Eenzaamheid vergroot kans op Alzheimer

Oktober 2012

GEZONDHEIDSMAGAZINE

Eenzaamheid vergroot kans op Alzheimer Verjongingskuur voor huid en haar ’n Gezond hart en toch lekker smullen

Zelfs als je Gezonde darmflora: ouder wordt, kan je een de elitetroepen van je weerstand goed geheugen behouden Stevia: Natuurlijk zoet zonder calorieën

Dr. Aelbrecht: Wat is de beste preventie? SANA nr 27

1

COLOFON I-SANA MAGAZINE Web-Gezondheidsmagazine Uitgeverij:ADVIES MEDIA vzw O.L.Vrouwstraat 53 B-3570 Alken [email protected] www.isana.eu Redactieadres: O.L.Vrouwstraat 53 B-3570 Alken [email protected] Uitgave: Maandelijks elektronisch nummer (behalve de maanden juli en augustus)

Verantwoordelijk uitgever: Monique Kmita Gedelegeerd bestuurder: Danny Zeegers Verantwoordelijke marketing, promotie en advertenties België: Peter Kmita Verantwoordelijke regie Nederland: Kees Martens Hoofdredacteur: Jan van Bercken Art-Director: Ellen Drenth Artistiek advies: Alvin Bamps

Bestellen? www.nutribell.be

Documentatie & secretariaat: Klaudia Pauwels Abonnementen: Losse nummers : € 3,20 Jaarabonnement: € 32,00 Copyright 2012 Alle in de advertenties en redactionele stukken opgenomen gegevens, alsook foto’s door derden aangeleverd, vallen onder verantwoordelijkheid van het betrokken bedrijf, instelling of dienst die aanlevert aan Advies Media vzw. Voor de juistheid, de aard en de rechten van die gegevens kan de uitgever niet aansprakelijk worden gesteld. Advertenties kunnen zonder enige motivering worden geweigerd. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, door middel van druk, fotokopie of welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De inhoud (teksten en advertenties) van I-sana is geen medisch advies en kan een consult bij een arts niet vervangen. Bij medische problemen of twijfel moet altijd een geneesheer worden geraadpleegd.

2

SANA nr 27

i-sana een uitgave van Advies Media

E

Voorwoord

Vermageren of gezond blijven?

lk jaar in de zomer duikt bij een groot deel van de bevolking een onbestemd verlangen op om de formaten bij te stellen. Vóór de zomerreis om gezien te kunnen worden op het strand en na de vakantie om de vakantiekilo’s er weer af te halen. Omdat het wonderpoeder nog niet is uitgevonden, worden allerhande sterke en minder sterk diëten uitgeprobeerd. Niet enkel de modewereld, maar ook de dieetzaken spelen daar handig op in en beloven luchtkastelen. De vraag is of het allemaal wel gezond is. Zo is er het fameuze Atkinsdieet, gebaseerd op koolhydraatarme voeding, maar rijk aan eiwitten. Het veroorzaakt oververzuring. Dan kregen we een paar jaar geleden de hype rond Montignac. Veel bankrekeningen zijn lichter geworden, hier en daar een taille. Het systeem is afgekeken van de Amerikaanse endocrinoloog Dr. Shelton, die zo’n dieet ontwikkelde om patiënten met maag- en darmklachten te helpen. Sommigen hebben het voor een volledige vastenkuur. Als dit tot een paar dagen beperkt blijft, kan het een goede zuiveringskuur betekenen, maar op de duur een risico op ernstige gebrekverschijnselen. Ook koolhydraatrijke kuren zoals het ananasdieet, of fruitdiëten,

zijn gevaarlijk omdat ze eiwitten mankeren en spierweefsel afbreken. Wie vet schrapt of een vetarm dieet volgt, zit in het begin misschien wel veilig, maar uiteindelijk kan een tekort ontstaan van vetoplosbare vitamines, nodig voor een gezonde bloedsomloop en hart. Eigenlijk wijst de natuur nog altijd een beetje de weg. Alleen hebben we verleerd naar de stem van de natuur te luisteren. Af en toe een vastendagje, een sapdag, een fruitdag is zuiverend en dus ongevaarlijk en bovendien geeft dit het organisme de kans afvalstoffen op een vlotte gezonde wijze te elimineren. De spijsvertering eens op rust zetten kan geen kwaad, maar het organisme helemaal van vitale stoffen beroven, veroorzaakt erge schade op langere termijn. Vermageren is het gevolg van het verschil van inname van calorieën en verbruik. Om 1 gram lichaamsgewicht kwijt te geraken moet men 9 calorieën weg laten. Wie één kilo lichaamsgewicht wil verliezen moet dus 9.000 calorieën sparen. Snel vermageren is dus eigenlijk ongezond en vooral onmogelijk. Als je een evenwichtig dieet volgt van 1500 calorieën per dag, dan verlies je eigenlijk in 9 dagen 1 kilo lichaamsgewicht. En dat is een gezond rekensommetje. De rest is ofwel te duur, ofwel onmogelijk, ofwel gevaarlijk. Jan van Bercken Hoofdredacteur SANA nr 27

3

NHOUD

32

Soepele spieren en gewrichten

Tot op hoge leeftijd: Het kan!

06

36

Probiotica vermeerderen goede bacteriën

Gezonde darmflora: de elitetroepen van je weerstand

10

Chrysanten om te ontdekken

Planten met een doel in de Abdijsite Herkenrode

36

40

Heilzame plantenextracten en hun toepassing

Dr. Aelbrecht:

Wat is de beste preventie?

14

Een goed geheugen, ook als je ouder wordt

Goed onthouden, kan je leren!

16

Taigawortel: houdt je langer jong en krachtig

42

50

Gastreportage

Verbeter je haar met mineraalzouten

44

Lekker en gezond koken met Dominique Vreven

Het bewijs: eskimo’s kennen geen infarct!

’n Gezond hart en toch lekker smullen

20

Als zon en zeewater hun sporen hebben nagelaten...

Verjongingskuur voor huid en haar

24

Handig als “strooisuiker” en in tabletjes

Stevia: Natuurlijk zoet zonder calorieën

4

39

Column

50

Ginkgo Biloba uitstekend preventief natuurmiddel

Eenzaamheid vergroot kans op Alzheimer

Waarom hebben we een immuunsysteem?

Dagelijks bewegen belangrijk ook voor ouderen!

Hoe voorkom je pijnlijke spieren tijdens sport?

26

Tomatensoep met grijze garnalen en basilicum

SANA nr 27

Mierikswortel, Marjolijn en Munt

48

Weetjes 30 SANA nr 27

5

W

e zijn zo gezond als onze weerstand sterk is. Het lichaam zit erg schrander in elkaar en heeft zijn eigen verdediging, zodat we in de meeste gevallen elke dreiging kunnen afweren, ondanks we voortdurend bedreigd worden door bacteriën, virussen, schimmels, parasieten enz... Het lichaam beschikt daartoe over een immuniteit of weerstand die maakt dat vijandige indringers meteen herkend worden en onschadelijk kunnen worden gemaakt. Deze weerstand wordt hoofdzakelijk opgebouwd in de darmflora. Niet alle bacteriën zijn schadelijk, integendeel zelfs. Het komt er op aan de goede bacteriën aan het lichaam aan te bieden of in stand te houden, om onze verdediging adequaat te houden of te maken.

Probiotica vermeerderen goede bacteriën

Gezonde darmflora: de elitetroepen van je weerstand 6

SANA nr 27

Elk lichaam draagt ongeveer 1,5 kg bacteriën mee. Een geweldige hoeveelheid die in de duizenden miljarden loopt. Maar ze zijn wel belangrijk. Probiotica kunnen die goede bacteriën actiever maken of hun aantal vermeerderen. De aanwezigheid van goede bacteriën maakt dat de slechte minder goed kunnen overleven. Die probiotica vind je in yoghurt, maar ook in goede supplementen. Yoghurt en immuniteit Aan de universiteit van Massey in Nieuw Zeeland werden proefnemingen gedaan met een dertigtal vrijwilligers in de leeftijd van 63 tot 85 jaar. Men wou de invloed van lactobacillen op het immuunsysteem nagaan. De studie verliep in drie fasen die telkens één week duurden. De eerste week werd aan de proefpersonen gevraagd dagelijks 200 ml magere melk te drinken. De tweede

week werd de magere melk vervangen door yoghurt of een magere melk waaraan de lactobacillus bifidus werd toegevoegd. De derde week ging het weer om magere melk. Tegelijk werd op het einde van elke fase een bloedstaal genomen om de effectiviteit van de bifidusbacterie of het „probioticum” te controleren. Uit de rapporten bleek dat het probioticum bifidus, dat ook in magere yoghurt aanwezig is, het aantal T-lymfocyten doet stijgen en dat de macrofagen (de soldaten in de witte bloedlichaampjes die schadelijke indringers zoals virussen en bacteriën moeten liquideren) veel actiever zijn. Als ze enkel magere melk gebruikten, zag men deze toename van de immuniteit niet optreden. Een yoghurtje als dessert is dus heel gezond! En lust je geen yoghurt of je wil een extra boost aan je SANA nr 27

7

Probiotica lijken het immuunsysteem ook bij ouderen te verbeteren

immuniteit geven, dan is een goed probioticum (zoals Digesbiose) misschien niet zo lekker, maar wel nog effectiever. Darmen als barometer van gezondheid Steeds meer is duidelijk dat de darmen een sleutelrol spelen bij de gezondheid van het gehele lichaam. Het spreekwoord “de dood huist in de darm” zegt genoeg. Als de darmen gezond zijn, dan heb je grote kans dat het hele lichaam gezond is, want zieke darmen liggen aan de basis van heel wat kwalen: de ziekte van Crohn, allergie, colitis, diabetes, astma, depressieve stemmingen, bloedarmoede, zelfs kanker. Natuurlijk zijn zieke darmen niet de enige oorzaak, 8

SANA nr 27

maar als de darmen ziek zijn, is gewoonlijk ook de immuniteit gestoord en daardoor is de cel blootgesteld aan allerlei schadelijke invloeden. De darmen gezond maken, is een eerste vereiste om het hele lichaam weer in prima conditie te kunnen brengen. Daarvoor is om te beginnen gezond en natuurlijk voedsel van belang. Uit onderzoek blijkt dat kinderen die op de boerderij leven, minder gevoelig zijn. Er zijn twee verklaringen: enerzijds omdat ze op de boerderij een meer natuurlijk levenspatroon hebben en gezonder voedsel eten, terwijl kinderen in de stad kunstmatig behandeld voedsel gebruiken, boordevol bewaarmiddelen, kleurstoffen, en smaakversterkers. Fastfood

dat verarmd is, teveel vet en teveel suiker bevat en te weinig vezels en voedende bestanddelen heeft een nadelige invloed op de darmflora en dus valt hier een verklaring voor een zwakkere immuniteit op te tekenen. Kinderen op de boerderij komen ook met meer ziekteverwekkers in contact en kunnen dus langzaamaan een goede immuniteit opbouwen, terwijl in een hypercleane omgeving zoals de stad, de weerstand bij gebrek aan training en herkenning van mogelijke vijanden, zijn natuurlijke reflex mist en op hol geslagen reageert, waardoor het lichaamsvriendelijke stoffen zoals pollen, reeds als een gevaar beschouwt. Kanker en diabetes In Nederland is in het AMC onderzoek gedaan naar de rol van darmbacteriën bij de immuniteit en bij het ontstaan van kanker en diabetes. Ook in het toonaangevende “Nature” verscheen daarover een opmerkelijke referaat. Zonder te veralgemenen mag worden gesteld dat darmbacteriën wel degelijk een rol spelen bij het ontstaan van darmkanker, diabetes en obesitas, dat werd onderstreept door proeven met muizen. Verkeerde darmbacteriën onder invloed van verkeerde voeding verzwakt het immuunsysteem en opent de poort voor ernstige ziekten. Gezond voedsel met voldoende vezels en een goed probioticum kunnen veel schade beperken en ernstige ziekten voorkomen door een goede immuniteit. Jos van Landuyt SANA nr 27

9

soldaten.

Natuurlijke vitamines reageren anders dan synthetische (Deel 2)

Dr. Aelbrecht: Wat is de beste preventie?

D

e mensen missen energie, ze hebben een slechte immuniteit, de darm is vervuild of ziek en neemt stoffen op die niet thuis horen in ons lichaam door fouten in de juncties. Op die manier ontstaan allergische reacties, maar ook ernstige ziekten zoals kanker. Ik ben niet verwonderd over het stijgend aantal gevallen van kanker, hartinfarct en trombose. Dit zegt dokter Peter Aelbrecht, oprichter van de Energiekliniek, succesauteur van drie werken die nu ook in het Engels vertaald werden en een beetje de ongekroonde paus van de gezonde levenswijze. En toch kunnen we veel problemen voorkomen door verstandige preventie. Maar je kan niet om het even wat in supergrote hoeveelheden slikken, want antioxidanten kunnen ook als een pro-oxidant gaan reageren: natuurlijke preparaten reageren anders dan synthetische! Hart- en vaatziekten en trombose zijn vooral in de geïndustrialiseerde wereld de doodsoorzaak nummer één, op de voet gevolgd 10

SANA nr 27

door kanker. Zelfs jongelui worden al het slachtoffer van arteriosclerose, dat bleek na sectie op gesneuvelde Amerikaanse

Dr. Aelbrecht: “Dat verwondert mij geen zier. Kijk naar wat ze eten en in welke stress ze moeten evolueren. Fastfood is misschien het beste voedsel ter wereld, maar enkel voor de Fastfoodketens. Het is vergif voor de mens. Vooral het vetzuurprofiel is bijna misdadig. Ik merk aan het bloedonderzoek van patiënten wat ze op hun bord krijgen. Hoewel het niet helemaal verstandig is om zelf onbesuisd te knutselen met supplementen, kunnen ze toch al heel wat corrigeren door spirulina-chlorella te nemen. Daar zitten de drie fracties van de OMEGA-3 vetzuren in met alfalinoleen, wat de mogelijkheid biedt om veganisten en vegetariërs aan voldoende vetzuren te helpen. Omdat spirulina en chlorella geen dierlijke producten zijn, kunnen ze best geschikt worden bevonden voor vegetariërs. Wat is de ideale balans? Wat is er dan zo speciaal aan die chlorella en spirulina? Dr. Aelbrecht: “Spirulina-chlorella-balans heeft het voordeel dat het een ideale formule is van vitaminen en mineralen in hun natuurlijke vorm: allemaal organische en dus natuurlijke zouten, natuurlijke polivitaminen, mineralen en een ideale bron van vetzuren. Daarom is het ook een goed alternatief voor iemand die

een ethisch bezwaar heeft tegen het leegvissen van de zee maar toch voldoende Omega-3 vetzuren wil verwerven, wat erg belangrijk is. Is Krill-olie dan niet beter. Bronnen spreken over 48-voudige sterkte in vergelijking met visolie? Dr. Aelbrecht: Dat krill-olie achtenveertigmaal sterker zou zijn dan gewone visolie en Omega-3 is een bewering afkomstig van marketingmensen en onjuist. Wel is het antioxidatief vermogen groter dan van visolie, waardoor je over een bijkomend voordeel mag spreken. Als je een becijfering maakt van de hoeveelheid DHA en EPA dan merk je dat het aantal vetzuren hetzelfde is, maar het antioxidatief vermogen is wel sterker. In Krill-olie zitten trouwens nog altijd maar twee fracties: EPA en DHA. Je zegt dat de meeste patiënten een absoluut tekort hebben aan Omega-3. Maar kun je ook overdoseren? Dr. Aelbrecht: Daar moet je beslist mee uitkijken, want je kan inderdaad overdoseren. Wie op veilig wil spelen en toch volledig wil zijn in de opname van de goede vetzuren, kan maar beter chorella met spirulina nemen, dat is het meest volledige en veilige product. De ideale verhouding is 4 tot 6 keer meer Omega-3 dan Omega-6. Vandaag is het 1 op SANA nr 27

11

visolie per dag of één gram krillolie.

17 en dus een totaal verkeerde verhouding. Wetenschappers proberen hun patiënten naar 1 op 4 te krijgen, wat zelden lukt en dan moet je bedenken dat vroeger, waar volkeren nog natuurlijk leefden, de verhouding 1 op 1 was. Ik streef bij mijn patiënten naar een vetzuurprofiel van 1 op 2 en ik probeer mijn patiënten beslist beneden de 1 op 4 te krijgen. Ik heb natuurlijk patiënten die blind te veel Omega-3 nemen, omdat ze uitgaan van de veronderstelling dat je niet kan overdoseren. Maar wie veilig wil zijn, laat best het vetzuurprofiel van zijn bloed bepalen bij een ervaren arts. En als je dan toch op eigen houtje wil handelen, kan je veiligheidshalve best driemaal vijf capsules Chlorella-Spirulina nemen, want daarmee kan je niet overdoseren. Of ook gemakkelijk is: één gram 12

SANA nr 27

Is het dan wel verstandig om op eigen houtje supplementen te slikken? Dr. Aelbrecht: “Supplementen gebruiken, heeft zeker zin, maar het is tegelijk gevaarlijk, omdat 90 percent van de vitamines en mineralen synthetisch zijn en dus een totaal andere werking kunnen hebben, zelfs contraproductief kunnen zijn. Je moet goed weten wat je doet en met welke producten je werkt, anders is het BLIND handelen. Daarom zou ik altijd een bloedonderzoek aanbevelen om op die manier gericht te kunnen werken en perfect aan preventie te doen. Herinner u het Deense onderzoek over vitamine E en longkanker bij rokers. Wie vitamine E nam had een hoger risico. Compleet onbegrijpelijk, tot bleek dat de synthetische vitamines een heel ander beeld gaven dan de natuurlijke. Het is dus niet om het even wat je slikt!” Tegenstrijdige studies De farmaceutische lobby is een van de sterkste machten ter wereld. De bekende Duitse cardioloog Dr. Rath schreef er ettelijke boeken over en wijdt er geregeld conferenties aan. Statistieken en wetenschappelijke onderzoeken worden in functie van het doel besteld en op maat

gemaakt. Vandaar dat je zo vaak op tegenstrijdigheden botst in wetenschappelijke rapporten. Het maakt het er voor de patiënt allemaal niet gemakkelijker op. Moeten we nu vitamines slikken of niet en is preventie zinvol of juist gevaarlijk? Dr. Aelbrecht: “Meten is weten. De patiënt moet bereid zijn om wat geld te investeren in een uitgebreid labo-onderzoek. In dat geval is preventie en het gebruik van supplementen beslist zinvol en staat in contrast met blind slikken van onbekende of onbetrouwbare producten die inderdaad aanleiding gegeven hebben tot tegenstrijdige studies. Denk aan de Nurse-studie in de USA. Degelijke informatie is dus van kapitaal belang. Waar eeuwig naar gerefereerd wordt betreft de rokersstudie. Aan een groot aantal rokers werden antioxidanten gegeven. Sommige studies lieten een verbetering zien, terwijl andere moesten worden gestopt omdat vastgesteld werd dat in bepaalde gevallen de hoge dosissen betacaroteen een pro-cancerogeen karakter vertoonden, m.a.w. deze rokers kregen meer kanker, ondanks de antioxidanten. Het is een heel ingewikkeld biochemisch verhaal. Merkwaardig is dat in de studies die positief scoorden de doses gemodereerd waren en de preparaten van natuurlijke oorsprong. De studies

die slecht scoorden betrof een verkeerde combinatie, te hoge doses en synthetisch van samenstelling, terwijl hierbij patiënten betrokken waren die al complicaties vertoonden en antecedenten hadden van kanker of hart- en vaatziekten.” Wie op eigen houtje aan preventie wil doen, kan dus maar beter natuurlijke producten zoeken en vooral niet overdoseren, dus geen 5 gram visolie en geen 5 gram magnesium, of ijzer. Nog een voorbeeld: koper is een antioxidant, maar als je gaat overdoseren wordt het een pro-oxidant. Te weinig is een ramp, maar te veel is ook een ramp!

Wordt voortgezet. Volgend nummer: Kanker en hartziekten voorkomen door de juiste voeding

Jan van Bercken SANA nr 27

13

verwerken. Sommige studenten, proberen vooral in de humaniora daags, of zelfs een paar uur voor het examen nog allerlei dingen in hun geheugen te prenten: dat lukt nooit. De informatie wordt enkel in het onmiddellijke geheugen opgeslagen, terwijl het niet in het blijvend geheugen belandt. Er zijn situaties die de herinnering kunnen bemoeilijken zoals depressies. Gezondheidsproblemen, angsten, algehele vermoeidheid, stress en vooral desinteresse zijn elementen om het geheugen te blokkeren.

Voldoende magnesium verbetert je geheugen

Goed onthouden, kan je leren!

E

en vaak gehoorde uitspraak: „Ik vergeet tegenwoordig zo gemakkelijk, ik kan niets meer onthouden.” Veel ouderen vragen zich af of het met hun geheugen bergafwaarts gaat. Meestal maken ze zich nodeloos zorgen, want als er iets is dat een leven lang meegaat, is het wel het geheugen. Je kan je geheugen trouwens trainen. Het is wel plezierig als men zijn geheugen onbegrensd kan volstoppen met informatie en daaruit zonder moeite en haperen, kan putten zowel uit dingen die er in het recente verleden als lang geleden werden in opgeborgen. Dat kan. Er zijn zo mensen. Leven lang Er is om te beginnen de optimale leeftijd: op twintig jaar blijkt men het grootste gemak te hebben om iets van buiten te leren en om informatie op te slaan. De hersenen zijn dan volgroeid en hebben hun maximale stockeringsreflex. Dat neemt niet weg dat het geheugen bij iemand die zich verzorgt en gezond blijft, intact kan blijven tot op zeer hoge leeftijd. Iemand van honderd kan even goed nog informatie opslaan als een twintigjarige. In elk 14

SANA nr 27

geval blijkt men op meer dan één domein op twintig jaar op zijn hoogtepunt te staan. Andere omstandigheden die het geheugen toegankelijker maken zijn: een positieve motivatie en verschillende bronnen van informatie, de herhaling, een verhoogde concentratie en een positieve emotionele ingesteldheid, en uiteraard de logische samenhang van de informatie zelf. Gemakkelijk vergeten Soms hoor je zowel van studenten als van volwassenen de reactie dat ze gemakkelijk vergeten. De hersenen hebben ongeveer zestig minuten tijd nodig om informatie in het geheugen te prenten. Als je dus wil studeren onder grote stress of een bepaald werk afmaken, dan krijgt je lichaamscomputer het wel bijzonder lastig om die informatie te

Tips voor ‘n goed geheugen - Beweeg meer! Als de hersenen voldoende van zuurstof worden voorzien, functioneert het geheugen ook beter. - Verzorg de bloedsomloop. Daarvoor kan je gebruik maken van natuurlijke preparaten: meidoornsap, look of lookpastilles, duizendblad, Ginkgo Biloba. Vooral dat laatste verbetert de bloedsomloop in de kleine vaten van de hersenen! Uitstekend voor een goed geheugen tot op hoge leeftijd. - Fosforzuur is erg belangrijk voor het geheugen. Eet daarom geregeld zwarte rammenas, noten, perziken, peren. - Hou je kalium- en magnesiumgehalte goed op peil. Als je bloedsomloop gezond is, blijft het geheugen intact. Noten bevatten veel kalium, magnesium, vitamine B1, fluor en ijzer en ook waardevolle eiwitten. Door tekort aan kalium ontstaat geheugenzwakte, maar ook depressies, hartzwakte en angsten. Bananen zijn goede kaliumleveranciers. Dadels, vijgen en rozijnen zijn goede magnesiumleveranciers en helpen hartinfarct voorkomen, houden de bloedsomloop jong en dus ook het geheugen. Train je geheugen, leer alle dagen een paar verzen of zinnen van buiten en zorg voor gezonde voeding, veel frisse lucht en aangename gedachten. Je geheugen wordt honderd jaar jong! Jan van Bercken

Beter geheugen?

Ginkgosan

Advertentie

Zelfs als je ouder wordt, kan je ‘n goed geheugen behouden

helpt natuurlijk!

Een goed geheugen is een rijkdom! Studenten weten dat, maar ook mensen van een jaartje ouder kunnen dat erg waarderen. Ginkgo biloba staat er voor bekend de microcirculatie in de hersenen te stimuleren. Ginkgosan heeft een gunstig effect op de doorstroming en de stofwisseling in het brein, het geheugen en de concentratie, suizingen, en is ook een sterke antioxidant.

Voel je wel met fytobell! Meer info op: www.fytobell.be E-mail: [email protected] Tel:011/37.19.24

Je kan ginkgosan bestellen bij de apotheker met CNK-bestelcode: 1744-432. Of vraag ernaar in de betere reformwinkel.

SANA nr 27

15

Het bewijs: eskimo’s kennen geen infarct!

P

’n Gezond hart en toch lekker smullen

rof. Barnard, de wereldberoemde cardioloog die als eerste een hart transplanteerde in Kaapstad, beweerde ooit dat we zo gezond zijn als ons hart en onze bloedvaten. Onze levenswijze is doorgaans niet vriendelijk tegenover onze lichaamsmotor: harde vetten, vervuiling, suikers, geraffineerde kost, stress en weinig beweging. En toch is de oplossing eenvoudig en eigenlijk niet zo moeilijk. Want als we meerdere studies in de wereld mogen geloven, leven vissers bijvoorbeeld langer dan landbouwers... Dus: meer vis, af en toe een glaasje rode wijn en wat zwarte chocola vanwege de antioxidanten, niet roken, wat bewegen en een extract van Crataegus of meidoorn gebruiken en je hart wordt een krachtige pomp die levenslang meegaat. Margarinefabrikanten hebben de mensen gewezen op het belang van onverzadigd vet. Ze prijzen 16

SANA nr 27

veiliger? Vaak niet, omdat onverzadigde vetten verzadigd kunnen geraken door allerhande procedures, zoals verhitten, toevoegingen en scheikundige bewerkingen. Zo ontstaan transvetten en die zijn schadelijker dan verzadigd vet. Wie zo’n onverzadigd vet eet, doet op die manier vaak meer kwaad dan goed. Er wordt met vetten en cholesterol gegoocheld dat het een lust is. Iedereen is bang van cholesterol en toch hebben we dat product nodig. Maar recent onderzoek heeft uitgewezen dat het cholesterolniveau in het bloed amper door de cholesterol in de voeding wordt beïnvloed. Het eitje dat verboden werd, de schaaldieren die men niet meer mocht eten, hebben eigenlijk niets te maken met atherosclerose. Het zijn de vetzuren die van betekenis zijn. Vandaar het nut van olijfolie en... van vette vis.

Erg complex Vroeger wees men vet met de vinger, vooral dierlijke producten die rijk aan cholesterol zijn. Zij waren zogenaamd verantwoordelijk voor hart- en vaatziekten en de daarmee gepaard gaande hoge sterftecijfers. Tot een uitgebreide epidemiologische studie, die een vergelijking maakte tussen de leef- en eetgewoonten van Eskimo’s op Groenland en de Denen op het vasteland, aan het licht bracht dat het aantal infarcten en trombose bij Denen minstens tweemaal zo hoog was. Bovendien moest men ook vaststellen dat bij Eskimo’s veel minder diabetes, hartziekten en astma voorkwamen dan bij de Denen. Deze studie werd niet enkel in Groenland gemaakt, ook in Japan kwam men tot gelijkaardige vaststellingen. Men vergeleek er een

Je hoeft geen strenge monnik te zijn voor een gezond hart. Lekker eten mag, de vraag is wat!

daarom hun producten als gezond aan, vanwege de poly-onverzadigde vetten. Maar zijn ze SANA nr 27

17

18

SANA nr 27

Glaasje rode wijn Dat de levenswijze belang heeft mag blijken uit het gezondheidspatroon bij bepaalde bevolkingsgroepen zoals Zevende dagadventisten, Joden, Jehova’s getuigen, en Mormonen, die omwille van hun godsdienstige overtuiging gezonder leven. Gevaarlijke aandoeningen van de luchtwegen komen zelden voor bij hen en hartinfarcten zijn een zeldzaamheid.” Prof. Barnard over vetten: Zo min mogelijk harde vetten die voorkomen in boter en volle melk, vaste en vette kaassoorten, in runds- varken- en kalfsvlees. Gevogelte en wild zijn beter, afgeroomde melk is perfect. Zoveel mogelijk vis, groeten en fruit op het menu en matig wijn drinken, dat wil zeggen toch niet meer dan twee glazen per dag. Rode wijn is beter dan witte omdat in de rode wijn ook gebruik gemaakt is van de schil, waar precies de fenolen en bio-flavonoïden verscholen zitten. Deze stoffen komen ook voor in thee, fruit en groenten. En natuurlijk is Crataegus of meidoorn een goede stimulans voor het hart. Thee van meidoorn of een extract van Crataegus is ideaal voor wie zijn hart lang gezond en krachtig wil houden. Jan van Bercken

De Inspiratietuin van Herkenrode is een hedendaags kruidenpark: exclusief en origineel, aantrekkelijk voor een gevarieerd publiek van professioneel geïnteresseerden en individuele bezoekers, ontspannend en educatief. Abdijsite Herkenrode Herkenrodeabdij 4 3511 Hasselt Tel.: 011 23 96 70 Fax: 011 33 46 45 E-mail: [email protected]

Ontdek natuur- en stedenschoon vanuit...

Hotel ’t Buskruid

Advertentie

Antioxidanten Maar één zaak is toch al duidelijk: het is niet de cholesterol die gevaarlijk is. Vette vis bevat heel veel cholesterol en het is precies die vette vis die een beschermend effect heeft op de bloedvaten en het hart. Je moet wel rekening houden met de vetzuren. De Omega-3 meervoudig onverzadigde vetzuren kunnen bij al wie vis eet bijdragen tot een verbetering van de gezondheid en het voorkomen van infarct en trombose. Vette vis op het menu is dus geen luxe, maar een daad van gezondheidspreventie. Vis bevat niet enkel meervoudig onverzadigd vet, maar ook verschillende vitamines en mineralen die bekend staan

Inspiratietuinen Herkenrode

als anti-oxidanten: B12, B6, vitamines A en D, en selenium.

Advertentie

vissersdorp en een landbouwdorp in het binnenland. De sterfte aan coronaire hartziekten was de helft lager bij de vissers en tweemaal zo hoog bij de boeren. De vissers aten ook tweemaal meer vis. De boeren meer vlees en koolhydraten. De vis zal wel niet de enige verklaring zijn. Een levenswijze is immers een complex geheel: Eskimo's hebben in vergelijking met „landmensen”ook andere gezonde gewoonten. Ze gebruiken nagenoeg een halve kilo vis per dag, roken niet en zijn constant in de buitenlucht. Ze eten minder of geen geraffineerde producten en hebben geen last van de uitspattingen van de welvaart.

Ideale uitvalsbasis voor je uitstappen in Limburg

Erkend fietshotel vlakbij knooppunt 312 Hotel ’t Buskruid Dr. Vanderhoeydonckstraat 64 3560 Lummen Tel 013/53 22 94 Fax 013/53 22 95 E-mail: [email protected] www.tbuskruid.be

SANA nr 27

19

Als zon en zeewater hun sporen hebben nagelaten...

Verjongingskuur voor huid en haar

H

eel wat huid- en haarproblemen duiken op na de zomervakantie. We hebben zon nodig, maar dan niet op de manier zoals velen ze toepassen: van ’s morgens tot ’s avonds uitgebreid bakken en braden. Het gevolg is dat na de zomer de huidproblemen exponentieel stijgen en de kappers met de handen in het haar zitten om er nog “iets” van te maken. Hoe moet je de huid en het haar verzorgen om problemen te voorkomen en er weer treffelijk uit te zien? Een mooie huid wijst op gezondheid, want de huid is de spiegel van het lichaam. Niet enkel emoties maar ook de inwendige gezondheid valt er vaak van af te lezen. De huid is niet alleen 20

SANA nr 27

de verpakking van het lichaam, het is ook een levend orgaan met duidelijke functies. De huid gezond houden, is dus ook zorgen voor een goede inwendige gezondheid.

Natuurlijk hebben we zon nodig Steeds meer patiënten krijgen problemen met de huid. Eczeem neemt toe, schimmels zijn in opmars, terwijl huidkanker lang geen zeldzaamheid meer is, in die mate zelfs dat in ons land toch tientallen mensen per jaar aan huidkanker sterven. Ook allerhande kenmerken die zich aan de oppervlakte van de huid manifesteren, wijzen in dezelfde richting: gemakkelijk brekende nagels, haaruitval, bros en breekbaar haar, het zijn allemaal signalen dat er met de stofwisseling iets niet in orde is, of dat misbruik werd gemaakt van een zonnevakantie. In een gezond lichaam mogen geen huidproblemen voorkomen, want de huid is meer dan alleen maar een beschermende mantel, een soort natuurlijke zak rondom het lichaam. De huid is eigenlijk het grootste orgaan, heeft een oppervlakte van meer dan 2 vierkante meter en ademt, neemt stoffen op en geeft stoffen af via een ingewikkeld, maar ingenieus ontwikkelde stofwisseling. Niet voor niets wordt de huid de derde long van het lichaam genoemd, omdat die wezenlijk een grote rol speelt bij de evacuatie van lichaamsonvriendelijke stoffen. En toch hebben we weinig respect voor de huid, smeren we er lichaamsonvriendelijke stoffen op, gebruiken we de huid alsof er toch niets kan mee gebeuren en alsof het een abonnement heeft op een eeuwigdurende vernieuwing. De huid is een levend orgaan en het verdient dan ook al

onze aandacht. Huidvriendelijke stoffen Overdreven zonnebaden zonder bescherming, tijdens de hete uren van de dag is vragen om problemen. Niet te verwonderen dat na de zomervakantie keratosen, huidontstekingen, benigne maar ook maligne tumoren op de huid toenemen. Australië staat er voor bekend, waar meer dan de helft van de mensen een of ander huidprobleem heeft als gevolg van overdreven zonnebaden. Als je daar de schade van zonnebank nog aan toevoegt, is het niet te verwonderen dat melanoom, de kankervorm is die het meest in opmars is. Verstandig omspringen met de zon, een beschermende crème gebruiken met hoge zonnefilter en nadien de huid goed behandelen met een verzachtende crème bijvoorbeeld op basis van Calendula zal veel ellende voorkomen. Na de zomervakantie moet je de huid ook weer goed verzorgen. Een belangrijke stof voor de gezondheid van je huid is gammalinoleenzuur. Daardoor wordt de inwendige natuurlijke afweerkracht van de huid versterkt. Je vindt ze in gezonde oliën van plantaardige oorsprong en eerste koude persing. Heb je veel last van scheurende mondhoeken, brekende vingernagels, dan heb je wellicht een tekort aan vitamine B2, ook Riboflavine genaamd. Je hebt er ongeveer 2,5 mg per dag van nodig. Ongeveer 300 gram tarwekiemen per dag zijn voldoende om deze dagelijkse behoefte te SANA nr 27

21

Advertentie

Su ikt

oo

h

sc

e kg

vo

Maakt dede Maakt

dingen verteerbaar dingen verteerbaar Dills is een heerlijk fris muntje dat lekker smaakt en elke maaltijd vederlicht afrondt. Dankzij etherische oliën en kruiden geeft het niet enkel een lichter gevoel na het eten, het geeft pit aan elk moeilijk moment van de dag. Een lastige file, een druk programma op kantoor, een moeilijke afspraak: Dills geeft de ziel vleugels en balsemt de sfeer.

dekken. Ook spinazie is met dezelfde hoeveelheid een goede leverancier van deze dagelijkse behoefte. Zuivelprodukten bevatten eveneens interessante hoeveelheden vitamine B2. Heb je daarnaast last van depressieve toestanden, bros en breekbaar haar, haaruitval of krijg je gemakkelijk ontstekingen op de huid, dan kan dat wijzen op een tekort aan zink. Hiervan heb je 4 tot 10 mg per dag nodig. Ongeveer 150 tot 200 gram havervlokken kunnen je dat al leveren, evenals 300 gram volkorenbrood. Melk en bananen zijn eveneens goede zinkleveranciers. Schimmels op de huid (voornamelijk op de voeten en bij de geslachtsorganen,) reageren gunstig op melkzure bacteriën. Vandaar dat in dergelijke gevallen deppen of betten met Molkosan heilzaam is. Ook inwendig kan je huid een steuntje gebruiken en hiervoor kan een reinigingskuur op zijn plaats zijn. Wisselbaden, sauna en droge afwrijvingen zijn een weldaad voor de huid. Tegelijk kun je een drinkkuur met Molkosan of zure melkwei toepassen. De bacteriën zorgen voor een genezing van je darmflora, wat onrechtstreeks een gunstige weerslag heeft op de toestand van de huid. En het haar wassen met een milde shampoo waaraan Molkosan of citroensap is toegevoegd zal ook helpen om het haar van de zomerschade te herstellen. Op die manier worden je huid en haar weer mooier en gezonder en zal je eigenlijk een jeugdiger uitzicht krijgen.

Een belangrijke ontmoeting? Een frisse adem nodig? Op Dills kun je rekenen.

22 Voor SANA nr 27 meer info: www.dills.be Voor meer info: www.dills.be

Onmisbaar voor soepele gewrichten en gezond kraakbeen Curcumine wordt al langer in de natuurgeneeskunde gebruikt, terwijl nu door wetenschappelijk onderzoek de grote waarde wordt aangetoond.

Houdt de gewrichten soepel en sterk Ondersteunt het behoud van het kraakbeen

Vrij bewegen Soepele gewrichten 100% natuurlijk Snelle werking

Bioeq. 4800 mg curcuma extract

Gezond, lekker, digestief, verfrissend, pittig, heerlijk langdurig van smaak ... Dills is een vriend die van elke last een lust maakt. Ook Ook verkrijgbaar in in verkrijgbaar de apotheek met met de apotheek cnk-bestelcode: 2161-149 cnk-bestelcode: 2161-149

Curcu-FlamForte

Jan van Gendt

Advertentie

i

c eti ij rvr diab ike or

20 Tabletten CNK2694-404 60 Tabletten CNK2694-420 Enkel verkrijgbaar in de apotheek.

www.curcu-flam.be [email protected]

SANA nr 27

23

Advertentie

Dagelijks bewegen belangrijk ook voor ouderen!

Hoe voorkom je pijnlijke spieren tijdens sport?

B

eweging is belangrijk om gezond te blijven. Zelfs oudere mensen moeten dagelijks bewegen. soms laten ze dat achterwege omdat beweging pijn doet en in de hoop op die manier klachtenvrij te blijven, bewegen ze steeds minder. Het heeft een averechts effect, want door minder te bewegen krijgen ze een minder goede doorbloeding in spieren, pezen en gewichten, er ontstaat verzuring en uiteindelijk worden de pijnen alleen maar erger. Goede voorbereiding is belangrijk! Hoe? Beweging is van vitaal belang: voor hart en bloedvaten, voor de circulatie, voor het gemoed en tegen depressie, om slapeloosheid te bekampen en om beweeglijk te blijven en soepel te kunnen evolueren tot op hoge leeftijd. Algemeen wordt aangenomen dat iedereen minstens een half uurtje per dag intensief moet bewegen. Die intensiteit moet natuurlijk afgesteld zijn op de leeftijd en de mogelijkheden, maar het komt neer op minstens twee kilometer stappen per dag; of een gelijkwaardige activiteit. Goed voorbereiden Een motor die koud staat, mag je niet extra belasten, anders is die op korte tijd versleten. Met spieren geldt hetzelfde: je moet ze eerst langzaam opwarmen om goed te kunnen presteren. Op die manier zal je ook letsels voorkomen. Een goede methode is een warme douche of een warm bad, en flinke massage, en het gebruik van een goede natuurlijke “spieren-en-gewrichten-crème” bijvoorbeeld van Ellen Dee, waarin spiervriendelijke 24

SANA nr 27

Spieren en gewrichten Crème Revitaliseert spieren en gewrichtenbenen

midden zijn opgenomen en spieren en gewrichten zowel revitaliseert als opwarmt voor een flinke inspanning. De combinatie van de plantenextracten, menthol, kamfer en etherische oliën, waaronder eucalyptusolie, activeert de behandelde lichaamsdelen door een 2-fasen effect (koud en warm). Dit effect verhoogt de circulatie en werkt verzachtend, waardoor pijn door beweging wordt voorkomen of weggenomen wordt. Het ontspant, verkoelt, verkwikt en verwarmt, zodat bewegen goed en gemakkelijk blijft. Jos van Landuyt

De Spieren en gewrichten crème stimuleert en revitaliseert gevoelige spieren en gewrichten. De combinatie van de plantenextracten, menthol, kamfer en etherische oliën, waaronder eucalyptusolie, activeert de behandelde lichaamsdelen door een 2-fasen effect (koud en warm). Dit effect verhoogt de doorstroming en werkt verzachtend, waardoor de gevoeligheid afneemt. De crème werkt rustgevend, ontspant, verkoelt, verkwikt en verwarmt, waardoor bewegen goed en gemakkelijk blijft gaan.

Meer info? www.ellendee.be Potje 100 ml Verkrijgbaar in de apotheek met cnk-bestelcode: 2885-457 Prijs € 5,95

SANA nr 27

25

Handig als “strooisuiker” en in tabletjes

plantje ter wereld.

Stevia:

Natuurlijk zoet zonder calorieën

M

en heeft het lang kunnen tegenhouden, maar uiteindelijk is het er toch van gekomen: het steviaplantje mag zijn moleculen leveren voor een goedgekeurde natuurlijke zoetstof. Omdat je de natuur niet kan patenteren en ook niet als een gezond middel kan verkopen, heeft de industrie zwaar gelobbyd en het steviaplantje zelf kunnen laten verbieden, maar van de Europese commissie uiteindelijk bekomen dat de steviolglycosiden als zoetstofmolecule wel mogen worden verkocht en gebruikt en dat ze niet schadelijk zijn voor de gezondheid. In Japan en Amerika mocht dat al jaren eerder. Gelukkig nu ook bij ons. Met andere woorden, een middel dat ons door de natuur geschonken is, werd bewerkt en verpakt in een pilletje, vloeistof of strooimiddel om zoals de klassieke suiker te kunnen gebruiken in de keuken, bij 26

SANA nr 27

het bakken, bij het zoeten van koffie of thee en het gebruik in allerhande warme en koude drankjes. Het wonderpoeder was ontdekt: stevia, die eigenlijk steviolglycosiden zijn, een geëxtraheerde zoetstof uit de stevia Rabaudiana, het zoetste

Stevia, zoet zonder calorieën Suiker is een caloriebom, belast de pancreas, veroorzaakt een insulinestroom, verhoogt de bloedvetwaarden en is betrokken bij het ontstaan van arteriosclerose, hartinfarct, vaatvernauwing, herseninfarcten en zelfs kanker. Suiker is een geraffineerd product, brengt lege calorieën in het lichaam en rooft mineralen uit botten en tanden. Suiker is een relatief goedkoop en gemakkelijk zoetmiddel, een opdikkingsmiddel bij recepten en zelfs een bewaarmiddel in allerlei conserven. Het volstaat de etiketten te lezen: van mayonaise toch pickles, salami, yoghurt, ingemaakte augurkjes, zilveruitjes... overal stopt men suiker in. Niet te verwonderen dat er grote problemen ontstaan in de geïndustrialiseerde wereld waar Fastfood een soort godsdienst geworden is die met enthousiasme beoefend wordt. De lightproducten waren al niet veel beter, verschalkten de pancreas, maar belasten eveneens het organisme, zoals aspartaam dat bovendien neurotoxisch

is en door sommige profs met de vinger wordt gewezen bij het ontstaan van kanker. Een veilige, zoete, relatief goedkope en gemakkelijk hanteerbare suikervervanger drong zich op, tot dit jaar de Europese commissie het signaal op groen zette en de steviolglycosiden onder verschillende vormen mogen worden verkocht. Het enthousiasme van het publiek was duidelijk. eindelijk zoet smullen zonder risico op verdikken, hartproblemen of kanker. Bovendien zijn de steviolglycosiden zowel in tabletjes, in vloeibare vorm als kristallen zoals strooisuiker op de markt. Het is wel belangrijk een product te zoeken waarbij de zoetkracht overeen komt met die van suiker; dat maakt je het leven makkelijker, omdat de recepten die je gewoon was kunnen behouden blijven. Je hoeft suiker enkel nog te vervangen door Steviolglycosiden en dezelfde hoeveelheid te hanteren, om het zelfde mooie resultaat te bekomen. Jan van Gendt

SANA nr 27

27

Advertentie

Advertentie

eel e geh te! z n o p si Kijk o wde web u e i vern

Uw online gezondheidsadviseur

De zoete natuurlijke smaak zonder calorieën

BOVERTE is een moderne internetwinkel. Eenvoudig, overzichtelijk, informatief, vriendelijk geprijsd en een goede service.

STEVABELL Stevabell strooisuiker is verkrijgbaar bij uw apotheker in een verpakking van 350 g, met cnk-bestelcode: 2950-988 Stevabell tabletten zijn verkrijgbaar bij uw apotheker in een verpakking van 300 stuks, met cnk-bestelcode: 2930-329 Of vraag ernaar bij de betere natuurwinkel. Meer info? www.stevabell.be

U koopt bij Boverte omdat… • Onze winkel 365 dagen per jaar en 24 uur per dag geopend is. Daarnaast kunt u 7 dagen per week bij onze klantenservice terecht.

maakt je leven zoeter !

• U boven de 50 euro geen verzendkosten betaalt. • U met korting op uw bestelling kan aankopen. • De producten binnen 2 werkdagen bij u worden afgeleverd. • U gemakkelijke betalingsmogelijkheden heeft. • Wij garant staan voor een optimale service. • Wij u helder en duidelijk over de producten informeren via de website, per telefoon en via e-mail.

www.boverte.com De beste zorgen uit de natuur!

28

SANA nr 27

e-mail: [email protected] tel.: 00/31 (0)40 254 30 48 SANA nr 27

29

WeetjesWeetjesWeetjesWeetjesWeetjes De bijzondere effecten van Frangula alnus (sporkehout) op de stoelgang Frangula alnus (sporkehout of vuilboom) heeft een aantal bijzondere effecten op de functie van de dikke darm, waardoor deze geneeskrachtige plant zo uitermate geschikt is om te gebruiken bij problemen met de stoelgang. Allereerst ondersteunt de plant de samentrekkende beweging van de dikke darm (peristaltiek) waardoor de voedselbrij wordt voortbewogen. Ten tweede prikkelt de plant het slijmvlies van de dikke darm om meer slijm te produceren, ook nodig voor een versnelde passage van de darminhoud. En ten derde remt Frangula de terug-

winning van water uit de voedselbrij zodat die niet zo snel indikt. Die drie factoren, alsook het niet onbelangrijke effect van Frangula op de leverfunctie, bevorderen de stoelgang op een natuurlijke manier. Maar producenten van natuurlijke geneesmiddelen kijken verder om de effecten van zo’n belangrijke plant te vergroten. Zo heeft Fytobell het middel Frangulabiose ontwikkeld, een combinatie van probiotica met Frangula en een aantal andere geneeskrachtige planten die samen de stoelgang optimaal bevorderen. Meer op: http://www.boverte.com /zoek-op-onderwerp/stoelgang/

Stress van onderzoeken kan borstkanker verergeren Wanneer je als vrouw geconfronteerd wordt met de mogelijkheid van borstkanker, is het probleem op zich al ernstig, maar het kan nog verergerd worden door de stress van de onderzoeken en de onzekerheid zelf. Dr. Linda J. Luecken van de rijksuniversiteit van Arizona en Bruve E. Compas hebben aangetoond dat positieve inbreng in de gedachten van de patiënt dan weer de goede keerzijde bepalen: positief denken en de problemen uitpraten, lijken goede methodes te zijn om de problemen goed te laten evolueren. Een goede mentale hygiëne heeft wel degelijk biologische invloed op het immuunsysteem en op de hormoongehalten in het lichaam,

waardoor de kanker in gunstige of ongunstige zin kan worden beïnvloed. Het heeft volgens de onderzoekers absoluut zin te proberen een positieve gedachtegang te ontwikkelen, om de problemen beter aan te kunnen. Een goede aanpak is beter dan de problemen te ontkennen of een vluchtgedrag te ontwikkelen. Patiënten die zich actief en positief met hun probleem bezig houden, hebben een lager cortisonegehalte en een beter functionerend immuunsysteem. Merkwaardig genoeg slaat bij deze patiënten de behandeling ook beter aan, hebben ze minder last van pijn en duizeligheid en komen ze nadien sneller weer in hun normale arbeidsactiviteiten terecht.

Deze planten verlagen LDL-cholesterol met 30 percent

30

SANA nr 27

Toronto zijn van mening dat de effecten ten minste even goed zijn als die afkomstig van de klassieke medicatie. Na een uitgebreid vergelijkend bevolkingsonderzoek stelden ze vast dat alleen al het enkelvoudig toevoe-

psyllium. Daarnaast ook margarine die samengesteld was op basis van mono-onverzadigde vetzuren (olijfolie), soja producten zoals sojamelk en sojaburgers, sojagehakt, amandelnoten, en andere ingrediënten. Een doorsnee dag kan daarom bestaan uit een ontbijt met sojamelk, havermuesli en gerstebrood, daarbij fruit, amandelnoten, haverkoeken en plantaardige olie of margarine op het brood en jam zonder suiker. De lunch kan dan worden samengesteld uit sojaburgers met veel groenten en groentesoep zonder vlees, op smaak gebracht met kruiden, zonder overdreven gebruik van zout. Zet ook geregeld bonensoep op het menu. Als avondmaal worden groenten, tofu (sojavlees), fruit en amandelen geserveerd. Volgens de onderzoekers geeft dit dieet de beste garantie om zonder hart en vaatziekten straatoud te worden.

Tendinitis geneest veel sneller door ultrageluidbehandeling Goed nieuws voor wie geregeld last heeft van pezen en peesaanhechtingen zoals tenniselleboog, en knieblessures. Aan de Jeffersonuniversiteit van Philadelphia in de Verenigde Staten heeft prof. Dr. Lev N. Nazarian op de afdeling radiologie proefnemingen gedaan met ultrageluid of echotherapie, door middel van naaldinvasie. Hierbij werd het zieke lichaamsdeel met een steriele naald aangeprikt en tegelijk werd op die manier het kwestieuze letsel behandeld met ultrageluidsgolven. Daardoor kon men de kwetsuur of het litteken ook bekijken op een scherm en doeltreffender behandelen. Een eventuele verkalking of een ontstoken zone kon zo gemakkelijker in beeld worden gebracht. Door de ultrageluidsgolven zo dicht bij het getraumatiseerde weefsel te brengen, ontstond

sneller een betere lokale doorbloeding, met een spoedige genezing tot gevolg. In de plaats van een klassieke massage, warmtebehandeling of operatie, kon door middel van ultrageluidbehandeling de genezing werkelijk worden bekort en het hervallen na de behandeling was ook veel kleiner. Van de vierhonderd patiënten die op die manier werden behandeld, kon de overgrote meerderheid al na twaalf weken weer intensief aan sport doen, of zijn normale lichamelijke activiteiten hervatten. Het had als bijkomende voordeel dat er niet moest gesneden worden en het getraumatiseerde weefsel niet eerst moest helen. Risico’s op besmettingen werden op die manier ook veel kleiner.

∆

Een vegetarisch dieet gecombineerd met cholesterol verlagende componenten uit planten, kunnen de slechte cholesterol (LDL) met maar liefst dertig percent verminderen. Onderzoekers van de universiteit van

gen van één van volgende producten aan het dieet zoals: sojaproteïnen, noten, vezels uit haver (havermout) en gerst en plantaardige sterolen die worden aangetroffen in plantaardige olie en groene bladgroenten evenals groenten zonder zetmeel, de cholesterol in het bloed met zeker zeven percent kan verminderen, zonder dat daar bijkomende medicatie voor wordt gebruikt. Door een nieuw onderzoek is aangetoond dat deze verlaging van de LDL-cholesterol liefst dertig percent kan bedragen als een mix van al deze producten in het dagelijks dieet wordt opgenomen. Deze resultaten zijn vergelijkbaar met het effect van de klassieke medicatie. De deelnemers aan de studie kregen een dagelijks dieet voorgezet dat bestond uit broccoli, wortelen, rode pepers, tomaten, uien, bloemkool, hibiscus en eierplant, haver, gerst en

SANA nr 27

31

Glucosamine, chondroïtine en zwavel (MSM) houden je kraakbeen in topconditie

Soepele spieren en gewrichten tot op hoge leeftijd: Het kan!

J

e staat er niet bij stil, maar spieren en gewrichten spelen permanent een rol in ons leven. Ze maken dat we kunnen bewegen, handelen, een activiteit kunnen beoefenen en dat gaat van het openen van een postpakket, het open draaien van een potje mayonaise, de trap oplopen, de tuin harken, tot het winnen van de Ronde van Frankrijk. Iedereen heeft zijn spieren en gewrichten nodig, een heel leven lang en ze moeten liefst zo soepel en pijnvrij mogelijk kunnen functioneren. Maar door veroudering, overbelasting, onbezonnen en fanatiek sporten, onvoldoende voedende stoffen in het menu, verzuring en ontkalking kan slijtage optreden, en wordt soepel bewegen een probleem; de trap oplopen kan al een hele karwei worden. Wat doe je dan? Zeker niet bij de pakken gaan zitten en minder bewegen, dan wordt het alleen maar erger. 32

SANA nr 27

Het is belangrijk dat je tot op hoge leeftijd blijft bewegen, want hier geldt in hoge mate, dat rust roest. Spieren en gewrichten kunnen enkel maar soepel blijven als ze blijven functioneren. een spier die niet gebruikt wordt “smelt weg” of in vaktaal atrofieert. Belangrijke tips Om goed te kunnen bewegen moeten spieren en gewrichten in prima conditie zijn. daarvoor moet je een aantal regels in acht nemen: -Ga nooit sporten of een sterke spierinspanning leveren zonder voldoende opwarming. -Een warm bad of douche kan wonderen doen. -Infrarood-sauna is ideaal om de spieren op te warmen. -Draag aangepast schoeisel als je bijvoorbeeld gaat joggen en vermijd harde ondergrond. -Drink voldoende, want bij het sporten verlies je meer vocht. Water is de beste drank. -Vermijd verzuring van het lichaam want dan ontstaat ontkalking (zie verder). -Vette vis is ideaal vanwege de Omega-3. -Activeer de nieren om toxines en zuren af te voeren. Een thee van linde, brandnetel en guldenroede is daarvoor ideaal.

Het beste voor spieren en gewrichten Om goed te kunnen blijven bewegen, is het belangrijk verzuring van het organisme te voorkomen, zodat het hyaluronzuur wordt beschermd dat zorgt voor een goede smering van het kraakbeen in de gewrichten. Een aangepast dieet is hiervoor het beste en snelste middel. Suikerwaren, geraffineerde producten, koffie, alcohol, tabak, vlees en zuivel, zijn sterk verzurend en zijn dus agressief ten opzichte van het beenderstelsel. Ontzurend zijn: fruit, groenten (behalve asperges) aardappelen, biologisch opneembare zwavel zoals MSM (methyl-sulfonyl-methaan). Bepaalde kruiden zoals duivelsklauw hebben een sterk ontzurend vermogen en zijn ook leverherstellend. Ook glucosaminesulfaat, chondroïtinesulfaat en zwavel (MSM) zijn belangrijk voor een gezond kraakbeen, de schokdempers in onze gewrichten. Zwavel is niet enkel ontzurend, het zorgt voor de stabiliteit van de eiwitten die nood-zakelijk zijn voor een goede structuur van het kraakbeen en het bot. Glucosamine is een natuurlijke bouwstof voor kraakbeen, gewrichtsbanden en pezen, en speelt een belangrijke rol bij de voortdurende vernieuwing van gewrichten zodat men soepel en zonder pijn kan blijven bewegen en is noodzakelijk voor het behoud van een goede kraakbeenstructuur. Glucosamine heeft een grote moleculaire structuur zodat het kraakbeenweefsel veel vocht kan opnemen waardoor het zijn soepelheid bewaart. Glucosamine SANA nr 27

33

Advertentie

50 net.be www.50net.be

De site voor de dynamische 50plusser!

Bezoek de website

34

SANA nr 27

Veroudering tegengaan Veel mensen verliezen bij het ouder worden het vermogen deze stoffen in voldoende mate aan te maken, vandaar dat het bijzonder interessant is die van buitenaf toe te dienen in een vorm die door het lichaam gemakkelijk aanvaard wordt. Chondroïtinesulfaat is een belangrijk bestanddeel van kraakbeen. Evenals glucosamine stimuleert het de aanmaak van kraakbeen. Bovendien kan chondroïtine enzymen blokkeren die het kraakbeen aantasten. Het lichaam kan weliswaar minder chondroïtine opnemen dan glucosamine, maar toch zijn de resultaten in verband met artrose en andere gewrichtsklachten bijzonder bemoedigend, dat blijkt uit recente studies. Het wordt dan ook samen met glucosamine aanbevolen voor het verminderen van pijn en voor het verbeteren van de beweeglijkheid. Bij het ouder worden, verliest het lichaam ook meer en meer het vermogen zwavel uit het voedsel op te nemen. Daardoor is het verstandig dit ook toe te dienen als supplement. Zwavel bevordert de stabiliteit van de eiwitten en die zijn even onmisbaar voor een goede structuur van het kraakbeen en om dat zo te houden. Zwavel heeft ook een sleutelrol in metabolisme van spieren, bindweefsel en kraakbeenweefsel. Vandaar dat MSM (biologisch opneembare zwavel) een goede aanvulling kan zijn van een gezonde en volwaardige voeding. Je weet het maar als elke stap pijn doet en je niet zelfstandig de trap meer op kan. Je kan dus maar beter voorkomen dan proberen te genezen. Jos van Landuyt

Advertentie

speelt dus een rol bij de productie van gewrichtsvloeistof. Glucosamine en chondroïtine zijn stoffen die gunstig zijn bij dit proces.

Gewrichtsproblemen? Glucobell helpt! Naarmate de jaren vorderen, vermindert de soepelheid van spieren en gewrichten en krijgen de meeste ook last van stramheid en pijn. Onder andere glucosamine, chondroïtine en MSM verbeteren de stofwisseling in spieren en gewrichten en brengen soelaas voor sleet op het kraakbeenweefsel. De onderlinge samenwerking van deze zeer belangrijke stoffen met planten die specifiek bij gewrichtsproblemen hun diensten hebben bewezen, zorgt ervoor dat het lichaam weer soepel wordt en sport en beweging minder problematisch worden. In Glucobell zijn ze allemaal samengebracht.

Voe l je w el m et fytobell!

Je kan Glucobell bestellen bij de apotheker met CNK-bestelcode 2249-803. Of vraag ernaar in de betere reformwinkel.

Meer info op: www.fytobell.be E-mail: [email protected] Tel:011/37.19.24 SANA nr 27

35

Planten met een doel in de Abdijsite Herkenrode

Chrysanten om te ontdekken

C

hrysanthemums gaan voor helend en dodend, voor smaakverbeterend en oogstrelend. Hun naam is in onze cultuur echter voor eeuwig en altijd verbonden aan kerkhoven.

Planten met een doel Geen boerentuin of er stond vroeger Chrysanthemum parthenium (ook Tanacetum parthenium) of moederkruid in. Met zijn kleine margrietachtige bloempjes fleurde het niet alleen de tuin op, het mocht als snijbloem ook in een vaasje, soms devoot, soms profaan, maar was vooral nuttig om bij de hand te hebben als basis voor een medicijn tegen onder andere hoofdpijn, migrainetoestanden, koorts en ontstekingen. Dat u het vandaag terug in de tuin moet halen heeft een eerder ecologische reden. Geplant tussen groenten en kruiden houdt het namelijk lastige insecten op afstand. Giftig boerenwormkruid Chrysanthemum tanacetum (ook Tanacetum vulgare) of boerenwormkruid mocht nooit echt tot in de tuin doordringen. Daar was het teveel onkruid voor. Ze blijft ook vandaag nog - en mogelijk zelfs meer dan vroeger - ingenesteld in bloemrijke wegbermen. Daar werd ze door boeren en dorpslui geplukt als het vee of de mensen zelf geplaagd werden door spoel- en lintwormen of komaf moest gemaakt worden met luizen. Nu weten we dat deze plant toch wel erg giftig is en niet zomaar mag verwerkt worden in huis-, tuin- en keukenmiddeltjes. Een te hoge dosis kan zelfs dodelijk zijn. Chrysanthemum cinerariaefolium (ook Tanacetum cinerariaefolium) of Dalmatische pyrethrum is de gevaarlijkste tussen zijn naam- en 36

SANA nr 27

soortgenoten. Zijn sap Pyrethrum is een sterkmaker onder de insecticiden. Vandaar dat u de naam zeker al hebt gelezen op aerosols, spray’s en andere middeltjes om snel af te rekenen met bladluizen, vliegen, mieren, rupsjes en wat u ook maar als kruipend vliegend of kriebelend insect stoort. Na geraakt te zijn door het pyrethum verlammen de insecten onmiddellijk en sterven ze binnen enkele seconden. Lang werd gesteld dat pyrethum onschadelijk zou zijn voor bijen. Vandaag weten we beter; producenten voegen namelijk raapolie toe aan het insecticide waardoor het langer zijn giftigheid behoudt en bijen die aan- en afvliegen op behandelde bloemen evenzeer getroffen worden. Meer mooi dan nuttig In de inspiratietuinen van Herkenrode vind je nog meer chrysanthemums, van de Chrysanthemum leucanthemum  (ook Leucanthemum vulgare) of margriet, zo gegeerd in bloemrijke bermen en veldboeketten, tot de Chrysanthemum majus (of Tanacetum balsamita) balsemwormkruid waarvan

de bladeren als geurende bladwijzer in boeken werden en worden gebruikt. Plan je bijvoorbeeld eens een kennismaking in de periode 18 tot 21 oktober, ga dan zeker ook op verdere chrysanthemumontdekking in de Japanse tuin (Gouverneur Verwilghensingel 23, Hasselt). Daar wordt op dat ogenblik en in typisch Oosterse traditie de poten bolchrysant haar status van keizerlijke bloem en symbool van eeuwig leven gegund. Ook in het stadhuis (Groenplein 1, Hasselt) en de nieuwe locatie van de toeristische dienst, met een Smaaksalon als annex (Maastrichterstraat 61, Hasselt) staan chrysanten centraal, hier meesterlijk geschikt tot oogstrelende bloemwerken. Vind je ondanks alles dat chrysanthemums best passen op een begraafplaats, dan kan je je bezoek afsluiten op het oud kerkhof (Kempische steenweg, naast nr 89). De stedelijke groendienst decoreert er de eeuwenoude grafmonumenten met een verscheidenheid aan chrysantenbloemen. Informatie: Abdijsite Herkenrode. Herkenrodeabdij 4, B 3511 Hasselt. Inspiratietuinen: 1 april tot 31 oktober van dinsdag tot zondag van 10 tot 17 uur. 4 euro. Tel: 011/23 96 70 of www.abdijsiteherkenrode.be Alle andere chrysantenactiviteiten: www.20jaarjapansetuin.be en www.hasselt.be

Tekst en illustraties: Marc Verachtert

SANA nr 27

37

STOP STRESS

Advertentie

Nieuw boek van Dr. Marcel Verheyen

in luxe editie met harde kaft met stofwikkel en leeslint in fullcolour met meer dan 200 illustraties

“Verbeter de kwaliteit van je leven door stress en nervositeit efficiënt aan te pakken” Dr. Marcel Verheyen

38

Bestellen? Gebruik de bestelkaart in de i-Sana SANA nr 27

Column

Uit de natuurgeneeskundige praktijk van Dr. Marcel Verheyen

Waarom hebben we een immuunsysteem?

O

ns lichaam zit vernuftig in elkaar. Oneindig veel beter dan alles wat de mens bedacht en gemaakt heeft. Voor de meeste problemen is er een oplossing, heeft het lichaam zijn eigen noodprogramma, zijn eigen rampenplan, zou je kunnen zeggen. Het heeft een eigen leger (witte bloedlichaampjes), zijn eigen elitetroepen (macrofagen), een eigen alarmsysteem (koorts) zijn eigen boodschappers (hormonen), zijn eigen eliminatiesysteem (darmflora) en een eigen informaticasysteem, een eigen geheugen waarbij het eerdere aanvallers meteen herkent en alles in stelling brengt om ze te liquideren. Bij verwondingen levert het herstelmateriaal, bij bloedingen stremmend materiaal, en bij tekorten zendt het signalen uit. Maar soms kan er een ernstige storing zijn in de immuniteit of de weerstand, dan is het systeem ontregeld. De vraag is: waarom hebben we eigenlijk een immuunsysteem en waarvoor dient het? Waarom een immuunsysteem? Wat is het doel van de immuniteit? Waarom hebben we eigenlijk een immuunsysteem? De eerste belangrijke doelstelling van het immuunsysteem is het „herkennen” van bedreigingen waarmee het al eerder was geconfronteerd. In Engelse omschrijvingen vind je het iets duidelijker. Daarin vermeldt men „self and non-self”. Dat betekent dus „wat van U is en wat niet van U is”. Dat is eigenlijk gewoon de basis van de immuniteit: het herkennen en het verdedigen van de eigen cellen en het herkennen wat niet van U is en dus van buitenaf een bedreiging vormt. Dat is wel heel belangrijk als we te maken krijgen met voedingsallergieën en dat is tegenwoordig

van langsom meer het geval, ook bij heel jonge kinderen. Precies daartoe is het heel interessant en kan je eigenlijk heel duidelijk zien wat aan de basis ligt van voedingsallergie. Een tweede kenmerk of element van de immuniteit is dat de reactie van het immuunsysteem heel specifiek is, specifiek heel duidelijk doelgericht, een unieke reactie op een antigen. Een derde element is een geheugenfunctie. Op een of andere manier wordt het vreemde signaal dat binnenkomt, opgeslagen in een geheugen, zodat het lichaam later die prikkel herkent en zich kan verweren. Sommigen zijn van mening dat er specifieke cellen bestaan waarin de informatie wordt opgeslagen, maar waarschijnlijk is het veel meer dan dat. Wellicht gaat het o.m. over een elektromagnetisch signaal dat vastgelegd wordt in de hersenen. Als we het hebben over het immuunsysteem gaat het heel duidelijk over het reticulo-endoteliaal stelsel, dus alles wat met lymfe te maken heeft: de milt hoort daar natuurlijk bij en ook de lever, want de lever bevat ook een soort lymfatisch weefsel en natuurlijk ook de witte bloedcellen hebben er hun plaats. Heel dat systeem werkt samen om het lichaam te vrijwaren van belagers en als ze toch toegang krijgen alles in stelling te brengen. De wetenschap heeft de werking van de immuniteit nog altijd niet helemaal doorgrond. Het is dus veel complexer dan sommigen laten vermoeden en de problemen zijn dus niet zomaar op te lossen met één of ander farmaceutisch product. We moeten het lichaam en zijn specifieke eigenschappen respecteren, het geven waar het nood aan heeft en dan pas kunnen we een goede immuniteit en gezondheid terugkrijgen. Dr. Marcel Verheyen SANA nr 27

39

Heilzame plantenextracten en Plant van de maand: hun toepassing Eleutherococcus senticosus Maxim.

Taigawortel:

heidsproeven met muizen en later met mensen. Bij langeafstandlopers bleek het uithoudingsvermogen sterk toe te nemen. Uit het onderzoek bleek bovendien dat de lichaamsweerstand toenam bij andere extreme omstandigheden, zoals grote hitte of koude en grote veranderingen van de luchtdruk, verzwakkende effecten van bepaalde ziekten en bij de gevolgen van een hoge leeftijd.

A

Eigenschappen Eleutherococcus is een algemeen tonicum, stimulerend, heeft een antistress werking, geeft een verbetering van de fysieke prestaties en zorgt voor een sneller herstel van kracht en uithoudingsvermogen tijdens de rustperioden. Bovendien bevordert de

Door Kees Martens Kruidenkundige

houdt je langer jong en krachtig l sinds het ontstaan van de geschiedenis zoekt de mens naar eeuwig leven. Dat zal nog wel even duren, maar in elk geval lukt het al aardig om de levensverwachting en de levenskwaliteit te verbeteren, zich jonger te voelen op oudere leeftijd en de krachten van zijn jeugd zo lang mogelijk te bewaren. Af en toe duikt dan een soort mirakelmiddel op dat even later weer wordt afgevoerd of als gevaarlijk wordt bestempeld. Maar in de natuur is toch een aantal betrouwbare middelen voorhanden waar je kan op rekenen om zo lang mogelijk jong te blijven, zich jong te voelen en krachtig te zijn. Zelfs de kosmonauten maakten er gebruik van: de Eleutherococcus of Taigawortel. Waarom zouden wij er dan geen gebruik van maken? Geschiedenis van de plant Eleutherococcus behoort, net als de Koreaanse variant (Panax ginseng), tot de plantenfamilie der Araliaceeën of klimopachtigen. Reeds meer dan 2000 jaar wordt de taigawortel in de Chinese geneeskunde toegepast onder andere als tonicum ter verhoging van de fysieke kracht en weerstand en ter behandeling van luchtweginfecties en virale infecties. 40

SANA nr 27

plant op een zeer bijzondere manier de lichaamsweerstand. Om al deze effecten, en nog een aantal andere waardevolle effecten, wordt ze in sommige weerstandsmiddelen toegepast, zoals Echinabell. Verwerking: De gedroogde wortel van de plant wordt verwerkt. Toepassing Eleutherococcus wordt bij uiteenlopende gezondheidsproblemen toegepast. Zoals algemene vermoeidheid, geestelijke en lichamelijke zwakte, psychisch en fysiek belastende omstandigheden, impotentie, verminderde weerstand tegen infecties, preventie tegen griep, enzovoorts.

Voor meer informatie zie www.boverte.com

Het is in West-Europa weinig bekend dat miljoenen Russen deze plant dagelijks gebruiken. Zelfs de Russische kosmonauten maken er gebruik van. Sinds 1855 werd de plant door Russische wetenschappers grondig onderzocht en werd een niet-specifieke stijging van de lichaamsweerstand vastgesteld. In het blad ‘New scientist’ vertelt Dr. Stephen Fulder dat de Russen Eleutherococcus onderzocht hebben door middel van vermoeidSANA nr 27

41

Gastreportage

B

Verbeter je haar met mineraalzouten

ij mineralen denk je ongetwijfeld aan glimmende steentjes, een verzameling van kleuren, schijven en bollen. Maar wist je ook dat onze dagelijkse voedingsmiddelen verschillende van deze niet organische stoffen bevatten? Naast vitamines hebben mineraalzouten en spoorelementen een onmisbare rol in onze stofwisseling. Terecht vragen wij ons af of we deze stoffen tegenwoordig wel voldoende binnenkrijgen. De hoeveelheid mineralen en het verbruik ervan wordt door een aantal factoren beïnvloed. We gaan immers heel graag vlug een pizza halen, lopen snel naar de frituur of we houden van tussendoortjes die er voor zorgen dat onze voeding niet zo voedzaam meer is en we kwalitatief minder goed eten. Daarnaast is bekend, en er is al wereldwijd onderzoek naar gedaan, dat algemeen gesproken de landbouwgronden verarmen door scheikundige bemesting en bestrijdingsmiddelen en dat het mineraalgehalte van de landbouwgronden fel vermindert. Bij veel groenten en fruit is het gehalte aan mineralen en vitamines duidelijk afgenomen. Trouwens de moderne tijd, stress op het werk, in het gezin, op de weg, zelfs op vakantie brengt een zwaardere lichamelijke- en geestelijke belasting mee, waardoor 42

SANA nr 27

veel mineralen verbruikt worden. Geen zelfproductie Ons lichaam kan een aantal vitamines aanmaken maar met mineralen is dit onmogelijk. Terwijl de mineralen toch voor ongeveer vijf percent deel uitmaken van ons lichaamsgewicht. Als we een tekort krijgen aan mineralen gaat zich dit eerst manifesteren op de minst vitale plaatsen. Het eerste treffen bij mineraaltekorten zijn: haren, huid en nagels. Haarproblemen Haarproblemen worden vaak veroorzaakt door een tekort aan mineralen. Algemene haaruitval, haaruitval in ronde kringen, menopauzale haaruitval maar ook haarroos zijn klachten die vaak te maken hebben met de verstoring van de mineraalhuishouding. Om je ha-

ren weer glanzend en gezond te maken kun je een haarkuur doen bestaande uit mineraalzouten. Afhankelijk van het probleem dat zich voordoet heb je bepaalde zouten nodig. Maar een algemene kuur voor haaruitval bestaat uit: de mineraalzouten: 2 – 7 – 8 – 9 – 11. • Mineraal 2: Calcium phosphoricum: Neutraliseert verzuring en zorgt voor een goede opname van de voedingsstoffen uit het voedsel. • Mineraal 7: Magnesium phosphoricum: Reinigt het lymfestelsel en neutraliseert effecten van spanningen en stress. Want vooral stress heeft invloed op haaruitval. • Mineraal 8: natrium chloratum/muriaticum : Zorgt voor een goede vochtverdeling.

• Mineraal 9: natrium phosphoricum: zorgt vooral voor het onschadelijk maken van reststoffen van eiwit en suikerstofwisseling. • Mineraal 11: silicea: Zorgt voor de groei van de haren. Haarroos: 1- 8 • Mineraal 1: Calcium fluoratum: Dat helpt om weefsels te vormen • Mineraal 8: natrium chloratum/muriaticum: Zorgt voor de vochtverdeling van oa de hoofdhuid. Daarnaast zijn er nog samenstellingen ter versterking van de haren en ronde haaruitval.

Voor verdere informatie: Wurfelderweg 25 3680 Maaseik Tel.: 089 56 45 85 E-mail: [email protected] Web: www.bellaret.be

Lorraine Op de Kamp SANA nr 27

43

Lekker en gezond koken met groentenkok Dominique Vreven

Tomatensoep met grijze garnalen en basilicum

D

e maanden augustus en september zijn de tomatenmaanden bij uitstek. Deze heerlijkheden van moeder natuur zijn dan zo overvloedig aanwezig op de markt en daarom beschikbaar voor een prikje. Goedkoop, lekker en boordevol vitamines (vooral vitamine C) en uiteraard lycopeen. Deze uit Mexico afkomstige vruchten (botanisch gezien) worden ingedeeld bij de groenten vanwege hun smaakeigenschappen en bereidingswijzen. Vroeger beschouwde men de tomaat meer als een sierplant. Net zoals de aardappel trouwens die men destijds kweekte voor de sierlijke bladeren. Vroeger stond het eten van tomaten gelijk aan het krijgen van “liefdeswaanzin” en er werden dan ook heuse liefdesdranken van gebrouwen. Boodschappenlijst voor 4 personen : • 500 g geschilde en fijngesneden ajuinen • 2 kg verse, rijpe tomaten • 1 courgette • 3 liter kippen- of groentenbouillon • peper en zout • 6 takjes citroenbasilicum of 3 takjes gewone breedbladige • 100g gepelde grijze garnalen of 250 g ongepelde • 3 soeplepels olijfolie Bereidingswijze • De lekkerste tomatensoep maakt u enkel van uien en tomaten. De courgette dient vooral om de soep een romige consistentie mee te geven. • Verhit uw kookpot en voeg de 44

SANA nr 27

olijfolie en de uien toe. Laat deze gedurende een vijftal minuten glazig worden op een zacht vuurtje. Snij ondertussen de tomaten in grove stukken en voeg ze eraan toe alsook de bouillon. Schil de courgette grondig zodat u er geen groen meer aan ziet, snij deze in blokjes en voeg hem bij de soep. Laat dit geheel ongeveer een half uurtje zachtjes koken. Mix dan de soep met een staafmixer of beter nog in de mixer-blender die de soep een nog meer romiger extraatje meegeeft. • Net voor het serveren voegt u er de gepelde garnalen en de fijngesneden basilicum aan toe. • Een heerlijk, geurend en super gezonde soep. Natuurlijk smakelijk!

Wij gebruikten citroenbasilicum omdat deze een prachtig en zacht citrusaroma heeft dat goed past bij tomaten. Een veel zachtere en minder sterke basilicumsmaak. Citroenbasilicum is trouwens heel makkelijk om zelf te kweken in vergelijking met zijn breedbladig broertje die het veel moeilijker heeft bij regenweer zoals de afgelopen maand juli. De struikjes zijn compact met kleine blaadjes die, als u ze afknipt spontaan terug nieuwe scheutjes vormen. U kan er een heel seizoen van oogsten. Teel ze best in een pot op vensterbank van uw keuken. Keukenpieten schillen en verwijderen dikwijls de zaadjes van tomaten. U kan dat voor deze soep ook doen maar dan mist u wel de frisheid, de aroma’s en het zurige karakter van tomaten. Uw soep gaat dan zoeter worden. Sommigen voegen enkele blaadjes van de tomatenplant aan hun soep toe. Deze geven een extra, groenige tomatentoets aan het geheel. Vroeger dacht men dat het blad erg giftig was maar onderzoek heeft aangetoond dat zoiets niet het geval is. Gebruik ze wel met mate! Tomaten uit de eigen moestuin/serre zijn een exclusieve delicatesse. Ze zijn subliem van smaak, hebben veel meer aroma, zijn niet waterig maar bezitten vaster vruchtvlees en u kan

ze telen in honderden varianten van geel, rood, paars, zwart, gestreept tot oranje in alle vormen en formaten. Bezit u geen tuin raak dan snel bevriend met een hobbytuinier. Meestal weet hij in dit seizoen toch niet wat te doen met zijn overvloedige serre oogst. Waar is het goed voor? Lycopeen is een carotenoïde en wordt dankzij zijn antioxidantenwerking in verband gebracht met het voorkomen van kanker (prostaat), hart- en vaatziekten en hoge bloeddruk. Lycopeen komt beter vrij als u de tomaten in een warme bereiding klaarmaakt. Omdat deze inhoudsstof een vetachtig karakter heeft doet in uw warme bereiding best wat boter of beter nog olijfolie. Dit zijn de optimale omstandigheden om volop te profiteren van dit schitterend antioxidans. Bij een rauwe tomaat zit het gehalte aan lycopeen ongeveer op de 3mg/100g tomaat. In tomatensoep kan dit al snel oplopen tot 10mg/100g en bij ingekookte tomaten zelfs tot 29mg/100g. Hoe meer u uw tomaten laat inkoken hoe meer lycopeen er beschikbaar wordt. Denk er wel aan dat u bij dergelijke kookprocessen afbraak doet aan het vitamine C gehalte. U staat hier dus voor de keuze!

‘t Vlierhof Hasseltsestraat 57A 3740 Bilzen Tel. 089 41 44 18 GSM 0478 61 33 02

[email protected] www.vlierhof.be

SANA nr 27

45

De groene vingers van Ivo Pauwels Ivo Pauwels, een gerenommeerd natuurkenner, auteur en groen-journalist verzorgt elke maand een aantal schitterende rubrieken in i-Sana.

Dragon maakt van heerlijke spijzen een feest!

PLANT VAN DE MAAND

DRAGON:

HET DRAKENKRUID

D

JE KAN HET NIET MISSEN IN DE VERFIJNDE KEUKEN

ragon is een kruid dat in geen enkele verfijnde keuken ontbreekt. Het kan in sausen, marinades en als strooisel op rauwkost gebruikt worden. de bekende béarnaisesaus is een typisch voorbeeld van een saus met het gekende dragonparfum. Dragon wordt ook gebruikt in vinaigrettes en mosterd. Het kruid was zelfs al in de middeleeuwen bekend en in gebruik. Normaal worden de blaadjes gebruikt, maar ook de bloemen zijn eetbaar. Soepen en omeletjes kunnen er ook mee op smaak gebracht worden en je kan er ook thee van zetten. Het mag eigenlijk in geen enkel tuin ontbreken. In de Renaissance heette dragon in het Nederlands ‘drakencruut’ en in Oudfrans ‘dragonce’. Beide zijn van ‘drakõn’ afgeleid, het Griekse woord voor slang of draak. Dragon dankt zijn naam aan de uitgegroeide bladeren die een beetje aan een drietenige drakenvoet doen denken. De Franse dragon is een waardevol keukenkruid met een haast verslavende bitterzoete smaak. Bij het proeven van een vers blaadje dragon 46

SANA nr 27

zullen geoefende smaakpapillen een vleugje anijs, een snuifje dille en een zuchtje vanille herkennen. Smulpapen prijzen de Franse dragon, Artemisia drancunculus, ook wanneer deze zijn rol speelt in gerechten met forel, zalm, eieren en kip. Op ieder aanrecht zou een flesje dragonazijn moeten staan. Om dragonazijn te maken hoef je niet meer te doen dan enkele takjes dragon in een flesje witte wijnazijn onder te dompelen. Gebruik dit aftreksel spaarzaam op de sla. Franse dragon Franse dragon is een winterharde, doorlevende kruidige plant die ongeveer een halve meter hoog wordt. In ons klimaat openen de laat in de zomer verschijnende witte bolvormige bloemknoppen zich haast nooit en ook zaad wordt niet gevormd. De bloempjes zijn bovendien zo klein dat

ze nauwelijks zouden opvallen. Het is gek maar er wordt een minderwaardig surrogaat voor de Franse dragon aangeboden, de Russische dragon. Dit laatste is een fors kruid waarvan de smaak slechts een flauw afkooksel is van die van Franse dragon. Russische dragon draagt de wetenschappelijke naam Artemisia dracunculus subsp. dracunculoides, Franse dragon Artemisia dracunculus. Ze behoren dus wel degelijk tot dezelfde soort en toch zijn de verschillen overduidelijk. Geen zaad: enkel scheuren of stekken Goede kruidenkwekerijen hebben enkel Franse dragon in huis. Wanneer de dragon in je tuin toch zaad produceert en zich uitzaait, heb je je in de luren laten leggen en heb je te maken met Russische dragon. Franse dragon kan enkel gescheurd en gestekt worden en is daarom duurder in aanschaf. Om de smaak helemaal op peil te houden doe je er goed aan de planten om de drie jaar te verplanten. In de zopas aangehaalde signatuurleer hielpen de drakenvoetachtige bladeren van Franse dragon naar verluidt tegen drakenbeten en bij gebrek aan deze verschrikkelijke dieren, wilde het drakenkruid ook wel helpen tegen slangengif.

SANA nr 27

47

Tuinsprokkels

Mierikswortel: Vitamine C tegen verkoudheid

S

inds Plinius in het begin van onze tijdrekening verkondigde dat mierikswortel een bijzonder gezond makende plant is, wordt hij gebruikt om maagklachten en verkoudheden te bestrijden. Wanneer je neus verstopt is, kan je een mierikswortel onder je neus raspen en er enkele stukjes van opeten. Bij zeevarende volkeren had de mierikswortel terecht de reputatie scheurbuik te voorkomen. De mierik bevat namelijk een grote hoeveelheid vitamine C. Wanneer je de fijn geraspte wortel een tijdje in olijfolie laat trekken zodat de prikkelende stoffen in de olie overgaan, heb je een deugddoende massageolie waarmee je pijnlijke gewrichten, spieren en winterhanden kunt behandelen.

Marjolein: een Babylonische spraakverwarring

H

48

et geslacht Origanum bevat een aantal verwante soorten en ondersoorten die alle

SANA nr 27

uiterst aromatische blaadjes bezitten. In de keuken vullen ze andere mediterrane kruiden aan. Ook in de tuin doet een aantal van die Origanumsoorten het prima. De meeste mensen en zelfs heel wat ervaren keukenprinsessen maken geen onderscheid tussen de verschillende soorten Origanum. Ervaren koks en kruidenkenners spreken van majoraan, Origanum majorana, potmarjolein, Origanum onites, en wilde marjolein of oregano, Origanum vulgare. Bovendien zijn er in alle talen nog een heel deel plaatselijke dialectwoorden voor. Zo spreekt men in het Nederlands van ‘welghemoet’ of ‘bergvreugd’ als men wilde marjolein bedoelt en majoraan heet, als het zo uitkomt, ook marjolein en tuinmarjolein. Gelukkig kunnen we terugvallen op de eenduidige wetenschappelijke of Latijnse naam. Delicaat kruid Majoraan, Origanum majorana, is een delicaat kruid dat sinds de 14de eeuw in onze streken wordt gebruikt. Het is een eenjarige plant die sinds die tijd nooit meer uit onze keuken werd verbannen. De tere zoete smaak vond al

welbehagen bij de Grieken en de Romeinen. Ze verspreidden de plant die nimmer een bittere nasmaak heeft, over Europa. De wilde marjolein of oregano echter heeft een veel krachtigere smaak waarmee deze doorlevende plant eerder geschikt is voor het kruiden van Spaanse en Mexicaanse gerechten. De potmarjolein is de minst aromatische van deze kruiden. Er bestaan nogal wat cultivars en tuinvariëteiten van de wilde marjolein. Origanum vulgare ‘Aureum’ heeft goudgele blaadjes en witte bloempjes. De mooiste tuinvariëteit heeft naast geel blad lichtroze bloemen en heet Origanum vulgare ‘Thumble’s Variety’. De wilde marjolein groeit in de vrije natuur voornamelijk op kalkhoudende grond. Geef de planten in de tuin dus een handje kalk. De plant is bedekt met harige oliecellen. De geur is plezierig en blijft lang aan de huid hangen. Zelfs in de winter behouden de dode stengels en bladeren die lekkere geur. Al deze Origanumsoorten worden in de bloeitijd, die meestal van eind juli tot diep in september valt, naarstig bezocht door bijen, hommels en vlinders want het zijn gulle nectarleveranciers. Om die

van Ivo Pauwels

reden staan de planten ook bij de imkers hoog genoteerd. In de tuin doet de wilde marjolein het prima aan de rand van een zonnige border.

Munt helpt na een “vette” maaltijd

M

unt is lekker. Ht heeft niet enkel zijn nut als smaakelement in muntjes, kauwgom tandpasta en snoepjes, het is ook lekker in thee en in de keuken. de engelsen gebruiken graag en veel munt in hun gerechten en eigenlijk is dat niet slecht. Munt is namelijk een prachtig middel om de galsecretie te bevorderen. Als je munt drinkt na een “vette” maaltijd, dan wordt er tienmaal meer gal in de twaalfvingerige darm gedeponeerd dan anders. Op die manier kunnen vetten gemaakkkelijker verteren en zal een zware maaltijd minde rlaag “op de maag” blijven liggen.

SANA nr 27

49

Hoe moet de omgeving en familie omgaan met Alzheimerpatiënt?

Eenzaamheid vergroot kans op Alzheimer

Ginkgo Biloba uitstekend preventief natuurmiddel

D

e bankbediende ging als elke ochtend zonder problemen naar het werk, gaf zijn vrouw een zoen en startte de auto. Amper twee uur later belde ze hem op bij de bank om te vragen waar hij bleef voor het avondeten. Zijn reactie dat het amper tien uur in de voormiddag was, drong blijkbaar niet goed door en dus haastte hij zich naar huis. Hij vreesde namelijk voor een trombose bij zijn vrouw. Na klinisch onderzoek bleek er van trombose geen sprake, wel van Alzheimer... En sedertdien heeft de vrouw geen correct contact met de buitenwereld. Alles lijkt van haar af te glijden, en redeneren is er ook niet meer bij... Alzheimer, het treft steeds meer mensen. Wat kan je er aan doen? Ook de natuurgeneeskunde heeft haar mogelijkheden, hoewel mirakels niet bestaan. Je hoorde er vroeger minder van, maar misschien bestond het wel, of had het andere vormen... in elk geval is de ziekte van Alzheimer in opmars. De toenemende vergrijzing is zeker niet de enige 50

SANA nr 27

een min of meer ernstige vorm van Alzheimer. Een zware opgave voor de maatschappij, maar nog meer voor de directe omgeving, want leven met een Alzheimerpatiënt is niet eenvoudig, soms onmogelijk, zodat thuis blijven of thuisverpleging moet worden vervangen door opname in een instelling. Maar wat is Alzheimer? Alzheimer is een vorm van dementie die tegenwoordig het meest voorkomt. Ruim tweederde van de gevallen van dementie op latere leeftijd kunnen ondergebracht worden in de categorie Alzheimer. Het zoeken naar oplossingen vergt ook het ontrafelen van de oorzaak en dat is niet eenvoudig. Verhoogde bloeddruk en een afwijkend gen op chromosoom 19 naast afwijkingen op andere chromosomen worden er aan gelinkt. Omdat Alzheimer meer voorkomt bij

vrouwen dan bij mannen neemt men aan dat er ook oestrogene invloeden kunnen spelen. Alzheimer is niet altijd leeftijdsgebonden, hoewel veroudering zeker het risico verhoogt. Men heeft Alzheimer gevonden bij vrouwen van middelbare leeftijd, denk aan het geval van de bankbediende. De ziekte kan zich zoals in dit geval plots manifesteren, maar evolueert meestal progressief, sluipend, zodat het aanvankelijk niet goed wordt opgemerkt door de omgeving. Veel Alzheimerpatiënten voelen wel dat er iets hapert en proberen dit dan ook te verbergen. Hoe merk je het? Geheugen: Alzheimer valt de omgeving op doordat de patiënt, geheugenstoornissen in het korte termijngeheugen vertoont. Men vergeet meteen wat men zopas verteld heeft. Nadien volgen gebeurtenissen uit het recent

verklaring en dus ging men op zoek naar mogelijke oorzaken met het oog op een mogelijke behandeling, maar vooral preventie. Tussen de 80 en 100.000 landgenoten lijden intussen aan SANA nr 27

51

Met de vergrijzing van de babyboomers stijgt ook het aantal Alzheimerpatiënten

verleden die men zich niet meer kan herinneren: familiefeestjes, geboorte van een kleinkind, de naam van zijn kleinkinderen. Voor het langetermijngeheugen is er geen probleem omdat hier geen nieuwe neuronen moeten worden gemaakt en geen inprenting noodzakelijk is Oriëntatie: Nu volgen stapsgewijs andere symptomen zoals desoriëntatie. - Eerst in de tijd: men weet niet meer welke dag van de week of welke maand het is. - Dan desoriëntatie in plaats: men vindt de weg niet meer naar huis, men weet niet waar men zich bevindt, men verlaat het huis en doolt rond, men loopt als het ware verloren in zijn eigen omgeving. - Tenslotte desoriëntatie in personen: Men herkent mensen uit zijn eigen omgeving niet waarna men ook zijn eigen familie niet meer herkent, en de namen van zijn eigen kinderen verwart of niet meer kan opdiepen. Verwarrende functies: Op den duur gaat men ook tegenstrijdige of verwarrende handelingen 52

SANA nr 27

uitvoeren: men weet eerst niet meer waar men iets neergelegd heeft, maar tenslotte gaat men ook onlogische handelingen verrichten, zoals de sleutels van de deuren in de koelkast leggen en het vlees in de brievenbus. Communicatiestoornissen: Tegelijk treden communicatiestoornissen op: je krijgt een verwarde uitleg tijdens een gesprek dat volkomen onlogisch is, er treden spraakstoornissen op, bepaalde begrippen kunnen nog moeilijk uitgesproken worden. Verwaarlozing: Als de familie niet ingrijpt, treedt er ook verregaande zelfverwaarlozing op. Men let niet meer op fatsoenlijke kleding, trekt kleding verkeerd aan en men verwaarloost zich ook wat hygiëne betreft. Emoties: Alzheimerpatiënten vertonen dikwijls emotionele uitbarstingen. Soms beginnen ze onbedaarlijk te lachen, maar ze kunnen zonder enig teken ook ontroostbaar beginnen huilen. Eenzaamheid is één oorzaak Men heeft nog geen duidelijk zicht op de echte oorzaak van de ziekte van Alzheimer en misschien is het ook wel een complex van oorzaken. In elk geval stelt men vast dat mensen die in

eenzaamheid leven, (bijvoorbeeld als gevolg van het overlijden van de partner), niemand hebben om mee te praten of het leven mee te delen, en bovendien weinig sociaal contact hebben en zich afzonderen, gemakkelijker het slachtoffer worden van Alzheimer dan mensen die mee blijven draaien in verenigingen, familie, gezin en ook een eigen taak hebben. Emotionele isolatie heeft er beslist mee te maken en moet vermeden worden. Robert S. Wilson, Ph.D., Rush University Medical Center, Chicago, en collega's analyseerden het verband tussen eenzaamheid en de ziekte van Alzheimer bij 823 personen met een gemiddelde leeftijd van 80,7 jaar. Daaruit bleek dat personen die zich eenzamer voelden, meer dan het dubbele risico liepen op het krijgen van de ziekte. In elk geval zijn er veranderingen in de hersenen. Vandaar dat men pas na overlijden met zekerheid de diagnose kan stellen, omdat er geen andere onderzoeksmethoden bestaan dan sectie op het hersenweefsel. Men zal door middel van hersenscan, EEG, bloedonderzoek en neurologisch onderzoek met cognitieve tests willen uitsluiten of er geen andere ziekte bestaat die gemakkelijker te behandelen is. Oplossingen Omdat de babyboomgeneratie veroudert, zullen meer en meer mensen gediagnosticeerd worden met de ziekte van Alzheimer. Velen blijven alleen wonen, soms omdat zij ervoor kiezen, maar ook omdat een echtgenoot is

overleden, of omdat ze weinig of geen kinderen in de buurt hebben, volgens een recent rapport. Mensen die regelmatig bezocht worden en geholpen worden door familie of een hulpverlener hebben een betere toekomstprognose: ze leven langer en krijgen minder last van diabetes en hartziekten, ook al omdat hun voeding beter in de hand wordt gehouden. Er moet beslist gelet worden op de bankactiviteiten van de Alzheimerpatiënt want er zijn al faillissementen voorgekomen uit misbruik van vertrouwen. Eenzaamheid moet ten allen prijze vermeden worden en daarom is dagelijks bezoek en controle of een opvang in een gespecialiseerde instelling het beste voor deze patiënten. De behandeling is afhankelijk van de ernst van de verschijnselen. Aangezien er geen duidelijke oorzaak is, kan behandeling ingewikkeld worden. Men richt zich hoofdzakelijk op de symptomen en zal waar nodig neuroleptica, kalmeermiddelen of antidepressiva geven. Natuurgeneeskundig is men nog het beste af met Ginkgo Biloba dat er voor bekend is de kleine haarvaten in de hersenen goed te laten bevloeien. Ginkgo is ook een uitstekend preventief middel. Wie dat vanaf middelbare leeftijd neemt, samen met visolie maakt een sterk verminderde kans op dementie en op Alzheimer. Tegelijk mag men de geheugentraining en een actief leven niet verwaarlozen. Jan van Bercken SANA nr 27

53

Advertentie

Advertentie

Mosa Nostra

DE MARETAK

natuur en dieetvoeding, lichaamsverzorging Dromen en ontwaken in een sprookjeswereld of gewoon blijven dromen? Kuuroord Mosa Nostra is meer dan een sprookje. Het is jouw biotoop van herbronnen en schoonheid. Stress glijdt van je lichaam en rust wordt je tweede huid. Relaxen wordt een belevenis, in jouw eigen droom en pure luxe. Mooi worden vanbinnen en vanbuiten. Elk mens is uniek en heeft andere wensen. Onze wellness arrangementen betoveren elkeen.

Openingsuren Behandelingen: Alle dagen: van 9 u tot 18 u Vrijdag: van 9 u tot 20 u Bathing & Sauna: van 9 u tot 18 u Basic Evening: tot 22 u Woensdag & zondag: sluitingsdag

Openingsuren: ma: di: wo: do: vrij: za:

9.30 9.30 9.30 9.30 9.30

12.30 12.30 12.30 12.30 12.30

13.30 13.30 13.30 13.30 13.30 13.30

18.00 18.00 18.00 18.00 18.00 18.00

Kempenstraat 31 - 3650 Dilsen-Stokkem 089 75 23 30 - [email protected]

www.mosanostra.be

54

SANA nr 27

De Merodelei 36 - 2300 Turnhout Tel.: 014/42 47 63 Openingsuren: van maandag t/m zaterdag 09u30 - 18u00

Korspelsesteenweg 86 - 3581 Beverlo Tel.: 011/40.14.07 www.brouwland.com Openingsuren :

Maandag - vrijdag:

Zaterdag:

9u tot 18u

9u tot 17u

Zwaar gevoel na het eten? Cardubell helpt!

Bijzondere eigenschappen: * Ondersteunt de vertering van vetten * Goed voor de leverfunctie * Helpt bij een vol gevoel in de maag * Goed voor de galfunctie * 100% natuurlijk / 15% alc.

Voel je wel met fytobell! Meer info op: www.fytobell.be E-mail: [email protected] Tel:011/37.19.24 SANA nr 27

55

Advertentie

Met vitamine C

Voor een ijzersterke weerstand 180 tabletten Verkrijgbaar bij de apotheek met CNK bestelcode: 2595-791. Of vraag ernaar in de betere natuurwinkel.

• Ondersteunt het immuunsysteem • Gemakkelijk in te nemen Tijdelijk gratis pillendoosje in de verpakking

www. 56

SANA nr 27

.be