E. Raadsvoorstel over vaststelling programmarekening 2012, RIS en raadsvoorstel resultaatbestemming 2012, RIS

RIS 261040 Gemeente Den Haag 24 juli 2013 Verslag van de openbare vergadering van de COMMISSIE BESTUUR Datum en tijd Woensdagmiddag 5 juni 2013, aanvang 13.30 uur

De vergadering is terug te zien via internet op: www.denhaag.nl/mijnraad

Plaats Raadzaal, Spui 70, Den Haag Aanwezig: I. Michels-Spee (voorzitter) , C. Pluimgraaf (CDA), M. Wörsdörfer (VVD), J. Sneller (D66), B. Sepers (PvdA), D. Rietveld (GroenLinks), C. van der Helm (PVV), J. Wijsmuller (HSP) en C. van der Woude (Griffie, secretaris). Afwezig: SP, PvdD, PvdE, Groep Van Doorn, Groep De Mos,ID en PPS. Vanuit het college aanwezig: Wethouder Financiën en Stadsbeheer, de heer Revis. A.

 

Opening, mededelingen en vaststelling agenda De voorzitter meldt dat mevrouw Gyömörei (SP) zich voor deze vergadering heeft afgemeld. De agendapunten E1 en E2 worden gezamenlijk behandeld.

B.

Procedurevergadering Zie de lijst ingekomen stukken naar aanleiding van de vergadering van de commissie Bestuur van 5 juni 2013. Voor wat betreft de termijnplanning worden er geen opmerkingen gemaakt. De voorzitter wijst de leden op de fietstocht van 11 juli en de extra vergadering van de commissie Bestuur op 17 juli. De leden van de commissie stemmen in met een werklunch met Shelter City en een bezoek aan de gemeentelijke ombudsman.

C.

Rondvraag Er wordt geen gebruik gemaakt van de rondvraag.

D.

Advieslijst Niet van toepassing.

E.

Raadsvoorstel over vaststelling programmarekening 2012, RIS 258294 en raadsvoorstel resultaatbestemming 2012, RIS 258295 E1+E2. Portefeuille wethouder FS programma financiën (programma 22) en portefeuille wethouder FS programma overige beleidsvoornemens (programma 23) Fractie van de PvdA:  Gaat in op het overschot van 115 miljoen Euro in zijn algemeenheid.  Het overschot kan voor een groot deel verklaard worden door het potje reserve kapitaallasten. Dit potje bleek achteraf niet nodig te zijn.  Had liever bij de vorming van de coalitie geweten van dit overschot, dan had het financiële 1

              

 

plaatje er voor de periode van vier jaar mogelijk anders uitgezien. Gaat in op de achtergrond van de vrijval, er wordt nu centraal gekeken naar het uitputtingsritme van investeringen. Dit is de prijs die betaald wordt voor een verkokerd apparaat. Verwacht de wethouder nog meer potjes te vinden in de boeken? Kan men door een verdere ontkokering in de toekomst ook weer verrast worden? Een ander deel van het overschot is ontstaan door slimme financiering, vindt het een pluspunt als dit het resultaat ervan is. Het is pure winst. Ook een deel is ontstaan door onderbesteding. Is hier ook niet blij mee. De stad heeft minder beleidsuitvoering heeft gekregen dan is afgesproken. Planningsoptimisme speelt hierbij een rol. Is verdeeld blij met het overschot. Met de onderbesteding moet snel iets gebeuren. Gaat in op het financieel beheer van de gemeente, heeft als zorg de Dienst Publiekszaken. Vindt dat het mogelijk moet zijn om aan het eind van deze collegeperiode het financieel beheer integraal op orde te hebben. Vraagt in het kader van de verbonden partijen naar de brief over de invulling van aandeelhouderschap. Wijst erop dat zijn fractie dit aandeelhouderschap actief wil beleven. Gaat in op het weerstandsvermogen. Vindt de gemeente voorzichting. Gaat in op de post onvoorzien. Pleit ervoor om dit op een zo laag mogelijk niveau te doen. Noemt de woonlastendoelstelling. De woonlasten zijn gedaald. Is prettig voor de inwoners. Voorzieningen zijn belangrijker naar zijn mening dan de verlaging van de WOZ. Is gebonden aan het coalitieakkoord. Vraagt naar de hondenbelasting. Dit is een generieke belasting. Verwijst naar een arrest waar vraagtekens gezet kunnen worden bij de vraag of deze belasting ingezet mag worden voor de algemene middelen. Hoe denkt het college hierover? Wat zijn de totale kosten van het verschijnsel hond? Wil hier graag over geïnformeerd worden. Vraagt naar de doeltreffendheids- en doelmatigsheidsonderzoeken. De bestemmingsreserves zijn conform afspraak. Is blij met de aanpak van de decentralisaties. Bespreekt de begrotingsregel. Vindt de wethouder dat het geld voor de Doubletstraat gereserveerd moet blijven in de pot grote projecten? Volgens de begrotingsregel dient dit geld terug te vloeien naar de algemene middelen.

Fractie van D66:  Vindt dat de fractie van de PvdA het verhaal over de kapitaallasten goed heeft samengevat.  Waardeert de inspanningen van deze wethouder en de vorige om te centraliseren, vindt dat dit wel iets voortvarender had gekund.  Het valt hem op dat er zo weinig bedrijfsvoeringsvoorstellen worden gedaan ten laste van de dienst compensatiereserve (dcr). In de resultaatbestemming zit hiervan een mooi overzicht. Er wordt door diensten weinig gebruik van gemaakt. Terwijl hiermee wel het structureel tekort deels zou kunnen worden aangepakt. Wil hier graag een reflectie van de wethouder op hebben. Fractie van de VVD:  Wil diverse complimenten uitdelen.  Vindt de kwaliteit en inzichtelijkheid van de jaarrekening sterk verbeterd.  Hieruit blijkt dat hoe beter het inzicht wordt, hoe duidelijker het wordt dat inzichten weer verbeterd mogen worden. Bij de komende begroting en jaarrekening zal de wethouder hier rekening mee houden.  Sluit zich aan bij het positieve oordeel van de PvdA over het resultaat dat de treasury behaald heeft.  Vindt de financieringsvoordelen erg prettig.  Vindt de vrijval van de reserve kapitaallasten een compliment waard.  Er is beter inzichtelijk gemaakt hoe het zit met dit potje. Jammer dat het nu pas gebeurt.  Stelt dat hiermee een onnodig potje zichtbaar is gemaakt. 2

    

Hoeveel ingediende verzoeken omtrent de bestemmingsreserve zijn dit jaar afgewezen. Is blij met de lage woonlasten. Dit zorgt voor een beter vestigingsklimaat. Gaat in op het betaalgedrag van de gemeente. Dat is meer dan 90%. Vindt dit een compliment waard. Is blij met de aandacht voor de invorderingssnelheid. Gaat in op de professionaliseringsslag ten aanzien van het verstrekken van subsidies.

Fractie van GroenLinks:  Geeft complimenten over de vorm van de programmarekening.  Vindt het een geslaagd experiment en voor herhaling vatbaar.  Vindt de resultaten van de jaarrekening goed verwerkt in de voorjaarnota. Gaat hier dadelijk op in. Fractie van de PVV:  Zijn er nog meer potjes?  Vindt dat de post onvoorzien naar beneden kan.  Gaat in op de lasten. Vindt dat de lasten nog wel verder omlaag kunnen.  Gaat in op de afvalstoffenheffing. Hiermee scoort de gemeente Den Haag volgens de wethouder gemiddeld. De fractie van de PVV vindt dat de afvalstoffenheffing met een kwart naar beneden kan. Vindt de wethouder dit ook. In hoeverre is kostendekkendheid heilig? Fractie van de HSP:  Geeft ook complimenten over de inzichtelijkheid van de programmabegroting.  De discussie over hoe om te gaan met het geld wordt dadelijk gevoerd.  Vindt het geen goede zaak dat er geld over is door onderbesteding.  Wil graag inzicht in de hondenbelasting. Wat kost het hondenbeleid de gemeente? Vindt dat de hondenbelasting afgeschaft kan worden. Wethouder Revis:  Dankt voor de complimenten en geeft deze door aan de mensen bij financiën, die heel hard gewerkt hebben aan het verbeteren van de inzichtelijkheid en duidelijkheid van de programmarekening.  Deelt het gevoel over datgene wat gezegd is over het rekeningenresultaat.  Wil daarbij opmerken dat hij blij is met wat extra vlees op de botten.  Vindt ook dat er veel vrijval is en vraagt zich af hoe dit komt. Heeft dezelfde gemengde gevoelens als de fractie van de PvdA.  Is altijd alert op en scherp op nog meer potjes. Wil geen onnodige reserves aanhouden.  20 verzoeken ten aanzien van de bestemmingsreserves zijn niet gehonoreerd.  Ten aanzien van het financieel beheer is alles over 2014 op orde. Zal zich hiervoor inspannen. Ook voor wat betreft de Dienst Publiekszaken.  Gaat nu niet in op de verbonden partijen. Verwijst naar de toegezegde brief.  Wil ten aanzien van het weerstandsvermogen realistisch ramen. Zal nog nadere informatie geven over de post onvoorzien.  Houdt zich ten aanzien van de woonlasten aan de afspraken uit het coalitieakkoord.  De afvalstoffenheffing wordt volgens het principe van kostendekkendheid geheven.  Geeft aan dat op donderdagavond de commissie Leefomgeving vergadert over het hondenbeleid. Wil de bespreking morgen afwachten. Als de raad de hondenbelasting wil afschaffen wacht hij op een voorstel en een daarbij passende dekking.  Verwijst voor de hondenbelasting naar pagina 38 van de voorjaarnota. Er is een klein risico ingeboekt. De VNG schat in dat de rechterlijke uitspraak geen stand zal houden.  Wijst diensten op de dcr.  Het aanhouden van een reserve voor de Doubletstraat is een collegebesluit. De voorzitter concludeert dat de wethouder geen toezeggingen heeft gedaan. 3

F.

Raadsmededeling 72 (2013) inzake voorjaarsnota 2013, RIS 258299 Fractie van de PvdA:  Vraagt naar de Meicirculaire, is deze al binnen. Zo ja welke gevolgen heeft deze circulaire voor het budgettaire kader.  Het gaat over de verwerking van 115 miljoen in het budgettaire kader voor de komende jaren.  Het college kiest ervoor om de komende vier jaar een gladde lijn te creëren. Is dat in de huidige tijd van crisis wel een goed plan.  Wil graag een forse impuls voor wat betreft zijn fractie voor leefbaarheid, duurzaamheid en (jeugd)werkloosheid.  Wil een evenwicht tussen sparen voor 2017 en nu een impuls geven.  Hecht minder aan het op orde brengen van de gladde lijn voor 2017 en wil meer prioriteit voor uitgaven op korte termijn.  Wil graag dat de knelpunten voorzien worden van een bedrag. Het liefste voor de raad van 27 juni aanstaande.  Vindt dat er in 2017 ook een sluitende begroting moet zijn. Maar dat hoeft nu niet allemaal geregeld te worden. Fractie van GroenLinks:  Vindt dit goed nieuws, met een wrange bijsmaak.  Het spook van de bezuinigingen is voorbij.  Er kan weer gesproken worden over dingen, die we belangrijk vinden.  De raad moet dit moment (de voorjaarsnota) aangrijpen om kaders te stellen, er wordt ruimte aan de raad geboden om die kaders te stellen. Er zijn hiervoor middelen.  Er is 165 miljoen voor knelpunten.  90 miljoen wordt ingezet voor het versneld afschrijven.  Zijn hiermee alle investeringen met maatschappelijk nut afgeschreven?  Vraagt zich af hoeveel geld herfinanciering ongeveer kost.  Gaat in op de lijst van knelpunten en intenties. Sluit zich aan bij het verzoek van de PvdA, wil graag een uitharding van de lijst met knelpunten, aan welke bedragen wordt gedacht. Welk deel van die 90 miljoen wordt daarvoor bestemd?  Structureel geld is niet voor handen. Het gaat om incidenteel geld.  Niet alles van de bezuinigingen kan worden teruggedraaid, denkt hierbij aan de bibliotheken en buurthuizen.  Doet suggesties: o Armoedebeleid, structureel 0,8 miljoen o Reparatie cultuureducatie o Duurzaamheid (backcastingstudie) Voor de langere termijn: o Werkgelegenheid o De decentralisaties o Het hele terrein van de zorg o Maatschappelijke opvang  Gaat in op het planningsoptimisme. Ziet twee grote projecten: Rotterdamsebaan en het Spuiforum. Is de systematiek die we nu hebben wel toegerust om het planningsoptimisme op te vangen.  Noemt het ramingspessimisme. Gaat in op twee voorbeelden hiervan de post onvoorzien en de dividendopbrengsten Eneco. Gaat ervan uit dat deze worden meegenomen in de begroting.  Vindt dat het lokale belastinggebied verruimd moet worden. Doet de suggestie om in G4 verband als lokale overheid het belastinggebied handen en voeten te geven. Kan het college hierover gedachten op papier zetten?  Is voor een versnelde aanpak. 4

Fractie van de VVD:  Noemt het een overschot van incidentele meevallers. Een omvangrijk overschot is prettiger dan een tekort.  Vindt het een compliment waard dat de uitvoering van het coalitieakkoord op schema ligt.  We bevinden ons in roerige tijden, dat getuigen ook de knelpunten in de voorjaarsnota en de schets van de verwachte tekorten aan het eind van de komende begrotingsperiode.  De knelpunten moeten van een dekking worden voorzien. Het college heeft tot nu toe steeds structurele tekorten direct van dekking voorzien.  Een deel van de meevaller reserve kapitaallasten is vorig jaar al ingezet om de tekorten te dekken.  Overschot is prettiger dan een tekort maar het betreft wel geld dat we wilden uitgeven maar wat niet is gelukt. Wil een inhaalslag (later dan gepland).  Hiervoor is wel inzicht nodig, inzicht in de onderbesteding. Hoe krijg je dat inzicht?  Wil ondanks het overschot vasthouden aan behoedzaamheid en realisme.  Heeft vragen over de schatting van de uitkering uit het Gemeentefonds en het BTW-tarief.  Worden de OZB-opbrengsten dit jaar ook gehaald?  Wil geen onnodige potjes.  Wil een toelichting op de vrijvallende reserves.  Wil vasthouden aan de ingezette lijn (structurele tegenvallers direct oplossen, aflossen van leningen en versneld afschrijven van activa). Als het boetebeding te duur is, moet je het niet doen.  Is trots op de lage woonlasten.  Doet de suggestie om ondernemers (eenmalig) voordeel te geven door de OZB te verlagen.  Knelpunten, focus op: o Openbare ruimte en leefomgeving o Onderhoud van de stad o Openbare verlichting o Extra handhavers o Fietsparkeren o Citymarketing. o Alles wat bijdraagt aan de economie.  Aardwarmte hoeft voor de VVD niet.  Samengevat: vasthouden in de komende begroting aan de afspraken uit het coalitieakkoord, indien mogelijk een flinke inhaalslag maken (realistisch), de knelpunten oplossen en de structurele tekorten dekken zoals dat de afgelopen jaren steeds is gedaan. Fractie van D66:  Sluit zich voor een groot deel aan bij het pleidooi van de fractie van de VVD voor wat betreft het afschrijven van de vaste activa. Dit lijkt de fractie van D66 ook heel verstandig.  Roept op om voorbij de eigen periode te denken. Hoe gaan we de ingezette dingen door ontwikkelen, noemt hierbij de bedrijfsvoeringsvoorstellen ten aanzien van werkdruk.  Gaat in op het aflossen van leningen. Gebeurt dit alleen als het economisch slim is. Hangt dit samen met de actie rondom vaste activa. Moet dit gezamenlijk of kan dit gescheiden.  Noemt twee dingen in de voorjaarsnota die volgens hem een verborgen oplossing (lijken te) zijn: het realistischer ramen en eventuele andere structurele voordelen en de DMO bestemmingsreserves. Over welke orde van grootte gaat het dan?  Waarom is de herverdeling van het gemeentefonds opgenomen in het risicocummulatiemodel voor 2014.  Er is sprake van een structureel tekort van 15 miljoen. Hoe hard is deze inschatting. Hoe zeker is dit.  Vindt de lijst van knelpunten rijp en groen door elkaar. Sommige zijn knelpunten en andere zijn dingen, die ook nog gedaan kunnen worden.  Hoe kan de stedelijke economie en de duurzaamheid versterkt worden.  Wat kan er van de knelpunten nog dit jaar worden uitgevoerd?  Gaat in op de materiele vaste activa en de nieuwe systematiek. 5

Fractie van de PVV:  Gaat in op het overschot van 115 miljoen.  Stelt dat de verkiezingen al begonnen zijn.  Vindt het bedrag goed nieuws voor de stad.  Vindt het slechte nieuws dat er jarenlang te veel van de inwoners is gevraagd.  Noemt een krantenartikel in de Telegraaf over de bestemming van het overschot “Financieel overschot moet terug naar de stad - PvdA Den Haag”.  Wil het geld teruggeven aan de inwoners. 230 euro per inwoner.  Is hier sprake van structurele kosten afbetalen met incidentele kosten?  Vindt dat de lasten nog veel verder naar beneden kunnen.  Wil zelfs bepaalde belastingen: toeristenbelasting, precariobelasting en hondenbelasting afschaffen.  Stelt dat de knelpunten ook met andere dingen aangepakt kunnen worden. Dat is een politieke keuze. Verwijst hiervoor naar de tegenbegroting van de PVV. Fractie van het CDA:  Is tevreden over de door het college behaalde ambities.  Zit op de lijn van VVD en D66.  Roept op om jeugdwerkloosheid aan te pakken en om te participeren in de decentralisaties.  Is voor een nette begroting.  Is voorstander van degelijkheid, realisme en behoedzaamheid.  Wil ook sparen voor 2017.  115 miljoen is 5% van de totale begroting van de stad. Niet pot verteren. Fractie van de HSP:  Is ook niet voor pot verteren.  Merkwaardig dat we in tijden van crisis geld overhouden.  Crisis wordt gevoeld in de stad.  Wil geld inzetten op duurzaamheidsbeleid, mist een visie hierop.  Noemt de onderbesteding van Den Haag onderdak en FunkX.  Noemt de aardwarmte discussie.  Zegt dat de politieke discussie over de voorjaarsnota plaatsvindt in de raad.  Vindt versnelde aflossing verstandig.  Wil meer weten over de herfinancieringskosten. Wethouder Revis:  Heeft goed naar de prioriteiten/suggesties van de commissie geluisterd.  Antwoordt dat de meicirculaire afgelopen weekend is verschenen. Er is niet meer duidelijkheid gekomen over de bezuinigingen. Die duidelijkheid wordt verwacht in de septembercirculaire. Er zitten voor- en nadelen in de meicirculaire. Ziet nog geen substantiële verschillen.  Is blij met de steun voor de afboekingsoperatie.  Structureel houdt in dat het in lengte van jaren doorgaat.  Voor de herfinancieringsoperatie is ongeveer 27 miljoen nodig.  Een lening afkopen moet economisch verantwoord zijn. Zal bij de begroting informeren welke leningen dat zijn.  Stelt dat het college dit jaar ook zaken wil proberen te intensiveren. Als dit lukt dan komt het raadsbesluit nog voor de zomer.  De loon- en prijscompensatie is gebaseerd op de macro-economische verkenningen.  Is voorstander van realistisch ramen.  Het enecodividend is aangepast naar 4,9 miljoen. Ook dit is realistisch.  Het college voert nog een onderzoek naar aardwarmte, op basis van dit onderzoek zal er al dan niet geld gereserveerd worden. 6

     

Ten aanzien van de bedrijfsvoering is al gekeken naar huisvesting. Gaat ook nog kijken naar het inkoopbeleid. Hier kunnen ook voordelen worden gehaald. Kan de knelpunten verdelen in twee categorieën: onvermijdbare kosten en nog graag doen. Moet hierover ook overleggen met de portefeuillehouders. Wil voor het afschrijven van activa overgaan op een nieuw systeem, is daar voorzichtig in omdat bij projectplannen nog niet met deze systematiek is gerekend. Wil zowel de afboekingsoperatie als de versnellingsimpuls. Er is nog veel onzeker over het gemeentefonds vandaar dat daar nu al rekening mee wordt gehouden. Kan nu nog geen bedragen hangen aan de vragen van de fractie van D66, wil het liefst een zo volledig mogelijk beeld geven.

De voorzitter concludeert dat de wethouder de volgende toezeggingen heeft gedaan:  Hij stuurt het rapport van de Raad voor financiële verhoudingen naar aanleiding van de discussie over het lokaal belastinggebied naar de commissie, zie: reactie decentralisatiebrief.  Hij zal in de begroting opnemen welke leningen in aanmerking komen voor een eventuele aflossing. Hierbij wordt aangegeven wat de keuzes en wat de kosten zijn.  Er zal een inventarisatie plaatsvinden voor eventuele intensiveringen. Mocht het nodig zijn, dan zal dit voor het zomer aan de raad worden voorgelegd (zie versnellingsimpuls).

7