EEN ZAAIER GING UIT...deel 2
In deel 1 van deze lesbrief zagen we dat het wereldwijde bedrijf Monsanto alleenrecht (patent of ook wel octrooi geheten) op zaaigoed probeert te krijgen. Het bedrijf probeert zoveel mogelijk zaden haar ‘eigendom’ te maken, door het zaad genetisch te veranderen. Alleen door in een laboratorium aan het zaad unieke, nieuw gecreëerde eigenschappen te geven, kun je al het zaad dat uit dit zaad voortkomt je commercieel toe-eigenen, dat wil zeggen: verhandelen zoveel je maar wilt. Een van de rijkste mensen op Aarde heeft ooit gezegd: wie de voedselketen beheerst, beheerst de hele wereld. In het eerste deel van deze lesbrief zagen we ook dat miljoenen boeren rechtszaken aanspanden tegen de monopolie posite van Monsanto. Maar Barack Obama, president van Amerika heeft het bedrijf via een nieuwe wet onschendbaar verklaard. *1) Monsanto staat vanaf nu boven de wet. Het bedrijf kan niet meer voor de rechter gedaagd of vervolgd worden wegens wandaden. Veel mensen zijn verbijsterd dat een bedrijf boven de wet geplaatst kan worden. Zouden sommige megagrote industriëlen misschien meer macht hebben dan de regeringsleiders zelf? Op 25 mei 2013 wordt een wereldwijde protestmars georganiseerd tegen de chemiereus Monsanto. Mensen willen weten wat zij eten. VOEDSELZEKERHEIDSINDEX Hoe het spel om de macht over ons voedsel ook verloopt, in dit deel kijken we vooral naar het voedsel zelf. Hoe is het met onze voeding gesteld? Is ons voedsel veilig? Wat is de kwaliteit? Wat is gezonde voeding, en welke voedingsmiddelen zijn minder heilzaam? Over de kwaliteit en veiligheid van ons voedsel waakt de voedselzekerheidsindex. Ondanks de achteruitgang in biodiversiteit en ruim een halve eeuw intensief gebruik van bestrijdingsmiddelen behoort het voedsel in Nederland volgens deze index tot de top 5 op Aarde. Toch blijkt niet altijd alles in orde met ons voedsel. Paardenvlees in pastasaus, varkensvlees in lamsshoarma, nepkaas. Incidenten, bijvoorbeeld waarbij kankerverwekkende stoffen zoals aflatoxine, via beschimmelde Servische maïs in veevoer en vervolgens in onze melk terecht kan komen, zijn steeds vaker in het nieuws. Is de index wel helemaal betrouwbaar? Kwaliteit van voedingsmiddelen gaat over heel wat meer dan versheid alleen. Vluchtig 1
onderzoek laat zien dat het megabedrijf DuPont een van de hoofdsponsors is. Dit chemische bedrijf dat wereldwijd opereert is zeker niet belangeloos te noemen, want zoals we verderop zullen zien zitten er heel wat hulpstoffen in onze voeding die rechtstreeks uit de fabriek i.p.v. van het land komt. Beslist geen onafhankelijke index dus.*2) Het blijkt met onze voeding slechter gesteld te zijn dan menigeen vermoedt. Veel vitamine C, te koop als voedingssupplement (‘gezonde pilletjes’), is meestal van chemische oorsprong, afkomstig van genetisch gemanipuleerde mais. Het wordt verkocht als ascorbinezuur en de consument denkt z’n gezondheid er mee te ondersteunen, maar of dat ook zo is? Dat goede, gezonde voeding over iets heel anders gaat dan een aantrekkelijke verpakking en verleidelijke reclameborden, spreekt voor zich. Maar in een aantal gevallen is sprake van regelrechte misleiding, ondanks alle controle en toezicht. Dat gefrituurde voeding als chips en patat niet tot de allergezondste voedingsmiddelen behoren weet iedereen, maar onbekend is dat er door het frituren een giftige stof ontstaat. Die hoeft niet op de verpakking te worden vermeld, want hoort niet tot de ingrediënten voorafgaand aan het productieproces. Maar eenmaal in de zak, of op je bord, maakt de stof wel degelijk deel uit van je menu. Betekent dit dat je ook al geen chips meer mag eten? Nee hoor, maar het devies is wel: met mate. Wie gevarieerd eet, en daarbij ook fruit en verse groene groenten in z’n menu heeft, is gezond bezig. De voorbeelden geven wel aan dat het ‘oppassen geblazen’ is tegenwoordig, want niets is meer wat het lijkt. Met een appel weet je letterlijk wat je in de hand hebt, maar hoeveel voedingsmiddelen dragen niet twintig of meer ingrediënten op hun verpakking, meestal in onbegrijpelijke namen en onleesbaar kleine lettertjes?
• Links: coöperatieve melkfabriek “De Duif”uit Nieuwerkerk (1892). Rechts: geautomatiseerde productielijn in moderne zuivelfabriek.
Ook zijn de gevolgen tegenwoordig veel groter dan vroeger als er iets mis gaat. Zo had bijvoorbeeld vroeger elke plaats zijn eigen melkfabriek. Als daar iets gebeurde, werden er misschien tien mensen ziek. Buiten het dorp wist niemand dat. Nu wordt bijna alle melk in Nederland verwerkt door één bedrijf. Als daar wat mis gaat, gaat het meteen ook ‘goed mis’! NEPKAAS Nog een leuk voorbeeld dat er soms flink ‘gerommeld’ wordt met ons eten: nepkaas. Supermarkten, McDonalds en pizzeria's verkopen nepkaas zonder dat wij het weten. Nepkaas is ‘kaas’ waar geen koe meer aan te pas is gekomen. Vooral toegepast in ‘gemengde’ etenswaar zoals bijvoorbeeld lasagne, pizza en cheeseburgers. Uit onderzoek van het RVU-televisieprogramma Keuringsdienst van Waarde blijkt dat kaasfabrikanten in plaats van melk vaak goedkope plantaardige olie gebruiken om kaas te maken. Op de verpakking vind je hiervan vaak niets terug omdat een klein beetje echte kaas wordt toegevoegd. Op de verpakking kan dan gewoon staan dat er echte kaas in zit. Slimme truc! 2
Door toevoeging van geur-, kleur- en smaakstoffen kan iedere gewenste soort nepkaas worden gemaakt. Zo wordt er in Zuid-Europa veel nep-Gouda gegeten zonder dat iemand dit door heeft en eten wij vaak nep-mozzarella. Uit een steekproef van de Keuringsdienst van Waarde blijkt dat zelfs in meer dan 50% van de producten nepkaas zit. In de cheeseburger van McDonalds zit 30% nepkaas, in een huismerk lasagne van Albert Heijn 40%, en in een pizza gekocht bij de COOP, onderdeel van Superunie, zat zelfs 70% nepkaas. Verder blijkt uit het onderzoek van het TV-programma dat vooral voor pizza’s van pizzeria's nepkaas wordt gebruikt. Restanten van echte kaas worden daarvoor met nepkaas versneden. Sommige pizza’s bestaan zelfs voor 100% uit nepkaas.*3) Klaarblijkelijk worden er heel wat culinaire trucjes uitgehaald om ons allerlei ‘lekkers’ in de maag te splitsen, dat menigeen - indien hij beter wist – nooit zou eten. Dat er varkensvlees in lamsshoarma wordt verwerkt, is ronduit aanstootgevend voor moslims. Volgens hun geloof dienen zij geen varkensvlees te nuttigen. Dat er in sommige gevallen ontoelaatbaar ‘gerommeld’ wordt met voedingsmiddelen, uitsluitend met als doel om er maximaal aan te verdienen, wordt ook duidelijk door die gevallen waarbij voedsel met water wordt ingespoten om het gewicht (en dus de prijs!) te verhogen. Schandaal volgt op schandaal in wat wel eens een ‘bedorven’ tijd genoemd zou kunnen worden. *4)
Toch is er nog genoeg gezonds over om lekker en goed te kunnen eten. Maar oppassen lijkt steeds vaker het devies. Hoe zit het bijvoorbeeld met brood? Hoe donkerder het brood, des te gezonder, wordt vaak gedacht. Dit is echter niet in alle gevallen waar; er worden namelijk vaak gewoon kleurstoffen in het brood gedaan. In principe kan brood namelijk niet donkerder zijn dan volkoren. Brood dat heel donker is, blijkt vaak witbloem wat gekleurd wordt met gebrande granen. Maar gebrand voedsel is sowieso niet goed voor een mens.*5) De kleur op zich is dus zeker geen goede graadmeter om te weten of het brood voldoende vezels bevat. Zo wordt het steeds moeilijker om te weten wat verstandig is. Ook zit er in bijna alle brood van de bakker ‘broodverbetermiddel’ en allerlei hulpstoffen, die ervoor zorgen dat het brood beter rijst, bijna niet uitdroogt en langer houdbaar is. Misschien is het nog het verstandigst om gewoon je brood zelf te bakken. Maar ja, wie heeft daar nog tijd voor? Soms is de misleiding compleet. Zeven jaar lang heeft Unilever geadverteerd voor “Blueband Goede Start! Wit Brood” met de slogan “Het lekkerste wit waar volkoren in zit”. Totdat het bedrijf werd teruggefloten door de Stichting Reclame Code (RCC), aangezien er geen kruimel volkoren aan dit brood te pas komt. De term volkoren wordt in het woordenboek omschreven als ‘waaruit de zemelen niet verwijderd zijn’ en volkorenbrood als: ‘brood waarin de gehele korrel, grof gemalen, verwerkt is’. Blueband Goede Start! Witbrood bevat echter niet de gehele korrel en de zemel is er ook uitgehaald.
Ook mag niet langer geadverteerd worden met “Slankbrood”, omdat het misleidend is. Nu wordt het vaak “Lijnbrood” genoemd, want sommige producenten zijn nu eenmaal onverbeterlijk…*6) 3
SIMPEL EN GEZOND
Toch even opletten voor je iets in je mond stopt. stopt Hoewel, er is een heel eenvoudige wegwijzer voor gezonde voeding: hoe onbewerkter het voedsel – dus hoe meer ‘puur natuur’ -, hoe gezonder! Wat gaat er boven een zongerijpte tomaat, een overheerlijke banaan of avocado? Fruit en groente behoren eigenlijk je belangrijkste voedingsmiddelen te zijn. Broccoli is supergezond! Natuurlijk heb je ook eiwitten en vetten nodig, maar vergeet niet: nie uit recent onderzoek is gebleken dat de gemiddelde Europeaan minstens 60% te veel eiwitten eet. Dat is vooral te wijten aan overconsumptie van vlees en zuivel (melk en kaas). Vlees is niet zo goed voor een mens, onder meer omdat het sterk verzurend is, waardoor je sneller verouderd. Weinig mensen weten dat vlees ook veel gifstoffen bevat, zelfs als het vlees van een biologische slager afkomstig is, hoewel dit laatste natuurlijk vele malen gezonder is dan ‘gewoon’ vlees dat vol antibiotica en groeihormonen zit. Antibiotica om niet ziek te worden, en hormonen om snel te groeien. Dat wil jij toch niet eten? Interessant om te weten is dat ons darmstelsel ten ene male ongeschikt is voor de vertering van vlees. Daar is het letterlijk veel te lang voor, voor waardoor het snel verteerde vlees gaat rotten in de darm.. Ook ons gebit dat hoofdzakelijk uit kauwvlakken (kiezen) bestaat en in het geheel niet de typische roofdier tanden bezit om vlees te kunnen verscheuren, toont eigenlijk al duidelijk aan dat de natuur ons niet heeft aangewezen als carnivoren (= vleesetende dieren). Toegegeven, een mens ens heeft ook geen zeven magen zoals een koe, en gras verteren we absoluut niet. Maar de gangbare opvatting dat de oorspronkelijke mensen “jagers en verzamelaars” waren zou wel eens bijstelling kunnen behoeven. De vroegste mensen leefden in een tropische klimaatgordel, zonder seizoenswisselingen, seizoensw waarbij alle voedsel in de vorm van vruchten, groenten en zaden permanent, het hele jaar door zo voor de pluk voorradig was. Koken, bakken en braden zijn in feite oude uitvindingen om problemen in tijde van voedselschaarste en houdbaarheid op te lossen. Maar natuurlijk is de situatie voor bijvoorbeeld een Eskimo heel anders; die moet wel vlees en vis eten! Om te overleven in een gebied dat niet alleen bar koud is, maar waar nooit en te nimmer één groen sprietje groeit. Voor ons geldt echter, datt een visje eten vaak nog ongezonder is dan vlees, omdat de oceanen zo vervuild zijn geraakt. Kinderen eten trouwens over het algemeen sowieso niet graag g vis, hooguit een visstick. Vissen zijn tegenwoordig eigenlijk een soort opslagplaatsen van chemisch afval geworden. (zie voor meer informatie de lesbrief: “Het landschap onder en bóven water”) 4
Natuurlijk is een stukje vlees of een visje op z’n tijd heus geen aanslag op je lichaam, maar voor je dagelijkse portie gezondheid beslist af te raden. VAN PLOFKIP NAAR BOFKIP? Eigenlijk is het hele leven van slachtvee ronduit ‘ziek’ te noemen. Een voorbeeld: een kip wordt zo snel opgekweekt dat hij in maximaal zes weken slachtrijp is. Precies uitgekiend. Knap zul je denken. Zeker, maar ook compleet dieronwaardig. Zou diezelfde kip de kans krijgen om door te leven, dan zou hij vanzelf sterven aan een hartinfarct op de leeftijd van zeven weken. Deze kippen kunnen niet meer op hun eigen poten staan en groeien zichzelf letterlijk binnen de kortste keren dood.
Een schrijnende situatie. In de kinderboerderij werd ons als kleuter geleerd dat kippen leuk zijn, en dat zijn ze ook. Maar denk je dat al die tienduizenden kippen in legbatterijen het ‘leuk’ vinden om zo te moeten leven? Natuurlijk niet! Gelukkig denkt de moderne mens ook aan de belangen van het dier. Zo verscheen er in februari 2013 een artikel in de krant met als kop “De plofkip gaat weg – de plofkip maakt in de Nederlandse supermarkten plaats voor een kip die langzamer groeit”. De nieuwste kip heet geen plofkip meer – want niemand wil die kip nog langer op z’n bordje krijgen. Dus wordt er wat aan gedaan. De nieuwste kip heeft een levensduur van 45 dagen, i.p.v. de vroegere 39 tot 42 dagen. De nieuwste kip krijgt maar liefst 6 uur nachtrust i.p.v. de vroegere 4 uur, voordat de elektrische verlichting hem weer in z’n levensritme dwingt. De nieuwste kip deelt met 17 maatjes precies 1 vierkante meter leefruimte, i.p.v. de vroegere situatie waarbij 20 plofkippen diezelfde krappe meter moesten delen. De nieuwste kip groeit precies 50 gram per dag, i.p.v. de vroegere 65 gram. Nog geen ‘bofkip’, maar wel “een stapje voor het milieu”, aldus de krant. *7) De kippen ‘nieuwe stijl’ komen nooit buiten, weten niet wat daglicht is, hebben nooit mogen ervaren hoe lekker de aarde ruikt. Geen dag hebben zij zich in het zonnetje kunnen koesteren, nooit met hun poten kunnen ‘harken’ op zoek naar wat wormpjes of een niet-te-versmaden slakje! De kip ‘nieuwe stijl’ leeft een paar dagen langer dan nu, en wij noemen dit met een mooi woord ‘investeren in dierenwelzijn’. Overigens duurt het nog tot 2020 voordat alle plofkippen in de Nederlandse supermarkten vervangen zullen zijn door de trager groeiende variant. We namen als voorbeeld de plofkip, maar met koeien en varkens is het niet veel beter gesteld. En omdat de dieren zeer gestrest het slachthuis ingaan, worden zij ook met tranquilizers ingespoten; chemicaliën om hen kalm en rustig
5
te houden. Zowel de stress(hormonen) als de tranquillizers, samen met de levenslang toegediende antibiotica en groeihormonen, komen allemaal op jouw bordje, en daarvandaan, rechtstreeks in jouw lichaam terecht. Terecht of onterecht? Volkomen onterecht natuurlijk, want hiermee vergiftig je op de lange duur je eigen lichaam. DER MENSCH IST WAS ER IβT.*8) Amerikanen eten minder maar worden dikker, zo blijkt uit onderzoek van de Amerikaanse gezondheidsdienst. In de afgelopen jaren daalde de dagelijkse inname van calorieën, maar het aantal mensen dat lijdt aan obsesitas (= overgewicht) stijgt. Ruim één derde van alle Amerikanen is te dik. Minder eten en toch dikker worden, hoe kan dat? Misschien omdat mensen te weinig bewegen? Of spelen andere factoren hierbij mogelijk een rol? Vreemd genoeg wordt in onderzoeken vrijwel nooit rekening gehouden met het feit dat toxines (afvalstoffen of giftige stoffen) in vetweefsel wordt opgeslagen.*9) Ieder menselijk lichaam produceert afvalstoffen, en in het gunstige geval worden die netjes afgevoerd, bijvoorbeeld door middel van zweten. Op het moment dat we langdurig bloot staan aan een overdaad aan giftige stoffen, hetzij uit voedingsmiddelen, hetzij cosmetische producten, chemicaliën of luchtverontreiniging, kan het lichaam het niet meer bijbenen. Er komt dan meer afval bij dan er kan worden afgevoerd. In dat geval zou het lichaam zichzelf langzaamaan vergiftigen. Als een soort ´noodoplossing´ heeft het lichaam een slim mechanisme bedacht: toxines worden in vetcellen opgeslagen en ingekapseld. Vetweefsel behoort in wezen tot ‘overtollig’ weefsel; het vormt letterlijk een voedselvoorraadje voor magere tijden. Daarmee is vetweefsel een ideale opslagplaats voor het lichaam om gifstoffen in op te slaan, zonder dat vitale functies of de organen er te veel last van ondervinden. Ook het vasthouden van vocht is zo’n noodoplossing van het lichaam. Door water in het lichaam vast te houden, kunnen de gifstoffen daarin worden opgelost, zodat ze niet in de organen komen. Maar de opslag van veel vocht in het lichaam maakt ook dik! De enorme toename van obesitas patiënten in de Westerse wereld is zodoende beslist niet alleen te wijten aan overconsumptie alleen, maar ook aan grote hoeveelheden gif in het lichaam.
ALLES WAT JE OPSMEERT MOET JE KUNNEN ETEN Dat klinkt misschien een beetje vreemd, maar het is werkelijk waar; alles wat je op je huid smeert, zou je moeten kunnen eten. Onze huid is ons grootste orgaan. Alles wat je opsmeert wordt snel opgenomen, en voor je er erg in hebt, zijn al deze stoffen verspreid door ons systeem.*10) Het hart is belangrijk, maar de lever is nóg belangrijker. De lever is namelijk het orgaan dat voor reiniging zorgt. Zou de lever daar niet meer toe in staat zijn, dan zou het hart op een gegeven moment ook ophouden met kloppen. Wie overal aan meedoet en alles gelooft wat pharmacie, commercie en mode ons voorspiegelen, zorgt er voor dat zijn lever keihard moet werken. Verkeerde voeding, smeerseltjes, ‘huidverzorgingsproducten’, pharmaceutische producten zoals pillen, vaccins en poeders; dat alles belast de lever.
Enkele zonnebrandcrèmes uit het rijke assortiment…
6
Alles wat je opsmeert moet je kunnen eten. Als je deze eenvoudige regel serieus neemt, dan is zonnebrandcrème ook uit den boze. En inderdaad blijkt bij nadere inspectie de meeste zonnebrandcrèmes chemische rommel te zijn. Bovendien nog kankerverwekkend op de koop toe. Niet zelden blijkt hoe hoger de beschermingsfactor, hoe schadelijker het product. *11) Zonlicht blijkt om vele redenen heel gezond voor een mens, mits met mate toegediend. Dat laatste wil zeggen dat uren lang in de zon liggen ‘bakken’ op het heetst van de dag zonder meer is af te raden. Maar eigenlijk heeft iedereen minstens 1½ uur zonlicht per dag nodig. Zonlicht is de grootste leverancier van vitamine D, waarvan we ’s zomers een voorraadje opbouwen, om gezond de winter door te kunnen komen. Steeds meer mensen leven uitsluitend achter dubbelglas in kantoren en schoollokalen, of achter de autoruit en (dashboard)computer. Directe blootstelling aan daglicht is een essentiële voedingsbron, waaraan miljoenen mensen chronisch tekort hebben door de moderne, van de natuur vervreemde levenswijze. Beter dan zonnebrandcrème is het om een beetje kokosvet, sesamolie of andere natuurlijke, plantaardige olie op de huid te smeren, ter bescherming tegen uitdroging. En natuurlijk gewoon niet te lang in de zon zitten! Zonnecrème voor kids
Een paar chemische stofjes die zoal in zonne-cosmetica voorkomen: (Let vooral op de uitspraak) Oxybenzone, (ook wel Benzofenon-3 genoemd), Tinosorb, (ookwel Bemotrizinol genoemd), Bisethylhexyloxyphenol methoxyphenyl triazine (Trinosorb S), Bisocrtrizole, Mythelene bis-benzotriazolyl tetramethylbutylphenol (Tinosorb M), Octyl methoxycinnamate (Tinosorb OMC), Mexoryl (dit laatste kan op het etiket ook Ecamsule heten), en tot slot; Terephthaly lidene dicamphor sulfonic, oftewel Drometrizole trisiloxane.
Toch maar liever de zonnebank? Met alle ‘klimaatsveranderingen’ op aarde waarbij er aanzienlijk minder zonlicht op aarde valt dan voorheen, en de zomers meer en meer op zich laten wachten, - is er ook nog altijd het alternatief van spray tanning. Een behandeling duurt slechts 12 tot 15 minuten en je mag je onderbroek aanhouden terwijl je “zonnebruin” wordt gespoten. Natuurlijk volkomen “huidvriendelijk” volgens de adverteerders. “Je voelt je fantastisch en zo zie je er ook uit”. De moderne, er fantastisch-uitziende-mens heeft de zon helemaal niet meer nodig. Maar de werkelijkheid is anders. De zon is de grootste leverancier van het zo noodzakelijke vitamine D. De misvatting dat de mens het zonder de natuur ook wel af kan, zal nog een lelijk staartje krijgen. Ook dragen steeds meer mensen een zonnebril, zelfs als de zon niet fel schijnt. Maar zoals gezegd is zonlicht heel belangrijk voor ons, en de pijnappelklier, die zich in het midden van je hoofd bevind (zie ook de lesbrief “Het onzichtbare landschap van resonantie”), is voor de goede werking afhankelijk van (ongefilterd) zonlicht. Hetzelfde geldt voor de hypothalamus, nog zo’n belangrijke klier in onze hersenen. *12) Terug kijkend naar wat mensen massaal op hun huid smeren, zouden we er verstandig aan doen alvorens een nieuwe bodylotion, badschuim, deodorant of shampoo te kopen, de kleine lettertjes op de verpakking te lezen. Soms is het een waar arsenaal aan chemische bestanddelen, die je voor geen goud ter wereld in je mond zou willen stoppen, maar die we veelal wel achteloos op de huid smeren. Is het niet te zot voor woorden dat een doorsnee product zevenendertig ingrediënten kan bevatten? Vergeet niet dat de huid geen pantser is. Je ademt zelfs door de poriën van je huid. Vluchtige stoffen zoals bijvoorbeeld benzine, worden binnen een fractie van een seconde bij aanraking met de huid in de bloedbaan opgenomen (!) 7
EDUCATIE EN INFORMATIE We worden bedolven onder informatie, ormatie, reclame’s, schoolprogramma, maar klopt het ook allemaal? Vrijwel altijd zijn er belangen in het geding die nog al eens een sluier werpen over de werkelijkheid. Soms subtiel, andere keren overduidelijk. Het verwerven van helder inzicht in de kritieke eke situatie waarin onze planeet en wijzelf ons bevinden vereist moed, doorzettingsvermogen en een onafhankelijke geest. Reclame en commercie zijn er uitermate goed van doordrongen dat mensen slechts datgene onthouden wat herhaald wordt . Het gaat niet om de inhoud van de boodschap, maar uitsluitend om de herhaling. De Engelse schrijver Oscar Wilde heeft ooit gezegd: “De meeste mensen zijn anderen; hun un gedachten andermans gedachten, edachten, hun leven imitatie, hun passies namaak”. VULSTOFFEN EN VOEDING In heel veel producten zitten E-nummers. nummers. E-nummers E nummers zijn toevoegingsmiddelen, zoals kleurstoffen en conserveermiddelen. Sommige zijn kunstmatig, dus chemisch geproduceerd, andere zijn natuurlijke hulpstoffen. Zo geeft bijvoorbeeld het kruid kurkuma een geell kleurtje aan je eten. Bovendien is het nog heel gezond ook. Maar dat geldt helaas niet voor alle toevoegingsmiddelen, integendeel! Het boekje “Alles over E-nummers en etiketten – Weet Wat Je Eet” van de Nederlandse Voedingsstichting (2010) stelt: “E-nummers zijn veilig. Het is zelfs het meest onderzochte deel van je voeding”. voeding”. Dat laatste mag misschien waar zijn, maar de voedingsstichting heeft beslist zelf geen onderzoek gedaan. E-nummers E nummers zijn in vele gevallen op o de lange termijn ronduit schadelijk, en staan aan de basis van vele klachten, ziekten en ouderdomsgebreken, - hoe ongeloofwaardig en zelfs schokkend dit ook moge klinken. De gevaren van consumptie van producten welke aspartaam, (E951), glutamaat (E621), glycine lycine (E640) en vele andere E-nummerss bevatten, raken bij steeds meer mensen bekend. Dat de “E” staat voor “Europees-goedgekeurd” “Europees goedgekeurd” drukt vertrouwen uit. Een vertrouwen vertrouwe dat grondig geschaad wordt en, als Europa niet rap zelf maatregelen neemt om haar burgers te beschermen, z’n langste tijd gehad heeft. Klakkeloos worden omschrijvingen en voorschriften door de Nederlandse Voedingsstichting overgenomen, waar in feite het multinationale bedrijfsleven halve waarheden verkondigt vanuit enorme achterliggende financiële belangen. Corinne Gouget publiceerde een schokkend vergelijkend onderzoek. Haar gids “Wat “Wat Zit Er In Uw Eten?” beslaat alle in totaal 1520 E-nummers. nummers. “Op basis van wat u met deze gids te weten komt, kunnen heel wat producten de kliko in. Het gaat om onze gezondheid die we gratis hebben hebben gekregen, nergens te koop is, maar die wel dagelijks op de tocht staat omdat voedselproducenten het belang van hun portemonnee groter achten dan onze gezondheid”, aldus het boekje, gebaseerd op tientallen internationale onderzoeken.
Voedings-Weetje: Groente houd je scherp! scher Men heeft ontdekt dat oudere mensen die tot wel drie keer per dag groenten eten aanzienlijk scherper en helderder van geest blijven, in vergelijking tot ouderen die helemaal geen groenten eten.
WE FEED THE WORLD (‘Wij geven de wereld te eten’) Een indrukwekkende ndrukwekkende documentaire omtrent de schrijnende situaties rondom ons voedsel is de film ‘We ‘ Feed The World’ *13) Wereldwijd sterven jaarlijks aarlijks 100.000 mensen aan ondervoeding of de directe gevolgen daarvan. Het Wereld Voedsel Rapport port van de FAO (Food & Agriculture Organasation van de V.N.) in Rome stelt dat het jaarlijkse cijfer van ondervoede mensen inmiddels rond de 850.000 ligt, een aantal dat alsmaar groeit, groeit terwijl 8
hetzelfde rapport laat zien dat met het tegenwoordige boerenbedrijf de wereld met gemak 12 miljard mensen kan voeden. In deel 1 (pag.4) vertelden we al dat een kleine groep van super grote topbedrijven bijna de helft van de wereldhandel voor hun rekening neemt. Zo voert ‘s werelds grootste voedselproducent Nestlé meer dan 8000 verschillende merken. Feitelijk is winst het enige oogmerk van deze corporaties.
Maître André, Oude Tonge: modern voedingsbedrijf gespecialiseerd in kant en klare maaltijden. “Gemak, genot, goedkoop,…maar ook gezond?”
OVERTOLLIG VOEDSEL Tegelijkertijd met de honger in de wereld, wordt er ook heel veel voedsel weggegooid. Een pijnlijk kontrast. In Duitsland alleen al wordt jaarlijks 15 miljoen ton aan levensmiddelen weg gegooid (Een ton = 1000 kg). Om je een voorstelling bij dit getal te geven: dat zijn 500.000 afgeladen vrachtwagens op een rij van Berlijn tot Peking! In de lesbrief Het landschap onder en boven water schreven we al dat 40% van alle visvangst ‘bijvangst’ is. In deze voedingsindustrie die visserij heet gaat zodoende bijna de helft van alle vangst gewond of dood weer overboord (pag. 7 -8) Schokkend voor wie bedenkt dat inheemse volken, die volkomen in harmonie met de natuur leven, helemaal niets weggooien. Stuurt een slimme wegwerpmaatschappij er niet doelgericht op aan om niets duurzaam te laten zijn, zelfs niet de gezondheid van mensen? Zie ook de filmtrailer ‘Taste The Waste’ (‘Proef het Afval’) over de enorme hoeveelheden voedsel die worden weggegooid: http://www.youtube.com/watch?v=SLyQc3mLD74&feature=related Geen nieuw probleem… Het boek ‘Van Mens Tot Marionet- Hoe Imitatie De Menselijke Mogelijkheden Beperkt Tot Consumptie’ (1978) van Hans Ferrée vermeldt dat alleen al in Nederland jaarlijks 100 miljoen broden in de vuilnisbak belanden. Er is dus in vijfendertig jaar nog maar bar weinig veranderd. Zijn de mensen onverschillige consumenten geworden? Staan we apathisch toe te kijken zonder iets te doen? (‘Apathie’ wil zeggen een gebrek aan emotie, motivatie of enthousiasme). We kunnen onszelf onze onverschilligheid en apathie kwalijk nemen, maar beter is het om de vraag te stellen : “waar komt deze apathie vandaan?”. Zou het mogelijk zijn dat we al te langdurig zijn ‘doodgegooid’ met negatief nieuws, zonder dat ons inzicht werd verschaft in wat er werkelijk aan de hand is? Niets werkt zo verlammend op een mens in als een gevoel van machteloosheid. Als de snelheid en oppervlakkigheid van de T.V. ons tot machteloze toeschouwers reduceert, zou het dan kunnen dat zelfs ons vermogen tot zelfstandig denken stapje voor stapje wordt ontnomen? Wie de 9
programma’s bedient die de T.V ons jaar-in-jaar-uit voorschotelt heeft een enorme invloed op de geest van de mens. Het woord ‘televisie’ betekent letterlijk ‘ver-zien’, maar al dat gestaar draagt nauwelijks bij tot het ontwikkelen van visie, temeer daar de snelle voorverpakte ‘informatie’ in veel gevallen nauwelijks verwerkt, hooguit geconsumeerd kan worden. Hoeveel van onze opvattingen en ideeën zijn niet afkomstig van de T.V en social media, in plaats van van onszelf? Mensen praten en denken als op televisie. Zij kleden zich zoals op televisie. Zij zijn langzaamaan televisie. Televisie bespeelt moeiteloos de geesten van miljoenen mensen…
Voedings-Weetje: Voor 1 calorie supermarktvoeding zijn 9 à 10 calorieën fossiele brandstoffen nodig. { Een calorie is een waarde voor energie. Om een bepaalde hoeveelheid ‘levensenergie’, nl. voedsel, kant en klaar op de schappen in de supermarkt te krijgen, is dus 9 à 10 keer zoveel energie aan fossiele brandstoffen nodig. Fossiele brandstoffen zijn bijvoorbeeld aardolie, gas en kolen.}
DE CODEX ALIMENTARIUS – Wet op de Voedingsmiddelen. Dat de natuur al het goede in zich draagt is reeds vele malen gezegd, maar dat veel natuurlijke producten ronduit ziektes helpen voorkomen, is veel minder bekend. Vitamine B17 komt in een hoge concentratie voor in abrikozenpitten, en zij kunnen helpen om verschillende vormen van kanker te voorkomen of zelfs te bestrijden. In de Verenigde Staten ga je echter de gevangenis in als je abrikozenpitten verkoopt of je ermee laat behandelen.* 14) Tegelijkertijd zien we ook in Europa een grote toename in de controle op wat wij wel en niet mogen eten; de zogenaamde Codex Alimentarius, - Latijn voor “Wet op de Voedingsmiddelen”. Waar ze al niet wetten voor verzinnen, en dat terwijl de natuur toch één grote harmonieuze wetmatigheid is! Van de Voedsel en Warenautoriteit mag een website wel informatie geven over de gezonde werking van een voedings- of geneesmiddel (=vrijheid van meningsuiting), maar mag tegelijkertijd niet vertellen waar je het kunt kopen (=controle op informatie). En op een site van een webwinkel waar het verkocht wordt, mag er geen medische 10
informatie over worden verstrekt! Dit is het eerste uitvloeisel van de toepassing van de Codex Alimentarius, of te wel de Wet op de Voedingsmiddelen. Sommige webwinkels hebben reeds boetes gehad van vele tienduizenden euro’s. Zo kun je lezen op de site van http://www.abrikozenpitten.eu/: “Zo mogen wij enerzijds wel informatie geven over de abrikozenpitten maar in eenzelfde artikel/topic, mogen wij ze niet ter verkoop aanbieden. En anderzijds mogen wij dus wel de abrikozenpitten verkopen, maar dan mogen wij weer geen informatie daarbij geven. ( Hoe krom de wet kan zijn ! )” Misschien schuilt een deel van de verklaring in de volgende opmerking van filmmaker James Colquhoun: ‘Een kwart van wat je eet houd jou in leven, driekwart echter van wat jij eet houd je dokter in leven’ *15)
Iedereen, overal, elke cultuur weet: ‘Je bent wat je eet’! Zie hoe deze mieren exact de kleur aannemen van de vloeistof die ze drinken! Een grappig en direct bewijs dat ‘je bent wat je eet’!
‘Laat uw voedsel uw medicijn zijn, en uw medicijn uw voedsel’. De oude Griek Hipocrates was overtuigd van het aangeboren vermogen van mensen tot zelfgenezing. Het lichaam is zelf heel intelligent! Kijk maar eens hoe goed het spontaan zichzelf weet te genezen als je een wondje hebt. Met de enorme vlucht die de technologie heeft genomen is echter meer en meer het beeld ontstaan dat we voor gezondheid en genezing afhankelijk zijn van pil en dokter. Maar dat is lang niet altijd waar. David Wolfe: “De beste dokter in de wereld ben je zelf”. Daarvoor is dan wel een een groot zelfvertrouwen en geloof in eigen kracht voorwaarde, en dat is nou net hetgeen bij de meesten van ons, onder meer dankzij media, onderwijs en pharmacie krachtig is afgeleerd en ontmoedigd. Is het werkelijk zo moeilijk om zelf te bepalen wat je wel of niet kunt eten? Tijdens het lezen van deze lesbrief zou je soms dat gevoel kunnen krijgen. Maar een proef met baby’s die zelf mochten kiezen uit allerlei voeding die voor hen klaar was gezet en dat ze met hun handen mochten pakken, wees uit dat deze baby’s na verloop van tijd precies binnen kregen wat hun lichaampje nodig heeft! Ook al aten zij bijvoorbeeld eerst alleen maar banaan, of juist alleen maar yoghurt, of wat dan ook, na verloop van tijd kies je vanzelf wat anders. Het lichaam is zelf heel intelligent! De kunst is er goed naar te luisteren. Wil je zelf de proef op de som doen? Best hoor, kies maar wat jij het liefste eet, bijvoorbeeld patat met appelmoes en slagroomtaart toe. Wedden dat je na drie dagen vanzelf zin hebt gekregen in een fris appeltje of die ‘vieze’ spruitjes? Zo zie je maar, eigenlijk is de hele kwestie van ons voedsel toch heel simpel. Deze lesbrief heeft je wel geleerd, dat het tegenwoordig meer oppassen geblazen is, omdat de kwaliteit van ons voedsel sterk is afgenomen. Op de tabel op de volgende pagina zie je hoe in verloop van tijd belangrijke fruit en groentesoorten steeds minder essentiële mineralen en vitamines bevatten. Dat betekent dus: nóg vaker een appel of banaan eten, en voortaan nooit meer broccoli op je bordje laten staan! Eet smakelijk!
11
TABEL MET AFNAME VAN BELANGRIJKE VOEDINGSSTOFFEN IN DIVERSE GROENTEN EN FRUIT: Calcium
eerst 103
nu 33
– 68%
Foliumzuur
eerst 47
nu 23
– 51%
Magnesium
eerst 26
nu 22
– 15%
Calcium
eerst 14
nu 4
- 71%
Magnesium
eerst 27
nu 18
– 33%
Calcium
eerst 62
nu 19
– 69%
Vitamine C
eerst 51
nu 21
– 59%
Appels
Vitamine C
eerst 5
nu 1
– 80%
Aardbeien
Calcium
eerst 21
nu 18
– 14%
Vitamine C
eerst 60
nu 13
– 78%
Foliumzuur
eerst 23
nu 13
– 81%
Magnesium
eerst 31
nu 27
- 13%
Vitamine B6
eerst 330
nu 27
- 92%
Kalium
eerst 420
nu 327
– 22%
Magnesium
eerst 21
nu 9
– 59%
Broccoli:
Aardappel
Spinazie
Bananen
Wortels
Tabel afname belangrijke vitaminen en mineralen in voedingsmiddelen (bron: http://www.wanttoknow.nl/gezondheid/medische-misleiding-van-de-mensheid/ )
Vragen: 1) Waar zou je volgens jou op moeten letten om te weten of het eten wat je koopt goed voor je is? 2) Noem drie redenen waar je dik van wordt. (pag. 6) 3) Waarom zou je alleen dat wat je ook kunt eten op je huid moeten smeren? 4) Wat zijn E-nummers? 5) Hoe komt het denk je dat wij zoveel eten weggooien, en inheemse volken niet? 6) In het ‘voedingsweetje’ op pagina 10 staat: “Voor 1 calorie supermarktvoeding zijn 9 à 10 caloriën fossiele brandstoffen nodig”. Kun je dat uitleggen? En hoe zou dat zo komen denk je? 12
Noten: 1. http://niburu.co/index.php?option=com_content&view=article&id=4561:monsanto-nu-officieel-boven-dewet&catid=20:het-complot&Itemid=33
2. http://www.nu.nl/algemeen/2855575/nederland-in-wereldtop-bij-zekerheid-voedsel.html 3. Nepkaas en de Kinderen van de Keuringsdienst: http://tvblik.nl/keuringsdienst-van-waarde/kaas 4.
http://www.nu.nl/buitenland/3372682/nieuw-voedselschandaal-in-duitsland.html
5. http://www.meesterbrein.com/view.php/is-donkerder-brood-gezonder-dan-wit-brood.html 6.
http://www.wijwordenwakker.org/content.asp?m=M4&s=M62&ss=P2091&l=NL
7. PZC 27 februari 2013 ‘De plofkip gaat weg’. 8. Duits voor: “de mens is wat hij eet”. 9. 10. 11. 12.
http://www.nu.nl/buitenland/3361571/amerikanen-eten-minder-maar-worden-dikker.html Anneke Bleeker, Nooit geweten dat je viooltjes kan eten’, 2012 Zonnebrandcrème: gevaar voor gezondheid en milieu. http://www.wijwordenwakker.org/content.asp?m=P1753 http://www.in5d.com/sunglasses-pineal-gland.html
13. We Feed The World: YouTube (Duitstalig en Engels ondertiteld): http://www.youtube.com/watch?v=z1QqMFnMCUU 14. http://boinnk.nl/blog/abrikozenpitten-met-vit-b17/ 15. Film ‘Food Matters’ van James Colquhoun: http://www.youtube.com/watch?v=r4DOQ6Xhqss
© Wido Blokland, 2013
13