DE ZZP’ER CENTRAAL
Arnhem is een ondernemende stad. Met name het aantal ZZP’ers is de afgelopen jaren spectaculair toegenomen. Bij elkaar opgeteld zijn het meer mensen dan het grootste bedrijf in Arnhem in dienst heeft. ZZP’ers zijn belangrijk voor de economie: zij vormen, samen met het MKB, een flexibele, ondernemende tussenlaag. Ondernemers maken de stad levendig. Daar moeten we zuinig op zijn. ZZP’ers zijn echter sociaal onbeschermd en dus kwetsbaar voor conjunctuurschommelingen. Hoe kan de politiek ruimte blijven geven aan ZZP’ers, maar ook de negatieve kanten helpen verbeteren? Om de positie van ZZP’ers te verbeteren en de ondernemers kansen te geven in Arnhem heeft GroenLinks een tienpuntenplan gemaakt. Punten om starters een kans te geven, ondersteuning te bieden aan ZZP’ers die even geen opdrachten hebben en de contacten tussen overheid en ondernemers te verbeteren.
ECONOMISCHE STIMULANS 1. 2. 3.
ZZP’ers krijgen een grotere kans bij aanbestedingen: de gemeente grijpt de mogelijk heden van de nieuwe aanbestedingswet aan en huurt meer ZZP’ers uit de stad in. Hanteert een Duurzaamheidsladder bij de inkoop van diensten en productie. Voor regionale bedrijven verhoogt dit de kans op een succesvolle aanbesteding. Ondersteun starters door meer IkStartSmart-trajecten in te kopen en ook IkGroeiSmart-trajecten af te nemen.
PRAKTISCHE ONDERSTEUNING 4. 5. 6. 7.
Maak de bestaande steunpunten, zoals Ondernemersloket en het Bureau Zelfstandigen veel zichtbaarder. Bied ZZP’ers microkredieten aan. Maak werk van het leegstandsbeleid: de gemeente is soepeler in het verlenen van (tijdelijke) vergunningen en maakt uitzonderingen op bestaande bestemmingsplannen. Maak schuldhulpverlening en armoedebeleid beter toegankelijk voor ZZP’ers.
SAMENWERKING MET DE GEMEENTE 8. 9. 10.
ZZP’ers krijgen een grotere stem: de gemeente neemt een vertegenwoordiger van de ZZP’ers – bijvoorbeeld de voorzitter van het Arnhemse Broodfonds – op in het Economisch Forum Arnhem. Stage lopen bij ZZP’ers wordt mogelijk. Organiseer een voorlopig tweejaarlijkse netwerkbijeenkomst voor alle ZZP’ers en medewerkers van de gemeente.
1. ZZP’ers krijgen een grotere kans bij aanbestedingen: de gemeent grijpt de mogelijkheden van de nieuwe aanbestedingswet aan en huurt meer ZZP’ers uit de stad in. De nieuwe aanbestedingswet, die sinds 1 april 2013 van kracht is, biedt ondernemers meer kans om opdrachten van de gemeente binnen te slepen. Opdrachten mogen in principe niet meer op zo’n manier worden geclusterd dat kleinere bedrijven geen kans meer maken. Een bedrijf met bijvoorbeeld 120 vestigingen mag niet de schoonmaak van alle gebouwen bundelen in één aanbesteding. Daardoor maakte een klein schoonmaakbedrijf namelijk bij voorbaat al geen kans meer. GroenLinks pleit ervoor dat de gemeente daadwerkelijk ZZP’ers de kans geeft om mee te doen aan de aanbestedingen; dus niet gaat clusteren om voordelen te halen. Haal juist voordeel uit het feit dat veel Arnhemse ZZP’ers opdrachten binnenhalen. Maak gebruik van lokale aanbieders wanneer de wettelijke plicht ontbreekt tot aanbesteden en biedt de mogelijkheid om elektronisch aan te melden. 2. Hanteer een duurzaamheidsladder bij de inkoop van diensten en productie. Voor regionale bedrijven verhoogt dit de kans op een succesvolle aanbesteding. Door het hanteren van een duurzaamheidsladder (zie in de bijlage de duurzaamheidsladder van de gemeente Nijmegen) – waarin criteria als energiegebruik, CO2-uitstoot en (geluid)overlast een rol bij de aanbesteding spelen – hebben lokale partijen meer mogelijkheden om opdrachten gegund te krijgen. Dit bijvoorbeeld door alleen al door de beperking van de reistijd. Een duurzaamheidsladder is makkelijk te gebruiken en zorgt niet voor hogere administratieve lasten van betrokken partijen.
3. Ondersteunt starters door meer IkStartSmart-trajecten in te kopen en ook trajecten IkGroeiSmart-trajecten af te nemen. In de opstartfase zijn ZZP’ers het meest kwetsbaar. Een goede begeleiding vergoot de kans dat starters erin slagen ook op lang-ere termijn commercieel succesvol te zijn. IkStartSmart is bij uitstek een instrument om deze begeleiding vorm te geven en er is behoefte aan vanuit de Arnhemse ZZP’ers en andere starters. In IkStartSmart-trajecten participeren naast de gemeente Arnhem ook de Kamer van Koophandel en de Provincie Gelderland. Het programma is succesvol: bij de starters die gebruik maakten van IkStartSmart is tachtig procent na vijf jaar nog actief als ondernemer. Gemiddeld is dat slechts vijftig procent. De gemeente Arnhem heeft voor de komende periode minder trajecten van IkStartSmart ingekocht. GroenLinks pleit voor het ondersteunen van starters en voor het inkopen van juist meer IkStartSmart-trajecten. Er is ook een programma voor (startende) ondernemers die duidelijke groeiambities hebben en waarbij de onderneming groeipotentie laat zien: het IkGroeiSmart-programma. Het is een verdieping van IkStartSmart. Het groeien van ondernemingen kent een eigen dynamiek en daar hoort een ander coachingstraject bij dan van een startende ondernemer die begint met zijn onderneming. GroenLinks pleit eveneens voor de inkoop van IkGroeiSmart-trajecten.
4. Maak de bestaande steunpunten, zoals Ondernemersloket en het Bureau Zelfstandigen zichtbaarder.
6. Maak werk van het leegstandsbeleid: de gemeente is soepeler in het verlenen van (tijdelijke) vergunningen en maakt uitzonderingen op bestaande Veel ondernemers geven aan dat de ge- bestemmingsplannen. meente nog veel zichtbaarder mag zijn voor ZZP’ers. Niet iedereen kent het Ondernemer- De Hogeschool Arnhem-Nijmegen en ArtEZ sloket of het Bureau Zelfstandigen. Inmid- leveren ieder jaar vele potentiële ondernedels is het Vastgoedplein en het Sportbedrijf mers aan die GroenLinks graag in Arnhem van de gemeente wel goed zichtbaar. Wat wil houden. Ook bestaande ZZP’ers die nu al betreft GroenLinks krijgt ook het loket voor actief zijn in de stad wil GroenLinks faciliteZZP’ers een prominente plek in de stad en op ren en zichtbaar maken. Veel ZZP’ers zijn op internet. De gemeente Amersfoort heeft een zoek naar kantoor- of winkelpanden, maar goede website gemaakt met een overzicht lopen tegen regelgeving aan die dit onmogevan lopende projecten, overzicht van loca- lijk maakt. GroenLinks pleit voor het soepel ties, netwerken, workshops, nieuws en an- omgaan met bestemmingsplannen en verdere belangrijke onderwerpen voor ZZP’ers. gunningen. Dit is vooral wenselijk in gebieGroenLinks pleit voor een aparte website of den die in het slop zijn geraakt en wel wat een webpagina op de gemeentelijke website creativiteit en dynamiek kunnen gebruiken. met informatie voor ZZP’ers. Bij creatieve plannen van eigenaren of andere initiatiefnemers moet de gemeente zich 5. Bied ZZP-ers microkredieten aan. flexibel opstellen, vooruitlopend op een flexibel bestemmingsplan of flexibele vergunninDoor de kredietcrisis zijn banken terughou- gen. Dit past in de visie van GroenLinks om dender met het verstrekken van bedrijfskre- van Arnhem een levendige, duurzame en dieten. Niet iedere ondernemer met een goed toekomstgerichte stad te maken. bedrijfsplan kan nog rekenen op een lening. GroenLinks wil kansrijke starters en onder- 7. Maak schuldhulpverlening en nemers met een jong bedrijf ook tijdens de armoedebeleid beter toegankelijk economische recessie helpen hun dromen voor ZZP’ers. waar te maken. In het verleden bestond er een gezamenlijke regeling van de Provincie Er is een steeds groter wordende groep Gelderland, de stadsbanken van de gemeen- ZZP’ers die vanwege de crisis over minder ten Apeldoorn en Arnhem, de gemeente Nij- inkomen beschikt. De huidige regelingen zijn megen en de Kamer van Koophandel voor voor hen vaak niet beschikbaar of zijn onhet aanvragen van microkredieten. Groen- toereikend. GroenLinks pleit voor het beter Links pleit voor het wederom verlenen van toegankelijk maken van de schuldhulpverlemicrokredieten voor startende ondernemers. ning voor ZZP’ers.
Met preventieve maatregelen kan voorkomen worden dat zij in de problemen komen. Dit zou kunnen door een speciaal spreekuur in te stellen voor ZZP’ers met financiële problemen, voorlichting te geven over het opzetten en meedoen aan een Broodfonds en de vertrouwenspersoon voor het midden- en kleinbedrijf ook beschikbaar te stellen voor ZZP’ers. Op deze manier help je niet alleen je kwetsbare burgers maar kan je ook voorkomen dat er grote schulden komen. 8. ZZP’ers krijgen een grotere stem: de gemeente neemt een vertegenwoordiger van de ZZP’ers – bijvoorbeeld de voorzitter van Arnhemse Broodfondsen – op in het Economisch Forum Arnhem. In het Economisch Forum Arnhem zitten nu nog uitsluitend vertegenwoordigers van grote organisaties. GroenLinks pleit voor een of meerdere zetels in het Forum voor ZZP’ers. Dit kunnen bijvoorbeeld de voorzitters van de Arnhemse Broodfondsen zijn. Door de ZZP’ers een plek te geven in het Economisch Forum Arnhem, worden de Arnhemse ZZP’ers zichtbaarder voor de grote bedrijven. 9. De gemeente maakt stage lopen bij ZZP’ers mogelijk en treedt daarvoor in overleg met opleidingen en ZZP’ers. Bij veel studies en opleidingen kun je stage lopen bij een (groot) bedrijf. Stage lopen bij ZZP’ers lijkt (nog) nauwelijks voor te komen, op bijvoorbeeld een sector als uiterlijke verzorging (kappers, mani-/pedicure, schoonheidsspecialist) na. Wat GroenLinks betreft zou het goed zijn voor jongeren om werkervaring op te kunnen doen bij een ZZP’er. Zo kunnen jongeren leren hoe het is om als ZZP’er te werken, iets wat hen heel goed van pas kan komen in een veranderende arbeidsmarkt. Een groot deel van de jongeren zal in de toekomst ook als ZZP’er werken en profijt hebben van hun stage.
Op dit moment houdt de overheid in haar beleid ten aanzien van stages nog geen rekening met ZZP’ers. ZZP’ers uitdrukkelijk worden uitgesloten als stagebedrijven. GroenLinks pleit voor onderzoek om stages toch mogelijk te maken bij ZZP’ers die daar interesse in hebben. 10. De gemeente organiseert een voorlopig tweejaarlijkse netwerkbijeenkomst voor alle ZZP’ers en medewerkers van de gemeente. Veel ondernemers gaven aan dat netwerkbijeenkomsten lastig te organiseren zijn. Tevens hebben ze het idee dat de gemeente niet goed op de hoogte is van wat de behoeften zijn van de ZZP’ers in Arnhem. Tijdens de netwerkbijeenkomsten kan de gemeente zich inzetten om ZZP’ers te helpen zich te organiseren, en wordt het contact tussen de gemeente en de ZZP’ers en de bestaande ZZP-netwerken versterkt. Ook kan de gemeente de ZZP’ers informeren over de mogelijkheden die reeds geboden worden. Op basis van de behoeften van ZZP’ers die uit deze bijeenkomst naar voren komen, kan de gemeente haar beleid aanpassen.
