Duurzaam Ondernemen Milieubarometer Philippe Tavernier POM West-Vlaanderen ‘Grootkeukenstudiedag : Duurzaamheid en catering: modetrend of toekomst? Gent 23 – 11-2011 Low
1
Gangbare definitie : Duurzaam Ondernemen? “Een continu verbeteringsproces waarbij ondernemingen vrijwillig en op systematische wijze economische, milieu- en sociale overwegingen op een geïntegreerde en coherente manier in de hele bedrijfsvoering opnemen en waarbij overleg met stakeholders, of belanghebbenden van de onderneming deel uitmaakt van dit proces” (ICDO – referentiekader MVO)
2
Duurzaam ondernemen Evenwichtige aandacht in bedrijfsvoering voor: • PLANET (reductie milieubelasting) • PROFIT (verbeteren ondernemersklimaat) • PEOPLE (verbeteren werknemersklimaat) Communicatie en dialoog met STAKEHOLDERS!
Passion
People ‘ Streven naar winst met oog voor milieu en menselijke aspecten zowel binnen als buiten het bedrijf’
Participation Policy Planet
Profit 3
Enkele basiskenmerken DO • • • • • • • • •
Integreren in beleid : Missie - Visie – Strategie Langtermijnperspectief Eigen bedrijfsvoering, beleid, proces in vraag stellen Ketenbenadering (ook buiten grenzen bedrijf kijken) Dialoog en overleg met stakeholders Essentieel onderdeel: transparantie in bedrijfsvoering Continue verbetering Meten is Weten Teamwerk
4
Ketenbenadering - Duurzaamheid toepassen (klimaat impact) 3 niveaus
Suppliers • They reduce for us
Organisation • We reduce
Clients/Users • We reduce for them
Communiceer uw objectieven intern Monitoring – meten is weten Leg prioriteiten : start met de belangrijkste aspecten en met quick wins Communiceer vooruitgang intern en daarna extern
Herinvesteer winst uit winstgevende acties in minder winstgevende acties 5
Thema’s DO People
Planet
Profit
• Eco-efficiëntie • Rationeel watergebruik • Energie • Afvalpreventie • Mobiliteit • Ketenbeheer • Cradle to cradle • Duurzaam aankopen • Bedrijventerreinmanagement • Duurzaam bouwen • Biodiversiteit
• • • • •
• • • •
• • • • •
Veiligheid Gezondheid Diversiteit Balans werk-privé Werknemersbetrokkenhei d Werknemerstevredenhei d Opleidingen Competentieontwikkeling Eerlijke handel Maatschappelijke betrokkenheid
• • • • • •
Meten is weten Gebruik KPI‟s Behoorlijk bestuur Duurzaam internationaal ondernemen Familiaal charter Duurzaam beleggen Stakeholdermanagem ent Duurzame klantrelaties Duurzaamheidsrappor tering Communicatie
6
DO Traject
DO - Team – – –
First movers Ambassadeurs complementair
Indicatoren – – –
People Profit Planet
Barometer – – –
Middel Duiding Actie
Acties Duurzaam Ondernemen Data verzamelen – –
Tijd Toegang
Rapporteren – –
Binnen de tool Basis voor duurzaamheidsrapport 7
10 redenen om DO toe te passen 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Anticiperen op evoluerende wetgeving Beleidsmatig : Managementsystemen of overkoepelend beleid Commerciële voordelen – nieuwe marktkansen Kostenbesparing ‘win-win’ Innovatie - Productdiversificatie Vanuit persoonlijke overtuiging – waardegedreven ondernemerschap – maatschappelijk engagement Verhogen medewerkerstevredenheid - betrokkenheid Omdat het product dit zelf vereist Logo’s - Labelling - etikettering Imago – reputatiemanagement naar alle stakeholders
Bron: Beco
8
Burger/consument verwachten meer duurzaamheid van bedrijven Not harming the environment Treating employees fairly Ensuring responsible supply chain
Milieu is prioriteit
1
nummer voor burgers.
Providing Quality products/services at lowest price Applying same high standards globally Reducing impact on climate change Improving education/skills in surrounding communities Listening/responding to public concerns Increasing global economic stability Helping reduce rich-poor gap Reducing human rights abuses Supporting charities/community projects Solving social problems Supporting progressive government policies Source: Globescan
9 1-12-2011
9
Waarom Duurzaam Ondernemen ?
• Klanten passen zich aan : For 24% of the population, climate change is biggest world issue - after famine and water supply (29%) 66,8% would punish an unsustainable brand by buying less 47% consumers changed product or brand because of presence label Majority of consumers are ready to pay more for sustainable products/services … (source: EU commission study & Yearly Sustainable Barometer 2011)
• Concurrenten passen zich aan : Naast prijs/kwaliteit/ dienstverlening wordt ‘eco-klimaat’ een competitieparameter 10
De ‘hype’ van MVO en Duurzaam Ondernemen Proliferatie aan certificaten – labels – logo‟s Wildgroei aan „awards‟
Enquetes en Onderzoeken Toenemende interesse van overheid, NGO’s, Burger
Toenemende interesse van bedrijven voor MVO
Pers – Internet – sociale netwerken Green Marketing <-> “Greenwashing” 11
DO – Certificaten barometer •Managementsystemen •ISO 26000 •Global Reporting Initiative •MVO-Prestatieladder •Charter DO •Productcertificaten •Duurzame handelssystemen -> algemeen of sectoraal -> lokaal of internationaal -> Overheid – bedrijven – NGO’s
Bron : PULSE-project ‘ondernemingen en ontwikkelingssamenwerking’ – Leuven Centre for Global Governance Studies
12
Toeristische ecolabels
de Groene Sleutel • Green Key is een internationaal keurmerk • 1 label voor verschillende doelgroepen: hotels, campings, jeugdherbergen, zomerhuisjes, restaurants, recreatiedomeinen en congrescentra. • Nederland en Frankrijk hebben een Groene Sleutel en een la Clef Vert • FEE international heeft andere succesvolle programma's zoals Blauwe Vlag en ecoschools • Samenwerking tussen FEE en UNWTO • Milieucriteria , aandacht voor management + educatie 14
Evolutie Gehonoreerden West-Vlaams Milieucharter en Charter Duurzaam Ondernemen 10 thema’s
Milieucharter 15
Charter Duurzaam Ondernemen
1. Behoorlijk bestuur 2. Maatschappelijk engagement 3. Communicatie 4. Mensvriendelijk ondernemen 5. Duurzaam investeren, aankopen, productontwikkeling 6. Risicobeheersing 7. Ketenbeheer 8. Klimaat en energie 9. Kwaliteit leefomgeving 10. Mobiliteit
Green Marketing <-> Green Washing •Het Dexia Verhaal more than green paint
•De zonnepanelenhype • FSC-label • Geloofwaardigheid
16
Enkele Bedrijfsgetuigenissen 17
DO en VOEDING bij ALPRO “Healthy Alpro” broodje Info sessies diëtist
Fruitbox Donderdag = Veggie Dag
18
T&VH Gezonde voeding
• Doorlichting bedrijfsrestaurant - SANA Passion for Health • Gezonde maaltijd; aanduiding gezonde broodjes; meergranen broodje • Lancering: kok Patrick Devos + gratis stuk fruit + tip over gezond leven • 5 gezonde kookworkshops (Syntra West) • Eigen kookworkshops in restaurant 19
Jaar van de gezondheid bij Arcotec
2x/jaar fietstocht Gezondheidstips in bedrijfskrant
Een maand lang 1dag/week gratis fruit
Yoghurt automaat 20
Niet enkel in de fabriek wordt er gemeten.... De keten van chips 22%
Bij chips ligt 59% van onze “carbon footprint” buiten onze eigen processen
Aardappelteelt
20% Zonnebloem -teelt
Bakproces
Transport
Afval
2% Kruiden
15% Verpakking
30%
9%
2%
Samenwerking met leveranciers om ons product duurzamer te maken
21
19-11-2011
21 21
Duurzaamheid: voeding en gezondheid • Honderdduizenden mensen genieten dagelijks van onze
breed assortiment. Het is voor ons dan ook vanzelfsprekend dat we er alles aan doen om ervoor te zorgen dat ze van optimale kwaliteit zijn. • Ons voornemen om betere producten te maken, zonder afbreuk te doen aan smaak, hebben we op groepsniveau vertaald in heel concrete doelstellingen, waarvoor 2006 als referentiejaar geldt: – 25% minder zout tegen 2015 – 15% minder vet tegen 2020 – 25% minder suiker tegen 2020
• We willen er tevens voor zorgen dat de consument weet wat
hij eet en dat hij een bewuste keuze kan maken. We verschaffen hem daarom duidelijke informatie over de ingrediënten en voedingswaarde van de producten die hij kiest met behulp van voedingswaardetabellen op de verpakkingen en een consumentenlijn.
22
Duurzaamheidsrapportering bij ARDO
23
Duurzame Catering Enkele Gegevens Case Stad Gent – Restaurant AC Zuid
24
Foodmiles – lokale productie CO2-uitstoot van voedseltransport • 1 appel uit Nieuw-Zeeland = 230 kg Belgische appels • 1 kg boontjes uit Kenia = 65 kg Belgische boontjes • 1 kg asperges uit Peru = 105 kg Belgische asperges (bron : Stad Gent, Ecolife en Wervel)
25
Seizoensproducten (Velt)
26
Milieu-impact vleesproductie • • • • • • • • •
18% van broeikasgasuitstoot (CO2, methaan, lachgas) 1/3 van alle vaste grond, 70% van huidig landbouwareaal jaarlijks 3 miljoen hectare bos gekapt waterverbruik (15.000l voor 1 kg rundvlees) mestoverschot verlies aan biodiversiteit watervervuiling zure regen 40% van de graanopbrengst en 30% van de visvangst wordt als vee/visvoeder gebruikt 27
Duurzame Catering Personeelsrestaurant AC Zuid - Stad Gent stap 1: verminderen van de vleesconsumptie •
alle dagen een volwaardige vegetarische maaltijd + op donderdag hoofdmaaltijd vegetarisch • aandacht voor uitgebreid rauwkostassortiment en vegetarisch broodbeleg • andere manieren om minder vlees te eten: kleinere vleesporties + minder milieubelastend vlees -> Belangrijk: goede ondersteuning van het keukenpersoneel, kookboeken, info over samenstelling vegetarische maaltijd, feed back op menu – Ondersteuning van Vredeseilanden Bron : Maaike Breugelmans – Milieudienst Stad Gent
28
Duurzame Catering Personeelsrestaurant AC Zuid - Stad Gent stap 2: werken met seizoensgroenten • seizoensgroenten voor de soepen en warme maaltijden • ook aandacht voor seizoensgroenten bij rauwkost en belegde broodjes
stap 3: aanpassing dranken- en dessertenaanbod • biologische en/of fair trade drankjes ipv klassieke frisdranken • artisanale en milieuvriendelijk bereide desserten van lokale zuivelboer ipv klassieke desserten 29
Duurzame Catering Personeelsrestaurant AC Zuid Stad Gent • stap 4: verder integreren van fair trade producten • stap 5: verder integreren van bio producten
Communicatie • artikel in personeelsmagazine • berichtjes op het intranet • circulaire naar alle personeelsleden over Donderdag Veggiedag • ter plaatse: affiches, tafelstaanders, seizoenskalenders, biogids,… 30
De duurzaamheidsbarometer: kwantitatief meetinstrument voor het meten en versterken van uw MVO-beleid
31
Kadering KMOduurzaamheidsbarometer • Initiatief: POM West-Vlaanderen, POM Oost-Vlaanderen, Provincie Zeeland ikv Interregproject ‘Duurzaam = gewoon doen!’
• Uitvoerder: BECO • Doel: meet- en monitoringinstrument voor bedrijven (KMO’s) 1e instrument om het bedrijfsbeleid naar duurzaam ondernemen te versterken (sterktes, zwaktes en verbeterpunten in beeld brengen) Managementinstrument – volgens Balanced Scorecard 2e mogelijk communicatie-instrument naar stakeholders -> opstap naar duurzaamheiodsrapportering 32
MVO-indicatorenmatrix PPP Profit (Economie) BSC Financieel
Klanten / stakeholders
Interne processen (operationeel)
Leren & verbeteren (ontwikkeling)
1 Bruto Winst 2 Omzetgroei 3 Algemene investeringsruimte 8 Werkvoorraad 6 Klantenafhankelijkheid 12 Leveranciersafhankelijkheid 17 Klantentevredenheid 18 Beoordeling over leveranciers 19 Leverancierstevredenheid 38 Productklachten 7 Tekortkomingen wet- en regelgeving 27 Energiekosten 28 (Afval)waterkosten 29 Afvalkosten 39 Kwaliteitssystemen 54 Terugdringen hinder emissies bodem/lucht/water
5 Risicomanagement 13 Marktkennis 14 Nieuwe producten/diensten
duurzaamheidsbarometer People (Sociaal-Maatschappelijk)
Planet (Ecologie) 4
Duurzame investeringsruimte
9 Duurzaam belegd vermogen 10 Winstverdeling 66 Gelijke beloning
53 Milieuklachten
11 20 21 22 23
Duurzame inkoop Transparantie Sponsoring/Donaties Vrijwilligerswerk Contactmomenten omgeving
30 31 37 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 55
24 25 26 32 33 34 35 36 57 58 59 60 61 63 64 65 15 56 62
Beoordeling van leveranciers Klantenbeoordeling Behandeling ketenissues Verzuimpercentage Verzuimfrequentie Incidenten/ongevallen Arbeid/gezondheid/veiligheidsysteem BBT veiligheid Personeelsverloop Medewerkertevredenheid Opleiding en ontwikkeling Opleiding en ontwikkeling milieu en sociaal/veiligheid Competenties Sociale klachten (intern) Werknemers met minder kansen Vrouwen in management Duurzame producten/diensten MVO beleid 33 Medezeggenschap
BBT grond- en hulpstoffen BBT hinder en emissies Productuitval CO2 footprint Elektriciteitsverbruik Gasverbruik Warmtegebruik Duurzame energie Waterverbruik Regenwatergebruik Afvalproductie Scheidingspercentage Transportkilometers Zakelijke kilometers werknemers OV en fietsvervoer Milieuzorgsysteem KAM vergaderingen
Stappenplan duurzaamheidsbarometer • Ga naar: http://duba.duurzaamisgewoondoen.eu/ • Registreren voor het verkrijgen van toegang • Als u voor het eerst inlogt is het systeem nog leeg. Er zijn nog geen barometers aangemaakt. • Meerdere personen kunnen toegang krijgen tot het meetinstrument • 95 € op jaarbasis voor Licentie • Op verzoek : gratis testcode
34
Stappenplan duurzaamheidsbarometer Stap 1: Voeg een nieuwe barometer toe (gebouw of vestiging)
35
Stappenplan duurzaamheidsbarometer Stap 2: Kies uw indicatoren
36
Stappenplan duurzaamheidsbarometer • Stap 3: Vul de meetwaarden in • Jaarbasis of te kiezen tijdsfrequentie
37
Stappenplan duurzaamheidsbarometer • Stap 4: Outputresultaten - boardtabel
38
Meer Info : Philippe Tavernier Directeur Duurzaam Ondernemen POM West-Vlaanderen
[email protected] Provinciehuis Olympia Koning Leopold III-laan 66 8200 Sint-Andries/Brugge tel: 050/40 31 66 www.pomwvl.be www.loketduurzaamondernemen.be http://duba.duurzaamisgewoondoen.eu www.duurzaamisgewoondoen.eu 39
