Een toekomst na de tsunami FHP Holland - Sri Lanka Postbus 248 7500 AE Enschede T: 053 4757473 E:
[email protected] I: www.fhpholland.nl ING: 55.83.116 ABN AMRO: 49.61.89.905
Besteding tsunamigelden
4
5
”Voor mij begint het leven vandaag opnieuw”
Deze woorden sprak een vrouw, tsunami-slachtoffer, toen zij de sleutel kreeg voor haar nieuwe woning in Kesbepana (Galle). (Citaat uit verslag van bezoek van Fons Catau aan Galle in juli 2008).
F A M I LY H E L P P R O G R A M M E
6
7
Inhoudsopgave 10
Inleiding
32
Kosgoda
12
Ooggetuigenverslag
34
Habaraduwa
16
Gulle gevers
36
Kahawa
18
Boten en vissersmaterialen
38
Interview
20
Duurzame standaardwoning
40
Balapitiya
22
Payagala
42
Bouwen in het district Colombo
24
Periyaneelavanai
46
Bouwen in het district Galle
26
Interview
50
Interview
28
Nainamadama
52
Tenslotte
30
Interview
56
Financieel overzicht
Colofon Foto’s: Jan van Teeffelen e.a. Drukker: OPCO, Sri Lanka Ontwerp: Neerlandsvlak, Zutphen F A M I LY H E L P P R O G R A M M E
8
9
F A M I LY H E L P P R O G R A M M E
11
Inleiding
10
Op zondag 26 december 2004, tweede kerstdag, veroorzaakte een zeer zware zeebeving in de Indische Oceaan een vloedgolf die zich in verschillende richtingen over de Indische Oceaan verplaatste. Vele landen werden getroffen en 228.000 mensen verloren het leven. Daarnaast raakten miljoenen niet alleen hun dierbaren kwijt, maar ook hun huizen, bedrijven en hun bron van inkomsten. Deze catastrofe wordt gezien als één van de ergste natuurrampen in de recente geschiedenis. In Sri Lanka vonden 35.000 mensen de dood en raakten 516.000 mensen ontheemd. Meer dan 100.000 gebouwen, 16.000 boten, 97 gezondheidsinstellingen, 59 scholen, 58 hotels konden als verloren worden beschouwd. Deze ramp heeft ook op Family Help Programme (FHP) een enorme impact gehad en was bepalend voor de activiteiten van de daarop volgende jaren. Zeer snel na de ramp begon de actie FHP TEARS en in totaal is hiervoor het ongekende bedrag van bijna € 3 miljoen aan giften ontvangen. In dit verslag wordt verantwoording afgelegd over de bestedingen van de giften; dit is tevens de afronding van deze actie.
F A M I LY H E L P P R O G R A M M E
12
13
Ooggetuigenverslag
F A M I LY H E L P P R O G R A M M E
15
Ooggetuigenverslag
14
William Phillipsz, directeur van Family Help Programme op Sri Lanka,
de geruchten, dat de tsunami ook Negombo had getroffen en deels had
Twee dagen later zijn we samen met Family Help Programme in Neder-
vertelt wat hij meemaakte op de dag van de ramp:
vernield en dat enkele omliggende plaatsen dreigden onder te stromen.
land een actie gestart om geld in te zamelen. Hiermee wilden we de
Ik was in shock, stomverbaasd, om mij heen zag ik families met hun kin-
slachtoffers helpen, op elke mogelijke manier. Diezelfde dag nog reed ik
“Op de ochtend van tweede kerstdag, rond 9.30 uur, bezocht ik samen
deren wegrennen en met bustransporten vertrekken. Met achterlating van
in de stromende regen naar Negombo om te kijken naar de schade. Ik
met mijn vrouw een begrafenis. Daar hoorde ik het nieuws dat de zee
hun bezittingen trokken zij naar veiliger plaatsen zoals kerken, tempels,
kon mijn ogen niet geloven. Een paar dagen later reed ik naar het zuiden
het land had overspoeld en dat in het zuiden complete dorpen waren
scholen, daar waar maar plaats was. Bussen vol mensen kwamen in
van Colombo naar Panadura. De helft van de sloppenwijken in Moratuwa
overstroomd. Aanvankelijk dacht ik dat het een cycloon met vloedgolven
‘mijn’ kerk in Tudella aan en zochten een veilig onderdak in de basis-
was weg, hele families leefden op de straat. De kust van Panadura was
was en ik herinnerde mij onmiddellijk de ramp in de zestiger jaren, waar-
school. De reactie van mijn medeparochianen was hartverwarmend, wij
veranderd in een grote vuilnisbelt. Samen met enkele bestuursleden
bij de plaats Batticaloa totaal vernield werd. Toen de televisiezenders elke
hebben onze krachten gebundeld en het leven voor deze vluchtelingen
vertrok ik zuidwaarts naar Balapitiya. De vissersdorpen Payagala, Beruwala
minuut meer informatie begonnen te geven, kon ik niet geloven wat er
zo aangenaam mogelijk proberen te maken. Zij kregen eten, beddengoed
en Balapitiya waren veranderd in enorme puinhopen.
werd verteld. Nog nooit in mijn leven had ik zo’n grote ramp meegemaakt.
en andere eerste levensbehoeften. De eerste nacht verbleven er 875
Mannen, vrouwen en kinderen, zelfs baby’s die weggespoeld werden,
mensen in de kerk- en schoolgebouwen. Met het verstrijken van de uren
Wij, als Family Help Programme, wilden helpen; om te beginnen besloten
gebouwen en huizen waarvan niets dan puin overbleef, voertuigen en
werden er steeds meer dodelijke slachtoffers gemeld. De natuur is sinds
we een aantal van deze vissersdorpen te helpen. Zij waren hun vissers-
huisraad overal in het water drijvend, toeristenresorts waarvan niets dan
eeuwen niet zo verwoestend geweest als op deze dag.
materialen kwijtgeraakt, hun boten en buitenboordmotoren waren kapot
brandhout over was gebleven, mensen die gilden, als gekken rondrenden. Dezelfde middag nog werd ik gebeld door de boeddhistische priester van
herhaling van ‘The Day After Tomorrow’, geen fictie, maar nog angstaan-
de kleuterschool in Bopitya die hulp wilde aanbieden en vroeg wat zij
jagender, van een nog grotere omvang en toch gebeurde het werkelijk in
konden doen. Ik heb meteen om levensmiddelenpakketten gevraagd en
mijn eigen zo geliefde land…
al de volgende middag kwam er een transport met 2500 voedselpakket-
Ongelooflijk, werkelijk ongelooflijk. Daarna kwam de informatie over het dodental dat erg hoog was en alsmaar bleef stijgen. Toen kwamen ook
F A M I LY H E L P P R O G R A M M E
en hun huizen waren vernield. Zij zouden het nooit redden zonder hulp.
Nee dit alles kon niet waar zijn, dit was slechts een boze droom, een
Hier moest Family Help Programme in actie komen.
ten aan. Wij hebben deze pakketten verspreid in Tudella, in Nayakakanda
De naam die wij aan dit enorme hulpproject hebben gegeven is:
(Wattala) en in Pamunugama.
FHP TEARS, dat staat voor Tsunami Effected Areas Rehabilitation Support.
16
17
Gulle gevers Meer dan 2.000 giften mochten we ontvangen, waarvoor we een
samen fondsen om de getroffenen te helpen. Aan het begin van de
ieder zeer erkentelijk zijn. In totaal kreeg Family Help Programme het
nationale tsunami-actie (Giro 555) is besloten om 10% van de parti-
enorme bedrag van bijna € 3 miljoen ter beschikking. Enkele bijzon-
culiere inkomsten opzij te zetten voor Nederlandse organisaties die
dere gevers willen we hieronder expliciet noemen.
geen lid zijn van de SHO. Hiertoe kon een voorstel voor financiering worden ingediend. Het voorstel van Family Help Programme kreeg
Corporaties voor Onderdak in Azië
een financiering van € 542.500,- van het Giro 555-geld.
De brancheorganisatie voor woningcorporaties, Aedes, heeft een actie opgezet om de tsunami-gebieden in Indonesië en Sri Lanka
Overige De vele giften die werden ontvangen waren hartverwarmend. Velen trokken zich het lot van de slachtoffers zeer aan. Naast voorgenoem-
Woningcorporatie De Woonplaats
de gevers willen we nog bij name noemen: Koopmans Bouw, Deen
te helpen. Onder de naam “Corporaties voor Onderdak in Azië” werd
De betrokkenheid van De Woonplaats bij Family Help Programme en
Supermarkten, gemeente/brandweer Leek/oudejaarsclub Tolbert,
geld ingezameld onder woningcorporaties in Nederland; Aedes vroeg
bij Sri Lanka is al vele jaren een feit. Over de afgelopen jaren heeft
Westland voor Azië, St. Laurenscollege, Stichting Samen Verder, Wees-
aan hen “een steentje bij te dragen”. Family Help Programme is bena-
De Woonplaats ruim een half miljoen euro beschikbaar gesteld voor
huis Doopgezinden, Rabobank Enschede en Hub van Doornecollege.
derd om de besteding van de gelden in Sri Lanka voor zijn rekening
het tsunami project.
Ook de familie Langerak heeft zich enorm ingezet om geld voor het
te nemen. In totaal is hiervoor een bedrag van ruim € 1,2 miljoen ontvangen.
FHP TEARS- project in te zamelen.
Dutch Reconstruction Fund Het Dutch Reconstruction Fund heeft diverse mensen naar Sri Lanka
De Samenwerkende Hulporganisaties
gestuurd die Family Help Programme ook adviseerden bij de diverse
In Nederland werken acht organisaties samen als Samenwerkende
(toekomstige) bouwprojecten. Ook stelden zij een bedrag beschikbaar,
Hulporganisaties (SHO). Bij grote rampen zoals de tsunami werven ze
waarmee Family Help Programme de slachtoffers kon ondersteunen.
F A M I LY H E L P P R O G R A M M E
19
De eerste hulp bestond uit het samen met lokale organisaties verstrekken van voedsel en drinkwater en het voorzien in de eerste levensbehoeften van slachtoffers. Het grootste gedeelte van de slachtoffers waren families die afhankelijk zijn van de inkomsten uit de visserij. De hiervoor benodigde boten en uitrusting waren veelal verloren gegaan. De verlening van verdere hulp richtte zich in eerste instantie op een aantal vissersgemeenschappen in Payagala, Beruwala, Balapitiya en Moratuwa in het zuidwesten van Sri Lanka. Eerst inventariseerden we zorgvuldig met hulp van de plaatselijke autoriteiten welke materialen kapot of verdwenen waren. Vervolgens hielpen we de vissers aan nieuw materiaal; al zorgden de lange levertijden voor vertraging. We verstrekten aan de vissers visnetten en andere vissersbenodigdheden. We lieten diverse boten en buitenboordmotoren repareren en waar nodig leverden we nieuwe boten.
F A M I LY H E L P P R O G R A M M E
Boten en vissersmaterialen
18
Kostenoverzicht Boten en motoren
61.728
Reparatie van boten en motoren 5.439 Visnetten
12.944
Transportkosten 447
e 80.558
20
21
Duurzame standaardwoning Bij de bouw van de huizen werd gebruik gemaakt van een standaardwoning, ontworpen door Mr. Melville, architect en bestuurslid van Family Help Programme Sri Lanka. Deze woning heeft 2 slaapkamers, een leefruimte, open veranda, een kleine keuken met de mogelijkheid op gas te koken en een buitenpandig toilet. Kwalitatief goed en duurzaam materiaal wordt hiervoor gebruikt en het gebruik van asbest is niet toegestaan. De bouwkosten van een dergelijke woning bedragen € 4.000,- à € € 5.000,-. Dit bedrag is nodig voor een eenvoudige duurzame woning. Goedkopere woningen gaan niet lang mee (circa 5 jaar of minder) en verkrotten: zij hebben niet de kwaliteit en duurzaamheid van ons standaard Family Help Programme-model. FHP heeft daarom gekozen voor deze sobere basiswoning: degelijk en duurzaam.
F A M I LY H E L P P R O G R A M M E
22
23 Diep onder de indruk van de aangetrof-
Het was moeilijk om geschikte bouwgrond te
bodemkwaliteit et cetera. Eind 2005 is de bouw
fen verwoestingen langs de zuidwest kust
vinden. Goede bouwgrond was inmiddels zeer
afgerond van het project TEARS Village 1. Op 31
van Sri Lanka besloten we structurele hulp
schaars door de bufferzone, de slechte bodem-
januari 2006 droeg Family Help Programme de
in de vorm van huizen te geven aan een
kwaliteit en de extreme prijsstijgingen. Diverse
huizen officieel over aan de bewoners.
vissers-gemeenschap in Payagala. Hier waren
stukken grond werden bekeken en na gedegen
de huizen direct aan de kustlijn volledig
onderhandeling werd tot aankoop overgegaan.
verwoest. Ze konden niet op dezelfde locatie
De nieuwe bewoners ontvingen ook een gasbrander, een stalen aanrecht, een bed met
worden herbouwd. De overheid had een
Op 4 augustus 2005 werd de eerste steen
matras en 6 stoelen. Ook werd een riolerings-
bufferzone van 100 meter vanaf de kust
gelegd; daarna startte de bouw van 16 huizen.
netwerk aangelegd.
afgekondigd en stond bouwen binnen deze
De bouw vorderde langzaam door onduide-
bufferzone niet meer toe.
lijke en wisselende overheidseisen, de slechte
16
1
Aankoop grond
22.306
1.394
Bouwkosten
77.686
4.855
Bouwklaar maken
3.941
246
Huishoudelijke artikelen
3.113
195
18.162
1.135
5.123
320
e 130.331
e 8.145
Infrastructuur Water en elektriciteit F A M I LY H E L P P R O G R A M M E
Payagala
augustus ‘05 t/m januari ‘06
16 huizen
Kostenoverzicht woningen
25
verklaarde iemand eigenaar te zijn van meer dan de helft van de grond.
met “Corporaties voor Onderdak in Azië”. Huizen bouwen in het zwaar
Het constructiewerk werd hierdoor opgehouden; uiteindelijk werd duidelijk
getroffen oosten van Sri Lanka, een gebied geteisterd door burgeroorlog.
dat de eiser inderdaad eigenaar was van de grond. Wederom moest er van locatie gewisseld worden, de werkzaamheden waren voor niets
De bouwovereenkomst van 200 woningen werd getekend op 3 mei
geweest en op de nieuwe toegewezen plaats konden niet meer dan
2005. Vanaf dag één kende dit project veel tegenslag: de grond
60 woningen worden gebouwd. In mei 2007 werden de huizen
aangewezen door de overheid, bleek later niet beschikbaar. Het heeft
overgedragen aan de nieuwe eigenaars. Na de vele problemen hadden
veel moeite en tijd gekost om een alternatief stuk grond toegewezen
zij weer een eigen woning.
te krijgen. Ook duurde het meerdere weken voordat de overheid de bouwplannen goedkeurde.
We hebben geprobeerd om meer grond in het oosten beschikbaar te krijgen. Door het oplaaien van de burgeroorlog was dat helaas niet
Toen een stuk grond na enige maanden bouwklaar was gemaakt,
Kostenoverzicht woningen januari ‘06 t/m mei ‘07 Bouwkosten Juridische kosten
60
1
484.808
8.080
572
10
e 485.380
e 8.090
F A M I LY H E L P P R O G R A M M E
te realiseren.
Periyaneelavanai
Huizen bouwen, dat was de wens die de samenwerking kenmerkte
60 huizen
24
26
27
Interview
De leden van de familie Thayaparan kunnen hun geluk niet op. Zij zijn de eersten die straks hun nieuwe huis in Periyaneelavanai kunnen betrekken. Karshany Thayaparan weet het zeker. “Ik wil dokter worden want ik wil later heel graag mensen helpen”, dit vertelt de 12-jarige dochter uit het gezin. Deze vurige wens is ingegeven door het leed dat ze zag na de tsunami. Zelf verwerkte ze deze traumatische ervaring dankzij psychische behandeling in een naburige kliniek. Ook haar broer Mohanaraj (14) en zus Kansha (10) werden hier behandeld. Bevrijd van hun angsten doen de kinderen het op school weer heel goed. Vader Arumugam (43) en moeder Wijendran ondervinden nog iedere dag de gevolgen van de
ramp. “Ik kan nog steeds niet werken”, vertelt Arumugam, die bouwvakker is. Toen de vloedgolf hem meesleurde, brak hij zijn rechterschouder. Hij had zich direct in het ziekenhuis moeten laten behandelen. “Maar ik durfde mijn vrouw en kinderen niet alleen te laten”, aldus het gezinshoofd, die nu pas wordt behandeld. Wijendran heeft nog steeds last van de enorme hoeveelheid zeewater die ze bij het redden van haar jongste zoon (2,5) binnenkreeg. Het Tamil-gezin is enorm blij dat ze alle zes de tsunami hebben overleefd. Van de buren lenen ze geld voor voedsel, zolang Arumugam niet kan werken. Dankzij het nieuwe huis waar ze straks kunnen wonen, zien ze de toekomst vol vertrouwen tegemoet. “We zijn alle donateurs heel erg dankbaar”, benadrukken Arumugam en Wijendran.
Nieuwsbrief 3-2006 “Corporaties voor Onderdak” F A M I LY H E L P P R O G R A M M E
28
29
Intussen had Family Help Programme zich ook het lot aangetrokken
Kostenoverzicht woningen mei ‘06 t/m februari ‘07
16
1
Aankoop grond
34.469
2.154
Bouwkosten
78.810
4.926
Bouwklaar maken
386
24
Huishoudelijke artikelen
2.619
24
Infrastructuur
4.780
164
Water en elektriciteit
4.916
307
e 125.980
e 7.874
F A M I LY H E L P P R O G R A M M E
Nainamadama
16 huizen
van een aantal tsunami- slachtoffers in Nainamadama, een plaatsje ten noorden van Negombo. Na het vinden van geschikte grond is in mei 2006 begonnen met de bouw van 13 woningen. De bouw verliep voorspoedig op één incident na; bij een storm viel een boom op een woning die bijna klaar was. Daarnaast waren de elektriciteitskosten hoger omdat we ook de aansluiting op het elektriciteitsnetwerk, een kilometer verderop, moesten overbruggen. In februari 2007 zijn de huizen overgedragen aan de families en was TEARS Village 2 een feit. Ook werden stoelen en een bed met matras verstrekt en 5 naaimachines voor gezamenlijk gebruik. In een later stadium zijn er op deze plaats 3 woningen bijgebouwd.
30
31
Interview Familie Dabarera: huis en microkrediet In 2008 ontving het gezin van Roshan Dabarera de sleutel van hun huisje. Voor die tijd woonden ze in Wellabankarai. De tsunami had echter alles verwoest. Vader, moeder en de twee kinderen, Pradeep en Pradeepa, moesten vluchten naar een tempel. Van de regering kregen ze geen enkele tegemoetkoming. Ze kwamen in contact met Family Help Programme en kregen zo alsnog een huis. Nadat zij hun intrek in hun nieuwe huis hadden genomen, ontvingen zij ook bericht dat ze een lening konden afsluiten. De vader Dabarera kon weer een boot aanschaffen. Family Help Programme heeft hem ook nog microkrediet verleend zodat hij ook de netten en dergelijke kon kopen. Inmiddels kan het gezin weer in het eigen levensonderhoud voorzien.
F A M I LY H E L P P R O G R A M M E
33
Kosgoda
10 huizen
32
Kostenoverzicht woningen juni ‘06 t/m augustus ‘06 Bouwkosten Water en elektriciteit
10
1
50.999
5.100
1.534
153
e 52.533
e 5.253
De woningen in Kosgoda werden gebouwd in samenwerking met de stichting ‘Bommelerwaard bouwt aan Azië’. Deze stichting financierde het project. Het was eerst moeilijk om geschikte grond te vinden. Gelukkig paste de overheid de bufferzone enigszins aan. Toen kon de bestaande bouwgrond toch gebruikt worden en ging de bouw van start. De samenwerking betrof de bouw van huizen en de aanleg van water en elektriciteit. Family Help Programme had hier geen zeggenschap in de toewijzing van de huizen.
F A M I LY H E L P P R O G R A M M E
34
35 Het Dutch Reconstruction Fund (DRF) wilde een
Kostenoverzicht woningen
aantal woningen financieren en vroeg Family
Habaraduwa
Help Programme om dit woningproject samen 34 huizen
34
1
167.098
4.915
3.415
100
e 170.513
e 5.015
tot stand te brengen. De overheid stelde grond beschikbaar in Habaraduwa. Na het sluiten
Bouwkosten
van het contract begonnen we met de bouw
Extra werk
van 14 woningen. Er werden veel hindernis-
sen overwonnen. De exacte locatie van de
bouwsite was aanvankelijk onduidelijk. Het bouwperceel bleek vervolgens op zeer steil terrein te liggen. De bouwers moesten eerst grond verwijderen, grond egaliseren en rotsblokken verwijderen. Hevige regenval maakte de gravelwegen glad en lastig begaanbaar; het transport van bouwmaterialen werd hierdoor ernstig bemoeilijkt. Ondanks deze tegenslagen vorderde het werk gestaag. De overheid vroeg ons op deze site 20 extra woningen te bouwen. De overheid had meer tijd nodig om de aanleg van wegen, water- en elektriciteitsvoorzieningen te realiseren. De woningen stonden klaar, maar de toekomstige bewoners moesten wachten tot de overige voorzieningen waren aangelegd. F A M I LY H E L P P R O G R A M M E
juni ‘06 t/m juli ‘07
36
37
Kahawa
24 huizen
De overheid had grond beschikbaar gesteld aan een andere organisatie. Deze was begonnen met het bouwen van een wooncomplex in Kahawa. Er ontstond onenigheid en het project werd niet afgerond. Family Help Programme heeft zich bereid verklaard de verdere bouw voor zijn rekening te nemen: 24 woningen verdeeld over twee woonlagen. Het gebied in Kahawa ligt erg laag en grote regenval veroorzaakte veel wateroverlast. Gelukkig verliepen de bouwwerkzaamheden voorspoedig. Wederom liet de aanleg van wegen, water- en elektriciteitsvoorzieningen door de overheid lang op zich wachten. Bij intrek in de woningen ontvingen de bewoners een kookstel en 6 stoelen.
Kostenoverzicht woningen maart ‘07 t/m februari ‘08 Bouwkosten Huishoudelijke artikelen Juridische kosten
24
1
82.855
3.452
1.773
74
265
11
e 84.893
e 3.537
F A M I LY H E L P P R O G R A M M E
38
39
Interview Familie Lucien: veilig onderkomen Het gezin van Lucien had voor de tsunami een tijdelijk onderkomen in Korawella. Vader Lucien was visser van beroep. Zijn inkomen was afhankelijk van de dagelijkse vangst. Toen de tsunami alles verwoestte moesten ze uitwijken naar een tsunami-kamp in de buurt. Vader Lucien ging direct na de tsunami weer de zee op om vis te vangen. Hij moest toch zo snel mogelijk voor zijn vrouw en kinderen zorgen. Van het bedrag dat ze van de regering hadden ontvangen, kochten ze een stukje grond. Geld voor de bouw van een fatsoenlijk huisje was er echter niet. Family Help Programme heeft voor hen een huisje gebouwd. Voor de oplevering van het huis is de vader door een verkeersongeluk om het leven gekomen. De weduwe en de kinderen hebben na al deze ellende in ieder geval een degelijk en veilig onderkomen.
Zelf hadden ze geen geld voor de bouw van een huis
F A M I LY H E L P P R O G R A M M E
40
41
handelen een stuk grond gekocht. De beoogde families hadden zich inmiddels verspreid over het gebied en leefden in tijdelijke onderkomens
juni ‘07 t/m juli ‘09
20
1
of waren bij anderen ingetrokken. Ter controle zijn diverse inventarisatiebezoeken afgelegd. De bouw werd gehinderd door hevige regenval
Aankoop grond
50.986
2.549
maar in juli 2009 kon TEARS Village 3 officieel geopend worden. De
Bouwkosten
97.485
4.874
tsunami-slachtoffers hadden weer een eigen woning.
Bouwklaar maken
1.452
73
Infrastructuur
1.290
65
57
3
e 151.270
e 7.564
Water en elektriciteit
Opleidingscentrum Balapitiya Door de tsunami zijn op Sri Lanka ook opleidingscentra verwoest, zoals in Balapitiya. De dorpsgemeenschap heeft Family Help Programme gevraagd om een nieuw opleidingscentrum te bouwen. Eind 2005 werd de eerste steen gelegd. De bouw heeft door de vele regen behoorlijk wat vertraging opgelopen, uiteindelijk werd het gebouw in maart 2007 opgeleverd.
F A M I LY H E L P P R O G R A M M E
20 huizen
Kostenoverzicht woningen
Balapitiya
Voor dakloze slachtoffers in Balapitiya werd na lang zoeken en onder-
42
43
Bouwen in district Colombo
69 huizen
In april 2007, ruim 2 jaar na de tsunami, vroegen officials van het district Colombo onze hulp voor gedupeerden uit het district die in de bufferzone hadden gewoond. Er is geen overheidsgrond beschikbaar, daarom kunnen inwoners een vergoeding ontvangen om zelf grond te verwerven. Ruim 4.000 slachtoffers, waarvan 1.091 inwoners die deze vergoeding reeds ontvangen hebben, hadden iemand nodig die de huizen wilde bouwen. Family Help Programme heeft deze vraag om hulp beantwoord en heeft hiervoor een aantal deelprojecten gerealiseerd. Panvilakale/Godaparagahahena Acht families hadden een stuk land gekocht en bivakkeerden hier in tijdelijke onderkomens. Zij vroegen om permanente woningen. Toen de bouw in voortgang was, vroegen nog 8 families die hier nabij een stuk grond bezaten of wij ook hen van een huis konden voorzien. Na persoonlijke toestemming van de lokale autoriteiten werden hier 8 extra huizen gebouwd. In het nabij gelegen Godaparagahahena deed zich een zelfde situatie voor wat uiteindelijk resulteerde in de bouw van 7 huizen. Uiteindelijk resultaat: 23 woningen op 3 locaties. Maadupitiya Een grote brand verwoestte de tijdelijke huisvesting van slachtof-
F A M I LY H E L P P R O G R A M M E
fers in een tsunami-kamp. Family Help Programme trok zich hun lot aan. De overheid verstrekte een vergoeding voor bouwgrond en wij gingen op zoek naar geschikt bouwland. Er zijn 12 permanente wooneenheden gebouwd. Kosgahawatte De tsunami-slachtoffers in Kosgahawatte waren ten einde raad. Al 3 jaar woonden ze in tijdelijke onderkomens. Ze wilden huizen bouwen, maar kregen geen toestemming voor hun bouwplannen. De voormalig landeigenaar had de grond namelijk in 8 percelen verdeeld en verkocht zonder rekening te houden met de regels voor openbare ruimte en waterafvoer. Family Help Programme heeft hier de helpende hand geboden. Wij hebben geholpen met bemiddelen en met herverdelen van het land. Vervolgens hebben we nieuwe bouwplannen opgesteld en ervoor gezorgd dat deze plannen werden goedgekeurd. Ook op de aangrenzende locatie, voor 20 wooneenheden is het gelukt te bouwen op moeilijk terrein. De bouwgrond lag op een steile helling. Hevige regenval veroorzaakte grote waterstromen die de wegen onderaan de berg wegvaagden. Met zware machines is de grond geëgaliseerd.
44
45
Family Help Programme heeft hier de helpende hand geboden
Kostenoverzicht woningen district Colombo Panvilakale/Godaparagahahena
23
Kosgahawatte
28
Maadupitiya
12
Individuele huisjes okt.’07 t/m april ‘09 Bouwkosten Infrastructuur Water en elektriciteit Juridische kosten Extra werk
6 23
28
12
6
114.890
141.022
58.723
36.194
0
12.523
0
0
354
646
0
0
110
72
0
0
3.693
0
0
0
e 119.047
e 154.263
e 58.723
e 36.194
4.995
5.037
4.894
6.032
€ bouwkosten per huis
F A M I LY H E L P P R O G R A M M E
46
47
Door de bouwprojecten in Habaraduwa en
de overheid. Daarna konden zij gelukkig hun
Kahawa waren er inmiddels goede contac-
nieuwe woning in.
ten met de districtsoverheid van Galle. De districtsecretaris van Galle deed een officieel
Kesbepana
verzoek aan Family Help Programme om
Voor 15 families die al in tijdelijke onderkomens
moslimfamilies, slachtoffers van de tsunami,
op het land woonden, is voor permanente
een huis te verstrekken. De overheid heeft
huisvesting gezorgd. De grond moest aanzienlijk
hiervoor grond beschikbaar gesteld. Dit resul-
worden verbeterd omdat er geen goed
teerde in een aantal bouwprojecten.
drainagesysteem was. Er moesten grote rotsblokken worden verwijderd voordat men
Dadalla
met de bouw kon beginnen.
In totaal hebben we hier 30 woningen gebouwd: 5 blokken van 6 woningen in 2
Nugaduwa
woonlagen. Het was een complex project.
De bodemgesteldheid op de toegewezen
We moesten vervangende woonruimte zoeken
locatie was erg slecht. Een deel van de grond
voor één familie die al jaren op deze grond
is afgegraven. Verder zijn de fundering en
woonde. Daarnaast liep het werk vertraging op
constructie verstevigd met betonnen pilaren.
door financiële problemen bij een aannemer.
Er zijn oplossingen gezocht voor overlast van
De families moesten wachten op de aanleg
het bouwverkeer. Resultaat van alle inzet: 36
van water- en elektriciteitsvoorzieningen door
wooneenheden.
F A M I LY H E L P P R O G R A M M E
Bouwen in district Galle
82 huizen
48
49
Kostenoverzicht woningen
Voor 15 families die al in tijdelijke onderkomens op het land verbleven, is voor permanente huisvesting gezorgd
district Galle Dadalla
30
Kesbepana
15
Nugaduwa
36
Dadalla - individueel maart ’08 t/m juli ’09
1 30
15
36
1
228.618
75.705
320.226
3.789
Bouwklaar maken
0
0
2.617
0
Huishoudelijke artikelen
0
0
6.190
0
Bouwkosten
Infrastructuur Extra werk bouwkosten per huis
F A M I LY H E L P P R O G R A M M E
7.462
0
0
0
0
8.762
707
0
e 236.080
e 84.467
e 329.740
e 3.789
7.621
5.047
8.895
3.789
50
51
Interview Familie Perera: weer huis en inkomen Het gezin van Vincent Perera, vader, moeder en drie schoolgaande kinderen, had voor de tsunami een eigen huisje. De moeder runde een kruidenierszaakje en de vader verhuurde een tuk-tuk. De tsunami heeft alles verwoest. Ze waren alles in één klap kwijt. Gelukkig is het gezin zelf ongedeerd gebleven. Ze zijn eerst tijdelijk in een tempel gaan wonen, daarna zijn ze verhuisd naar een naburig tentenkamp. Het was een moeilijke situatie. Met geld van de regering konden ze een stukje grond kopen; daarop hebben ze eigenhandig een tijdelijk onderkomen gebouwd. Family Help Programme heeft voor hen een permanent huisje gebouwd. De vader heeft met een lening weer een tuk-tuk kunnen kopen en de moeder is opnieuw begonnen met de verkoop van kruidenierswaren. De kinderen hebben nu een regelmatig leven en kunnen weer naar school. Hun schoolprestaties zijn duidelijk verbeterd sinds ze veilig in een eigen huis wonen.
Gelukkig is het gezin zelf ongedeerd gebeleven
F A M I LY H E L P P R O G R A M M E
52
53
Tenslotte Met veel inzet, inspanning, durf en doorzettingsvermogen is
intensief samengewerkt. Het succes van het FHP TEARS-project is voor
woning terug zou krijgen. Als je echt wilt voorzien in huisvesting,
uiteindelijk een enorme prestatie geleverd. Het bereikte resultaat
een groot deel het succes van William Phillipsz, directeur van Family
mag je huizen nooit gratis weggeven, dat is onze mening. Echter een
van onze inspanningen op Sri Lanka is onvoorstelbaar.
Help Programme Sri Lanka. Vooral door de vele contacten en korte
overheidsbesluit dient gerespecteerd te worden.
lijnen die Family Help Programme heeft met maatschappelijke instelIn februari 2005, kort na de tsunami, heb ik voor het eerst weer een
lingen, kerken en de overheid. Deze contacten bleken onmisbaar.
Family Help Programme heeft besloten om kwalitatief goede huizen
bezoek gebracht aan Sri Lanka om de situatie te bekijken. Dit was
William Phillipsz, coördinerend directeur, was de spin in het web,
te bouwen. Geen huizen die 5 jaren bruikbaar zijn en daarna weer
mede op verzoek van Aedes, het overkoepelende orgaan van wo-
uiteraard bijgestaan door het bestuur van Family Help Programme Sri
als krot kunnen worden bestempeld. Maar duurzame huizen die
ningcorporaties. De schade was enorm: een ongelooflijke vernieling
Lanka.
minimaal 20 tot 25 jaren mee gaan. We hebben onze activiteit ook
langs de kust, zowel in het zuiden als in het oosten. Het werd al snel
een beetje gezien als start van de sociale huisvesting op Sri Lanka.
duidelijk dat alle hulpverleners zich het meest op het zuiden richtten,
Het succes is ook voor een deel terug te voeren op samenwerking
een streek waar veel toeristen komen, en dat het oosten behoorlijk
die we uit onverwachte hoek kregen. Ik noem hier bijvoorbeeld de
Tijdens het gehele proces hebben we veel geleerd. Vele keuzes
werd vergeten. Achteraf bleek dit de plek te zijn die het zwaarst was
inzet van het Dutch Reconstruction Fund, een initiatief van woning-
hebben we moeten maken, meestal geslaagde keuzes. Maar er ging
getroffen. Het spreekt dan ook voor zich dat we aan dit gebied ook
corporatie Vestia uit Rotterdam, in het bijzonder de grote steun van
ook wel eens wat mis. Zo werd het nieuwe opleidingscentrum in
aandacht hebben besteed. Door de oplaaiende burgeroorlog was het
Kees Elgershuizen.
Balapitiya aanvankelijk niet gebruikt.
onmogelijk om meer dan één project te realiseren. We werden geconfronteerd met een overheid die veel bepaalde en Al deze projecten hadden we echter nooit kunnen realiseren als we
veel regelde. Een overheid die aanvankelijk veel regels opstelde en
op Sri Lanka niet zo’n goed bestuur en goede directeur van Family
later weer introk. Diezelfde overheid beloofde ook veel. Zo beloofde
Help Programme hadden gehad; met hen hebben we heel goed en
de overheid dat iedereen die zijn/haar huis had verloren, gratis een
F A M I LY H E L P P R O G R A M M E
We hebben besloten goede, duurzame huizen te bouwen
54
55
Tenslotte
Trots zijn we in het bijzonder op ons project in het oosten. Dit project hebben we gebouwd midden in een oorlogsgebied met wegversperringen, avondklokken en grote spanningen. De geweldige inzet van mevrouw Pushpalatha Loganathan, arts uit Periyaneelavanai, moet hierbij genoemd worden. Tijdens het hele project was zij onmisbaar. Het laatste project zal bestaan uit het vervangen van slecht gebouwde woningen van een andere organisatie door goede huizen van Family Help Programme in Sirikandurawatte.
En… de volgende uitdaging komt er aan We gaan starten met een project in een voormalig oorlogsgebied in het noorden en/of oosten van Sri Lanka. We hebben een heel duidelijk doel gesteld. Niet alleen sociale woningbouw, maar ook het ontwikkelen van kleine nieuwe gemeenschappen, waarbij we
F A M I LY H E L P P R O G R A M M E
denken aan het bouwen van opleidingscentra, scholen en het
Fons Catau
verstrekken van microkredieten. Zo krijgt ook dit gebied de mogelijk-
Directeur uitvoerend bureau
heden voor een nieuwe toekomst.
Family Help Programme Holland-Sri Lanka
56
57
Financieel overzicht
Verloopoverzicht FHP TEARS
t/m aug.
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Totaal
0
13.446
885.721
924.340
1.138.689
654.789
0
Ontvangsten
14.521
1.018.490
857.197
762.029
232.928
112.886
2.998.051
Bestedingen
0
180.262
671.062
422.710
732.416
430.577
2.437.027
-1.075
34.047
-147.516
-124.970
15.588
-68.320
-292.246
e 13.446
e 885.721
e 924.340
e 1.138.689
e 654.789
e 268.778
e 268.778
Begin
Valuta verschillen *) Eind
De nog resterende gelden zullen worden aangewend in Sirikandurawatta, Hikkaduwa waar door een andere organisatie zeer goedkope huisjes zijn
*) De koers van de srilankaanse rupee is de afgelopen jaren aan
gerealiseerd: deze zijn na 3 jaar alweer grotendeels ingestort en slooprijp.
sterke koerswijzigingen onderhevig geweest. Ten gevolge van de
Family Help Programme is voornemens hier ongeveer 40 kwalitatief goede
noodzakelijke omrekening naar de euro is het onvermijdelijk valuta
duurzame huisjes te bouwen.
omrekeningsverschillen te moeten opnemen.
F A M I LY H E L P P R O G R A M M E
58
59
Kosten per project Project
Kosten per soort
Aantal
Kosten in e
Payagala
16
130.331
Beruwala
1
2.643
60
485.380
Nainamadama
16
125.980
Kosgoda
10
52.533
Periyaneelavanai
Project
236.080
Aankoop grond
107.762
Vissersboten en motoren
61.728
Kesbepana
15
84.467
Bouwkosten
2.021.553
Reparatie vissersboten en motoren
5.439
Nugaduwa
36
329.740
Bouwklaar maken
8.396
Visnetten
12.944
1
3.789
Huishoudelijke artikelen
13.696
Transport
447
Infrastructuur
44.217
Water en elektriciteit
12.572
e 80.558
Huisvesting
Dadalla - individueel
34
170.513 84.893
Diversen
Balapitiya
20
151.270
Boten en visserijbenodigdheden
Godaparagahahena
Overheadkosten 82.815
7
36.232
Maadupitiya
12
58.723
Kosgahawatte
28
154.263
6
36.194
Individuele huisjes
F A M I LY H E L P P R O G R A M M E
Kosten in e
30
24
16
Project
Dadalla
district Galle
Habaraduwa
Panvilakale
Kosten in e
Kosten in e
Kahawa
district Colombo
Project
Aantal
80.558 130.621
Juridische kosten
1.076
Extra werk
16.577
Overheadkosten
e 130.621
e 2.225.848
Totale kosten
e 2.437.027
Totaal
332
e 2.437.027
Levensonderhoud
60
61
F A M I LY H E L P P R O G R A M M E