Duurzame mobiliteit. Aan de statines. Visolie of algenolie. Cola. Uw natuurwinkel: uw partner in gezondheid! diverser dan u denkt! wat nu?

V.U.: Evolution Media Group, Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke

Infoblad over Gezond Leven - 7de jaargang - nummer 5 - oktober 2011 Afgiftekantoor: 8500 Kortrijk 1-2 P408659 Verschijnt 6 x per jaar in februari, april, juni, september, oktober, december

Duurzame mobiliteit diverser dan u denkt!

Aan de statines wat nu?

Visolie of algenolie kies wat het best bij je past

Cola de duivel in schapenvacht

Uw natuurwinkel: uw partner in gezondheid !

Helpt bij droge huid en droge slijmvliezen Ons lichaam wordt beschermd door de huid. En onze huid kan door verschillende omstandigheden droger worden. Ook de slijmvliezen kunnen droger worden naarmate de leeftijd vordert. Vaak merken vrouwen rondom en na de menopauze veranderingen. Membrasin bevat olie uit het vruchtvlees van de duindoornbes. Naast de onverzadigde vetzuren omega-3, -6 en -9 bestaat de olie grotendeels uit de omega-7 vetzuren. Omega -7 vetzuren hebben een positieve invloed op de droge huid en slijmvliezen.

100% natuurlijk voedingssupplement dat helpt van binnenuit. MEMBRASIN IS ER NU OOK IN VLOEIBAR E VARIANT

Meer weten over Membrasin? Infolijn: 02 502 04 05 www.membrasin.be

Membrasin vloeibaar: Bevat zuivere olijfolie voor milde smaak en duindoornbesolie 100% natuurlijk Gemakkelijk te doseren Eenvoudiger om te mengen

· ·· ·

Membrasin is verkrijgbaar bij uw gezondheidswinkel

Inhoud Duurzame mobiliteit : diverser dan u denkt! QBH.

Over een eigen auto beschikken is enorm handig. Er zijn evenwel steeds meer alternatieven: carsharing, e-solex’en, Blue bike’s, multimodaliteit,... en zelfs wanneer het bezit van een auto onvermijdelijk blijkt, bestaan er nog mogelijkheden om de impact ervan te beperken. Het resultaat van dergelijke bewuste mobiliteit mag er zijn: milieuvriendelijker, gezonder én goedkoper.

Aan de statines, wat nu? QBH.

Door gezond te eten, af te vallen bij overgewicht, meer te bewegen en zo nodig een veilig voedingssupplement in te nemen zoals gefermenteerde rode rijst, kan bijna iedereen een normaal cholesterolgehalte bereiken. Toch zien we in de praktijk dat heel veel mensen onnodig cholesterolverlagende medicijnen, vooral statines, worden voorgeschreven.

,JFTEFWJTPMJFPGBMHFOPMJFEJFIFUCFTUCJKKFQBTU

QBH.

Wie begrijpt dat omega-3-vetzuren in de gezondheidszorg nog steeds ondergewaardeerd worden omdat de farmaceutische industrie – vooral uit op gepatenteerde en winstopleverende medicijnen – ze straal negeert en wie overtuigd is dat omega-3-vetzuren zijn gezondheid ten goede kunnen komen, staat nog voor de volgende uitdaging: hoe kan je de beste keuze maken uit het wel zeer grote aanbod van visolie, algenolie of zelfs krillolie?

Cola, de duivel JOTDIBQFOWBDIU

en verder QBH.

Als we op de blitse commercials mogen afgaan, dan garandeert het drinken van cola ons vriendschap, succes, energie en een stralend uiterlijk. Dit eigenaardige brouwsel vol ongezonde ingrediënten is een echt onding dat op verschillende manieren ons lichaam schade kan berokkenen.

BioGezond Koken Rode palmolie Oxycholesterol, de echte boosdoener voor hart en bloedvaten Nieuwtjes over voeding, voedingssupplementen & kruiden Etherische olie in de kijker Bachbloesemtherapie Biologische wijntip van de maand BioGezond Info

colofoon

BioGezond is een tweemaandelijks infoblad voor de natuurwinkelklant EINDREDACTIE P. Desmyter

Voor Wallonië: Bio Info, Patricia de Moffarts, 02-534 43 30

ADRES Evolution Media Group Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke Tel. 056-60 73 33 Fax 056-61 05 83

Verantwoordelijke uitgever P. Desmyter Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke

Publiciteit Peter Verbeke Tel. 051-22 02 22 Fax 051-22 66 54

Advertenties en publiscopiën kunnen zonder enige motivering worden geweigerd. De uitgever wijst elke aansprakelijkheid voor de inhoud van de advertenties af. De inhoud van elke advertentie en publiscopie valt onder de verantwoordelijkheid van de adverteerder.

Abonnement: €13 - reknr.: 385-0451160-76

#*0(&;0/%t0,50#&33

Duurzame mobiliteit Diverser dan u denkt!

Over een eigen auto beschikken is enorm handig. Er zijn evenwel steeds meer alternatieven: carsharing, e-solex’en, Blue bike’s, multimodaliteit,… en zelfs wanneer het bezit van een auto onvermijdelijk blijkt, bestaan er nog mogelijkheden om de impact ervan te beperken. Het resultaat van dergelijke bewuste mobiliteit mag er zijn: milieuvriendelijker, gezonder én goedkoper. – Koen Vandepopuliere

We leggen dagelijks behoorlijke afstanden af. Het Vlaams Ministerie van Mobiliteit en Openbare Werken verrichte daaromtrent reeds viermaal een onderzoek. De laatste keer gebeurde dat in 2011. Toen bleek dat, tussen september 2009 en september 2010, de gemiddelde Vlaming ouder dan 6 jaar dagelijks zomaar eventjes 36,98 kilometer per dag aflegt. De manier waarop dat gebeurt, heeft een belangrijke impact op onze omgeving. Zo stoten voertuigen die veel fossiele brandstoffen nodig hebben, ook CO2 uit, stikstofoxiden, vluchtige organische stoffen, fijn stof en zwaveldioxide. Deze emissie draagt bij tot de klimaatverandering, vorming van zure regen, afbraak van de ozonlaag en is bij inademing schadelijk voor de gezondheid. Gelukkig zijn er intussen heel wat oplossingen die toelaten de negatieve impact van ons mobiliteitsgedrag op milieu en gezondheid te matigen.

Benenwagen Een Japans team onderzoekers, onder leiding van Dr. Yoshiro Hatano, toonde aan dat mensen die 10.000 stappen per dag zetten hun gezondheid fundamenteel verbeteren. Sedertdien ontstonden wereldwijd projecten die de bevolking wilden sensibiliseren op dergelijke wijze te bewegen. Ook in onze regio: het heet ‘10.000 stappen Vlaanderen’. Nodig blijkt het alleszins: de gemiddelde Vlaming zet slechts 4 à 6.000 stappen per dag; iemand met zittend werk vaak nog minder. Met alle gevolgen van dien (obesitas, diabetes, hart- en vaatziekten,…). Even te voet in de plaats van met de auto naar de plaatselijke bakker gaan, kan alleszins helpen tot de nodig beweging te komen. Bovendien is zo’n beslissing goed voor het milieu.

is mogelijk. Zo zou 10 minuten fietsen overeenkomen met 1.500 stappen. Maar er zijn nog meer redenen om vaker voor de fiets te kiezen. Volgens het Vlaams Ministerie van Mobiliteit en Openbare Werken blijft 40% van onze verplaatsingen binnen 3 km; 52,5% ervan is korter dan 5 km, en 70 % korter dan 10 km. Dat zijn afstanden die relatief makkelijk per fiets kunnen worden afgelegd. Daarenboven is het aantal mogelijkheden om zich met dat vervoermiddel te verplaatsen de voorbije jaren snel toegenomen. Zo zijn er de vouwfietsen, die in een handomdraai tot een draagbaar pakketje kunnen worden gevouwen, en mee kunnen worden genomen in train, tram, bus,… Bakfietsen laten toe veel materiaal te vervoeren (zoals de boodschappen), kinderen naar school te fietsen,… In opkomst is ook het ‘fietsdelen’. Zo zijn er intussen aan steeds meer Belgische stations fietsen te huur. Deze Blue-bike’s zijn deelfietsen die aan 37 treinstations in heel België staan. Ideaal om na de treinreis snel ter plaatse te komen. Steeds vaker is fietsdelen ook mogelijk op diverse plaatsen in de stad: denken we maar aan de Villo’s van Brussel, en aan de Velo’s van Antwerpen. Andere, vergelijkbare initiatieven worden aangeboden door Fietshaven, Max Mobiel,…

Fiets Niet alleen 10.000 stappen kunnen worden gezet om de gezondheid fundamenteel te verbeteren; ook het equivalent van zo’n wandeling 4 # * 0 ( & ; 0 / % t 0 , 5 0 # & 3

Fietsdelen wordt hip!

e-Bike, e-Solex,… Wie een jaartje ouder is geworden, moeite heeft met steile hellingen in de omgeving,… kan kiezen voor een fiets met elektrische trapondersteuning. Deze heeft een accu die in het frame is verstopt. De accu voedt een motor, die als het ware met de fietser meetrapt. Als de pedalen ronddraaien, ondersteunt het elektrische systeem deze beweging. Stopt het fietsen, dan zal de motor automatisch afslaan. Indien nog wat meer ondersteuning nodig is, kan worden gekozen voor een ‘e-Solex’. Dat is als het ware een light-versie van de gewone bromfiets. Hij is uitgerust met een elektrische motor van 400 Watt. De afneembare accu is zo ontworpen dat ze gemakkelijk via een standaard stopcontact van 220V kan worden op-

Volgens sommigen evolueren we naar een vorm van ‘wereldwijde carsharing’ geladen. Daarna kan de (geluidloze) tweewieler ongeveer anderhalf uur op maximumsnelheid (35 km/u) rijden. En indien ook de e-Solex niet voldoet, is de bromfiets natuurlijk een optie die nog steeds milieuvriendelijker is dan de auto…

Segway

Ecodriving Indien het toch onvermijdelijk blijkt de auto te nemen, kan u aarEJH XBU CSBOETUPG CFTQBSFO FO NJOEFS $0 VJUTUPUFO EPPS IFU volgen van enkele tips. Ze kwamen aan bod tijdens een seminar WBO'*" 'ÏEÏSBUJPO*OUFSOBUJPOBMFEFM"VUPNPCJMF - Zorg dat uw auto goed wordt onderhouden en controleer re-

Een ‘Segway’ is een vervoermiddel dat wordt aangedreven door twee elektromotoren, die met oplaadbare batterijen van energie worden voorzien. Hij ziet eruit als een traptrede op twee wielen, met een rechtopstaande buis in het midden. De Segway rijdt maximaal 20 km/u. De persoon erop bestuurt het apparaat door het eigen lichaamsgewicht te verplaatsen. Deze tweewielers zijn in steeds meer steden te zien. Voorlopig zijn het doorgaans toeristen die ze huren, om daarmee de stad te bezichtigen.

-

Openbaar vervoer

-

De trein blijft één van de milieuvriendelijkste transportmiddelen. De bus is eveneens beter dan de auto, maar in de binnenstad is de tram meer geschikt. Deze heeft namelijk een grotere capaciteit, neemt minder ruimte in beslag en heeft minder energie nodig per reiziger-kilometer dan de bus. Bussen hebben bovendien veel sneller last van verouderingsverschijnselen. Een bus moet om de veertien jaar worden vervangen, maar een tram haalt vlot de dertig jaar, en kan dan nog renoveerbaar zijn. Overigens rijden alle trams van De Lijn op groene stroom, en zijn 74% van hun bussen uitgerust met een roetfilter.

Autodelen We kunnen er niet omheen: soms blijkt een auto zeer nuttig, of zelfs onvermijdelijk. Maar ook dan geldt dat de ene keuze bewuster is dan de andere. Om te beginnen wordt het steeds minder nodig een auto te bezitten om er ook daadwerkelijk een te kunnen gebruiken. Zo kunnen we een carpooling organiseren van en naar het werk. Voorts neemt het aantal mensen toe dat eraan denkt, indien nodig, af en toe een auto te huren in plaats van er zelf een te bezitten. Daardoor kunnen ze namelijk steeds kiezen voor het model dat hen het meest geschikt lijkt, zoals een klein type wanneer het belangrijk is makkelijk te kunnen parkeren, een break wanneer veel materiaal de koffer in moet, ... Bijkomend voordeel is dat de meeste verhuurde voertuigen jong zijn, wat impliceert dat ze minder CO2 uitstoten dan oudere wagens. Maar het delen van auto’s kan op nog andere manieren. Bijvoorbeeld via Cambio, dat auto’s op verschillende plaatsen ter beschikking stelt van de leden van de organisatie. En dan zijn er nog Autopia en Dégage, die niet alleen aan hun leden de kans geven auto’s te gebruiken, maar ook aan bezitters ervan de mogelijkheid geeft deze uit te lenen, tegen een vergoeding. Volgens sommigen zullen deze tendensen dermate ingrijpend blijken dat we eigenlijk evolueren naar een vorm van ‘wereldwijde carsharing’: zo huren ook bij aankomst in het verre buitenland mensen vaak een auto om zich daar vlotter te kunnen verplaatsen.

Autobezit Als we dan toch een auto dienen te kopen, kiezen we uiteraard best voor een van de minst energieverslindende modellen. Om te beginnen, een wagen die overeenstemt met onze werkelijke noden: kijk daartoe naar het aantal personen dat u meestal vervoert, het gemiddelde aantal kilometer dat u per jaar aflegt en de omvang van de ladingen. Want hoe zwaarder en krachtiger een auto, hoe meer energie hij verbruikt. Het is niet nodig een monovolume te kopen wanneer er zelden meer dan vier personen in die auto meerijden. Merk ook op dat, sinds 2006, elke nieuwe auto een energielabel moet dragen dat zijn verbruik en CO2-uitstoot aangeeft.

-

-

-

-

-

-

gelmatig het oliepeil. %F CBOEFOTQBOOJOH EBBMU HFNJEEFME UVTTFO EF Ë L1B CBS QFSNBBOE8BOOFFSEF[FL1B LHDN UF MBBHJT WFSIPPHUIFUCSBOETUPGWFSCSVJLNFUJOTUFEFMJKLFO JOMBOEFMJKLHFCJFE$POUSPMFFSVXCBOEFOEBOPPLNBBOdelijks. Vervoer niet meer gewicht dan nodig. In een middelgrote auto IFFGUFMLFLHFYUSBHFXJDIUNFFSCSBOETUPGWFSCSVJLUPU gevolg. Vermijd bagagerekken op het dak: het brandstofverbruik kan FSUPUEPPSTUJKHFO 8BOOFFSJOFFOSJUWBOÏÏOVVSNJOVUFOPWFSCPEJHJTHFSFEFO LPNUEBUOFFSPQNFFSCSBOETUPGWFSCSVJL;PSHFS EVTWPPSVXUSJQHPFEJTHFQMBOE FOHFCSVJLFFO(14 3JKEFO NFU PQFO SBBN CJK IPHFSF TOFMIFEFO WFSIPPHU IFU CSBOETUPGWFSCSVJLBMHBVXNFU "MTEFUFNQFSBUVVSCVJUFO¡$JT WFSIPPHUIFUHFCSVJLWBOEF BJSDPIFUCSBOETUPGWFSCSVJLNFU4DIBLFMEFBJSDPOEJUJPOJOHEBOPPLFOLFMBBOBMTEBUOPEJHJT8BOOFFSVUSBBHSJKEU kan het beter zijn een raam open te zetten. Bij de hedendaagse auto’s is het opwarmen van de motor enkel nuttig als het heel koud is. Niet te snel rijden kort na het vertrek kan wel zinvol zijn. Schakel de motor uit zodra u meer dan een minuut stilstaat. 5FMLFOTVWFSTOFMUPGQMPUTFMJOHSFNU WFSCSVJLUVXNPUPSNFFS brandstof. Daarom is het beter te rijden met een gelijkmatige FO BBOHFQBTUF TOFMIFJE ,JKL [PWFS NPHFMJKL WPPSVJU [PEBU V niet onnodig hoeft te stoppen en op te trekken. Het vermijden WBOCSVVTLSFNNFO[PSHUWPPSCFTQBSJOH*OEBUWFSCBOE is bumperkleven eveneens af te raden, want deze rijstijl impliceert frequent versnellen, vertragen, … en resulteert in een NFFSWFSCSVJL WBO JO TUFEFMJKLF FO JO WPPSTUFEFMJKLF gebieden. Als u optrekt, schakelt u best zo snel mogelijk naar de hogere versnellingen over, want daar wordt minder brandstof verbruikt. Hou het toerental van de motor laag.

De emissieniveaus zijn ingedeeld in zeven categorieën die worden voorgesteld met letters en kleuren, gaande van rood tot groen. Auto’s uit de klasse A (donkergroen) zijn het zuinigst en het minst vervuilend.

Multimodaliteit Onder het motto ‘varieer in het verkeer’ kiezen steeds meer mensen voor formules als: met de fiets, bus, tram of auto naar het station, van daar met de trein en dan te voet, met de fiets, tram of bus tot de bestemming. Verschillende vervoerswijzen worden gecombineerd: ‘multimodaliteit,’ heet dat. En ook dat is een transportwijze die gezonder en milieuvriendelijker is dan louter voor de (eigen) wagen te kiezen. Kortom: we leven in een maatschappij waar steeds meer keuzes mogelijk zijn. Ook inzake mobiliteit… #*0(&;0/%t0,50#&35

Aan de statines,

wat nu?

Door gezond te eten, af te vallen bij overgewicht, meer te bewegen en zo nodig een veilig voedingssupplement in te nemen zoals gefermenteerde rode rijst, kan bijna iedereen een normaal cholesterolgehalte bereiken. Toch zien we in de praktijk dat heel veel mensen onnodig cholesterolverlagende medicijnen, vooral statines, worden voorgeschreven. Dat zou niet zo erg zijn als dat volkomen veilige geneesmiddelen waren, maar steeds meer wordt duidelijk dat de inname ervan op korte en lange termijn vervelende tot zelfs ernstige nevenwerkingen kan opleveren. Voor mensen die hun arts niet kunnen overtuigen tot een natuurlijke aanpak of voor de weinigen die door een erfelijke vorm van beter statines innemen, bestaan gelukhelpen beschermen tegen nevenwer-

Niet alleen cholesterol verlaagt! De farmaceutische industrie probeert ze zoveel mogelijk onder de mat te schuiven en ook sommige artsen minimaliseren ze heel sterk, maar statines kunnen wel degelijk vervelende klachten opleveren. Dat komt in de eerste plaats omdat ze in de lever een sleutelenzym in de cholesterolaanmaak afremmen: HMG-CoA reductase, voluit 3-hydroxy-3-methyl-glutaryl-CoA reductase. Nu is dit enzym niet alleen essentieel voor de productie van cholesterol, het is ook cruciaal in de aanmaak van het lichaamseigen co-enzyme Q10 of ubiquinol! Statines innemen leidt dus in veel gevallen ook tot een lagere bloedspiegel (niet zelden tot 40 % afname) van dit belangrijk beschermend antioxidans en onmisbare nutriënt in de energiestofwisseling in onze lichaamscellen. Ubiquinol kan wel voor een deel via de voeding opgenomen worden (vette vis, kwaliteitsvlees en –gevogelte, noten, zaden, peulen), maar doorgaans volstaat dat niet. Verder kunnen de statines ook op andere manieren tot nevenwerkingen leiden. We mogen namelijk niet vergeten dat cholesterol een zeer nuttige stof is in ons lichaam: we maken er vitamine D3 van, ze maakt voor bijna 20 % deel uit van onze hersenen, ze maakt voor ongeveer 25 % deel uit van de beschermende myelineschede rond de zenuwen, ze is de uitgangsstof voor de aanmaak van diverse hormonen en ze is een belangrijke component van de galzouten, die bijdragen tot een optimale vetvertering. Zeker als onnodig te lage gehalten van cholesterol worden nagestreefd – sommige artsen streven al naar 160 mg/dL of nog lager - kan de kunstmatige verlaging van de cholesterolspiegel dus op verschillende terreinen zijn tol eisen.

De bewezen nevenwerkingen Een zeer grote Britse studie op meer dan 2 miljoen patiënten, behorende tot de praktijk van 368 artsen, toonde alvast aan dat statinegebruikers meer kans lopen op1: - milde tot ernstige spierpijnen en -ontstekingen: deze bijwerking ontstaat vermoedelijk door de combinatie van een te laag vitamine D-gehalte (van belang voor normale neuromusculaire functie en spiersterkte) en een gebrek aan co-enzyme Q10 door statines. Co6 # * 0 ( & ; 0 / % t 0 , 5 0 # & 3

verhoogd cholesterolgehalte aanleg inderdaad kig natuurlijke voedingssupplementen die kingen van de statines.

enzyme Q10 (actieve vorm = ubiquinol) is namelijk elementair voor een goede energiestofwisseling van de spieren en tegelijk een beschermend antioxidans. De negatieve effecten van statines kunnen variëren van milde spierpijnen tot zware spierontstekingen met rhabdomyolyse (afsterven spiercellen). Zo werd in 2001 zelfs het statine cerivastatine van de markt gehaald na herhaalde rapporten van rhabdomyolyse. - verminderde nierfunctie tot acuut nierfalen: als door een spierontsteking spiercellen afsterven, komen eiwitten zoals myoglobines vrij in het bloed en bereiken ze de nieren. In uitgesproken gevallen kan zulks ter hoogte van de nier tot ernstige schade en zelfs nierfalen leiden, zeker omdat tegelijk de beschermende werking van ubiquinol op het nierparenchym verminderd is. Uiteraard zijn mensen die al een verminderde nierfunctie hadden, hieraan meer gevoelig - matige tot ernstig verminderde leverfunctie: het inhiberen van een belangrijk leverenzym, het kunstmatig doen dalen van cholesterol, component van de galzouten, en vooral het verlagen van co-enzyme Q10, beschermend antioxidans van het leverparenchym, ligt hiervan waarschijnlijk aan de basis. Redelijk wat patiënten op statines vertonen een stijging van de leverenzymen alanine aminotransferase (ALT) en aspartaat aminotransferase (AST), zonder dat ze specifieke klachten hebben, anderen kunnen ernstige leverfunctiestoornissen gaan vertonen. Zeker bij redelijk tot overmatig alcoholgebruik, bij de inname van nog andere medicijnen of bij een ondergrond van al bestaand leverlijden, kunnen soms ernstige leverklachten door statines opduiken - Cataract (troebeling van de ooglens): deze nevenwerking wordt tegengesproken door andere studies die net bij statinegebruik een lager voorkomen van cataract aantonen

Nog meer mogelijke nevenwerkingen Er zijn nog heel wat andere mogelijke negatieve gevolgen van statinegebruik, zeker bij jarenlang innemen van deze cholesterolverlagers. Hoewel grootschalige studies die onderstaande nevenwerkingen bewijzen

vooralsnog ontbreken (wie zou ze trouwens betalen, de statineproducenten zeker niet), zal een alerte arts er al sommige van gezien hebben: - tendinitis (peesontstekingen): peesletsels en ligamentletsels worden vaak gerapporteerd bij statinegebruikers, al dan niet in combinatie met de hoger vernoemde spierontsteking - hartinsufficiëntie (hartfalen): co-enzyme Q10 is een heel belangrijke stof voor een goede pompfunctie van het hart. Hoewel ze vaak aangeraden worden bij hartfalen, kunnen statines door het verlagen van de co-enzyme Q10-spiegel net hartfalen in de hand werken - erectiestoornissen, gebrek aan libido: zeker als met statines een al te laag cholesterolgehalte wordt nagestreefd, kan er een gebrekkige hormoonaanmaak optreden. Zo kan een te laag testosterongehalte impotentie in de hand werken - slaapstoornissen, verminderde stressbestendigheid, geheugenen concentratiestoornissen, sneller dementie: voor een optimale nachtrust en goed functionerende hersenen is er voldoende cholesterol in de hersenen nodig. - depressiviteit: waarschijnlijk door het verlagen van het cholesterolgehalte, gekoppeld aan een mindere opname van omega-3-vetzuren, te wijten aan een mindere vetvertering door het verlagen van de cholesterolgalzouten - polyneuritis (ontsteking van de zenuwbanen): omdat cholesterol een belangrijke component is van de beschermende myelineschede rond de zenuwen - verminderde pancreasfunctie tot pancreatitis, grotere kans op diabetes - kanker: hoewel het bovenvermeld Brits onderzoek aan het licht bracht dat de kans op één type van kanker bij inname van statines verlaagt (namelijk oesophagus- of slokdarmkanker), is het volgens bepaalde onderzoeken net duidelijk dat een laag cholesterolgehalte door statines de kans op kanker verhoogt

Denk aan echte vaatbescherming! De inname van statines verlaagt licht tot matig het risico op hart- en vaatziekten, vooral bij mannen jonger dan 70. Het eigenaardige is dat de statines dit effect niet zozeer bereiken omdat ze het cholesterolgehalte verlagen, maar veeleer omdat ze een ontstekingswerende werking uitoefenen. Omdat we nu weten dat de inname van statines gepaard kan gaan met ongunstige nevenwerkingen, is het de vraag of er geen natuurlijke middelen bestaan die eveneens (en misschien beter) het hart- en vatenrisico doen afnemen, en ditmaal zonder nevenwerkingen? Die bestaan inderdaad: ɱ Gefermenteerde knoflook (Aged garlic extract): Cardioloog M. Budoff (UCLA) en medewerkers constateerden in een klinische studie op hartpatiënten die statines innamen, dat de extra inname van gefermenteerde knoflook gedurende één jaar leidde tot 65 % minder plaquevorming ten opzichte van placebo4! Zij stelden hierbij vast dat de afremming van het atherosclerotisch proces was toe te schrijven aan een significante vermindering van zowel de bloedplaatjesaggregatie, de bloeddruk, de oxidatie van cholesterol als het homocysteïnegehalte. Ook tientallen studies op mensen die geen statines innamen, tonen de afname van diezelfde risicofactoren door gefermenteerde knoflook. ɲ Visolie (EPA en DHA): dit supplement is ook geen cholesterolverlager, maar vermindert wel de ontsteking van de vaatwand, de kleverigheid van cholesterol en de bloedplaatjesaggregatie. Indien ieder-

kwaliteit bovenal

UBIQUINOL, directe actieve vorm van co-enzyme Q10, de juiste stimulans voor:

meer energie en een beter prestatievermogen bij vermoeidheid, sporten en een actieve levensstijl een optimale celbescherming, het behoud van een fris en jeugdig uiterlijk, een goed geheugen en concentratievermogen een vlotte doorstroming en bescherming van de vaten minder gevolgen van een kunstmatige cholesterolverlaging

BESTE

prijs/kwaliteitsverhouding!!

60 caps: €23,75

Ubiquinol: de energiebooster met een betere opname en sterkere werking dan ubiquinone Verkrijgbaar in alle natuurvoedingswinkels [email protected] - www.mannavita.be #*0(&;0/%t0,50#&37

Curcuma verlaagt duidelijk het cardiovasculaire risico.

een 1 g EPA + DHA per dag innam en zo een omega-3-index boven de 8 bereikte, dan zou het hart- en vatenrisico veel meer afnemen dan met statines! ɳ 7JUBNJOF, NFOBRVJOPOFVJUOBUUP van deze vitamine is aangetoond dat ze de neerslag van calcium op de vaatwand vermindert en zo de ontwikkeling van atherosclerotische plaques helpt afremmen ɴ'PMJVN[VVS WJUBNJOF#

WJUBNJOF#FOWJUBNJOF# deze vitaminen helpen het homocysteïnegehalte verlagen. Volgens sommige onderzoekers is een te hoog homocysteïnegehalte gevaarlijk dan en hoog cholesterolgehalte ɵ(FGFSNFOUFFSEFSPEFSJKTU 3FE:FBTU3JDF wie vooral zijn cholesterolgehalte wil zien dalen, kan met dit alternatief voor statines een natuurlijk (en niet kunstmatig) laag cholesterolgehalte bereiken. ɶNiacine/Nicotinezuur (welbepaalde vorm van vitamine B3, dus niet niacinamide of nicotinamide): deze vitamine verlaagt zowel het cholesterolgehalte, het triglyceridengehalte als een andere zeer belangrijke risicofactor, lipoproteïne (a). Er zijn hoge doses nodig, van 1500 mg à 3 g per dag. Daarom: enkel op voorschrift van een arts, de dosis geleidelijk op bouwen, te nemen in een “flush free”-vorm zoals inositolhexaniacinaat of in een “time released”-formule en best op het einde van de maaltijd; onder leverbescherming innemen; niet geven bij leveraandoening, jicht of hoge bloeddruk ɷCurcuma, Groene thee, Wijnpittenextract (OPC), Granaatappelsap… verlagen ook duidelijk het cardiovasculaire risico. ɱHippisley-Cox J, Coupland C. Unintended effects of statins in men and women in England and Wales: population based cohort study using the QResearch database. BMJ. 2010 May 20;340: c2197. Caso G., Kelyy P. et al. Effect of coenzyme q10 on myopathic symptoms in patients ɲ treated with statins. Am J Cardiol. May 2007. Ahmed W., Khan N. et al. Low serum 25 (OH) vitamin D levels (<32 ng/mL) are ɳ associated with reversible myositis-myalgia in statin-treated patients. Transl. Res. 2009, Jan. Amagase H., Budoff M. and Rosen. Inhibiting progression of coronary calcifi caɴ tion using Aged Garlic Extract in patients receiving statin therapy: a preliminary study. Prev Med. 2004 Nov

Bescherming tegen nevenwerkingen Wie zo weinig mogelijk nevenwerkingen op korte en vooral op lange termijn wil ondervinden van statinegebruik, kan met twee natuurlijke voedingssupplementen al aardig op weg geholpen worden: ɱ 6CJRVJOPM PG EF HFSFEVDFFSEF EJSFDU BDUJFWF WPSN WBO DP FO[ZNF 2 dit is evident, want vermits statines door het inhiberen van het leverenzyme HMGCoA-reductase niet alleen de synthese van cholesterol afremmen, maar eveneens de lichaamseigen aanmaak van ubiquinol verminderen, kan de extra inname van ubiquinol hier bescherming bieden. Doorgaans wordt aangeraden NHVCJRVJOPM per dag in te nemen; 200 mg is nog beter. Ideaal is natuurlijk om ubiquinol in te nemen, van zodra de statines gestart worden. Wie door statinegebruik al spierklachten ondervindt en er pas dan extra 100 mg co-enzyme Q10 (onder de vorm van ubiquinone) begint bij te nemen, ervaart gemiddeld al 40 % vermindering van de klachten na één maand 2, bewijst een wetenschappelijke studie. Maar het effect van 100 mg ubiquinol is hoogstwaarschijnlijk nog beter, want ubiquinol is superieur ten opzichte van ubiquinone. Deze laatste vorm is niet alleen de “op-

8 # * 0 ( & ; 0 / % t 0 , 5 0 # & 3

gebruikte” of geoxideerde vorm van co-enzyme Q10, die in het lichaam nog tot het actieve ubiquinol moet omgezet worden (wat trouwens antioxidanten verbruikt), ze is ook stukken minder opneembaar. Ubiquinone is wel goedkoper, maar voor het bereiken van eenzelfde effect als ubiquinol net veel duurder! ɲ Vitamine D3 of cholecalciferol: vermits we deze “zonnevitamine” aanmaken uit cholesterol bij blootstelling aan de zon, kan een (te) lage cholesterolspiegel door statines dus ook de vitamine D3spiegel naar beneden brengen. Ideaal is opnieuw met de vitamine D-suppletie te beginnen als de statines opgestart worden; in die gevallen moet een dagelijkse onderhoudsdosis van *6WJUB mine D3 per dag volstaan. Als pas begonnen wordt met vitamine D bij iemand die al spieren andere klachten heeft door statines, dan wordt aangeraden minimum *6QFSEBHPG*6 QFSXFFLUFHFWFOHFEVSFOEFXFLFO, om dan over te stappen op de onderhoudsdosis van 2500 IU per dag. Bij 92 % der statinegebruikers met een te lage vitamine D-spiegel en spierpijn door statines verdwenen de pijnklachten na 12 weken inname van 50.000 IU per week3.

De meest verkochte Glucosamine van België!

1500mg Pure Glucosamine & 500mg Chondroïtine in 1 dagdosering

Lucovitaal Glucosamine Chondroïtine 1500/500mg

150 tabletten van 29.95

Nu voor

95

24.

Lucovitaal Glucosamine Chondroïtine 1500/500mg

360 tabletten van 59.95

• • • •

Nu voor

Soepele gewrichten voor het behoud van de bewegingsvrijheid Helpt bindweefsel en kraakbeen in goede conditie te houden Bouwsteen van het kraakbeen 1 dagdosering = 2 tabletten

PK Benelux BVBA, Henri van Heurckstraat 15, 2000 Antwerpen. Meer weten?

95

54. 0800-73183 (gratis)

www.pkbenelux.com

Deze producten zijn verkrijgbaar in alle natuurwinkels

Kies de visolie

of de algenolie die het best bij je past Letterlijk duizenden wetenschappelijke studies onderschrijven het belang van omega-3-vetzuren in onze voeding of documenteren het gunstige effect van voedingssupplementen met omega-3-vetzuren in de preventie of aanpak van diverse aandoeningen. Wie begrijpt dat omega-3-vetzuren in de gezondheidszorg nog steeds ondergewaardeerd worden omdat de farmaceutische industrie – vooral uit op gepatenteerde en winstopleverende medicijnen – ze straal negeert en wie overtuigd is dat omega-3-vetzuren zijn gezondheid ten goede kunnen komen, staat nog voor de volgende uitdaging: hoe kan je de beste keuze maken uit het wel zeer grote aanbod van visolie, algenolie of zelfs krillolie?

Voorop kwaliteit! Vooraleer na te gaan wie het best gediend is met het omega-3-vetzuur eicosapentaeenzuur of EPA, wie eerder voordeel haalt uit het omega3-vetzuur docosahexaeenzuur of DHA of wie net beide vetzuren zeer goed kan gebruiken, is het in de eerste plaats van belang een omega3-vetzurenpreparaat te kiezen van een onberispelijke kwaliteit, dat bovendien het minst negatieve impact heeft op het milieu. De criteria die je hierbij leiden naar de juiste keuze, zijn de volgende: - Hexanenvrij productieproces: oliën moeten nu eenmaal geëxtraheerd worden. Helaas gebruiken nog heel wat producenten hexanen als solventen om de omega-3-vetzuren af te zonderen. Deze toxische stoffen, die ook schadelijk zijn voor het milieu, moeten nadien uit de olie “gevist” worden. - Extractie bij lage temperatuur: zowel EPA als DHA zijn meervoudig onverzadigde vetzuren met meerdere dubbele bindingen. Deze bindingen zijn zeer oxidatiegevoelig en kunnen ondermeer door warmte oxideren. Daarom worden destillatieprocessen bij hogere temperatuur beter vermeden ten voordele van de zogenaamde $0 extractie, een extractiemethode die bij lagere temperatuur gebeurt en waarmee de hoogste kwaliteit, zuiverheid en concentratie kan verkregen worden - Extreme zuiverheid: contaminanten zoals zware metalen (o.a. kwik), pesticiden, dioxines en PCB’s horen helemaal niet in thuis in omega-3-vetzuren. Stel je vertrouwen alleen in een producent die van elk lot omega-3-vetzuren mits nauwkeurige toxicologische analyse een extreme zuiverheid kan garanderen. Zoals hoger reeds gesteld, is de CO2-extractie al een goede garantie op een zuiver preparaat - Milieuvriendelijk: de impact van een omega-3-vetzurensupplement op het milieu moet zo laag mogelijk zijn! Het allerbeste in dit opzicht zijn de algenoliën: als je die onder stikt gecontroleerde omstandigheden zelf kweekt, dan hoeven we onze zeeën niet te bevissen. Helaas kunnen algenoliën ons vooralsnog alleen DHA-rijke omega3-vetzuursupplementen aan een betaalbare prijs bezorgen. Wat be10 # * 0 ( & ; 0 / % t 0 , 5 0 # & 3

treft visolie zou elke producent moeten kunnen aantonen dat hij de vis niet haalt uit overbeviste gebieden, maar enkel uit duurzaam beheerde wateren (zoals rond Antarctica). Verder is het natuurlijk logisch dat de betreffende visolie enkel afkomstig is van niet bedreigde en kleinere vissoorten zoals sardienen, ansjovis en makreel. Ook het productieproces mag het milieu niet schaden - Gecertificeerd: een producent die inspanningen levert om te voldoen aan alle voornoemde kwaliteitseisen, heeft er alle belang bij een “audit” door een onafhankelijke autoriteit te laten uitvoeren om een certificaat te verkrijgen, die de zorg voor het milieu garandeert

Krillolie? Het zal niemand ontgaan zijn dat er met krillolie ook nog een andere bron van omega-3-vetzuren bestaan. Op voorwaarde dat er voldaan wordt aan de hoger opgestelde kwaliteitsnormen (zeker ook qua impact op het milieu!), kan krillolie inderdaad ook als een valabele bron van omega-3-vetzuren ingezet worden. Krillolie heeft zelfs twee voordelen op visolie: namelijk dat de omega-3-vetzuren gebonden zijn aan fosfolipiden, wat hun absorptie en werkzaamheid verhoogt, en het feit dat ze met astaxanthine een sterk antioxidans aanvoert. Maar zelfs als we in het gunstigste geval aannemen dat je met 600 mg EPA + DHA uit krillolie evenveel de bloedspiegel aan omega-3-vetzuren verhoogt als met 1000 mg EPA + DHA uit visolie, dan nog valt krillolie minstens dubbel zo duur uit als een kwaliteitsvolle visolie! Bovendien kan er met krillolie niet – zoals bij visolie en algenolie – specifiek voor een EPA-rijke of DHA-rijke formule gekozen worden.

Ruime keuze in Omega-3 supplementen maar wat maakt het verschil?

H

oe belangrijk omega-3 vetzuren zijn voor uw gezondheid, weet u inmiddels ongetwijfeld. De laatste jaren werd de gezondheidsmarkt overspoeld door een ruime keuze aan supplementen, want talloze fabrikanten zijn met een mooi verhaal en uitgekiend marketingplan op de kar gesprongen in de hoop een graantje mee te pikken van de hype die omega-3 is geworden. Er is echter veel kaf

onder het koren en het grootste deel van de supplementen die onder de noemer ‘omega-3’ worden verkocht, laat u beter links liggen. Uit onderzoek blijkt dat de overgrote meerderheid van de bevolking wel weet dat omega-3 onontbeerlijk is voor een goede gezondheid, maar dat slechts heel weinig mensen weten hoe weinig Omega-3 ze opnemen via hun voeding, hoe ze een onderscheid moeten maken tussen de verschillende producten en waarop ze moeten letten als ze een omega-3 supplement kopen.

80% tot 95%

OMEGA-3 1000 mg Minami

die een capsule bevat, namelijk de concentratie DHA en EPA. Een capsule van 1000 mg visolie kan slechts de helft of minder DHA en EPA bevatten en daarnaast bijvoorbeeld plantaardige olie of omega-6. Het is niet omdat een capsule 1000 mg weegt dat ze ook 1000 mg zuivere omega-3 vetzuren bevat. Let dus op de hoeveelheid DHA en EPA per capsule. - Dosering: deze is afhankelijk van de concentratie EPA en DHA. Hoe hoger de concentratie EPA of DHA, hoe minder capsules per dag u nodig heeft om uw dagelijkse hoeveelheid te consumeren. Bij sommige merken moet u dagelijks vier, zes tot zelfs tien capsules innemen om aan uw noodzakelijke dagelijkse dosis EPA of DHA* te komen. - Kostprijs: laat u niet misleiden door de kostprijs van een potje van 30, 60 of 90 capsules. Bereken hoeveel capsules u dagelijks moet innemen en hoe lang u met een verpakking toekomt. Een goedkoper product wordt op deze manier al gauw een duur product, als u dagelijks vier capsules of meer nodig heeft. - Inhoud: ga na welke de ingrediënten zijn van elke capsule. Veel fabrikanten gebruiken naast (kleine) hoeveelheden EPA en DHA zonnebloem- of arachideolië en zelfs verzadigde vetzuren of andere vullers, die ongezond kunnen zijn.

50%

- Milieuvriendelijkheid: kies vis- of algenolie die afkomstig is van soorten die niet bedreigd zijn en voor een product dat op een milieuvriendelijke manier gezuiverd is. Kleinere vissoorten (makreel, ansjovis) zijn aangeraden. Tonijn is een bedreigde vissoort, die bovendien veel kwik en PCB’s bevat. Uw beste garantie is het EMAS-certificaat (Eco-management and Audit Scheme, goedgekeurd door het Europees parlement). De vijf garanties van Minami Nutrition 1. Onze producten bevatten 80 tot 95% zuivere omega-3 per capsule. Zo hoeft u dagelijks slechts één capsule in te nemen. 2. PCB’s, dioxines en zware metalen liggen beneden de detectielimiet. Met andere woorden: onze producten hebben de hoogst mogelijke zuiverheid. 3. Deze zuiverheid en eco-bewuste aanpak van de productie werd bekroond met het EMAScertificaat, de hoogste Europese standaard. 4. Er werd bij het zuiveren van de visolie geen gebruik gemaakt van chemische solventen en wij gebruiken geen verzadigde vetten als ‘vullers’ voor onze capsules. Wij werken met 100% EFPextractie op zeer lage temperatuur. 5. De werkzaamheid van onze producten is wereldwijd door toponderzoekers wetenschappelijk bewezen. Wij werken wereldwijd samen met verschillende universiteiten, die producten van Minami Nutrition hebben uitgekozen als meest zuivere, optimaal gedoseerde producten voor het doen van onderzoek naar de invloed van omega-3 voor diverse gezondheidsindicaties.

OMEGA-3

1000 mg Ander merk

Kijk en vergelijk Alle belangrijke informatie over een product vindt u op de verpakking. Lees daarom nauwkeurig wat op de verpakking staat. Vaak vermeldt de tekst ‘1000 mg visolie’, maar dit betekent niets. Meestal wordt er ook niets vermeld over de oorsprong en de zuiverheid van de visolie.

Wetenschappelijk bewezen 590 mg EPA en 130 mg DHA

Waarop moet u letten? - Concentratie: hiermee bedoelt men de precieze hoeveelheid van de belangrijkste omega-3 vetzuren

Voor meer informatie surf naar www.MarinEPA.be of bel Mannavita 056 439852 [email protected] Verkrijgbaar bij de betere natuurwinkel

55% DHA (100% Vegan) 280 mg DHA, 1,5 mg astaxanthine per 2 mini capsules

Wetenschappelijk bewezen Voor kinderen 224 mg EPA en 30 mg DHA

Hoogst geconcentreerde, superkritische omega-3 1100 mg omega-3 1005 mg EPA/DHA per 1 capsule

Wie heeft vooral baat bij een EPA-rijke visolie? De omega-3-vetzuren EPA en DHA hebben voor het grootste deel gelijklopende eigenschappen (EPA kan trouwens in DHA omgezet worden), maar EPA heeft meer functionele eigenschappen, DHA meer structurele eigenschappen. Volgens studies zijn dit de indicaties voor een EPA-rijke visolie: - negatieve stemming, somberheid, depressiviteit, gemoedsstoornissen, postnatale depressie - aandachtstekort- en gedragsstoornissen bij kinderen zoals ADHD (Attention Deficit and Hyperactivity Disorder) en ADD (Attention Deficit Disorder) - leerstoornissen zoals dyslexie (problemen met lezen) en dyspraxie (problemen met rekenen) - motorische stoornissen zoals dyspraxie - angsten, angststoornissen - agressiviteit, opstandig gedrag - stressgevoeligheid, rusteloosheid, zenuwachtigheid - geheugenen concentratiestoornissen - spieratrofie, ongewenst gewichtsverlies (anorexie, kanker) - gevoeligheid voor zonnebrand

Wie kan het best een visolie met een normale EPA/DHA-verhouding gebruiken? Zonder de onderlinge verhouding EPA/DHA te manipuleren, kan een “gewone” visolie aangewezen zijn bij de preventie van en ondersteuning bij:

- hart- en vaatziekten (atherosclerose, hartinfarct, beroerte, em-

-

-

bolie, trombose, dementie door aderverkalking …): in de preventie 500 mg EPA + DHA/dag, bij een hart- en vaatziekte: min. 1 g EPA + DHA/dag allergieën (hooikoorts, huisstofmijtallergie, astma..) en auto-immuunziekten (reumatoïde artritis, naast GLA of gammalinoleenzuur, colitis ulcerosa, ziekte van Crohn, MS…) huidaandoeningen (eczeem, psoriasis, acne, droge huid...) gewrichts- en spierontstekingen menstruatiestoornissen, menopauzale klachten, hormonale stoornissen diabetes type 2 kanker

Wie haalt voordeel uit algenolie, rijk aan DHA? Zoals reeds gesteld, kan een DHA-rijk omega-3-vetzurenpreparaat uit algen gehaald worden. Er hoeven hiervoor dus geen vissen uit de zee gehaald te worden. Dit zijn de voornaamste indicaties van de vegetarische DHA: - zwangerschap en borstvoeding (minder risico op vroeggeboorte, positieve invloed op de hersenen van de baby, gunstig voor de ontwikkeling van het gezichtsvermogen van de baby, helpt sneller een goed slaappatroon bij de baby ontwikkelen) - aanvulling van omega-3-vetzuren bij kinderen jonger dan 5 jaar - hartritmestoornissen - preventie van de ziekte van Alzheimer - mannelijke onvruchtbaarheid - gezichtsproblemen, preventie van leeftijdsgebonden maculaire degeneratie - overgewicht (stimuleren van de vetverbranding)

Welke vetten

zijn geschikt om te bakken en te frituren? Het minste wat we kunnen zeggen van de voedingsindustrie is dat ze niet altijd de gezondheid van de consument vooropstelt. Neem nu het uitgebreide gamma van oliën, vetten en margarines op de markt: velen zijn geëxtraheerd met behulp van toxische hexanen, ondergingen een raffinageproces met verlies van waardevolle nutriënten of werden gehard met het ontstaan van transvetzuren. Daarenboven worden ook heel vaak

verkeerde oliën of vetstoffen aangeraden om mee te bakken, te wokken of frituren. Welke oliën zijn dan wel geschikt om te verhitten?

,XBMJUFJUWPPSPQ Nog voor we ons afvragen of een bepaalde olie geschikt is om te verhitten, moeten we er ons eerst van vergewissen of ze wel van een goede kwaliteit is. Want een olie of vetstof kan enkel onze gezondheid optimaal ondersteunen als ze voldoet aan een aantal vereisten: - verkregen zijn door een eerste koude persing; dus geen persing bij hoge temperaturen wat ondermeer geoxideerde vetzuren oplevert - verkregen zijn zonder het gebruik van hexanen, toxische stoffen die als solventen olie uit zaden “trekken” - geen raffinageprocessen ondergaan hebben zoals ontgeuren, ont12 # * 0 ( & ; 0 / % t 0 , 5 0 # & 3

kleuren, ontgommen, ontzuren…. wat tot een ernstig verlies van waardevolle voedingsstoffen leidt (vitamine A en E, lycopeen, alfaliponzuur, fytosterolen, lecithines…) - geen harding of hydrogenatie ondergaan hebben, want hierbij ontstaan storende “transvetzuren” - geen toevoeging van synthetische antioxidanten zoals E 320 Als aan deze normen is voldaan, hebben we een “extra vierge” olie van een optimale kwaliteit. Maar dat wil nog niet zeggen dat ze geschikt is om te verhitten!

ZUIVER TOT HET EXTREME Alle Omega-3 voordelen die men nodig heeft. Niets van ongewenste onzuiverheden of oxidaties.

readytoeat

Ready to eat producten hoeven niet eerst opgewarmd of gebakken te worden. Handig om mee te nemen naar school of naar het werk.

De superieure kwaliteit van onze visolie hangt af van zijn zuiverheid en integriteit. Nordic Naturals beseft ten volle dat structuur en kwaliteit de werking en efficiëntie van Omega-3 visolie bepalen. Daarom ontwikkelde Nordic Naturals gepatenteerde productieprocessen waardoor we dé referentie werden dankzij onze onberispelijke visoliekwaliteit, en dat al bijna 15 jaar lang. Ons zuurstofvrije productieproces op lage temperatuur garandeert de integriteit van de delicate oliën en elimineert eventuele, schadelijke toxines zoals kwik. Het resultaat: 100% zuiver farmaceutische Omega-3 vetzuren die uw lichaam nodig heeft voor een sterk hart en gezonde hersenen. Nordic Naturals-visolie is gegarandeerd vrij van zware metalen (en van meer dan 210 andere toxines). Tests van onafhankelijke instellingen tonen aan dat de waarden 10 keer lager liggen dan de strenge Noorse Medische Norm en Europese Farmacopee. En dat kan van geen andere visolie gezegd worden.

Bestellen? Winkel snel en gemakkelijk op www.revogan.be

www.ProCeli.com · [email protected]

GLUTENVRIJ Landegemstraat 1 | B-9031 Drongen T 09-280 90 60 | F 09-282 98 73 [email protected] | www.revogan.be

Meer weten? Bel CompleMed 059 27 07 53 PGNBJMJOGP!DPNQMFNFECFtXXXDPNQMFNFECF Exclusief bij de betere dieet- en natuurwinkels

Geen meervoudig onverzadigde vetzuren! Oliën die rijk zijn aan meervoudig onverzadigde vetzuren of polyonverzadigde vetzuren (POVZ) zijn niet geschikt om te verhitten. Als meervoudig onverzadigde vetzuren verhitting ondergaan, dan gebeuren er namelijk tal van thermolytische en oxidatieve reacties, waarbij storende stoffen ontstaan zoals geoxideerde sterolen, geoxideerde vetzuren, peroxiden, schadelijke koolwaterstoffen en – aromatische verbindingen. Deze verbindingen vertonen een ongepaard elektron, wat scheikundig gezien een zeer onstabiele situatie is. Als “vrije radicalen” proberen deze zeer reactieve stoffen namelijk een elektron te “stelen” bij een andere molecule, die hierbij helaas op zijn beurt beschadigd wordt en zelf verandert in een vrij radicaal. Bij het gebruik van verhitte oliën, rijk aan meervoudig onverzadigde vetzuren, kan er dus in het lichaam een kettingreactie ontstaan, waarbij vrije radicalen aan diverse structuren zoals de celwanden, eiwitten en DNA schade berokkenen. Verder kan het verhittingsproces ook een deel van de natuurlijke “cis-configuraties” van de meervoudig onverzadigde vetten omzetten in de voor het lichaam storende “trans-configuratie”, met vorming van slechte transvetzuren. Transvetzuren werken sterk ontstekingsbevorderend en dragen op die manier bij tot aandoeningen zoals hart- en vaatziekten, gewrichtsklachten, diabetes en kanker. Rekening houdende met deze gegevens, zijn de volgende oliën door hun hoge aandeel aan meervoudig onverzadigde oliën niet geschikt om te verhitten, zelfs al zijn ze van een “extra vierge kwaliteit”: - zonnebloemolie (de gewone, rijk aan POVZ, niet de hybriden die rijk zijn aan mono-onverzadigd oliezuur) - saffloerolie (de gewone, rijk aan POVZ, niet de hybriden die rijk zijn aan mono-onverzadigd oliezuur) - maïsolie - sojaolie - raapzaadolie (koolzaadolie, canolaolie) - lijnzaadolie - walnotenolie - druivenpitolie Wie eens goed het aanbod op de markt bekijkt, zal merken dat heel wat oliën en margarines die deze oliën bevatten, onterecht worden aangeraden om mee te bakken en braden!

Geschikt voor meermaals frituren en voor bakken De stabielste oliën zijn oliën met een hoofdaandeel verzadigde vetzuren. Verzadigde vetten worden helaas nog al te veel als boosdoeners beschouwd. Op voorwaarde dat ze worden geconsumeerd in evenwicht met onverzadigde vetzuren en op voorwaarde dat ze van een “extra vierge” kwaliteit zijn, is er nochtans niets verkeerd mee, integendeel. We hebben ze nodig voor een goede gezondheid en ze zijn zeker niet de 14 # * 0 ( & ; 0 / % t 0 , 5 0 # & 3

hoofdoorzaak van hart- en vaatziekten. Bovendien zijn de verzadigde vetzuren net degene die het best verhitting verdragen. Oliën die voor het overgrote deel uit verzadigde vetzuren bestaan zijn dus zeer stabiel bij verhitten. Mits ze op tijd te filteren, kunnen ze tot 2 jaar gebruikt worden voor herhaaldelijk frituren. Uiteraard zijn ze ook geschikt voor bakken, braden en wokken. De oliën die hiertoe behoren zijn: - ongeraffineerde kokosolie - ongeraffineerde palmpitolie

Geschikt voor eenmalig bakken en enkele malen frituren Iets minder geschikt om te verhitten dan verzadigde vetzuren, maar toch tot op zekere hoogte verhitting verdragend zijn de mono-onverzadigde vetzuren. Oliën die als hoofdaandeel verzadigde vetzuren bevatten en daarnaast een stuk minder mono-onverzadigde vetzuren, zijn dan ook zeer geschikt voor eenmalig bakken, braden en wokken. Enkele malen erin frituren kan, maar meer dan 7 tot 10 maal wordt afgeraden. Oliën die behoren tot deze groep zijn: - boter, bij voorkeur geklaard (ghee) - ongeraffineerde cacaoboter - niet gehard rundvet - niet gehard schapenvet - sheabutter

Geschikt voor eenmalig braden, bakken, wokken Naarmate een olie minder verzadigde vetzuren bevat en meer monoonverzadigde vetzuren, wordt ze steeds minder geschikt om mee te frituren, maar blijft ze wel goed voor eenmalig bakken, braden en wokken. Voorwaarde is wel dat ze arm is aan meervoudig onverzadigde vetzuren. Uitzondering op deze regel is sesamolie, die wel vrij veel meervoudig onverzadigde vetzuren bevat, maar deze worden vrij goed tegen oxidatie beschermd door het antioxidans sesamine. De oliën die tot deze categorie behoren zijn: - ongeraffineerde olijfolie - ongeraffineerde rode palmolie - ongeraffineerde zonnebloemolie van een hybride, rijk aan oliezuur - ongeraffineerde saffloerolie van een hybride, rijk aan oliezuur - ongeraffineerde sesamolie - ongeraffineerde cashewolie - ongeraffineerde avocado-olie - ongeraffineerde macadamiaolie - niet gehard varkensvet - niet gehard ganzenvet Met dank aan AMAN PRANA

De WELDADEN van GEFERMENTEERD GRANAATAPPELSAP

door Dokter Jean-Paul

DE MEEST ONDERZOCHTE GEZONDHEIDSNUTRIËNT: 300 STUDIES CURTAY

De granaatappel-polyfenolen zoals puni- Talrijke vervaardigingprocedés veroorzaken vecalagine blijken merkwaardige antioxidanten, randeringen van de polyfenolen. Het heetdrogen krachtige ontstekingsremmende middelen en condenseert de polyfenolen tot grote molecuagentia te zijn die de meeste mechanismen len die niet door de wand van het darmkanaal kunnen tegenwerken die tot de met het verou- kunnen gaan en dus niet worden opgenomen. deren steeds vaker voorkomende zogenoemde Voor de productie van het Elixir heeft Dr. Jacob degeneratieve ziektes leiden: cardiovascu- een lyofilisatieproces bij lage temperatuur voorlaire, neurologische ziektes en in het bijzonder geschreven waarmee dit fenomeen kan worden Alzheimer. vermeden. Ze zijn vooral gekend voor hun medetherapeutische Maar zelfs bij lyofilisatie zijn veel polyfenoeffecten in prostaatkanker. Studies over celculturen len nog te groot om uit de darm in de bloedbij dieren en bij de mens hebben aangetoond dat somloop over te gaan. ze door talrijke complementaire efMen weet dat de Hefecten de ontwikkeling van tumo« De doeltrefbreëers in Babylonië ren kunnen bestrijden. het granaatappelsap fendheid van geferPreklinische studies laten denken menteerd sap op de fermenteerden en dat dat granaatappel-polyfenolen ook uitbreiding van tumor- fermentatie talrijke moleeen hulpmiddel zouden kunnen culen kan voorverteren, cellen is ook groter zijn tegen andere kankers zoals dan die van vers sap. » waaronder polyfenolen, borstkanker. waardoor die veel beter kunnen worden geabsorTenslotte zijn ze vaatverwijderend beerd. Overigens was dat al aangetoond door en aanbevolen tegen erectiele disfunctie; het is ook vastgesteld dat ze de proliferatie van het griepvirus het overgaan van de polyfenolen in het bloed vanaf gefermenteerde rode wijn en vanaf kunnen verminderen. In verse vruchten bevatten de zaden veel water en druivensap te vergelijken. Een Israëlische ondeheel kleine hoeveelheden polyfenolen. Grenadine rzoeker had het idee vers granaatappelsap met gefermenteerd granaatappelsap te vergelijken. Maar onder welke vorm moet Resultaat: lange polyfenolen worden door de men granaatappel-polyfenolen fermentatie ontbonden en er gaan er veel meer innemen om het best van hun in het bloed en in de weefsels over. Dat door Dr. eigenschappen te profiteren? Jacob verbeterde procedé verhoogt de effecten bevat veel suiker maar weinig of geen polyfenolen. van het Granaatappelelixir. De granaatappelsappen bevatten er meer, maar de Studies hebben aangetoond dat een halve gehaltes variëren sterk, van 900 mg/l tot een beetje dosis gefermenteerd sap dezelfde remmende effecten op de proliferatie van borstkankercelmeer dan 4000 mg/l. len heeft als een dosis vers granaatappelsap. Dr. Ludwig Jacob, een Duitse arts en onderzoeker, De doeltreffendheid van gefermenteerd sap op heeft gezocht hoe men een polyfenoolconcentraat de uitbreiding van tumorcellen is ook groter dan kan verkrijgen. Door een honderdtal granaatap- die van vers sap. pels per liter te gebruiken, is hij erin geslaagd het Granaatappel Elixir te produceren dat 40 000 mg/l Ten slotte kan de fermentatie, die de biolobevat, 23 maal superieur aan de beste sappen op gische beschikbaarheid van de polyfenolen de markt. verbetert verdergaan dankzij de darmflora. ASCO (Supplementum September 2011 - Urologie) Vermindering van de groei en uitbreiding van tumorcellen morcellen Bevordering van de apoptose van de tumorcellen Bevordering van de re-differentiatie atie Remming van de kankerbevorderendee signaalwegen Regulatie van de celcyclus Blokkering van de kankerbevorderende enzymenn Vermindering van de vorming ing van nieuwe tumorvaten rvaten

Ontstekingsr Ontstekingsremmend (NF-kappaB, COX2, TTNFά TNF ά) Antioxidatieve A ntioxidat bescherming o.a. NO, GSH Binding van potentieel kkankerbevorerende kan k metalen Antioestrogeen effect van ERά A An M Mogelijke groeiremmende effecten vvia i ERβ R Remming e van de and rogeensynthettiserende ise enzymen en AR expressie W Waarschijnlijk aar gunstige synergetische effecten met chemo- en radiotherapie

meer informatie : www.granaatappelelixir.be - 04/349.03.03 - [email protected]

Daarom is het aanbevolen, bij het begin van de inname van Granaatappel Elixir (20 ml per dag of 4 capsules Granaprosan), het evenwicht van de darmfermenten te optimaliseren door een kuur van Ré-Énergetik, die inuline - een prebioticum van de aardpeer - bevat. Anderzijds, als de Ontzurende Formule 2 maanden lang samen met die Ré-Énergetik wordt ingenomen, alkaliniseert ze het celmilieu, reduceert dus de acidose en zal geschikt zijn om de doeltreffendheid van de kuur van Granaatappel Elixir te verhogen. Om van de talrijke preventieve of medetherapeutische effecten van de granaatappel-polyfenolen te profiteren, is het dus heel belangrijk op de kwaliteit van hun bron te letten: ze moeten biologisch beschikbaar zijn d.w.z. dat ze gemakkelijk worden opgenomen en dus door onze weefsels en organen zullen kunnen worden gebruikt. De gehaltes aan polyfenolen van de granaatappelsappen zijn met elkaar vergeleken. Ze zijn uiterst verschillend. 100 granaatappels worden gebruikt om 1 liter Granaatappel Elixir te vervaardigen, daarom is die drank verreweg het polyfenolenrijkste product op de markt. Een andere kwaliteitsfactor, de hoge temperatuur, zal de polyfenolen polymeriseren, ze tot grote, met elkaar gebonden moleculen veranderen die niet meer kunnen worden geabsorbeerd zoals looistoffen bv. Daar het gefermenteerde Granaatappel Elixir en de GranaProsan capsules bij lage temperatuur en door lyofilisatie worden vervaardigd, wordt dat proces vermeden. Integendeel, de fermentatie voorverteert ze, ontbindt ze tot nog kleinere, gemakkelijker absorbeerbare moleculen. Bovendien metaboliseert de fermentatie sommige polyfenolen, maakt ze bioactief wat ze zonder fermentatie niet zouden zijn. Samenvattend : dat Granaatappel Elixir, gedeeltelijk gefermenteerd granaatappelsap, en de GranaProsan capsules (gelyofiliseerd poeder van 100% gefermenteerde granaatappels) bevatten 23 keer zoveel polyfenolen als het geconcentreerde sap en zijn 23 keer werkzamer dan niet-gefermenteerde niet-gef sappen.

Gefermenteerd Granaatappelsap

Dr. J-P. Curtay

Bestelling: 3,5 € + 2 € verzendingskosten marco pietteur uitgever sprlu, m 39 av. du Centenaire B-4053 Embourg Tel. : 04/349.03.03

om te downloaden GRATIS op : http://boek.medicatrix.be

BioGezond koken Deze maand richten we onze aandacht op de rode palmolie en kiezen we voor een aantal gerechten op basis van deze gezonde en lekkere olie. Wereldse gerechten, aangepast aan onze Westerse smaak. Met dank aan de onovertroffen smaakzin van mijn lieve vriendin Vé, verkregen door ervaring op haar vele exotische reizen. — Ludo Slaets

Ingrediënten - 1 kg. bio aubergines - 250 gr. bio tomaten - Bio rode palmolie - Bio paprikapoeder - 3 teentjes bio look - ½ bio limoen - Bio zwarte olijven - Bio fleur de sel de Guérande

AUBERGINESALADE 16 # * 0 ( & ; 0 / % t 0 , 5 0 # & 3

Bereiding - Was de aubergines en steek ze 30 minuten in de oven op 160 graden. - Laten afkoelen, pellen en in dobbelsteentjes snijden. - Snij de tomaten in partjes, verwijder de pitten en snij vervolgens ook in dobbelsteentjes. - Laat de aubergines en de tomaten op een zacht vuur een kwartiertje garen met de geperste look en een lepeltje paprikapoeder - Mengen met het sap van een halve limoen en enkele olijven. - Lauwwarm opdienen maar eerst even overstrooien met het sel de Guérande.

Ingrediënten - 150 gr. bio rode linzen - Bio bouillon - 600 gr. bio pompoen - 1 bio koolrabi - 2el. rode palmolie - 1 handvol cashewnoten

- Bio muskaatnoot - 1 el. bio venkelzaadjes - 1 tl. komijnpoeder - 1 tl. rozemarijn - ½ bio citroen

Bereiding - De linzen spoelen en opzetten in water tot kookpunt. - Afgieten, afspoelen met koud water en terug opzetten met een beetje bouillon. Wanneer ze gaar zijn, afgieten door zeef en opzij zetten. - De pompoen en de koolrabi schillen en in dobbelsteentjes snijden - Verhit in een wokpan de rode palmolie en bak eerst de cashewnoten even aan tot deze mooi bruin kleuren. - Voeg de pompoen en de koolrabi erbij en bak aan op tamelijk hoog vuur. - Kruid met peper en een beetje muskaatnoot, doe het sap van de halve citroen erbij en laat op een zacht vuurtje nog even verder garen. Zorg er wel voor dat de groenten knapperig blijven. - Verwarm een bodempje olijfolie en strooi er de venkelzaadjes in. - Doe de linzen erbij, even opwarmen en kruiden met peper, rozemarijn en komijnpoeder en meng alles met de groenten.

RODE LINZEN .&5,00-3"#* EN POMPOEN Ingrediënten - 100 gr. bio volkoren rijst - 75 gr. bio rode linzen - 1 bio broccoli - ½ bio rode ui - 5 bio champignons - 1 teentje bio look - Bio palmpitolie - Bio bouillon - Indische kruiden (chunkychat) - Handvol bio pompoen- en zonnebloempitten Bereiding - Was en kook de linzen gaar in water met een beetje bouillon. - Afgieten en kookvocht bewaren. - Stoof de rijst lichtjes aan in palmpitolie tot deze glazig wordt. Bevochtig nu met het kooknat van de linzen en laat zachtje garen. - Stoom de broccoliroosjes beetgaar. - Snij de champignons in partjes en de ui in ringen en stoof even aan in palmpitolie. - Rooster de pitten in een droge pan op laag vuur tot ze kleuren - Garneer alles op een schotel, kruiden met de Indische kruiden en besprenkel met warme palmpitolie.

RIJST.&530%&-*/;&/ &/(&30045&3%&1*5+&4 # * 0 ( & ; 0 / % t 0 , 5 0 # & 3 17

Preisoep met citroengras en noordzeevis

Ingrediënten - ¼ bio rode kool - 1 bio uitje - 2 bio appelen - 2 bio steranijs - Bio appelazijn - Bio bonenkruid en-en bevochtigen bevochtigen met met 2 liter 2 liter water. water. 10tal bio kastanjes - - Bio ruwe Voeg Voeg er er nunu dede gesneden gesneden selder selder bijbij enen bouillon bouillon rietsuiker naar naar eigen eigen smaak smaak enen laat laat eeneen uurtje uurtje zachtjes zachtjes garen. garen. - -Bereiding Mix Mix fijnfijn enen zetzet terug terug opop hethet vuur. vuur. - - De kastanjes Haal Haalhet het binnenste, binnenste, zachte zachte gedeelte gedeelte uituithethet aan de bolle kant kruiselings insnijden citroen citroen gras gras en en snij snij dit dit heel heel fi jn. fi jn. Snij Snij dunne dunne ringen ringen uituit hethet en tien minuutjes in een oven van 220 graden poffen. groen groen van van de de prei, prei, doe doe alles alles bij bij de de soep soep en en laat laat nog nog even even - Even afkoelen en pellen. meekoken. meekoken. - Het uitje fijn snijden en aanstoven in een beetje palmolie. - - Snij deDe De gesneden gesneden gerookte gerookte enen dede garnalen garnalen paspas bijbij rode kool fijn, voeg bijvis devis ajuin en bevochtig met hethet opdienen opdienen op op het het bord bord schikken. schikken. een flinke scheut appelazijn en een half glas water. - Steranijs en bonenkruid bijvoegen en zachtjes laten garen. TIP: Soep Soep is altijd is altijd lekkerder lekkerder als zijzij eeneen dag dag vooraf vooraf gemaakt gemaakt -TIP: Fijn gesneden appelen enals kastanjes bijvoegen en afsmaken is. is. Ook Ook hier hier komt komt deen de smaak smaak vanvan het het citroengras citroengras dan dan beter beter met peper, zout eventueel een beetje suiker naar eigen smaak. tottot zijn zijn recht. recht.

RODE KOOL .&5"11&- &/,"45"/+&4 Ingrediënten - 100 gr. gedroogde bio kikkererwten - 1 bio ui - 100 gr. gele (of rode) bio linzen - 50 gr. bio rijst - Bio bouillon - 2 teentjes bio look - Bio rode palmolie - Bio kurkuma - Bio peterselie, koriander, dille en bosuitjes enmunt, bevochtigen metbieslook, 2 liter water. - ¼- liter bio slagroom Voeg er nu de gesneden selder bij en bouillon naar - Bio peper en zout eigen smaak en laat een uurtje zachtjes garen. Mix fijn en zet terug op het vuur. Bereiding Haal het binnenste, zachte gedeelte uit het citroen- Laat nacht weken, grasdeenkikkererwten snij dit heelminstens fijn. Snij een dunne ringen uit het groen van afgieten laten uitlekken. de prei,endoe alles bij de soep en laat nog even meekoken. - Snij stoof aan in een lepeltje palmolie - de ui fijn Deengesneden gerookte vis en de garnalen pas bij met lepeltje kurkuma en peper en zout. het½opdienen op het bord schikken. - Bevochtig met 2 liter water, voeg de kikkererwten toe enTIP: laatSoep een halfuurtje sudderen. is altijd lekkerder als zij een dag vooraf gemaakt - Gewassen en uitgelekte linzenvan en rijst bijvoegen dan beter tot is. Ook hier komt de smaak het citroengras enzijn nogrecht. een 20-tal minuten zachtjes laten garen. - Breng op smaak met wat bouillon en peper en zout. - Klop de room stevig op, meng er de gehakte kruiden en de geperste look onder en dien op in de soep. - Versier met een muntblaadje

Preisoep met citroengras en noordzeevis

KIKKERERWTENSOEP 18 # * 0 ( & ; 0 / % t 0 , 5 0 # & 3

3PEFQBMNPMJF

topbron van vitaminen A en E

In BioGezond hebben we er al meerdere malen op gewezen dat enkel oliën, die werden verkregen door een eerste koude persing en die geen raffinage- of hardingsproces ondergingen, onze gezondheid ten goede komen. Als aan die kwaliteitseisen wordt voldaan, dan beschikken we nog over een heel rijk aanbod van oliën waaruit we kunnen kiezen. Zo bestaat er met ongeraffineerde rode palmolie een olie die niet alleen een uitstekende bron is van vitaminen A en E, ze is bovendien ook geschikt om mee te braden en wokken.

Ongeraffineerde rode palmolie Wanneer we het hebben over ongeraffineerde rode palmolie, dan bedoelen we wel degelijk de olie die wordt verkregen door een eerste koude persing van de vruchten van de rode palm (botanische naam: Elaeis guineensis). Het gaat dus niet om palmpitolie, die wordt gewonnen uit de pitten van diezelfde rode palmvruchten en die veel minder antioxidanten bevat. En het gaat zeker niet om witte palmolie, die een sterk geraffineerde olie en eigenlijk een afvalproduct is van de farmaceutische industrie, nadat uit de originele rode palmolie nutriënten als carotenen, vitamine E en coenzyme Q10 werden gehaald.

,JFTWPPSFUIJTDIWFSBOUXPPSE Jammer genoeg worden tegenwoordig voor de productie van palmolie op grote schaal waardevolle woudgebieden ontbost en beplant met palmbomen. Niet alleen leidt dat tot verlies van regenwoud, ook de habitat van vogels en amfibieën wordt bedreigd en de biodiversiteit neemt of. Koop daarom alleen ethische verantwoorde rode palmolie aan van een producent die ze aankoopt bij kleinschalige palmtelers, die een deel van de opbrengst investeert in het aanplanten van bomen en eveneens bijdraagt tot de economische en padagogische ontwikkeling van lokale arme gemeenschappen.

“Bom” van antioxidanten Bijna alle chronische ziekten ontstaan als agressieve vrije radicalen te weinig afgeremd worden door beschermende antioxidanten en zo schade berokkenen aan onze lichaamsstructuren. Daarom is een natuurlijke voeding met voldoende biologische groenten en fruit, noten, zaden, peulvruchten, ongeraffineerde granen en koudgeperste oliën van belang. Nu is ongeraffineerde rode palmolie een ware “bom” van antioxidanten. Zo bevat ze een uiterst breed spectrum aan gemakkelijk opneembare carotenoïden (vitamine A-complex), waaronder alfa- en bètacaroteen, luteïne, zeaxanthine, lycopeen. Per gewicht treffen we in rode palmolie 10 maal meer carotenen dan in wortelen en 30 maal meer dan in tomaten. Ook bevat deze olie de ganse vitamine E-familie met

zowel tocoferolen (30 %, met de alfa-, bèta-, gamma- als deltavorm) als de tocotriënolen (70 %). Dit laatste is zeer interessant: op vele terreinen werken de tocotriënolen namelijk sterker beschermend dan de tocoferolen. Rode palmolie is zelfs één van rijkste bronnen van tocotriënolen in de natuur. Door de rijkdom aan de complete A- en E-familie helpt rode palmolie ons dus mee te beschermen tegen talrijke welvaartsziekten zoals hart- en vaatziekten, kanker, diabetes, ziekte van Alzheimer en artritis. En als we hier een paar zaken willen aanstippen, waar rode palmolie in het bijzonder toe bijdraagt dan zijn dat: bescherming tegen de leeftijdsgebonden maculaire degeneratie in het oog (door lutëine en zeaxanthine) beschermingen tegen zonnebrand en huidkanker door overmatige vrijstelling aan UV-stralen (carotenen en tocotriënolen) verbetering van de weerstand en bescherming van de slijmvliezen van de luchtwegen en darmen (door alfa- en bètacaroteen) beschermingen tegen hart- en vaatziekten (carotenen en vooral tocotriënolen remmen sterk de oxidatie van LDL-cholesterol tot het kleverige oxycholesterol) - bescherming tegen prostaatkanker (door lycopeen en de tocotriënolen) - bescherming tegen borstkanker (door alfa- en bètacaroteen, luteïne en zeaxanthine, bètacryptoxanthine)

Lekker en geschikt om te bakken Wanneer we naar het vetzurenprofiel kijken van rode palmolie, dan stellen we vast dat deze olie ongeveer 50 % verzadigde vetten, 40 % enkelvoudig onverzadigde vetten en 10 % meervoudig onverzadigde vetten bevat. Vermits ze dus nauwelijks van de aan verhitting gevoelige meervoudig onverzadigde vetten bevat, is ze uitstekend geschikt voor eenmalig bakken en wokken. Rode palmolie geeft een lekkere, authentieke smaak aan je gerechten met een Latijns-Amerikaanse of Afrikaanse toets. Ze zorgt ook voor een mooie goudkleuring van gerechten zoals rijst, aardappelen en uitjes. # * 0 ( & ; 0 / % t 0 , 5 0 # & 3

Oxycholesterol,

de echte boosdoener voor hart en bloedvaten De ondergrond van de meeste hart- en vaatziekten is atherosclerose of slagaderverkalking, een proces waarbij de slagaders progressief dichtslibben en de bloedvoorziening van vitale organen zoals het hart, de hersenen en de nieren in het gedrang kunnen komen. Hoewel de wetenschap al ruimschoots heeft aangetoond dat atherosclerose berust op een zeer ingewikkeld ontstekingsproces met diverse oorzakelijke factoren, blijven de farmaceutische en voedingsindustrie onterecht hardnekkig één stof als de grote boosdoener aanwijzen: cholesterol. Maar zelfs als we de meer bescheiden rol van cholesterol erkennen in het ontstaan van vaatziekten, dan moeten we er eigenlijk bij zeggen dat vooral het geoxideerde cholesterol of ‘oxycholesterol’ de eigenlijke schuldige is. Wat is oxycholesterol precies en hoe kunnen we die zo laag mogelijk houden?

Hoog cholesterolgehalte is maar één risicofactor In BioGezond hebben we al vaker gewezen op het feit dat cholesterol een nuttige stof is voor de mens: als onderdeel van de wand van miljarden cellen, als basis voor de synthese van hormonen, galzouten en vitamine D en als antioxidans dat de beschadigde vaatwand helpt te herstellen. Het leven zou dus onmogelijk zijn zonder cholesterol! Aan de andere kant mogen we inderdaad niet blind zijn voor een al te hoge cholesterolspiegel, want het is wel degelijk een risicofactor die bijdraagt tot het ontstaan van hart- en vaatziekten. Maar het is zeker niet de enige. Er zijn namelijk risicofactoren die we niet in de hand hebben zoals een erfelijke aanleg, hogere leeftijd, diabetes type 1 en behoren tot het mannelijke geslacht. Daarnaast zijn er risicofactoren, die we wel in de hand hebben: overgewicht met vooral een te grote buikomtrek, slechte voedingsgewoonten, gebrek aan lichaamsbeweging, diabetes type 2 (dat zelf vooral berust op de 3 voorgaande factoren), roken en stress. Tenslotte zijn er een aantal meetbare risicofactoren zoals een hoge bloeddruk, een hoge rustpols, te sterk stolbaar of “te dik” bloed, een te hoog gehalte aan de kleverige stof lipoproteïne (a), een te hoog gehalte aan het vrije radicaal homocysteïne en een te hoog triglyceridengehalte. Cholesterol als hoofdschuldige van hart- en vaatziekten aanduiden, is dus zeer kortzichtig.

HDL ‘goed’, LDL zonder meer ‘slecht’? Omdat cholesterol als vetstof niet oplosbaar is in een waterig medium, wordt ze in het bloed vervoerd door bepaalde dragermoleculen, de “lipoproteïnes”. HDL-cholesterol is cholesterol dat is gebonden aan de zogenaamde “High Density Lipoproteïnes”. Deze transportvorm is overtollige cholesterol die wordt vervoerd naar de lever om er verwerkt te worden tot ondermeer galzouten. Ze wordt dan ook terecht een “goede” fractie van cholesterol genoemd. Cholesterol kan ook voorkomen in het bloed als LDL-cholesterol, meer bepaald gebonden aan “Low Density Lipoproteïnes” als dragerstoffen. LDL-cholesterol is een transportvorm van cholesterol die cholesterol aanbiedt aan de miljarden cellen die cholesterol nodig hebben, zoals de teelballen, eierstokken, hersenen en bijnieren. LDL-cholesterol is dan ook helemaal geen “slechte” choleste20 # * 0 ( & ; 0 / % t 0 , 5 0 # & 3

rol! Je kan namelijk een vrij hoge LDL-cholesterol hebben, waarbij toch weinig cholesterol zich afzet op de vaatwand.

De eigenlijke boosdoener: oxycholesterol Bij mensen met een verkeerde levenswijze en vooral slechte eetgewoonten, die te weinig beschermende antioxidanten opnemen via hun voeding, kan helaas wel LDL-cholesterol overmatig door schadelijke “vrije radicalen” geoxideerd worden tot het zogenaamde “oxycholesterol”. En deze zeer kleverige stof is de eigenlijke “slechte” of de “echte slechte” cholesterol, die op de vaatwand gaat aanslibben. Het is dus het gehalte van oxycholesterol die routinematig zou moeten bepaald worden in het bloed om de schadelijkheid van cholesterol in te schatten, in plaats van zoveel belang te hechten aan het totale cholesterolgehalte en het LDLcholesterolgehalte, zoals dat tegenwoordig in de praktijk vooral gebeurt! Er bestaat wel degelijk een test voor, namelijk via het meten van de antilichamen tegen oxycholesterol. Een gehalte van die antilichamen is ideaal onder de 500 mU/ml. Helaas, wat eigenlijk de belangrijkste test is om de schadelijkheid van cholesterol te evalueren, is door vele artsen niet gekend en wordt ook niet terugbetaald. Dat zal er waarschijnlijk niet zo snel van komen, want heel wat mensen met een zogenaamd te hoog cholesterolgehalte maar een laag oxycholesterolgehalte zouden hun cholesterolverlagende medicijnen in de vuilbak mogen gooien en dat zou een grote aderlating zijn voor de farmaceutische industrie….

Vermijd oxycholesterol in de voeding! Hoewel oxycholesterol vooral in het lichaam kan gevormd worden uit cholesterol als teveel schadelijke vrije radicalen ons belagen en we te weinig over beschermende antioxidanten beschikken, bestaat er ook een gevaar dat we al via de voeding rechtstreeks oxycholesterol opnemen. Namelijk als dierlijke voedingsbronnen die cholesterol bevatten, worden gemalen of verpoederd en als vervolgens het verkregen vergrote oppervlak intensief in contact komt met zuurstof uit de lucht, onder hoge druk wordt verwerkt of verhittingsprocessen ondergaat. Om die reden zouden we om onze bloedvaten te beschermen, zeker al uit onze voeding moeten weren:

-

alles wat eipoeder bevat alles wat melkpoeder of gecondenseerde melk bevat kant - en klaarmaaltijden die boter en/of eieren bevatten verpakte geraspte kaas, smelt- en smeerkazen alle frituurwaren, die worden gemaakt van dierlijke producten bereide vleeswaren zoals frikadellen, hamburgers, salami, gebakken spek - melkchocolade - boterkoekjes en gebak dat boter bevat

3FNEFWPSNJOHWBOPYZDIPMFTUFSPMBG Verder hebben we natuurlijk een hele reeks maatregelen ter onzer beschikking om in ons lichaam de vorming van de kleverige boosdoener oxycholesterol uit cholesterol tegen te gaan en het proces van atherosclerose af te remmen: - consumeer zoveel mogelijk verse, biologische groenten en fruit als bronnen van de antioxidante stoffen vitamine C, vitamine A, vitamine E en diverse bioflavonoïden zoals quercetine, rutine, hesperidine, anthocyanen en oligomere procyaniden. Van vitamine C werd recent nog aangetoond dat het de vorming van oxycholesterol tegengaat en naast de verschillende groentesoorten (voorop knoflook, ui, pepers en koolsoorten) werden de laatste jaren vooral bessen zoals bosbessen, zwarte bessen, frambozen, braambessen, gojibessen, acaibessen, cranberries, granaatappel en mangosteen als zeer waardevolle bronnen van vaatwandbeschermende antioxidanten naar voor geschoven - gebruik enkel biologische, ongeraffineerde oliën van eerste koude persing, want dat zijn goede bronnen van het antioxidans vitamine E, die samen met andere vitamine E-bronnen zoals groene groenten, noten en zaden eveneens de oxidatie van cholesterol tot oxycholesterol afremmen - denk aan bronnen van het sterke antioxidans ubiquinol (actieve coenzyme Q10), dat we terugvinden in vette vis (sardienen, makreel, zalm), in biologisch gevogelte, in biologisch rundvlees, in zaden (vooral sesam), noten (walnoten), broccoli, spinazie, peulvruchten (soja, pinda) en zure zuivel - drink elke dag enkele tassen groene thee, dat met vooral EGCG een sterk antioxidans bevat dat de oxidatie van cholesterol tegengaat - gebruik rijkelijk biologische, ongeraffineerde olijfolie van eerste koude persing, want die bevat naast de interessante mono-onverzadigde vetzuren ook het sterke antioxidans hydroxytyrosol, dat cholesterol beschermt tegen oxidatie - neem eventueel extra antioxidanten in onder de vorm van voedingssupplementen op aanraden van een gezondheidsbegeleider of natuurarts zoals de voornoemde vitaminen A, C en E, biofl avonoïden en ubiquinol. Met ondermeer resveratrol, alfaliponzuur, pycnogenol en melatonine bestaan trouwens nog andere antioxidanten die atherosclerose afremmen - maak gebruik van kruiden die de aanmaak van oxycholesterol afremmen: - een absolute topper is gefermenteerde knoflook, waarvan bewezen is dat ze de oxycholesterolvorming met 50 % kan afremmen - ook een curcumapreparaat, indien het voldoende curcuminoïden bevat en eventueel de stof piperine om te opname daarvan te verbeteren, remt ook sterk de oxycholesterolaanmaak af - een wijnpittenextract of dennenschorsextract, rijk aan oligomere procyaniden (OPC)

NATAOS KEY N UTRITION

Krill Oil Superior De super opneembare omega-3 NIEUW! Nu ook in een voordeelpack van 120 capsules * • ondersteunt de circulatie • goed voor de cholesterol60 capsules van 500 mg € 21,95 • CNK 2710-770 spiegel * 120 capsules van 500 mg • behoudt een goede € 39,95 • CNK 2835-395 gemoedstoestand • bevordert het concentratievermogen • houdt beenderen en gewrichten gezond

Krill, een massa garnaalachtige schaaldiertjes, is erg rijk aan de omega-3 vetzuren EPA en DHA. Zijn die ook niet aanwezig in visolie? Klopt. Maar er is een belangrijk verschil. Bij visolie zit de omega-3 immers in de trygliceriden, terwijl die in krillolie gebonden is aan de fosfolipiden. De omega-3 uit krillolie is wateroplosbaar en wordt dus veel beter opgenomen door ons lichaam. Deze vetzuren verhogen bovendien de elasticiteit van de lichaamscellen en absorberen veel beter gezondheidsbevorderende ingrediënten. Plus: in krillolie zit ook Astaxanthine, een sterke vrije radicalenvanger die ons lichaam beschermt tegen oxidatie.

Waarom Krill Oil Superior Van Nataos? • Betere opname dan omega-3 uit visolie (wetenschappelijk bewezen). • Milieubewuste, MSC gecertificeerde oogst zonder bijvangsten. • Meteen en vers verwerkt dankzij Eco-Harvestingtechniek. • Geen enzymatische degradatie en oxidatie. • Rijk aan veresterde Astaxanthine, een sterke antioxidant. • Vrij van dioxines, PCB’s en andere zware metalen.

Vraag naar Krill Oil Superior in de betere natuurvoedingswinkel of apotheek. Meer weten? Bel 052 48 43 00 of surf naar ojibwa.be

WWW.NATAOS.COM

# * 0 ( & ; 0 / % t 0 , 5 0 # & 3

Cola,

de duivel in schapenvacht Als we op de blitse commercials mogen afgaan, dan garandeert het drinken van cola ons vriend-

schap, succes, energie en een stralend uiterlijk. Maar wat we al lang vermoedden, wordt steeds meer door studies bevestigd: dit eigenaardige brouwsel met ingrediënten als geraffineerde suiker, fosforzuur, cafeïne, kunstmatige karamelkleurstoffen, koolzuur en zelfs …. geraffineerd zout is een echt onding dat op verschillende manieren ons lichaam schade kan berokkenen. Is je gezondheid en die van je kinderen je lief, laat dan de cola voor wat ze is!

Gewaagde samenstelling De exacte samenstelling van cola is enkel gekend door de producenten ervan. Waar men vooral geheimzinnig over doet is de aanwezigheid en de hoeveelheid van smaakgevende ingrediënten zoals kaneel, vanille, nootmuskaat, koriander, limoen en sinaasappelolie. Wat wel vaststaat, is het feit dat fosforzuur een belangrijk ingrediënt is van cola. Door dit agressieve zuur kan cola roestplekken verwijderen en een menselijke tand zacht maken, maar verder lijkt het niet zo geschikt als ingredient van een vaak gebruikte dank. Overigens wordt de sterk zure smaak ervan in cola gecamoufleerd door het gebruik van grote hoeveelheden geraffineerde suiker: zo bevat een blik cola van 355 ml liefst 39 g suiker of ongeveer 8 klontjes suiker van 5 g. Wat je ook niet proeft door de vele suiker, is de aanzienlijke hoeveelheid geraffineerd zout (75 mg natrium per blik). Tenslotte zijn ook de niet te verwaarlozen hoeveelheid cafeïne (35 mg per blik) en kunstmatige karamelkleurstoffen ingrediënten waar we ons vragen bij kunnen stellen.

Overgewicht en diabetes De grote boosdoener in cola heet natuurlijk geraffineerde suiker. We hebben eerder in BioGezond al het testament opgemaakt van suiker en uitgelegd dat het overmatige gebruik ervan de kans verhoogt op tal van degeneratieziekten. Ook de link tussen gesuikerde frisdranken, waaronder cola, en overgewicht is onrustbarend. Het overmatig vetweefsel bij overgewicht is namelijk niet louter een opslagplaats van vetten in ons lichaam, we weten inmiddels dat het eigenlijk fungeert als een complex endocrien orgaan dat door het afscheiden van meerdere ontstekingsbevorderende stoffen als resistine, tumor necrosis factor alfa, interleukine 6 en C-reactief proteïne, bijdraagt tot de ontwikkeling van ondermeer diabetes type 2. Een recente, ernstig uitgevoerde meta-analyse van verschillende goed uitgevoerde studies laat er geen twijfel over bestaan: het regelmatig gebruik van cola en andere frisdranken verhoogt het risico op metabool syndroom en diabetes type 21. Ook is inmiddels duidelijk dat zwangere vrouwen die 5 of meer glazen cola per week drinken, 22 % meer kans maken om zwangerschapsdiabetes te ontwikkelen 2.

Hart- en vaatziekten Cola verhoogt ook de kans op hart- en vaatziekten. Zeker al door het ermee geassocieerde overgewicht, waarschijnlijk ook door ingrediënten als suiker en cafeïne. Uit de “Nurses Health Study”, waarbij meer dan 22 # * 0 ( & ; 0 / % t 0 , 5 0 # & 3

88.000 vrouwen gedurende meer dan 24 jaar werden gevolgd, bleek dat vrouwen die 2 of meer glazen cola of een andere frisdrank per dag dronken, 35 % meer kans maakten op hart- en vaatziekten 3. Ook verhoogt cola de kans op hoge bloeddruk, een risicofactor op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten4: vrouwen twee tot drie blikjes cola per dag dronken, hadden 24 % meer kans om hypertensie te ontwikkelen.

Sneller osteoporose Fosforzuur vermindert de opname van calcium en rooft calcium uit de botten. Geraffineerde suiker dan weer is meer algemeen een mineralenrover, die naast calcium, ook leidt tot verlies van magnesium en zink. Deze gegevens suggereren dat cola de kans op osteoporose of botontkalking vergroot. De associatie tussen colaconsumptie en een lage botdensiteit werd dan ook aangetoond bij vrouwen: hoe meer cola ze dronken, hoe lager de dichtheid van het beenweefsel5.

3FMBUJFNFUBOEFSF[JFLUFCFFMEFO Een overmatig gebruik van cola houdt ook verband met nog andere ziektebeelden. Zo heeft wie per dag twee of meer frisdranken zoals cola drinkt, dubbel zoveel kans om de gewrichtsontsteking jicht te ontwikkelen6. Diezelfde hoeveelheid kan schade aan de nieren veroorzaken en de kans op calciumoxalaatnierstenen verhogen7. Veel cola drinken kan

het kaliumgehalte in het bloed verlagen, met als gevolg spierzwakte. Bij extreme hoeveelheden kan dit zelfs leiden tot verlammingsverschijnselen8. Dat een drank die zowel suiker, fosforzuur als cafeïne bevat, niet geschikt is voor kinderen, lijkt uitermate logisch. Het is nog wachten op studies die duidelijk aantonen wat velen al vermoeden: namelijk dat cola ook bijdraagt tot ADHD, concentratiestoornissen, agressiviteit en andere gedragsstoornissen.

Meer kans op kanker? Cola dankt zijn kleur voor een groot deel aan karamel. Helaas gaat het niet om gewone karamel, verkregen door het verhitten van suiker, maar om een kunstmatige karamelkleurstof, waarbij ammoniak en sulfiet onder hoge druk aan verhitte suiker worden toegevoegd. Eén en ander leidt tot de vorming van de stoffen 2-methylimidazole (2MI) and 4-methylimidiazole (4MI). In het kader van de National Toxicology Program van de Amerikaanse overheid bleek dat 2-MI en 4-MI bij dieren alvast leukemie, long-, leveren schildklierkanker kunnen veroorzaken9. Vermoed wordt dat – ondanks de geringe hoeveelheden ervan in cola – deze stoffen jaarlijks toch duizenden kankers veroorzaken bij de Amerikaanse bevolking. Er is alvast aangetoond dat wie 2 of meer cola’s of andere frisdranken per week drinkt, een verhoogde kans heeft op het ontwikkelen van pancreaskanker10.

Zonder suiker niet beter! Wie denkt dat hij de negatieve invloed van cola op de gezondheid kan vermijden door te kiezen voor cola zonder suiker en gezoet met kunstmatige zoetstoffen, moeten we teleurstellen. Het blijft een goedje met fosforzuur, cafeïne, geraffineerd zout en kunstmatige kleurstoffen.

Aspartaam gebruiken in plaats van suiker, verlegt het probleem alleen maar. Deze stof zet namelijk methylalcohol of brandalcohol vrij in ons lichaam, een schadelijke stof die op haar beurt leidt tot de vorming van formaldehyde en mierezuur. En dat kan niet alleen het zenuwstelsel onder druk zetten met klachten als hoofdpijn, depressiviteit, oogproblemen en gedragsstoornissen, het zijn ook stoffen met een potentieel kankerverwekkende werking. 1. Sugar-sweetened beverages and risk of metabolic syndrome and Type 2 diabetes: a meta-analysis. Malik et al. Diabetes Care. 2010 Nov 2. Prospective Study of Pre-Gravid Sugar-Sweetened Beverage Consumption and the Risk of Gestational Diabetes Mellitus. Chen et al. Diabetes Care. 2009 Dec 3. Sweetened beverage consumption and risk of coronary heart disease in women. Fung et al. Am J Clin Nutr 2009. 4. Habitual Caffeine Intake and the Risk of Hypertension in Women. Winkelmayer et al. JAMA 2005 294 (18). 5. Colas, but not other carbonated beverages, are associated with low bone mineral density in older women: The Framingham Osteoporosis Study. Tucker et al. Am J Clin Nutr 2006 oct. 6. Soft drinks, fructose consumption, and the risk of gout in men: prospective cohort study. Choi et al. BMJ. 2008 Febr. 7. Effect of cola consumption on urinary biochemical and physicochemical risk factors associated with calcium oxalate urolithiasis. Rodgers A. Urol. Res. 1999 8. Cola-induced hypokalaemia: pathophysiologcal mechanisms and clinical implications. Elisaf et al. Int J Clin Pract 2009 june. 9. Persbericht CSPI (Centre for Science in Public Interest), febr 2011. 10. Sugar-Sweetened Soft Drink Consumption and Risk of Pancreatic Cancer in Two Prospective Cohorts. Schernhammer et al. cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2010

(Q8 +RHJDDW8GHZLQWHU WHJHPRHW"

.RPXZYLWDOLWHLW SURGXFWKDOHQ

GRATIS

%LMDDQNRRSYDQ6XSHU'LHWSURGXFWHQ]RODQJGH YRRUUDDGVWUHNWLQGHGHHOQHPHQGHZLQNHOV

#*0(&;0/%t0,50#&33

Nieuwtjes over voeding, voedingssupplementen en kruiden Bosbessen remmen mogelijk de groei van borstkankercellen af

Fruit met wit vruchtvlees vermindert het risico op een beroerte

Bosbessen zijn rijk aan anthocyanen en flavanolen, polyfenolen met een sterk antioxiderende werking. Bij muizen werd nagegaan of bosbessenpoeder de groei van borsttumoren kon afremmen. Naast een controlegroep, werd aan 2 groepen muizen een voeding gegeven die voor 5 % en 10 % uit bosbessenpoeder bestond. Na 2 weken werden alle muizen geïnjecteerd met zeer agressieve borstkankercellen. Nog eens 6 weken later werd de groei van de borstkankercellen nagegaan: hierbij vertoonden de groepen muizen met 5 en 10 % bosbessenpoeder respectievelijk 75 % en 60 % minder tumorgroei dan de controlegroep. In een tweede studie werden 2 groepen muizen met borstanker vergeleken: een controlegroep en een groep op 5 % bosbessenpoeder. Hierbij vertoonde de 2e groep 70 % minder metastasen in de lever en 25 % minder metastasen in de lymfeknopen. Indien bij de mens dezelfde gunstige effect zou verkregen worden, zou het equivalent van de 5 % bosbessenpoeder neerkomen op een haalbare dagelijkse hoeveelheid van 300 g bosbessen.

Een team van Nederlandse onderzoekers volgde gedurende 10 jaar een groep van meer dan 20.000 mensen met een gemiddelde leeftijd van 41 jaar, die bij de aanvang van de studie vrij waren van hart- en vaatziekten. In tien jaar tijd kregen 233 mensen van deze groep een beroerte. Bij onderzoek naar de voedingsgewoonten, merkte men dat vooral mensen die fruit met wit vruchtvlees aten, 52 % minder beroerten vertoonden. Per dagelijkse consumptie van 25 g fruit met wit vruchtvlees was er een 9 % lagere kans op beroerte. Bij analyse van de aard van de geconsumeerde vruchten met wit vruchtvlees bleek 55 % daarvan te komen van appelen en peren. Andere bronnen waren bananen, komkommers, bloemkool en cichorei. Men constateerde geen beschermend effect van groene groenten (bladgroenten, sla, kolen), geel/ oranje vruchten en groenten of rode/purperen vruchten zoals kersen, druiven en aardbeien. Uiteraard neemt dat niet weg dat deze gekleurde vruchten en groenten de kans op andere aandoeningen kunnen verlagen zoals diabetes, kanker, dementie en hartinfarct. Het blijft dus zeker de boodschap zoveel mogelijk variatie te stoppen in het pakket van geconsumeerde groenten en fruit. Waarom fruitsoorten met wit vruchtvlees precies helpen beschermen tegen beroerte, ligt waarschijnlijk voor een groot deel bij hun hoge gehalte aan het bioflavonoïde quercetine.

Lynn S. Adams, Noriko Kanaya, Sheryl Phung, Zheng Liu, and Shiuan Chen. Whole Blueberry Powder Modulates the Growth and Metastasis of MDA-MB-231 Triple Negative Breast Tumors in Nude Mice. Journal of nutrition, april 2011.

Mediterraan dieet met olijfolie en noten beter dan medicijnen Bijna altijd wordt bij de aanpak en preventie van hart- en vaatziekten een vetarm dieet aangeraden. Terwijl het steeds meer duidelijk wordt dat vooral een dieet zoals het mediterrane dieet met de juiste vetten (vooral omega-3-vetzuren uit vette vis en noten en omega-9-vetzuren uit olijfolie en noten) en volop groenten en fruit aan te raden is. In een Spaanse studie werd 7500 personen gevolgd, opgesplitst in 3 groepen. Eén groep werd op een vetarm dieet gezet, een tweede groep op een mediterraan dieet, waarbij ongeveer 15 liter olijfolie op 3 maanden tijd wordt opgebruikt en een derde groep op een mediterraan dieet, waarbij dagelijks 30 g noten (walnoten, amandelen, hazelnoten) worden genuttigd. Bij de mensen in deze groepen die door atherosclerose (slagaderverkalking) al een verdikte bloedvatwand hadden, stelde men de sterkste daling van de vaatwanddikte af in de groepen op een mediterraan dieet, verrijkt met olijfolie of noten. Volgens de onderzoekers werd door het verbeteren van het eetpatroon na één jaar een winst bereikt die met reguliere medicijnen doorgaans nog niet na twee jaar kan bereikt worden. Er was ook een beter profiel van de bloedvetten te zien in de 2 groepen op het mediterrane dieet, waardoor 5 % van de mannen en 16,6 % van vrouwen met een medium tot hoog cardiovasculair risico evolueerden naar een laag cardiovasculair risico. In 2007 had een studie met een identieke opzet al bewezen dat een mediterraan dieet leidde tot verminderde bloedspiegels van de “echte slechte” oxycholesterol of geoxideerde LDL-cholesterol. Miguel Angel Martinez-Gonzales et al. Effect of a traditional mediterrean diet on apolipoproteins B, A-1 and their ratio: a randomized, controlled trial. Atherosclerosis sept. 2011.

24 # * 0 ( & ; 0 / % t 0 , 5 0 # & 3

Linda M. Oude Griep et al. White fl esh fruits can cut stroke risk. Journal of the American Heart Association, sept. 2011-09-24

Vitamine D supplementeren kan het globale sterftecijfer sterk doen dalen Sinds enige jaren is het duidelijk geworden dat vitamine D veel meer doet dan louter bijdragen tot sterke beenderen en tanden. Steeds meer duiken studies op dat vitamine D de kans op auto-immuunziekten (zoals MS) verlaagt, de weerstand verhoogt (vb. tegen luchtwegeninfecties), de kans op bepaalde kankers verlaagt (o.a. borst- en colonkanker) en helpt beschermen tegen hart- en vaatziekten. In een land zoals België, waar de gemiddelde blootstelling aan de zon en dus de lichaamsproductie van vitamine D doorgaans te laag ligt, hebben vrij veel mensen een te lage bloedspiegel (minder dan 50 nmol/L) en heel veel mensen een bloedspiegel lager dan de streefwaarde 80 nmol/L. Volgens Dr. William B Grant, auteur van meerdere studies over vitamine D, zou het opvoeren van de vitamine D-bloedspiegel een zeer goedkope manier zijn om het globale sterftecijfer te doen dalen. In een paper berekende hij wat de impact zou zijn van het verdubbelen van een gemiddelde bloedspiegel van 54 nmol/L naar 110 nmol/L in 6 delen van de wereld. Volgens zijn schatting zou dit de levensverwachting in de 6 gebieden met gemiddeld 2 jaar verhogen. Zo zou door dezelfde maatregel de globale sterfte door alle mogelijke oorzaken met 7,6 % afnemen bij Afrikaanse vrouwen tot 17,6 % bij Europese vrouwen. WB Grant. An estimate of the global reduction in mortality rates through doubling vitamin D levels. European Journal of Clinical Nutrition.

MARMA

kwaliteit bovenal

Bouw je een

IJZERSTERKE AFWEER op weerstand

tijd

met IMMUNOTON en geef vreemde indringers geen kans

met een bijzonder extract uit biergist, waarvan de werkzaamheid door wetenschappelijke onderzoeken is onderbouwd

rijk aan bèta-1,3/1,6-glucanen, koolhydraten met een aparte, vertakte structuur, die op een geheel eigen wijze het afweersysteem prikkelen

met een basis van de belangrijkste voe-dingsstoffen voor een sterke weerstand: vitaminen C, D en A en de mineralen selenium en zink

Kokosolie bevat bijna alleen die gezonde vetten die het lichaam snel in energie kan omzetten en dus niet opslaat als lichaamsvet. Kokosolie bestaat voor bijna 50 % uit laurinezuur, dat het cholesterolgehalte (LDL) niet verhoogt.

BESTE

prijs/kwaliteitsverhouding!!

IMMUNOTON globale weerstandsformule om je te wapenen tegen vreemde kiemen en voor een winter zonder zorgen Verkrijgbaar in alle natuurvoedingswinkels en bij de apotheek op bestelling (CNK 2677-664) [email protected] - www.mannavita.be

Distributeur :

MARMA bvba

Esperantolaan 5a · 3300 Tienen [email protected] · www.marma.be

Etherische olie in de kijker

laurier (Laurus nobilis) Het blad van de laurier wordt al lang in de keuken gewaardeerd als een aparte smaakgever voor ondermeer stoofpotten, marinades en soepen. Maar ook in de aromatherapie heeft de laurier (Laurus nobilis) zich de laatste decennia een uitstekende reputatie opgebouwd. De essentiële olie ervan kan dankzij een brede infectiewerende werking, sterk slijmoplossende eigenschappen, een pijnstillend effect en een harmoniserende werking op het zenuwstelsel, zeer breed worden ingezet. Laurierolie wordt dan ook in veel bereidingen met andere essentiële oliën gecombineerd.

Botanische aspecten De laurier is een tot 100 jaar oud wordende, groenblijvende struik of boom (max. 15 m), die afkomstig is van het oostelijke Middellandse Zeegebied (Turkije, Griekenland). Typisch zijn de leerachtige, elliptische en spits eindigende bladeren, die bovenaan glanzend donkergroen en onderaan lichter van kleur zijn. De crèmegele bloemen worden gevolgd door donkerpaarse bessen. Er zijn 75 à 95 kg bladeren en twijgen nodig om via stoomdistillatie 1 liter van een kleurloze tot licht geelgroene essentiële olie op te leveren. De geur ervan is kruidig zoet, met elementen van kruidnagel en eucalyptus.

Belangrijke inhoudsstoffen Vooral oxiden met tot 50 % 1,8-cineol en monoterpeenalcoholen met vooral linalol (8 tot 20 %), alfaterpineol (1,5 à 4,5%) en terpineen-1,4-ol (2,5 %). Verder ook monoterpenen zoals alfapineen (4 à 6 %), bètapineen (3 à 5 %), sabineen (4,5 %) en myrceen; esters met terpenylacetaat (2,5 à 6,5 %) en linalylacetaat; fenolen (3 % eugenol), fenolische ethers (eugenol 2,5 à 7,5 %); sesquiterpeenlactonen (1,8 % costunolide).

Belangrijkste eigenschappen en indicaties; toepassingen Laurier is een essentiële olie die omwille van een antibacteriële, antivirale en schimmelwerende werking breed kan worden ingezet bij luchtwegen- en mondinfecties en om het afweervermogen te verhogen - om algemeen de weerstand te verhogen: 1 à 2 druppeltjes laurierolie in een lepeltje honing, 2 maal per dag - bij griep of andere virale infecties zoals mononucleose (Ziekte van Pfeiffer, klierkoorts) kan men 20 druppels laurierolie mengen met 50 druppels saro (Cinnamosma fragrans), 10 druppels witte tijm (Thymus vulgaris CT thujanol) en 20 druppels van een draagolie. Van dit mengsel 6 maal per dag 15 druppels op de borst en 15 druppels op de bovenrug aanbrengen, gedurende 3 dagen. Ondertussen kan eventueel de orale inname van oregano-olie gestart worden (3 maal 1 à 2 druppels op een lepeltje olie of honing of 3 maal 2 capsules) - bij een neusverkoudheid kan men 20 druppels laurierolie mengen met 50 druppels saro (Cinnamosma fragrans), 10 druppels pepermuntolie (Mentha X piperita) en 30 druppels van een plantaardige olie. Daarvan tot 5 dagen lang 3 maal per dag 8 druppels op de borst aanbrengen, 3 maal 3 druppels op het voorhoofd en 4 tot 6 maal per dag 1 druppel op de neusvleugels. 26 # * 0 ( & ; 0 / % t 0 , 5 0 # & 3

-

-

Om slijmen te helpen losmaken bij een borstverkoudheid en de luchtwegen te ontsmetten: 2 à 3 druppels laurierolie in een kom brengen, overgieten met kokend water; de stoom inhaleren bij een tandabces kan men 20 druppels laurierolie mengen met 10 druppels pepermuntolie (Mentha X piperita), 10 druppels strobloemolie (Helichrysum italicum) en 20 druppels Sint Jansolie. Van dit mengsel kan men elke uur 2 druppels op het abces aanbrengen tot merkbare verbetering

Ook op de huid helpt laurierolie infecties in te dijken. - Bij wratten is een basisrecept 25 druppels laurierolie, te mengen met 50 druppels tea tree (Melaleuca alternifolia) en 25 druppels pepermuntolie (Mentha X piperita). Breng ’s morgens en ’s avonds 2 druppels van deze synergie aan op de wrat gedurende 4 à 6 weken. - Bij een huidabces kan men 30 druppels laurierolie mengen met 30 druppels tea tree (Melaleuca alternifolia), 20 druppels exotische basilicum (Ocimum bascilicum spp. basilicum) en 20 druppels Sint Jansolie. Van dit mengsel 3 à 4 maal per dag 3 druppels op het abces aanbrengen gedurende 10 dagen. - Bij een schimmelinfectie van de huid is de combinatie van 30 druppels roosgeranium (Pelargonium X asperum), 15 druppels laurierolie, 15 druppels tea tree (Melaleuca alternifolia) en 20 druppels Sint Jansolie werkzaam. Daarvan 3 maal daags 4 à 6 druppels lokaal aanbrengen gedurende 2 à 3 weken. Opmerkelijk is de analgetische (pijnstillende) werking van laurierolie, die goed tot zijn recht komt met een andere pijnstillende olie zoals pepermunt of met ontstekingswerende oliën zoals citroeneucalyptus en strobloem. - Bij artrosepijn, rugpijn of lumbago (spit) is een synergie van 20 druppels laurierolie, 20 druppels strobloemolie (Helichrysum italicum), 20 druppels citroeneucalyptus (Eucalyptus citriodora) en 20 druppels van de draagolie Sint Janskruid ideaal. 3 maal per dag 4 tot 6 druppels op de pijnlijke zone inmasseren. - Een lokaal pijnstillend mengsel toe te passen op bvb. een stijve nek, een jichtaanval of een pijnlijke plek na een stoot of kan je maken door 20 druppels laurierolie, 10 druppels pepermuntolie (Mentha X piperita) en 10 druppels strobloemolie (Helichrysum italicum) te mengen met 20 druppels van de draagolie Sint Janskruid. 4 à 6 druppels per keer op de pijnlijke zone aanbrengen.

Bachbloesemtherapie

$&3"50(Loodkruid) Sterkt het vertrouwen in eigen intuïtie

In deze moderne tijden, waarin we via het onderwijs aan een zwaar leerprogramma worden onderworpen en we door de verschillende media met een overvloed van informatie worden overstelpt, is de mens veel minder dan vroeger geneigd om voort te gaan op zijn inwendige stem of buikgevoel. Sommige mensen hebben zelfs totaal geen vertrouwen in eigen intuïtie en zijn zo onzeker in hun besluitvorming, dat ze voortdurend de raad van anderen nodig hebben. Voor meer innerlijke zekerheid en een degelijk oordeelsvermogen, ontwikkelde Dr Bach de bloesem van Cerato (Loodkruid).

Eigen intuïtie wantrouwen Cerato is inderdaad de aangewezen bloesemremedie voor twijfelende personen die hun eigen intuïtie wantrouwen en daardoor onzeker zijn in hun besluitvorming. Vaak gaat het om mensen die wel veel informatie verzamelen maar er in de praktijk niet veel mee aanvangen. Ze beseffen eigenlijk niet dat ze zelf voldoende kennis in huis hebben om een gefundeerde beslissing te nemen en negeren dus hun inwendige stem volledig. Bovendien betwijfelen ze een pasgenomen beslissing vaak al het volgende moment.

-

-

-

bij mensen die kennis en informatie verzamelen zonder ze in praktijk om te zetten als men teveel de neiging heeft om de gedragingen en het voorkomen van andere personen te imiteren bij kinderen die op examens goede antwoorden weer doorhalen bij schoolgaande jeugd van wie de intuïtie wordt onderdrukt door de hoge eisen van het leerprogramma aan het verstand

Steeds raad vragen aan anderen Omdat iemand die Cerato nodig heeft, niet in staat is een eigen oordeel te vormen, zal hij voortdurend raad vragen aan anderen of de algemeen geldende conventies omtrent een bepaalde zaak zoveel mogelijk proberen te volgen. Soms hecht hij zoveel waarde aan andermans mening, dat hij een lichtgelovige, onzekere en zelfs domme indruk kan maken. En typische uiting van het gebrek aan een eigen mening is het nauwgezet volgen van de laatste mode of het aldoor inpikken op de nieuwste trends. Soms kan het zover gaan dat men andere personen, die men bewondert, gaat imiteren.

Innerlijke zekerheid Met de bloesem van loodkruid kan men weer vertrouwen op zijn eigen oordeel. Men krijgt de rustige zekerheid dat de eigen beslissingen de goede zijn, zonder zich teveel op de mening van anderen te verlaten. Men kan weer intuïtief beslissingen nemen en wegen inslaan, die naderhand de juiste blijken te zijn. Ook kan men veel beter informatie verzamelen en verwerken om de essentie ervan in de praktijk om te zetten.

Wanneer kan men aan Cerato denken? -

-

-

als men aan een andere vraagt ‘wat zou jij doen in mijn plaats?’, terwijl men nochtans zelf een goed gefundeerde eigen mening heeft als men teveel belang hecht aan de heersende mode of trend, aan wat ‘in’ is als men al te sterk is gesteld op algemeen geldende conventies bij mensen die steeds de laatst gehoorde aanbeveling volgen bijv. voor het behandelen van een ziekte # * 0 ( & ; 0 / % t 0 , 5 0 # & 3

#*0-0(*4$)&8*+/5*1

MINERVOIS '3"/,3*+,

van de Grenache wit en rood, Syrah, Mourvèdre, Rousanne en Muscat. Deze variëteiten zijn goed geschikt voor het warme en droge klimaat. Ook aanzienlijke investeringen in nieuw modern materiaal deden hun duit in het zakje. De wijnen die we hier voorstellen zijn van het huis ‘La 3Ò[F(SBWBEFvan de gebroeders Andrieu die reeds de vierde generatie wijnbouwers zijn in de familie. Met zijn 96 Ha wijngaarden is La Rèze Gravade de grootste biologische wijngaard in deze regio.

Het gebied Minervois ligt tussen Carcassone en Narbonne, begrensd door het canal du Midi in het zuiden en het Montagne Noire in het noorden. De appellatie ’Mi- )VOXJKOFO nervois’ ligt tegenover deze van Corbières, aan de an- t L’Olivier blanc is gemaakt met 80% Grenache blanc, 10% Rousanne en 10% Muscat. Witte vruchten (meloen en mango), aangename EFSFLBOUWBOIFUEBMWBOEF"VEFJOEFVJUMPQFSTWBOIFU toetsen van citrus in neus en mond. Rond en zacht. Finale van rijpe $FOUSBBM.BTTJFG%F[FA"0$BQQFMMBUJPOPOUMFFOUIBBS vruchten. Geschikt als aperitief, met charcuterie en wit vlees. naam aan het versterkte dorpje Minerve, gesticht door t L’Olivier rouge, van de druiven 60% Syrah, 30% Carignan, 10% EF3PNFJOFOEJFIFUBBOIVOHPEWBOEFXJKTIFJEXJKEMourvèdre. Rijpe cassis en kers in de neus, tikje kruidig en iets geEFO%JUEPSQKFXBTÏÏOWBOEFMBBUTUFCBTUJPOTWBOEF rookt met rood steenfruit in de mond. Gaat bij alle voorgerechten, wit ,BUIBBSTFLFUUFST en rood vlees. Hier wordt vooral rode wijn geproduceerd, hoewel er recentelijk ook zeer goede rosé en witte wijnen gemaakt worden. De laatste jaren zijn meer en meer wijnboeren zich bewust geworden van het belang van de kwaliteit en hebben begrepen dat betere druivensoorten moesten aangeplant worden in plaats van de zeer productieve soorten zoals de Aramon of Alicante Bouchet. Zo wordt nu veelvuldig gebruik gemaakt

Bio, ook in uw glas! Het grootste aanbod van biologische wijnen uit : Frankrijk, Italië, Duitsland, Bulgarije, Oostenrijk, Spanje, Portugal, Australië, Argentinië, Chili en Zuid Afrika.

BIOTIEK

Invoerder Groot- en kleinhandel 270 wijnen van 79 biologische en biodynamische wijnbouwers

Degustatiedagen in Zoersel en Galmaarden-Vollezele Vraag vrijblijvend uitnodiging, prijslijst en wegbeschrijving OF kijk voor alle info op

www.biotiek.be Adres ZOERSEL : BIOTIEK Ten Hoflaan 22 2980 Zoersel Tel. 03-312 24 38

Adres Huis Pelsenbroek Langestraat 6 1570 Vollezele Tel. 054-56 91 21

28 # * 0 ( & ; 0 / % t 0 , 5 0 # & 3

t Le Moulin des Nonnes blanc. Druiven: 50% Rousanne, 40% Grenache blanc, 10% Muscat Petit Grain. Expressieve neus met citrusvruchten en meloen. Hint van hout (3 maand op eik gerijpt). Finale met iets honing en vanille. Rijke wijn met wit fruit en minerale toetsen. Vol, subtiel. Ideaal aperitief en bij fijne vis in botersaus. t Gouden medaille op de “Concours Général Agricole” in Parijs 2010. t Voor deze klasrijke wijnen betaalt u 7,45 (voor de l’Olivier) en 8,95 (voor de Moulin des Nonnes) Antoon DE PAEPE Invoerder voor België: www.biotiek.be

.)%57 /VERWINANGST STRESS ENSLAAPPROBLEMENOP NATUURLIJKEWIJZE

:ENBEVISNUOOKVERKRIJGBAAR INHEERLIJKEREEPJES METCHOCOLADESMAAK ALS(APPY$REAM

$E MODERNE PRESTATIEMAATSCHAPPIJ EIST STEEDS MEER VAN DE MENS $AARDOOR SLAGEN VEEL MENSEN ER NIET MEER IN OM ´SAVONDSTOTRUSTTEKOMEN WATLEIDTTOTSTRESSENSLAAPPROBLE MEN #HRONISCH SLAAPTEKORT HET JACHTIGE LEVEN EN DE VREES OM NIET TE KUNNEN VOLDOEN AAN DE HOGE EISEN VAN WERK OF GEZIN VEROORZAKEN NOG MEER STRESS EN SLAPELOOSHEID WAT UITEINDELIJK KANLEIDENTOTCHRONISCHEANGSTTOESTANDEN :%."%6 IS EEN POEDER OP BASIS VAN POMPOENPITTEN EN NATUURLIJKE INGREDIpNTEN OPLOSBAAR IN WATER OF VRUCHTENSAP $OOR ZIJN UNIEKE SAMENSTELLING VERZEKERT :ENBEV OVERDAG EEN BETER HUMEUR BETERE STRESS BESTENDIGHEID MINDER ANGST EN EEN VERHOOGD GEVOEL VAN WELZIJN 7ANNEER HET ³SAVONDSWORDTINGENOMEN ZORGT:ENBEVVOOREENRUSTIGE NATUURLIJKESLAAP

:ENBEV(APPY$REAMISEENGEZONDE ENNATUURLIJKESNACKDIEZOWELOVERDAGALS SÁVONDSKANGENOMENWORDENOM DEONTSPANNINGENDEGOEDENACHTRUST TEBEVORDEREN

%ENDAGELIJKSEDOSIS:%."%6ZORGTERVOORDATUUITGERUSTDEDAGKANBEGINNENENHELPTUOMHETJACHTIGELEVENBETERAANTEKUNNEN

6OORMEERINFO SURFNAARWWWZENBEVBEOFBEL

0K*CXB%FSPFDL

YOURHEALTH OURMISSION

W

Nature & Cie Biologische glutenvrije producten

NIEU

Ontdek onze biologische glutenvrije producten. Glutenvrij «Nature et Compagnie» vervaardigt enkel glutenvrije producten

Biologisch Al onze producten worden vervaardigd met uitsluitend ingrediënten van gecontroleerde biologische teelt.

Distributie

Voor heel de familie De producten van «Nature et Compagnie» leunen kwa smaak heel dicht aan tegen de producten die gluten bevatten : zij kunnen dus door heel de familie genuttigd worden.

Verkrijgbaar in elke goede natuurvoedings- en bio winkel

!$%%"# %$* ( * ! ) *''')

BioGezond Info

Dr. Fix Eelt en Hielkloven Peeling Socks ‘Bio, de renaissance van de echte smaak’

BIO. DE RENAISSANCE VAN DE ECHTE SMAAK. CAMPAGNE GEFINANCIERD MET STEUN VAN DE EUROPESE UNIE EN VLAANDEREN

Een topfotografe, enkele bekende Vlamingen en heerlijke bioproducten. Dàt zijn de ingrediënten van de nieuwe biocampagne. Die zette vanaf PLUPCFSEFBVUIFOUJFLFTNBBLWBO CJPJOEFLJKLFSPQUWFOPQEFXFCTJUF waar je meteen ook een eigen familieportret kan winnen. Helemaal in de DMBJSPCTDVSTUJKMWBOEFDBNQBHOF

Deze nieuwe biocampagne kan rekenen op Europese cofinanciering. Dat maakt het mogelijk opnieuw extra in te zetten op de promotie van bioproducten. Vanaf dit jaar wordt het biogarantie-logo ook duidelijk gekoppeld aan het Europese biologo. Dat zal voor de consument steeds herkenbaarder worden, nu het verplicht is op alle bioverpakkingen. De boodschap van de nieuwe campagne is dat je met bioproducten kan genieten van de echte authentieke smaak van de producten, en dat met respect voor de drie duurzaamheids-P’s: people, planet en profit. Dus goed voor de mens, goed voor het milieu én economisch rendabel. VLAM mikt met deze campagne in eerste instantie op de ‘medium en light users’, dus klanten die niet systematisch kiezen voor bio. Daarom wordt nu ook actie gevoerd buiten de traditionelere natuurvoedingswinkels. Elk jaar wordt daarom één supermarktketen uitgenodigd. Dit jaar start de campagne in de BioPlanets, waar het de bedoeling is om klanten te laten kennismaken met andere bioproducten dan die ze normaal kopen. Inspirerende bioboekjes bundelen enkele receptjes met een handige seizoenskalender en spelen uiteraard de troeven van bioproducten uit.

je k e o h s ’ t Geer

8BBSTDIJKOMJKL JT IFU LSVJE NFU EF TUFSLTUF JOXFSLJOH PQ IFU JNNVVOTZTUFFN EF "NB[POFQMBOU LBUTLMBVX 6ODBSJBUPNFOUPTB Niet alleen stimuleert deze plant het afweervermogen ter preventie of bij de aanpak van allerhande infecties, ook helpt ze een verkeerd werkend immuunsysteem weer in goede banen te leiden, zodat ondermeer allergische verschijnselen en gewrichtsontstekingen kunnen getemperd worden. Katsklauw dankt zijn werking vooral aan de zogenaamde “pentacyclische oxindole alkaloïden”. Een groot probleem is helaas het feit dat de veel minder werkzame en verwante soort Uncaria guianensis heel vaak in voedingssupplementen opduikt. Een hoogwaardig katsklauwpreparaat dat zeker afkomstig is van de soortzuivere Uncaria tomentosa en dat een hoge dosis pentacyclische oxindole alkaloïden bevat, is CAT’S CLAW PLATINUM van Mannavital.

30 # * 0 ( & ; 0 / % t 0 , 5 0 # & 3

Eelt en hielkloven verwijderen terwijl je zelf MFLLFS POUTQBOOFO BDIUFSPWFS MFVOU %BU JT OV mogelijk, zonder een bezoek aan de pedicure te CSFOHFO%F&FMUFO)JFMLPWFO1FFMJOH4PDLTWBO Dr. Fix geven je voeten een heerlijke en effecUJFWFCFIBOEFMJOH JOTMFDIUTNJOVUFO De sokken bevatten enzymen die de dikke, harde eeltlaag zachter maken en het natuurlijke vervelproces van de huid op gang brengen. Een aantal dagen later gaat de huid flink vervellen. Wanneer deze na 7 à 10 dagen volledig heeft losgelaten, komt er ‘jonge’ huid tevoorschijn welke er weer mooi, fris en stralend uit ziet. Direct na de behandeling voelen je voeten zijdezacht aan, en na een week zijn ze als herboren. 5*1: Gebruik om een optimaal resultaat te behouden Dr. Fix 24/7 Voetprotect. Deze voetcrème hydrateert de voeten en houdt de huid zacht en soepel. -

Direct zijdezachte voetene Verwijdert eelt en kloven Vernieuwde huid na een week

PK Benelux BVBA - Henri van Heurckstraat 15 / 2000 Antwerpen Meer weten? 0800-73183 (gratis/gratuit) - www.pkbenelux.com

#FMHFOPWFS'BJS5SBEF %FNFFSEFSIFJEWBOEF#FMHFOLFOUGBJSUSBEFFOTUBBUFSQPTJUJFGUFHFOPWFS5PDILPPQUTMFDIUTJFUTNFFSEBOEFIFMGUFFSMJKLFQSPEVDUFOFOJTFFONJOEFSIFJEFSWBOPWFSUVJHEEBUIVOBBOLPPQFDIUFFO WFSTDIJMNBBLU%F[FSFTVMUBUFOCMJKLFOVJUFFOSFDFOUFPQJOJFQFJMJOH WBO IFU #FMHJTDI 0OUXJLLFMJOHTBHFOUTDIBQ #5$ +BBSMJKLT HSJKQU #5$EF8FFLWBOEF'BJS5SBEF UPUPLUPCFS BBOPNUFQFJMFO naar de mening en houding van Belgen over fair trade. 8 op 10 Belgen kent fair trade en staat er positief tegenover. Oxfam en Max Havelaar zijn hierbij duidelijk de referenties: ze scoren 8 op 10 op het vlak van vertrouwen. De positieve houding van Belgen resulteert niet altijd in de concrete aankoop van fairtradeproducten: 57% van de Belgen kocht gedurende het afgelopen jaar eerlijke producten. Koffie (66%), fruit (50%) en chocolade (43%) vormen de koplopers. De tevredenheid is wel opvallend: 96% van de mensen die fairtradeproducten koopt, is tevreden tot zeer tevreden over zijn aankoop. De meerderheid van de respondenten vindt het heel positief dat fairtradeproducten te koop zijn in supermarkten. 74% geeft aan dat eerlijke handel belangrijk is voor ontwikkelingslanden. Toch is slechts 24% ervan overtuigd dat hun individuele aankoop echt bijdraagt tot de ontwikkeling van kleine producenten. Voor 84% zou een garantie hierop een stimulans zijn om meer fair trade te kopen. “Het is dus belangrijk dat de actoren van de sector, de overheid en de media aantonen wat fair trade concreet kan veranderen voor de bevolking in het Zuiden. Dit kan door middel van reportages, getuigenissen van producenten of aangepaste sensibilisatiecampagnes” aldus Samuel Poos, coördinator van het Trade for Development Centre (een programma van BTC). Op de vraag “Denkt u dat eerlijke handel ook moet toegepast worden ten voordele van Europese boeren?” antwoordt 69% positief. 10% vindt dat eerlijke handel voorbehouden moet blijven aan arme landbouwers uit de landen in het Zuiden.

VWHKXOSELMKHUIVWNZDDOWMHV fytostar.be

L RU

H XO

H I QHO RUP JL

Sambu® Guard

,PPXQRIRUWHYOLHUFRPSOH[ 6DPEX*XDUGLVGHNUDFKWLJHLPPXQLWHLWVERRVW HUYDQ)\WRVWDUYRRUGHPRPHQWHQGDWMHZHHU VWDQGKHWH[WUDQRGLJKHHIW 6DPEX *XDUG NDQ GRRU KHW KHOH JH]LQ ¶KHUIVW HQ ZLQWHU· JHEUXLNW ZRUGHQ RP KHW DIZHHUV\V WHHPYDQKHWOLFKDDPWHDFWLYHUHQ 2RNYHUNULMJEDDULQKDQGLJH]XLJWDEOHWWHQ :HQVWXPHHULQIRUPDWLH" &RQWDFWHHU2&(%,2LQIR#RFHELRFRP 9HUNULMJEDDUELMXZQDWXXUZLQNHO

)ORUDGL[KHOSWMHHU]RZHHUERYHQRS

ÁRUDGL[EH

)XWORRV"/XVWHORRV"9HUPLQGHUGHSUHVWDWLHV" 'LW NDQ GRRU HHQ LM]HUWHNRUW WLMGHQV HQ QD GH ]ZDQJHU VFKDSWLMGHQVGHPHQVWUXDWLHSHULRGHRIKHUVWHOSHULRGH HHQDIVODQNGLHHWELMYHJHWDULsUVHQGXXU VSRUWHUV

)ORUDGL[ NUXLGHQLM]HUHOL[LU

JRHGRSQHHPEDUHYRUPYDQLM]HU KRXGWMHHQHUJLHODQJGXULJRSSHLO NUXLGHQ NUXLGHQPL[ULMNDDQYLWDPLQH& % EHODVWG EHODVWGHVSLMVYHUWHULQJ VWRHOJDQJQLHW DOFRKRO DOFRKROYULMQDWXXUSURGXFW ]RQGHUFRQVHUYHULQJVPLGGHOHQ ]]RQGHU )ORUDYLWDO LV GH JLVW HQ JOXWHQYULMH ) )ORUDYLW IRUPXOHYDQ)ORUDGL[ IIRUPXOH

DOWLMGPDDU

02(" 2RNYHUNULMJEDDU DDU LQWDEOHWYRUP P

1DWXUDOKHDOWKFDUHVLQFH

NUXLGHQLM]HUHOL[LU NUX YYRRUPHHUHQHUJLH 9HUNULMJEDDUELMXZQDWXXUZLQNHO 9 HUN NULMJEDD LQIR#RFHELRFRP LQIR

V.U. Hagor NV Remylaan 4C bus 9 3018 Wijgmaal

Deel de geheimen van de natuur Met LunaeTerra haalt u Demeter-producten in huis, geteeld volgens de biologisch-dynamische landbouwprincipes. Onze vruchten zijn gekweekt met een onwrikbaar respect voor het landschap, door middel van een natuurlijk bodembeheer en in symbiose met de biodiversiteit. Wij delen met u de geheimen van de natuur door de allerkrachtigste producten op uw tafel te zetten.

VERRASSEND LEKKER! De vruchtensappen van LunaeTerra, de natuurlijke kracht. Nu in uw Biowinkel.

www.demeter-bd.nl

Duurzame mobiliteit. Aan de statines. Visolie of algenolie. Cola. Uw natuurwinkel: uw partner in gezondheid! diverser dan u denkt! wat nu?

Recommend Documents