Een nieuwe trend: Orthotharische restaurants. Recept: rode biet. uw leef- en eetwij(s)zer. Dementie: eten om niet te vergeten. Bier tegen alzheimer

uw leef- en eetwij(s)zer

20 1989-2009

®

Een nieuwe trend:

Orthotharische restaurants Recept: rode biet Dementie: eten om niet te vergeten

Bier tegen alzheimer

Tandvleesproblemen leidt tot hartinfarct

Ritaline en het masterplan van de farma-industrie

Belgisch voedingsmagazine Faché instituut

Afgiftekantoor Lochristi | V.U.: Walter, O. M. Faché | Kerkstraat 101 | 9270 Laarne België e 7,8 | Nederland e 8,5 | jaargang 6 | Maart/april 2009 | tweemaandelijks | P602654

44

Cocoya, ik heb je nodig. Voorbeelden zijn: PCB’s, Pesticiden, Schimmels Ftalaten (terug te vinden in plastic flessen) Fijn stof, Dioxines, Asbest Zware metalen, Chloroform, Chlorine Gevolgen: • Vermoeidheid • Allergieën / Astma • Immuniteitsproblemen • Hoofdpijn / Migraine • Depressie • Hormonale problemen • Etc.

want ik wil energiek blijven, slank blijven, gezond blijven Daarom gebruik ik iedere dag Cocoya Extra Virgin kokosolie, vol met de juiste verzadigde vetten. Verzadigde vetten voor een betere stofwisseling, een slanker figuur, meer energie, een betere bestandheid tegen infecties en minder risico op hart- en vaatziektes? Inderdaad. Recent onderzoek heeft onthuld dat verzadigde vetten, als ze zijn opgebouwd uit middellange vetzuurketens (MCT’s), de gezondheid in sterke mate bevorderen. Cocoya zit boordevol MCT’s, die in de lever rechtstreeks in energie worden omgezet. De vorming van vetbolletjes in de bloedbaan wordt zo volledig vermeden. Gevolg: minder kans op hart- en vaataandoeningen. De MCT’s in Cocoya bevorderen eveneens de stofwisseling en gewichtsafname, zijn snelle energieleveranciers, verhogen uw weerbaarheid, en maken de huid glad en soepel. Daarom, Cocoya, heb ik je nodig. Elke dag opnieuw!

Resium is een alcoholvrij mengsel van 10 belangrijke ontgiftende kruiden. Eén kuur Resium heeft een onmiddellijk effect. Andere positieve effecten van Resium: • Lever-en bloedreinigend • Elimineert urinezuren • Ondersteunt lever en nieren • Ondersteunt de prostaat • Helpt gewicht te verliezen • Helpt bij opgeblazen gevoel • Verbetert de huid • Helpt de spijsvertering • Geeft meer energie en verhoogt de concentratie.

Succesvol gebruikt door miljoenen mensen sinds 1929!

Cocoya Health & Cocoya Cooking zijn twee nieuwe, lekkere en superieure smeer- en braadproducten op basis van biologische extra virgin kokosolie. Ontdek meer over hun heilzame werking op

KORTINGSBON

2,5 KORTING bij aankoop van 1 fles (600cc) Resium (

Naam: .

www.gezondevetten.be

Straat: betere natuurvoedings Verkrijgbaar in de winkel o f

apoth ee

OjIbwa|De roeck

k.

bel +32 (0)52 48 43 00

NATAOS KEY N UTRITION

24,74/fl)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Postcode:

. . . . . . . . . . .

Gemeente: .

............................................

Stuur deze bon terug naar: Postkantoor St-Niklaas 1 • Postbus 148 • 9100 St-Niklaas Tel. 03 789 09 59 • Gratis Fax 0800 800 11 [email protected] • www.energeticanatura.com

®

Inhoud Leefnu geeft belangrijke adviezen en info om onnodige medische kosten uit te sparen. Nog meer info geven wij op onze open en gesloten website www.viow.be en in al onze cursussen. Medisch Journalist Walter faché

n redactioneel

n ACTUEEL

n voedingsdossier

• Voedingsadvies Vlaamse Liga tegen Kanker ...6 kritisch bekeken • Plant op kantoor goed voor gezondheid...........6 • Veel dunne mensen gevaarlijk dik.....................7 • Screening met PSA niet zinvol.............................7

• Oorlog om gezondheid.........................................4

• Dementie - eten om niet te vergeten................8 • Het enzymenrestaurant: “Haute cuisine” die jou massa’s geld bespaard..........................12

n Eetwij(s)zer n Recepten

• Rode biet..............................................................14

• Dieetfrisdranken, dikmakers?............................16 • Drankendriehoek.................................................16 • Monsterlijke energiedranken.............................17

n medisch Dossier

• Aromatherapie voor wellness bij dementie.........................................................18 • Co-enzym Q10 voorkomt hartkwalen door losse tanden te genezen....................................20 • Advieshoekje Walter Faché................................22

LeefNu, een neutraal vakblad Leefnu blijft het enige orthomoleculair vakblad op de Beneluxmarkt dat zich niet bindt aan een productlijn om voldoende inkomsten te genereren. Wij hebben geopteerd voor een orthoceutische firmaraad die los van de redactie en de artikels in het blad functioneert.

n alternatieve kankertherapieën

n Waarschuwingen • Misvatingen over melatonine............................23 • Geen groene thee voor leukemiepatiënten tijdens chemotherapie........................................23

n Toxiciteit

• Is amygdaline hoopgevend bij kanker?............24

• Antibioticagebruik in het eerste levensjaar verhoogt het risico op astma..................................30 • Meeroken leidt tot cognitieve stoornissen......30

n Sport- en Leefstijl

• Verbod op gloeilampen......................................31

• Ziek van je werk..................................................26

n milieu

• Alzheimer inblikken met bier............................28

n achterkant van de waarheid

• Het masterplan van de farmaceutische industrie....................................32 • De gevaren van ADHD medicatie......................33

n orthotrends • B-vitamine voor de ogen...................................34 • Omega-3 helpt om hartinfarct te voorkomen.......................................................34 • Chondroïtine helpt op lange termijn bij artritis en artrose..........................................35 • Stress bedreigt je hart!.......................................35

n lezersbrieven..................................... 36

Erkenning LeefNu Leefnu is sinds juni 2007, als enig neutraal Orthomoleculair Wetenschappelijk Tijdschrift erkend door de ‘European Union of Science Journalists’ Associations’ en de ‘European Research Advisory Board (EURAB)’.

Wenst u nog meer info?

i

Bezoek onze gesloten website www.viow.be en vraag uw paswoord aan.

Nieuws Faché Instituut Publiciteit • Ojibwa/De Roeck : Cocoya...................................2 • Energetica Natura : Resium..................................2 • Pharma Nord : Chromium..................................17 • Simfidus Forte......................................................22 • Urmale : Solidagonex..........................................31 • Consumer links.....................................................37 • Minami : MorEPA.................................................40

• Lustrumcongres FIOW 20 jaar............................ 5 • Nieuwe monografieën, boeken........................11 • Drankendriehoek.................................................16 • Vacature................................................................37 • Consumerlinks......................................................37 • Faché Instituut online.........................................37 • Volgend nummer.................................................38 • Agenda Faché Instituut.......................................39 • Start cursus 2de jaar...........................................39

Abonneer u nu op Leefnu en Orthofyto en ontvang een gratis ontbijtboekje !

Redactioneel

Oorlog om gezondheid!

‘M

aak van voeding uw geneesmiddel’. Het is een eeuwenoud gezegde. Anno 2009 vechten farmaceutische bedrijven over dit thema – op verschillende fronten – een ware economische oorlog uit, die hoofdzakelijk via de massamedia slachtoffers moet maken. Men wil u lezer duidelijk maken dat enkel de farmaceutische multinationals in staat zijn om geneesmiddelen te vervaardigen die zieke mensen terug gezond kunnen maken. Ziektepreventie via voeding en voedingsaanvullingen wordt door politici en lobbyisten geminimaliseerd tot zelfs belachelijk gemaakt.

Walter OM Faché

Prof. Dr. Linus Pauling tweevoudig Nobelprijswinnaar introduceerde in 1968 voor het eerst de term “Orthomoleculair” in Science: alle stoffen, moleculen of handelingen die niet toxisch en niet vreemd aan het lichaam zijn, die het lichaam biochemisch en fysiologisch normaal kan verwerken zonder enige schade en die op de juiste tijd met de juiste dosis biochemisch individueel dient gegeven of geëlimineerd te worden. (verruimde betekenis uit Science 160:265-271, 1968)

4

zesde jaargang 2009 - n°44 - www.viow.be

Dit zijn niet zomaar loze woorden en beweringen. Er bestaan nu ook wetenschappelijke studies over. Precies om die reden overwegen verschillende intercontinentale industriële groepen, die voedingssupplementen produceren en er degelijk wetenschappelijk onderzoek aan koppelen, om de Europese Unie voor het Europees gerechtshof te dagen. Het Europese systeem, om gezondheidsclaims met betrekking tot voeding toe te kennen, zou totaal onwettelijk zijn. Gedurende de eerste week van de Paasvakantie vergaderden leden van de ‘European Federation of Associations of Health Product Manufacturers’ (EHPM), de ‘European Botanical Forum’ (EBF) en de ‘European Responsible Nutrition Alliance’ (ERNA) in Brussel. Ze onderzoeken de mogelijkheid om de controversiële Europese wetgeving inzake voedingsclaims via juridische procedures te kraken. Europa wil immers duizenden reeds lang bestaande gezondheidsclaims, die op voedingssupplementen staan, gewoon verbieden. De Europese regelge-

ving wordt geïnspireerd door de Codex Alimentarius, een organisatie die bestaat uit farmaceutische multinationals. Zij steunen de Wereldgezondheidsorganisatie financieel in ruil voor lobbywerk. Er zijn aanwijzingen dat de Wereldgezondheidsorganisatie geneesmiddelenproducenten toelaat om in derde wereld landen proeven te doen met nieuwe geneesmiddelen. Dat is veel goedkoper dan klinische studies uit te voeren in de zogenaamde beschaafde wereld. Verder vertelt de Wereldgezondheidsorganisatie dat een gevarieerde voeding vandaag nog steeds voldoende is om mensen optimaal te beschermen tegen de meeste ziektebeelden. Voedingssupplementen zijn in de rijke landen – die over een systeem van ziekteverzekeringen beschikken – totaal overbodig. Artsen zullen zieke mensen hier wel genezen. De ziekteverzekering betaalt toch de kosten voor een groot deel terug. De economische oorlog tussen de wereld van de voeding en die van de farmaceutische producten gaat nu vooral over de zogenaamde ‘gouden standaard’ die voedingssupplementen moeten halen

Redactioneel

om een claim op de producten te kunnen plaatsen. Vrij vertaald betekent dit dat een producent van vitamine C, of van om het even welk ander gezondmakend ingrediënt, aan dezelfde eisen moet voldoen als een multinational uit de farmaceutische wereld die een nieuw medicijn op de markt brengt. Men vraagt tien jaar wetenschappelijk onderzoek en klinische studies in fase I, II en III. Indien de producenten van voedingssupplementen de peperdure factuur voor deze testen niet zelf wensen te betalen, zal de farmaceutische industrie dit geleidelijk aan doen. Voorwaarde is vanzelfsprekend dat men eerst een manier vindt om van niet patenteerbare voeding een product te maken waar wel een patent kan worden op genomen…en dat de mogelijke verkoop op wereldbasis minstens 1 miljard verpakkingen kan bedragen. Ondertussen gaat men ook onverminderd verder met het in twijfel trekken van de waarde die vitaminepreparaten kunnen hebben. Momenteel worden er in de massamedia resultaten van studies verspreid waarin beweerd wordt dat vitamine C en E niets doen om hartziekten of borstkanker te voorkomen. Indien men de onderzoeken echter grondig analyseert, gebruiken de artsen – die voor de gelegenheid als proefpersonen dienst doen – veel te lage dosissen van de genoemde vitaminen. We geven twee voorbeelden. In de studies die de wereldpers haalden namen de artsen dagelijks 500 milligram vitamine C in. Iedere internist en zeker elke orthomoleculaire arts weet dat vitamine C slechts een therapeutische werking heeft indien men iedere dag 1000 tot 6000 milligram ascorbinezuur opneemt.

Min of meer hetzelfde geldt voor vitamine E. De artsen nemen iedere dag 200 internationale eenheden (I.E.) alfatocoferol in. Iedereen die iets van orthomoleculaire geneeskunde afweet, kan u vertellen dat de dagelijkse therapeutische dosis minimaal 1000 I.E. bedraagt en dat alle vormen van vitamine E samen dienen genomen te worden (Vitamine E Complex!). Vitamine E moet dan nog samen genomen worden met coënzym Q10. Indien dit niet het geval is kan vitamine E een pro-oxidant worden voor LDL-cholesterol [1]. Twee wetenschappers, Kemper en Hood [2], toonden hoe medische vakbladen betaald werden door farmaceutische bedrijven om artikelen over voedingssupplementen te negeren en dus niet te publiceren. Enkel de resultaten van dubieus opgezette studies mochten weergegeven worden op voorwaarde dat ze een negatief beeld ophingen van de beschreven voedingssupplementen. Het Faché Instituut steunt de organisaties die zich willen inzetten om van voeding geen geregistreerde medicijnen te maken. De voedingsdriehoeken van het Faché Instituut hebben al duizenden mensen terug gezonder gemaakt, en ze zullen dit in de toekomst blijven doen. Voeding in zijn natuurlijke of geconcentreerde vorm kan nooit als een geneesmiddel van de farmaceutische industrie beschouwd worden. Gezonde voeding, en de daar aan verbonden supplementen, blijven de receptvrije preventieve middelen van iedere orthomoleculair denkende man of vrouw. Referenties: 1. 2.

Bowry VW, Mohr D, Cleary J, Stocker R. Prevention of tocopherol-mediated peroxidation in ubiquinol-10-free human low density lipoprotein. J Biol Chem. 1995 Mar 17;270(11):5756-63 Kemper KJ, Hood KL. Does pharmaceutical advertising affect journal publication about dietary supplements? BMC Complement Altern Med. 2008;811

Uw hoofdredacteur Walter O.M. Faché Directeur Faché Instituut

Lustrumcongres FIOW 20 jaar Stop 100 jaar toxiciteit - stop kanker Zaterdag 17 oktober 2009

6e Orthomoleculair Congres Auditorium Aula P.-J. Triest van de Campus Guislain - Jozef Guislainstraat 43, 9000 Gent Inlichtingen: tel: +09/369 06 42 fax: +09/366 18 38 e-mail: [email protected] zesde jaargang 2009 - n°44 - www.viow.be

5

Actueel In deze rubriek worden thema’s ‘heet van de naald’ uit de verschillende media overgenomen en door de redactieraad kritisch geëvalueerd.

Voedingsadvies van de Vlaamse Liga tegen Kanker kritisch bekeken Begin maart ontving de leefnuredactie een brief in de bus waarin een heel emotioneel verhaal werd verteld van Frans, die prostaatkanker heeft en door zijn ziekte in financiële problemen zit. Deze brief kwam van de Vlaamse Liga tegen Kanker, die via de campagne “Kom op tegen kanker” geld wil inzamelen om mensen zoals Frans financieel te steunen. Op zich is dat natuurlijk een nobel doel, maar ik heb bij zulke campagnes steeds de bedenking dat vele kankerpatiënten veel beter af zou zijn geweest als ze hadden geweten dat ze hun ziekte met de juiste voeding en een gezonde levenswijze wellicht hadden kunnen voorkomen. Ik was dan ook aangenaam verrast door de

begeleidende folder met de titel “Leven als gezond gezin is de beste familiale verzekering”. Daarin wordt aanbevolen om meer te bewegen, gezond te eten en het lichaamsgewicht op peil te houden. Voor concrete tips wordt men doorverwezen naar www.gezondgezin.be. Op deze site vind je inderdaad heel wat nuttige tips om gezonder te eten. De nadruk ligt vooral op meer groenten en fruit en minder vlees en vetten. Maar daar knelt het schoentje: nergens wordt een duidelijk onderscheid gemaakt tussen goede en slechte vetten. Boter en dierlijke vetten worden als slechte vetten genoemd en vloeibare olie en margarines worden beschouwd als onverzadigde en dus goede

vetten. Nergens echter wordt een woord gerept over transvetten, omega 3- en omega 6-vetzuren, meervoudig onverzadigde of mono-onverzadigde vetzuren. Melk en melkproducten worden, zoals gebruikelijk in overheidscampagnes, sterk gepromoot. Ouders die geen tijd hebben voor een goed ontbijt wordt aangeraden hun kinderen ontbijtgranen met melk te geven, dat is volgens de voedingsdeskundige van dienst beter dan geen ontbijt, omdat het evenveel suiker bevat dan een boterham met confituur en bovendien hebben ze dan meteen hun melk binnen. Deze folder, met de verwijzing naar de website met tips voor een gezonde voeding, komt de

komende maanden bij alle Vlaamse gezinnen terecht. Zij gaan er dan ten onrechte van uit dat ontbijtgranen, melk, margarine en eender welke vloeibare olie bijdragen aan een gezonde, evenwichtige voeding. De Vlaamse Liga tegen Kanker zou er beter aan doen iedereen door te verwijzen naar het Faché Instituut, dat meer te betekenen heeft in de strijd tegen kanker. De folders die nu worden uitgedeeld tijdens de ‘Kom op tegen Kanker’-campagne, vertellen immers slechts de halve, wetenschappelijk bewezen waarheid en worden verder gesponsord door de ‘omega-6 multinationals’. (HM)

Plant op kantoor goed voor gezondheid werknemers Planten op de werkplek hebben een gunstig effect op de gezondheid en de productiviteit van werknemers. Dat blijkt uit Nederlands onderzoek van TNO, waarvan de resultaten pas werden gepresenteerd.

6


Onderzoeksleider John Klein Hesselink: “Eén grote plant per twee werknemers of één grote plant per twaalf vierkante meter kantoorruimte geeft al een positief effect.” Vooral vermoeide medewerkers en werknemers

die kampen met gezondheidsklachten hebben baat bij een groene werkomgeving. Planten hebben bovendien een herstellend vermogen. De onderzoekers constateerden dat het aantal griepklachten bij

fulltimers verminderde. De van groen voorziene werknemers voelden zich bovendien beter in staat om te werken. Het zien van groen maakt mensen productiever. (PVM) Bron:

TNO Nederland

Actueel

Veel dunne mensen gevaarlijk dik Slecht nieuws voor alle mensen die slank of zelfs uitgesproken dun zijn. Van hen is 40 tot 50 procent aan de binnenkant toch te dik. En wat erger is, hun interne vetmassa is levensbedreigend, terwijl dikkerds met zwembandjes heel gezond kunnen zijn. Met die boodschap heeft de Britse professor Jimmy Bell heel wat mensen doen schrikken. De Britse wetenschapper doet aan het Imperial College in Londen al jaren onderzoek naar obesitas. Het viel hem op dat mensen met een gezond gewicht toch te vaak last hadden van klachten die typisch horen bij overgewicht,

zoals hart- en vaatziekten, diabetes type 2 of hoge bloeddruk. Pas na onderzoek kon hij vaststellen wat er aan de hand is: ”bijna de helft van de slanke mensen zit vanbinnen vol vet, vooral rond de lever”, zegt Bell. Aan de buitenkant is niets te zien aan de zogenaamde ‘tofi’s’ (thin outside, fat inside), zoals Bell hen noemt. Alleen een MRI-scan of een biopsie kan het opgeslagen orgaanvet aantonen. De slanke mannen en vrouwen kunnen dus niet zomaar aannemen dat zij gezonder zijn dan de door Bell genoemde ‘lothi’s’ (large outside, thin inside). Er zit volgens

de professor ook voor magere mensen maar één ding op om gezond te blijven: regelmatig bewegen. Beweging doet vet rond de organen afnemen.

Driemaal per week een uur intensief oefenen is nodig voor een goede gezondheid. (DB) Bron: Imperial College London

Screening met PSA niet zinvol Prostaatkanker is de tweede meest voorkomende kanker in de Westerse landen. Preventie vanuit het ziekenhuiswezen bestaat enkel screening, dit wil zeggen dat men de tumor in een zo vroeg mogelijk stadium tracht te ontdekken. Zeker is dit belangrijk, want hoe vroeger je een kanker kan ontdekken, hoe beter de kansen op een vruchtbare behandeling. Men noemt dit secundaire preventie, omdat de prostaatkan-

ker zelf niet voorkomen wordt. Screening van prostaatkanker is teveel gebaseerd op het prostaatspecifiek antigen (PSA). Onterecht, want PSA-screening zegt niet zoveel over de ernst van de prostaatkanker in kwestie. Enkele recente studies uit de New England Journal of Medicine hebben deze stellinginname bevestigd. PSA-screening leidt tot overdiagnose en overbehandeling, zo luidde de

conclusie van deze studie. Wanneer de PSA-waarde van het bloed te hoog is, wordt dikwijls een onnodige biopsie gedaan. Bovendien lopen vele prostaatpatiënten rond met een prostaattumor die zeer langzaam groeit. Een operatieve verwijdering zou de zaak dan alleen maar erger kunnen maken. Primaire preventie is het stokpaardje van het Faché Instituut. Dit instituut pleit voor een gezonde

voeding en voedingssupplementen waarvan aangetoond zijn dat ze beschermen tegen prostaatkanker en andere prostaataandoeningen. Gezond leven van jongs af aan is nog steeds de beste garantie om prostaatprobleem te voorkomen. (JM) Referenties:

1. Schröder FH, Hugosson J et al. Screening and prostate-cancer mortality in a randomized European study. N Engl J Med. 2009 Mar 26;360(13):1320-8 2. Faché Walter OM. Prostaataandoeningen orthomoleculair behandelen. Nutritionele monografie nr. 24; (2008) Publi Media, Laarne


7

Voedingsdossier

Dementie

Eten om niet te vergeten Hilde Maris/Walter OM Faché

H

et mediterraan dieet bestaat zo goed als niet meer, maar toch mogen we het niet vergeten. Een recente studie liet nog zien dat eetgewoontes die het dichtst aanleunden bij dit dieet, resulteerden in een sterk verlaagd risico om alzheimer te krijgen. Het Belgisch Faché Instituut toonde recent aan dat met de nieuwe voedingsdriehoek Faché zowel mentale als fysische ziektebeelden drastisch kunnen voorkomen worden. Het is op zijn minst opmerkelijk vast te stellen hoé groot de invloed van een dieet kan zijn op een nog steeds onbehandelbaar ziektebeeld! Laten we het mediterraan dieet opnieuw ontdekken in het voedingsconcept van Walter Faché.

De alzheimerdreiging Aandoeningen zoals dementie en de ziekte van Alzheimer vormen een groeiend probleem voor de volksgezondheid. Heel vaak hebben ze verwoestende gevolgen voor de betrokkenen. Een concrete oorzaak is tot nog toe niet gevonden. Genetische factoren lijken een aanzienlijke rol te spelen, maar steeds meer onderzoek duidt op de rol van oxidatieve stress, vrije radicalen, hoge homocysteïnewaarden, ontstekingen, oestrogeendeficiëntie en insulineresistentie. Ook worden dementie en alzheimer vaak gecorreleerd aan ziekten zoals arteriosclerose, diabetes en osteoporose.

Rol van voeding Steeds meer studies suggereren dat dementie gerelateerd is aan het typisch westerse dieet, dat gekenmerkt wordt door excessieve consumptie van geraffineerde suiker, geraffineerde koolhydraten, verzadigde vetten, transvetten en dierlijke producten. Bovendien stelt men tegelijkertijd een verminderde consumptie vast van ongeraffineerd, vezelrijk voedsel, zoals granen, noten, zaden, peulvruchten, groenten, fruit en omega 3-rijke

8


voeding, zoals vis en zeevruchten. Daarentegen hebben mensen wier voedingspatroon meer neigt naar het mediterraan of het nieuwe Faché dieet, bijgevolg een significant lager risico op het krijgen van alzheimer. Onderzoekers van het Taub Institute for Research in Alzheimer’s Disease and the Aging Brain (Colombia University Medical Center, New York) onderzochten of het volgen van het mediterraan dieet - naast het ontstaan - ook het verloop van de ziekte van Alzheimer en de uitkomst ervan beïnvloedde. De studie, die in 2007 in Neurology werd gepubliceerd, toont aan dat alzheimerpatiënten, die zich het best hielden aan het mediterraan dieet, een lager risico hadden (liefst 73 procent) om te sterven in vergelijking met diegenen die zich het minst aan het mediterraan dieet hielden. Deze groep kreeg een ‘bonus’ van bijna vier extra levensjaren.

Het quasi onbestaande mediterraan dieet De term “mediterraan dieet” is niet meer helemaal correct, aangezien de landen aan de Middellandse Zee

Voedingsdossier

onderling sterk verschillen in hun voedingspatroon. Het traditioneel mediterraan dieet -dat geassocieerd wordt met tal van gezondheidsbevorderende factorenverwijst naar het dieet van Kreta van vóór 1960. Dit dieet bestond uit een hoge inname van fruit, groenten (vooral wilde planten), noten, peulvruchten, granen (veeleer in de vorm van zuurdesembrood dan van pasta), meer olijfolie en olijven, minder melk maar meer kaas, meer vis maar minder vlees, een matige hoeveelheid rode wijn. Analyses van dit voedingspatroon onthullen een aantal beschermende factoren, zoals selenium, glutathion, een optimale verhouding tussen omegavetzuren, een hoog vezelgehalte, antioxidanten, foliumzuur, calcium, vitamine E en C en mineralen. Deze stoffen worden niet alleen geassocieerd met een verminderd risico op kanker, maar verminderen ook oxidatieve stress, vrije radicalen, ontstekingen, arteriosclerose, diabetes en andere factoren (welke eventueel een rol spelen in het ontstaan van alzheimer. De voedingsdriehoek van Walter Faché in 2003 geregistreerd in België, bevat alle ingrediënten van het mediterraan dieet en vertoont bovendien revolutionaire meerwaarden als een volledige preventie tegen alle degeneratieve ziektebeelden van vandaag en vooral om optimaal vitaal en gezond te blijven. Deze voedingsdriehoek en het begeleide gezondheidsboekje kunnen besteld worden bij het Faché Instituut (zie referentie).

Omega 3 Eén van de opvallende karakteristieken van het traditioneel mediterraan dieet is het hoge gehalte aan omega 3-rijke voeding. Niet alleen at de bevolking van Kreta voor 1960 tot 30 maal meer vis dan de westerse bevolking; het gehalte aan omega 3-vetzuren in andere voedingsmiddelen was ook veel hoger. Het vlees dat ze aten kwam van dieren die in een ‘wildere’ omgeving graasden, waardoor het meer omega 3 bevatte.

Fig.: Tegenwoordig worden dieren gevoed met granen, waardoor in hun vlees en hun melk praktisch geen omega-3 meer te vinden is.

Ook de melk en melkproducten afkomstig van deze dieren bevatten meer omega 3. Ook aten de Kretenzers veel wilde planten, die een rijke bron zijn van omega 3-vetzuren en antioxidanten. Postelein, dat overvloedig werd gegeten, is rijk aan het omega 3-vetzuur alfalinoleenzuur (ALA), maar bevat ook veel vitamine E, vitamine C en glutathion. Andere wilde planten, walnoten en vijgen, die regelmatig op het menu stonden, bevatten allen omega 3-vetzuren. De kippen die gegeten werden, liepen vrij rond en aten gras, postelein, insecten, wormen en gedroogde vijgen, allemaal goede bronnen van omega 3. Bijgevolg bevatten ook hun eieren omega 3-vetzuren, in tegenstelling tot westerse (supermarkt)eieren, waarin veel omega 6, maar praktisch geen omega 3 meer zit. Epidemiologische studies suggereren dat hoge inname van het omega 3-vetzuur docosahexaeenzuur (DHA) bescherming biedt tegen neurodegeneratieve aandoeningen. Deze bevindingen worden ondersteund door in vivo-studies die bevestigen dat een dieet met hoog gehalte aan DHA het verlies van zenuwcellen en cognitieve defecten tegengaat. Bovendien heeft DHA een ontstekingsremmende werking. DHA is de omega 3 die rijkelijk aanwezig is in visolie. Meer vis, schaal- en schelpdieren, lijnzaad, waterkers, postelein, algen, walnoten, peulvruchten en avocado’s kunnen zorgen voor een hoger aanbod van omega 3-vetzuren in onze voeding.

De verhouding omega-6/omega-3 In het traditioneel mediterraan dieet ligt de verhouding omega 6/omega 3 tussen 2:1 en 1:1. Deze verhouding ligt dicht bij deze van het Paleontisch dieet (0,79:1), het dieet van onze voorouders uit het stenen tijdperk. Deze wordt bovendien beschouwd als een optimale verhouding in de preventie en behandeling van cardiovasculaire ziekten, hypertensie, diabetes, artritis en kanker. In het westerse dieet, met haar hoge aanbod van omega 6-vetzuren (linolzuur uit plantaardige oliën en arachidonzuur uit dierlijke producten), is de verhouding omega 6/omega 3 gemiddeld 15:1 in Europa, en zelfs 16,74:1 in de Verenigde Staten. Deze té hoge verhouding is mede verantwoordelijk voor o.a. het ontstaan van kanker, inflammatie, trombose, arteriosclerose, allergieën en immuniteitsdaling.


9

Voedingsdossier

De Voedingsdriehoek van Walter Faché in 2003 geregistreerd in België, bevat alle ingrediënten van het mediterraan dieet en vertoont bovendien revolutionaire meerwaarden als een volledige preventie tegen alle degeneratieve ziektebeelden van vandaag en vooral om optimaal vitaal en gezond te blijven. Deze voedingsdriehoek en het begeleide gezondheidsboekje kunnen besteld worden bij het Faché Instituut (zie p 11).

Referenties: 1.

Oudshoorn C et al. Higher serum vitamin D3 levels are associated with better cognitive test performance in patients with Alzheimer’s disease. Dement Geriatr Cogn Disord. 2008;25(6):539-43. Epub 2008 May 26 2. Tysiewicz-Dudek M et al. Alzheimer’s disease and osteoporosis: common risk factors or one condition predisposing to the other? Ortop Traumatol Rehabil. 2008 Jul-Aug; 10(4):315-23 3. Pasinetti GM et al. Caloric intake and Alzheimer’s disease. Experimental approaches and therapeutic implications. Interdiscip. Top Gerontol. 2007;35:159-75 4. Florent-Béchard S et al. Towards a nutritional approach for prevention of Alzheimer’s disease: biochemical and cellular aspects. J. Neurol. Sci.2007 Nov 15; 262(1-2):27-36. Epub 2007 Aug 2. 5. Luchsinger JA et al. Diet and Alzheimer’s disease. Curr Neurol Neurosci Rep. 2007 Sep;7(5):366-72 6. Scarmeas N et al. Mediterranean diet and risk for Alzheimer’s disease. Ann Neurol. 2006 Jun;59(6):912-21. 7. Morris MS. Homocysteine and Alzheimer’s disease. Lancet Neurol. 2003 Jul;2(7):425-8. 8. Berrino F. Western diet and Alzheimer’s disease. Epidemiol Prev. 2002 May-Jun;26(3):107-15. 9. Laitinen MH et al. Fat intake at midlife and risk of dementia and Alzheimer’s disease: a population-based study. Dement Geriatr Cogn Disord. 2006;22(1):99-107. Epub 2006 May 19. 10. Physicians Committee for Responsible Medicine - U.S.A. Diet and Alzheimer’s Disease 11. Artemis P. Simopoulos. The Mediterranean Diets: What Is So Special about the Diet of Greece? The Scientific Evidence. J. Nutr. 131:3065S-3073S, 2001 12. Scarmeas N et al. Mediterranean diet and Alzheimer disease mortality. Neurology. 2007 Sep 11;69(11):1072-3.

Antioxidanten

Vitamine D

Rauwe groenten (voornamelijk wilde planten), fruit, wijn en olijfolie voorzien in grote hoeveelheden resveratrol, glutathion, vitamine C, vitamine E, lycopeen, bètacaroteen, polyfenolen en andere antioxidanten. Deze antioxidanten neutraliseren vrije radicalen en verminderen oxidatieve stress en inflammatie. Aangezien deze factoren een rol spelen in het ontstaan van alzheimer, biedt ook hier het traditionele mediterrane dieet een aanzienlijke bescherming.

Er wordt ook een verband gevonden tussen vitamine D-tekort en een verhoogd risico op alzheimer. Studies tonen aan dat een groot deel van de bevolking op het noordelijk halfrond een vitamine D-tekort heeft. Mogelijk moeten we daarom vitamine D ook tot het mediterraan dieet rekenen. Dit is niet alleen te wijten aan een verminderde inname via de voeding, maar ook aan het feit dat mensen tegenwoordig veel minder buiten vertoeven en dus minder blootgesteld worden aan zonlicht. Vitamine D kan namelijk in de huid worden aangemaakt onder invloed van zonlicht. Dagelijks een halfuurtje in de tuin werken of een wandeling maken, waarbij op zijn minst de handen en het gezicht worden blootgesteld aan de zon, is al een goede preventieve maatregel. Extra suppletie met vitamine D wordt echter aangeraden, omdat we in ons land veel te weinig zon hebben, vooral in de wintermaanden. In de voeding is vitamine D vooral aanwezig in vette vis, volle melk, echte boter en levertraan. Vette vis wordt dus niet voor niets “voedsel voor de hersenen” genoemd. Het eten ervan levert ons niet alleen het voordeel van meer omega 3, het voorziet ook in de noodzakelijke vitamine D-aanvoer.

Calorierestrictie Studies bewijzen dat een hoogcalorisch dieet het risico op alzheimer aanzienlijk verhoogt, terwijl calorierestrictie preventief meer heil te bieden heeft. Het verminderen van het dagelijks aantal geconsumeerde calorieën komt in de praktijk neer op het eten van meer nutriëntenrijk voedsel: groenten, fruit, noten, zaden, pitten, peulvruchten, ongeraffineerde granen en ongeraffineerde koudgeperste oliën, zoals lijnzaadolie en olijfolie. Lege calorieën moeten vermeden worden, dat wil zeggen: voedsel dat rijk is aan calorieën en arm aan nutriënten, namelijk geraffineerde suiker, geraffineerde granen, verzadigde vetten, transvetten, dierlijke producten en alcohol.

Conclusie Uit voorgaande blijkt dat alleen al het aanpassen van de voeding van groot belang is voor de preventie en de ontwikkeling van alzheimer. Dan hebben we nog niet over voedingssupplementen gesproken, maar het gebruik ervan – in combinatie met een gezond voedingspatroon – zou de resultaten aanzienlijk kunnen verbeteren. Om onze hersenen optimaal te beschermen tegen de schadelijke invloeden die kunnen leiden tot dementie en alzheimer moeten we enerzijds streven naar een voedingspatroon dat overeenkomt met het traditioneel mediterraan dieet en anderzijds, onze inname van calorieën beperken.

10


Het mediterraan dieet bestaat niet alleen meer, maar is eveneens achterhaald door het wetenschappelijk onderzoek van het Belgisch Faché Instituut, dat de meerwaarde aantoont van de orthomoleculaire voeding en suppletie. Vele ingrediënten uit het vroegere mediterraan dieet vind je nog terug in de Voedingsdriehoek Faché. Daarnaast kunnen factoren zoals beweging, voldoende zonlicht en het actief houden van de hersenen door lezen, studeren, denksporten en nieuwe uitdagingen aangaan een belangrijke bijdrage leveren aan de preventie van dementie. Zelfs indien men erfelijk belast is met de aanleg voor alzheimer, kunnen deze maatregelen het ontstaan en de ontwikkeling van de aandoening afremmen.

Monografieën van het Faché Instituut

De revolutionaire aanpak van onze gezondheid “Een uniek standaardwerk over het voorkomen en behandelen van ziekten door toepassing van de orthomoleculaire wetenschap”

Nr. 67 – De ziekte van Alzheimer

Er bestaat nog altijd geen afdoend medicijn tegen alzheimer, hoewel massa’s gelden geïnvesteerd worden in onderzoek ernaar. Hierbij worden natuurlijke oplossingen ‘vergeten’ ondanks het feit dat voor vele aspecten van alzheimer orthomoleculaire oplossingen bestaan. Zowel in de preventie als de behandeling komen deze oplossingen in deze monografie uitgebreid aan bod. Prijs: 30 euro

Nr. 63 – Voedingsdriehoek De Voedingsdriehoek Faché medisch toepassen. Tot onze spijt moeten we vaststellen dat de gemiddelde Belg elk jaar dikker wordt en dat nog steeds geen afstand genomen wordt van de algemeen aanvaarde voedingsdriehoek. Deze driehoek zet de koolhydraatrijke voeding aan de basis: brood, pasta, aardappelen en rijst - veel energie en weinig nutriënten. Het vormt tegelijk de basis voor zwaarlijvigheid. De voedingsdriehoek Faché® kan de nationale gezondheid wel een dienst bewijzen. In deze voordracht wordt u ingeleid in de wereld van de orthotariër, waar een functionele voedingskeuze het beste van vegetarisme, macrobiotiek en omnivorie verenigd wordt. Hier wordt een basis voor gezonde voeding gelegd met vele bijkomende tips die iedereen in de keuken kan toepassen. Prijs: 30 euro

Nr. 87 – Ubiquinol

Een superieure vorm van co-enzym Q10 Wetenschappers hebben reeds massaal veel bewijzen geleverd dat co-enzym Q10 helpt om leeftijdsgebonden ziektebeelden te vertragen of te voorkomen. Dat is de reden waarom coenzym Q10 vandaag een van de meest populaire voedingssupplementen is. Dankzij een nieuwe technologie bestaat er vandaag een nieuwe oraal toegediende vorm van coenzym Q10: ubiquinol. Deze beter opneembare vorm van Q10 is ware doorbraak in de ondersteuning van talrijke biochemische pathways! Prijs: 30 euro

Moeten we ons cholesterolniveau echt zo laag houden? Zijn vetten wel zo ongezond als ons wordt voorgespiegeld? Is het opportuun van extra calcium in te nemen? Kan obesitas zonder dieet worden bestreden? Wat te denken van al die lightproducten en van al die voedselverrijkingen? Iedereen hecht veel belang aan zijn gezondheid. Maar leven we tegenwoordig wel zo gezond? En hoe kunnen we zorgen voor een optimaal gezond leven? Op deze -en nog veel meer dergelijkevragen wordt een uitgebreid en vooral wetenschappelijk gefundeerd antwoord gegeven in het zopas verschenen boek De revolutionaire aanpak van onze gezondheid. Het is inderdaad een revolutionair boek, omdat het niet steunt op de klassiek-medische wijze van (be)handelen. maar op de globale en coherente visie van de ‘orthomoleculaire geneeskunde’ (de term komt van Prof. Linus Pauling, tweevoudig nobelprijswinnaar). De verdiensten van de klassieke geneeskunde worden zeker niet miskend. In veel gevallen grijpt ze echter pas in als het kwaad geschied is en worden vooral de symptomen bestreden in plaats van de oorzaken, en dit meestal met medicijnen, die lichaamsvreemd zijn en vele bijwerkingen hebben. In het boek worden nu de principes van de orthomoleculaire wetenschap en geneeskunde uitgelegd en aangegeven hoe daarmee kan worden omgegaan om te komen tot een lang en gezond leven. Auteurs: Uitgever: Prijs:

Walter O.M. Faché & Jenni Thys Conota Leuven 29,95 euro

“De revolutionaire aanpak van onze gezondheid” kan je samen aanschaffen met het gezondheidsboekje “Gezond ontbijten” (19 euro) voor slechts 43 euro.

Bestellen kan bij het Faché Instituut, Kerkstraat 101, 9270 Laarne T 09 369 06 42 • F 09 366 18 38 • E [email protected] • W www.viow.be

Voedingsdossier

Een nieuwe trend: De orthotarische restaurants. Dirk Bogaert

H

et is o.a. de verdienste van Hollywood-actrices zoals Demi Moore dat we vandaag, ook in Vlaanderen, steeds meer eethuizen zien opduiken waar rauw, enzymenrijk voedsel centraal op de menukaart prijkt. In de filmbusiness komt het er immers meer dan elders op aan er zo lang mogelijk jong en bruisend van energie uit te zien. Daarvoor heb je zeker na je 35ste levensjaar extra enzymen nodig, of je redt het nooit. De orthomoleculaire voeding doet zijn intrede in het nieuwe restaurant! Uw Bourgondische verslaggever kreeg vorige maand een uitnodiging van ‘The Irish Living Foods Association’, die enkele demonstratieweken organiseerde in drie Ierse pubs in Brussel. Ik bereidde me voor als een soort oorlogscorrespondent die de sublieme Vlaamse culinaire geneugten zou achterlaten voor het rauwe voedsel van de Ieren. Het goede nieuws was dat mijn ontdekkingstocht in het universum van het ‘rauwe voedsel’ maar één week hoefde te duren. Zolang zou mijn overlevingszin het wel volhouden. Terry Wicklow, de Ierse lady die me had uitgenodigd, zei me aan de telefoon dat ik best vooraf niet Bourgondisch zou gaan eten, vooraleer me aan te melden. “Honger zul je bij ons echt niet hebben”, zei ze bijzonder vriendelijk. En toegegeven, mijn eerste contact met het rauwe voedsel – dat er exotisch lekker uitzag – viel bijzonder goed mee. Buiten de pub rook je zelfs de gekende aroma’s van onze wereldberoemde keuken. In de pub lagen er massa’s vers fruit, fijngesneden verse groentjes, noten en zaden in alle formaten, en natuurlijke sapjes op me te wachten. Ik kon er álles krijgen, maar het was nooit gekookt of gebakken of opgewarmd tot boven een temperatuur van 35 graden Celsius. Ik werd ineens overtuigd dat ik in een “orthotarisch restaurant” zat. Ik herkende onmiddelijk de ingrediënten in de nieuwe “Voedingsdriehoek Faché”. In de zaal was ook Brian Clement aanwezig, een wetenschapper die van rauwe voeding zijn specialiteit had gemaakt. Hij runt in Florida een gezondheidscentrum, dat werkt op basis van rauwe voeding. Ik vroeg hem onmiddellijk of Demi Moore één van zijn discipelen was.

12


“Nee”, zei Brian Clement. “Vergeet niet dat er in de Verenigde Staten ondertussen meer dan honderd dergelijke centra bestaan. Rauw, biologisch geteeld voedDirk Bogaert sel wordt de ‘haute cuisine’ van de komende jaren. Een chef-kok, die naam waardig, zal van rauwe voeding de meest heerlijke combinaties moeten kunnen maken.” “En wat win ik daarbij”, vroeg de egoïst ogenblikkelijk in me. “Je wordt meteen een pak actiever, gezonder, slanker en sterker”, antwoordde Clement laconiek. “Door dagelijks enzymen te eten – dankzij het biologisch rauw voedsel – doe je aan een vorm van smakelijke genetische manipulatie – in de positieve betekenis van het begrip.”

Mensen hebben nood aan enzymen “Enzymen zijn eiwitten met een levensduur van, in het lichaam, plusminus 7 weken”, begon Clement zijn betoog. “Zij moeten dus aangevuld worden. Het lichaam maakt, tot het 35ste levensjaar, voor zichzelf voldoende enzymen aan die bij een normale lichaamstemperatuur en zuurtegraad (pH 7.0) optimaal werken. Maar, bij 40 graden koorts bijvoorbeeld vallen lichaamsenzymen uiteen. Er zijn tot dusver 3000 enzymen ontdekt. Men schat dat elke cel in de lever minstens 50 enzymen heeft, die hun werk 1 miljoen keren per seconde verrichten. Alleen al in de slagaders voeren 98 enzymen specifieke taken uit. In één enkele minuut kan een enzym betrokken worden bij 36 miljoen biochemische reacties! Ze worden ingezet voor o.a. celvernieuwing en spijsvertering. Ieder mens wordt geboren met zijn eigen uniek vermogen om enzymen aan te maken. Dit wordt de enzymencapaciteit genoemd.

Voedingsdossier

Alleen onbewerkt, rauw en natuurlijk voedsel brengt ruim voldoende enzymen mee om het eten te verteren en klaar te maken om in de bloedbaan te worden opgenomen. Het eten hoeft dan geen roofbouw te plegen door enzymen te onttrekken aan die, welke bedoeld zijn voor celvernieuwing van het lichaam. In de Bourgondische keuken daarentegen wordt praktisch alle voeding op één of andere manier bewerkt en/of verhit (bakken-braden-stomen-koken-stovengrillen-raffineren-pasteuriseren-steriliseren). Kortom, de waardevolle enzymen sterven af! Alle biochemische reacties in elke lichaamscel worden uitgevoerd door enzymen. Ook de vertering hoort hierbij en de meesten zullen trouwens al gehoord hebben van verteringsenzymen. Bij het ouder worden (vanaf 35 jaar) neemt het vermogen om zelf enzymen aan te maken af. Het niet gebruiken van enzymrijk voedsel is dus jezelf schade berokkenen”, besluit de Amerikaanse wetenschapper in het eerste deel van zijn toespraak. Iedereen in de zaal krijgt nu een pizza geserveerd. Ik zie vlaszaad, haver, een soort notenkaas met olijven, pepers en avocado. Het geheel smaakte (h)eerlijk. Na de pizza kwam er nog een chocoladedessertje dat gemaakt was van zeewier, kokosnoot en de naar chocolade smakende vruchten van de Ceratonia siliqua-boom. Ook dat proefde perfect. Clement verzekerde me dat dit waarschijnlijk het allereerste dessert was geweest dat vol gezonde enzymen zat, me geen vol gevoel zou geven en niet voor extra gewicht op de weegschaal zou zorgen. Mijn smaakpapillen begonnen zich te realiseren dat enzymrestaurants orthotarische restaurants zijn, die ook in Vlaanderen toekomst kunnen hebben! Het Faché Instituut kan volledig achter deze trend van ezymrestaurants staan omdat de enzymen in de rauwe voeding een spaareffect verwezenlijken op de eigen gemaakte enzymen in het lichaam. Orthotarische restaurants zullen de nieuwe” haute cuisine” trend worden: zuiver, eerlijk, biologisch, supergezond en betaalbaar. Orthotarisch betekent dan de juiste moleculen in het lichaam brengen om er mooi en gezond uit te zien en een optimale levenskwaliteit te verkrijgen.

Enzymen tegen de crisis Iedere maand komen er tientallen orthotarische restaurants bij in West-Europa. De redenen voor dit succes zijn eenvoudig:

• Mensen die – op een smakelijke wijze – rauw voedsel eten, krijgen ruim voldoende enzymen binnen die ervoor zorgen dat hun fysieke en mentale toestand verbetert. • Men krijgt meer energie en verliest moeiteloos overtollig lichaamsgewicht. • Men ontgift op een smakelijke wijze dagelijks alle lichaamscellen. • De enzymen staan borg voor een veel sterker immuunsysteem, zodat mannen en vrouwen veel minder vatbaar worden voor de meeste ziektebeelden. • Daarbij komt nog dat het orthotarisch restaurant zeer prijsvriendelijk is in vergelijking met de klassieke eethuizen. Zij zullen de economische crisis zeker kunnen overleven! Kortom, iedereen die overschakelt op smakelijk, rauw voedsel spaart aanzienlijk veel geld uit op voeding, bespaart ook veel op dokterskosten en geneesmiddelen en wint jaarlijks enkele honderden euro’s extra op zijn energiefactuur. Aangezien voeding veel minder moet worden gekookt of gebakken daalt de elektriciteit- of gasrekening. Dat is niet enkel goed voor de individuele bankrekening, maar tevens een pluspunt voor het bedreigde leefmilieu. Hoe minder energie we verbruiken, hoe minder CO2 er in de atmosfeer terechtkomt en hoe sneller de kwaliteit van de ingeademde lucht terug kan verbeteren. Tot slot nog dit, aldus Brian Clement, “Ik geef de mensen, die het moeilijk hebben om in één keer over te schakelen van de traditionele keuken naar het enzymrijke voedsel, het advies om die omschakeling in kleine stapjes te doen. Geef jezelf de kans om lekker enzymrijk voedsel te ontdekken en te voelen dat het je goed doet. Gebruik gedurende de overgangsperiode enzymsupplementen om de kracht van deze eiwitten met een zeer beperkte levensduur te ervaren.

Je kan ook reeds thuis beginnen te experimenteren met deze orthotarische keuken om af te slanken en preventief je oude dag voor te bereiden. Consulteer de monografie nr 61 van Walter Faché “Een grote noodzaak aan levende enzymen en levensmiddelen”.


13

Orthotarische recepten

Rode biet De rode biet (Beta vulgaris) is een wortelgewas uit de familie van de ‘chenopodiaceae’. Ze behoort tot dezelfde familie als de suikerbiet. Oorspronkelijk komt deze plant uit de kuststreek. Vandaar dat haar bladeren taai zijn: ze beschermen de plant tegen uitdroging in guur en zilt zeeklimaat. De kleine zaadjes waaruit de biet ontspruit, zijn in feite kleine vruchtjes die elk vier à vijf zaadjes bevatten. Rode bietenscheutjes zijn een lekkernij in salades en een geliefde decoratie in de restaurantwereld. Je vindt de scheutjes tegenwoordig in elke goede supermarkt en in natuurwinkels. Natuurlijk kan je ze ook zelf spruiten met een kiemapparaat (meer info hierover vind je zeker in je natuurwinkel). De bietjes zelf zijn een streling voor het oog. Hier kennen we vooral de dieprode en fuchsiavorm, die zijn kleur te danken heeft aan de kleurstof betacyanine. Maar er bestaan ook goudgele, roze-witgestreepte en zelfs witte versies van deze wortel. Velen lusten ze niet zo graag omdat ze vaak een aardesmaak hebben, maar met de onderstaande tips vindt iedereen ze wel lekker. Spijtig genoeg kennen de meeste onder ons enkel de voorgekookte rode bietjes in glas en de inspiratieloze geraspte bietjes zonder dressing. Daarom geef ik jullie alvast twee recepten mee voor een ontluikende appreciatie voor deze ondergewaardeerde groente.

14


Lies Helsloot

Enkele gezondheidseigenschappen van rode biet De opvallendste voedingsstof in bieten is betaïne, niet in het minst omdat deze stof ernaar genoemd is (Lat. Beta vulgaris). Betaïne helpt de plantencel hun vocht goed vast te houden in zilte bodems. Ook in onze cellen vervult het een gelijkaardige zoutregulerende rol. Betaïne kan helpen om homocysteïne in het bloed laag te houden, een belangrijke factor in de hart- en vaatziekten. De zuiverende werking van rode bietensap is bekend: het stimuleert de leverwerking, de spijsvertering en de doorstroom van galzouten. Verder kunnen nieren hartpatiënten zeker baat hebben bij betaïnerijke voeding. Bieten zijn overigens niet de grootste bron van betaïne: in tarwezemelen, tarwekiemen en spinazie zit nog meer. Ook tarwebrood, garnalen en andere schaaldieren zijn rijk aan betaïne. Rode biet is betrekkelijk rijk aan vezels, foliumzuur, mangaan en kalium. De dieprode kleur van een plant is altijd een goed teken en wijst op krachtige antioxidanten. Referenties: 1.

Kapadia G, Tokuda H, Konoshima T, Nishino H: Chemoprevention of lung and skin cancer by Beta vulgaris (beet) root extract. Cancer Lett 100: 211214, 1996 2. Craig SAS. Betaine in human nutrition. Am J Clin Nutr 2004;80:539 49

Orthotarische recepten

Benodigdheden:

Rode bietensalade met peperkoek

•

Benodigdheden:

Puree van rode biet

• • • • • • • • • • • • •

8-tal rode bietjes (grootte tennisbal) geschild en grof geraspt (+/- 1200 gram) 1 fijngesneden ajuin 1 teentje fijngesneden look ¼ theelepel gemalen koriander ¼ theelepel gemalen komijn ¼ theelepel kaneel ¼ theelepel gemalen kruidnagel ½ theelepel nootmuskaat 1 centimeter verse gember, geschild en fijngesneden zwarte peper (naar smaak) zeezout (naar smaak): in de natuurwinkel vind je fijn Atlantisch zeezout 1 eetlepel olijfolie (of andere olie naar keuze) 250 ml appel-mangosap van het merk Pajottenlander (natuurwinkel) 2 eetlepels rode wijn azijn (of appelazijn, frambozenazijn)

In mijn recepten gebruik ik vaak maatlepels voor het aangeven van hoeveelheden. Ze zijn exacter dan je lepeltjes thuis en geven een precieze indicatie van de juiste hoeveelheid. Dit is vooral belangrijk bij het doseren van kruiden. Je vindt ze in de betere keukenwinkel en – als je eens een trip naar Londen doet – in onder andere het warenhuis John Lewis. Kijk voor een exemplaar in inox waar alle lepeltjes samenhangen aan een ring, zo geraak je ze niet kwijt. Voor grotere hoeveelheden gebruik ik maatschepjes (50 g tot 250 g). Deze zijn handig als ze aan een ring hangen die je kan openen, om zo gemakkelijker bloem te kunnen scheppen met elke schepje afzonderlijk.

• • • • • • • •

3 rode bietjes (grootte van een tennisbal) 6 sneetjes peperkoek in dobbelsteentjes gesneden 1 eetlepel mosterd 2 eetlepels appelazijn 6 eetlepels koolzaadolie snuifje zeezout zwarte peper 2 eetpels vloeibare honing (bijv. acacia)

Werkwijze: Was de rode bietjes zonder hun kroontje en staartje te verwijderen. Anders verliezen ze hun rode kleur in het kookwater. Doe ze in een ruime kookpan met ruim water en breng aan de kook. Laat ze ongeveer 1 uur koken. Pel ze als ze nog warm zijn. Leg de peperkoekblokjes op een bakplaat en plaats ze in een voorverwarmde oven op 180 graden. Laat ze gedurende zo’n 5 à 8 minuutjes krokant worden. Let op dat ze niet verbranden (heteluchtoven werkt het beste). Laat de blokjes even afkoelen. Maak ondertussen de vinaigrette. Roer mosterd, honing, zout, peper en azijn door elkaar. Voeg er dan de olie aan toe. Snij de nog warme bietjes in dobbelsteentjes en meng ze onder de vinaigrette. Voeg de peperkoek er pas aan toe als je gaat eten, anders verliezen ze hun krokant korstje. Deze salade is fantastisch lekker met een warm geitenkaasje en een frisse salade van rucola of veldsla.

Werkwijze: Fruit de ui in de olijfolie op een laag vuurtje en voeg er na 3 minuten de gember, look en kruiden aan toe. Laat 1 minuutje stoven en voeg er dan de geraspte rode biet aan toe, de azijn en het appel-mangosap. Verhoog de temperatuur op middelhoog. Roer alles snel om en zet er een deksel op. Voeg er regelmatig wat water (of rest vruchtensap) aan toe om aanbranden te voorkomen. De rode biet heeft ongeveer 20 à 30 minuten nodig en moet mooi zacht zijn. Afkruiden met zout en peper en alles fijn mixen met een staafmixer. Dit bijgerecht is lekker bij basmatirijst, kip, oosters getinte gerechten met curry en kokosmelk. Variatie: Voeg ook eens wat appeltjes toe halverwege het kookproces.


15

Eetwij(s)zer Voeding is een filosofie. Deze rubriek spoort de lezer aan om verstandig met eten om te gaan. Met deze tips en trucs reiken we een leidraad aan om dag na dag tot een beter dieet te komen.

Dieetfrisdranken: dikmakers? Gemotiveerd door het slankheidsideaal en het besef dat overgewicht slecht is voor de gezondheid, kiezen steeds meer mensen voor suikervrije frisdranken. Deze frisdranken zijn meestal gezoet met kunstmatige zoetmakers zoals aspartaam, die geen of weinig calorieën leveren. Veel wetenschappers waarschuwden reeds lang voor de gevaren van kunstmatige zoetmakers en wijzen op verbanden tussen het gebruik van deze stoffen en ziektes zoals lymfekanker, leukemie, blaaskanker, hersentumoren, chronisch vermoeidheidssyndroom, de ziekte van Parkinson, alzheimer, multiple sclerose en autisme. Er is hier echter nog steeds geen eenduidigheid over. Mensen die deze gezondheidsrisico’s op de koop toe willen nemen in ruil voor een slanke lijn, zouden wel eens bedrogen kunnen uitkomen. Het drinken van kunstmatig gezoete frisdranken kan namelijk leiden tot overgewicht! Vorig jaar al wees Fowler op een verband tussen kunstmatig gezoete frisdranken en gewichtstoename op lange termijn. Zij toonden aan dat het risico op overgewicht of obesitas steeg naarmate men meer van deze frisdranken consumeerde. In de Multi-Ethnic Study of Atherosclerosis die begin dit jaar gepubliceerd werd in Diabetes Care vond men bovendien een verband met het metabool syndroom (hoge bloeddruk, hoge cholesterol, hoge bloedglucose waarden en overgewicht) en type 2-diabetes. De onder-

Drankendriehoek Verantwoord drinken doe je niet met commerciële frisdranken, maar vooral met eigenbereide groente- en fruitsappen. Ook daarmee kan je lekkere en gezonde frisdranken mee klaarmaken. In de monografie “De nieuwe orthomoleculaire drankendriehoek” (nr. 71) wordt aan de hand van de Drankendriehoek Faché® uiteengezet welke dranken nuttig zijn voor een vitale gezondheid. Deze monografie kan je bij het Faché Instituut samen bestellen met de drankendriehoek (A3-formaat, geplastificeerd) aan 30 euro (excl. portkosten).

16


zoekers vonden dat dagelijkse consumptie van dieetfrisdranken geassocieerd is met een 36% verhoogd risico op metabool syndroom en een 67% verhoogd risico op type 2 diabetes vergeleken met het niet consumeren van deze dranken. Van de onderdelen van het metabool syndroom werd alleen een verband gevonden tussen een hoge tailleomtrek (mannen: ≥102cm; vrouwen: ≥88cm) en hoge nuchtere bloedglucose waarden (≥100mg/dl). De resultaten van dit onderzoek komen overeen met de bevindingen van de ARIC (Atherosclerosis Risk in Communities) en Framingham studies. Iemand zou terecht kunnen stellen dat mensen die dieetdranken drinken typisch ook een ongezonde levensstijl erop nahouden, maar de laatste studie (Jennifer et al. 2009) toonde net aan dat het verband onafhankelijk was van dieet en leefstijl. Alhoewel deze bevindingen ook géén rechtstreeks oorzakelijk verband aantonen, besluiten de onderzoekers dat het dagelijks drinken van dieetfrisdranken geassocieerd is met gewichtstoename en diabetes. Referenties: 1.

2. 3.

Jennifer A. Nettleton et al. Diet Soda Intake and Risk of Incident Metabolic Syndrome and Type 2 Diabetes in the Multi-Ethnic Study of Atherosclerosis. Diabetes Care Publish Ahead of Print published online ahead of print January 16, 2009. DOI: 10.2337/dc08-1799 Fowler SP et al. Fueling the obesity epidemic? Artificially sweetened beverage use and long-term weight gain. Obesity (Silver Spring). 2008 Aug;16(8):1894-900. Epub 2008 Jun 5. Whitehouse CR, Boullata J, McCauley LA. The potential toxicity of artificial sweeteners. AAOHN J. 2008 Jun;56(6):251-9;quiz 260-1.

DRANG NAAR ZOET?

Monsterlijke energiedranken

Weg met die onweerstaanbare drang naar zoetigheden!

Het lijkt alsof de frisdrankenwereld de orthomoleculaire wetenschappen hebben ontdekt. Indien je de hoge zwarte blikken met Monster Ripper en Monster Energy in de rekken hebt zien staan, dan is de slagzin “B vitamins + L-carnitine + taurine + ginseng” bovenaan het blik je misschien ook opgevallen. De hoeveelheden zijn niet van de minste: 220% vitamine B2, 225% vitamine B3, 200% vitamine B6 en 1200% vitamine B12 – waarbij de percentages de procentuele hoeveelheid van de ADH voorstellen. Van taurine zit er meer dan 2 gram in; deze stof vond je al in Red Bull dranken. L-carnitine (21 mg) is op dat vlak een nieuwkomer. De hoeveelheid ginseng (425 mg) komt overeen met een capsule ginsengextract. Dit krijg je allemaal indien je hier een halve liter frisdrank voor over hebt.

Chromium - goed voor een evenwichtige suikerspiegel Chromium is een essentieel spoorelement dat in verschillende levensmiddelen voorkomt zoals vlees, volkoren brood, noten en specerijen. Chromium is noodzakelijk voor het behoud van een goed suikermetabolisme en maakt een belangrijk deel uit van een complex, Glucose Tolerantie Factor (GTF).

Een betrouwbare bron van chromium Er bestaan organische en anorganische bronnen van chromium. In voedingssupplementen is het gebruik van organische chroom (zoals het in de natuur voorkomt) te verkiezen omdat deze vorm over de grootste biologische beschikbaarheid beschikt t.o.v. het synthetische chroom-picolinaat of anorganische vormen. Opname-ratio

Organisch (natuurlijk uit voeding)

10 Organisch (synthetisch)

8 6 4 2

Anorganisch Chromium

0 Opname door de mens van verschillende vormen van chromium (EU Scienific Committee on Food 23/04/2003; SCF/CS/NUT/UPPLEV/67 Final)

Moeten we binnenkort allemaal frisdranken gaan drinken om onze dagelijkse porties van voedingsstoffen binnen te krijgen? Helaas moeten we ook naar de andere ingrediënten kijken. De hoeveelheid van 160 mg cafeïne komt al overeen met twee kopjes koffie. Voor de meeste mensen is die hoeveelheid zeker niet schadelijk, maar we raden toch aan om het enkel matig bij koffie (en chocolade) te houden. Dan krijg je tenminste ook de nuttige polyfenolen mee binnen.

Bio-Chromium bevat een bijzonder stabiele gepatenteerde organische bron van hoogwaardig chromium: ChromoPrecise. Dit garandeert een optimale opname en werkzaamheid van de Bio-Chromium.

NIEUW

BE_Chrom_Ad_Leef_Nu_Viow_0109_105x297

Over de 50 gram suiker hoeven we geen tekening te maken, evenmin over de bewaarmiddelen, de voedingszuren en andere stoffen waarmee dit drankje bezoedeld wordt. Over de smaak maak je best ook geen illusie: het doet vooral denken aan kauwgom. Bio-Chromium is verkrijgbaar in apotheken in verpakkingen Innoverend voor de gezondheid van 30 tabletten (CNK 2549-798; richtprijs: 8,95 € voor 1 maand) Minervastraat 14 - 1930 Zaventem en 90 tabletten: CNK 1173-459; richtprijs: 18,40 € voor 3 maanden). Tel.: 02 720.51.20 - Fax: 02 720.51.60 [email protected] Vraag uw apotheker de overeenkomstige CNK-code. zesde jaargang 2009 - n°44 -e-mail: www.viow.be

17

Medisch dossier

Aromatherapie voor wellness bij dementie Philippe Gerard

A

romatherapie: Het verstuiven van essentiële oliën van aromatische planten kan zeer weldadig zijn voor de dementerende patiënt, maar ook voor de verzorgers. Familieleden, die thuis zorgdragen voor bejaarden, hebben dikwijls ook nood aan een ruggensteuntje voor psychisch welzijn! Eén van de basisemoties van dementie is angst. Onbegrip en verwarring leiden tot grote onzekerheid en ongerustheid. Het brein is niet meer in staat tot het ordenen van gedachten en de flow van initiatieven is weg. Er ontstaat chaos in het brein: complete ontsporing van de geestelijke vermogens. Essentiële oliën kunnen met hun geur – drager van de boodschap – rust, ontspanning en momenten zonder angst bezorgen. Eenvoudige verstuiving van de essentiële olie in de ziekenkamer volstaat reeds voor een onmiddellijk effect. Ook verzorgers en bezoekers varen er wel bij!

Welke essentiële oliën kan u verstuiven in de kamer van de dementerende patiënt? Bepaalde essentiële oliën zijn nuttig voor het welzijn van de dementerende mens. Je kan best zelf een keuze maken uit onderstaand lijstje, naargelang de situatie die zich voordoet. Cajeput Cajeput is actief tegen epilepsie en hysterie en daarmee zitten we meteen op het emotionele vlak. Cajeput is namelijk de essentiële olie van de chaos: haar geur tracht opnieuw orde en helderheid te verschaffen daar waar chaos en erge instabiliteit heerst. Ze is de basis voor het terugwinnen aan daadkracht en een heropleving van inzicht, na de aanval van chaos. Cajeput is aangewezen voor verwarde personen: zij die door dementie, de ziekte van Alzheimer of seniliteit aangetast zijn. Het kan hen een zachte,

18


Een eenvoudig verstuifflesje... Flesjes met een “spraysysteem-kopje” zijn bij elke apotheek te koop. Je brengt de aangekochte essentiële olie daarin over en verstuift ze in de kamer. Eenvoudiger kan het niet! Al naar gelang de grootte van de kamer duw je één, twee of driemaal op het verstuivertje. Met een flesje van 10 à 20 ml inhoud heb je voldoende voor een hele tijd. Je verstuift zo’n 1 à 3 maal daags. Overvloed is niet noHet verstuifflesje bestaat uit twee delen: een spraykopje en een bruin dig: het is de bedoeling dat glazen flesje. Je giet je essentiële er een zweempje geur in de olie in het flesje, schroeft er het spraydopje op en duwt enkele keren kamer hangt. op het pompje. Klaar! Het is absoluut noodzakeInfo lijk dat je de essentiële olie Elke bio-winkel heeft in een glazen flesje bewaart. wel een collectie van Essentiële oliën kunnen etherische olieën. namelijk plastic aantasten Zie pagina 37 bij Consumer links. en laten smelten. Voor langere bewaring vervang je best het spraydopje door een gewoon dopje, want het opzuigbuisje van de spraykop is ook van plastic. Bij dagelijks gebruik echter, kun je enkele maanden gerust zijn. Pas als de verstuiver niet meer werkt, vervang je de spraydop. Alle onderdelen kan je voor een prikje bij je apotheker aanschaffen.

Medisch dossier

korte heropleving van hun psychische vermogens geven, wat ook voor de familie aangenaam kan zijn. Citroen Emotioneel is citroen, zoals alle citrusvruchten, zeer belangrijk. Het is de vlugolie van de dromers, want ze helpt zowel bij dagdromen als nachtelijke dromen en nachtmerries. Citroen werkt kalmerend, is een zenuwversterkend middel, en wordt ook gebruikt bij asthenie en uitputting, slapeloosheid en vermoeidheid. Den De stimulerende invloed van de den vinden wij terug bij de bespreking van de emotionele invloeden. De den brengt troost en kracht vanuit zijn opwekkende werking op het centraal zenuwstelsel, het brein. Den is dus het aangewezen middel tegen eenzaamheid en stress, die zich uit als ontroostbaarheid, verlatenheid en verlegenheid. Eucalyptus Eucalyptus helpt melancholie te verdrijven en bezorgt ons terug een positieve instelling en vitaliteit. Het verdrijft halfbewuste, gestagneerde gevoelens die ons tot een beperkte omgeving gebonden houden. Dergelijk ingekapselde mensen, die zich beperkt voelen door hun omgeving, of door een te grote druk vanuit hun situatie, hebben baat bij eucalyptus. In de zorgverlening is het dus een bevrijdende essentiële olie bij situaties waarbij de patiënt verstikt in de angst. Eucalyptus kan dan gecombineerd worden met bijv. de jatamansi. Jatamansi Nardus aroma (of Jatamansi of Spikenard) is een heilige en gewijde olie, die al in de Bijbel wordt vermeld. Ze

werd vooral gebruikt bij koningen en in de religie. Het is dan ook de vlugolie van de spiritualiteit, want ze geeft een vaste basis aan hen die zich spiritueel onzeker voelen. Emotionele wonden en moeilijke omstandigheden worden verdreven door de Spikenard-vlugolie; ze brengt aardse nederigheid en sereniteit, rust en verzachting.

Cajeput: de blaadjes van de boom geuren “eucalyptusachtig” en toch weer anders. Het is de essentiële olie van de chaos. Bron: www.vossenbio.com

Koriander Mentale vermoeidheid, nerveuze uitputting, verstardheid en matheid en zeker depressies zijn dé indicaties van koriander. Het is de vlugolie die ‘opent’ en perspectieven geeft die niet te omschrijven zijn, maar ergens in het universum liggen, los van tijd en ruimte.

Jatamansi is een Himalayaplant van de familie der Valerianaceae. Ze geeft rust, maar ook helderheid van gedachten! Bron: home.planet.nl

Rozemarijn Rozemarijn zal vooral gebruikt worden voor mensen met een complete apathie. Bij extreme somberheid geeft het namelijk een terugkerend gevoel van vitaliteit. Rozemarijn brengt ook wilskracht en vreugde, vastberadenheid en vitaliteit terug, als remedie tegen apathie en somberheid. Het geeft zelfvertrouwen en enthousiasme.

Het zijn de rijpe, droge zaadjes van koriander, waar men de essentiële olie van de positiviteit uithaalt. Bron: www.gsk-albeda.nl

Sinaasappel Sinaasappel is de vlugolie van het geluk. Ze schenkt ons optimisme en ontspanning. Dit is een typische olie voor mensen die het moeilijk vinden om een beroep te doen op anderen, en voor hen die volledig afhankelijk zijn van de goede zorgen van iemand anders, en daar problemen om maken. Anderzijds ook voor mensen, die moeten aanvaarden dat zij goed begeleid kunnen worden door anderen. Zo’n situatie vinden we veel in rusthuizen terug: mensen die afhankelijk zijn van anderen (de zorgverleners) en daar moeite mee hebben.

Referenties 1.

2. 3. 4. 5. 6.

Franchomme,P. L’Aromatherapie - Thérapeutique de pointe en médecine naturelle. Inspir Developments, Luxembourg (1999) Keim Loughran,J. & Bull,R. Aromatherapy Anointing Oils. Frog, Berkely, California, USA (2001) Mailhebiau Philippe. La Nouvelle Aromatherapie. INSA, Lausanne, Suisse (1994) Mojay,G. Aromatherapy for Healing the Spirit. Gaia Books Ltd., London, UK (1996) Schiller Carol & David. Aromatherapy Oils. Sterling, New York (1996) Worwood Valerie Ann. The Fragrant Mind. Doubleday , Transworld Publishers, London, UK (1995)


19

Medisch dossier

Tandvleesproblemen leidt tot hartinfarct Walter OM Faché Peridontaal wil zeggen rond de tanden. Bij een peridontale aandoening is er sprake van een chronische ontsteking die het tandvlees en/of de boven- en onderkaak aantast. De meest voorkomende peridontale aandoeningen zijn: • Parodontose is de algemene term voor aandoeningen van het weefsel dat de tanden en kiezen omgeeft. • Gingivitis of tandvleesontsteking. Het tandvlees is rood, opgezwollen en bloedt snel. • Chronische peridontitis. Dit is een ontsteking van het tandvlees die overgaat in een inflammatoire toestand van de weefsels die de gebitselementen ondersteunen. Hierdoor neemt het botweefsel af, wijkt het tandvlees terug en ontstaan er pockets. Een pocket is de smalle ruimte tussen het tandvlees en de kies/tand. Bij een gezond gebit bedraagt de pocketdiepte maximaal 3 millimeter. Indien de pocket 4 millimeter of dieper is, wordt gesproken van een verdiepte pocket en ontstoken tandvlees. Daardoor gaan tanden en kiezen uiteindelijk verloren. Chronische peridontitis is de meest voorkomende peridontale aandoening en komt vooral bij volwassenen voor. Dit lijkt misschien allemaal eerder vervelend dan gevaarlijk. Maar, er is méér aan de hand: de volgende paragraaf brengt u als lezer wellicht op andere ideeën.

20


Meer dan tachtig procent van de volwassenen lijden in meerdere of mindere mate aan peridontitis. Het vervelende is dat 99 procent van de personen die dit ziektesymptoom hebben er pas hinder van ondervinden indien het ziekteproces zich al in een ver gevorderd stadium bevindt. Maar dan begint de ellende pas goed. Aangezien de mond de grote ‘toegangspoort’ tot het hele menselijke lichaam is, zijn tandvleesproblemen ook verantwoordelijk voor negentig procent van alle denkbare levensbedreigende ziektebeelden. Het gevaar schuilt vooral in het feit dat toxines en bacteriën die via de mond binnenkomen, via ziek, verzwakt en bloedend tandvlees in de bloedsomloop terechtkomen. Het bloed wordt meer geladen met toxiciteit, waardoor de kans op een hersenbloeding, maagzweren, longziekten, hartaanvallen, diabetes en ernstige zwangerschapsproblemen drastisch toenemen. De professoren Robin Seymour en James Steele, die verbonden zijn aan de University of Newcastle Dental School in Groot-Brittannië, onderzochten alle wetenschappelijke studies die sinds 1965 verschenen. Ze ontdekten dat tandvleesaandoeningen een even gevaarlijke factor zijn voor hartaandoeningen als roken en een extreem hoog cholesterolgehalte. Ze voegden er wel aan toe dat tandvleesproblemen onopgemerkt kunnen blijven tot het veertigste of vijftigste levensjaar. Dit kan één van de redenen zijn dat mensen, ouder dan vijftig, plots geconfronteerd worden met hartproblemen.

Medisch dossier

Tandvleesprobleem leidt tot een hartinfarct Experimenten tonen aan dat de mondbacterie Streptococcus sanguis de bloedplaatjes laat samensmelten. Dit is de eerste fase die uiteindelijk leidt tot de vorming van een bloedklonter die een hartaanval kan veroorzaken. Patiënten met tandvleesproblemen hebben in hun bloed ook beduidend hogere waarden aan fibrogenen en witte bloedcellen. Het stollingseiwit fibrogeen is een belangrijke aanwijzing dat het bloed te snel stolt. Van snel stollend bloed is geweten dat het een risico vormt op hart- en vaataandoeningen. Vaatwanden verharden, de elasticiteit vermindert, waardoor plaques ontstaan met een slechte doorbloeding en een hoge bloeddruk van dien. Het resultaat op langere termijn is arteriosclerose ofwel vaatwanddegeneratie (aderverkalking).

Waarom is co-enzym Q10 zo goed bij tandvleesproblemen? Co-enzym Q10 versterkt het immuunsysteem in de mond en neutraliseert er bijna alle bacteriën. Het volstaat om ofwel co-enzym tandpasta dagelijks te gebruiken, of zelfs een co-enzym 100 milligram softgelcapsule in de mond te laten smelten en zolang mogelijk het stofje met de tong in de mond verspreiden. Via het speeksel kan CoQ10 in de bloedbaan terecht komen (sublinguale absorptie), zodat kleine kwetsuren in de mond sneller genezen. De co-enzym Q10 tandpasta blijft zondermeer een betere optie. De hele mond en de tanden worden dan immers regelmatig gepoetst. De concentratie aan co-enzym Q10 blijft bij een aantal poetsbeurten per dag voldoende hoog om de goede bacteriën de bovenhand te geven op hun ziekmakende soortgenoten. Kortom, co-enzym Q10 doodt pathogene bacteriën reeds vanaf het ogenblik dat ze het menselijk lichaam, via de mond, binnendringen. Co-enzym Q10 doet echter nog veel meer dan dat. Indien niet alle slechte mondbacteriën zouden geëlimineerd zijn, dan zet co-enzym Q10 zijn werk verder in de bloedbaan. Het is

immers een zeer krachtige vetoplosbare antioxidant, die alle cellen in het menselijk lichaam beschermt tegen vrije radicalen. Deze vrije radicalen (toxische en ziekmakende stoffen) liggen aan de basis van de meeste ziektebeelden die ogenschijnlijk niet met mondhygiëne te maken hebben. Schijn bedriegt echter. Tandvleesaandoeningen zijn immers altijd de voorbode van andere ziekteverschijnselen!

Co-enzym Q10 voorkomt ook losse tanden Al in 1971 werd aangetoond dat patiënten met parodontose een lage concentratie van het co-enzym Q10 in hun tandvlees hadden. Het is echter nog maar kort geleden dat clinici en tandheelkundigen onderzoek gingen doen naar het gebruik van Q10-supplementen om dit ziekteproces te stabiliseren en zelfs om te keren. Parodontose vernietigt ook het weefsel dat de tand op zijn plaats houdt in de kaak. In veel gevallen leidt de kwaal tot het uitvallen van de tanden. Nu de therapeutische waarde van Q10 ontdekt is, doen wetenschappers nader onderzoek naar het effect van voedingssupplementen met Q10 op parodontose. Studies in Scandinavië en elders lijken erop te wijzen dat de verspreiding van de ziekte vertraagd en zelfs geheel gestopt kan worden door suppletie met co-enzym Q10. Meer en meer tandartsen weten uit eigen ervaring dat zelfs ernstige gevallen van parodontose kunnen genezen worden na slechts een paar weken behandeling met Q10 en antioxidanten. Het tandvlees bloedt niet meer, de infectie verdwijnt, de aantasting tussen tand en tandvlees is niet zo diep en het loslaten van de tanden uit de kaak stopt en kunnen zelfs na langdurig gebruik van CoQ10 terug vastkomen. De meest waarschijnlijke verklaring voor de werking van co-enzym Q10 is dat het de energieproductie in het aangedane weefsel verhoogt en de plaatselijke bloedsomloop verbetert, waardoor de toevoer van zuurstof en daarmee het helingsproces bevorderd wordt.

Info: Indien je meer wil weten over CoQ10 en hartproblemen:

Monografie n°87. “Breedspectrumwerking van een superieure vorm van ubiquinol bij chronische ziekten.” Te bestellen: [email protected] Tel. 09 369 06 42

Referenties: 1.

2.

Hanioka T, Tanaka M, Ojima M, Shizukuishi S, Folkers K. Effect of topical application of coenzyme Q10 on adult periodontitis.Mol Aspects Med. 1994;15 Suppl:s241-8 Faché OM Walter. Fluor en kwikbelasting biochemisch evalueren en detoxificeren. Publi Media Laarne, 2002.


21

Advieshoekje van Walter Faché

P

arodontose, gingivitis of tandvleesontsteking, chronische peridontitis, loszittende en uitgroeiende tanden zijn de eerste symptomen van hart- en bloedvaatziekten, en osteoporose. Verbeter onmiddellijk de kwaliteit van je speeksel en je tandvlees met de volgend adviezen:

beschermt o.a. tegen weg en voorkomt vrije • Tandinfecties hebben zuurheid. radicalenvorming: 30 mg verregaande gevolgen, ’s morgens bij het ontbijt. • Verminder drastisch het waaronder hart- en vaatzuurvormend effect van • Hoe hoger suikergehalte aandoeningen! Gebruik de overmaat aan fosfain de voeding, hoe meer co-enzym Q10 als natuurten in de voeding door bacteriën zich kunnen lijk antibioticum om tandminder vlees en dierlijke vermenigvuldigen in infecties te behandelen. producten te eten. Word de mond. Kies voor het De mond bevat een eigen een orthotariër! orthotarisch dieet rijk aan flora aan bacteriën en deze • Kaas, vezels, appels, rauwe groenten, fruit, kan je eventueel met orale selder voorkomen cariës noten, zaden, pitten, kieprobiotica ondersteunen. door verhoogde afscheimen, scheuten, die allen • Voor mensen die veel last ding van speeksel en goed zijn voor het gebit en hebben van mondinfecties kunnen de voedselresten de samenstelling van het en mondzweren raden we beter verwijderen. Eet speeksel. Q10-tandpasta aan. na elke maaltijd een heel • Rauwe voeding zet de • Het porfyrine-eiwit lacklein stukje kaas, appel of speekselklieren aan om toferrine in het speeksel selder. meer en beter speeksel te vangt het voor bacte• Gebufferde vitamine C produceren (spoelingsriën essentiële ijzer weg. (minstens 1 à 3 g/d) en effect) wat de tanden CoQ10 vangt het vrij ijzer

•

• •

• •

zinkmonomethionine (150 mg/d) activeren het lysozyme en lactoperoxidase, die de zuurvorming van bacteriën blokkeren. Extra multivitamine-mineraal ‘s morgens om de tanden te sterken. Magnesium elimineert het overtollige fluor. Detoxificeer het hele lichaam met glutathion (150 mg) en acetylcysteïne (350mg) samen in een tablet. Consumeer permanent look bij het eten. Bezoek regelmatig de tandarts, ook voor het tandvlees.

advertentie

SIMFIDUS FORTE Want een goede gezondheid begint in de darmen! 0

1 10

rd

ilja 10 m

Krachtig probioticum met 10 miljard goede bacteriën Lactobacillus acidophilus LA-5® Bifidobacterium BB-12®

3-voudige werking: Versterkt de weerstand Ondersteunt de darmtransit Bevordert een goede darmflora Simfidus Forte is vrij te verkrijgen bij uw apotheker. CNK-bestelcode: 2398-782

Uitermate geschikt als supplement bij gebruik van antibiotica Ideaal om mee te nemen in uw reisapotheek

Slechts 1 capsule per dag voor een gezond leven 22 zesde jaargang 2009 - n°44 - www.viow.be

Orthomoleculaire waarschuwingen Niet alles wat orthomoleculair is, is zomaar goed. Daarom deze kanttekeningen bij voeding en voedingssupplementen, opdat elke voedingsstof op de juiste plaats bij de juiste persoon terechtkomt.

Misvattingen over melatonine Melatonine kan mensen helpen om sneller van een gezonde nachtrust te laten genieten, tenminste indien men dit hormoon op een correcte wijze gebruikt. Melatonine kan depressies, verwardheid, agressiviteit en slapeloosheid veroorzaken indien men niet weet hoe het optimaal wordt aangewend. Melatonine is van levensbelang Heel wat slechte slapers willen of durven geen melatonine innemen. Melatonine is een essentieel

'nachthormoon'. Indien het lichaam melatonine op het juiste ogenblik en in de correcte hoeveelheid krijgt, is het een prachtig gezondheidsbevorderend product. Het brengt de vitale organen 's nachts tot rust (vooral het hart profiteert hiervan). Melatonine is ook een zeer krachtige nachtantioxidant. Het zuivert de lichaamcellen van toxines en vrije radicalen. Hoe gebruikt je melatonine? Neem nooit melatonine in terwijl je 's nachts nog

met de wagen naar huis of naar een hotel rijdt. Melatonine beïnvloedt het rijgedrag en de reactiesnelheid. Mensen die 's nachts minder dan een uur wakker liggen doen er goed aan een laag gedoseerd melatoninesupplement (0.1 tot 0.3 milligram) onder de tong te laten smelten. Sublinguale melatonine wordt onmiddellijk in het lichaam opgenomen. Hetzelfde advies geldt voor personen die 's nachts meerdere keren wakker worden.

Volwassenen hebben aan 0.2 tot 0.3 milligram melatonine voldoende om van een nachtrust te genieten. Zij die meer nodig hebben, lijden volgens neurologen, door het te laat opblijven, aan een verstoord dag- nachtritme. Wetenschappers van de Wereldgezondheidsorganisatie hebben berekend dat 95 procent van de Westerse bevolking af te rekenen heeft met dit probleem. (DB) Referentie:

Bjorvatn B, Pallesen S. A practical approach to circadian rhythm sleep disorders. Sleep Med Rev. 2009 Feb;13(1):47-60.

Geen groene thee voor leukemiepatiënten tijdens chemotherapie! Mensen, die aan leukemie lijden en een chemotherapiebehandeling ondergaan, doen er goed aan geen groene thee te drinken en ook geen groene thee supplementen te gebruiken. Groene thee versterkt de kankercellen en verzwakt in belangrijke mate de werking van de chemotherapie. Amerikaanse wetenschappers kwamen tot die verrassende conclusie en

publiceerden hun ervaringen in het wetenschappelijk tijdschrift ‘Blood’. De onderzoekers gingen er van uit dat de antioxidanten in groene thee de chemobehandeling zou versterken. Dat is voor alle duidelijkheid het geval bij een aantal andere kankers. Bij bepaalde vormen van leukemie werkt dit mechanisme niet en zijn het de kan-

kercellen die een betere bescherming krijgen. Groene thee blijft vanzelfsprekend een topproduct voor gezonde mensen die zich wensen te beschermen tegen tal van ziektebeelden. (PVM)

Referentie:

Golden EB, Schonthal AH, et al, Green tea polyphenols block the anticancer effects of bortezomib and other boronic acid-based proteasome inhibitors, Blood, February 3rd 2009


23

Medisch

Is amygdaline hoopgevend bij kanker? Joost Meeusen

Vitamine B17 is geen vitamine Om te beginnen: vitamine B17 is géén vitamine. Met vitamine B17 doelde men in eerste instantie op een groep van stoffen, de nitrilosiden. Wat nitrilosiden precies zijn, is nog minder duidelijk. De term suggereert een chemische verbinding, maar in de definitie is daar niets van terug te vinden. Nitrilosiden werden ‘ontdekt’ als de voedingsfactor die het ontstaan van kanker voorkomt. De stof waar het werkelijk om te doen is, amygdaline, werd in 1830 ontdekt door twee Franse wetenschappers. Tussen 1845 en 1920 werd amygdaline reeds uitgetest tegen kanker, maar toen werd het te giftig bevonden. Rond 1950 werd het terug opgevist door Dr. Ernst Krebs (niet te verwarren met Hans Krebs van de krebscyclus uit de biochemie) uit abrikozenpitten. Dr. Krebs had een theorie dat kanker net zoals scheurbuik een gebreksziekte was. Bij scheurbuik is dat vitamine C, maar voor kanker moest die nutriënt nog ontdekt worden, aldus Krebs. Die antikankernutriënt herkende hij in de nitrilosiden. Stel u voor: een stof die alle kankers doet voorkomen, dat is niet weinig opzienbarend! Hij doopte de betreffende stof tot vitamine B17 omdat ze volgens hem tot het B-complex hoorde. Mogelijk bestaan er nog andere vormen van nitrilosiden dan amygdaline, maar Dr. Krebs bracht een synthetische versie van amygdaline

24


op de markt die hij verkocht onder de merknaam Laetrile. De definitie van vitaminen zelf is geen gemakkelijke zaak. Het zijn alleszins levensnoodzakelijke (essentiële) voedingsstoffen, maar dat zijn mineralen en vetten ook. Laetrile is echter niet levensnoodzakelijk: er is geen biochemisch bewijs dat de biologische mens niet zou kunnen overleven zonder. Laetrile vormt evenmin de grondstof om nuttige stoffen uit te bouwen, zoals essentiële vetzuren. Dat Laetrile tot de B-groep van de vitaminen gerekend wordt, is ook hoogst eigenaardig. B-vitaminen hebben de eigenschap dat bepaalde enzymen ze nodig hebben, maar Laetrile deelt deze eigenschap zeker niet. Krebs baseerde zich voor deze stelling op onderzoek bij volkeren die nooit kanker kregen en die veel amygdaline in hun dieet hadden. In zijn ogen was de evidentie overweldigend: volkeren die de pitten van abrikozen aten, leefden volgens hem veel langer dan volkeren die weinig amygdaline (en verwante stoffen) consumeerden.

Werkingsmechanisme Voor het gegeven dat amygdaline enkel kankercellen doodt, maar gezonde cellen ongemoeid laat, hadden ze ook een theorie. Amygdaline is een molecule die uit drie delen bestaat: glucose, benzaldehyde en cyanide.

Medisch

Op zich is amygdaline géén toxische stof. De toxiciteit ontplooit zich pas via het enzym bètaglucosidase. Dit enzym breekt amygdaline af waarbij cyanide vrijkomt, een stof die beter bekend is als blauwzuur(gas). Cyanide kent een gruwelijke geschiedenis als gif in de gaskamers van de Nazistische concentratiekampen en bij ontelbare zelfmoorddaden. Het enzym bètaglucosidase zou in alle cellen aanwezig zijn, echter in grote getale in kankercellen. Het beetje cyanide dat via de amygdaline vrijkomt in normale cellen, heeft weinig effect. In kankercellen zijn de gevormde hoeveelheden cyanide zo groot dat ze de cel doen stikken. Kankercellen zijn bovendien een stuk gevoeliger omdat een deel van hun verdedigingsmechanismen niet meer naar behoren functioneert. Bij deze theorie zijn veel kanttekeningen te plaatsen. Ze stamt nog af van een tijdperk waarin men dacht (hoopte) dat alle kankercellen eenzelfde defect of oorzaak hebben. Deze stelling is vandaag onaanvaardbaar. Dat een kankercel meer bètaglucosidase bevat, is trouwens nooit bewezen geweest. Het is in theorie niet onmogelijk dat er dergelijke kankercellen bestaan en welja, in die gevallen kan amygdaline als een ‘gouden kogel’ beschouwd worden. Maar dat kan je niet op voorhand weten en zodoende speel je als het ware Russische roulette met deze gouden kogel. Aanhangers van Laetrile klagen dat hun wondermiddel door de farmaceutische industrie tegengehouden wordt omdat het een bedreiging zou vormen voor hun gamma aan chemotherapeutische medicijnen.

Toxiciteit van amygdaline Wanneer amygdaline rechtstreeks in het lichaam geïnjecteerd wordt, heeft het weinig toxiciteit. Orale inname kan wel toxisch zijn, omdat bètaglucosidase in de darmen aanwezig is. Ook de voeding bevat bètaglucosidase, soms voldoende om cyanidevergiftiging te veroorzaken wanneer je extra amygdaline inneemt. Van zowel Laetrile als van het nuttigen van abrikozenpitten – zelfs van een overdosis aan bittere amandelnoten –, zijn vergiftigingen vastgesteld geweest. Misselijkheid, overgeven, hoofdpijn en duizeligheid zijn belangrijke symptomen van cyanidevergiftiging. Vitamine B12 kan als antidoot optreden bij overdosis cyanide. De meeste mensen hebben echter een slechte maag- en darmwerking om voldoende B12 op te nemen en door de darmbacteriën aan te maken.

Weinig ondersteunende studies De meeste studies dateren van de jaren ‘60 en ‘70. Studies met kankercellen alleen of met dieren draaiden meestal negatief uit. Recent werden alle studies op mensen op een rijtje gezet. De meeste studies waren van slechte kwaliteit, waardoor enige besluitvorming er niet gemakkelijker op werd. Soms werd Laetrile toegediend samen met bètaglucosidase, een methode die alleszins afwijkt van het oorspronkelijke vitamine B17-concept. Van de 352 beter gedocumenteerde gevallen vond men 3 procent die volledig genazen. Men concludeerde dat er te weinig studies beschikbaar waren om een correct besluit te kunnen trekken. Amygdaline en aanverwante stoffen worden nog steeds onderzocht in laboratoria. Zo vond men een vertraging van tumorgroei die vergelijkbaar is met het effect van groene thee. Weinig mensen zouden het in hun hoofd halen om hun kanker te genezen met groene thee alleen, maar het pleit wel voor een zekere ondersteunende rol van amygdaline in de voeding. Recent vond men dat amygdaline celdood in prostaatkankercellen kan veroorzaken, maar of dit effect via cyanidevorming verliep, werd niet vermeld. Het ging om concentraties die overeenkwamen met 2-9 gram amygdaline per dag. Toch nog een beetje toekomstmuziek in amygdaline: men slaagde erin om het bètaglucosidase-enzym te koppelen aan een antilichaam. Het antilichaam in kwestie bond zich enkel aan blaaskankercellen (op dezelfde manier als antilichamen van een griepvaccin zich enkel binden aan griepvirussen). Men bracht deze kankercellen in contact met amygdaline, die door het glucosidase-enzym omgezet werd naar cyanide en alzo de kankercellen aantastten. Of hoe spitstechnologie de vitamine B17-theorie een handje toesteekt.

Referenties:

1. Greenberg DM. The case against Laetrile. Cancer. 1980; 45:799-807 2. Chang H-K, Shin M-S et al. Amygdalin Induces Apoptosis through Regulation of Bax and Bcl-2 Expressions in Human DU145 and LNCaP Prostate Cancer Cells. Biol Pharm Bull. 2006; 29(8):1597-1602 3. Milazzo S, Lejeune S, Ernst E. Laetrile for cancer: a systematic review of the clinical evidence. Support Care Cancer. 2007; 15:583-595 4. Lewis JP. Laetrile. West J Med. 127:55-62 5. Griffin GE. World without cancer. The story of vitamine B17. Second Edition. American Media, California (2001) 6. Syrigos KN, Rowlinson-Busza G, Epenetos AA. In vitro cytotoxicity following specific activation of amygdalin by beta-glucosidase conjugated to a bladder cancer-associated monoclonal antibody. Int J Cancer. 1998 Dec 9;78(6):712-9


25

Leefstijl

Ziek van je werk

Hilde Maris

W

erk geeft structuur aan je leven, bevordert sociale relaties, voorziet in een inkomen en geeft je status en identiteit. Ons werk draagt bij aan ons gevoel van eigenwaarde en geluk en aan onze gezondheid. Toch worden veel mensen ziek van hun werk.

Stress De laatste jaren zijn er in Nederland verschillende studies uitgevoerd op het gebied van werk en gezondheid, rond onderwerpen zoals veroudering, cardiovasculaire ziekten, ongelukken en mentale gezondheid. De relatie tussen werk en gezondheid in de toekomst is nooit eerder onderwerp geweest van onderzoek. De studie ‘Toekomstscenario’s arbeid en gezondheid 1990-2010’ in opdracht van de Steering Committee on Future Health Scenarios is de eerste studie die over dat onderwerp wordt uitgevoerd, zowel in Nederland als internationaal. Deze studie moet een richtlijn vormen voor een beter beleid in de toekomst, zodat deze beroepsziekten tot een minimum beperkt kunnen worden.

26


Uit een recente studie blijkt dat 42% van de Belgen last heeft van stress; in Nederland is dat 27%. Stress kan bijdragen tot allerlei ziektebeelden, gaande van relatief onschuldige – maar vervelende – aandoeningen zoals hoofdpijn, stijve nek en/of schouders, rugpijn, spijsverteringsstoornissen, huidproblemen en prikkelbaarheid, tot ernstige ziekten zoals hart- en vaatziekten, astma, diabetes en kanker. Stress op het werk wordt veroorzaakt door te hoge werkdruk, onrealistische streefdoelen, gebrek aan erkenning, slechte sfeer op het werk en onrechtvaardige behandeling. Ook de gevolgen van seksuele intimidatie, pesten, agressie en geweld op het werk kunnen desastreus zijn, vooral omdat men hierover vaak moeilijk kan praten. Door alle aandacht die stress tegenwoordig in de media krijgt, zou men denken dat stress de enige reden is waarom mensen ziek worden van hun werk. Nochtans worden gezondheidsproblemen even vaak veroorzaakt door fysieke werkomstandigheden zoals blootstelling aan chemische stoffen, slechte ventilatie, te zware fysieke belasting, langdurig

in dezelfde houding werken, ploegenarbeid, nachtarbeid, teveel uren, geluidsoverlast, herhaalde bewegingen en chronische belasting.

Repetitive strain injury (RSI) Klachten aan het bewegingsapparaat (polsen, rug, nek…) kunnen ontstaan bij langdurige overbelasting van bepaalde lichaamsdelen en/of dezelfde houding of beweging. De meeste van die klachten worden ondergebracht onder de overkoepelende term RSI (repetitive strain injury). Zenuwen, pezen en spieren worden bij overbelasting getroffen door ontstekingen, waardoor pijn en zwelling ontstaan. Enkele voorbeelden zijn slijmbeursontsteking, carpaaltunnel-syndroom, schrijverskramp, jagersduim en tendinitis. Eén bepaalde vorm van RSI die de laatste jaren veel aandacht heeft gekregen, is de zogenaamde muisarm. Deze kan voorkomen worden door het gebruik van een gelkussentje voor het toetsenbord, een voetsteun en een ergonomische bureaustoel. Het zijn echter niet alleen computergebruikers die last hebben van RSI. Andere beroepsgroepen

Leefstijl

die vaak getroffen worden, zijn onder andere kassapersoneel, musici, bandwerkers en slagers. Maar in principe kan iedereen die langdurig dezelfde beweging uitoefent of in dezelfde (verkeerde) houding werkt vroeg of laat last krijgen van RSI. Meestal komen de klachten slechts heel geleidelijk opzetten, maar indien niet op tijd wordt ingegrepen, kunnen ze zeer ernstig worden en zelfs tot werkonbekwaamheid leiden. Het is dus aangewezen om preventieve maatregelen te nemen zoals een goede houding, voldoende rustpauzes en indien mogelijk afwisselend werk.

Burn-out Een andere klacht die steeds vaker voorkomt is een burn-out of letterlijk opgebrand zijn. In tegenstelling tot wat men vaak denkt, is dit niet alleen te wijten aan stress. Mensen kunnen totaal overbelast geraken door teveel werkuren, te zwaar fysiek werk en te weinig rust. Een burn-out is het laatste stadium van een langdurige uitputtingsslag zonder dat mensen het zelf beseffen of het zien aankomen.

Acoustic shock Lawaaioverlast – vooral bij hoge tonen – kan tot beschadiging van het gehoor en doofheid leiden. In de meeste gevallen ontstaat deze lawaaidoofheid sluipend. Men heeft dikwijls zelf niet door dat men doof wordt. Schade aan het gehoor gaat ook vaak gepaard met oorsuizen (tinnitus). De laatste jaren heeft een gloednieuwe arbeidsziekte, veroorzaakt door geluidsoverlast, haar intrede gedaan: acoustic shock. Deze komt vooral voor bij werknemers van callcenters die met een hoofdtelefoon werken. Zij worden voortdurend blootgesteld aan plotse harde en scherpe geluiden, zoals het gefluit van een faxtoestel of de apparatuur waarmee

ze werken, schelle wachtmuziekjes of zelfs een boze persoon aan de andere kant van de lijn. Van geluidsoverlast word je niet alleen sneller doof, het maakt je bovendien vatbaarder voor lichamelijke en geestelijke aandoeningen, zoals een hoge bloeddruk en depressie. Onderzoek heeft uitgewezen dat werken in een lawaaierige omgeving het risico op een hartaanval verhoogt. Mannen die in hun beroep blootgesteld zijn aan hoge geluidsniveaus hebben 33% meer kans op een hartaanval, vergeleken met hun collega’s op een rustiger werkplek! Men vermoedt dat chronische geluidsoverlast een lichamelijke stressfactor is die resulteert in hormonale veranderingen en snelle verhoging van de bloeddruk en hartslag. Dit verhoogt aldus het risico op alle degeneratieve ziekten aanzienlijk. Men wordt dus niet alleen vatbaarder voor cardiovasculaire ziekten, maar ook voor spijsverteringstoornissen, hormonale stoornissen, allergieën, overgewicht, veroudering, dementie, depressie, diabetes en kanker. In de toekomst zullen de werkgevers en de overheid maatregelen moeten treffen om werknemers tegen lawaai te beschermen. Ondertussen zijn geluidsschermen, oordopjes en oorbeschermers zeker geen overbodige luxe in een lawaaierige werkomgeving.

Adviezen: • Een aantal RSIklachten kan je zeker behelpen met pijnstillende en anti-inflammatoire orthoceuticals zoals MSM, glucosaminesulfaat, boswellia en curcumine. Hiermee is de feitelijke oorzaak – slechte zithouding,… – nog niet weggenomen! • Voor geestelijke druk en spanningen raden we L-theanine, B-vitamines en magnesium aan. • Meer informatie vind je in de monografie nr. 70, “Burn-out orthomoleculair behandelen”, verkrijgbaar bij het Faché Instituut.

Gezond op het werk Hoewel het niet altijd mogelijk is om aan de werkomstandigheden iets te veranderen, kan gezonde voeding, al dan niet aangevuld met voedingssupplementen en in combinatie met een gezonde levensstijl - voldoende beweging, voldoende rust en ontspanning, niet roken en matig alcoholgebruik - in belangrijke mate bijdragen aan het voorkomen en/ of genezen van bovengenoemde beroepsziekten.

Referenties: 1.

2. 3. 4. 5.

‘Arbeid, gezondheid en welzijn in de toekomst; toekomstscenario’s arbeid en gezondheid 1990-2010’ in opdracht van de Steering Committe on Future Health Scenarios Stress op het werk. België 2008. Securex Research Center. Bureau Beroepsziekten FNV Nederland Willich SN et al. Noise burden and the risk of myocardial infarction. Eur Heart J 2006;27(3):276-82 Faché OM Walter. Burnout orthomoleculair behandelen. Publi Media, Laarne. Monografie nr 70. 2006


27

MILIEU

Bier tegen Alzheimer Joost Meeusen

W

e spreken van drankblikjes, maar tegenwoordig worden die niet meer uit blik gemaakt (staal-tin) maar uit een aluminiumlegering. Laat dat al duidelijk zijn. En eigenlijk vormt het aluminium in drankblikjes nog niet zo’n groot probleem. Maar laten we misschien beginnen bij het begin. Ergens aan het begin was er de aarde met silicium als meest voorkomende element in de aardkorst. Op de derde plaats staat aluminium. Alle bodems zitten dus vol met aluminium. Gelukkig blijft het daar zitten en gelukkig houden planten evenmin van aluminium.

Aluminium in het drinkwater Onvermijdelijk sijpelt een beetje aluminium door in het drinkwater. Men heeft verbanden vastgesteld tussen aluminium in het drinkwater en alzheimer. Aan de hand van bevolkingsstudies vond men een relatie tussen de hoeveelheid aluminium in het drinkwater en het voorkomen van dementie in bepaalde streken. Niet alle studies gaven een verband aan; dat heeft meer met de moeilijkheden van dergelijke studies te maken. Zo heeft men naar het aluminiumgehalte van kraantjeswater gekeken, maar ja... drinken de mensen nog wel kraantjeswater? Een ernstig bezwaar op deze studies is het feit dat aluminium in drinkwater maar tien procent van de totale aluminiuminname voor zijn rekening neemt. Via de voeding krijg je dagelijks al gauw 5 mg aluminium binnen. Wanneer je hiervan 0,1 mg via drinkwater binnenspeelt, is dat al veel. Dat sommige van deze studies een verband konden aantonen, blijft dus nog een beetje geheimzinnig.

Een kleine vergelijking met kwik We gaan geen al te grote scène maken rond het aluminiumprobleem. Doe zelf even de vergelijking met kwik:

28


al vanaf de grootteorde van microgrammen zit je met kleine gezondheidsrisico’s. Dat is duizend maal minder dan de hierboven vermelde hoeveelheden aluminium. Dat aluminium véél minder giftig is, danken we aan het vermogen om het snel uit te scheiden via de urine. Een bijkomend geluk is dat aluminium nauwelijks wordt opgenomen in de darmen.

De biochemie predikt Toch durven we te spreken van een probleem. Men ziet dat aluminium zich opstapelt bij nierpatiënten. De nieren lozen samen het aluminium in de urine, behalve wanneer ze niet goed functioneren. Bij die patiënten stelt men zeer frequent allerhande zenuwstoornissen en alzheimerachtige symptomen vast. Dat aluminium zéér giftig is voor zenuwcellen, hebben tal van laboratoriumexperimenten bewezen. Men beschouwt het als ontstekingsbevorderend en net bij alzheimer zijn ontstekingen in de hersenen wel heel belangrijk. Bij konijnen ontstonden zelfs hersenplaques nadat ze aluminium toegediend hadden gekregen.

Drankblikjes Mede door de schuld van de gekozen titel gaat uw

MILIEU

ezorgdheid omtrent deze zaak nu vast en b zeker naar de drankblikjes uit. Op het eerste zicht lijken dranken uit blik niet zoveel aluminium te bevatten: nog geen 1 mg per liter. Problemen doen zich voor wanneer zure en fruitige dranken in het blik zitten, want zuurheid onttrekt aluminium uit het blik. Nog erger wordt het wanneer er een bluts in het blik zit en wanneer het blik maandenlang in de rekken blijft staan. De zuurheid is ook een probleem bij aluminium kookgerei. Normaal geven ze verwaarloosbare hoeveelheden aluminium in de gerechten. Zure voedingsmiddelen kunnen echter veel aluminium lostrekken uit de kookpannen. Men schat de totale bijdrage van aluminium kookgerei niet meer dan 3,5 mg, maar dat kan soms uitlopen tot tientallen milligrammen per maaltijd. Aluminium vinden we in de voeding, en niet in het minst in groene thee. Dan wil men ‘s gezond leven! Gelukkig heeft groene thee andere goede eigenschappen die deze slechte kant met overschot overschaduwt. Hetzelfde kan gezegd worden van kruiden zoals laurierblad, oregano, basilicum en tijm. Tamelijk veel aluminium, maar ze blijven absoluut gezond. Meestal worden ze toch maar in kleine hoeveelheden gegeten. Men kan zich beter concentreren op voedingsadditieven, cosmetica en medicijnen. Maagzuurremmers leveren aluminium in de grootteorde van grammen. Bakpoeder bevat 2300 mg aluminium/100g. Het is natuurlijk iets waarvan je niet zoveel eet, maar bedenk eens hoeveel je er via het brood van binnenkrijgt? (antwoord: 18,4 mg per dag)

Het bier brengt redding Het bier herbergt nog een bijzondere substantie, namelijk silicium. Officieel is men er nog niet helemaal uit of silicium nu echt nodig is voor het lichaam. In tegenstelling tot aluminium – dat helemaal

niets te zoeken heeft in ons lichaam –, is silicium wel waardevol, niet in het minst als antigif tegen aluminium. Twee belangrijke redenen krijgen we aangereikt in de literatuur. Zoals eerder aangehaald geraakt aluminium nauwelijks door de darmen. De aanwezigheid van silicium zorgt voor een bijkomende verlaging van de opname. Dit is al de perfecte remedie op zich: door de aanwezigheid van silicium is een eventuele aluminiumontgifting dan zelfs niet meer nodig. Doch, er bestaat niet zoiets als een perfect plan, en er zal altijd wel een beetje aluminium binnendringen. Maar silicium heeft nog een tweede verrassing in petto: het is in staat gebleken om hersenplaques terug in oplossing te brengen. Plaques in de hersenen – een hoop aaneengeplakte proteïnen die nog amper weg te krijgen is – zijn een belangrijk kenmerk van de ziekte van Alzheimer. Met dit alles hebben we nog maar weinig ‘menselijk’ bewijsmateriaal, want deze studies werden uitgevoerd op cellen en muizen. Hoewel, minstens één bevinding sluit zich aan bij dit verhaal. In het begin werd gesproken over de vaagheid van bevolkingsstudies om een aluminium-alzheimerverband aan te tonen. Mogelijk kan deze vaagheid opgelost worden wanneer we silicium in het verhaal betrekken. Één van die studies toonde namelijk het verband wanneer aluminium in het drinkwater hoog, maar silicium laag was! Een recente Franse studie [4] vond bovendien dat de aanwezigheid van silicium in het drinkwater op zich een beschermende factor is tegen de ziekte van Alzheimer. Bier levert silicium pro rato van 2 à 10 mg per glas. Deze 10 mg silicium was ook de drempel vanaf wanneer de bescherming zich liet gelden.

Referenties: 1.

2.

3.

4.

Op uw gezondheid dus! Maar met mate want bier drink je met... verstand.

Muñoz-González MJ, Peña A, Meseguer I. Role of beer as a possible protective factor in preventing Alzheimer’s disease. Food Chem Toxicol. 2008; 46:49-56 Veríssimo MI, Gomes MT. Aluminium migration into beverages: are dented cans safe? Sci Total Environ. 2008; 405(1-3):385-8 Gupta VB, Anitha S et al. Aluminium in Alzheimer’s disease: Are we still at a crossroad? Cell Mol Life Sci. 2005; 62:143-158 Rondeau V, Jacqmin-Gadda H et al. Aluminium and silica in drinking water and the risk of Alzheimer’s disease or cognitive decline: Findings from 15-year follow-up of the PAQUID cohort. Am J Epidem. 2008 dec; E-pub


29

Toxiciteit In deze rubriek gaat de redactie op zoek naar toxiciteit in onze voeding en milieu. De consument moet weten dat toxines ons lichaam overbelasten en dat deze moeten geëlimineerd maar liever voorkomen worden.

Antibioticagebruik in het eerste levensjaar verhoogt het risico op astma Volgens de Centers for Disease Control and Prevention is het aantal gevallen van astma verdubbeld tussen 1980 en 1999. Het gebruik van antibiotica bij kinderen is eveneens sterk gestegen eind jaren ‘80, begin jaren ‘90, zoals gerapporteerd werd in Journal of antimicrobial chemotherapy (uitgave augustus 2007). Onderzoekers Fawziah Marra en collega’s (University of British Columbia in Vancouver) vonden een verband tussen antibioticagebruik in het eerste levensjaar en de ontwikkeling van astma tijdens de kinderjaren. De resultaten van dit onderzoek werden gepubliceerd in Pediatrics (uitgave maart 2009). Voor het onderzoek werden de gegevens verzameld van kinderen geboren tussen 1997 en 2003. De onderzoekers bepaalden het antibioticagebruik tijdens het eerste levensjaar en het voorkomen van astma na het

tweede levensjaar. Dit, zowel bij kinderen die tijdens het eerste levensjaar antibiotica kregen als bij diegenen die geen antibiotica kregen. Het antibioticagebruik bleek tijdens het eerste levensjaar geassocieerd te zijn met een licht verhoogd risico op het ontwikkelen van astma tijdens de kinderjaren. Het risico steeg evenredig met het aantal antibioticakuren en was het grootst bij kinderen die vier of meer antibioticakuren hadden ondergaan. Alle antibiotica, uitgezonderd de sulfonamiden, werden geassocieerd met een verhoogd risico op astma.(HM) Bronnen: 1. 2. 3.

Marra F. et al. Antibiotic use in children is associated with increased risk of asthma. Pediatrics. 2009 Mar;123(3):1003-10 Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Measuring childhood asthma prevalence before and after the 1997 redesign of the National Health Interview Survey--United States. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2000 Oct 13;49(40):908-11 Sharland M. The use of antibacterials in children: a report of the Specialist Advisory Committee on Antimicrobial Resistance (SACAR) Paediatric Subgroup. J Antimicrob Chemother. 2007 Aug;60 Suppl 1:i15-26

Meeroken leidt tot cognitieve stoornissen Amper 15 jaar geleden kon er nog gerookt worden op sommige scholen door leerlingen vanaf 16 jaar. Sindsdien is veel veranderd: in restaurants, openbare plaatsen, werkplekken en zeker in scholen heerst nu een algemeen rookverbod. Vorige maand kwam Open VLD-senator Patrick Vankrunkelsven af met het wetsvoorstel om roken in het bijzijn van kinderen te verbieden. Niet helemaal onterecht, want steeds meer ondervindt men dat meeroken (passief roken)

30


even schadelijk kan zijn als actief roken. David Llewellyn (University of Cambridge) en zijn collega’s vonden dat de kans op cognitieve stoornissen bij personen die het meest aan sigarettenrook van anderen waren blootgesteld, 44% hoger was dan bij diegenen die zo goed als nooit meerookten. De studie werd uitgevoerd met bijna 5000 niet-rokende volwassenen van 50 jaar of ouder. Hun speeksel werd getest op cotinine, een afbraakpro-

duct van nicotine, dat tot 25 uur na blootstelling aan sigarettenrook kan worden gevonden. Hoe hoger de blootstelling aan sigarettenrook, hoe hoger de cotinine-

waarden in het speeksel. Cognitieve stoornissen en hersenfunctie werden bepaald aan de hand van gevestigde neuropsychologische tests. Er werd vooral gekeken naar

Toxiciteit geheugen, rekenkundigeen spraakvaardigheden. Hoge cotininewaarden waren gelinkt aan een hoger risico op cognitieve stoornissen. Er werd een dosisafhankelijk verband gevonden, dat wil zeggen hoe hoger de cotininewaarden in het speeksel,

hoe hoger het risico op cognitieve stoornissen. Dat roken slecht is voor de gezondheid is ondertussen algemeen geweten. Ook de bevinding dat meeroken even schadelijk is als zelf roken, wordt meer en meer aanvaard. Blootstelling aan hoge

doses sigarettenrook is net als actief roken een risicofactor voor longkanker, hart- en vaatziekten, diabetes, hoge bloeddruk, beroerte en vroegtijdige dood. Deze studie voegt nu ook de cognitieve stoornissen – waarneming, aandacht, geheu-

gen, oriëntatie, taalgebruik en rekenkundige vaardigheden – aan het lijstje toe. (HM)

Referentie:

1. David J. Llewellyn et al. Exposure to secondhand smoke and cognitive impairment in non-smokers: national cross sectional study with cotinine measurement. BMJ 2009;338:b462

Verbod op gloeilampen

De Milieucommissie van het Europees Parlement heeft onlangs het voorstel goedgekeurd om gloeilampen definitief uit de handel te halen; dit in het kader van energiebesparing. Hiermee willen ze iedereen verplichten om energiezuinige spaarlampen aan te schaffen. Deze maatregel is echter niet zo milieuvriendelijk. Spaarlampen bevatten kwik en wanneer een spaarlamp breekt, dan kunnen de kwikgehaltes gedurende weken hoge concentraties aannemen in de huiskamer. Spaarlampen hebben bovendien nog het nadeel dat ze UV-straling afgeven waardoor ze het risico op huidkanker verhogen. Bovendien ligt de totale elektromagnetische straling in een straal van één meter van de lamp veel hoger dan goed is voor onze gezondheid. (PVM) Bron: De tijd, 18 maart 2009 advertentie

Solidagonex Solidagonex heeft sterke bloedzuiverende eigenschappen, kan aangewezen worden bij reuma, jicht, ontstekingen en werkt krampstillend. Het is een uitstekend product te gebruiken bij nierzwakte dankzij het hoge gehalte aan Ribes nigrum dat enerzijds gaat zorgen voor het tegengaan van ontstekingen en anderzijds voor de nierdrainage gaat zorgen. Solidagonex is sterk aangewezen bij urinaire infecties of algemene urinaire aandoeningen en/of prostaathypertrophie.

U Voor meer informatie: CVBA Urmale [email protected] De pierpontstraat 2 3540 Herk-de-Stad Tel: 013 55 60 92 Fax: 013 55 21 05


31

Medisch dossier Achterkant van de waarheid

Rilatine, het masterplan van de farmaceutische industrie

Guido Duerinckx

H

aast onopvallend verscheen in Nature het eerste artikel, ondertekend door 7 dokters en professoren, dat deel uitmaakt van het masterplan dat voorbereid wordt door de farmaceutische industrie, om het medicijngebruik fenomenaal op te drijven. In het bewuste artikel wordt geopperd dat studenten die methylfenidaat, of amfetaminezouten (medicijnen die gegeven worden aan ADHD-kinderen) krijgen toegediend, een oneerlijk voordeel hebben tegenover studenten die deze middelen niet krijgen. Rilatine maakt namelijk de geest helder zodat de student makkelijker kan leren en onthouden.

In het artikel wordt ook gewezen op het nut van deze medicijnen in risicovolle beroepen. Men neemt als voorbeeld een chirurg of een dokter tijdens nachtdienst. Dankzij deze medicijnen zullen zij minder fouten maken omdat hun geest alerter wordt. Het lijdt geen twijfel dat er nog meer risicoberoepen te bedenken zijn: treinbestuurders, vrachtwagenchauffeurs of (waarom niet) politiemensen en verplegend personeel. We kunnen de lijst daarna makkelijk aanvullen met rechters, politici of commissieleden die geneesmiddelen moeten goedkeuren. De bezorgdheid van de auteurs strekt zich eigenlijk nog veel verder uit. Hoe onrechtvaardig zou het wel niet zijn als een deel van de werknemers betere prestaties verrichten dan hun collega’s? En dit, louter en alleen omdat zij een doktersvoorschrift hebben om deze felbegeerde geneesmiddelen te mogen gebruiken. De prominente geleerden dringen er dan ook op aan dat elke wettelijke hindernis om gebruik te maken van deze geestverruimende middelen, uit de weg geruimd zou worden. En laat dat nu precies hét onderwerp zijn waar de Europese Commissie onlangs zoveel stof deed opwaaien.

32


Voor de zoveelste maal ligt het voorstel op tafel om de farmaceutische industrie toe te laten om patiënten, via rechtstreeks contact, voor te lichten over hun producten. Onder druk van ‘patiëntenverenigingen’ (in het leven geroepen en gesteund door de industrie) wil de overheid graag toestemming geven om deze, door zoveel onrecht getroffen mensen, vlot toegang te geven tot zowat alle medicijnen en met gul gebaar de industrie aanmoedigen om hun voorlichtingstaak ter harte te nemen. Dat de farma-firma’s deze taak in het verleden niet goed hebben uitgevoerd, werd bewezen toen bleek dat een firma onderzoeken, die aantoonden dat hun geneesmiddel (Vioxx van Merck) reeds na de eerste week dodelijke hartziekten kon veroorzaken, liever in hun archieven verborgen hielden dan ze aan de patiënt of de overheid kenbaar te maken. Méér dan 100.000 mensen waren gedupeerd en het regende dan ook rechtszaken. Pas in de nasleep van het gerechtelijk onderzoek is het bezwarende Vioxx-onderzoek aan het licht gekomen. Wij hebben de “informatie” van de industrie niet nodig, omdat er genoeg goede medische vakbladen

Achterkant van de waarheid

bestaan (Worst pills, best pills news, Arznei Telegram, The medical letter, Prescrire…) die de balans opmaken van nieuwe en bestaande geneesmiddelen. Met de informatie uit deze bladen kunnen we zó voorspellen welke nefaste invloeden het voorstel, dat in Nature werd geopperd, op de bevolking en de volksgezondheid zal hebben. Voorwaar geen prettig vooruitzicht! Zien we in de toekomst gebeuren hoe een treinbestuurder persoonlijk verantwoordelijk gesteld wordt voor een fout omdat hij niet onder invloed was van amfetamines, hoewel hij er vrij kon over beschikken? Zullen werknemers bereid zijn hun gezondheid en hun leven op het spel te zetten door deze medicijnen te slikken om toch maar te kunnen presteren en zo hun job te behouden? “Er zijn maar twee dingen die grenzeloos

zijn” zei Alfred Einstein “het heelal en de menselijke dwaasheid. Maar over het heelal heb ik sterke twijfels.” Vreemd genoeg wordt nergens in het artikel gezinspeeld over de ongewenste bijwerkingen die ze teweegbrengen. Geen woord over het agressieve gedrag dat ontstaat onder invloed van deze middelen noch over het geweld dat ze, zelfs bij zachtaardige personen, kan doen ontstaan. Wat is de volgende stap? Het toevoegen van geneesmiddelen aan het drinkwater? Het verplicht stellen van geneesmiddelengebruik voor elke burger die geen vrijbriefje heeft van zijn dokter?

De gevaren van ADHD-medicatie Fernand Haesbrouck ADHD’ers worden overspoeld door te veel prikkels, waardoor sprake is van ernstige concentratiestoornissen. Geneesmiddelen tegen ADHD, naast Ritalin ook Concerta, bevatten de werkzame stof methylfenidaat, welke ADHD’ers rustiger zou maken en beter geconcentreerd. Maar het zijn ook stimulerende middelen, die net zo op de hersenen inwerken als amfetamines en cocaïne. De stof werkt verslavend, maar kan ook hallucinaties en zelfs suïcidale neigingen tot gevolg hebben. De berichtgeving over de negatieve werking van de medicatie stapelt zich op: kinderen sterven aan “onbekende” oorzaken en krijgen last van hartfalen. Onder tieners vindt een toename in het aantal zelfmoorden plaats, die in verband worden gebracht met het middel. De website drugsinfo.nl krijgt regelmatig vragen van kinderen die Ritalin gebruiken als partydrug. Inmiddels is er weliswaar onderzoek gestart, zoals door de European Medicines Agency, maar de gevaren worden ernstig onderschat. Navraag bij artsen leerde mij, dat ze in de waan verkeerden, dat men ADHD wel met dit middel MOEST behandelen. Erg triestig, want tijdens mijn opleiding in de jaren ’60 leerden wij al over het werkingsmechanisme van amfetamine-achtige stoffen als methylfeni-

daat en hoe ze het zenuwstelsel verwoesten en precies daarom onder een opiumwetgeving vallen. Die kennis is blijkbaar overboord gegooid. De internationale medische literatuur schrijft nu : ‘werkingsmechanisme onbekend’. Het is voor mij onbegrijpelijk dat nauwelijks iemand daarop reageert. Methylfenidaat valt onder een klassering van chemische stoffen, die allemaal dezelfde psychotische werking hebben: ze verwoesten systematisch de neuronen (bouwstenen) van het zenuwstelsel, vandaar de waanbeelden, psychosen, agressie en een veranderde perceptie op de realiteit. Dit veroorzaakt het dichtklappen van de bloedvaten. Als de bloedvaten zich samentrekken in bepaalde hersenzones zullen deze dieperliggende delen van de hersencellen geen zuurstof meer krijgen en afsterven. Het dichtklappen van bloedvaten rond het hart zorgt voor het ontstaan van een pulmonaire hypertensie. Cardiologen waarschuwden al in 2003 voor deze gevaarlijke bijwerking, maar die alarmkreet heeft men ver weg gehouden van het commercieel medisch gebeuren. Kinderen die er nu aan doodvallen, zouden ‘aangeboren hartziekten’ hebben, waardoor methylfenidaat onterecht een perceptie van veiligheid behoudt.


33

Orthotrends In deze rubriek gaat de redactie op zoek naar de meest actuele en praktische informatie over gezonde voeding en hoe wij ziekten kunnen behandelen met nutriënten uit onze dagelijkse levensmiddelen.

B-vitaminen voor de ogen Dagelijkse suppletie met foliumzuur, vitamine B6 en B12 verlaagt het risico op leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD). Dit is een aandoening die het netvlies van de ogen treft. Zonder behandeling kan de ziekte snel leiden tot verlies van het gezichtsvermogen, waardoor het uitvoeren van dagelijkse taken zoals bijvoorbeeld lezen en autorijden, onmogelijk wordt. Epidemiologische studies tonen een direct verband aan tussen de homocysteïneconcentratie in het bloed en het risico op AMD. Homocysteïne is een onafhankelijke risicofactor voor cardiovasculaire ziekten. Van

foliumzuur, B6 en B12 is bekend dat ze het homocysteïnegehalte verlagen. In de Women’s Antioxidant and Folic Acid Cardiovascular Study zocht de Harvard Medical School in Boston naar het effect van suppletie met deze B-vitaminen op AMD. De studie werd uitgevoerd met 5442 vrouwen van 40 jaar en ouder met al bestaande cardiovasculaire aandoeningen of 3 of meer risicofactoren voor cardiovasculaire ziekten. 5205 van hen hadden geen AMD bij aanvang van de studie. De vrouwen kregen een combinatie van de Bvitaminen of een placebo. De gemiddelde duur van de suppletie en de followup was 7,3 jaar.

Tijdens de follow-up werden 55 gevallen van AMD geconstateerd in de suppletiegroep en 82 gevallen in de placebogroep. De onderzoekers tonen met deze studie aan dat dagelijkse suppletie met foliumzuur, B6 en B12 het risico op AMD vermindert bij vrouwen met een verhoogd risico op cardiovasculaire ziekten. Aangezien er momenteel geen erkende manieren zijn om AMD in een vroeg

stadium te voorkomen, behalve het vermijden van roken, hebben deze bevindingen volgens hen belangrijke implicaties voor de volksgezondheid. Niet te vergeten hebben ook de carotenoïden luteïne en zeaxanthine hun nut tegen dergelijke oogaandoeningen. (HM) Referentie:

Christen WG et al. Folic acid, pyridoxine, and cyanocobalamin combination treatment and age-related macular degeneration in women: the Women’s Antioxidant and Folic Acid Cardiovascular Study. Arch Intern Med. 2009;169:335341

Omega-3 helpt om hartinfarct te voorkomen! Verschillende media hadden het vrijdagavond over het feit dat de gewezen manager van Sporting Anderlecht, Michel Verschueren, een hartaanval zou hebben gekregen. Het bericht werd, gelukkig voor de bekenste sportieve manager van dit land, vlug ontkend. Er is nu sprake van een bloedvergiftiging door

34


een bacteriële infectie. Een hartaanval kan echter iedereen treffen. Toch bestaan er eenvoudige middelen die dergelijke - meestal dodelijke aandoeningen kunnen voorkomen. Wetenschappers publiceerden op 15 januari 2009 een overzichtstudie waaruit blijkt dat omega 3-vetzuren op een duidelijke wijze

meehelpen om ernstige hartklachten te voorkomen. Dit onderzoek had betrekking op 20.997 patiënten. Omega 3-vetzuren zorgen er voor dat de gevaarlijke bloedvetwaarden dalen en voorkomen plaquevorming aan de vaatwand. Op deze wijze werken ze op dezelfde manier als een aspirine, maar zonder de mogelijke

maag- en nierproblemen. Omega 3-supplementen verminderen de kans dat er zich een bloedklonter vormt. Ze reduceren bijgevolg een mogelijke hartstilstand. (PVM)

Referentie:

Zhao YT, Chen Q, et al,”Prevention of sudden cardiac death with omega-3 fatty acids in patients with coronary heart disease: A meta-analysis of randomized controlled trials,” Ann Med, 2009 Jan 15; 1-10

Orthotrends

Chondroïtine helpt Stress op lange termijn bedreigt je hart! bij artritis en artrose Deze maand zijn in Arthritis & rheumatism de uitkomsten van een tweejarige studie gepubliceerd naar het effect van chondroïtine op osteoarthritis. In de internationale literatuur wordt er met osteoarthritis artrose met ontstekingen bedoeld. Veel van de tientallen studies – die met chondroïtine en/of glucosamine gedaan zijn – hebben veelal een kortere studieperiode. Gedurende twee jaar hebben ruim zeshonderd Franse proefpersonen met artrose van de knieën 800 milligram chondroïtinesulfaat of een placebo gebruikt. Voor en na de studie is de afstand tussen de gewrichten gemeten. Bij mensen met artrose is de afstand minder, waardoor pijnklachten ontstaan. In de placebogroep zag men bij 41% van de deelnemers een afname van de gewrichtsafstand, terwijl dit significant minder was (28%) in de chondroïtinegroep. Chondroïtine kan de progressie van de ziekte afremmen en de pijnklachten aanzienlijk verminderen.

We zijn er ons amper van bewust, maar iedere vorm van negatieve stress vormt een rechtstreekse bedreiging voor ons hart. Spanning zorgt er immers voor dat we veel sneller en onbewust zullen overschakelen op ongezonde leefgewoonten. Dat blijkt alvast uit een Britse studie. Mannen en vrouwen die onder psychologische druk staan verhogen hun kans op hartproblemen met meer dan 50 procent. Spanningen veroorzaken immers niet alleen toxische vrije radicalen in het lichaam. De stressvlucht zorgt er voor dat mensen terug meer gaan roken en alcohol drinken, opteren voor ongezonde voeding (meer suikers en ongezonde vetten) en minder aan lichaamsbeweging zullen doen. Geestelijke en lichamelijke vermoeidheid zijn de dringende alarmsignalen van het lichaam dat het meer rust nodig heeft. Mensen die minder stress in hun leven willen doen er volgens de wetenschappers goed aan om minstens acht uur per etmaal te slapen. (PVM) Referentie:

Biteker M, Duran NE et al. Broken heart syndrome in a 17-year-old girl. Eur J Pediatr. 2009 Jan 10

Ook in de GAIT-trial hebben ruim 1500 patiënten twee jaar lang glucosamine, chondroïtine, beide, medicatie (NSAID Celecoxib) of placebo gebruikt. In de chondroïtinegroep trad een significante afname van de zwelling in het kniegewricht op. Medicatie gaf de beste resultaten op de pijnscore. Bij milde pijn was de response op de combinatietherapie van glucosamine en chondroïtine beter dan deze ingrediënten apart. Uit de vele studies blijkt dat zowel glucosamine als chondroïtine helpen bij gewrichten pijnklachten als gevolg van artrose. (WF) Referenties:

1. Kahan, A, Uebelhart D, De Vathaire F, et al., Long-term effects of chondroitins 4 and 6 sulfate on knee osteoarthritis: 2. The study on osteoarthritis progression prevention, a two-year, randomized, doubleblind, placebo-controlled trial. Arthritis Rheum. 2009 3. Hochberg, MC and Clegg DO, Potential effects of chondroitin sulfate on joint swelling: a GAIT report. Osteoarthritis Cartilage. 2008


35

Lezersbrieven De lezer kan aan de redactie vragen stellen over bepaalde voedings- en ziekteproblemen die iedereen kan interesseren. Wij selecteren geschikte vragen en voedingsdeskundige biochemicus Walter Faché beantwoordt deze in deze rubriek. Vraag:

Door het feit dat ik een hypertensiepatiënt (bovendruk 155) ben, neem ik sedert vijf jaar dagelijks een bètablokker. De medicatie houdt mijn bloeddruk min of meer onder controle. In mijn kennissenkring zijn er nog mannen en vrouwen die dit soort geneesmiddelen moeten innemen. Ze hebben net als ik dezelfde problemen. Bètablokkers zorgen voor een toename van het lichaamsgewicht. Wat is de oorzaak van dit fenomeen en wat kan er aan gedaan worden? Liesbeth H. – Zwijnaarde

Antwoord van Walter OM Faché: Bètablokkers kunnen de ‘cardiac output’ verlagen, dit is de hoeveelheid bloed die het hart in één minuut kan rondpompen. Men noemt dit ook het hartminuutvolume. Door een daling van het hartminuutvolume treedt vochtretentie op, wat leidt tot gewichtstoename. Ook ontstaat gewichtstoename bij bètablokkers mogelijk door een vertraging van het basaalmetabolisme.

36


Als mechanismen worden genoemd: een verminderde thermogenese (een lagere calorieverbranding door lichaamswarmte), een verminderde activiteit van het sympathische zenuwstelsel en een daling van de fysieke activiteit door vermoeidheid en kortademigheid door bètablokkers. Op uw vraag of er iets kan tegen ondernomen worden is het antwoord positief. U spreekt van een bovendruk van 155

mmHg. Artsen noemen dit hypertensie fase I. U zou – in samenspraak met uw arts – kunnen overwegen om dagelijks 3 gram vitamine C in te nemen. Ascorbinezuur helpt bij hoge bloeddruk die het gevolg is van stress. Deze vitamine ontkrampt en ontspant de bloedvaten, waardoor de doorbloeding wordt bevordert. Borage-olie (in de omega 3/6/9-formule) bevat gammalinoleenzuur dat in het lichaam wordt omgezet in een hormoon

dat een bloedverdunnend en vaatverwijdend effect heeft. Knoflook maakt de bloedvaten wijder en het bloed dunner. En meidoorn en maretak verbeteren de pompwerking van het hart. Ook het gebruik van extra magnesium heeft een goed effect om verkramping van de bloedvaten – en dus beginnende hypertensie – te voorkomen. Het is bijgevolg mogelijk dat de combinatie van de hierboven genoemde supplementen, voldoende beweging, een beperking van het alcoholgebruik en het rookgedrag, het verminderen van het zoutgebruik en het zo mogelijk elimineren van stress in privé en/of werkomstandigheden, samen met een gezond voedingspatroon op basis van verse groenten en fruit, u in staat stellen om de bloeddruk voldoende te laten dalen tot op een niveau dat het gebruik van bètablokkers overbodig wordt. Praat hierover met uw arts en koop een armbloeddrukmeter in de apotheek zodat u precies uw bloeddruk op regelmatige tijden kunt meten.

Nieuws Faché Instituut

Vacature Prof. Dr. M. Maes zoekt dringend een orthomoleculaire arts en een voedingsdeskundige voor de behandeling van CVS/ FM en depressies in de Maes Clinics te Wilrijk. Contact: 03-4809282 of [email protected]

Consumer links Chondroïtine

Essentiële oliën

Co-enzym Q10

Essential oils Pure and natural Biover Monnikenwerve 109 B-8000 Brugge T +32 [0] 50/31.00.87 E [email protected] W www.biover.be

Chondroïtinesulfaat Urmale De pierpontstraat 2 3540 Herk-de-Stad T +32[0] 13/55.60.92 E [email protected]

BioActive Q10 (Ubiquinol) Pharma Nord Minervastraat 14 B-1930 Zaventem T +32 [0] 2 720 51 20 E [email protected] Verkrijgbaar bij de apotheek

CoQ-Zyme-30, -60

Energetica Natura T +32 [0] 800.990.11 (gratis) E [email protected] W www.energeticanatura.com

Enzymen

Udo's Choice Digestive Enzyme Blend Ojibwa|De Roeck T +32 [0] 52/48.43.00 E [email protected] W www.ojibwa-deroeck.com Multi Enzym Plus/ Multi Enzym Forte Plus Energetica Natura T +32 [0] 800.990.11 (gratis) E [email protected] W www.energeticanatura.com

Omega 3 vetzuren MorEPA /MorDHA Minami Nutrition T +32 [0] 67/84.35.91 E [email protected] W www.minami-nutrition.be

Probiotica

Faché Instituut Online

in deUniek bene lux

De meeste dynamische website over orthomoleculaire geneeskunde: www.viow.be Het betalende gedeelte van deze website omvat: ;; ;; ;; ;; ;;

Archief van 70 Orthofyto’s Archief van 40 Leefnu’s Meer dan 400 Orthotrends Seizoensadviezen Een databank van meer dan 4000 artikels die wekelijks aangevuld wordt

Men kan elk artikel snel opvragen via een zoekfunctie met trefwoorden of via de geavanceerde zoekmachine. Nieuwste aanwinsten: ;; ;; ;; ;; ;; ;;

Verleng je levenskwaliteit door voedingstelomerase Nattokinase verlaagt de bloeddruk Langer leven met resveratrol Walnoten tegen prostaatkanker De biochemie van tyrosine bij depressies Erectiestoornissen op veertigste voorspellen hart- en vaatziekten op latere leeftijd ;; Bipolaire Stoornis verhoogt het risico van vroegtijdige dood ;; Training maakt operatie onnodig bij claudicatio intermittens ;; B-vitaminen voor de ogen

Probiotica Super 5 Voor een goede mond- en darmflora voor alle leeftijden Ojibwa|De Roeck T +32 [0] 52/48.43.00 E [email protected] W www.ojibwa-deroeck.com

Silicium Bambouran Urmale De pierpontstraat 2 3540 Herk-de-Stad T +32[0] 13/55.60.92 E [email protected]

De vernieuwde website

WWW.VIOW.BE

Biosil Similia/ Omega-Pharma Venecoweg 26, 9810 Nazareth T +32/[0] 9/381.02.00 F +32/[0] 9/381.02.00 E annie.demarey@ omega-pharma.be

Word digitaal abonnee Toegang voor het betalende gedeelte gaat enkel via het Orthopakket. Met dit pakket (160 euro) ontvang je het vakblad Orthofyto, het voedingsmagazine Leefnu, uitnodiging voor het ledenseminarie en toegang tot het gesloten gedeelte van de website. Info: www.fache-instituut.be/lidworden

In volgend nummer Opmerkelijke eigenschappen van olijfolie Veel moeite is de laatste 20 jaar gedaan om aan te tonen dat bepaalde vetzuren gunstig zijn voor hart- en vaataandoeningen. Niettemin zijn mensen nog steeds beschroomd om dergelijke vetzuren, zoals olijfolie, te eten. Dit keer gaan we nog een stapje verder: olijfolie is niet alleen goed voor het hart, maar ook voor kanker!

Is het dieet van Moerman waardevol Dr. Moerman geloofde dat zijn dieet (vooral rauwe groenten en fruit) in staat was om kanker te genezen. Dat klinkt straf, zo straf zelfs dat hij geëerd werd met de titel “Kwakzalver van de eeuw”. Sommige mensen weten nu eenmaal niet gezonde voeding naar haar waarde te schatten. Juist op dat vlak was Dr. Moerman revolutionair en wist hij reeds 50 jaar geleden wat goede voeding te bieden heeft voor de gezondheid van de mens.

Iedereen vitamine B-tekort Een recente studie geeft aan dat ongeveer 88% van de Europese bevolking aan een B-vitaminetekort lijdt. Natuurlijk geen haan die er naar kraait, want niemand die beseft wat de gevolgen zijn. Wel, alleen al voor het zenuwstelsel zijn de gevolgen: verslavingen, depressies, cognitieve stoornissen, alle vormen van dementie, multiple sclerose… .

Belgisch Voedingsmagazine faché instituut Verschijnt 6 maal per jaar met concrete, nuttige dagelijkse voedingsadviezen en leeftips, voor mensen die bezorgd zijn voor hun eigen gezondheid of beroepsmatig met de voedings problematiek bezig zijn zoals natuur- en reformwinkels, gezondheidszorgwerkers, schoonheidspecialistes, sport coaches, horecabedrijfsmensen, sportcentra, onderwijzend personeel, kortom voor iedereen die begaan is met de gezondheid. Hoofdredactie/Eindredactie Walter OM Faché Eric Ost

Kernredactie

Walter OM Faché, Orth. Bioch. Dirk Bogaert, Med. Journalist Philippe Gerard, Apr. Hilde Maris Jozef Poppe, Prof. Dr. Ir. Guido Duerinckx Joost Meeusen, Bio-ingenieur Pieter Van Melckebeke

Vormgeving, productie en druk Walter OM Faché Joost Meeusen Pieter Van Melckebeke

Danny Coppens Stijn De Pauw Drukkerij Coppens bvba Hospitaalstraat 2 - Lochristi 09 353 93 93 www.coppens-druk.be

Advertenties

Bessen uit het Oosten Alhoewel de medische kwaliteiten van de Indische kruisbes (amla) reeds eeuwen gekend zijn in de Indische fytotherapie, is het wetenschappelijk onderzoek erover intens aan de gang... om enkel te bevestigen dat de oude kennis ook waarheid is! Gebruikt als ‘rejuvenating berry’, verjongende bes, heeft het zoveel kwaliteiten als er symptomen van veroudering zijn. In de speurtocht naar nieuwe en steeds betere antioxidanten is dit één der grootste (her) ontdekkingen van de laatste jaren.

Adviezen tegen verzuring van de spieren Verzuring van de spieren wordt wel eens verweten aan de opstapeling van melkzuur. Maar er is meer aan de hand waarom je moet opletten met sporten na een lange tijd stil gezeten te hebben. Vandaar deze adviezen om verzuring en spierletsels te voorkomen.

Joost Meeusen

[email protected]

Uitgever

Walter OM Faché, Directeur Faché Instituut

Kerkstraat 101 9270 Laarne

Secretariaat/Advertenties Larenhoeve, Kerkstraat 101 9270 Laarne. Tel +32 09 3690642 Fax +32 09 3661838 E-mail: [email protected] Website: www.viow.be

Hoe abonneren?

Betaling geldt als enige abonnering. Abonnement loopt automatisch verder indien geen schriftelijke opzegging twee maand op voorhand. Jaarabonnementen voor 6 nrs: België: Storting van € 40 op rek nr. Fortis 290-0307607-41 Nederland Storting van € 44 op rek nr. Fortis IBAN BE 88290030760741 BIC code GEBABEBB

Prijs per nummer: € 7,8 (België) € 8,5 (Nederland)

FIOW

© Copyright 2008 ISSN 1379-8383

Uitgeverij Publimedia Faché Instituut • Gespecialiseerd op het gebied van voeding, voedingsaanvullingen, gezonde levenswijze en adviezen bij ziekten. • Overname van arikelen of gedeelten hiervan is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. druk, fotocopie of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toelating. De hoofdredacteur, de redactie, de eindredacteurs en de uitgever van de opgenomen artikelen en advertenties zijn niet aansprakelijk voor eventuele schade als gevolg van vermeende algemene medische adviezen, onjuistheden en/of onvolledigheden. Iedere auteur blijft verantwoordelijk voor de volledige inhoud van zijn artikels. Dit tijdschrift werd gedrukt op chloorvrij papier.

38


Agenda Faché Instituut Voordrachten aan het Faché Instituut Oogaandoeningen voorkomen en behandelen

Orthomoleculaire nutritionele geneeskunde 2e jaar

Maandag 4 mei 2009 (19-22u) Oogaandoeningen zijn bijna onvermijdelijk bij het ouder worden. Blijft het maar bij slechtziendheid, dan kan je het nog oplossen met een bril. Maar voor cataract, glaucoom en maculadegeneratie bestaat zo’n eenvoudige oplossing niet. Je toevlucht zoeken in bepaalde nutriënten kan wel veel onheil voorkomen. Ook bepaalde voedingsgewoonten kan je beter vermijden. Deze voordracht biedt daarbij vele tips om uw ogen een hele leven lang de nodige helderheid te verschaffen. Inschrijvingsgeld: 35 euro.

Module 4:

Orthomoleculaire pathologie

Module 5:

Orthomoleculaire voedingsmanipulatie

Module 6:

Orthomoleculaire diagnostiek

Antibiotica: fyto alternatieven

In het tweede jaar van de orthomoleculaire geneeskundeopleiding worden de voedingstekorten onderzocht in verschillende pathologieën, zoals spijsverteringsstoornissen, immunologische, endocriene, psychiatrische stoornissen, de voedingsmanipulatie tijdens zwangerschap, studeren, sporten, veroudering en bij huidproblemen geïntegreerd in de praktijk.

Maandag 11 mei 2009 (19-22u) De plantenwereld is bijzonder rijk aan antibiotica. In de fytotherapie bedoelt men daarmee plantextracten die microorganismen doden. Bij ons zijn winterse infecties legio: verkoudheden, griep, bronchitis, sinusitis, ... Fyto-antibiotica zijn meestal planten, die rijk zijn aan essentiële olie, wat hen meteen een plaats geeft in de aromatherapie. De zoektocht naar sterk werkzame middelen uit de natuur levert een bijzonder rijke oogst! Mits een verstandige toebereiding van deze planten, hebben we daarmee een krachtig wapen tegen infecties en een prachtig alternatief voor de klassieke antibiotica. Inschrijvingsgeld: 35 euro

Orthomoleculair consulent

Hoofddocent: Orth. Bioch. Walter OM Faché, HEOS.

Deze modules starten op 26 september 2009. Mis deze unieke kans niet om de cursus mondeling te volgen!

Data (op zaterdag van 9u tot 18u): Module 4: Orthomoleculaire Pathologie 26 september 2009 24 oktober 2009

10 oktober 2009

14 november 2009

Lichaamsschoonheid

Module 5: Orthomoleculaire Voeding

Collageenaanmaak in de huid

6 februari 2010

1 oktober 2009 8 oktober 2009

28 november 2009

5 december 2009 27 februari 2010

Cosmeticaproducten voor de huid 15 oktober 2009

Module 6: Orthomoleculaire Diagnostiek

Sapkuren ontgiften het lichaam

6 maart 2010

Huidproblemen: allergie, cellulitis, oedeem, spataders, enz.

Waar? In de Congreszaal Larenhoeve. Kerkstraat 101 - Laarne 9270.

22 oktober 2009

29 oktober 2009

Inschrijvingsgeld: 30 euro/avond. Voor de 5 avonden samen betaalt u slechts 130 euro.

Inschrijvingsgeld: 1250 euro voor 72 lesuren. Inclusief 9 uitgebreide ingebonden cursussen.

Locatie: Congreszaal, Kerkstraat 101, 9270 Laarne - Info & inschrijving: 09 369 06 42 - [email protected]

MorEPA, voor een betere concentratie ™

WETENSCHAPPELIJK BEWEZEN

WETENSCHAPPELIJK BEWEZEN: Studenten tonen bij gebruik van MorEPA™ visolie een grotere bereidheid om een extra mentale inspanning te leveren. EPA- en DHA-gehalte in de circulatie

IN DE VS EN GB ERKEND ALS BESTE OMEGA-3: De omega-3 producten van Minami Nutrition worden nu ook in de Verenigde Staten en GrootBrittannië erkend als hoogst geconcentreerde omega-3 capsules, met betrouwbaar omega-3gehalte en laagste gehalte aan contaminanten.

bij het begin van de proef op het einde van de proef 4,5

% van de totale vetzuren in de circulatie

4

lekkere en kauwbare softgel

3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0

EPA

DHA

EPA

MorEPA

DHA nepmiddel

MILIEUZORG:

RAT

TOP

L

OI

C

L

RAT

HIGHEST

★ ★★ ★

TOP

OI

★★

★

HIGHEST

G BE S T IN ★★★★★

★

OIL

8

€ 31,95 / 60 softgels (2 maand dosis) CNK 1670-538

OIL

PURITY

ConsumerLab

€ 36,95 / 60 softgels (2 maand dosis) CNK 2453-108

Voor het behoud van het emotioneel en fysiek welzijn.

H FIS

&

PURITY

ConsumerLab

R G BESOTNCENT ATION IN ★★★★★

Ondersteunt de circulatie, draagt bij tot een goede cholesterol.

8

★

CENTRATION

H FIS

ON

&

C

Om haar visolie te concentreren past Minami Nutrition het superkritische CO2 distillatieproces toe (EFP® -proces), zonder chemische solventen zoals hexaan. Resoluut de milieuvriendelijkste oplossing! Bekroond met het EMAS-certificaat.

★★

★ ★★

Uitsluitend verkrijgbaar in uw apotheek. Wenst u meer informatie over onze studies? Mail: [email protected] - Tel.: 03 458 79 54 - www.minami-nutrition.be Mail: [email protected] - Tel.: 067 84 35 91

Goed voor het geheugen en de leervaardigheid.

MorEPA Chewy € 21,95 / 60 softgels (1 maand dosis) CNK 2552-628 MorEPA Junior € 19,95 / 60 softgels (1 maand dosis) CNK 2072-890

Een nieuwe trend: Orthotharische restaurants. Recept: rode biet. uw leef- en eetwij(s)zer. Dementie: eten om niet te vergeten. Bier tegen alzheimer

Recommend Documents