ECTS-fiche 1.
Identificatie
Opleiding
Graduaat Maatschappelijk werk
Module
Samenwerkingsvaardigheden
Code
AC2
Lestijden
40
Studiepunten
n.v.t.
Ingeschatte totale
60
studiebelasting (in uren)1 Mogelijkheid tot
JA
aanvragen vrijstelling Vereiste aanwezigheid 100%
1 De totale studiebelasting hangt af van de kennis, inzet en ervaring van de student . De ingeschatte totale studiebelasting geeft een gemiddelde weer en wordt uitgedrukt in uren van 50 minuten. Het omvat de lesmomenten, de verwerkings-‐ en voorbereidingstijd en de evaluatiemomenten. 1
2.
Inhoud
• soorten groepen en vergaderingen • kernelementen van efficiënt vergaderen • communicatie en besluitvorming in groepen • rollen en posities in groepen • ontwikkelingen in groepen • macht, beïnvloeding en leiding in groepen • conflictpreventie en conflicthantering • onderhandelen: intensiteit van belangen, structuur van een onderhandeling, procedures, creativiteit bij onderhandelingen 3.
Draagt bij tot volgende competenties Algemene competenties:3,5,6,7
• Vermogen tot kritische reflectie • Creativiteit • Het kunnen uitvoeren van eenvoudige leidinggevende taken • Het vermogen tot communiceren van informatie, ideeën, problemen en oplossingen, zowel aan specialisten als aan leken
Algemene beroepsgerichte competenties: 1,2
• Teamgericht kunnen werken • Oplossingsgericht kunnen werken in de zin van het zelfstandig kunnen definiëren en analyseren van complexe probleemsituaties in de beroepspraktijk en het kunnen ontwikkelen en toepassen van zinvolle oplossingsstrategieën
Beroepsspecifieke competenties: 2,3,4,6,7,9,10,19,20,21
• Het sociaal agogische gebied: 2
Sociaalagogische voorkomings-; begeleidings- en veranderingsstrategieën opstellen, uitvoeren en evalueren op micro-, meso- en macroniveau Het gebied van samenwerkings-gerichtheid en organisatorisch handelen: Participeren aan samenwerkingsverbanden of deze organiseren en de samenwerkingsverbanden coachen en begeleiden De kwaliteit van de eigen taakuitoefening en van samenwerkingsverbanden integraal bewaken en bevorderen
• Het gebied van het professioneel handelen: Ethisch handelen Reflecteren op de eigen praktijk en deze van samenwerkingsverbanden
• Ethisch funderen:
De maatschappelijk werker fundeert zijn/haar professioneel handelen ethisch vanuit een attitude van zorgvuldigheid. Hij/zij heeft inzicht in de ethische aspecten van het beroep, kent de deontologische code ervan en hanteert de code als richtlijn in concrete situaties. Hij/zij is zich bewust van de dilemma’s die kunnen ontstaan in het spanningsveld tussen opvattingen van cliënten, eisen van de hulpverlenende organisaties, maatschappelijke waarden en normen en persoonlijke opvattingen van de maatschappelijk werker. Hij/zij bepaalt hierin een eigen positie en maakt gefundeerde en verantwoorde keuzes.
• Attitude, professionele opstelling en gerichtheid: De maatschappelijk werker toont in het bijzonder aandacht en respect voor culturele diversiteit (in relatie tot afkomst, klasse, gender, etniciteit, religie, …) In het handelen houdt hij/zij rekening met deze factoren en hij/zij speelt in op de culturele eigenheid van diverse groepen. Reflecteren op de eigen praktijk en deze van samenwerkingsverbanden
• Communicatie en samenwerken: De maatschappelijk werker heeft inzicht in de basismechanismen van interactie en communicatie, zowel interpersoonlijk als in groepen, in en tussen organisaties. Hij/zij neemt deel aan, verheldert en kan leiding geven aan
3
communicatieprocessen in cliëntsituaties, in teamverband, in organisaties en netwerken. De maatschappelijk werker rapporteert op een deskundige manier, zowel mondeling als schriftelijk over het cliëntsysteem, over de gehanteerde methodiek en over zijn/haar eigen aanpak. Hij/zij toont de vaardigheid en de bereidheid om feedback te geven en te krijgen. De maatschappelijk werker heeft de vaardigheid en is bereid om formeel en informeel samen te werken met collega’s, in teamverband, met andere hulpverleners en organisaties en met vrijwilligers. 4.
Doelstellingen •
algemeen: op een constructieve wijze kunnen samenwerken in een groep en begeleidend kunnen optreden. Dit vertaalt zich in:
•
bewust en creatief methodieken kunnen hanteren om iedereen in de groep tot zijn recht te laten komen
•
doeltreffend kunnen participeren aan en interveniëren in een groep in verschillende groepsstadia
•
verantwoordelijkheid kunnen opnemen en delen in functie van een gezamenlijk te bereiken resultaat
•
constructief kunnen vergaderen en overleggen in een groep
•
overleg efficiënt en doelgericht kunnen organiseren
•
op een creatieve manier methodische ondersteuning kunnen bieden bij vergaderingen
•
conflicten in een groep constructief kunnen hanteren en begeleiden
•
het eigen overleggedrag en conflicthanteringsgedrag in de groep kunnen analyseren en bijsturen in de richting van meer doelmatigheid
•
coachingselementen kunnen gebruiken met het oog op een doelgerichte bijsturing van het overleggedrag in de groep
4
5.
Werkvormen
• Instructievormen: doceren, vertellen • Interactievormen: onderwijsleergesprek, klasgesprek, discussie • Spelvormen: simulatiespel • Opdrachtvormen: groepswerk, individueel 6.
Leermiddelen
§ Cursusmateriaal: o Cursus samenwerkingsvaardigheden o Elektronische leeromgeving § Literatuurlijst (aanbevolen) o Stevens, J., ‘Teamwork en teamontwikkeling’, Garant, Leuven/Apeldoorn ’95
o Rubin, I.M.; Plovnik, M.S.en Fry, R.E. ‘Handboek voor teamontwikkeling’, Samson, Alphen aan den Rijn, ‘81
o Remmerswaal, J., ‘Handboek groepsdynamica’, Een inleiding op theorie en praktijk, Boom, ’03
5
Evaluatie
7.
•
Voorbereidende samenwerkingsopdrachten die in een aparte bundel terug te vinden zijn.
•
Individuele reflectieopdracht op bovenstaande opdrachten, vanuit het perspectief van het teamdoelmatigheidsmodel.
•
Reflectieopdracht vanuit het teamdoelmatigheidsmodel over het groepsgebeuren.
•
Test invullen over Belbin en hierover reflecteren.
•
Vergaderen: film maken
Concrete opdrachten met criteria, … zijn terug te vinden in de aparte evaluatiebundel, die de cursisten bij aanvang van de module krijgen. Zij krijgen ook telkens feedback en weten vooraf op welke momenten elk item besproken zal worden.
Gecombineerd onderwijs / zelfstudie opdrachten
8.
N.v.t.
Laatste wijziging
9.
26/06/2014
6
