dulair nummer 7 11 juni 2010 jaargang 25

m

dulair nummer 7

11 juni 2010

jaargang 25 w w w.ou.nl

www.ou.nl

Student Rik Janssen:

‘Mede door OU in politiek beland’

best u u r

7 10

o n d e r zo e k

14

t e n ta m e n

20

CvB-voorzitter Bovens:

Scriptiestudent Scheffrahn:

Projectgroep SMC:

‘OU altijd buitenbeentje geweest’

‘Op zijn tijd pleeg ik interventies ’

‘Moeite met struikelvakken’

c

lofon

Modulair verschijnt maandelijks, telt 32 pagina’s en een oplage van 33.000 exemplaren. Het blad wordt uitgegeven door de afdeling Voorlichting, Service en Informatie van de Open Universiteit Nederland (ISSN 0920-2560). Studenten en alumni krijgen het blad (gratis) bezorgd. Er is ook een digitale editie (inclusief archief): www.ou.nl/modulair

13

De OU achter de cijfers ...

17.944

Redactie Hoofdredactie/eindredactie: Frans Bogaert

Onderzoek

Redactionele bijdragen Marijke te Hennepe, Zweitze W. Hofman, Fred Meeuwsen, Frans Bogaert, Leon Mussche (cartoon), Paul Troost, Lex Bijlsma, Ramona Ghijsen, Ton Reijnaerts, Jeroen Liefhebber

14

Overige bijdragen Walter Bazen, Nanda Boers, Bep Franke, Paul Franck, Henk Frederiks, Peter Nederlof, José Muijtjens, Herman van den Bosch, Astrid Bastings, Ingrid Frints, Lisette Meijrink, Paul van de Boorn, Michiel Oosterzee

‘Door interventies worden teams gedwongen over functioneren na te denken’

Bestuur

Grafische vormgeving Visuele communicatie en documentverwerking, Vivian Rompelberg Basisontwerp: Exit Communicatie, Wessem Fotografie Peter Strelitski, Chris Peeters, Peter Honig, André van den Akker Druk OBT, Den Haag Terrapress mat 80gr

CvB-voorzitter drs. Theo Bovens:

‘Diversiteit aan doelgroepen behoeft continue uit leg’

Advertenties Voor advertenties kunt u rechtstreeks contact opnemen met de hoofdredactie Redactieraad Modulair (en e-Modulair) worden redactioneel bewaakt binnen de uitgangspunten zoals geformuleerd door de Redactieraad. Leden: voorzitter Koos Baas, ing. (Informatica); drs. Nanda Boers (Psychologie); Frans Bogaert MA (Voorlichting, service en informatie); drs. Dick Disselkoen (Cultuurwetenschappen); drs. John Dohmen (Rechtswetenschappen); Peter Honig (studiecentra); dr. Marga Winnubst (CELSTEC); Bernadette Kop (Ondernemingsraad/ Studentenraad); drs. Max van Luik (Managementwetenschappen); Henny Schut (Marketing en communicatie); drs. Bep Franke (Natuurwetenschappen). Redactieadres Secretariaat: Nicolle Delnoy (045-5762645) of Romy Ewoldt (045-5762858) Postadres: Valkenburgerweg 177 Postbus 2960, 6401 DL Heerlen t 045-5762670 (hoofdredactie) f 045-5762766 e-mail: [email protected] www.ou.nl/modulair

Open Universiteit

Maandelijks 4

Nieuws

12 s t u d e n t e n r a a d

22 co lu m n z w e i t z e

5

co lu m n S t u u tj e

14 o n d e r zo e k

24 o n d e r w i j s

6

e n d a n n o g d e s t u d i e 16 a c t i V i t e i t e n r o o s t e r

7 D e S t u d e n t

18 s e r v i c e

30 t e n ta m e n i n f o 31 AFGESTUDEERDE N

inh

ud

De Student Student rechtswetenschappen en politicus-in-spé mr. Rik Janssen:

’Het raakt me heel erg als je aan de OU komt’

Start en support

Workshop Engels

Op tentamen

Student én instelling hebben moeite met struikelvakken

Onderwijs

‘Expliciete methodiek vereist bij afstandsonderwijs’

17 20 28

Open Universiteit Modulair 11 juni 2010

3

nie

ws

Studiecoach winnaar IMS-Award De website Studiecoach van de OU is op 19 mei tijdens de IMS Learning Impact Conference in Long Beach California gehonoreerd met de Leadership Award. De onderscheiding werd door de voorzitter dr. Rob Abel uitgereikt aan drs. Marion Stevens MBA, opdrachtgever en hoofd afdeling Voorlichting. IMS is een non profit organisatie die streeft naar groei en impact van onderwijstechnologie in het hoger onderwijs. De organisatie sponsort de Learning Impact, een wereldwijd Award-programma en conferentie die de impact van innovatieve technologie op educatieve toegankelijkheid, betaalbaarheid en kwaliteit erkent. Temidden van de overige uitgedeelde medailles – van platina tot brons – onder de 27 finalisten van over heel de wereld, vormt de award een fraaie aanmoediging. Eind 2009 zat de Studiecoach in de finale van de nominatie van de MEDEA Award tijdens de Online Educa in Berlijn. Daar was de website, samen met 7 andere finalisten, geselecteerd uit ruim 250 inzendingen wereldwijd. De items op de Studiecoach sporen veelal met de parallel georganiseerde workshops in de studiecentra. Zo loopt er in juni een nieuwe workshop Engels, met een zelftest op de Studiecoach. Ook is er nu een item gewijd aan studeren met dyslexie. In een filmpje vertelt Wubbo Ockels over zijn omgang met dyslexie. Ga naar: www.ou.nl/studiecoach. De trotse winnaars van de IMS-Award (vlnr): Lisette Meijrink, projectleider Studiecoach, en Marion Stevens, opdrachtgever

Opening academisch jaar

ePortfolio voor iedereen

Op dinsdag 1 juni heeft de OU de opening van haar academisch jaar gevierd. De opening viel samen met de nieuwe release van de gratis (OpenER)internetcursus Politieke Stromingen. De cursus werd tijdens een lijsttrekkersbijeenkomst in Den Haag uitgereikt aan Frits Wester, parlementair verslaggever van RTL. Voor dit debat waren alle politieke partijen uitgenodigd, die niet eerder aan verkiezingen hadden deelgenomen dan wel met minder dan vijf procent van het stemmenaantal in eerdere verkiezingen. De lijsttrekkers moesten aangeven waar zij zichzelf in het spectrum geplaatst willen zien en wat de bijdrage van kleinere partijen in Nederland is. Tevens stond de vermeende versnippering van het politieke landschap en de wenselijkheid tot het instellen van kiesdrempels of overgaan tot een districtenstelsel ter discussie. Als referenten fungeerden Frits Wester en prof. dr. Arno Korsten, hoogleraar Bestuurskunde. Collegevoorzitter drs. Theo Bovens tekende voor het technisch voorzitterschap. (Doordat deze Modulair op 31 mei ter perse is gegaan, kon geen verslag worden gedaan van de opening van het academisch jaar; red.)

Op 19 mei is in aanwezigheid van de demissionair staatssecretaris Marja van Bijsterveldt de oprichting van de Stichting ePortfolio Support (StePS) bekendgemaakt. Collegevoorzitter drs. Theo Bovens maakt deel uit van het bestuur. De stichting wil coördinatie en versnelling aanbrengen bij de invoering van een elektronisch portfolio voor iedereen. Met dit portfolio kan worden bijgehouden over welke talenten, ervaringscertificaten en diploma’s iemand beschikt. Op het gebied van ePortfolio hebben onderwijsinstellingen het voortouw genomen. Zowel het mbo als het hbo maken op dit moment veelvuldig gebruik van een digitaal portfolio en ook binnen de universiteiten is het portfolio in opkomst. Bij werkgevers is het instrument echter nog weinig bekend. Toch zullen zij in de toekomst een steeds belangrijkere rol spelen om de inzetbaarheid van de (potentiële) beroepsbevolking te vergroten. Daarom is het belangrijk om het ePortfolio bij werkgevers te promoten en hen te ondersteunen bij de implementatie. Kijk voor meer informatie op: www.e-portfolioforall.nl.

Website over promoveren Wilt u promoveren en wilt u promotieonderzoek doen op het gebied van onderwijs, onderwijstechnologieën, leren, onderwijswetenschappen, leernetwerken, learning media etc? Maar wilt u dat ook naast of in combinatie met uw werk doen? Dat kan bij CELSTEC. Onlangs heeft CELSTEC een website geopend met alle

4


c

Hoogleraar Vitaliteitmanagement Met ingang van 1 april is dr. Tinka van Vuuren aan de OU benoemd tot bijzonder hoogleraar in het Strategisch Human Resource Management, in het bijzonder Vitaliteitmanagement. Deze leerstoel bij de faculteit Managementwetenschappen wordt gefinancierd door Loyalis NV. Vitaliteitmanagement behelst alle activiteiten van organisaties om hun medewerkers vitaal te houden zodat ze langer met plezier doorwerken en tijdens hun hele loopbaan optimaal functioneren. In Nederland zorgt de vergrijzing van de bevolking en de groeiende schaarste op de arbeidsmarkt ervoor dat de overheid wil stimuleren dat mensen zo lang mogelijk aan het werk blijven. Waar het vroeger vooral ging om het voorkomen van ziekte en uitval, gaat het nu om het bevorderen van welzijn, employability en gezondheid. Niet alleen door gedragsverandering van de medewerker (gezonde voeding, bedrijfsfitness) maar ook door nieuwe organisatievormen die recht doen aan de kennis, het initiatief en het verantwoordelijkheidsbesef bij werknemers. Van Vuuren zal (o.a.) met een aantal promovendi onderzoek doen naar de effectiviteit van maatregelen op het gebied van vitaliteitmanagement. De aandacht zal in het bijzonder uitgaan naar de relatie tussen leven-lang-leren, werkzekerheid, duurzame inzetbaarheid, gezondheid, werkplezier aan de ene kant en het beleid van bedrijven en instellingen aan de andere kant.

Hapsnap De studie komt maar niet op gang: te druk op m’n werk en privé ook van alles te doen. Studeren lukt gewoon niet als ik een hele dag moet werken, ’s avonds heb ik de puf er niet meer voor. En al heb ik een hele zaterdag de tijd om te studeren, dan lukt het nog niet: eerst ontbijten met een krantje, boodschappen doen, hond uitlaten, tukkie doen, toch dat ene leuke programma op tv kijken en nog even een blik werpen in een interessant boek of tijdschrift: dag om. De maanden gaan voorbij en ik studeer hapsnap: als ik een paar weken vrij heb, pak ik de boeken op om ze weer weg te leggen als ik werk. Ik steek mijn kop in het zand: het zal wel een keer komen. Maar natuurlijk kan dat niet zo blijven: op een gegeven moment zoek ik op Studienet op wanneer mijn inschrijving eindigt en wanneer de (vaste) tentamendatum is. Dat is schrikken! En tot overmaat van ramp blijkt het hapsnap studeren niet al te effectief: als ik een proeftentamen maak, blijkt de uitslag rampzalig. En dat met nog maar een paar weken voor boeg. Ik krijg er de zenuwen van! Dat helpt trouwens nóg minder om de stof goed op te nemen. Maar ik ga stevig aan de slag en raak over mijn zenuwen heen. Ineens blijkt dat ik wel degelijk kan studeren naast mijn werk: een half uur voordat ik wegga, ’s avonds een uur na het eten. Op zaterdag kan ik twee uur studeren voordat we boodschappen doen, en na de hond uitgelaten te hebben kan ik ook nog drie uur studeren. En zelfs op zaterdagavond lukt het best een uurtje. Onder druk wordt alles vloeibaar. In drie weken tijd akker ik toch nog de hele stof door. De stof komt me in het begin nog niet erg bekend voor, maar ik begrijp het wel een stuk beter waardoor het beter blijft hangen. Na een nog niet geheel vlekkeloos verlopen proeftentamen studeer ik, tegen mijn gewoonte in, ook nog op de heenreis naar het tentamen toe en tijdens het eten. Ik ben nog steeds niet zenuwachtig dus ik neem nog best wat leerstof op. Het blijkt z’n vruchten af te werpen: ik slaag! Maar ik heb niet alleen iets geleerd van het vak, ik heb ook anderszins mijn lesje geleerd: niets zo motiverend als een tentamendatum. Ik heb mij voorgenomen voor mijn volgende vakken meteen op te zoeken wanneer de tentamens zijn en een strakke planning te maken. Dan weet ik tenminste zeker dat ik me niet zal laten verleiden tot een al te recreatieve studiehouding.

Studenten

informatie rond het promoveren bij CELSTEC als buitenpromovendus. U doet dan onderzoek naar een zelfgekozen onderwerp onder begeleiding van een CELSTEC-hoogleraar. Natuurlijk moeten u en uw onderwerp wel aan een aantal eisen voldoen. Zo moet het onderwerp aansluiten bij een van de onderzoeksprogramma’s van CELSTEC en moet u zelf beschikken over de nodige vooropleiding en bepaalde kwaliteiten. Op de nieuwe website vindt u alle informatie hierover: thema’s voor onderzoek; wat er van u wordt verwacht als buitenpromovendus; wat u van CELSTEC kunt verwachten. Kijk voor meer informatie op: www.ou.nl > Universiteit > Expertisecentra > Centre for Learning Sciences and Technologies > promoveren. Aldaar vindt u ook een zelftest.

lumn

Stuutje van Vulpen

e modulair Actueel nieuws – Voor (meer) actueel nieuws over de Open Universiteit kunt u zich abonneren op de OU-nieuwsbrief: www.ou.nl > Actueel > Nieuws > Nieuwsbrief – Voor studenten is er een aparte nieuwsbrief van e-Modulair: www.ou.nl/modulair > Abonnement nieuwsbrief (linkermenu) Open Universiteit Modulair 11 juni 2010

5

en dan (nog) de st

die

Taolin Li Studeren bij de Open Universiteit Nederland kan vanuit verschillende motieven. Interesse, vergroten van de deskundigheid of gaan voor die felbegeerde academische titel. Al of niet om de kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Zo’n solistische studie vereist echter ook de kunst van het inpassen in een leven dat zich in velerlei opzicht kenmerkt door drukte. En dan nog de studie. Hoe inventief zijn onze studenten? De redactie vroeg dat aan Taolin Li (46), studente Psychologie. Tekst: Ramona Ghijsen

Belangrijkste bezigheden overdag? ’Als eigenaresse van een Chinees restaurant, dat 45 zitplaatsen telt, heb ik veel dingen te doen. Recentelijk is mijn restaurant heropend, nadat deze 1 jaar gesloten was door onregelmatigheden met de verhuurder. Met deze opening ben ik ontzettend druk bezig geweest. Dagelijks doe ik naast het werken in mijn restaurant ook de administratie van mijn bedrijf.’

Studeer bij de Open Universiteit sinds … ’2002, ik woonde toen vier jaar in Nederland. De Nederlandse taal heb ik me eerst zelf eigen gemaakt, daarna heb ik nog het diploma van het Nederlandse Taal 2 Programma 2 (NT2) behaald. Dit is het hoogste niveau diploma voor anderstaligen. Ik ben altijd geïnteresseerd geweest in de mens, met name de innerlijke gedachten. Om die reden heb ik gekozen voor de bacheloropleiding Psychologie.’

helpt zij mee. Op de eerste plaats ben ik dus moeder, dan onderneemster en als laatste studente.’

Blijft wekelijks (gemiddeld) over voor de studie? ’Ik studeer veel maar heb geen vaste uren per week ingepland. Vaak lees ik nog een uurtje voordat ik ga slapen of ‘s middags in het restaurant als het rustig is. Eén maand voor de tentamendatum ga ik flink studeren. Dan duik ik dagelijks 4 tot 5 uur in mijn boeken. Als ik het tentamen met een goed gevolg heb afgerond, neem ik zo’n 2 weken studiepauze.’

Studieproblemen? ’Af en toe voel ik me alleen in mijn studie. Via de studentenvereniging van psychologie, Psy Reo, heb ik een aantal studiegenoten leren kennen. Wij mailen elkaar vaak en letten ook op elkaars studietempo. Dit vind ik erg leuk.’

Wo-studie of een enkele cursus? ’In China heb ik reeds een hbo-opleiding Westerse literatuur gevolgd, maar niet kunnen afronden. Het niveau van een universitaire opleiding dacht ik aan te kunnen, maar in het begin twijfelde ik nog omdat ik de taal nog niet goed beheerste. Toen dit beter ging en ik mij zekerder voelde, wist ik dat ik de wo-studie ging doen.’

‘Eerst ben ik moeder, dan onderneemster en als laatste studente.’ Nog te gaan? ’Inmiddels heb ik 12 modulen afgerond. Doordat ik de Nederlandse taal aan het begin van mijn studie niet volledig beheerste, was mijn studietempo niet zo hoog. Zo heb ik er 2 jaar over gedaan om de inleidende cursus (twee modulen) Inleiding in de psychologie af te ronden. Ik verwacht dat ik nog 2 of 3 jaar nodig heb om mijn getuigschrift te behalen.’

6

Leukste opmerking van de achterban over mijn studie? ’Een vriendin zei ooit tegen mij dat ik vooral moest doorgaan, zodat ik haar iets over de mens kon leren.’

Lees altijd in Modulair? ’Ik lees niet alles, maar wel altijd opvallend nieuws over studiegenoten. Ik herinner mij een man die 12 modulen in 12 maanden met succes had afgerond. Dit soort verhalen inspireren mij enorm.’

Binding met de Open Universiteit? ’Ik voel me in het algemeen verbonden met de Open Universiteit, zeker met mijn studiecentrum in Rotterdam. Hier voel ik me thuis. Ze zijn altijd bereid om mij te helpen.’

Wat de Open Universiteit vooral (niet) moet doen? ’Daar heb ik eigenlijk nog nooit echt bij stilgestaan. Waak ervoor dat de modules niet te duur worden.’

Andere bezigheden waarvoor de studie moet wijken?

Ultieme tip(s) voor medestudenten?

’Ik heb een lieve dochter van 17 jaar met wie ik een hele goede band heb. Zij zit op 5-vwo. Als het erg druk is in het restaurant

’Zoek contact met studiegenoten. Hierdoor blijf je gemotiveerd en komt er tevens iets van gezelligheid bij kijken. Door mijn studie heb ik ook geleerd om bij onverwachte tegenslagen toch te genieten van het leven. Ik ben nu positiever.’


de st

dent

‘Zonder de OU was ik niet op deze plek beland’

’Het gaat nu wel heel snel’, vindt Rik Janssen, alumnus en nu student internationaal recht. Ruim tien jaar geleden werd hij arbeidsongeschikt. Hij knokte terug, haalde zijn doctoraal en is nu nummer 16 op de lijst van de SP voor de Tweede Kamerverkiezingen. De Open Universiteit draagt hij een warm hart toe. Niet alleen omdat hij door die ‘bijzondere’ universiteit kon studeren, maar ook omdat er plannen zijn om op het onderwijs te bezuinigen. ‘Het raakt me heel erg als je aan het tweedekansonderwijs en aan de Open Universiteit komt.’


7

de st

dent

Tekst: Paul Troost Beeld: Peter Strelitski

’Geef niet een te gedetailleerde beschrijving van mijn verleden. Het is immers al meer dan tien jaar geleden’, e-mailde Rik Janssen (52) enkele dagen na het interview. Maar het auto-ongeval in 1998 en negen jaar revalideren, hadden zo’n verstrekkende gevolgen voor zijn leven dat een artikel over hem in Modulair daar niet omheen kan. Het bijzondere is namelijk dat hij zijn rechtenstudie aan de Open Universiteit ook gebruikte om te revalideren. De gevolgen van het ongeluk leken mee te vallen. Een ‘gewone’ hersenschudding waardoor hij na enkele weken weer aan de slag zou kunnen gaan in het restaurant dat hij een jaar daarvoor in Den Haag had overgenomen. Maar er was meer aan de hand. Hij had hersenletsel waardoor zowel zijn korte- als langetermijn geheugen aangetast was. ‘Ik had zelfs moeite om mijn telefoonnummer te onthouden en een simpel automatisme om op de trap de ene na de andere voet op te tillen was verdwenen.’ Tegelijk was hij overmatig gevoelig voor licht en geluid geworden.

’Iedereen verklaarde me voor gek, maar ik wilde weten of ik weer nieuwe informatie zou kunnen oppakken.’ Studeren als revalidatie Drie dagen per week volgde hij een revalidatieprogramma om te proberen de verloren hersenverbindingen door nieuwe te vervangen. Na vier jaar kreeg hij te horen dat de medische wetenschap nog weinig voor hem kon betekenen. Hij kreeg het advies om zijn geheugen met cognitieve oefeningen te trainen en zijn situatie te accepteren. ‘Als ik één ding niet wilde, was het me zomaar aanpassen. Ik ben gewend initiatief te nemen en ik

8


wilde gericht doorgaan om weer toekomst te hebben.’ Jaren geleden had hij rechten in Leiden gestudeerd, maar tijdens zijn basisdoctoraal had hij er de brui aan gegeven, omdat zijn specialisatie fiscaal recht hem niet meer boeide. Ergens moet er in mijn hersens nog kennis uit die tijd te vinden zijn, dacht hij en hij besloot zijn vroegere studie op te pakken. ‘Iedereen verklaarde me voor gek, maar ik wilde weten of ik mijn concentratievermogen kon terugkrijgen en of ik weer nieuwe informatie zou kunnen oppakken.’ Na wat zoeken, bleek de Open Universiteit voor iemand met beperkingen de beste optie. ‘Geen praktische verplichtingen, geen colleges, ik had de vrijheid die ik zocht. Had ik geen last van hoofdpijn, dan ging ik aan de studie, soms om elf uur ‘s avonds.’ Hij kreeg vrijstelling van een aantal basismodules en het studiecentrum in Den Haag kwam hem tegemoet met meer tijd om tentamen te doen in een aparte ruimte met aangepast licht. De structuur om te studeren was er, nu was hij zelf aan zet.

Continu trainen Het viel niet mee. ‘Had ik vier of vijf regels gelezen, dan vroeg ik me af wat ik in hemelsnaam gelezen had.’ Hij bleef trainen en maakte zoveel mogelijk proeftentamens. ‘Van lieverlee ging het beter.’ Het ging zelfs zo goed dat hij naast Nederlands recht met de vrije wetenschappelijke masteropleiding Internationaal recht begon om de lange intervallen tussen de open tentamens efficiënt te gebruiken. Na vier jaar, in 2007, had hij alle modules gedaan en wachtte hem alleen nog zijn scriptie. Maar voor een breed project was hij nog niet voldoende hersteld. ‘Een module is een afgemeten hoeveelheid stof, maar een scriptie is een brede en ongestructureerde opdracht.’ Janssen nam het besluit om zijn eindwerkstuk uit te stellen. Hij ging op zoek naar werk, maar voor de meeste werkgevers was hij te oud.

Aan de bak In de nieuwsbrief van zijn ‘eigen’ Socialistische Partij las hij dat de Tweede Kamerfractie na de destijds succesvol verlopen verkiezingen medewerkers vroeg. ‘Als er één partij is die sociaal is, en mensen die niet meer aan de bak komen een kans moet geven, dan is het wel de SP.’ Na verschillende gesprekken werd hij medewerker Justitie, eerst drie maanden onbetaald op proef omdat hij wilde ondervinden of hij de werkdruk aankon. ‘Politiek gaat 24 uur per dag door en bij ons werk je tweemaal fulltime.’ Hij kreeg direct een forse opdracht, namelijk het voorbereiden van het debat over het generaal pardon voor asielzoekers. Het ging hem goed af en hij durfde het aan om zijn tijdelijke aanstelling in een vaste om te zetten.

Naam: Leeftijd: Woonplaats: Beroep: Vooropleiding: Afgestudeerd: Nu bezig met: Studiecentrum:

R.A. (Rik) Janssen 52 jaar Wassenaar Beleidsmedewerker Justitie SP Tweede Kamerfractie Havo-a, Atheneum-a, propedeuse Rechten Rijksuniversiteit Leiden Nederlands Recht Open Universiteit (2009, met lof) Scriptie Vrije wetenschappelijke Master (Internationaal Recht en Management bij de overheid, Beleidsadvisering, Politiek en overheid) Den Haag

overwinning’, noemt hij die kwalificatie met gepaste trots. Het eindwerkstuk van zijn tweede studie Internationaal recht moet nog even wachten, want voor de verkiezingen (op 9 juni, Modulair zou enkele dagen later verschijnen; red.) staat hij als nummer 16 op de lijst van de SP. ‘De campagne gaat nu even voor.’

’OU blijf bijzonder!’ ’Dat ik nu op een verkiesbare plaats sta, mag best een beetje op de Open Universiteit afstralen. De Open Universiteit verschafte mij namelijk de structuur waarin ik me in mijn situatie kon ontplooien.’ Het doet hem dan ook deugd dat de kwaliteit van de Open Universiteit overal hoog scoort. Hij ziet ook enkele minpunten. Het aantal mogelijkheden om open tentamens af te leggen wordt volgens hem minder en er zijn meer verplichte bijeenkomsten. ‘Maak vooral niet de fout een universiteit als al die andere te worden’, is zijn advies. Mensen die er om wat voor reden dan ook niet toe gekomen zijn om te studeren, moeten een tweede kans krijgen. ‘Zonder het tweedekansonderwijs zou ik dit niet bereikt hebben. De kracht van de Open Universiteit ligt in het bijzondere en we moeten ervoor waken dat het zo blijft.’

’Maak vooral niet de fout een universiteit als al die andere te worden.’

In de drie jaar die hij nu voor de SP werkt, verzamelde hij zoveel materiaal dat hij afgelopen jaar zijn vakantieweken opofferde om zijn scriptie te schrijven. ‘Daar was ik nu aan toe.’ Zijn scriptie gaat over Artikel 1F van het Vluchtelingenverdrag en de status van vermeende oorlogsmisdadigers. Met lof studeerde hij af. ‘Een extra


9

c

llege van bestuur

’OU is altijd een buitenbeentje geweest’ Theo Bovens is sinds september 2005 voorzitter van het College van bestuur van de Open Universiteit en onlangs herbenoemd voor een tweede termijn van vijf jaar. Dat was op zich al een goede aanleiding voor een uitgebreider interview met de voorzitter, maar door de actualiteit spitste het gesprek zich toe op het recent verschenen rapport-Veerman over de toekomst van het hoger onderwijsstelsel. Bovens: ‘Dat wij als enige instelling bij naam worden genoemd, zegt wel iets over de bijzondere functie van de Open Universiteit in het publieke bestel.’

Ontspannen verwelkomt Theo Bovens ondergetekende met een kwinkslag over diens analoge ‘moderne’ recorder. Bovens is doctorandus ‘in de geschiedenis’ maar heeft als (o.a.) voormalig wethouder sociaal-economische zaken en SER-kroonlid onmiskenbaar affiniteit met bestuur. Hij is gewend mensen snel en gemakkelijk te woord te staan, een politiek dier. Tijdens het interview beantwoordt hij een urgent telefoontje en onderwijl geven de frequente tunes van zijn pc blijk van een continue stroom aan binnenkomende mailtjes. Wie zijn weblog volgt, valt de consistente lijn in zijn pleidooien op: de onmisbare rol van de Open Universiteit voor het rijke geschakeerde leven-lang-leren voor kenniseconomisch Nederland. Steeds inhakend op de allerlaatste (politieke) ontwikkelingen. Zo bracht in april de Commissie Toekomstbestendig Hoger Rapport Veerman (april 2010) Het rapport commissie-Veerman – genoemd naar oud-minister van Landbouw en voormalig bestuurslid Universiteit Wageningen, prof. dr. Cees Veerman – is geschreven in opdracht van oud-minister van Onderwijs, Ronald Plasterk. Het rapport stelt de vraag of het Nederlandse ho-stelsel de groeiende vraag naar onderwijs wel aan kan. Wat het leven-lang-leren betreft, constateert het rapport dat ‘de groei van het aantal dertig-plussers sterk [achter] blijft bij de groei van de totale deelname aan het hoger onderwijs. Het huidige, maar ook nieuwe bekostigingsmodel bevat geen prikkels voor LLL.’

10


Onderwijs Stelsel – kortweg commissie-Veerman – haar advies uit aan de minister van OCW. De commissie kraakte een paar harde noten. Hoe is het rapport ontvangen binnen het College van bestuur? ‘De belangrijkste drie aanbevelingen – kies een profiel, geef onderwijs als kerntaak meer aandacht en investeer in kwalificaties van personeel – kunnen we onderschrijven, daar zijn we namelijk al jaar en dag mee bezig. We waren wel verrast over de prominente aandacht voor de OU, die als enige instelling met naam in het rapport wordt genoemd. Waar de commissie moest kijken naar de toekomst van het stelsel van hoger onderwijs, waarvan de OU het sluitstuk vormt, is dat logisch. Wel valt het mij tegen dat de commissie zelf geen duidelijke uitspraak over de gewenste profilering van de OU doet. Dat vind ik een gemiste kans.’ De commissie roept alle ho-instellingen op eens goed te kijken naar hun profiel … ‘De OU is altijd een buitenbeentje in het onderwijsbestel geweest. Men weet zich vaak geen raad met het profiel van deze universiteit. Maar ik beschouw de aanbeveling van de commissie niet als een oproep om ons alleen als universiteit, en niet ook alleen als hboinstelling, te profileren; of ons niet meer met onderzoek bezig te houden; of alleen nog maar afstandsonderwijs te bieden en geen vormen van contactonderwijs meer te gebruiken. Iets afdoen aan

Tekst: Frans Bogaert Beeld: Chris Peeters

al die OU-typische profileringen zou een verarming en zelfs bedreiging impliceren. Wat ik wél opnieuw constateer, is dat de diversiteit aan doelgroepen die wij nu bedienen, binnen de context van het leven-lang-leren, continu extra uitleg behoeft.’ De commissie constateert dat verhoudingsgewijs te weinig dertigplussers deelnemen aan het hoger onderwijs en dat de overheid leven-lang-leren niet (financieel) stimuleert. Over het tweedekansonderwijs aan de OU zegt het rapport ‘dat de OU niet aan de verwachtingen voldoet (…). Ruim tweederde van de studenten aan de OU heeft al een hoger onderwijsdiploma en het rendement van de studenten is zeer laag.’ ‘Dat laatste is veel te kort door de bocht. Het percentage van de zogenoemde tweedekansers – in de beperkte definitie van de student die geen voltooide vooropleiding heeft die elders recht geeft tot toegang tot het ho – is inderdaad gedaald. Vervolgens wordt geconstateerd dat die doelgroep daalt en dat we dus niet meer aan die verwachting voldoen. In de actuele missie van de OU zijn de potentiële doelgroepen voor leven-lang-leren aanzienlijk breder en diverser: het gaat er om mensen gedurende hun hele volwassen onderwijs en levensloop in aanraking te brengen met hoger onderwijs, van initieel (tweedekans) tot en met herhalingsonderwijs of post-academisch onderwijs. En de OU was en is óók altijd bedoeld als voorziening voor de tweede leerweg, dus voor mensen die aangewezen zijn op en/of kiezen voor onderwijs dat combineerbaar is met werk, gezin of zorg.’ Verwijt u de overheid ook iets? ‘Ik kan er niet omheen dat op de OU in het verleden het nodige is afgekomen. Zo hebben we in 2003 structureel een kwart van ons onderwijsbudget moeten inleveren. Sinds 2004 is de belastingaftrek voor scholing drastisch beperkt. Aan de door Veerman gesuggereerde verwachtingen van de overheid hebben we dus mede niet kunnen voldoen door terugtredend optreden van diezelfde overheid. Tegen die achtergrond vind ik het correcter dat de commissie-Veerman ook aan de overheid vraagt hoe die tegen de OU aankijkt. Dat is dus niet een vraag aan de OU, maar een vraag aan de overheid. Laat ik nóg een voorbeeld noemen waaruit die passieve houding van de overheid blijkt: enkele jaren geleden hebben we gevraagd of we weer hbo-opleidingen kunnen aanbieden – dat stond nota bene al in onze missie van 1984 – maar nog steeds wachten wij op de definitieve toestemming.’ Zitten andere hbo-instellingen daar op te wachten? ‘Jazeker. De OU werkt al jaren samen met hbo-instellingen, zoals Fontys of Avans. Wij brengen daarbij het academische element – onderzoek en accreditatie – in, en de betreffende hogeschool vooral de content plus vormen van (meer) contactonderwijs. Nieuw is het concept Netwerk Open Hogeschool waarin we gezamenlijk hbo-bachelors gaan aanbieden. De grote weerstand komt echter van private instellingen die, met vormen van afstandsonderwijs, eveneens beweren in het hbo-segment te opereren. Een verschil met de OU is dat zij vanuit winstoogmerk en volume werken, maar volgens het rapport-Veerman met te weinig rendement. Overigens stel ik opnieuw vast dat private partijen de “boost” voor levenlang-leren niet tot stand zullen brengen, waar zij al die tijd de

Passage uit reactie CvB op rapport (16 april 2010) ’De OU-infrastructuur voor flexibel open hoger onderwijs kan (ook) prima hulp bieden bij de toegankelijkheid van het traditionele ho (open toelating), wegwerken van deficiënties, opvangen van uitvallers, schakelen tussen mbo-4 en hbo, tussen hbo en wo, bedienen van buitenpromovendi, bedienen van speciale doelgroepen zoals mensen met een functiebeperking, allochtonen of hoogbegaafden.’

beschikking hadden over goed gevulde scholingsfondsen. Ik zie dat appèl dan ook veeleer gericht tot de publieke onderwijsaanbieders. Ik ben blij dat commissie voorstelt om een verkenning uit te voeren naar de introductie van onderwijsrechten, om te beginnen voor studenten van 30 jaar en ouder.’ Vanwaar die aarzelende rol van de overheid tot nu toe? ‘In het vraagstuk over de verantwoordelijkheid voor het leven-langleren heeft de overheid steeds gesteld dat zij het belang daarvan weliswaar onderschrijft, maar tegelijkertijd dat werkgevers, werknemers daarvoor gezamenlijk verantwoordelijk zijn. Tóch zegt het rapport-Veerman dat de overheid de OU in positie moet brengen. Maar dan moet diezelfde overheid wel nog een slag extra maken en feitelijk toegeven dat er een publieke taak ligt voor leven-langleren, ook als het gaat om de subsidiëring daarvan.’ Het College van bestuur zal zeker niet passief blijven toekijken? ‘Laat ik beginnen met op te merken dat alle mensen die ik spreek, binnen en buiten het ministerie, vooral willen dat wij doorgaan met onze missie. Ook andere recente rapporten – commissie-Van Boxtel of het KIA-rapport – onderschrijven het belang van levenlang-leren. Naar mijn overtuiging is de overheid aan zet. En natuurlijk blijven wij bovenop dit dossier zitten. Alle acties, inclusief onze open brief aan de commissie-Veerman, vormen de opmaat naar een bestuurlijk overleg met OCW. Met de komst van een nieuw kabinet en regeerakkoord, zal uiteindelijk moeten blijken wat het door alle politieke partijen onderschreven belang van investeren in onderwijs concreet betekent, meer specifiek als het gaat om de bekostiging van onze doelstellingen.’ Tijdens een online debat vroegen studenten meer aandacht voor de academische reputatie – geaccrediteerde universiteit, gelijkwaardige diploma’s – bij werkgevers. Herkent u deze signalen? ‘Volledig, en dáár zou het eigenlijk over moeten gaan! Hebben personeelschefs of leidinggevenden voldoende weet van de prestaties van onze alumni, van hun doorzettingsvermogen? Doen we als instelling wel genoeg met de uitstekende, dikwijls maatschappelijk verankerde scripties? We moeten niet schromen om over onze afgestudeerden te berichten in lokale media. Tegelijkertijd zou ik het ook breder willen trekken: we hebben meer dan 20.000 studenten en dus ambassadeurs die zich door middel van enquêtes zeer positief uitspreken over de OU. En onze 800 medewerkers. Dragen zij allen even consequent en trots deze universiteit uit?’ Lees verder op van pagina 13


11

dentenbelangen

Vanuit de Studentenraad deze keer diverse ‘brandende’ kwesties. Bert Verleysen vertelt over de extra focus op de

s t u d e n t e n

belangen van Vlaamse studenten, zoals het inweven van de Vlaamse context in de OU-curricula. Rikki Dijksman neemt een voorschot op de nieuwe WHW waarin meer instemmingsrecht voor de Studentenraad is voorzien.

Extra aandacht voor Vlaamse context – ook nieuwe WHW op komst In navolging van de OU-lustrumviering eind vorig jaar in Brussel wil de Studentenraad de komende maanden vanuit verschillende invalshoeken met een bijzonder oog kijken naar de unieke situatie van de Vlaamse student. Zo zijn er de modules die gebaseerd (en getentamineerd) worden met heel wat onderliggende specifieke situaties en gegevens uit de Nederlandse context. Deze maken niet echt deel uit van de Vlaamse denken leefwereld. Door directer contact met de Facultaire opleidingscommissies brengt de Studentenraad dit onder de aandacht zodat in de toekomst, zeker met de vele mogelijkheden van computergebaseerd tentamineren, modules meer gericht kunnen worden opgebouwd en getentamineerd. Dan is er de specifieke situatie van de Vlaamse studiecentra, waarbij de vermengde structuur tussen de Vlaamse universiteiten en de Open Universiteit niet steeds een transparant verhaal is. Het gaat om een specifieke financiële en juridische regeling, waarbij het niet duidelijk is wat de gevolgen zijn voor een student en de groeikansen voor de Open Universiteit in Vlaanderen. Uiteraard is er ook nog het probleem dat het Vlaamse Ministerie van Onderwijs geen directe erkenning en gelijkschakeling heeft voor buitenlandse diploma’s. Iedere individuele student kan een aanvraag tot erkenning en/of gelijkschakeling indienen. Via bepaalde Vlaamse universiteiten loopt dit vlotter dan via andere. Verder zijn er op verschillende niveaus onderhandelingen opgezet om een einde te maken aan deze onduidelijke en frustrerende toestand. Uit deze onderhandelingen komen hoopgevende berichten waarbij de Studentenraad de komende maanden zal toezien dat dit dossier met volle aandacht de goede richting opgaat.

Van adviesrecht naar instemmingsrecht Per 1 september 2010 wordt de nieuwe Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW) ingevoerd. Dit heeft allerlei consequenties op het gebied van inschrijving, financiering, maar ook voor de medezeggenschap. Tot nu toe was de medezeggenschap voor de Open Universiteit geregeld in een apart hoofdstuk van de WHW. Dit tot onze grote frustratie, omdat wij daardoor veel minder mogelijkheden hadden dan de Studentenraden of Universiteitsraden van de andere dertien universiteiten. De (nagenoeg) verkregen gelijkstelling betekent een substantieel aantal nieuwe bevoegdheden, waaronder instemmingsrecht ten aanzien van het instellingsplan, het algehele beleidspan van de universiteit. Overigens hadden de vergaderingen van de Studentenraad met de Ondernemingsraad geen officiële status. Door de nieuwe WHW moeten wij gaan overwegen of we voor een Universiteitsraad kiezen of voor twee vergaderingen per jaar met officiële bevoegdheden.

12


Links Bert Verleysen, rechts Rikki Dijksman

raad

st

De belangrijkste nieuwe bevoegdheden zijn: – instemmingsrecht op het bestuurs- en beheersreglement – de termijn voor beroep bij het College van beroep voor de examens wordt verlengd van vier naar zes weken – er moet een geschillenadviescommissie ingericht worden, die o.a. advies uitbrengt over de hoogte van het collegegeld en inschrijving – het wordt mogelijk gezamenlijke opleidingen of afstudeerrichtingen met Nederlandse en internationale partners op te zetten; dit geldt ook voor de doctorate programs – opleidingscommissies sturen adviezen naar het medezeggenschapsorgaan, zodat deze rekening kan houden met de adviezen – de medezeggenschap kan naar de geschillencommissie medezeggenschap als met het advies van de opleidingcommissie niets wordt gedaan. Al deze veranderingen hebben invloed op bestaande procedures, die zullen dus aangepast moeten worden, o.a. in de Onderwijs- en examenregeling (OER). Wij zullen studenten van de veranderingen – al naar gelang de urgentie – op de hoogte houden, zowel via onze vaste pagina in Modulair, alsook via e-Modulair en de nieuwsbrief. Schroom ook zelf niet om uw mening bij ons kenbaar te maken.

c Vervolg van pagina 11 Studenten uit Vlaanderen vragen aandacht voor de wederzijdse diploma-erkenning of de ontbrekende Vlaamse focus in de curricula. Zijn er vorderingen te melden? ‘Ik heb begrepen dat de Vlaamse regering ijvert voor een automatische gelijkschakeling van de diploma’s. Er is hiervoor een ontwerpbesluit gestuurd naar de Raad van State. Zodra het daarvan terug is kan de Vlaamse regering het definitief goedkeuren, en kan er werk gemaakt worden van een verdrag met Nederland over het wederzijds automatisch erkennen van diploma’s. Wat de ontbrekende Vlaamse focus betreft, denk ik dat het huidige college daar wel degelijk volop aandacht voor heeft. Zo hebben we met de VLIR, de Vlaamse Interuniversitaire Raad, afgesproken dat we met iedere Vlaamse universiteit een samenwerkingsproject starten, waarbij elk van die universiteiten kiest voor een bepaalde faculteit, opleiding of product van de OU. Als we daarin binnen twee jaar zouden slagen, dan zou je meteen al wat meer kunnen spreken over toenemende Vervlaamsing van het curriculum.’ Tot slot – u bent onlangs voor vijf jaar herbenoemd als voorzitter van het College van bestuur. U heeft er blijkbaar nog steeds zin in?

llege van bestuur

‘Die zin is alleen maar gegroeid in de afgelopen vijf jaren. Bij mijn aantreden als collegevoorzitter was de discussie over leven-langleren eigenlijk net op gang gekomen. Dat gold al evenzeer voor de beweging van de open educational resources (OER). Ik constateer verheugd dat beide dossiers zich zienderogen ontwikkelen. Ik denk namelijk dat deze ontwikkelingen voor de Nederlandse samenleving, voor de kenniseconomie, van evident belang zijn. Hoe gaan wij om met open content, in een open economie waar je niet voor kennis betaalt, maar wel voor de toepassing, voor het gebruik van kennis? Bij het leven-lang-leren speelt vooral het enorme potentieel aan nieuwe doelgroepen. Ook vanuit mijn belangrijkste nevenfunctie als kroonlid van de SER (ook daar is Bovens onlangs herbenoemd; red.) zie ik mogelijkheden tot synergie en wel binnen de volgende driehoek: hoe gaan we om met de open economie in Nederland? Hoe gaan we om met zaken als arbeidsmarktbeleid, mobiliteit, het verhogen van het aantal hoger-opgeleiden middels leven-lang-leren? Hoe komen wij – onderwijs, werkgevers en werknemers, samen met de overheid – beleidsmatig tot elkaar, tegen de achtergrond van een gemeenschappelijke agenda met punten als economische crisis, onderwijs en noodzaak tot innovatie? Ik zie overal raakvlakken ontstaan met die Open Universiteit. Kortom: mijn werkvreugde is nog steeds groeiende!’

De OU achter de cijfers …

17.944 studenten stonden op 31 december 2009 ingeschreven aan de Open Universiteit. Dat gegeven maakt ons tot één van de grotere universiteiten van Nederland. Gedurende de afgelopen 25 jaar hebben zich ongeveer 300.000 mensen ingeschreven aan de OU. De kans is aanzienlijk dat je op een gemiddelde zaterdagmiddag in de winkelstraat ongemerkt een aantal medestudenten passeert. Sta je niet bij stil, toch... Verspreid over een aantal afleveringen gaan we in Modulair de OU belichten aan de hand van een aantal aansprekende cijfers. Cijfers die iets zeggen over de omvang van onze instelling, over de verschillende typen studenten die er studeren en met welk succes, maar ook over de (wetenschappelijk) medewerkers, en de vele voorzieningen om dat studeren te ondersteunen. Dit lijkt droge materie, maar niets is minder waar. Veelal zijn de cijfers die het hier betreft onderwerp van stevige discussie, zowel binnen als buiten de OU. Dit heeft vooral te maken met het gegeven dat ieder ogenschijnlijk simpel cijfer het resultaat is van een gekozen presentatie van de werkelijkheid. Dat er keuzes gemaakt moeten worden, daar is op zich niets mis mee. Het is maar weer eens gebleken in de aanloop naar de verkiezingen van 9 juni dat het ontbreken van de koopkrachtplaatjes – een presentatie van de werkelijkheid die we in Nederland hebben overgedragen aan het Centraal Planbureau – heeft geleid tot een verlamming in de debatten. We hebben blijkbaar een gemeenschappelijke werkelijkheid nodig, of het de juiste is doet niet zo ter zake.

Het geven van een goed, evenwichtig beeld echter is juist belangrijk voor een instelling als de OU. Zij is weliswaar een universiteit als alle andere universiteiten in Nederland, maar neemt daarbinnen met haar unieke onderwijsmodel en studentenpopulatie een aparte positie in. Je zou dit als twee werkelijkheden kunnen beschouwen, die elk apart te becijferen zijn. Het intro van deze bijdrage is in dat licht bewust gekozen. Immers het getal van 17.944 studenten heeft te maken met de werkelijkheid van ons unieke onderwijsmodel en dan loopt een directe (enge) vergelijking met de andere universiteiten enigszins mank. Wat is dan de kern van dat onderwijsmodel? Niet het part-time karakter, want je kunt aan de OU full-time studeren als je dat wilt. Het is juist de vrijheid van tijd, tempo en plaats die de meeste OU-studenten – met baan, partner of gezin – van de reguliere studenten onderscheidt. Zo beschouwd is het genoemde aantal van 17.944 aan de lage kant. Het is immers onmogelijk en onwenselijk om een innovatieve onderwijsinstelling als de OU in te richten op het aantal studenten dat op één enkele dag staat ingeschreven. Kijken we naar heel 2009 dan heeft de OU gedurende dat jaar ruim 26.000 studenten van onderwijs voorzien. Eigenlijk zouden studenten een OU-knikje moeten instuderen opdat ze op zaterdagmiddag in de winkelstraat op dezelfde manier naar elkaar terugknikken of elkaar spontaan de hand schudden. Dat zou de OU nóg meer maken tot de leven-lang-leren gemeenschap die zij feitelijk is ….. Drs. Jeroen Liefhebber Open Universiteit Modulair 11 juni 2010

13

onderz

ek

Een scriptie kost veel tijd en energie en daarom zocht Gerard Scheffrahn een onderwerp dat dicht bij hem lag: leiderschap en teamleergedrag. Als projectmanager is hij o.a. verantwoordelijk voor de aanleg van een gedeelte van de onder vuur liggende Noord/Zuidlijn. ‘De verzakking vroeg om een heroriëntatie van de organisatie, nieuwe werkmethoden en andere afwegingen.’

Regelmatig bevindt Scheffrahn (45) zich zo’n dertig meter onder de grond. Als projectmanager is hij verantwoordelijk voor de aanleg van een gedeelte van de roemruchte Noord/Zuidlijn, de toekomstige metrolijn van Amsterdam. Na het drama met de verzakte huizen aan de Vijzelgracht werd hij door de gemeente Amsterdam ingeschakeld om de boel goed op poten te zetten om zo herhaling te voorkomen. Scheffrahn is verantwoordelijk voor de bouw van de stations Vijzelgracht, Rokin en Ceintuurbaan. Prestigieuze projecten zijn hem niet vreemd. Al zo’n vijftien jaar geeft hij leiding aan verschillende grote infrastructuur- en milieuprojecten. In de voorgaande jaren was hij verantwoordelijk voor de sanering van het Oostergasfabrieksterrein, ook in Amsterdam. ‘Het was het grootste binnenstedelijke saneringsproject in Nederland. Net als de Noord/ Zuidlijn een zeer complex project, maar daardoor ook heel boeiend.’ Naast deze drukke werkzaamheden studeerde Scheffrahn ook nog eens bedrijfswetenschappen aan de Open Universiteit. Toen de scriptie zich in 2008 aandiende, wilde Scheffrahn een onderwerp dat heel dicht bij zijn beroepspraktijk lag. ‘Een scriptie kost veel tijd en energie, dan is het van belang dat je er veel affiniteit mee hebt. In mijn geval wilde ik dus graag onderzoek doen op het gebied van projectmanagement en complexe processen. Ik wilde vooral “het geheim” van goed projectmanagement onthullen. Dat leek me een mooie ambitie.’

14


Interactie van wezenlijk belang Teamleren is het centrale begrip in het onderzoek van Scheffrahn. De vraag daarbij is of projectteams die meer leergedrag vertonen beter presteren dan teams die dit gedrag minder vertonen en welke invloed een structurerend leiderschap hierop heeft. Met zijn onderzoek zet Scheffrahn zich enigszins af tegen het klassieke gedachtegoed over projectmanagement, dat zijn oorsprong kent in de jaren 20 en 30 van de vorige eeuw. ‘Hierin wordt een organisatie gezien als een machine en problemen, zoals budgetoverschrijdingen, worden behandeld als wiskundige sommen met veel aandacht voor structuren en procedures. Dat is volgens mij een te simplistische benadering. Men gaat dan voorbij aan een wezenlijk en weerbarstig element dat van grote invloed is op het reilen en zeilen van een project: de interactie tussen de mensen en de groepen die erbij betrokken zijn. De klassieke benadering suggereert een werkelijkheid die voorspelbaar is en dat is natuurlijk niet zo. Accenten kunnen veranderen en daar moet op ingespeeld worden.’

Continue vragen stellen Om een en ander te verduidelijken, refereert Scheffrahn aan de verzakte huizen aan de Vijzelgracht. ‘Vóór de verzakking lag de nadruk vooral op snel en goedkoop, daarna werd veiligheid het speerpunt. Dat vroeg om een heroriëntatie van de organisatie, nieuwe werkmethoden en andere afwegingen. Om zo’n nieuwe aanpak in de dagelijkse praktijk te implementeren, is teamleren van belang. Dat betekent niet dat de projectmanager voor de groep

S C RI P TIE

‘Op zijn tijd pleeg ik interventies’ Tekst: Fred Meeuwsen Beeld: Peter Strelitski

staat en zegt: ‘vanaf nu doen we het zo’, zegt Scheffrahn. ‘Ook de projectmanager kan niet alles overzien en daarom moeten de projectteamleden zich met elkaar continue afvragen hoe het project ervoor staat, wat relevant is, welke conclusies getrokken moeten worden. Dat heeft naar mijn verwachting uiteindelijk een belangrijk effect op de prestaties van projectteams die complexe processen uitvoeren.’

Grote verschillen in perceptie teamprestaties Scheffrahn verrichtte een surveyonderzoek onder 31 teams in de bouw. Zowel de teamleider als de teamleden kregen een vragenlijst voorgelegd over het werkgedrag en de prestaties. Ook kreeg een externe beoordelaar – meestal de klant – dezelfde enquête voorgelegd. Scheffrahn nam in zijn surveyonderzoek ook de rol van de projectmanager onder de loep en wilde vooral achterhalen of de projectmanager structurerend leiderschap vertoonde. ‘Mijn veronderstelling was dat structurerend leiderschap, iets dat de klassieke benadering propageert, een negatief effect heeft op de prestaties van het team. Zo’n leiderschap frustreert in mijn ogen het leergedrag, omdat werknemers vooral gezien worden als uitvoerders en daardoor weinig gelegenheid krijgen om bij fouten stil te staan en er van te leren.’ Tot zijn verbazing riepen de resultaten van het onderzoek vooral nieuwe vragen op. Onverwacht bleken er grote verschillen te bestaan tussen de verschillende respondenten. ‘Elke groep respondenten had zijn eigen perceptie van de teamprestatie. Daardoor kun je niet spreken van dé prestatie van een team.’ Om de oorzaak van de verschillen te achterhalen pleit Scheffrahn voor vervolgonderzoek. ‘Mijn onderzoek is daarvoor toch te klein. Ik heb trouwens wel kunnen aantonen dat er volgens teamleden een relatie bestaat tussen teamleergedrag en betere prestaties. En ook dat het leiderschapsgedrag nauwelijks van invloed is op de teamprestatie. Maar eerlijk gezegd is ook hier meer onderzoek nodig om die conclusie hard te maken.’

’Door interventies worden teams gedwongen over hun functioneren na te denken en hun gedrag aan te passen.’ Tweeëneenhalf jaar deed Scheffrahn over zijn scriptie. Niet zo verwonderlijk als je baan al heel veel tijd opslokt. En misschien had hij in het begin niet zoveel tijd moeten besteden aan het inlezen in het onderwerp. Maar al met al was het een meer dan bevredigend proces. ‘Ik heb er veel van opgestoken. Mijn vocabulaire is groter geworden en ik heb veel meer inzicht gekregen in het functioneren van organisaties. Ik kan zaken beter duiden.’ Ook heeft hij zijn scriptieonderwerp naar zijn eigen werkvloer meegenomen.

Regelmatig stimuleert hij het teamleren. ‘Op zijn tijd pleeg ik interventies. Zo probeer ik met onverwachte vragen de teamleden op het verkeerde been te zetten en ook haal ik teams door elkaar. Zo worden ze gedwongen over hun functioneren na te denken en hun gedrag aan te passen. Dat is zinvol en leuk om te doen.’

Niets dan lof voor begeleidster Scheffrahn wordt hierbij gecoached door zijn scriptiebegeleidster, dr. ir. Chantal Savelsbergh. Over haar is hij heel erg te spreken. ‘Niets dan lof, ze heeft me tijdens het hele scriptieproces geweldig bijgestaan. Ze vond altijd weer de tijd om mijn vragen te beantwoorden en mee te denken.’ Met een andere medewerker van de Open Universiteit, prof. dr. Peter Storm, richtte Scheffrahn onlangs een projectmanagementplatform op. Ze willen hiermee de vraag van ondernemingen en het aanbod van universiteiten, van hun onderzoek op het gebied van projectmanagement, bij elkaar brengen, want die twee weten elkaar moeilijk te vinden. ‘We hebben intussen een aantal bijeenkomsten georganiseerd. Uiteindelijk moet het een groot netwerk worden. En dat allemaal als voortvloeisel van mijn scriptie, mooi toch.’ Op 3 mei presenteerde Scheffrahn de conclusies uit zijn onderzoek op een wel heel bijzondere plek: in een bouwput van de Noord/ Zuidlijn. Op initiatief van zijn opdrachtgever en in het bijzijn van collega’s, zakelijke relaties en andere genodigden, onder wie Savelsbergh en Storm, hield Scheffrahn eerst een lezing over zijn scriptie. Daarna werd er volop gediscussieerd. ‘Het was een bijzondere dag.’

In deze rubriek komen beurtelings een hoogleraar/docent of een scriptiestudent aan het woord. Het onderzoek bij de OU staat vooral in dienst van het onderwijs. Bij onderwijstechnologisch onderzoek gaat het om de vernieuwing van het onderwijs. Zulk onderzoek wordt gedaan bij het Centre for Learning Sciences and Technologies (nieuwe media, mobiele toepassingen, internet, e-learning), het Ruud de Moor Centrum (professionalisering onderwijsgevenden) en het Netherlands Laboratory for Lifelong Learning (leven-lang-leren). Bij faculteiten wordt vakgericht (disciplinair) onderzoek verricht. Het daarvan afgeleide afstudeeronderzoek – bachelor- en masteropleiding – verschilt per faculteit: individueel, groepsopdracht, in samenwerking met bedrijven, in onderzoekskringen. Het wetenschappelijke onderzoek bij de faculteit Managementwetenschappen kent als rode draad het gedragmatige aspect van management. De manager wordt gezien als deelnemer aan de organisatie die hij/zij bestuurt. Deze organisatie bestaat uit mensen, die elk een eigen wil en gedrag hebben, en die elkaar bewust en onbewust op allerlei manieren beïnvloeden. Tegen die achtergrond zijn er research communities die variëren van een informele samenwerking met enkele collega’s op hetzelfde interessegebied, tot een volwaardige onderzoekschool als het RACC. In het onderwijs komt dat het duidelijkst tot uiting in de (4-moduuls) cursus Advanced Studies in Management, waar alle masterstudenten hun opleiding mee starten. Het onderzoek van de student vindt plaats binnen de genoemde research communities, en krijgt vorm in scriptiekringen.


15

activiteitenr

In deze rubriek staan activiteiten

september

zoals lezingen, symposia, bijeenkomsten van studentenverenigingen en landelijke dagen, die georganiseerd worden door Nederlandse en Vlaamse studiecentra, faculteiten of studentenverenigingen. Het gaat om activiteiten die (in principe) alle studenten kunnen bijwonen. Voor de meest actuele informatie en aanmelden, verwijzen wij u naar de webpagina’s van uw faculteit en/of studiecentrum op www.ou.nl.

juni za 12 • Jaarafsluiting Utrecht (Suster Bertken, sc Utrecht) di 15 • Lezing door Leo Adriaenssen ‘De Meierij tijdens de opstand tegen Spanje’ (De Verlichting, sc Eindhoven) wo 16 • ‘Bachs Goldbergvariaties’, lezing (met muziekfragmenten) drs. Wouter Steffelaar (sc Almere) do 17 • Workshop Timemanagement (sc Zwolle) • Workshop MC-tentamentraining (sc Utrecht) • Workshop Engels (sc Eindhoven – zie deze Modulair) vr 18 • Rijp- en Groendag: excursie naar NIOO (NouW, Yerseke) za 19 • Lezing ‘WO-I, Ieper en de Somme’ plus stadswandeling (sc Amsterdam) di 22 • Afsluitingsdiner (De Verlichting, sc Eindhoven) do 24 • Bijeenkomst Studentenvereniging PUB (sc Breda) • Filosofieclub bespreekt Rorty (Suster Bertken, sc Utrecht) • Kenniscafé (sc Almere) vrij 25 • Uitreiking getuigschriften RW (sc Eindhoven) ma 28 • Open college RW (sc Den Haag) 28 juni t/m 9 juli • RW-Summerschool Berlijn di 29 • Leesclub: poëzie (De Verlichting, sc Eindhoven) wo 30 • Filosofieclub (sc Emmen) • Workshop Stressmanagement (sc Zwolle) • Lezing Cultuurwetenschappen ‘De vos en de egel: leven en werk van Leo Tolstoj’ (sc Nijmegen – zie déze Modulair)

juli wo 7 • Boottocht Heusden Woudrichem v.v. met stads wandelingen (De Verlichting, sc Eindhoven) 23 t/m 25 • Fietstocht Ostfriesland (Suster Bertken, Utrecht)

16


oster

za 4 • Workshop Mindmappen (sc Breda) wo 8 • Presentatie ‘GITP geeft zicht op het vak en de markt’ door Aart van Hecke (PsyReo, sc Rotterdam) do 9 • Workshop Presenteren (sc Utrecht) • Workshop Stressmanagement (sc Amsterdam) • Bijeenkomst Studentenvereniging PUB (sc Breda) ma 13 • MeetingPoint Psychologie (sc Zwolle) wo 15 • Workshop Timemanagement (sc Almere) do 16 • Workshop Mindmappen (sc Groningen) za 18 • Workshop Mindfulness (sc Breda) • Universiteitbibliotheek rondleiding en Studienet practicum (sc Groningen) ma 20 • Workshop Mindmappen (sc Enschede) • Open college RW (sc Den Haag) di 21 • Lezing door René van Delft: Hegel (1770-1831) (De Verlichting, sc Eindhoven) wo 22 • Workshop Tentamenvrees (sc Nijmegen) do 23 • Kenniscafé (sc Almere) • Workshop Inspirerend Presenteren II (sc Eindhoven) vr 24 • Juridische filmavond (sc Utrecht) 24 tot 26 • Diabolodagen: excursie Ardennen (NouW) za 25 • Excursie jaaropening in Leiden (Suster Bertken, sc Utrecht) wo 29 • Talkshow Flevoland Duurzaam: de smaak van morgen is duurzaam o.l.v. Sebastiaan Labrie (sc Almere) do 30 • Symposium ‘De catacomben van Valkenburg’ (De Verlichting, sc Eindhoven)

Academische zittingen Ook dit jaar vinden er diverse academische zittingen – oraties, afscheidsredes, dies natalis – plaats. Deze zittingen zijn meestal op de vrijdag en beginnen traditiegetrouw om 16.00 uur (tenzij anders aangegeven) in het congresgebouw Pretoria op de Heerlense campus. • 11 juni: afscheidsrede prof. dr. J. von Grumbkow (faculteit Psychologie) • 10 september: afscheidsrede prof. dr. A.F.A. Korsten (faculteit Managementwetenschappen) • 24 september: rectoraatsoverdracht en viering 26e dies natalis.

start en s

pport

Studiecoach helpt studenten met een functiebeperking Voor de bijna vierhonderd OU-studenten met een functiebeperking start Studiecoach in juli met een speciaal op deze doelgroep gericht thema. In filmpjes komen medestudenten in beeld die vertellen over persoonlijke ervaringen, hun ambities en wat studeren voor hen betekent. Psychologiestudente Anneke van Loo, die na een hersenbloeding geconfronteerd werd met concentratieverlies, en studente cultuurwetenschappen Anneke Wilhelm, die door haar spierziekte vanuit bed studeert, beten moedig de spits af voor de serie opnames. Naast deze ervaringsverhalen krijgen studenten ook tips. Alle vormen van functiebeperking komen aan bod. In de loop van de tijd worden tevens steeds meer specifieke studiehandicaps uitgediept. Zo komt in juli een item over dyslexie. Dyslexie zorgt ervoor dat lezen en schrijven relatief veel energie en tijd kosten, maar dyslectici kunnen door het denken in beelden ook sterke creatieve en leidinggevende capaciteiten bezitten waar ze niet bewust bij stilstaan. Via studietips leren studenten hoe het studeren minder vermoeiend kan worden. Door het belichten van hun denkkracht (beelddenken) worden ze aangespoord om ook eens op een andere manier naar hun ‘beperkingen’ te kijken. Bekende dyslectici als Wubbo Ockels en Marc Lammers geven een inkijkje in hún dyslexieverhaal. Youtube-filmpjes geven een inspirerend idee van hun visionaire en ondernemende manier van leven. Mensen aldus die hun talenten durven aan te spreken. Voor studenten die vermoeden dat ze dyslectisch zijn, is een erkende zelftest opgenomen. Deze test stelt geen diagnose, maar geeft een indicatie of het verstandig is om dyslexie door een specialist te laten onderzoeken. Binnen het item hebben de makers bewust met relatief veel beeldmateriaal gewerkt – te lezen valt er weinig. En omdat een deel van de dyslectici baat heeft bij minder sterke beeldschermcontrasten, kan de kijker zelf een achtergrondkleur selecteren.

hanteren van Engelse teksten door: uitbreiden woordenschat; effectief gebruik woordenboeken; leesstrategieën (skimmen, scannen); gebruik sleutelwoorden en kernbegrippen; omgaan met academische teksten; tekstopbouw; kritisch lezen. De workshop is een samenwerkingsproject van de OU en het Talencentrum van de UM. Docent is Hetty Bennink, een professional met een Masterkwalificatie. De workshop is op 17 juni, van 18.45-21.00 uur, in studiecentrum Eindhoven. Kosten: € 20,- voor OU-studenten; € 30,- voor iedereen. Binnenkort zal op de Studiecoach ook een zelftest verschijnen waarmee studenten een beter inzicht krijgen in hun Engelse (lees)vaardigheid. De test wijst tevens uit welke aanvullende cursus of training nodig zou kunnen zijn. Uiteindelijk is het behalen van het bekende Cambridgecertificaat mogelijk.

Geslaagde lezing Amy Roloff in Almere Op donderdag 28 april jl. werd in studiecentrum Almere de eerste lezing voor studenten gehouden door de Amerikaanse Amy Roloff – in Modulair 5 kon u een interview met haar lezen. Roloff gaf studenten een kijkje in haar leven onder het motto ’You can do anything, if you try’. De kleine grote dame had een buitengewoon inspirerend verhaal. Zo wist zij over te brengen hoe je doelen kunt stellen en verwezenlijken vanuit overtuiging. Na afloop ontspon zich een levendige discussie. Op de site van het nieuwe studiecentrum staat een uitgebreid fotoverslag (www.ou.nl > organisatie > studiecentra). Voor de regionale TV-zender L1 (www.l1.nl) mocht Roloff haar bezoek aan de Open Universiteit toelichten. Rondom de performance van Roloff is een interactief thema gemaakt voor de Studiecoach, filmopnames in het Labyrinth in het Limburgse Vaals. Binnenkort op de Studiecoach! Amy Roloff is de eerste in de reeks bekende persoonlijkheden die vanuit hun ervaringen studenten een hart onder de riem steken om vooral door te gaan met hun studie!

Doordat de items totstandkomen in samenwerking met studenten en ervaringsdeskundigen zullen studenten zich direct in de verhalen herkennen. Ze zullen zich gesteund voelen, ook om actie te ondernemen. Studenten kunnen tevens in contact treden met medestudenten.

Workshop Engels Veel mensen ervaren bij het studeren een blokkade of drempel als zij geconfronteerd worden met Engelse teksten in hun studiemateriaal: ‘Hier begin ik niet aan, hoe kom ik hier doorheen?’ Met de nieuwe workshop Engels krijgen studenten handvatten in het

Meer informatie en/of aanmelden voor een workshop: www.ou.nl/studiecoach Open Universiteit Modulair 11 juni 2010

17

service en inf

rmatie

Inlichtingen Er zijn diverse kanalen voor het (snel) verkrijgen van informatie: • Algemeen over: verzendingen, (niet)bezorgen van Modulair, inschrijving, kosten, procedures en regelgeving. – www.ou.nl/vragen, 24 uur per dag (van daaruit kunt u alsnog een mailtje sturen) – 045-5762888. Maandag 10.00-16.30 uur; dinsdag tot en met vrijdag 9.00-16.30 uur. • Voor meer specifieke vragen – vrijstelling/toelating, EVC, besteladvies, studievoortgang, diplomering, studeren met een beperking – kiest u eveneens genoemd telefoonnummer; u wordt dan (doorgaans) doorverbonden met een onderwijsadviseur die nauw contact onderhoudt met de faculteit. • Over een cursus: met de docent (zie de studiegids c.q. Studienet). • Voor contact met een studiecentrum: www.ou.nl/studiecentra.

Herziene druk Modulair Special Eind maart is een (bescheiden) herziene druk van de Modulair Special verschenen. De Special is bedoeld voor nieuwe studenten. Als opmaat naar de maandelijkse berichtgeving in de reguliere Modulair kunnen zij in de Special alvast kort kennismaken met de mensen Open Universiteit ‘achter’ de Open Universiteit. Zo worden enkele belangrijke gremia of afdelingen besproken zoals het College van bestuur, de faculteit(en) en de Studentenraad. Voor de rubriek ‘de student’ mocht de redactie dankbaar gebruikCo L L e G e sTUdenT FAC U LT e i T

m

Rector magnificus prof. Fred Mulder:

‘Welkom!’

4

d u la ir sp e c i a l e e di ti e vo or n i e uwe stude nte n

Rieu-studentes Els, Kalki, Lara en Linda:

10

Geleerd onze tijd efficiënt te gebruiken’

5710074 Modulair Special.indd 1

18


12

Decaan Onderwijswetenschappen prof. Els Boshuizen:

‘Zoek studiemaatje’

Open Universiteit Modulair Special

18-03-2010 16:36:49

maken van het eerdere interview met de vier musici uit het orkest van André Rieu, voor wie de studie een welkom tijdverdrijf is tijdens het vele onderweg zijn over heel de wereld. Zij prijken ook op de cover. Zittende studenten kunnen de Special als pdf downloaden via e-Modulair (www.ou.nl/modulair) .

Studiebegeleiding De laatste (actuele) informatie over studiebegeleiding vindt u steeds op de desbetreffende webpagina van een cursus op Studienet of het publieke ‘studieaanbod’ op de centrale webpagina (www.ou.nl). In dit bericht maken wij studenten alleen attent op cursussen waarvan recent wijzigingen zijn opgetreden. Voor precieze informatie moet u de cursussite zelf raadplegen. Het gaat om de cursus: B6661C: Premaster managementwetenschappen.

Overzicht stopgezette cursussen 2010-2011 Hieronder staat het overzicht van de cursussen die voor het academisch jaar 2010-2011 uit het aanbod worden genomen. Aan het schema is nu een kolom toegevoegd met informatie over de laatste tentamendata van de cursussen die worden stopgezet en de geplande verschijningsdatum van de vervangende cursussen (indien van toepassing).

code cursusnaam geplande laatste tentamen- code vervangende cursus geplande datum uit datum verschijnings aanbod datum B11311 Argumentatie en openbaar bestuur 30-06-2010 25-01 en 22-06-2011 B16321 Projectmanagement 31-08-2010 31-08-2011 B48111 Projectmanagement : inrichten van 01-09-2010 projecten B25212 Marketing management 30-06-2010 30-06-2011 B30311 Groepsbesluitvorming in management en 30-06-2010 10-11-2010 en 20-06-2011 bestuur C06122 Kunst 30-06-2010 C12211 Middeleeuwen 30-06-2010 C17311 Oudnederlandse schilderkunst 31-01-2011 C59311 Zomerschool letterkunde (poëzie) 30-06-2010 C60311 Zomerschool filosofie (hermeneutiek) 30-06-2010

10-11-2010, 22-06-2011 C19112 Inleiding kunstgeschiedenis 01-07-2010 en 31-08-2011 30-06-2011 C12221 Middeleeuwen 01-07-2010 09-11-2010, 05-04-2011, C17321 Oudnederlandse schilderkunt 01-02-2011 22-06-2011 en november 2011 30-06-2011 30-06-2011

E04232 Economie van de collectieve sector 1 E10131 Introductie financial accounting E34112 Economie voor niet-economen

30-06-2010 30-06-2010 30-06-2010

30-06-2011 juni 2012 B39111 Financial accounting 01-07-2010 30-06-2011

N10111

30-06-2010

30-06-2011

Basiscursus natuurbeheer en natuurontwikkeling

O22411 Methoden en strategieën voor 30-06-2010 30-06-2011 O22421 Methoden en strategieën voor onderwijsontwerpen onderwijsontwerpen O30411 Onderzoeksmethoden voor onderwijsontwerp 30-06-2010 30-06-2011 O30421 Onderzoeksmethoden voor onderwijsontwerp O31411 Trends en ontwikkelingen in actief leren 30-06-2010 30-06-2013 O31421 Trends en ontwikkelingen in actief leren O32431 Het ontwerpen van een onderzoek: 30-06-2010 30-06-2011 O32441 Het ontwerpen van een onderzoek: scriptieplanning scriptieplanning O35411 Project actief leren 30-06-2010 30-06-2011 O35421 Project actief leren R04242 Overeenkomstenrecht 31-08-2010 R06271 Rechtspersonenrecht 1 31-08-2010 R07371 Rechtspersonenrecht 2 31-08-2010 R08181 Inleiding bestuursrecht 31-08-2010 R19251 Inleiding internationaal recht 30-06-2010 R21271 Ondernemingsrecht 31-08-2010 R25241 Faillissementsrecht 31-12-2010 R28332 Ruimtelijke ordeningsrecht 31-12-2010 R29221 Rechtssociologie 31-01-2011 R30342 Belastingrecht 31-08-2010 R32231 Europakunde 30-06-2010 R35241 Aansprakelijkheidsrecht 31-12-2010 R37371 Internationaal strafrecht in Europa 31-08-2010 R44211 Juridische vaardigheden 2 30-06-2010 R51341 Detentierecht 31-08-2010 R64342 Consumentenrecht 30-06-2010 R79312 Voorbereiding onderzoek 31-08-2010

01-07-2010 01-07-2010 01-07-2010 01-07-2010 01-07-2010

08-11-2010, 26-01 en 06-04-2011 R04252 Overeenkomstenrecht 01-09-2010 31-08-2011 R06281 Rechtspersonenrecht 1 01-09-2010 31-08-2011 R07381 Rechtspersonenrecht 2 01-09-2010 25-01, 04-04 en 21-06-2011 R08191 Inleiding bestuursrecht 01-09-2010 31-08-2011 R19261 Inleiding internationaal recht 01-09-2010 31-08-2011 R21281 Ondernemingsrecht 01-09-2010 08-11-2010, 24-01, 04-04-2011 R25251 Faillissementsrecht 01-01-2011 en november 2011 04-04, 20-06 en 30-08-2011 R28342 Ruimtelijke ordeningsrecht 01-01-2011 10-11-2010, 26-01, 04-04-2011, november 2011 en januari 2012 10-11-2010 R30352 Belastingrecht 01-09-2010 30-06-2011 04-04, 20-06 en 31-08-2011 R35251 Aansprakelijkheidsrecht 01-01-2011 04-04, 20-06 en 29-08-2011 R37381 Internationaal strafrecht in Europa 01-09-2010 30-06-2011 R13211 Bachelor Essay 01-07-2010 31-08-2011 R51351 Detentierecht 01-09-2010 30-06-2011 R64352 Consumentenrecht 01-07-2010 30-06-2011 R79321 Voorbereiding onderzoek 01-09-2010

S62321 Testpracticum psychodiagnostiek 31-01-2011 31-01-2012 S72311 Psychodiagnostiek in de arbeids- en 01-02-2011 organisatiepsychologie S73311 Psychodiagnostiek in de 01-02-2011 gezondheidspsychologie S74311 Psychodiagnostiek in de klinische 01-02-2011 psychologie S70321 Patiëntenvoorlichting en chronische ziekten 30-06-2010 26-01-2011, 06-04-2011 en S76311 Adaptatie en gedragsverandering bij 01-07-2010 22-06-2011 chronisch zieken T18311 Bedrijfsregels 31-12-2010 31-12-2011 T18321 Ontwerpen met bedrijfsregels 01-01-2011 T21321 Distributed computing reeds uit 09-11-2010, 26-01-2011, T21331 Webapplicaties: de serverkant 01-07-2010 aanbod 05-04-2011 en nov. 2011 T27331 Kunstmatige intelligentie 2 31-12-2010 31-12-2011 T27341 Kunstmatige intelligentie 2 01-01-2011 T28131 Inleiding informatica 30-06-2010 30-06-2011 T28141 Inleiding informatica 01-07-2010 T28321 Component-based development 30-09-2010 30-09-2011 T28331 Component-based development 01-10-2010 T38111 Webcultuur: creatieve technologie voor internet 31-12-2010 31-12-2011 T38121 Webcultuur 01-01-2011 T40211 Publiekgericht schrijven en spreken voor 30-06-2010 30-06-2011 informatici T60122 Propedeusepracticum informatica 30-06-2010 30-06-2011 T63211 Propedeuseproject informatica 01-07-2010


19

p tentamen

Tekst: Ton Reijnaerts Foto: Chris Peeters

Student én instelling hebben moeite met struikelvakken ‘We realiseren ons dat het behoorlijk frustrerend is niet verder te kunnen doordat één cursus een te hoge horde opwerpt.’

Iedere faculteit binnen de Open Universiteit voert minimaal 40 cursussen in haar curriculum. Over het leeuwendeel is er vrijwel niets dan lof. Twee á drie van de cursussen bij alle faculteiten blijken

Wat vormde de aanleiding voor het project Struikelvakken? ‘In het kader van SMC is er een inventarisatie gemaakt van alles wat er speelde op het gebied van studentenwelzijn, projecten, ideeën, activiteiten. Dat resulteerde in een lijst van 125 tot 130 verschillende zaken. Het kernteam heeft dat geclusterd. Het Instellingsberaad – daarin hebben zitting: CvB-leden, managers van de zelfstandige organisatieonderdelen en de controller – heeft vervolgens de keuze gemaakt welke onderwerpen prioriteit verdienden. Struikelvakken was daar een van.’

echter relatief vaak een struikelblok voor

Wat is het achterliggende probleem? ‘Cursussen die om bepaalde redenen de doorstroom van studenten naar vervolgcursussen en/of instelling om deze zogenoemde diploma belemmeren, vormen een probleem voor studenten, maar ook voor de Open Universiteit ‘struikelvakken’ een plek te geven op de natuurlijk. De student wordt in zijn of haar ambitie en motivatie geremd en haalt daardoor (vaker) niet, of in ieder geval veel langzamer, een diploma. We realiseren ons dat het behoorlijk frustrerend Top 9 prioriteitenlijst van het project is, om na vaak jarenlange inspanningen, niet verder te kunnen doordat één cursus een te hoge ‘De Student meer Centraal’ (SMC). horde opwerpt. Een daling van het aantal diploma’s schaadt daarbij ook de goede reputatie van Modulair sprak met de leden van de de instelling. Verder heeft een vermindering van cursusafzet en het aantal diploma’s ook financiële deelprojectgroep ‘Struikelvakken’ gevolgen. Zo wordt de rijksbijdrage in de nabije toekomst rechtstreeks gekoppeld aan het aantal diplomastudenten.’ (vlnr op foto): Steven Schoevaart studenten. Reden genoeg voor de

(Ondersteuningsteam), prof. dr. Lex Bijlsma (decaan Informatica), dr. Lizet Duyvendak (CW), ir. Lianne Cuijpers (MW), dr. Wim Waterink (PSY) en mr. Michiel van Oosterzee (RW).

20


Hoe bent u tot de definitie ‘struikelvak’ gekomen? ‘We hebben in verschillende faculteiten cursussen nader onderzocht door bestudering van vakevaluaties en gesprekken met examinatoren en opleidingsmanagement. Het scherpste en meest objectieve kenmerk bleek toetsdeelname onder 40 procent. Met andere woorden: een redelijk groot percentage studenten schrijft zich in voor een cursus, maar doet nooit tentamen, of stelt dit tentamen regelmatig uit. Een ander criterium bleek dat er te vaak tentamen moet worden gedaan om succesvol te zijn. Ook bleek soms de tijd tussen inschrijving en behalen certificaat erg lang. Verder hebben we gekeken naar cursussen die de laatste cursus waren waar studenten aan hebben deelgenomen. Dat zijn dus allemaal criteria waarop je mogelijkerwijs zou kunnen herkennen dat een cursus blokkerend werkt. Daarnaast hebben we ook gekeken of mensen voor een diploma of titel studeren. Voor mensen die bijgeschoold willen worden, is een tentamen vaak niet heel belangrijk, zo blijkt uit de praktijk.’

Welke typen struikelvak heeft u kunnen traceren? ‘We hebben een zestal redenen kunnen onderscheiden. Er zijn cursussen die uitgaan van voorkennis die niet of onvoldoende aanwezig is. Een voorbeeld is Continue wiskunde bij Informatica, dat uitgaat en voortbouwt op wiskundekennis van minimaal havoniveau. Ook cursussen waarbij vrij vaag omschreven opdrachten moeten worden uitgevoerd, werpen een extra drempel op. Wellicht doordat niet alle studenten goed weten wat en in welke vorm er van hen wordt verwacht. Een voorbeeld is de Basiscursus marketing. Verder bleken er cursussen waarvan het tentamen te veel stof ineens omvat. Voorbeelden zijn Inleiding in de psychologie en de Basiscursus recht. Een ander struikelblok bleken cursussen die te abstract zijn. Met andere woorden waar de connectie met de reële situatie niet duidelijk genoeg is. Ook bleken er cursussen waarbij het tentamen zich te veel richt op kennis van minder belangrijke details. Een voorbeeld daarvan is de Introductiecursus cultuurwetenschappen.’ Over welke aantallen praten we? ‘We hebben dat bij drie van de vijf aan dit project deelnemende faculteiten bekeken. Bij Psychologie waren drie cursussen die onder de noemer ‘struikelvak’ vielen. Bij deze cursussen stroomden zo’n 1800 studenten in, 800 daarvan deden tentamen, 1000 niet. Bij twee cursussen was dat overigens verklaarbaar, omdat studenten van buitenaf die cursus volgen, maar verder geen tentamen doen. Bij de derde cursus, Inleiding in de psychologie, bleek dat studenten teveel stof ineens moesten bestuderen. Bij Informatica bleken er twee struikelcursussen. Bij Software Engineering was het verklaarbaar, omdat die vooral werd gevolgd door ICT-professionals die hun bestaande kennis wilden verdiepen maar niet in een certificaat waren geïnteresseerd. De waardering voor die cursus in de vakevaluatie was 7.9, heel hoog dus! Continue wiskunde bleek wél een echte kandidaat. Die cursus heeft ongeveer vijftig deelnemers per jaar, de toetsdeelname lag echter op 24 procent. Dat is natuurlijk niet goed, want Continue wiskunde is een verplicht vak in de informaticaopleiding. Mensen die dat niet halen, stranden in de studie. Dan praat je dus over driekwart van de studenten in de bacheloropleiding.’ Welke oplossingen heeft de projectgroep bedacht? ‘Bij Continue wiskunde hebben we een cursusspecifiek mentoraat ingevoerd, dat de deelnemers verwijst naar materiaal en cursussen waardoor de ontbrekende kennis wordt aangevuld. Zo staat op het web nu een test waar je je voorkennis kunt toetsen. Ook is er een voorbereidingscursus ingesteld, waarin je kennis kunt bijspijkeren. Opmerkelijk is overigens dat studenten die hun huiswerkopgaven inleveren allemaal slagen. Bij de Basiscursus recht hebben we voortgangstoetsen en bij Inleiding in de psychologie hebben we deeltentamens ingevoerd. Een tentamen bestaat daar uit zestien clusters. Clusters waar je een voldoende voor hebt, kunnen worden ingebracht in het volgende tentamen. Dan hoef je dus minder te bestuderen. Bij de Basiscursus marketing gaan we de voortgang van studenten intensiever volgen. Bij de inleidende CW-cursus, waar sprake is van een zodanige stapel boeken dat studenten denken dat ze het nooit kennen, hebben we een open-boektentamen geïntroduceerd.’ Is het mogelijk dat het open-boektentamen een bredere toepassing krijgt? ‘De klachten over teveel feitenkennis en te weinig inzichtvragen moet je ook ietwat relativeren. Als iets niet in het boek staat,

stappen studenten naar de Beroepscommissie met de klacht “het staat niet in het boek, hoe had ik dat nou moeten weten?” Voor een deel moet het ook gewoon. Voor een wetenschappelijke opleiding moet je gewoon heel veel kennis verzamelen. Onderwijskundigen zijn het er weliswaar over eens dat het droog afvragen van feiten maar beperkt zinvol is. Maar je moet je die feiten wel voor een groot deel eigen maken als basis. Idealiter ga je een paar stappen, hoe verder je komt hoe mooier het is. Ook moet een cursus geschikt zijn voor bredere toepassing. Er zijn cursussen die heel erg op feiten zijn gericht, andere juist meer op inzicht. Je moet ook vragen kunnen maken die niet letterlijk in het boek op te zoeken zijn. Maar het blijft wél een spanningsveld.’ Hoe zou je dat kunnen tackelen? ‘Soms is het lastig: bij CW hadden we bijvoorbeeld vroeger veel meer open vragen. Die zijn geschrapt om kosten- en personeelstechnische reden. Het probleem met open vragen en inzichtvragen is óók, dat je daar niet een oneindige voorraad van hebt. Bij de multiple choice vragen, waar we gelet op de grote aantallen vaak voor moeten kiezen, zouden we soms bétere vragen kunnen stellen. Je kunt ook de complexiteit en mate van zelfstandigheid stapsgewijs opvoeren. Natuurlijk speelt bij dit alles ook het zelfredzaamheid bevorderende afstandsonderwijs een rol. Inmiddels zijn we als instelling wel heel anders gaan denken over studenten helpen en ondersteunen. Zo heeft een groot deel van de studenten behoefte aan een Open Universiteit die over de schouder meekijkt en die soms aantikt. Een deel van de studenten wil dat echter niet.’ Worden studenten betrokken bij het testen van oplossingen? ‘Ja, uiteraard! Het zijn overigens vaak specifieke studenten die deelnemen aan de experimenten, niet echt de student die representatief is voor de grote meerderheid.’ Vinden deze oplossingen straks wellicht toepassing op ook andere cursussen? ‘Natuurlijk! Het idee van al deze projecten is dat we proberen om aan de hand van voorbeelden uit te vinden wat werkt voor een bepaald type struikelvak. We proberen daar lering uit te trekken en het breder toe te passen. Dat moet, zoals ook deze experimenten, formeel wel in afstemming met de Commissie voor de examens.’ Kunnen er al merkbare resultaten worden gemeld? ‘Bij Continue wiskunde zijn de eerste resultaten al zichtbaar en bemoedigend. Het effect op de toetsdeelname is goed geweest. Dat is met 150 procent gestegen. Bij Rechtswetenschappen is het effect vooralsnog niet indrukwekkend. De resultaten van de 25 studenten die hebben deelgenomen aan het experiment bij Psychologie zijn bemoedigend. Meer dan de helft slaagde daar voorheen de eerste keer niet. Omdat ze nu clusters mogen meenemen, slagen ze de volgende keer wel. In het algemeen geldt: we hebben een aantal probleemtypen geïsoleerd, mogelijke remedies bedacht, en sinds november vorig jaar lopen er experimenten om de werkzaamheid van die remedies uit te testen. Het duurt zeker tot de zomer voordat je daar in de getallen effecten van kunt zien. Dan zijn alle maatregelen beproefd en zijn er veelal drie tentamenmogelijkheden geweest.’ Dit is het tweede artikel in de reeks Op tentamen. Eerder verscheen een interview met de staf van de afdeling Tentaminering en certificering (Modulair 6, 4 mei 2010). Zie digitale archief in e-Modulair: www.ou.nl/modulair.


21

c

lumn

al

mni

Mijn ei kwijt?

Alumni

Mijn kolommetjes moeten wel op een soort ei lijken: ze zijn klein en rond en lenen zich dus niet goed tot uitbenen van zaken maar er dient, vind ik, een kern inzitten1 die van waarde is voor het lezertje, en die op de dooier van een ei lijkt, met dan meer goede dan kwade cholesterol. Hier weer een dooiertje: de Open Universiteit (wij) toont wel het idee dat zij een moderne school is en soms zelfs denkt het wiel te hebben uitgevonden. Al moet ik wel zeggen dat onze universiteit een prachtig instrument is. Dit wil ik meteen wat relativeren: de vorm waarin het onderwijs wordt geprogrammeerd, lijkt nieuw en modern, de toetsen met de computer nu al in het bijzonder. Toch is de vorm van ons onderwijs gebaseerd op iets lang verworvens en niet meer dan een met modernere middelen in Nederland uit de zeventiger jaren overgenomen z.g. Geprogrammeerde Instructie2 (GI). De stof of een afgerond gedeelte ervan wordt stap voor stap aangeboden in kleinere hoeveelheden (modules, vroeger schakels) met een toenemende moeilijkheidsgraad. Na een of meer schakels volgt een stimulus, een test, een reactie van de student, een tentamen nu. Tot zo ver klopt het dan wel. Elke pedagoog weet ook nu nog dat de leerstof volgens een bepaalde ordening moet worden aangeboden, aangepast aan niveau student, dat activering van deze belangrijk is en dat de leerling van zijn fouten moet leren en aangemoedigd moet worden als hij het goed doet. Tot hier klopt het nog steeds. Er is één verschil met de Open Universiteit: maakt de leerling een fout bij GI, dan is confrontatie hiermee en een herstelmogelijkheid ingebouwd... Wij als OU lijken hier geen boodschap meer aan te hebben. We verlaten hier zomaar het pedagogisch principe en omitteren een psychologische invalshoek. We gaan met de huidige studenten zó om: we laten ze worstelen door de module(s) en zetten hem of haar voor een computerscherm waarna: erop of eronder. Zou het niet eens goed zijn op onze methode weer eens een systematisch empirisch wetenschappelijk onderzoek los te laten om te bezien of wij niet minder lineair maar meer vertakt zouden moeten werken? Dat wil dus bijvoorbeeld zeggen: meer tentamenkansen, met een betere feedback dan het vorige tentamen, dus tentamenbesprekingen vooraf én erna. En deelherkansingen. Dan haken er wellicht minder studenten snel af. Ik zeg maar wat. Dit was niet een zacht eitje. Het is een aanbeveling, goede cholesterol? Zweitze

1 Ter verdediging van gebrek aan kwaliteit wegens gebrek aan ruimte? 2 M. Bushuizen en E. Vellema, Geprogrammeerde Instructie en Teaching

machines (1967)

Alumnivereniging verwelkomt drie nieuwe bestuursleden Op zaterdag 24 april – een fraaie lentedag – hield de Alumnivereniging (AVOU) haar jaarlijkse algemene ledenvergadering in Amersfoort. Op het besloten deel volgde een plenaire lezing over zorgverzekeringen en daarop aansluitend een rondvaart. Drie nieuwe leden traden tot het bestuur toe. Zo’n zestig mensen woonden de bijeenkomst bij. Doordat de leden werkzaam zijn bij allerlei organisaties en bedrijven kan de AVOU interessante lezingen/excursies organiseren. Met een (groeiend) ledental van duizend hoopt de AVOU wel op een grotere respons. Tijdens het besloten deel – de introducés deden op dat moment al Amersfoort aan – werd onder meer gesproken over geld. Voorlopig nog geen contributieverhoging bijvoorbeeld. Er is zelfs nog een reserve voor de derde lustrumviering (de officiële datum van 5 november is verschoven naar voorjaar 2011). De AVOU mag drie nieuwe bestuursleden welkom heten: drs. Jan Koldeweid, Bram Brouwer (MSc) en drs. Wolter de Vries. Zij zijn verantwoordelijk voor respectievelijk de portefeuilles Communicatie, Kennis en Algemeen. Uiteraard zijn we blij met deze broodnodige versterking. Over de verdere taakverdeling wordt op 22 juni opnieuw vergaderd. Mr. Rob van het Hof blijft voorzitter, mr. Chris Esveldt secretaris en drs. Zweitze Hofman coördinator algemene activiteiten. De lezing van prof. dr. Emile Curfs, bijzonder hoogleraar maatschappelijk ondernemen door zorgverzekeraars, had als titel: ‘Toegankelijkheid, kwaliteit en betaalbaarheid in een marktgereguleerde zorg: de rol van de zorgverzekeraars’. Tegen de achtergrond van de aanstaande verkiezingen zeer actueel. De lezing zal op onze website beschikbaar komen. Na afloop van de theorie was het geen straf om het mooie Amersfoort door te wandelen. Het was nog wel een stief kwartiertje naar de boten maar de zon scheen warm op de lijven. We klommen in twee boten die gevaren werden door zeer enthousiaste vrijwilligers met een stevige historische kennis van de route. Een ontspannen tocht. Na de vaart verzamelden we in het Grand Café Hemels. Een goed glas wijn met vrienden kun je het noemen. Die typering geldt ook voor de diverse pauzes, altijd geanimeerd maar te kort. We ontmoeten elkaar. Er is iets reüinistisch aan. De voorzitter hield nog een beschouwend verhaal over saamhorigheid. Overigens is het opvallend dat op onze vergaderingen veel trouwe, dezelfde gezichten te zien zijn, gemiddeld tussen de zestig en tachtig mensen. Met duizend leden zouden er dat toch meer kunnen zijn. Met de diversiteit aan maatschappelijke achtergronden van diezelfde leden bezinnen we ons op een goed lustrumprogramma. Ideeën zijn uiteraard welkom (bij de secretaris dan wel ondergetekende – zie ook onze website: www.alumni.ou.nl). Zweitze W. Hofman

22


de st

dieplek van ...

Grace Wong-A-Kiem Als het even kan, moet studeren (ook) leuk zijn. Sommige studenten hebben daartoe een meer dan gewone studieplek. Modulair brengt die bijzondere plekken graag in beeld. Deze keer de studieplek van Grace Wong-A-Kiem (33), studente Nederlands recht. ‘Mijn favoriete studieplek is kamer 0.6 op de tweede verdieping aan de Koggelaan 3F. Juist, het studiecentrum in Zwolle! Altijd ruimte om te studeren en een gastvrije ontvangst maakt het voor mij een bijzondere plek. Ik heb er geen afleiding, waardoor ik een groot deel van de dag efficiënt kan studeren. Daarnaast studeer ik twee keer in de week op de sportschool. Trainen – op de fiets en crosstrainer – én studeren, voor mij een ideale combinatie.’ Heeft u ook een bijzondere studieplek, laat het ons dan weten: [email protected].

VOOR U GELEZEN

School voor volwassenen in trek als bezuinigingspost ‘Tweedekansonderwijs, talentontplooiing, doorstroming, diploma’s stapelen: politici en beleidsmakers hebben er de mond van vol, er is een nationaal belang mee gediend, maar het VAVO zit in de knel.’ Oproep landelijk VAVO-netwerk (Voortgezet Algemeen Volwassenenonderwijs), de Volkskrant, 12 mei 2010

Aantal volwassen afstandsstudenten relatief laag

Bachelorstudenten doen anderhalf jaar langer over studie ‘Over het algemeen studeren wo-studenten langer dan hbo-studenten. Zij gebruiken ruim anderhalf respectievelijk een half jaar langer dan de nominale duur van de bachelor. Daarnaast studeren mannen veel langer dan vrouwen.’

‘Toch is het aantal volwassen afstandsstudenten gezien de ambities van de overheid relatief laag, legt Borghans uit. Dit is volgens hem mede te wijten aan het gebrek aan overzicht op internet.’ Uitspraak Lex Borghans, hoogleraar arbeidsmarkteconomie en sociaal beleid UM in NRC NEXT, 24 maart 2010

Economische groei te danken aan investeringen in kennis en innovatie

Adviesrapport Commissie Toekomstbestendig Hoger

‘Bijna de helft van de economische groei in Nederland tussen 1995 en 2008 is te danken aan investeringen in kennis en innovatie. De komende decennia, als de groei van de beroepsbevolking door de vergrijzing wegvalt, zullen innovatie en kennisontwikkeling alleen maar belangrijker worden.’

Onderwijs Stelsel (rapport-Veerman), april 2010

Conclusie Amerikaans onderzoeksinstituut The Conference Board, de Volkskrant, 25 mei 2010


23

nderwijs cultuurwetenschappen

www.ou.nl/cultuurwetenschappen

Lezing over leven en werk Tolstoj De honderdste sterfdag van Leo Tolstoj wordt dit jaar herdacht via verschillende publicaties, een documentaire met authentiek beeldmateriaal en de film The Last Station. Tolstoj is vooral bekend als de auteur van Oorlog en Vrede en Anna Karenina, maar schreef naast deze twee epische romans ook talrijke verhalen, novellen en religieuze en filosofische verhandelingen. Op woensdag 30 juni vindt voor studenten cultuurwetenschappen in bioscoop LUX/Cinemariënburg te Nijmegen een avond in het teken van Tolstoj plaats. Dr. Jeroen Vanheste verzorgt een lezing waarin hij ingaat op de relatie tussen het leven en werk van Tolstoj en op de spanning die er bestond tussen Tolstoj de levenskunstenaar en Tolstoj de moralist. Inzicht in deze spanning tussen ‘de vos en de egel in Tolstoj’ (zoals Isaiah Berlin het noemde) draagt bij aan een goed begrip van Tolstojs grote romans. Aansluitend aan de lezing worden twee delen vertoond van War and Peace, de prachtige BBC-serie uit de jaren zeventig (met een jonge Anthony Hopkins als Pierre Bezoechov) waarin Tolstojs grootste roman verbeeld wordt.

Aanmelden

Leo Tolstoj Bron: Wikimedia commons

Aanmelden voor deze avond kan via: secretariaat. [email protected]. De kosten voor deelname bedragen 12 Euro per persoon. Dit bedrag dient uiterlijk een week tevoren overgemaakt te worden op gironummer 4116553 t.n.v. de Open Universiteit Heerlen, onder vermelding van ‘52300/filmavond’. Deelnemers ontvangen een exemplaar van het door de spreker geschreven uitvoerige artikel Leven en Kunst volgens Tolstoj. De bijeenkomst telt mee in het kader van CW-debat: deelname levert 4 studie-uren op.

Kandidaten Facultaire opleidingscommissie gezocht Vindt u dat de faculteit meer naar haar studenten moet luisteren? Wilt u meedenken over programmahervormingen die nodig zijn voor een adequate invulling van de bachelor en master Algemene cultuurwetenschappen? Stel u dan kandidaat voor de Facultaire opleidingscommissie cultuurwetenschappen (FOC-CW). De Wet op het hoger onderwijs bevat een bepaling dat het College van bestuur voor elke opleiding een opleidingscommissie moet instellen. De taken van zo’n commissie zijn: advies geven over de Onderwijs- en examenregeling, jaarlijkse beoordeling van de uitvoering van die regeling en verder gevraagd en ongevraagd advies geven over het onderwijs. De faculteit interpreteert de taken van de FOC ruim: inbreng en ervaringen van studenten zijn belangrijk bij het verbeteren van het onderwijs. Daarom verwelkomt de faculteit adviezen over het curriculum, de studeerbaarheid, begeleiding, tentamens, studiecentra, informatievoorzieningen, bereikbaarheid, alumnibeleid, innovatie, enzovoort. De FOC is samengesteld uit drie student-leden en drie stafleden CW onder wie de voorzitter. Student- en stafleden hebben vaste plaatsvervangers die voor elke vergadering worden uitgenodigd, maar geen stemrecht hebben als het reguliere lid ook aanwezig is. De faculteit streeft ernaar dat de student-leden alle studiefases vertegenwoordigen. De onderwijscoördinator is aan de commissie toegevoegd als ambtelijk secretaris. De decaan maakt per definitie geen deel uit van de commissie. De FOC komt driemaal per jaar in een centraal gelegen studiecentrum bijeen, in elk geval in januari, het voorjaar en in het najaar. Student-leden krijgen hun reiskosten vergoed op basis van openbaar vervoer tweede klas.

24


Programma 18.45-19.15 Ontvangst in de Foyer, het café van bioscoop Cinemariënburg 19.15-20.00 Lezing over leven en werk van Tolstoj 20.00-20.15 Korte pauze 20.15-21.45 Filmvertoning 21.45 uur Napraten en een glas in de Foyer

In verband met het overlijden van twee zittende student-leden zijn er momenteel twee vacatures. CW-studenten die belangstelling hebben voor een lidmaatschap van de FOC, kunnen zich kandidaat stellen. Dat kan door zich op te geven als ‘kandidaat Facultaire Opleidingscommissie CW’ bij Petra de Munnik ([email protected]). De volgende gegevens zijn nodig: personalia, studentnummer, studiecentrum, fase van de studie, korte motivering en eventueel een steunbetuiging van studentenvereniging of dispuut. U kunt ook uw belangstelling kenbaar maken door een bericht te sturen naar: Open Universiteit, Petra de Munnik, Faculteit Cultuurwetenschappen, Postbus 2960, 6401 DL Heerlen.

Procedure verkiezingen Reacties worden tot en met 1 juli in behandeling genomen. Indien er meer dan twee kandidaten zijn, worden verkiezingen georganiseerd. Uw personalia en motivering van de kandidaatsstelling worden dan gepubliceerd in de eerstvolgende Modulair, en op de websites van CW. Vervolgens kunnen CW-studenten bij voorkeur per e-mail (maar per post kan ook) hun stem uitbrengen tot 1 september. In de week daarna worden de stemmen geteld en ontvangen allen die zich kandidaat hebben gesteld bericht. De aanstelling zal per direct ingaan. De uitslag wordt wederom via de bovengenoemde media bekendgemaakt.

psychologie

www.ou.nl/psychologie

Mastermentoraat Psychologie Vanaf 1 juli 2010 start de faculteit Psychologie met het mastermentoraat. Zoals eerder aangekondigd in de Modulair van maart dit jaar, zal de faculteit in dit mastermentoraat studenten per e-mail benaderen die bezig zijn met de Bachelorthesis of daarvoor recent geslaagd zijn. Deze vorm van mentoraat is vrijblijvend. Indien u geen behoefte heeft aan het mastermentoraat, maakt u er geen gebruik van. Het mastermentoraat is met name gericht op procesgerichte studievragen over de stage en de scriptie. Wanneer start u met het zoeken naar een stage? Hoeveel uren per week heeft u beschikbaar voor de stage? Welke stagevorm is dan voor u de beste keus? Gaat u stage en scriptie combineren in een groot onderzoekstraject? Hoe kunt u het scriptietraject starten? Wenst u in aanmerking te komen voor de Basisaantekening psychodiagnostiek? Hoe komt u in deze fase van de studie in contact met medestudenten? De medewerkers van het mastermentoraat denken mee over deze vragen en kunnen u adviseren over de route die leidt tot een goede afronding van uw masteropleiding. In het mastermentoraat zijn vier medewerkers van de faculteit actief: drs. Nanda Boers, Ellis Burgers, Susan Meijer en drs. Marjan Specker. Elke student wordt vanzelf geattendeerd op de mogelijkheid tot deelname aan het mastermentoraat. Heeft u nu al vragen over het mastermentoraat? Neem dan contact op met de opleidingsmanager van de faculteit, Nanda Boers, 045-5762607.

Plek onderzoekstage: gebruik Apple Apps bij gedragsverandering Bent u in het bijzonder geïnteresseerd in het gebruik van Apple Apps bij gedragsverandering, dan hebben wij een onderzoekstage voor u! Wij zijn op zoek naar een psychologiestudent die op korte termijn onderzoek wil doen naar de effecten van het gebruik van de My Stop Buddy iPhone applicatie. Deze applicatie geeft mensen die een stoppoging gaan doen om van het roken af te komen, hierbij gedurende 21 dagen ondersteuning. In een onderzoekstage dient u: 1) het stopgedrag in kaart te brengen van de mensen die deze App hebben gebruikt; 2) na te gaan hoe men de in de App geadviseerde activiteiten om niet aan drang om te roken toe te geven, evalueren. Voor het uitwerken van deze onderzoeksvragen hebt u de beschikking over een bestaande dataset. Vanzelfsprekend bestaat uw onderzoek ook uit het systematisch inventariseren en beschrijven van de huidige stand van zaken in de literatuur over het gebruik van dergelijke toepassingen bij het stoppen met roken. De relevantie van dit onderzoek is gelegen in het feit dat gemiddeld slechts 7% van de pogingen die ondernomen worden om te stoppen met roken, succesvol is. Mensen die een stoppoging ondernemen, slagen er vaak pas na 3 of 4 keer in om echt te stoppen en dat ook vol te houden. Daarnaast verhoogt het gebruik van hulpmiddelen bij het stoppen met roken, de kans op succesvol stoppen, slechts een derde van de mensen gebruikt echter hulpmiddelen (Stivoro, 2010). Met de Apps kan een grote groep bereikt worden tegen lage kosten. Gegevens over de effectiviteit en waardering ontbreken echter nog. Dit onderzoek is een eerste pilot. Mogelijk wordt in een vervolgonderzoek de effectiviteit onderzocht in een experiment. De applicatie is ontwikkeld door industrieel ontwerper ir. Lianne Sleebos.

Psychodiagnostiek – in 2010-2011 alleen practicum oude cursus De mastercursus Testpracticum psychodiagnostiek (S62321) wordt in de nieuwe Onderwijs- en examenregeling (OER) 20102011 vervangen door 3 nieuwe cursussen: Psychodiagnostiek in de arbeid- en organisatiepsychologie (S72311), Psychodiagnostiek in de gezondheidspsychologie (S73311) en Psychodiagnostiek in de klinische psychologie (S74311). Afhankelijk van de mastervariant kiest u een van de 3 cursussen. De erbij horende verplichte practica zullen organisatorisch niet verschillen van de practica zoals ze nu aangeboden worden. De besproken diagnostiek tijdens het practicum zal wel gedifferentieerd aangeboden worden. Deze 3 cursussen komen pas op z’n vroegst in het voorjaar van 2011 op de markt. Het eerste practicum zal daarom pas per september 2011 aangeboden worden. Studenten die het testpracticum in het studiejaar 2010-2011 willen afronden, wordt daarom aangeraden om de oude cursus Testpracticum psychodiagnostiek (S62321) te kopen. Om verzekerd te zijn van een plaats in het oude Testpracticum dat nog in beide semesters van 2010-2011 aangeboden wordt, adviseren wij om de cursus begin juli aan te schaffen zodat u zich op tijd kunt aanmelden voor het verplichte practicum.

Meer informatie over de applicatie: www.mystopbuddy.com. De student dient op korte termijn te beginnen en van plan zijn om het onderzoek binnen een aantal maanden af te ronden. Geïnteresseerde studenten kunnen contact opnemen met dr. Catherine Bolman ([email protected]) of 045-5762626).


25

natuurwetenschappen

www.ou.nl/natuurwetenschappen

Aanmelden voor bijzondere N-cursussen In de bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen zijn cursussen opgenomen waarvoor u zich vóór inschrijving moet aanmelden. Dit zijn cursussen waarvan de faculteit bepaalt of een student kan worden toegelaten, waarvoor een minimum aantal deelnemers vereist is, of waarin gewerkt wordt in groepen. Hieronder staan deze cursussen vermeld. Raadpleeg ook de studiegids 2010-2011 Milieu-natuurwetenschappen – verschijnt in juni – voor meer informatie of neem contact op met het Onderwijs Service centrum (OSC): 045-5762888.

Academische vaardigheden milieuwetenschappen De looptijd van de cursus Academische vaardigheden milieuwetenschappen (N61311) is bijzonder omdat u zich de deelvaardigheden die bij deze cursus horen, kunt eigen maken vanaf de propedeuse tot het eind van de bacheloropleiding. Het is aan te raden om u voor deze cursus in te schrijven zodra u de propedeuse bijna hebt afgerond.

European Virtual Seminar on Sustainable Development In het European Virtual Seminar on Sustainable Development (N31211) werkt u aan een werkelijkheidsgetrouwe casus op het terrein van duurzame ontwikkeling met andere studenten via internet. De studenten komen uit verschillende landen en hebben uiteenlopende disciplinaire achtergronden. U kunt de cursus niet individueel bestuderen. De cursus wordt eenmaal per jaar aangeboden in de periode van half oktober tot half maart en is opengesteld voor opleidingsstudenten en interessant voor studenten van verschillende studierichtingen. Inschrijven kan tot 1 oktober. Bij deelname tevens aanmelden bij dr. Ron Cörvers ([email protected]) bij wie u ook meer informatie over de cursus kunt krijgen.

Geïntegreerd eerste niveau practicum natuurwetenschappen U kunt aan het Geïntegreerd eerste niveau practicum natuurwetenschappen (N99111) meedoen als u een groot deel van de propedeuse hebt afgerond (of vóór oktober 2010 denkt af te ronden), waaronder in ieder geval de Basiscursus scheikunde en de cursussen Levenswetenschappen (of eventueel de oude cursussen Evolutie en Fysiologie). Het practicum duurt vijf hele werkdagen en wordt gehouden op 21, 22, 25, 26 en 27 oktober 2010 in Wageningen. Op zaterdag 2 oktober 2010 is er een (verplichte) startdag in studiecentrum Utrecht. Als u met dit practicum wilt meedoen, meldt u zich dan zo spoedig mogelijk aan bij drs. Jikke van Wijnen ([email protected]/020-5788425). Zij beoordeelt de toelating én of er voldoende aanmeldingen zijn om het practicum door te laten gaan. Ook voor informatie kunt u met haar contact opnemen.

Gezondheid in perspectief Bij het doorlopen van de cursus Gezondheid in perspectief (N39211) werkt u samen in groepen. Daarnaast zijn er ook individuele opdrachten. De cursus wordt tweemaal aangeboden: in het najaar (september tot januari) en in het voorjaar (februari tot juni). Er zijn twee verplichte bijeenkomsten. Voor de najaarsrun is dit 4 september (Utrecht) en 20 november (Eindhoven). Voor de voorjaarsrun is dit 29 januari (Utrecht) en 16 april (Utrecht). Als u deel wilt nemen, moet u zich voor 15 augustus 2010 respectievelijk 15 januari 2011 aanmelden bij dr. ir Lily Fredrix ([email protected]/045-5762708).

26


Milieubeleid: theorie en praktijk In de cursus Milieubeleid: theorie en praktijk (N15241) werkt u samen met medestudenten in een kleine groep via Studienet. U kunt de cursus niet individueel bestuderen. Centraal in de cursus staan milieubeleid en klimaatverandering. De cursus wordt eenmaal per jaar aangeboden van september tot half februari. Inschrijven kan tot 1 september. Bij deelname tevens aanmelden bij dr. Ron Cörvers ([email protected]), bij wie u ook meer informatie over de cursus kunt krijgen.

Scientific and Professional Publishing on Environment and Sustainability In de cursus Scientific and Professional Publishing on Environment and Sustainability (N41311) leert u de verschillende aspecten van het schrijven en publiceren van een artikel. Stapsgewijs doorloopt u het gehele publicatietraject. Daarbij neemt u verschillende rollen op zich: auteur, reviewer en copy-editor. Op die manier ervaart u hoe het publicatietraject verloopt. U schrijft, ontvangt commentaar van (onbekende) reviewers, geeft commentaar op een artikel van een ander en herschrijft uw eigen werk. Aan het eind van het traject levert u een artikel in dat in het elektronische tijdschrift e-Journal on Environment and Sustainability gepubliceerd wordt. Deze cursus staat open voor studenten van de masteropleiding Milieu-natuurwetenschappen en wordt één keer per jaar aangeboden, met start in februari en afsluiting in juni. Voor inschrijving dient u zich eerst aan te melden bij dr. Wilfried Ivens ([email protected]) of dr. ir Lily Fredrix ([email protected]).

managementwetenschappen

www.ou.nl/management

Bachelorscriptie managementwetenschappen vernieuwd Vanaf 1 juli 2010 staat bachelorstudenten managementwetenschappen een vernieuwde scriptiehandleiding ter beschikking. De scriptie zelf verandert ook. Tot nu toe werd de bachelorscriptie gekoppeld aan het leren verrichten van casestudyonderzoek. Studenten werden in een aantal stappen getraind in de uitvoering van dit type onderzoek. Daarna moesten ze het geleerde in de praktijk toepassen. Hiervoor werden enkele vaste thema’s gebruikt, zoals innovatie.

Virtueel milieuadviesbureau In het Virtueel milieuadviesbureau (N5021N) werkt u samen met andere studenten aan opdrachten van opdrachtgevers uit het milieuwerkveld. De cursusdeelname staat open voor studenten die meer dan 28 modulen behaald hebben (inclusief vrijstellingen). Door gebruik van internet kunt u het werk grotendeels vanuit huis doen. Daarnaast zijn er vier verplichte bijeenkomsten in het studiecentrum Eindhoven. Bij voldoende deelnemers kunt u meedoen in de periode september 2010 t/m maart 2011, en/of in de periode januari t/m juni 2011. Aanmelden kan via het aanmeldformulier op de website van InCompany Milieuadvies (www.incompany-milieuadvies.nl) of via e-mail bij dr. Wilfried Ivens ([email protected]). Na aanmelding krijgt u bericht of u toegelaten wordt, daarna kunt u zich inschrijven. In verband met de cursusplanning is het wenselijk dat u uw aanmelding zo vroeg mogelijk doorgeeft.

In de nieuwe aanpak kunnen studenten een scriptie schrijven over een vraagstuk met betrekking tot management, organisatie of bestuur naar eigen keuze. Studenten doorlopen in enkele fasen de empirische cyclus, al zal dit op een aanzienlijk eenvoudigere wijze gebeuren dan in de masterscriptie het geval is. Na elke fase stuurt de student het resultaat op naar de begeleider en deze geeft feedback. Ofschoon studenten dit in hun eigen tempo kunnen doen, loont het om binnen de aangegeven (ruime) tijdslimiet te blijven. Daarover hierna meer. Voor deze nieuwe aanpak is om twee redenen gekozen. In de eerste plaats hebben studenten zo meer mogelijkheid om aan het einde van de bachelorfase een onderwerp naar eigen keuze uit te diepen. In de tweede plaats krijgen studenten al doende een extra gelegenheid om te oefenen voor de latere masterscriptie.

Bachelorscriptie

Hoe gaat het schrijven van de scriptie in zijn werk? Studenten doorlopen vijf fasen en ze krijgen na elke fase feedback. Het proces start als de student de begeleider informeert over het gekozen onderwerp. Ook zoekt de student bruikbare literatuur daarbij. De docent bekijkt of deze literatuur voldoende bruikbaar is. Na goedkeuring start de student met de literatuurstudie waarvoor minimaal zeven artikelen uit internationale wetenschappelijke tijdschriften gelezen worden. De begeleider geeft vervolgens commentaar op de literatuurstudie. Vervolgens wordt een probleemstelling geformuleerd en een onderzoeksopzet gekozen. Wij gaan uit van een eenvoudig onderzoek, bijvoorbeeld het afnemen van een beperkt aantal interviews of een enquête. Zodra de begeleider akkoord gaat met de probleemstelling en de opzet van het onderzoek, start de uitvoering ervan. Het onderzoeksverslag wordt vervolgens ingeleverd en becommentarieerd. Ten slotte worden de verschillende onderdelen samengesmolten tot een goed leesbaar eindproduct. Studenten die de deelrapportages inleveren binnen het aangegeven tijdsbestek, krijgen behalve feedback ook een oordeel over het ingeleverde werk. Zij mogen dit op basis van de feedback één keer verbeteren. De inlevertermijn is gebaseerd op gemiddeld 10 uur werken aan de scriptie per week. Deze is dan ongeveer na een half jaar af. In een volgende Modulair volgt meer informatie over de bachelorscriptie van Managementwetenschappen.


27

informatica

www.ou.nl/informatica

Klasse-interferentie Op 7 juni heeft prof. dr. Lex Bijlsma, decaan van de faculteit Informatica, zijn oratie gehouden, met als titel ‘Klasse-interferentie’. In zijn rede pleit Bijlsma ervoor om aandacht te geven aan de ontwikkeling van aspectgeoriënteerd programmeren als antwoord op het probleem van klasseinterferentie. Nevenstaande samenvatting is van zijn hand.

Computerprogrammatuur vormt het ingewikkeldste product dat de mens tot op heden heeft uitgevonden. Niet alleen ingewikkeld door de grote omvang en mate van detaillering van de programmacode, maar vooral door de onoverzichtelijke veelheid aan scenario’s die zich kunnen afspelen als de code wordt uitgevoerd. Vanzelfsprekend maakt dit de productie van foutloze programmatuur een uitermate lastige opgave, waarvoor maar zeer ten dele richtlijnen te geven zijn. De wijze waarop programma’s in de praktijk tot stand komen, is dan ook weinig systematisch. Het is de missie van de informatica als wetenschap deze sterk intuïtieve benadering te vervangen door een systematische, controleerbare en overdraagbare werkwijze. Een ingenieur die een brug ontwerpt, doet dat niet door koortsachtig net zo lang balken aan elkaar te nagelen totdat bij hem het gevoel ontstaat dat het bouwsel wel een redelijk gewicht zou kunnen dragen. Nee, hij maakt vooraf een berekening op grond van door meting bekende eigenschappen van de materialen waaruit blijkt welke vorm en afmetingen aan de gewenste eigenschappen voldoen. De wens een vergelijkbare betrouwbaarheid aan de totstandkoming van programmatuur te kunnen hechten, is de oorsprong van de term software engineering.

Expliciete methodiek vereist bij afstandsonderwijs Een typerende eigenschap van materialen voor afstandsonderwijs is dat men bij de uitleg van begrippen en oplossingsmethoden in extreme mate expliciet moet zijn. Immers, de stof wordt door de student tot zich genomen zonder dat de docent daarbij aanwezig is en optredende misverstanden meteen kan corrigeren. Het zal duidelijk zijn dat er bij een programmeerstijl die zich vooral op inspiratie en intuïtie beroept, bijzonder weinig expliciete aanwijzingen kunnen worden gegeven. In veel informaticaopleidingen is het formele deel van het onderwijs beperkt tot de syntactische kennis van programmeertalen, terwijl het eigenlijke programmeren in de vorm van praktische oefeningen wordt getraind zonder dat de lerende zich erg bewust is van wat hij doet en waarom. De bij deze training nodige feedback vereist het besteden van veel tijd per deelnemende student en is dus moeilijk schaalbaar naar grote aantallen deelnemers, terwijl de noodzaak tot synchronisatie tussen student en docent de vrijheid van tijd en tempo sterk beperkt. Naarmate er dus meer expliciete methodiek beschikbaar is die expliciet beschreven kan worden, wordt het gemakkelijker de kennis daarvan in afstandsonderwijs over te dragen.

Systematische programmaconstructie en objectoriëntatie: moeilijke combinatie Een specifieke technische benadering van het geschetste probleem bestaat erin dat men de taak van elke te ontwikkelen module vastlegt door middel van logische formules en daaruit door stapsgewijze transformatie volgens bekende regels een programmatekst afleidt. Deze methode stelt ons in staat het onvoorstelbaar grote aantal mogelijke executies van een programma buiten beschouwing te laten door ons te concentreren op de eigenschappen die al deze paden met elkaar gemeen hebben. Het is echter moeilijk deze systematische vorm van programmaconstructie te combineren met objectoriëntatie, een principe dat ten grondslag ligt aan veelgebruikte programmeertalen zoals Java en C# en op dit moment de dominante wijze vormt om programmacode van een overzichtelijke structuur te voorzien. In navolging van vooral Bertrand Meyer is geprobeerd de constructiemethodologie bruikbaar te maken voor objectgeoriënteerde programmatuur. De opeenvolgende aanpassingen in deze richting zetten echter geleidelijk kleinere stappen in de richting van het gewenste resultaat en doen dit ten koste van

28


oratie

informatica

steeds toenemende formele verplichtingen en restricties. De moeilijkheid is vooral dat ver uiteengelegen codefragmenten een soms onvoorspelbare uitwerking hebben op elkaars correctheid, een verschijnsel dat met klasse-interferentie kan worden samengevat.

Aspectgeoriënteerd programmeren Een mogelijk betere aanpak is te vinden in de ontwikkeling van aspectgeoriënteerd programmeren. Aspecten zijn programmeertaalconstructies die onafhankelijk van, en in zekere zin loodrecht op, de objectgeoriënteerde indeling van het programma bestaan. Een aspect houdt zich bezig met

de implementatie van één bepaald kwaliteitskenmerk van het programma, door daaraan codefragmenten toe te voegen die in de juiste omstandigheden worden afgevuurd. Het voordeel daarvan is dat een aspect zich met een enkele welomschreven eigenschap bezighoudt en alle daarvoor relevante code bevat. De logische formules waarvan men bij formele programmaconstructie uitgaat, hebben eveneens ten doel een bepaalde eigenschap te realiseren en passen daarom in reikwijdte goed bij een aspect. Hoe vruchtbaar deze gedachte wordt, moet de komende jaren blijken. Prof. dr. Lex Bijlsma

onderwijswetenschappen

www.ou.nl/onderwijs

Nieuwe cursus Onderwijsonderzoek: methodologie In de zomer 2010 verschijnt een nieuwe cursus binnen de masteropleiding Onderwijswetenschappen met als titel Onderwijsonderzoek: methodologie. De cursus geeft een systematisch overzicht van wetenschappelijke methoden in onderwijsonderzoek. Zowel kwantitatieve als kwalitatieve methoden komen op evenwichtige wijze aan bod. De belangrijkste methoden worden diepgaand besproken, zoals experimenteel, quasi-experimenteel, correlationeel, survey, grounded theory, ethnografisch, narratief, mixed methods en action research. De zes fundamentele onderzoekstappen van probleemstelling tot rapportage worden met concrete voorbeelden uitgelegd. Na het volgen van deze cursus is de student in staat om op wetenschappelijk verantwoorde wijze onderwijsonderzoek te plannen, uit te voeren en te evalueren. De cursus is erg didactisch van opzet. Voorbeeldscripts, praktische richtlijnen en checklists met nuttige informatie voor onderzoekers worden aangereikt om studenten te ondersteunen. Door heel concreet te beschrijven hoe een beginnende wetenschapper een onderzoek ontwerpt en uitvoert wordt de studenten een realistisch perspectief aangeboden en krijgen zij inzicht in de praktische kanten van het doen van onderzoek. Elk hoofdstuk bevat een geannoteerd onderzoeksartikel en concreet advies om studenten te helpen bij het interpreteren en evalueren van onderzoek.

De cursus bestaat uit een Engelstalig handboek, een Engelstalige oefenwebsite en een Nederlandstalig elektronisch werkboek. Het handboek is van de hand van Creswell: Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. De oefenwebsite biedt studenten de mogelijkheid om zichzelf te toetsen, aanvullende informatie te vinden en onderzoeksvaardigheden te oefenen. De cursus wordt afgesloten met een regulier schriftelijk tentamen bestaande uit open en gesloten vragen. Deze cursus sluit aan bij de schakelcursussen Onderzoekspracticum kwantitatieve data-analyse, Onderzoekspracticum psychologisch survey, Onderzoekspracticum psychologisch experiment, Onderzoekspracticum literatuurstudie en Onderzoekspracticum onderwijskundig onderzoek.


29

tentameninf A lgemeen In deze rubriek staan wijzigingen van tentamendata, tentamenvorm en toegestane hulpmiddelen. De aanvullingen en wijzigingen borduren voort op cursus- en/of tentameninformatie die is opgenomen in de studiegids en/of op de cursussite (Studienet).

Aanmelden, tentamenperioden en sluitingsdata Aanmelden voor een tentamen doet u door in te loggen in Mijn account in Studieaanbod en te klikken op Mijn tentamenaanmeldingen of door gebruik te maken van een aanmeldingsformulier. Maakt u gebruik van een formulier dan stuurt u de aanmelding voor een regulier tentamen naar de afdeling Tentaminering en certificering in Heerlen. Een aanmelding voor een sys-tentamen stuurt u naar het studiecentrum waar u dit sys-tentamen wilt afleggen. Alleen studenten die in het buitenland een systentamen maken of studenten die behoren tot speciale categorieën (bijvoorbeeld handicap of detentie) kunnen hun sys-aanmelding sturen naar de afdeling Tentaminering en certificering in Heerlen. U vindt uitgebreidere informatie hierover op de website www.ou.nl/tentamen. Tentamenperioden en sluitingsdata: – 23-8 t/m 25-8-2010, sluitingsdatum 28 juli 2010, – 8-11 t/m 10-11-2010, sluitingsdatum 13 oktober 2010, – 24-1 t/m 26-1-2011, sluitingsdatum 29 december 2010. – 4-4 t/m 6-4-2011, sluitingsdatum 9 maart 2011, – 20-6 t/m 22-6-2011, sluitingsdatum 25 mei 2011, – 29-8 t/m 31-8-2011, sluitingsdatum 3 augustus 2011. De geleidelijke invoering van computergebaseerde toetsing kan van invloed zijn op het tentamenrooster. Tentamensessies individuele tentamens Kijkt u op www.ou.nl/studiecentra voor de individuele tentamensessies in het studiecentrum van uw keuze. Als u zich via www.ou.nl/ mijnaccount aanmeldt voor een individueel tentamen, worden de beschikbare sys- en cbisessies getoond nadat u het studiecentrum heeft gekozen. Samenvallende tentamens Volgens vast beleid van de Commissie voor de examens (CvE) mogen er niet meerdere (regulier schriftelijke) tentamens op één dag afgelegd worden. In uitzonderlijke omstandigheden kan de Commissie hiervan afwijken. Zij beoordeelt dit aan de hand van een schriftelijk, gemotiveerd verzoek van de student. De CvE kan een hardheidsclausule toepassen voor die studenten die gehinderd worden in hun studievoortgang door het hanteren van drie tentamenavonden. Het kan namelijk voorkomen dat twee cursussen in elke ronde op dezelfde dag worden afgenomen. Neemt u bij dergelijke situaties contact op met de afdeling Service en informatie. Het gaat dan om studenten die in de problemen komen die niet te wijten zijn aan de eigen planning. Mocht u uiteindelijk tot

30


de conclusie komen dat er een aantoonbaar probleem is, dan kunt u een verzoek indienen bij de Commissie. Tentamendata uitlopende cursussen en errata Met klem adviseren wij studenten kennis te nemen van de nadere informatie omtrent cursussen die uit het onderwijsaanbod zijn genomen (dan wel gereviseerd) en waarvan de laatste tentamenmogelijkheid plaatsvindt in het academisch jaar 2009-2010. Deze vindt u op www.ou.nl/tentamen > Laatste tentamendata, en niet in Modulair. Aanvullingen hierop worden wel vermeld in Modulair. De informatie vindt u ook op de cursussite. Een overzicht van de errata op de studiegidsen vindt u op www. ou.nl/vraagenantwoord.

cultuurwetenschappen C01221 Wetenschapsleer De tentamenvorm is sinds 19 maart 2010 veranderd in een individueel computergebaseerd tentamen dat volgens afspraak plaatsvindt. C06311 Veranderende grenzen (1815-1919) De tentamenvorm is sinds 24 april 2010 veranderd in een individueel computergebaseerd tentamen dat volgens afspraak plaatsvindt. C07321 Veranderende grenzen (1919-1989) De tentamenvorm is sinds 24 april 2010 veranderd in een individueel computergebaseerd tentamen dat volgens afspraak plaatsvindt.

Informatica T16131 De werking van computersystemen In het Overzicht stopgezette cursussen 20092010 in de Modulair van juni 2009 is opgenomen dat de laatste tentamenmogelijkheid van deze cursus 23 juni 2010 is. Dat is niet juist. De laatste tentamenmogelijkheid is 23 augustus 2010. T20211 Security en IT In de studiegids 2009-2010 zijn tentamendata voor deze cursus opgenomen. Dat is niet juist. Het tentamen vindt plaats volgens afspraak. T21321 Distributed computing De tentamens zijn niet langer zogenoemde openboektentamens. U mag bij het tentamen enkel gebruikmaken van een ‘schoon’ exemplaar van het gedrukte cursusmateriaal. T22311 Talen en ontleders De tentamens zijn niet langer zogenoemde openboektentamens. U mag bij het tentamen enkel gebruikmaken van een ‘schoon’ exemplaar van het gedrukte cursusmateriaal. T24321 Softwaremanagement In het Overzicht stopgezette cursussen 20092010 in de Modulair van juni 2009 is opgenomen dat de laatste tentamenmogelijkheid van deze cursus 30 juni 2010 is. Dat is niet juist. De laatste tentamenmogelijkheid is 31 augustus 2010.

T27321 Kunstmatige intelligentie In het Overzicht stopgezette cursussen 20092010 in de Modulair van juni 2009 is opgenomen dat de laatste tentamenmogelijkheid van deze cursus 30 juni 2010 is. Dat is niet juist. De laatste tentamenmogelijkheid is 30 juni 2011. T33121 Discrete wiskunde B In het Overzicht stopgezette cursussen 20092010 is opgenomen dat de laatste tentamenmogelijkheid van deze cursus in november 2010 is. Dat is niet juist. De laatste tentamenmogelijkheid zal in de tentamenronde van januari 2011 zijn. T34131 Objectgeoriënteerd analyseren en ontwerpen In het Overzicht stopgezette cursussen 20092010 in de Modulair van juni 2009 is opgenomen dat de laatste tentamenmogelijkheid van deze cursus 23 juni 2010 is. Dat is niet juist. De laatste tentamenmogelijkheid is 24 augustus 2010. T40211 Publiekgericht schrijven en spreken De cursus is stopgezet. De laatste inleverdatum van de opdracht is 30 september 2010.

Managementwetenschappen B08211 Inleiding strategie De tentamenvorm is sinds 23 februari 2010 veranderd in een individueel computergebaseerd tentamen dat volgens afspraak plaatsvindt. B09111 Managementaccounting De tentamenvorm is sinds 12 april 2010 veranderd in een individueel computergebaseerd tentamen dat volgens afspraak plaatsvindt.

B10111 Onderzoek en presentatie (AV1) De laatste inleverdatum van de opdracht is 30 juni 2011. B11311 Argumentatie en openbaar bestuur In de studiegids 2009-2010 zijn onjuiste tentamendata voor het regulier schriftelijke tentamen vermeld. De juiste resterende datum is 23 augustus 2010. B25212 Marketing management De tentamenvorm is sinds 24 februari 2010 veranderd in een individueel computergebaseerd tentamen dat volgens afspraak plaatsvindt. B29111 Inleiding in de politicologie De tentamenvorm is sinds 18 maart 2010 veranderd in een individueel computergebaseerd tentamen dat volgens afspraak plaatsvindt. B65317 Controlling In de studiegids 2009-2010 zijn onjuiste tentamendata voor het regulier schriftelijke tentamen vermeld. De juiste datum is 24 augustus 2010. Daarnaast zijn de tentamens niet langer zogenoemde openboektentamens. U mag bij het tentamen enkel gebruikmaken van een exemplaar van het gedrukte cursusmateriaal.

afgest B69317 Financial decision making In de studiegids 2009-2010 zijn de tentamendata voor het regulier schriftelijke tentamen per abuis niet vermeld. De juiste datum is 24 augustus 2010. U mag bij het tentamen enkel gebruikmaken van een exemplaar van het gedrukte cursusmateriaal. E01131 Inleiding in de Nederlandse economie De tentamenvorm is sinds 9 april 2010 veranderd in een individueel computergebaseerd tentamen dat volgens afspraak plaatsvindt.

natuurwetenschappen N06221 Levenswetenschappen 2: fysiologie In de studiegids 2009-2010 is opgenomen dat de tentamenvorm een sys-tentamen is. Dat is niet juist. Het tentamen is een regulier schriftelijk tentamen met open vragen. De eerstvolgende tentamendatum is 25 augustus 2010. N13121 Levenswetenschappen 1: evolutie In de studiegids 2009-2010 is opgenomen dat de tentamenvorm een sys-tentamen is. Dat is niet juist. Het tentamen is een regulier schriftelijk tentamen met open vragen. De eerstvolgende tentamendatum is 23 augustus 2010.

Psychologie S11131 Inleiding in de arbeids- en organisatie-psychologie Bij het tentamen mag naast een ‘schoon’ verklarend Nederlands woordenboek nu ook gebruik worden gemaakt van een ‘schoon’ verklarend Engels woordenboek en van ‘schone’ verklarende woordenboeken NederlandsEngels/Engels-Nederlands.

Rechtswetenschappen R07371 Rechtspersonenrecht 2 De tentamenvorm is sinds 27 februari 2010 veranderd in een individueel computergebaseerd tentamen dat volgens afspraak plaatsvindt.

deerden

CULTUURWETENSCHAPPEN Wo bacheloropleiding Algemene cultuurwetenschappen dhr. H.E. van Beek BA, Enschede Afstudeeropdracht: Koninklijk Hoger Onderwijsbeleid. Hoger onderwijs voor een nieuwe natie onder Koning Willem 1. mw. H.J.Busker BA, Rotterdam Afstudeeropdracht: Met andere ogen bekeken. Een studie naar drie iconografische interpretaties van het door Jeroen Bosch geschilderde middenpaneel uit het drieluik De Temptatie van Sint-Antonius. mw. M.J.W. van der Hor BA, Rotterdam Afstudeeropdracht: Het integratiebeleid van koning Willem 1 tijdens het Verenigd Koninkrijk 1815-1830. Taalpolitiek: cement of los zand? mw. P.L.I. Hulsebos BA, Deventer Afstudeeropdracht: ‘Disguised symbolism’ Een onderzoek naar een kunsthistorische theorie. dhr. L. Moelker BA, Middelburg Afstudeeropdracht: Zoveel Hoofden zoveel zinnen. Invalshoeken en interpretaties betreffende de groep mensfiguren op het linker binnenpaneel van Jheronimus Bosch ’Tuin der lusten’ (1504). dhr. C.T. Rosema BA, Stiens Afstudeeropdracht: De verschuiving in de beeldvorming in de Nederlandse literatuurgeschiedschrijving rond de motivatie van Multatuli om zijn roman Max Havelaar te schrijven. Wo masteropleiding Algemene cultuurwetenschappen

dhr. D.M.J.J. Leyers MA, Opwijk Afstudeeropdracht: Maarten van Heemskercks Landschap met de barmhartige Samaritaan als (politiek) historische bron.

Wo masteropleiding Accounting and Finance

dhr. L.L.L.P.H. Coorens MSc, Maastricht, keuzevariant Accounting and control Afstudeeropdracht: Welke ondernemingskenmerken verklaren verschillen in winststuring tussen Nederlandse ondernemingen? mw. I.J.A. van Eijden MSc, Zeist, variant Accounting and control Afstudeeropdracht: IFRS 7 Financiële instrumenten. dhr. S.A.D. Messiaen MSc, Leiden, keuzevariant Accounting and control Afstudeeropdracht: Storm in een glas water. Een analyse van de invloed van SarbanesOxley-paragraaf 404 op de externe accountantskosten van Nederlandse ondernemingen. mw. B.M. Spoelstra MSc, Maarssen, keuzevariant Accounting and control Afstudeeropdracht: Scripts als uitgangspunt voor het bestuderen van institutionalisering. dhr. A. Vegt MSc, Dordrecht, keuzevariant Accounting and control Afstudeeropdracht: controller involvement in management bij Shell. Een statistische analyse met een kwalitatieve doorgronding. Wo masteropleiding Public Management and Policy

dhr. P.W. Elfring MSc, Rosmalen Afstudeeropdracht: Over de rand van de rechtsbescherming. Uitvoering van de Wet dwangsom door gemeenten. mw. A. Rotte-Schrage MSc, Capelle aan den IJssel Afstudeeropdracht: Leiderschap, cultuur en de publieke taak in Rotterdam.

MANAGEMENTWETENSCHAPPEN Wo bacheloropleiding Bedrijfskunde

dhr. A. de Bruin BSc, Zeist

R21271 Ondernemingsrecht De tentamenvorm is sinds 27 februari 2010 veranderd in een individueel computergebaseerd tentamen dat volgens afspraak plaatsvindt.

Wo masteropleiding Management

R25111 Recht en samenleving In de studiegids en in het Overzicht stopgezette cursussen 2009-2010 in de Modulair van juni 2009 is per abuis niet opgenomen dat de cursus per 8 juni 2009 uit het aanbod is genomen. De resterende tentamendatum is 25 augustus 2010.

dhr. J.C.G. Heijningen MSc, ’s-Gravenhage, keuzevariant Marketing Supply Chain Management Afstudeeropdracht: Nachtelijk bevoorraden van winkels in dichtstedelijk gebied in Nederland. Wat zijn de kenmerken van retailers die deze vorm van distributie ondernemen en welke effecten levert dit op?

R28221 Rechtsfilosofie De tentamenvorm is sinds 18 maart 2010 veranderd in een individueel computergebaseerd tentamen dat volgens afspraak plaatsvindt.

mw. C.P.M. Putto MSc, Rijswijk, keuzevariant Marketing and Supply Chain Management Afstudeeropdracht: Managing potential and realized absorptive capacity: The impact of Human Resource Management on absorptive capacity of organizations.

dhr. R.G. van den Ancker MSc, Lijnden, keuzevariant Controlling Afstudeeropdracht: Will more trust lead to less complete contracts in infrastructure projects?

dhr. A.H.V. Ligtvoet MSc, Woerden, keuzevariant Implementation and Change Management Afstudeeropdracht: Hoe is de implementatie van het V-model geland bij de medewerkers van de IT afdeling van een financiële instelling? Wat betekent dit voor veranderingstrajecten bij IT afdelingen?

dhr. A. Schipper MSc, Vlissingen Afstudeeropdracht: Vlissingen: de fles gebarsten. Een onderzoek naar de val van het college van B&W van Vlissingen. Wo masteropleiding Strategy and Organization

dhr. M.S. Batstra MSc, ’s-Gravenhage, Afstudeeropdracht: Een onderzoek naar de rol van de middenmanager bij de implementatie van een ICT-systeem binnen drie vestigingen van een detacheringsorganisatie. dhr. P.W.M. Marx MSc, Herten Afstudeeropdracht: Mens-effecten van een gemeentelijke herindeling. Een longitudinale meting van betekenisgevingprocessen. dhr. O.J.A. Raaijmakers MSc, Cuijk, Afstudeeropdracht: Wie is de Chef? Een studie over formeel en informeel leiderschap in relatie tot informele netwerken. dhr. P. Veldhuizen MSc, ’s-Gravenhage Afstudeeropdracht: Het nut van scenariodenken bij het schrijven van ondernemingsplannen. Ondernemen met een blik op de toekomst. Open Universiteit Modulair 11 juni 2010

31

deerden

Natuurwetenschappen Wo bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen

dhr. S. Paul BSc, Poortugaal Afstudeeropdracht: Optimalisatie van de interpretatie van meetgegevens uit de waterkwaliteitsbewaking bij Eijsden. Wo masteropleiding Milieu-natuurwetenschappen

dhr. L.H.M. Maatman MSc, Beegden Afstudeeropdracht: Safe Use of Chemicals in the Supply Chain. How to fulfill the duties of a legal entity, acting both as an importer and an industrial downstream user, regarding to raw materials as mentioned in REACH, as efficient and effective as possible in an unequivocal way. dhr. C.A.G. Peeters MSc, Emblem, België P Afstudeeropdracht: Invloed van de lozing van afstromend hemelwater van de autosnelweg A13/E313 op de samenstelling van de macro-invertebratengemeenschap van twee Kempische laaglandbeken Onderwijswetenschappen Wo masteropleiding Onderwijswetenschappen

mw. M.H. Rotteveel-Wagenaar MSc, Rotterdam Afstudeeropdracht: Weer Aan de Studie … en Dan? Een onderzoek naar gewenste en ervaren studiebegeleiding bij volwassen deeltijdstudenten in het hoger onderwijs en de gevolgen voor het vormgeven van deze studiebegeleiding. Psychologie Wo-bacheloropleiding Psychologie

mw. J.C.L. Bekenkamp BSc, Rhenen mw. M. de Bruin-van der Knaap BSc, Berkenwoude mw. M.J. van Eersel-den Hollander BSc, Klundert mw. K. Franssen BSc, Overpelt, België dhr. H.R.W. van Hemert tot Dingshof BSc, Breda mw. P.L. van den Heuvel-Langenberg BSc, Zeewolde mw. F.P. Keeman BSc, Zuidland mw. C.H. Mulder BSc, Harmelen mw. J.C.V.Vaessen BSc, Utrecht mw. E. van der Wiel- de Nier BSc, Apeldoorn Wo masteropleiding Psychology, afstudeerrichting arbeids- en organisatiepsychologie

mw. L.E.M. Bartels-Linssen MSc, Venlo Afstudeeropdracht: Copingstrategieën als Mediator tussen Persoonlijkheidskenmerken en Cyberpestslachtoffers bij 10-13 jarige schoolkinderen. dhr. R. Parker Brady MSc, Zundert Afstudeeropdracht: Motivatie, Inspiratie en Charisma. Een onderzoek naar de effecten van inspiratie en charisma op motivatie binnen Alpe d’huZes.

32


dhr. E.J. Wessels MSc, Zwolle Afstudeeropdracht: ICT gebruik door docenten in het Nederlands Voortgezet Onderwijs. Wo masteropleiding Psychology, afstudeerrichting gezondheidspsychologie

mw. S. Arns-de Leeuw MSc, Berkel en Rodenrijs Afstudeeropdracht: Ken je overvallers! Criminologisch en Psychologisch Onderzoek naar de Zelfcontrole en Beheersingsoriëntatie van een overvaller. dhr. G.A.M. Bouwmans MSc, Langenboom Afstudeeropdracht: Effectiviteit van Stoppenmet-Roken Actieplannen in een Relapse Preventie Interventie via het Internet. mw. N. Brutsaert MSc, Venray Afstudeeropdracht: Het executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen. mw. V.R.P. Bundervoet MSc, Melle, België Afstudeeropdracht: De Relatie tussen Dagelijkse Stress en Stemming met Modererende Invloed van Coping stijl.

mw. K. Springer LLM, Leeuwarden Scriptie: De ‘mislukte’ taakstraf. Heeft de officier van justitie voldoende mogelijkheden om een taakstrafvonnis te executeren? mw. M.B. van Zantvoort LLM, Rotterdam Scriptie: Trechters en toegang tot de bestuursrechter Business Process Management and IT Wo masteropleiding Business Process Management and IT

dhr. A.G.M.P. Lodewijks MSc, Eindhoven Afstudeeropdracht: Service-georiënteerde architectuur:duurzame oplossing voor content delivery? Kan SOA blijvende flexibiliteit bieden voor digitale content delivery? mw. A.A.J.M. de Swart MSc, Breda Afstudeeropdracht: De inrichting van de regieorganisatie bij IT-outsourcing en de invloed van situationele factoren. P Bij deze student werd aan het behaalde getuigschrift de waardering met Lof toegekend.

mw. M.A.C. Cruijsbergs MSc, Prinsenbeek Afstudeeropdracht: Diabetespatiënten in Verpleeghuizen. De Relatie tussen Diabetes, Depressieve Symptomen en de Rol van Executieve Functies. dhr. L.J. van der Veen MSc, Heerenveen Afstudeeropdracht: De Effectiviteit van een Mindfulness-gebaseerde Lichaamsscan: een Vergelijking met Rusten in Liggende Positie. Wo masteropleiding Psychology

mw. M.C.J. Schulten MSc, Nuenen Afstudeeropdracht: Validatie van de Nederlandstalige Mindful Attention Awareness Scale Rechtswetenschappen Wo bacheloropleiding Rechtsgeleerdheid

mw. J.R. Stoop-van der Wal LLB, Warmenhuize mw. S.W.M. van den Berg LLB, Den Haag Wo masteropleiding Rechtsgeleerdheid

dhr. E. van Bommel LLM, De Cocksdorp Texel Scriptie: Het eenzijdig optiebeding buitenspel? Is het gebruik van het eenzijdig optiebeding in voetbalcontracten strijdig met het Nederlands arbeidsrecht? mw. J.M. Breimer LLM, Nieuw Vennep Scriptie: Loopt de kroongetuige in de pas met Straatsburg? Een evaluatie van de Nederlandse regeling over de getuige die tevens verdachte is in het licht van art. 6 EVRM dhr. M.J. Dekker LLM, Amstelveen Scriptie: De arbeidsparticipatie van de oudere werknemer. dhr. J.H. Ermers LLM, Hoogland Scriptie: Zorgplichten bij financiële dienstverlening: twee normenstelsels. dhr. M.J. van Reenen LLM, Haelen Scriptie: De wet financieel toezicht en de kredietcrisis. Welke wettelijke toezichthoudende bevoegdheden van de DNB en/of AFM moeten worden herzien, teneinde kredietcrisissen te voorkomen?

Sfeervolle uitreiking getuigschriften Managementwetenschappen Op vrijdag 7 mei vond, wederom in de sfeervolle ambiance van de Fundatie van Renswoude in Utrecht, een uitreiking van getuigschriften Managementwetenschappen plaats, dus namens één faculteit, op één centrale plek in het land. De organisatie was in handen van de medewerkers van studiecentrum Utrecht. Namens de faculteit werd de uitreiking verricht door prof. dr. Arno Korsten, hoogleraar Bestuurskunde (ter vervanging van decaan prof. dr. Herman van den Bosch). Korsten reikte één bachelor- en zes mastergetuigschriften uit. De heer A. de Bruin zag zijn bachelorscriptie gehonoreerd met een negen. Na afloop van de uitreiking poseerden studenten en hoogleraar Korsten op het bordes van de Fundatie van Renswoude. Op de website van studiecentrum Utrecht staat een uitgebreid fotoverslag van de uitreiking. Op de foto (vlnr): A. de Bruin (Zeist), W.J. Kesselaar (De Meern), A.R. Vermeer (Paramaribo), mw. I.J.A. van Eijden (Zeist), prof. A. Korsten (OU), W.H.A. Vervoort (Uden), R.M.J. Kessels (Nederweert), R.D.P. Waasdorp (Bilthoven). 5710213

afgest

dulair nummer 7 11 juni 2010 jaargang 25

Recommend Documents