Jaargang 8 Nummer juni 2010

Jaargang 8 Nummer 12 25 juni 2010 Inhoud nieuwsbrief De Brief, nr. : 12














Intro Verenigingsnieuws Nobelprijswinnaar José Saramago (87) overleden Portugal neemt afscheid van José Saramago Lichaam Nobelprijswinnaar Saramago naar thuisland Portugal overgebracht Vaticaan: 'Saramago was populistische extremist' Gratis boeken? Gratis bestaat niet! Ofwel? Dichtersmarathon in de Tolhuistuin Gouden Uil niet uitgereikt in 2011 Verfilming The Catcher in the Rye eindelijk in de maak? Büchmania aanwezig op 15e Dordtse Boekenmarkt

Intro Mart Jansen mailde me vandaag dat hij in de vorige nieuwsbrief node het nieuws miste van het overlijden van nobelprijswinnaar José Saramago. En met recht. Om die omissie recht te zetten, leverde hij zelf drie artikelen aan over dit nieuwsfeit. Wij voegden daar voor u nog één nieuwsbericht aan toe. Hierin een wat dubieuze rol voor het Vaticaan.

-1-

Arjen Honkoop heeft boeken in de aanbieding, zo mailde hij vanmiddag. Beide berichten maakten dat uw redacteur achter de computer dook om vandaag nog een nieuwe nieuwsbrief te maken. De genoemde artikelen aangevuld met een op handen zijnde Dichtersmarathon en nieuws over het niet uitreiken van de Gouden Uil komend jaar (was vast geen toeval dat deze prijs afgelopen zondag nog in het gesprek opdook tijdens de borrel bij Museum Boerhaave. Tot slot een bericht over een wel of niet verfilming van het bekende boek van J.D. Salinger, The catcher in the Rye en een reminder aangaande de altijd weer gezellige Dortse boekenmarkt. Tezelfdertijd neem ik de gelegenheid te baat u hier nog kort verenigingsnieuws te melden: Vere Verenigingsnieuws








In een eerdere nieuwsbrief vroeg het bestuur van Büchmania geïnteresseerden in een te vormen commissie Boekenmarkten op zich te melden bij het bestuur. De inhoud en vorming van de commissie ligt nog helemaal open. Praktische invulling van het bemannen van boekenmarkten behoort tot één van de mogelijke invullingen. Daarnaast is ook het idee gelanceerd voor een meer inhoudelijke invulling aan de commissie en daarin te praten/discussiëren over de rol van boekenmarkten, de levensvatbaarheid van boeken en boekenmarkten, de verkoop en het aanbod op boekenmarkten et cetera. Drie leden (met dank aan Ko Smink, Regina van Weerdhuizen en René Verhoeven) hebben inmiddels van hun interesse in deze commissie blijk gegeven. Vanzelfsprekend is er ruimte voor meer leden. Dus als deze commissie u aanspreekt, geef u dan op. De invulling van de commissie bepaalt u zelf mede. Büchmania is met een stand aanwezig op de 15e Dordtse Boekenmarkt, zondag 4 juli aanstaande. U ook? Kom dan gezellig even langs voor een praatje. Deze zomer nog verschijnt het zevende Büchmania Magazine. Daarin wederom een keur aan artikelen die recht doen aan de interesses van Boudewijn Büch. Het doet ons veel plezier dat dit jaar wederom ‘nieuwe’ schrijvers binnen ons gezelschap voor Büchmania de pen oppakten en een bijdrage schreven.

Met dank voor het aanleveren van tekst, illustraties, foto’s en/of onderwerpen, aan deze nieuwsbrief aan: Arjen Honkoop en Mart Jansen. Heeft u nieuws voor de nieuwsbrief, mail dan naar: [email protected] Bijdragen bij voorkeur aanleveren in Word en in platte tekst. Illustraties als jpg of opgenomen in een Word-bestand. Bij voorkeur géén pdf. Probeer ingescande bestanden en/of foto’s klein te houden. Bij voorbaat dank, uw redacteur Karin.

-2-

Nobelprijswinnaar José Saramago (87) overleden overleden Ingezonden door Mart Jansen Gepubliceerd: 18 juni 2010 14:45 | Gewijzigd: 18 juni 2010 18:00 Door onze redacteur Pieter Steinz Bron: NRC Handelsblad Amsterdam, 18 juni. In zijn woonplaats op het eiland Lanzarote is José Saramago overleden. De Portugese schrijver, bekend om zijn communistische sympathieën, kreeg in 1998 de Nobelprijs voor de Literatuur. José Saramago (87) overleed vandaag aan de gevolgen van een langdurige ziekte. Hij schreef meer dan twintig romans, waarvan Memoriaal van het klooster en Het evangelie van Jezus Christus de bekendste zijn.

Archieffoto van José Saramago uit 2008. Foto AP José Saramago (Azinhaga, 1922) werd geboren als zoon van een arme, ongeletterde boerenfamilie, en groeide op in Lissabon. Hij ging een paar jaar naar school, maar noemde zichzelf een autodidact, 'met de werkelijkheid als universiteit'. In de jaren veertig werkte hij als automonteur, machinebankwerker, technisch tekenaar, vertaler en journalist. Het waren ervaringen die hem niet alleen politiek voor het leven vormden - Saramago is altijd een overtuigd communist gebleven - maar ook literair. “Mijn hoofdpersonen zijn geen helden”, zei hij in 1997 geleden tegen NRC Handelsblad. “Je zou kunnen zeggen dat ik een klassen-literatuur bedrijf. De geschiedenis uit het perspectief van een graaf of een miljonair zou ik nooit kunnen weergeven.” Jeugdzonde Op 25-jarige leeftijd debuteerde Saramago met een novelle, La viuda (De weduwe), die hij beschouwt als een jeugdzonde. Pas in 1966 publiceerde hij

-3-

weer: een kritische, weinig succesvolle dichtbundel met de titel Os poemes possìveis (Mogelijke gedichten), die hem ervan overtuigde dat hij niet voor het vak van dichter in de wieg was gelegd. Het besluit om romans te schrijven, nam hij twaalf jaar later, toen de krant waar hij werkte failliet ging en hij zich als 56jarige te oud achtte voor een nieuwe baan. Zijn eerste roman heette Levantado do Chao (Opgetild van de grond), in zijn eigen woorden “een boek over de boeren in een streek waar werkloosheid en de onderdrukking door de grootgrondbezitters, de politie en de kerk de toon zetten.” Saramago's literaire doorbraak kwam met het ook in het Nederlands vertaalde Memorial do convento (Memoriaal van het klooster, 1982), een roman over achttiende-eeuws Portugal, waarin het verhaal van twee gewone mensen wordt afgewisseld met scènes aan het hof van koning Dom João V en van de constructie van het megalomane Mafra-klooster bij Lissabon. Net als zijn andere grote roman over de geschiedenis van Portugal, de tragikomedie Históira do Cerco de Lisboa (Het beleg van Lissabon, 1989), is het een atypische historische roman; Saramago wil vooral laten zien hoe betrekkelijk historische waarheden zijn. Saramago's roman Het Evangelie volgens Jezus Christus zorgde in 1992 voor opschudding. De Portugese regering achtte de 'blasfemische' bewerking van het Nieuwe Testament (tot een roman over schuld en boete) een belediging van het katholieke erfgoed van de Portugese natie. Het was reden voor Saramago, die zichzelf beschouwde als 'een atheïst met een christelijke mentaliteit', om te verhuizen naar het Spaans-Afrikaanse eiland Lanzarote. Daar schreef hij het onlangs vertaalde Ensaio sobre a cegueira (Stad der blinden, 1995), een allegorie over een epidemie in Lissabon.

Portugal neemt afscheid van José Saramago Ingezonden door Mart Jansen 20 juni 2010 LISSABON (ANP) - Portugal heeft zondag massaal afscheid genomen van schrijver en Nobelprijswinnaar José Saramago, die vrijdag op 8787-jarige leeftijd overleed op het Spaanse eiland Lanzarote. Zijn stoffelijk overschot was zaterdag naar Portugal gevlogen. De politie meldde dat in het weekeinde 20.000 mensen hun laatste respect hebben gebracht aan de schrijver, die lag opgebaard in een kapel in het gemeentehuis van de hoofdstad Lissabon. De rouwdienst werd bijgewoond door veel intellectuelen en hooggeplaatste politici, onder wie premier José

-4-

Sócrates.Opvallende afwezige was president Anibal Cavaco Silva, die met vakantie is. De rechtse katholiek Cavaco Silva was premier in 1992 en haalde Saramago destijds van een lijst van kandidaten voor een Europese literatuurprijs, omdat zijn boek 'Evangelie volgens Jezus Christus' godslasterlijk zou zijn.

Lichaam Nobelprijswinnaar Saramago naar thuisland Portugal overgebracht Ingezonden door: Mart Jansen (Belga) Het lichaam van de Portugese schrijver José Saramago, die vrijdag op het Spaanse eiland Lanzarote overleed, is zaterdag overgebracht naar Portugal. In zijn thuisland werden twee dagen van nationale rouw afgekondigd na de dood van de Nobelprijswinnaar.De resten van de schrijver werden vrijdagochtend aan boord van een Portugees militair toestel overgevlogen naar Lissabon. Aan boord waren zijn echtgenote Pilar del Rio, en de Portugese minister van Cultuur Gabriela Canavilhas. In Lissabon verhuist het lichaam naar een een rouwkapel in het stadhuis, in afwachting van de begrafenis zondagmiddag. De as van de schrijver zou dan worden uitgestrooid in zijn geboortedorp Azinhaga, en op Lanzarote, waar hij de laatste zeventien jaar van zijn leven woonde. (MUA)

Vaticaan: 'Saramago was populistische extremist' Bron: depapierenman maandag 21 juni 2010 door Hans Cottyn De krant L'Osservatore Romano, het officiële persorgaan van het Vaticaan, heeft de vorige vrijdag overleden Portugese schrijver José Saramago in een editoriaal een "populistische extremist" genoemd. De 87 jaar geworden Nobelprijswinnaar wordt in het stuk vanwege zijn "antireligieuze ideologie" fel bekritiseerd. De schrijver van Memoriaal van het klooster wordt een "mens en intellectueel die geen metafysiek toeliet" genoemd. "Tot op het einde zat hij met een onaantastbaar vertrouwen in het historisch materialisme en dus in het marxisme geblokkeerd," aldus het dagblad. Zo wakkert eeuwige relschopper Saramago van aan gene zijde de aloude vete tussen marxisten en religieuzen nog aan. -5-

In Portugal wordt ondertussen verbolgen gereageerd dat de rechtse president Anibal Cavaco Silva het niet nodig achtte zijn vakantie te onderbreken voor de rouwplechtigheid voor de schrijver. Cavaco Silva was eerste minister van Portugal in 1993, toen de regering Saramago schrapte van een nominatielijst voor de Europese Literatuurprijs. Aanleiding was het veel gecontesteerde boek van Saramago, Het evangelie volgens Jezus Christus, dat Cavaco Silva bestempelde als een "aanval op het Portugese religieuze erfgoed". Het was genoeg voor Saramago om in een zelfgekozen ballingschap naar het Spaanse eiland Lanzarote te trekken, waar hij vorige week dus overleed. Ook over andere boeken van de Nobelprijswinnaar ontstonden geregeld polemieken. Zie onder meer Yahoo.

Gratis boeken? Gratis bestaat niet! Ofwel Ofwel? wel Beste Büchianen, Soms staan er boeken bij je op de plank waarvan je denkt. Wat moet ik ermee? Alles in een doos en naar de kringloop of gewoon weggeven aan iemand binnen het Buchmania netwerk? Misschien kan iemand anders er wat mee. Als was het maar voor school of plaatjes knippen. Bij deze dus. Gratis, voor de eerste die "Ja ik" mailt, af te halen: Onze Jaren 4545-70. 25 jaar Wereldgeschiedenis. Haarlem, Nederlandse Rotogravure Maatschappij N.V. 1972, +30000 pp. Zeven gebonden delen. In zeer goede staat. Dus niet de losse verzamelbanden. Met beroemde ontdekkingsreizigers ontdekkingsreizigers op avontuur. LekturamaLekturama-encyclopedie Rotterdam, Lekturama, jaren 70, 16 hard cover gebonden delen zonder stofomslag.Met heel veel foto's en illustraties. Van Ruimtevaart tot de Amazone, van de Pool tot de Oertijd. Belangstelling? Mail naar Arjan Honkoop. [email protected]

-6-

Dichtersmarathon in de Tolhuistuin Op zondagavond 4 juli a.s. treden in de Tolhuistuin 30 dichters in rap tempo achter elkaar op. Al vijf jaar organiseren Thomas Möhlmann en Joost Baars op Gedichtendag de Dichtersmarathon, i.s.m. poëziecentrum Perdu. Het concept is eenvoudig: dertig Nederlandse dichters lezen elk drie gedichten voor, twee van zichzelf en één van een zelfverkozen collega uit het buitenland. Bij het voorlezen wordt de poëzie niet onderbroken door aan- of afkondigingen, bio- of bibliografische informatie of entr’acts en intermezzos. Zo kan de aandacht van de luisteraar zich volledig op de poëzie zelf richten, die zich aan hem presenteert als een constante stroom met een eigen ritme en een duur van ruim tweeënhalf uur, die bewijst dat poëzie geen moeilijke horde is, maar een aangename tocht langs de uitersten van de dichtkunst, geschikt voor zowel beginnelingen als veteranen in de poëzie. Een succesvolle formule, want de Dichtersmarathon is altijd uitverkocht. Reden genoeg om de formule eens uit te proberen in een groter theater. En als je ‘en passant’ de marathon dan ook aangenamer kunt maken met zwoele avondlucht, zomerse cocktails en de geur van boombladeren en gras en zomerse cocktails, dan moet je dat natuurlijk doen. Daarom vindt deze zomer de Dichtersmarathon voor het eerst plaats in de Tolhuistuin, de nieuwe culturele hotspot net over het IJ in Amsterdam-Noord. De Tolhuistuin heeft de openheid van een park, maar de intimiteit van een theater. Er is veel groen en altijd de frisse buitenlucht, en toch zit je er ook bij regen droog. Met onder andere Jan Baeke, Arie Boomsma, Anneke Brassinga, Wim Brands, Rozalie Hirs, Mark Insingel, Sylvia Hubers, Frank Keizer, F. Starik, Tonnus Oosterhoff, Erik Jan Harmens, Esther Jansma, Rob Schouten, Elmar Kuiper, Hélène Gelèns, Erik Lindner, Krijn Peter Hesselink, Matthijs Ponte, Dennis Gaens, Maartje Smits, Daniël Dee en Lieke Marsman. Zondag 4 juli, open vanaf 19.30 uur, aanvang om 20.00 uur Toegang € 5,- (vanaf 19.30 aan de tuin) Tolhuistuin, Buiksloterweg 5a, 1031 CC Amsterdam www.tolhuistuin.nl De Tolhuistuin is met de pont achter Centraal Station (Buiksloterwegveer) bereikbaar. De pont vaart dag en nacht heen en weer en steekt het IJ over in ongeveer twee minuten. Na de korte oversteek wandel je in een minuut (of twee) maar de ingang van de Tolhuistuin.

-7-

Gouden Uil niet uitgereikt in 2011 donderdag 24 juni 2010 door Hans Cottyn bron: depapierenman

De Gouden Uil Literatuurprijs, de belangrijkste literaire prijs van Vlaanderen, zal volgend jaar niet worden uitgereikt, zo laat de Standaard Boekhandel in een persbericht weten. Officieel heet het dat "de prijs nood heeft aan nieuwe impulsen om zijn vlucht verder te zetten". Boek.be, de vakorganisatie van uitgevers en boekverkopers, is door de Standaard Boekhandel gevraagd de prijs over te nemen. De Gouden Uil is een organisatie van HUMO, Canvas, Standaard Boekhandel en Radio 1 en werd praktisch op poten gezet door kunstenhuis Villanella. "Het is de mening van zowel de vzw De Gouden Uil als van Boek.be dat deze prijs ten goede moet komen aan het hele boekenvak. De Raad van bestuur van Boek.be erkent expliciet de bijzondere waarde van deze Vlaamse prijs en onderzoekt op dit ogenblik de voorwaarden waaronder zij dit vooropgestelde doel kan realiseren," zo luidt het in het persbericht. "In 2011 zal er geen prijs worden uitgereikt om Boek.be de nodige tijd te geven een visie te ontwikkelen over de wijze waarop en de middelen waarmee zij De Gouden Uil vanaf 2012 kan organiseren." Dit jaar won Cees Nooteboom de Gouden Uil Literatuurpijs voor zijn verhalenbundel 's Nachts komen de vossen. Tom Lanoye won de publieksprijs, maar werd alom beschouwd als de favoriet. Hij greep ook naast de Libris Literatuurprijs. De Jonge Gouden Uil ging naar Ditte Merle voor haar boek Allemaal verliefd. Zie boek.be en De Morgen.

Verfilming 'The Catcher in the Rye' eindelijk in de maak? maak? woensdag 23 juni 2010 door Hans Cottyn Bron: depapierenman Nog geen zes maanden na de dood van J.D. Salinger duiken geruchten op dat een Hollywoodverfilming van The Catcher in the Rye dan toch niet onmogelijk zou kunnen zijn, zo meldt The Telegraph. Salinger hield bij leven stevig de filmrechten in handen, ook al vroegen vele illustere regisseurs en producenten Sam Goldwyn, Billy Wilder, Jerry Lewis, Stephen Spielberg, Harvey Weinstein de toestemming om de klassieker uit 1951 voor het witte scherm te kunnen

-8-

bewerken. Salinger noemde het boek "niet verfilmbaar" en zei al in 1957 dat ook na zijn dood niemand de filmrechten zou kunnen verwerven. Nu beweert ook zijn vaste uitgever dat de rechten niet op de markt komen, maar toch heeft Hollywood hoop gekregen. Door een fiscale hervorming in de Verenigde Staten speculeren sommigen dat de erven Salinger op korte termijn veel cash zouden kunnen nodig hebben om de erfenisrechten te kunnen regelen. In de loop der jaren hebben zijn heel wat namen de revue gepasseerd om de rol van Holden Caulfield op zich te nemen, van Marlon Brando en Jack Nicholson over Leonardo DiCaprio tot Tobey Maguire. Ook een bewerking voor Broadway van het boek door Elia Kazan wees Salinger zonder meer af. Als alles blijft zoals de mytische schrijver-kluizenaar het wilde, zullen de filmmakers moeten wachten tot het copyright op de boeken afloopt, zeventig jaar na het overlijden van de auteur, in 2080. (Foto: de Nederlandse vertaling met de vreemde titel De kinderredder van New York, 1967, een omslag van Dick Bruna).

Büchmania aanwezig op 15e Dordtse Boekenmarkt Op de eerste zondag van juli, nu dus 4 juli 2010, wordt al weer de 15e Dordtse Boekenmarkt georganiseerd in de historische binnenstad. De boekenmarkt is geopend van 10.00 tot 17.30 uur en deelname is alleen mogelijk door professionele antiquaren, die ook als zodanig zijn ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Het thema is "strips". Samen met Stripwinkel Sjors en Erfgoedcentrum DiEP organiseren wij een stripfestijn op het Hof. Wij hopen dat ook de deelnemers kun best zullen doen om dit thema zo goed mogelijk te vertalen in de opbouw van de kraam. Vanaf 2007 hebben wij een wedstrijdelement verbonden aan het thema en wij hebben met genoegen mogen vaststellen dat een groeiend aantal deelnemers daaraan een creatief vervolg heeft gegeven. Wij hopen op 4 juli veel creatieve verbeeldingen van het thema te mogen aanschouwen. Naast de 580 kramen in een historisch decor kunt u tijdens de Dordtse Boekenmarkt ook genieten van een groot aantal muziekpodia langs de route en een literair programma. Namens Büchmania, Karin Piters

-9-