Een ontdekkingstocht met verschillende opdrachten ligt voor je. Voor elk bezoek een ander thema. Zo raak je nooit uitgekeken.
Concept en uitwerking: Jet de Kort, freelance medewerker Middelheimmuseum - realisatie: Jet de Kort in samenwerking met Nicole Schellekens Grafische vormgeving: Nicole Schellekens - foto’s detailkaartjes: Marleen Peeters - foto’s cover + puzzels: © Michel Wuyts & Bart Huysmans Verhaal Muzzzé: Saskia Reusens - Eindredactie: Greet Stappaerts - publiekswerking Middelheimmuseum.
H
allo! Ik ben Muzzzé. Ik ben een bijtje.
De grote mensen hebben het museumspel naar mij genoemd... omdat ik het zo leuk vind om op deze manier telkens weer nieuwe dingen te ontdekken! En daar ben ik echt wel wat trots op. Ik woon hier in het park, in een bijenkorf heel hoog in de hoogste boom. ’t Is hier echt super! Ik heb een reuzegrote tuin, om jaloers op te zijn. En er is hier altijd wat te zien en te beleven, je vindt me dus niet vaak thuis. Ik ontdek in het park altijd weer iets nieuws. Ik zie steeds nieuwe gezichten: oude mensen, jonge mensen, dikke, dunne, kromme, rechte... en ook véééél kinderen!
Enne, dit isAugust, zo heet mijn held. Hij is een kunstenaar. August maakt beelden, die grote, logge dingen hier in het park. Hij kent er werkelijk alles van en is altijd blij als hij er tegen mij over kan vertellen. Elke dag breng ik een bezoekje aan zijn atelier. Ik nestel me op zijn neus of zet me op een steen, terwijl August werkt en spannende verhalen vertelt over zijn beelden...
Eventjes overlopen...
August en ik hebben in het park, vijf -oude en nieuwe- beelden voor jullie uitgekozen. Elk beeld heeft een andere huid. Hieronder vind je een overzichtje van de opdrachten die je helpen net zo slim te worden als August enne ... als mij natuurlijk p. 2 - 3
1 Huid opdracht k e o Z 2 kijken r e t e B 3 4 Materiaal Je leer
p. 5
. tje kennen
e a a l e en b e t het them
le opdrach
l ar d oe je a beeld A. Da
ten.
t met p. 5 en. Je begin d l e e b e d zoek naar en lden. Je gaat op etailkaart lgen de bee d o v e d 4 e ia d v r e j vo o tdek Herhaal dit p. 6 ken. Dit o n n e d u o z t h ic z e t p eers ar dan je o a en. k l e in s r e material d an d e n s e l m il o h s sc it r z lerlei ve Een beeld e zitten al j t r e f f o p. 7 k d... In het l e e b t e h o ed o p heeft invl l a ia r e t a Het m ens... vergelijk e n e p. 6 g e e w , Betast hierover. p. 8- 9 Lees meer
eer? m t a w g a a en. deze beeld Weet je gr
5 mening n e g i e e j 6 Geef 7 Tot slot
p.6
over e weetjes t s k u e l e d Lees
Heb je alle
P. 10 - 11
an h eb b en
tdekt, d beelden o n
1
n. opdrachte e k u e l t a we nog w
H
“
et moet hier wel héél vochtig zijn” zegt Muzzzé. Hij wijst op een reuzegrote paddenstoel in het midden van de kamer.
‘’t Is hier helemaal niet vochtig“ antwoordt August verontwaardigd. “Dit is m’n nieuwste beeld.” “Oeps, nu zie ik het” verontschuldigt Muzzzé zich. “Het is zelfs nog niet af.” “Bedoel je die ruwe lijnen in de stam?” lacht August. “Dat hoort zo. Dit beeld bestaat uit verschillende stukken die ik aan elkaar heb gelast. De ruwe lijnen die je ziet, zijn de lasnaden. Ik zou ze kunnen gladmaken, maar dan is het beeld niet half zo mooi meer.” “En die daar?” vraagt Muzzzé. “Is dat je nieuwe huisdier?” Hij wijst op een grote, witte ijsbeer in de hoek van het atelier. Hij kijkt Muzzzé met kleine priemoogjes aan. “Vind je hem er niet lief uitzien?” vraagt August. ”Hij bijt niet, hoor! ’t Is maar een beeld.” Muzzzé durft wat dichterbij komen. “Hij ziet er zacht uit”, zegt hij. “Vooral met die grote, witte pelsenpoten.” “Dat is zo” lacht August. “Voel maar eens aan het beeld. De huid voelt glad, net zoals een berenpels.” Muzzzé voelt. “En koud,” zegt hij. “Volgens mij is zijn pels bevroren.” ‘’t Is dan ook een ijsbeer” lacht August. “Raar atelier heb jij, August. Vochtig én koud!” zegt Muzzzé. “Gezellig... maar ik ga lekker het zonnetje opzoeken.” En hij vliegt het open venster uit.
2
ruw?
Hard of zacht?
Yesss, iets aanraken en strelen is leuk! Doe jij dat ook graag? Hier al een eerste opdracht: Ga in een kring zitten. Kies een eigenschap van een oppervlak, een huid, bv. zacht. Ieder op zijn beurt noemt iets dat bij ‘zacht’ hoort, bv. zeep ... of mijn buik, ha, ha! Of kies een andere eigenschap: ruw, stekelig, scherp of ...!
Hé, gaan jullie mee op ontdekkingstocht? August heeft mij alvast reuze nieuwsgierig gemaakt. Vergeet niet nog even de museumregels door te nemen. (Kijk maar op het rek.) Daarna kunnen we samen ongestoord op stap, om de beelden rond het thema ‘huid’ te ontdekken...
3
Oh ja... August en ik hebben heel hard gewerkt om dit koffertje voor jullie te maken...
Voor elk beeld een reeks woordenkaarten
Willen jullie ons helpen? Tracht het dan onderweg zo mooi en proper mogelijk te houden!!!!
Verschillende materialen
Voor elk beeld een reeks detailkaarten Elk thema heeft een kleur. Voor ‘huid’ is dat lichtgroen. Deze kleur vind je terug bij de gekozen beelden op het titelbordje.
4
Voor elk beeld een puzzel
Zoekopdracht Start met je ontdekkingstocht en ga op zoek naar beeld A . De plattegrond (zie achterflap) helpt je alvast in de goede richting. Zoek het juiste beeld met de puzzel of de woordenkaarten. 1/ Hou je het graag eenvoudig?
2/ Maak je het graag wat moeilijker?
Maak dan de puzzel A
Hou dan de puzzel voor later en
Van elk beeld (van beeld A tot en met E)
A
ga op zoek naar beeld A
A A
heb je 9 puzzelstukjes. A
A
A
A A
aan de hand van de woordenkaarten A
A
Heb je een ander beeld gevonden? Dit hoeft niet fout te zijn... Leg eens uit waarom je dit beeld gekozen hebt. A
Heb je het beeld gevonden? PROFICIAT! Nu is het tijd om het beeld eens echt goed te beKIJKen... August en ik hebben foto’s van stukjes van de beelden genomen. Kan jij deze beelden terugvinden in het park?
Beter kijken Neem de detailkaartjes van het beeld
A waar je bij staat. Vorm enkele kleine groepjes.
Elk groepje krijgt een kaart. Kan je het detail terug vinden?
5
Oh ja... heb je geleerd hoe je een beeld mag aanraken? Bekijk de beelden dan eens van dichtbij! Heb je gemerkt dat de
Materiaal
huid bij alle beelden anders is? Op de pagina hiernaast vind je hierover meer informatie!
“Kijk eens goed rond in het park” zegt August op een dag. “Niet alle beelden zijn uit steen gemaakt, zie je dat?” Ik fladder van beeld naar beeld. “Ik zie het” zeg ik. “Sommige beelden zijn uit ijzer of uit steen gemaakt.” ’‘Of uit brons” vult
August aan. “Zo is elk beeld weer anders: een stenen beeld ziet er helemaal anders uit dan een beeld in brons.”
Weet je graag wat meer? “Over al die beelden valt natuurlijk nog heel wat meer te vertellen” zegt August. “De leukste dingen heb ik opgeschreven. Die vind je wat verder in het boek op p. 8 & 9. Misschien vertelt je juf of meester er wat meer over!”
Geef je eigen mening Wat vond je nu van dit eerste beeld?
Vind je dat Germaine Richier geslaagd is in haar plan? Laten we dan nu op zoek gaan naar de andere beelden op het grondplan. Zet je zoektocht voort naar beeld B (en later C & D & E) en herhaal de opdrachten bij elk beeld...
6
Beeld A
Beeld B
Beeld C
Beeld D
Beeld E
Germaine Richier BRONS
Friedrich Werthmann ROESTVRIJ STAAL
François Pompon KALKSTEEN
Philip Jaques ARDUIN
Henk Visch BRONS
Je kan een beeld opbouwen door elke keer wat materiaal toe te voegen, denk maar aan klei, metaal, hout of was. Je kan een beeld maken door steeds wat materiaal weg te nemen, denk maar aan een blok steen of een blok hout.
L A A T S J I R V T S ROE n wind en
BRONS
Als een kunstenaar t goed tege een bronzen beeld IJzer kan nie t het helemaal weg. ma ke n, ma s ak e o t r hi n j het beeld eerst in wil kt, a a m e g regen. Da o z s i Da klei arna pakt hij het j staal beeld helemaal in . n en e g Maar roestvri e r n e g gi e t ps met . s Hierdoor krij nd i dat het besta het beeld uit klei gt de gips de vorm van . Die vorm noemt wind. en beeld door ma e me l. t k Nu a a ha m al r a t a de n kunstenaar de vorm n een n a a n De kunste e t a l p ui n in t de mal. De mal metale is nu hol vanbinne klei verschillende n. ku ns n. De te naar giet er warm se e wa elkaar te las kan je duidelijk de s in . De ko wa elt af en stolt. ld Net zoals bij een s • Op het bee n. Dat zijn de De kaars. ku ns tenaar neemt de ma en. al t a lasnaden zie l p l e we e g w t en n nu e leen het wassen be bl tuss eld over. Hiermee ijft dikke lijnen l of a a t e m : ga t s at r a de a zw kunstenaar naar de • Wat is het br De br on sg ieter pakt het wa onsgieterij. brons? ss . en beeld in l a a met vuurvast mate is een met ri aa . n l e d en r o • Ook brons stopt het oven. De was word ok gelast w t warm en vloeit in de Het kan dus o den op het weg de vorm. De bronsg na ieter giet nu vloe uit Zie je de las gl ibaar, oeiend heet brons ? bronzen beeld koelt af en wordt in de vorm. Het brons st neemt de vorm rond eenhard. De bronsgieter om weg en de kuns kan het beeld nu tenaar verder afwerken. In plaats van het be maken, kan de kuns eld eerst in klei te tenaar het direct maken. Dat zie je in was bi ne Richier (beeld j het beeld van GermaiA) • Welk materiaal . in het koffertje is brons? • Zie je de lasn aden Henk Visch (beeld bij het beeld van E) heeft delen van zi ? De kunstenaar jn beeld in brons gegoten en daarna alles aan elkaar gelast. 7
ARDenUenINbeeld voelt niet altijd het-
d Een st naar kan het beel te ns ku De n. aa zelfde Dat t heel glad maken. is ju of n te la w ru t oppervlakte van he gedoet hij door de d el Hoe meer het be n. re hu sc te d el eur be er je de eigen kl me e ho t, rd wo d schuur duin zien krijgt. In ar te d el be t he n va chil ld heel veel vers zie je bijvoorbee s. lende tinten grij ? gemaakt uit arduin ten • Welk beeld is ga or bo sporen en de • Zie je de beitel in het beeld? jkt, zie je ook • Als je goed ki ielen in de steen. ss fo n va n te an st re ne schelpjes. Dat zijn hele klei
KALKSTEEN
Kalksteen heeft ee n tuur. Zoals dit be fijne korrelstruceld van Pompon (b eeld C). De kunstenaar heeft het beeld gl ad gemaakt, zo glad als de pels van ee n ijsbeer. Het beel d en de sokkel zi jn uit één stuk steen ge maak • Zijn beide blok t. jes steen even zw aar? Voelen ze warm of ko ud aa n? • Welke steen vi nd je het mooist? • Zie je nog beit elsporen in dit be eld?
S, 1946 I T N A M E D , chier Germaine Ribrons) Middelheim hoog = (materiaal
van ende vormen l l i h c s r e v eel nares r vind je v anse kunste r F e z e D In de natuu . n en. nten, mense rlijke vorm u u t a n dieren, pla n a a tje eze rijkdom ok een bee d o n n a e v n t a d a u h o h sprink is een bid Dit beeld is de Zo grillig ? s i g i mens. l l i r aar huid g s erg agres h m o s t a n d a k e j e z e Zi , want an zelf ook bidsprinkha rtner op. eet haar pa e Z . n j i z sief
A
etje op soms een be s n e m e d g t a zijn wij er res vindt d , a e n j e t k s n n e u d k e t D t. Wa ten. nkhaan lijk rlog of pes o o n a a s een bidspri n e r e maakt. d? Denk maa ldoorlog ge e r e W e vredelieven d 2 n e reigd worde s net na d d i e b d l e e i e d b s t Di wezen tje chier maakt oms een bee i s R n e e n k i j a i m l r n e G beelde igen. Haar of zelf dre n. op skelette
Friedrich Werthmann, DE GEVLEUGELDE, 1964 (materiaal = roestvrij staal) Middelheim hoog Het beeld van deze Duitse kunstenaar hoort bij een groep werken die ‘droomzeilen’ worden genoemd. Ken je het verhaal van Icarus? Deze man wil graag vliegen en probeert te zijn zoals een vogel. Hij bouwt vleugels aan zijn rug en springt. Maar het vliegen lukt natuurlijk niet. In plaats van te vliegen, valt de man naar beneden. De kunstenaar hield van dit verhaal.
Het beeld zie je vooral aan de voorkant en achterkant. Daarom zie je het beeld als een wand, soms hol, soms bol. De wand is gemaakt met delen roestvrij staal. Soms zie je delen eruit springen. Daardoor wordt de wand niet saai. De huid van de wand heeft een eigen sfeer. Vindt je dit werk vriendelijk, aangenaam of hard?
B
François Pompon, DE IJSB EER, 1920 – 1922 (materiaal = kalksteen) Middelheim hoog
C
Deze Franse beeldhouwer heeft lange tijd voor een andere beeldhouwer gew erkt: August Rodin. Deze kunstenaar maakt figu ren maar François Pompon heeft bijna altijd di eren gebeeldhouwd. Hij werkte graag in de buiten lucht en probeerde zijn beelden op een heel nieu we manier te maken. Iedereen vond dat hij dat ook heel goed kon. De ijsbeer is eerst als model in gips gemaakt en
8
daarna werd hij pas in st een uitgevoerd. De kalksteen heeft een fi jne korrelstructuur. De huid van de ijsbeer voel t wel aan als steen en toch is het zacht en glad . Let eens op het contrast tussen de huid va n de ijsbeer en die van het voetstuk dat een geri bde textuur heeft. Als je goed oplet, zie je dat de ijsbeer én de sokkel uit één blok zijn gemaakt.
Philippe Jacque s, ZONDER TITEL (materiaal = ar , 1987 duin) Middelheim hoog
Bij het beeld va n deze Belgische kunstenaar ontdek je fi jne en ruwe lijn en en ook rustige delen. Het blauwe ardu in wordt omgetoverd tot ee n spel van witte, zwarte of grijze opperv laktes. De huid va n het beeld lijkt op ee n abstract schild erij. Hij wil zoveel mogelijk de stee n laten
E
zien in zijn ruwe staat. Heb je de binnen ruimte al bekeke n? Het beeld lijkt wel een deel van een gebouw. Het is net alsof de huid van het be eld die ruimte binnenin beschermt. Kan je zien hoev eel stenen de ku nstenaar nodig had om deze ruimte te bouwen ?
D
Henk Visch, TELLING NO LIES, 1996 (materiaal = brons)
Middelheim laag
Wanneer deze Nederlandse kunstenaar een beeld maakt, gaat hij vaak uit van dromen, gedachten, herinneringen, fantasieën. Ook de plek waar het beeld voor gemaakt wordt, speelt mee. Voor het Middelheimmuseum wilde hij heel graag een groot beeld maken dat past in het park, in de natuur. De huid van het beeld is onregelmatig. Wanneer je er heel dicht bij staat, lijkt het alsof het beeld bedekt is met korstmos en dat het al heel lang
buiten staat. De vorm kan je beter van op een afstand zien. Het beeld lijkt sprookjesachtig. Je weet vaag waar het over gaat, maar toch voel je je er direct mee verbonden. Als je ernaar kijkt, kan het zijn dat je meteen aan een woord of een zin denkt. Als je eerlijk bent, vertel je hoe je vandaag naar het beeld kijkt?
9
Tot Slot
Welke verschillende soorten huid heb je gezien? Welke vond je aangenaam om te strelen?
Makke
lijk:
. re huid C) e d n a (beeld ’ r n e • Een e b had va de ijs ‘ d i u u o h z e td Hoe als he n e i z ld A)? eruit e e b ( ’ ntis ‘de ma
Zou ‘de manti s’ (beeld A) e en v rien delijk be eld worden a ls het de huid had v an ‘de ijsbeer’ (beeld C)? Kij k je nu an ders naar het beeld?
Moeili jk: • Kies e en b e e ld dat Bedenk je aans een hu preekt i d vo or je Schrijf . met ee beeld. n groepj klein v e same erhaal n e en tje h oe als je i het zou n dit b zijn eeld zo u veran deren.
Let op de eige nschap H o e vo pen va elt het n je hu a a n? Is h id. zacht, e ruw of t hard of stekeli deze ei g....... gensch N e t d o or a p p en dingen kan je wel of b e paalde niet d o zorgt v en. Je f o o r e en antasie leuk v erhaal tje.
10
Bro ns:
er? ijd ov t e j lden. e e Heb b e it lijk d ld eru Verge e e b n ee n id van bouwen va u h e iet d het op n van e a i Hoe z m v e t n tstaa t weg dat o n l en via he iaa mater l? iaa mater
Textuur: Philip Jaques (beeld D) laa t zijn beeld ruw, François Po m po n (beeld C) maakt zijn beeld gla d.
rmaine Richier De beelden van Ge k Visch (beeld E) (beeld A) en Hen ch o ns gemaakt. To zijn beiden in br e beelden an ders. is de huid bij beid
Hé, jullie daar.
..
Wegnemen:
O pb ou wen: Fried rich W erth m B) las an n ( t dele beeld n roe aan e stv rij lkaar staal , He E) las t dele nk Visch ( beeld n bro ns aa n elka ar.
(beeld C) kapt François Po mpo n steen weg. eeld D) stapelt Philip Jaques (b kapt dan steen en n ee st en k ok bl
Hopelijk vonde
n jullie het
hier even leuk a
ls ik...
Mag ik nog eve
n iets vragen?
weg.
Laten jullie het spel terug in een perfecte staat achter? Zo kunnen de v olgende bezoek ertjes ook van het sp el genieten!
11
Hopelijk tot la
ter!
MIDDELHEIM ZIEKENHUIS
Braempaviljoen
MIDDELHEIM HOOG
C B
A E
Centrale binnenkoer
Educatieve ruimte
Kasteel Middelheim Documentatiecentrum
Beukenlaan
Gebouw toezichters
D
Middelheimlaan
M I D D E LH EI M LAAG
HO RTI FLO RA Het Huis
Hé speurneuzen... Zijn jullie op weg van het ene beeld naar het andere? Kijk eens goed rond of je nog andere beelden vindt waarvan jij denkt dat de huid opvalt ...
