, en samen misdrijven plegen (co-offending)
2) Horizontale besmetting via sociale contacten met broers/zussen en leeftijdgenoten:
Trimbos-instituut 2007
7
• • • • •
Behandeling. Modellen binnen positieve psychologie Positieve psychologie (Seligman) Strengths based benadering Good Lives model (Ward) Kwaliteit van leven Solution-focussed therapy (Berg)
Strengths based benadering • Versterken van het gezonde gedeelte van het individu • Focus op individuele krachten en niet alleen op falen, tekorten en risicofactoren • Herkennen, vergroten en inzetten van kwaliteiten en vaardigheden • Omgeving gebruiken als hulpbron • Wensen en keuzes van cliënt centraal stellen • Relatie therapeut en cliënt zeer belangrijk Gevolgen voor behandeling in informatieverzameling, bejegening, behandelplan en doelen.
Toepassingen / effecten strengths based benadering • Strengths based levensvaardigheden programma Workforce Development Partnership • - Quasi experimentaal onderzoek in 3 gevangenissen in Vermont:
significant resultaat op levensvaardigheden, recidive en vinden van werk voor zowel mannelijke als vrouwelijke gedetineerden (VWDP, 2007)
• Reintegration & Recovery Program •
- Mannelijke gedetineerden in Colorado na 7 weken positieve resultaten dan controlegroep wat betreft krachten en vaardigheden (Siegel, 2009)
• Krachten assessment Values in Action •
- Vragenlijst onderscheidt 24 positieve karaktereigenschappen - Bij 77 vrouwen in Canadese gevangenis > samenhang krachten en dynamische risicofactoren gerelateerd aan recidive (Farrel, 2008)
Good Lives Model • Gericht op het ontwikkelen van een betekenisvol leven en bevorderen van welzijn (naast risicomanagement) • Uitgangspunt: goed leven > minder recidive • Primary goods en secondary goods
• Capaciteiten en goede eigenschappen staan centraal • Actieve/toenaderingsdoelen i.p.v. vermijdingsdoelen
Toepassingen/effecten Good Lives Model •
Doelgroep - Voor alle type delinquenten, maar m.n. toegepast bij seksueel delinquenten
• Positief effect op behandelverloop
- Vergelijking terugvalpreventie (TP) versus TP-GLM - TP + GLM: gemotiveerder, hogere therapietrouw, minder uitval, meer toewijding (Simons e.a., 2006; Simons e.a., 2008)
• Gangleden in Los Angelos uit bende gestapt (n=4) - Duidelijke betekenis of doel in hun leven (Fergen, 2008)
• Proefschrift Bouman
- Aanwijzingen ter ondersteuning van uitgangspunt GLM (Goed leven > minder recidive)
Solution-focussed Brief Therapy • Kort • Toekomstgericht • Problemen die ervoor de cliënt toedoen en deze herdefiniëren • Gericht op oplossingen – bedacht door cliënt en/ of familie
• Krachten/successen in het verleden bij cliënt en omgeving inventariseren en gebruiken • Vragen stellen en doelen stellen
Toepassingen / effecten Solution-focussed Brief Therapy • Algemeen: 80 studies • SFBT als preventieve maatregel bij scholieren
- opgenomen in Office of Juvenile Justice's Model Programs Guide - status "veelbelovend"
• AFBT bij jonge daders in Zweden (n=60) - medewerkers positief - na 12 mnd significant minder recidive bij SFBT groep: 76% versus 53% - ook na 16 mnd: 86% versus 60% - minder ernstige recidive en kortere strafduur (Lindforss & Magnusson, 1997)
Toepassingen / effecten Solution-focussed Brief Therapy • SFBT bij adolescente daders met antisociaal gedrag in VS (n=41) Significante verschillen: - minder antisociale neigingen - minder chemische middelen - optimistischer over de toekomst - minder concentratieproblemen (Seagram, 1997)
• SFBT bij huiselijk geweld en verslaafden
• Kwaliteit van leven • Hooptheorie
- indicaties voor verband hoop en recidive-risico bij gedetineerden (Martin & Stegmac, 2009)
• Positieve benadering
- cognitieve gedragstherapie Rock Wood vanuit positieve benadering in Canadese gevangenis (Marshall e.a. 2008) - 534 behandelde seksueel delinquenten: slechts bij 3,2% recidive na gemiddeld 5,4 jaar - geen recidive bij de deelnemers met psychopathie of een persoonlijkheidsstoornis
positieve psychologie toegevoegde waarde? • Naast aandacht voor problemen, risico's en criminogene factoren een focus op positieve kanten van individu > holistische benadering. Minder eenzijdig beeld van justitiabelen • Geen vervangend maar aanvullend perspectief • Door aansluiting bij kwaliteiten meer motivatie voor behandeling en gedragsverandering • Positiever taalgebruik en benadering > prettige manier van (samen)werken voor medewerkers in justitiële settings
Welke elementen van de positieve psychologie zie je nu al terug in de praktijk? • SAPROF beschermende factoren als positieve aanvulling voor een evenwichtige risicotaxatie • SAVRY en START • Begeleiding door stichtingen als Exodus, DOOR, Moria en Humanitas
• YOUTURN in alle JJI's • • • •
COSA … … …
veel dank en Succes!
[email protected].
