dulair nummer 3 17 december 2010 jaargang 26

m

dulair nummer 3

17 decemb er 2010

jaargang 26 w w w.ou.nl

Open Universiteit

Student Bert Wienen:

‘Studie bruikbaar voor praktijk’

Best u u r

7 10 Rector prof. Fred Mulder:

‘Naar andere mooie functie’

o n d e r zo e k José Janssen:

14

‘Hoe mensen door LLL-land loodsen?’

t e n ta m e n Studenten:

20

’Bij OU moet je veel meer doen’

c

lofon

Modulair verschijnt zeswekelijks, telt 32 pagina’s, in een oplage van 33.000 exemplaren. Het blad wordt uitgegeven door de afdeling Voorlichting, Service en Informatie van de Open Universiteit (ISSN 0920-2560). Studenten en alumni krijgen het blad (gratis) bezorgd. Er is ook een digitale editie (inclusief archief): www.ou.nl/modulair

13

Studietips

Planning: houd het realistisch en leuk!

Redactie Hoofdredactie/eindredactie: Frans Bogaert Redactionele bijdragen Marijke te Hennepe, Zweitze W. Hofman, Fred Meeuwsen, Frans Bogaert, Leon Mussche (cartoon), Paul Troost, Ramona Ghijsen, Ton Reijnaerts, Gijske Meijerink, Jeroen Liefhebber, Ingrid Frints, Eva von Stockhausen

14

Overige bijdragen Walter Bazen, Nanda Boers, Bep Franke, Paul Franck, Peter Nederlof, José Muijtjens, Paul van de Boorn, John Dohmen, Michel Severijns, Gerda van Doorne, Lukas Mouton, Dity van Wijk

Onderzoek

Wegwijzers door het levenlang-leren-land

Bestuur

Grafische vormgeving Visuele communicatie en documentverwerking, Vivian Rompelberg Basisontwerp: Exit Communicatie, Wessem Fotografie Peter Strelitski, Chris Peeters, André van den Akker, Maurice Copier, Bep Franke, Peter Honig

Prof. dr. ir. Fred Mulder verruilt rectoraat voor UNESCO-leerstoel:

Druk OBT, Den Haag Terrapress mat 80gr Advertenties Voor advertenties kunt u rechtstreeks contact opnemen met de hoofdredactie Redactieraad Modulair (en e-Modulair) worden redactioneel bewaakt binnen de uitgangspunten zoals geformuleerd door de Redactieraad. Leden: voorzitter Koos Baas, ing. (Informatica); drs. Nanda Boers (Psychologie); Frans Bogaert MA (Voorlichting, service en informatie); drs. Dick Disselkoen (Cultuurwetenschappen); drs. John Dohmen (Rechtswetenschappen); Peter Honig (studiecentra); dr. Marga Winnubst (CELSTEC); Bernadette Kop (Ondernemingsraad/ Studentenraad); drs. Max van Luik (Managementwetenschappen); Henny Schut (Marketing en communicatie); drs. Bep Franke (Natuurwetenschappen). Redactieadres Secretariaat: Nicolle Delnoy (045-5762645) of Romy Ewoldt (045-5762858) Postadres: Valkenburgerweg 177 Postbus 2960, 6401 DL Heerlen t 045-5762670 (hoofdredactie) f 045-5762766 e-mail: [email protected] www.ou.nl/modulair

Open Universiteit

‘Opnieuw een mooie functie’

Maandelijks 4

Nieuws

13 s t u d i e t i p s

20 o p t e n ta m e n

5

co lu m n S t u u tj e

14 o n d e r zo e k

22 s ta r t e n s u p p o r t

6 s t u d e n t e n r a a d

16 a c t i V i t e i t e n

7 D e S t u d e n t

18 s e r v i c e

23 o n d e r w i j s

12 e n da n n o g d e s t u d i e

19 o u a c h t e r d e c i j f e r s

30 t e n ta m e n i n f o

co lu m n z w e i t Z e

31 AFGESTUDEERDE N

inh

ud

De Student Student Onderwijswetenschappen Bert Wienen MSc:

‘Wat ik bestudeerde zag ik letterlijk op mijn afdeling gebeuren’

Studiegroepje psychologie

’We zijn naar intense vriendenclub gegroeid’

De OU achter de cijfers

778 medewerkers

Op tentamen

‘Bij de OU moet je veel meer doen om een tentamen goed te kunnen afsluiten’

17 19 20

Open Universiteit Modulair 17 december 2010

3

nie

ws

Competentiemanagement dient vooral organisatie Met competentiemanagement kunnen organisaties flexibiliseren, ontwikkelen en zich continue aanpassen door de kerncompetenties van een organisatie te vertalen in vereiste competenties van medewerkers. Dr. Albert Kampermann onderzocht in zijn proefschrift Competentiemanagement. Tussen bevoegdheid en bevlogenheid of dit idee van maakbaarheid terecht is. En, kan de medewerker zich met competenties beter committeren aan de organisatie, wat bijdraagt aan zijn motivatie en bevlogenheid? De inzet van de medewerker blijkt bepalend voor de concurrentiepositie. Dit menselijk kapitaal vraagt voortdurend om investeringen en onderhoud. De kwaliteit van de prestaties en de inzetbaarheid van de medewerker worden in theorie verbonden met motivatie en capaciteiten. Het promotie-onderzoek, in een aantal gemeenten, toont aan dat de pretenties van competentiemanagement maar ten dele worden waargemaakt: ‘Van een win-win-situatie is nauwelijks sprake, competentiemanagement dient vooral het belang van de organisatie.’ Verder ontaarden veel van zulke initiatieven in verstarring en zorgen voor versplintering in het human resources management. Kampermann pleit voor een betere integratie van competentiemanagement in de organisatiecultuur en bijpassende managementstijlen. De promotie vond plaats op vrijdag 19 november aan de OU. De nieuwe doctor Kampermann ontvangt de bul uit handen van prof. dr. A. Korsten.

Wikiwijs wint eParticipatie Award Het Wikiwijs-programma ontving donderdag 14 oktober tijdens het congres ‘Burger bewust’ de eParticipatie Award 2010. Wikiwijs is een webplatform waar docenten leermateriaal kunnen zoeken, gebruiken, maken en delen. De jury roemde Wikiwijs onder meer omdat wikiwijs.nl ‘het gebruik en hergebruik van open leermiddelen op een uitermate relevante en nuttige manier bevordert, door maximaal gebruik te maken van de mogelijkheden van Web 2.0 en Open Data principes’. Omdat de OU en Kennisnet op initiatief van het ministerie van OCW Wikiwijs (verder) ontwikkelen, was Wikiwijs één van de vijf genomineerden in de categorie Overheid. De eParticipatie Award, ingesteld door Burgerlink, is een erkenning voor de getoonde inzet van burgers en overheden om digitale middelen voor burgerbetrokkenheid te gebruiken. Burgerlink – een initiatief van Binnenlandse Zaken – wil servicekwaliteit bevorderen, klanttevredenheid meten en burgerbetrokkenheid stimuleren. Zo’n 500 initiatieven kwamen in aanmerking voor een nominatie.

Verschenen RdMC-rapporten Vorig jaar heeft het Ruud de Moor Centrum – centrum voor de professionalisering van onderwijsgevenden – een groot aantal vraagsturingsprojecten aangepakt, 31 in totaal. Verreweg de meeste van die projecten zijn geëvalueerd in het rapport met de titel Samen professionaliseren, samen uitvoeren. Onderzoeksinstituut ITS (Radboud Universiteit) heeft de evaluatie voor zijn rekening

4


genomen. De onderzoekers hebben tevens in kaart gebracht wat er in andere Europese landen wordt gedaan aan het professionaliseren van leraren, vanuit de vraag wat Nederland van de buitenlandse praktijk kan opsteken. Een neerslag staat in het rapport Professionalisering van leraren in het buitenland. Tot slot is er een studie gemaakt van de formele regelingen voor het professionaliseren van leraren in Nederland. Het resultaat van dat onderzoek staat in Ruimte voor professionaliseren. De verschillende rapporten zijn te downloaden via de website www.ou.nl/rdmc (Ga naar ‘Onlangs verschenen RdMC-rapporten’).

FTA gaat samenwerken met Free Software Foundation De Free Technology Academy (FTA), waarin de OU participeert, gaat samenwerken met de Free Software Foundation (FSF). Doel is verdere uitbreiding en verbetering van professionele opleidingen over vrije software en vrije standaarden. Het gebruik van vrije software – ook wel bekend als open source software – neemt snel toe bij overheden en bedrijven. Op veel plaatsen ontbreekt echter nog voldoende expertise op dit terrein. Dr. Wouter Tebbens, voorzitter van de Free Knowledge Institute en directeur van de FTA, legt uit: ‘Wij zijn de vrije software opleidingen aan het opbouwen met steun van relevante organisaties en leden van de community. In deze zin is het een eer om te kunnen samenwerken met de FSF.

c

Burgemeester Depla in gesprek met een van de studenten.

B&W op werkbezoek Op dinsdag 23 november bracht het College van Burgemeester en Wethouders van Heerlen een bezoek aan Xperience Parkstad, een lokale samenwerking van voortgezet tot en met wetenschappelijk onderwijs. Zowel bij Hogeschool Zuyd als bij de OU spraken B&W met leerlingen en studenten over tal van onderwijsprojecten van de deelnemende onderwijsinstellingen. Vragen die zoal hardop werden gesteld, waren: hoe geven de partners vorm aan doorlopende leerlijnen? Hoe sluiten onderwijsthema’s aan op de ontwikkelingen in Parkstad Limburg? In totaal werden negen projecten gepresenteerd. Voor burgemeester dr. Paul Depla – in april dit jaar begonnen in zijn nieuwe ambt – was bijna alles nieuw, waardoor hij een representatief overzicht kreeg van de onderlinge samenwerking. In Xperience Parkstad werken voortgezet onderwijs, mbo, hbo en wo samen aan een hoogwaardig en samenhangend onderwijsaanbod in Parkstad Limburg.

Kwaliteit

De kwaliteit van het hoger onderwijs is momenteel sterk in het nieuws. In positieve zin: studenten beoordelen de OU als beste van Nederland. In negatieve zin: sommige hogescholen schijnen diploma’s bijna ‘gratis’ weg te geven. Ook in mijn omgeving is de kwaliteit van het onderwijs onderwerp van gesprek. Er wordt geklaagd over het gebrek aan inhoud van een opleiding aan een hogeschool (zodanig zelfs dat een van de studenten in kwestie de studie nu aanvult met modules van de OU ...). Wat ik merkwaardig vind is dat er een omgekeerd verband in lijkt te zitten. Ik zou denken dat studenten die gemakkelijk hun diploma halen door gebrek aan inhoud of een te laag examenniveau erg tevreden zijn over hun studie. Niets blijkt minder waar: juist studenten van de universiteit waarvan in ieder geval de tentamens pittig zijn (ik heb vanaf deze plek al heel wat gescholden op de sys-tentamens die zoveel detailvragen bevatten), daarvan zijn juist de studenten buitengewoon tevreden. Kennelijk vinden we het toch met z’n allen heel belangrijk dat het diploma echt waarde heeft, ook al moeten we daar hard voor werken. Maar het streven naar kwaliteit moet niet doorslaan. Verschillende collega’s die aan reguliere universiteiten hebben gestudeerd, willen via de OU een aanvullend certificaat halen. Bij aanvraag wordt beoordeeld of, en zo ja, welke vrijstellingen verleend kunnen worden. De OU blijkt bepaald niet scheutig te zijn met deze vrijstellingen. Een student kreeg zelfs geen vrijstelling voor een vak waarvoor hij nota bene hetzelfde boek had moeten doornemen. Na protest streek de coördinator van het vak uiteindelijk de hand over het hart. Natuurlijk moet de OU alleen certificaten afgeven waarvan de kwaliteit absoluut gewaarborgd is, daar zijn we het over eens. Maar is dat de reden van het strikte vrijstellingenbeleid of zou er stiekem, uiteraard geheel onbewust, ook meespelen dat elke student voor een vak van de OU er een is? De praktijk leert immers dat het hemd altijd nader is dan de rok. Denk aan accountants, banken, artsen en notarissen, waar speciale maatregelen nodig waren omdat bij problemen de klant systematisch aan het kortste eind bleek te trekken of geheel uit beeld verdween, hoe hoog de morele normen en hoe goed de bedoelingen op papier ook waren. Waar eigenbelang in het spel is, is een objectieve beoordeling een illusie. Als de OU ook op het vlak van het verlenen van vrijstellingen echt kwaliteit zou willen leveren, zou het handiger zijn als een onafhankelijke instantie de aanvragen zou beoordelen ....

Studenten

We hopen bij te dragen aan de community en nodigen de leden van de FSF uit deel te nemen aan onze cursussen en onze studiematerialen te reviewen.’ Richard Stallman, leider van de vrije-softwarebeweging en voorzitter van de FSF, zegt: ‘De FTA-studiematerialen leren mensen GNU/Linux te gebruiken. En meer dan dat, het leert ze te herkennen waarom dit belangrijk is.’ Stallmans reputatie willen we u overigens niet onthouden: ietwat moeilijk in de omgang, zijn doctoraat (Harvard) nooit afgemaakt, echter bekleed met vele titels en eredoctoraten.

lumn

Stuutje van Vulpen

Een voorspoedig (studie)jaar! De redactie wenst, mede namens alle medewerkers van de Open Universiteit, alle studenten een fijne Kerst en een voorspoedig (studie)jaar 2011 toe!


5

st

dentenbelangen

Medezeggenschap voor studenten vindt bij onze universiteit plaats in twee typen overlegorganen, namelijk de Studentenraad en de Facultaire opleidingscommissies (FOC’s). Laatstgenoemde gremia zijn er voor elke faculteit afzonderlijk. En beide typen gremia zijn Studentenraad en FOC’s nader toe. Tegelijkertijd doet hij een

s t u d e n t e n

oproep aan studenten zich als lid op te geven. ‘Want zonder participatie van studenten, verzuipt de medezeggenschap.’

Help, de medezeggenschap verzuipt! Een Studentenraad is een verkozen raad van studenten die overlegt met het bestuur van de universiteit. De Studentenraad heeft instemmings- en adviesrecht (zie kadertje). Deze raad is hét centrale medezeggenschapsorgaan van de universiteit dat de belangen van de studenten behartigt. Tot zover is er (nog) niets aan de hand, maar er is een probleem. Bij iedere verkiezing zijn er te weinig studenten die zich kandidaat stellen voor deze raad. Nu kun je uiteraard zeggen: dat is mijn probleem niet. Ik studeer op afstand en verder niets. Als je het echter met een bepaalde gang van zaken binnen de OU niet eens bent – bijvoorbeeld tariefstelling – dan kun je natuurlijk gaan klagen tegenover je medestudenten of in het studentencafé op Studienet. Andere studenten reageren hierop en er ontstaat een levendige discussie, maar daar blijft het dan ook bij. Er verandert verder niets. Wil je iets veranderen, dan zul je dat via de Studentenraad moeten doen en deze raad heeft leden nodig om zijn werk te kunnen doen. Eind volgend jaar zijn er weer verkiezingen voor de Studentenraad. Wij rekenen er dan op dat jij, die inspraak belangrijk vindt, niet alleen klaagt maar je ook aanmeldt als kandidaat-lid voor de Studentenraad. Misschien moet je vooraf al eens binnenlopen ...

FOC: inspraak over eigen opleiding Waar de Studentenraad zich vooral bezighoudt met voor álle studenten belangrijke zaken, gaat het bij de Facultaire opleidingscommissies (FOC’s) over de Onderwijs- en examenregeling van de betreffende faculteit: studieprogramma, studeerbaarheid, begeleiding, bereikbaarheid, informatievoorziening, kwaliteit. Maar, ook bij de FOC’s zitten te weinig studenten die willen participeren. Vind je bijvoorbeeld dat de kwaliteit van een module niet voldoet, de FOC is dan de aangewezen plaats om je ongenoegen kenbaar te maken. Ook kun je hier jouw mening geven over de inhoud van de modules, de kwaliteit van de tentamens en examens of de bereikbaarheid van docenten. Eenmaal per jaar wordt het programma voor het nieuwe studiejaar besproken en iedereen kan hierover zijn/haar mening kenbaar maken. Allemaal goede redenen om je op te geven voor jouw facultaire opleidingscommissie. Oproepen daartoe worden regelmatig in Modulair gedaan. De Studentenraad is momenteel in overleg met het College van bestuur om voor de student-leden van de FOC naast de reisvergoeding ook vacatiegeld te vragen. Meestal ben je een dag kwijt aan deze vergadering en wij vinden dat daar een vergoeding tegenover moet staan. Zowel de Studentenraad als de Facultaire opleidingscommissies zijn belangrijke overlegorganen van onze universiteit. Medezeggenschap is een verworven recht, maar als niemand bereid is zich hiervoor in te zetten, dan, ja dan … verzuipt onze inspraak.

6


Michel Severijns

raad

bij WHW geregeld. Michel Severijns licht de verschillen tussen ‘zijn’

De Studentenraad (SR) is het formele, namens alle studenten sprekende medezeggenschapsorgaan. De huidige SR telt zeven leden (er zijn negen zetels). De leden spreken in diverse samenstellingen mee over domeinen zoals: Student meer centraal, profilering OU, financiën, kwaliteit van het onderwijs, Vlaamse studenten. Met de recente wijziging van de WHW (september 2010) beschikt de SR, in de gezamenlijke vergadering met de OR, nu over de belangrijke bevoegdheid van instemmingsrecht op het OU-instellingsplan. In Modulair spreekt de Studentenraad steeds op eigen gezag. Wilt u eens een vergadering bijwonen, bel dan met het ambtelijk secretariaat 045-5762737/2215 of mail naar [email protected]. Wilt u meer weten over de SR, ga dan naar Studienet > Studentenraad.

de st

dent

Op het hbo voelde Bert Wienen zich niet zo thuis. Te schools en weinig inspirerend. Zijn eerste baan als junior personeelsadviseur ontlokte hem al na drie maanden de verzuchting ‘Is dit nu alles, moet ik dit mijn hele leven blijven doen?’ Toch inspireerde zijn werk hem om opnieuw aan de studie te gaan, maar nu koos hij niet voor een dwingende schoolse setting, maar voor een manier van studeren waarin hij theorie en praktijk kon combineren. ‘De flexibiliteit van de Open Universiteit ligt me wel.’ Inmiddels heeft hij binnen vijf jaar twee masters afgerond: Managementwetenschappen en Onderwijswetenschappen. Succes heeft hij ook met zijn werk, want zijn project in de Jeugdzorg kreeg de Jos van Kemenade Award 2010.

’Studie bruikbaar voor de praktijk’


7

de st

dent

Tekst: Paul Troost Beeld: Peter Strelitski

Direct toepasbaar, innovatief en met aantoonbaar resultaat zijn een paar criteria waaraan onderwijsprojecten moeten voldoen die zich voor de Jos van Kemenade Award – genoemd naar mede-oprichter van de OU van het eerste uur en nu o.a. Minister van Staat – kandidaat stellen. Het zijn ook eisen die Bert Wienen (27) aan een studie stelt. ‘Misschien lag het aan mij, maar de hogere beroepsopleiding Personeel & Arbeid die toch voor de praktijk opleidt, vond ik niet concreet. Ik kon me weinig voorstellen bij wat ze me vertelden, pas na de stage begon het me te dagen. Met de Open Universiteit heb ik betere ervaringen.’ De directe toepasbaarheid van de leerstof is misschien wel hét criterium dat Wienen het meest bij de OU aanspreekt. ‘De dingen die ik leer, zie ik in de praktijk van mijn werk.’ Een beetje voorspelbaar is dat natuurlijk wel, want hij koos Managementwetenschappen en daarna Onderwijswetenschappen, omdat zijn werk vragen opriep waarvan hij de achtergronden beter wilde begrijpen. ‘Mijn ervaring is dat beide studies heel academisch zijn, maar tegelijk concepten bieden waarmee ik iets kan beginnen.’ Hij vindt dat kenmerkend voor opleidingen van de OU. ‘Ik heb heel even aan een reguliere universiteit gestudeerd. Daar zaten allerlei jonge studentjes eindeloos over moeilijke theorieën te discussiëren. Niets voor mij. Een studie moet bruikbaar zijn en handvatten bieden om nieuwe ideeën op mijn werk te introduceren.’

Om dat nou mijn hele leven toe doen … Bert Wienen haalde op zijn eenentwintigste zijn hbo-diploma en kon direct als junior personeelsadviseur in de gevangenis van Hoogeveen aan de slag. ‘Hartstikke leuk werk, maar om dat nou mijn hele leven te doen … nou nee. Ik was nieuwsgierig naar meer.’

8


Psychologie had zijn belangstelling, maar zijn werkgever bood hem in het kader van een sociaal plan faciliteiten om zich bij te scholen. De opleiding moest wel bij zijn werkzaamheden aansluiten. Het werd Managementwetenschappen in deeltijd aan de Open Universiteit, want tijd om overdag college te lopen had hij niet.

Naam: Bert Wienen Leeftijd: 27 Burgelijke staat: gehuwd, een zoontje, en kindje op komst Woonplaats: Assen Vooropleiding: Havo Gomaruscollege Groningen HBO Personeel en Arbeid aan de Hanzehogeschool Groningen Beroep: Afdelingshoofd / projectleider in de Jeugdzorg Begonnen: Managementwetenschappen in 2004; Onderwijswetenschappen in 2007 Afgerond: respectievelijk in 2006 (drs.) en 2010 (MSc)

’Wat ik bestudeerde, zag ik op mijn afdeling bijna letterlijk gebeuren’

De studie sloot inderdaad bijna naadloos bij zijn werk aan. In de periode dat hij met zijn opleiding begon, werden er diverse organisatieveranderingen in de gevangenissen in het noorden van het land doorgevoerd. ‘De achtergronden daarvan kon ik niet doorzien. Door de flexibele opzet van de OU kon ik eerst die modules kiezen waarin verschillende typen organisatieculturen beschreven en verklaard werden. Wat ik bestudeerde, zag ik op mijn afdeling bijna letterlijk gebeuren. Die manier van leren is gewoon fantastisch.’ Het duurde echter niet lang, voordat hij zelf aan den lijve ondervond wat een reorganisatie kan betekenen. Als jonge werknemer werd hij met zachte dwang gepusht elders te solliciteren. ‘Veel moeite had ik daar niet mee, want ik was pas vierentwintig en was bezig met mijn master. De wereld stond nog voor me open.’ Yorneo, aanbieder van jeugdzorg in Drenthe, zocht ‘enthousiaste medewerkers projecten’. Bert Wienen kreeg daar opdracht te onderzoeken met welke methoden jonge kinderen met problemen op hun eigen school geholpen kunnen worden in plaats van dat ze naar een instelling van Jeugdzorg moeten gaan. ‘Van onderwijs wist ik niet zoveel. Daarom ben ik weer aan de studie gegaan, natuurlijk bij de OU, want daar komt mijn manier van studeren het best tot zijn recht.’ Net als bij Managementwetenschappen moest hij voor Onderwijswetenschappen eerst een schakelprogramma volgen om zijn kennis bij te spijkeren. ‘Wat ik nu bestudeerde, had niet altijd direct met mijn werk te maken, want de leerstof was best abstract en afstandelijk, maar door de onderzoeksopdrachten kon ik meestal wel een link met Jeugdzorg leggen.’ Zijn scriptie is daarvan een mooi voorbeeld. ‘Mijn onderzoek heb ik bij mijn werkgever gedaan en ik kan iedere student aanbevelen werk en onderzoek te combineren, als dat ten minste mogelijk is. Het bespaart een hoop tijd en collega’s zijn meestal wel bereid een vragenlijst in te vullen, vooral als ze merken dat het onderzoek hun eigen functioneren aangaat. Ik had een geweldige respons van 157 vragenlijsten.’ Zijn afstudeeronderzoek ging, kort gezegd, over de manier waarop professionals in de Jeugdzorg leren. Wat leren ze op hun werk, doen ze dat via bijscholingen of leren ze spontaan door hun dagelijkse bezigheden en hoe kan ik mijn resultaten theoretisch onderbouwen? Een hele opgave, zo’n uitgebreide scriptie waar alle aspecten van wetenschappelijk onderzoek aan bod komen. ‘Een jaar deed ik erover, een derde van mijn hele studie

Onderwijswetenschappen, veel te lang naar mijn zin, want op een gegeven moment had ik het onderwerp wel gezien.’

Relativeren Met twee masterdiploma’s op zak is Bert Wienen op zijn zevenentwintigste al een allround professional, al zal hij dat zelf als eerste relativeren. ‘Als afdelingshoofd bij Jeugdzorg heb ik nu zowel op de bedrijfskundige als de onderwijskundige kant een beetje zicht. Maar ik denk erover om ook de master psychologie te gaan doen, want ik heb nog te weinig kijk op behandelingsvormen die hier toegepast worden.’ ‘Nieuwsgierig naar meer’ noemt Wienen zijn drive om steeds meer kennis te vergaren. ‘Een soort natuurlijke nieuwsgierigheid is heel belangrijk. Daar moet je de inspiratie uit halen.’ Zijn werk bij Yorneo vaart er wel bij. Als projectleider Positive Behavior Support gebruikt hij zijn kennis voor innovaties in het basisonderwijs. ‘We willen kinderen in hun eigen vertrouwde wereld opvangen en daarom leren we leerkrachten hoe ze problematisch gedrag kunnen herkennen en hoe ze ermee moeten omgaan.’

Jos van Kemenade Award Bij toeval las Wienen op de website van de OU over de Jos van Kemenade Award van het Ruud de Moor Centrum. ‘Ons project voldeed volgens mij aan een van de belangrijkste criteria, namelijk het professionaliseren van leerkrachten.’ Hij kreeg gelijk, want Yorneo won uit vierendertig inzendingen de eerste prijs die bestaat uit een wisselsculptuur en een cheque ter waarde van € 15.000 die voor ondersteuning door het Ruud de Moor Centrum besteed moet worden. ‘Voor mij voldoet ons project precies aan de eis die ik ook als student belangrijk vond: maak ideeën en concepten bruikbaar voor de praktijk. Ik ben blij dat die intentie gehonoreerd is.’

’Ik kan iedere student aanbevelen werk en onderzoek te combineren’


9

’Ik stap van de ene naar de ander mooie functie over’

Fred Mulder verruilt rectoraat voor UNESCO-leerstoel Fred Mulder – prof. dr. ir. – werkt al sinds 1983 bij de Open Universiteit. Van huis uit scheikundige en wiskundige, begon hij als extern auteur en daarna als cursusteamleider Informatica, werd in 1991 hoogleraar Informaticaonderwijs en in 1993 decaan van de toenmalige faculteit Technische wetenschappen. In 1998 kwam er – tot zijn spijt – een breuk met de OU, waarna hij in 2000 terugkeerde als lid van het College van bestuur respectievelijk rector. Na tien jaar rectoraat neemt hij afscheid om een nieuwe UNESCOleerstoel te gaan bekleden op het terrein van open educational resources. ‘Ik stap van de ene naar de andere mooie functie over.’ We treffen Fred Mulder aan op zijn kamer – veel boeken en rapporten, weinig opsmuk – nog bezig met zijn lunch. Met het openstaande boordje van zijn hemd en zijn slanke, grote postuur oogt hij (61) opmerkelijk sportief. In die outfit voelt hij zich zichtbaar op zijn gemak. Het statement van ‘gewoon doen’ zal tijdens het interview opvallend vaak vallen. Daarbij noemt hij graag de namen van anderen (maar hier weggelaten; red.) die ook hun steentje hebben bijgedragen. Het ging hem in zijn ambt vooral om vernieuwende onderwijsconcepten, een vaste koers, netwerken en samenwerken met collega-onderwijsinstellingen. En dat vanuit zijn persoonlijke overtuiging van een sterk profiel als universiteit voor leven-langleren (LLL) en de grenzeloze mogelijkheden van open educational resources (OER). Als een vriendelijke terriër houdt hij vast aan zijn doel, waar hij zich alleen van laat terug

fluiten door te drukke agenda’s of nog niet begrepen noodzaken bij anderen. Wat hij wil, maakt hij duidelijk via een bedachtzame woordenstroom. Het takenpakket van een rector magnificus is dat van een universiteitsbestuurder met een accent op de terreinen onderwijs en onderzoek. De rector voert tevens ceremoniële taken uit. Zo is hij voorganger tijdens academische zittingen zoals de dies natalis, oraties en promoties, en daartoe voorzitter van het College voor promoties. Hij vertegenwoordigt de OU extern in diverse (inter)nationale circuits, zoals het Rectoren College van de 14 Nederlandse universiteiten – van dát College was de OU-rector voorzitter in 2007-2008 en daardoor tevens lid van de jury voor de prestigieuze Spinoza-premie voor toponderzoek. Als lid van het College van bestuur beheert de rector van de OU stevige dossiers zoals internationalisering, LLL, OER.

Hoe voelt het, zo vlak voor de formele rectoraatsoverdracht? ‘Goed, ik vind het prima om na ruim 10 jaar die functie neer te leggen. Dat is toch een relatief lange periode. De verandering is goed voor mij persoonlijk, maar eveneens voor de organisatie. De mensen kennen je onderhand ook wel, inclusief je aanpak, je gebruiksaanwijzing, je drijfveren en je visies. Goed dat iemand anders dat gaat overnemen. Ik stap van de ene mooie functie over naar een heel andere mooie functie, een universiteitsleerstoel met het UNESCO-label.’

eens toelichten. Het was namelijk niet zozeer uit vrije wil. De beide bètafaculteiten, Technische wetenschappen en Natuurwetenschappen, kwamen onder één directoraat te vallen, onder leiding van een hoogleraar-directeur. Als decaan van eerstgenoemde faculteit, waar ik vanaf 1983 met hart en ziel had gewerkt aan inhoud en kwaliteit, kreeg ik te maken met een sterk hiërarchisch ingesteld iemand van buiten. Waar ik dit zelf in het geheel niet zo heb, zorgde dat voor een enorme clash. Er lag dan eigenlijk ook geen andere weg open dan te vertrekken (naar TSM Business School bij de Universiteit Twente; red.).’ Maar u kwam terug … ‘In het voorjaar van 2000 werd ik gebeld door de OU. De universiteit had enkele maanden eerder een forse bezuiniging opgelegd gekregen van de toenmalig minister van onderwijs. Een moeizame bezinning op de koers, met als één van de alternatieven samenwerking met een reguliere universiteit, had het eenhoofdig College van bestuur nog weten om te buigen in een andere variant. Daarbij zou de OU op het gebied van innovatie moeten gaan samenwerken met verschillende ho-instellingen, onder de vlag van een consortium, de Digitale Universiteit (DU). Door de ontstane onrust echter was het vertrouwen in de toenmalige bestuursvoorzitter danig geslonken. Of ik, als medewerker van het eerste uur, samen met nog iemand van buiten, naast hem zitting wilde nemen in een driehoofdig college. Binnen die constellatie zag ik dat echter niet zitten en heb toen neen gezegd.’ Min of meer stelde u op die manier al een aantal voorwaarden … ‘Nou ja … twee weken daarna werd ik weer gebeld, terwijl de Raad van toezicht op zoek was naar ook een nieuwe collegevoorzitter. Dat opende opnieuw de mogelijkheid om terug te komen bij een instelling in zwaar weer, maar waar nog steeds mijn hart lag. Ik hoefde alleen nog maar te weten wie collegevoorzitter zou worden.

Decorum … ‘Enerzijds heel belangrijk, daar doe ik zelf uiteraard aan

Wat was na 15 jaar, met een korte onderbreking extern, uw motivatie om te gaan voor het rectoraat c.q. lid van het CvB? ‘Eerst wil ik dat vertrek van destijds nog

10


mee tijdens de diesvieringen en oraties. Anderzijds past het me niet helemaal. Als het echter aan de orde is, dan hecht ik eraan dat alles gestroomlijnd verloopt, volgens een duidelijke code.’

ners en waren in staat om onze eigen positie in het hoger onderwijs weer in te nemen, met een sterk profiel als LLL-universiteit. En, niet onbelangrijk: er werd niet naar ons gewezen als mogelijke schuldige toen de DU stopte.’ Koninklijke onderscheiding (april 2007) … ‘Dat was een grote verrassing voor mij, dat ik die kreeg voor mijn inspanningen op het LLL-dossier. Zoals ik toen al opmerkte, die onderscheiding komt toe aan de hele OU.’

De keuze bleek te vallen op oud-politicus Thijs Wöltgens, burgemeester in zijn geboorteplaats Kerkrade. Tijdens een kennismaking op het gemeentehuis bleek dat er een goede samenwerking te smeden was. Wöltgens (hij overleed in mei 2008; red.) zou het politiek-bestuurlijke en het lopende bedrijf voor zijn rekening nemen, ik het inhoudelijkbestuurlijke en de innovatieagenda.’

Hét dossier dat u het meest na aan het hart ligt, is toch wel OER … ‘Nou, daar ging wel iets anders aan vooraf, namelijk het LLL-dossier. Tegen de achtergrond van de zogeheten Lissabon-doelstellingen uit 2000 – het onderwijspeil van de Nederlandse bevolking moest fors omhoog – wilden we het leren hoger op de nationale agenda krijgen. Daartoe zijn we in 2004 Toen wachtten u enkele stevige dossiers … gestart met het Nationaal Initiatief ‘Lang Leve Leren!’, samen met Teleac/NOT, SURF ‘Met het politiek opgelegde Consortium en Kennisnet en daaromheen een advieskonden we niet zelf meer aan de knoppen raad van sociale partners – werkgevers- en draaien. Zo bleek overeengekomen dat de projectleiding zou liggen bij de Universiteit werknemersorganisaties – en de onderwijsbrancheorganisaties – VSNU, HBO-raad en Twente. Waar met de DU de existentie van de OU in het geding was, was dit een ontoe- MBO-raad – geleid door de voorzitter van de SER. En dan geen nieuwe adviezen meer, laatbare constructie. Onder de voorwaarde maar een actieagenda. Bij de diesviering in dat de projectleiding bij de OU op college2005 deed ik de oproep om de permanente niveau zou worden gedaan, is men alsnog akkoord gegaan. In de eerste jaren heeft dit deadlock in het maatschappelijk krachtenveel van mijn tijd en aandacht gevergd. Maar veld rondom LLL te doorbreken. Zo ontwikkelden we samen met de Raad voor Werk en er lag nog een ander fors probleem: de OU Inkomen een Nationaal Actieplan onder de had in een eerder stadium toegezegd om jaarlijks 15 miljoen gulden op te hoesten als titel Een open en flexibele infrastructuur voor inleg voor de DU, terwijl andere universitaire Leven Lang Leren. Dit plan werd op een partners konden volstaan met 3 miljoen. We Scholingstop in februari 2008 omarmd door hebben dat toen weten om te buigen in een alle betrokkenen: sociale partners, gemeenten en onderwijspartijen, én de bewindslieregime met een aflopende reeks, van 6 milden van OCW en SZW. Een mijlpaal dus, joen naar 3 miljoen.’ maar niet voor lang, want in de follow-up is Maar, het Consortium stopte uiteindelijk … het Actieplan weer ‘weggeregisseerd’. De ‘Ja, het is gestart op wens van het ministerie patstelling duurde dus gewoon voort.’ in een stevige construct met ook extra overEn wat nu met OER? heidsgeld, als antwoord op de internet‘Het leek ons, de vier dragende organisaties expansie en het idee dat Amerikaanse van het Nationaal Initiatief, verstandig om instellingen het Nederlandse hoger onderwijs zouden binnenvallen. Maar de internet- de aandacht te verschuiven van lobbyen en polderen op nationaal niveau naar het zelf bubble spatte uiteen, de ambities werden uitvoeren van activiteiten die er hoe dan bijgesteld en de DU normaliseerde, waarna de activiteiten uiteindelijk – flink afgeslankt – ook toe doen voor LLL. Minder ambitieus, maar wel effectief. Bij de OU kozen we voor in 2006 werden ondergebracht bij SURF. Die DU-jaren zijn in mijn ogen van doorslag- het introduceren van OER als een intervengevende betekenis geweest voor het voort- tie in ons onderwijssysteem. Die OERbestaan van de OU. We hebben onze exper- beweging is begonnen bij de gerenommeerde Amerikaanse universiteit MIT, die tise op ruime schaal gedeeld met anderen, dat heeft geleid tot prima nieuwe producten vanaf 2001 al haar cursusmaterialen gratis en diensten, we werden gewaardeerde part- online beschikbaar stelde. Zo ontstond het

uitgangspunt dat digitale leermaterialen online vrij toegankelijk zijn voor iedereen, voor gewoon gebruik maar ook om aan te passen en aan te vullen. Eind 2006 zijn wij toen als eerste in Nederland in OER gestapt met het OpenERproject, mede gefinancierd door OCW en SZW. Dat heeft uiteindelijk zo’n 25 compacte cursussen voor zelfstudie opgeleverd op een portaal dat in de looptijd van het project ongeveer een miljoen unieke bezoekers heeft gehad. Het doel, meer mensen verleiden tot leren in het hoger onderwijs in een informele context, werd daarmee ruimschoots gehaald. Eind 2008 zijn we, samen met Kennisnet, aangezocht om het door OCW gelanceerde nationale Wikiwijs-programma te trekken: open leermaterialen in alle onderwijssectoren, van primair tot universitair niveau. Nederland loopt daarmee internationaal voorop in een overigens in veel landen uitwaaierende OER-beweging, omarmd door UNESCO.’ U roert internationalisering aan, waarom is dat (ook) belangrijk voor studenten? ‘Nederland houdt niet op bij de grens. Tot nog toe hebben we wel veel Europese projecten gedraaid, veelal onder de paraplu van de European Association for Distance Teaching Universities (EADTU), maar in onze opleidingen is dat nog nauwelijks zichtbaar. Nu, dankzij het concept van virtual mobility, en in combinatie met OER, wordt het voor studenten aantrekkelijk om ook over de grens te studeren, maar dan virtueel bij onze zusteruniversiteiten. Om hier goed aan tegemoet te kunnen komen, moeten onze faculteiten de komende jaren gerichte maatregelen ontwikkelen en uitvoeren. Overigens is er op initiatief van onze Studentenraad nu een EADTU Student Council, waarvan we mede het nodige kunnen verwachten.’ Gaat het u allemaal wel snel genoeg? ‘Op de eerste plaats handelen faculteiten, waarbinnen de beschikbare middelen de laatste jaren stevig onder druk zijn komen te staan, ook naar eigen inzicht en tempo. Toch lijkt mij het moment om voor internationalisering steviger door te pakken nu aangebroken. Van de andere kant – ooit was ik zelf decaan – moet je bij deze organisatie geduld hebben. Maar, soms kan het ook bijna te laat zijn. Met de volgend jaar te starten HBO-opleidingen (zie laatste Modulair; red.), al in 1984 behorend tot onze missie, zijn we pas in 2007 begonnen met de voorbereidingen. En dat is naar mijn inschatting, gegeven de marktontwikkelingen en de politieke context, net op tijd geweest.’ Lees verder op pagina 13


11

en dan (nog) de st

die

Tilly Minnée Studeren bij de Open Universiteit kan vanuit verschillende motieven. Interesse, vergroten van de deskundigheid of gaan voor die felbegeerde academische titel. Al of niet om de kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Zo’n solistische studie vereist echter ook de kunst van het inpassen in een leven dat zich in velerlei opzicht kenmerkt door drukte. En dan nog de studie. Hoe inventief zijn onze studenten? De redactie vroeg dat aan Tilly Minnée (58), studente Cultuurwetenschappen. .

Tekst: Ramona Ghijsen

Belangrijkste bezigheden overdag?

Blijft wekelijks (gemiddeld) over voor de studie?

‘Ik werk sinds 1982 fulltime bij het Koninklijk Instituut voor de Tropen (KIT). Drie jaar geleden werd ik hoofd van de KIT Bibliotheek Het zijn dynamische tijden: op de markt zetten, betaalde diensten binnenhalen en ons prachtige (koloniale) culturele erfgoed digitaliseren. De laatste tijd ben ik vooral bezig geweest met een subsidieaanvraag voor digitalisering van ons historisch archief.’

‘Ik studeer nooit ’s avonds. Na een lange dag pak ik de fiets, afgewisseld door lopen en de sportschool. Mijn weekenden besteed ik kort aan de huishoudelijke beslommeringen. Dan is er de studie. Ik heb een grote familie, dus het is veel plannen al ervaar ik dat niet als een grote belemmering of als stress. Voor tentamens neem ik een extra vrije dag en ook de vakanties gaan voor een deel op aan de studie.’

Studeer bij de Open Universiteit sinds … ‘2001. Na veel twijfels aan het begin, ging het al snel beter. Met een toenemende motivatie kwam ik op zes modules per jaar. In 2009 heb ik door mijn carrièreswitch echter voor het eerst een timeout genomen. In die periode werd ik door Artsen zonder Grenzen gevraagd mee te fietsen in de Tour for Live, van Italië naar de Cauberg. Ik heb toen mijn studie voor een maand of zeven neergelegd om te trainen voor deze uitdaging. Ik heb ontzettend genoten. Het weer oppakken van de studie ging eerst moeizaam, maar ik ben al weer drie tentamens verder.’

Studieproblemen? ‘Ik heb gejuicht toen ik het laatste sys-tentamen afrondde. In werkstukken kan ik mijn ei veel beter kwijt. Wat ik als een van de leukste ervaringen heb beleefd, was de Zomerschool in Florence.’

Leukste opmerking van de achterban over mijn studie? ‘Wat me steeds heeft verbaasd is dat iedereen er op rekende dat ik dit wel even ging doen, terwijl ik zelf vooraf zo twijfelde. Mijn omgeving kent mij blijkbaar goed en ze weten dat ik in alles wat ik doe altijd heel gedisciplineerd ben en er echt voor ga.’

Wo-studie of een enkele cursus? ’Wo-studie Algemene cultuurwetenschappen. Ik heb mijn huidige functie namelijk mede te danken aan mijn studie.’

Lees altijd in Modulair? ‘Van voor naar achter. Ik heb geen speciale voorkeur maar vind zelf wel altijd de bijdragen van de studenten leuk en herkenbaar.’

Nog te gaan? ’Nog maar een paar modulen en mijn bachelorscriptie. In september ben ik aan het onderzoekspracticum Letterkunde begonnen. Daarna door met het mastertraject.’

‘Ik zie mijn wereldbaan als mijn hobby’

Binding met de Open Universiteit? ‘Grote schande, die heb ik niet. De reden dat ik bij de OU studeer is juist het feit dat ik nauwelijks naar het studiecentrum hoef (op tentamens na) en heel solistisch bezig ben.’

Wat de Open Universiteit vooral (niet) moet doen? Andere bezigheden waarvoor de studie moet wijken? ‘Fietsen is mijn passie. Mijn twee neefjes – Thijs en Garik – vinden het nog reuze stoer om een tijdrit met hun tante te fietsen. En, met een prachtige collectie boeken in mijn nabijheid kom ik vaak in de verleiding om een nieuw boek te lezen. Ook zie ik mijn wereldbaan bijna als hobby. Mensen die dit kennen, weten dat het werk dan niet ophoudt als je naar huis gaat.’

12


‘De student de gelegenheid blijven geven zelf het tempo te bepalen, weinig groepslessen en als het even kan meer systentamens vervangen door open vragen.’

Ultieme tip(s) voor medestudenten? ‘Wanhoop nooit en geloof in jezelf.’

Vervolg van pagina 11 Op 10 december is de rectoraatsoverdracht, waar gaat uw afscheidsrede over? ‘Ik wil de kracht van de klassieke openheid van de OU benoemen, de welbekende zesvoudige openheid die ons profiel in het onderwijsveld mede bepaalt: vrijheid van tijd, plaats en tempo, open toelating, open programmering en open naar doelgroepen toe. Vervolgens maak ik de overstap naar de nieuwe openheid: de digitale. Met, zoals reeds gezegd, een cruciale rol voor OER. Om dan te kunnen wijzen op de potentie van de combinatie van de klassieke met de digitale openheid, die onder meer een moderniseringsslag in het hoger onderwijs kan inluiden. Ik vind dat we met Wikiwijs laten zien dat het loont om van overheidswege te investeren ten behoeve van de introductie van OER. Ik betoog vervolgens dat de overheid haar verantwoordelijkheid voor het gehele onderwijsstelsel ook financieel zou moeten markeren, om zo een brede implementatie van OER mogelijk te maken in alle onderwijssectoren.’ Wat zijn uw argumenten jegens de overheid? ‘OER kan goed helpen bij de drievoudige verantwoordelijkheid van de overheid voor het onderwijs. De kwaliteit, allereerst, is gediend met OER omdat er veel meer deskundigen én gebruikers betrokken raken bij het ontwikkelen van leermaterialen, en er tevens veel wordt beoordeeld,

gecorrigeerd en gereviewd. De toegankelijkheid van de leermaterialen is maximaal bij volledige online beschikbaarheid. De doelmatigheid ten slotte wordt bevorderd doordat vermeden kan worden dat verschillende onderwijsinstellingen alle hun eigen cursus voor eenzelfde onderwerp volledig zelf gaan ontwikkelen. Dit alles betekent dat het de overheid niet meer geld hoeft te kosten, wél dat er een beperkte reallocatie van middelen zal moeten plaatsvinden. Op deze wijze vult de overheid ook haar verantwoordelijkheid in voor de duurzaamheid van een onderwijsstelsel dat werkt met OER.’

elders in de wereld – op andere landen, onder meer in Afrika en Azië. Voor UNESCO is OER zeer relevant, want de beschikbaarheid van goede leermaterialen is van groot belang voor ontwikkelingslanden. Daar zijn veel te weinig plekken voor studenten, er is een tekort aan gekwalificeerde docenten en er is te weinig kwalitatief goed leermateriaal. OER in combinatie met een open leermodel biedt dan een kansrijke uitweg.’ Het is eenzaam aan de top … ‘Soms wel, ja. Je krijgt weinig waardering. Mensen vinden het normaal dat je de dingen doet die je doet. Ik vind het wel jammer dat je vooral het geklaag hoort. Ik probeer zelf naar anderen toe altijd juist wel mee te

U blijft verbonden aan de OU, wat gaat u precies doen? ‘Dat UNESCO haar naam verbindt aan de nieuwe universiteitsleerstoel zegt iets over het belang van OER voor deze mondiale organisatie en over het vertrouwen dat men heeft in de expertise van de OU. Ik ga mij bezighouden met onderzoek naar strategieën voor het invoeren van OER, implementatiemodellen voor OER en de impact van OER, met name in een nationale context. Daar zullen verschillende onderzoekers – aio’s, buitenpromovendi, postdocs – ook van de OU, in gaan meedraaien. Het onderzoek zal betrekking hebben op Nederland, maar ook – via een netwerk met een groot aantal open universiteiten

geven dat ze goede dingen doen. Maar als je aan de top zit, gebeurt dat niet. Een fact of life?’

Hoe kijkt u zelf terug op uw stijl van besturen? ‘Ik ben absoluut geen hiërarchisch denkend en opererend persoon. Dat was wellicht een nadeel als bestuurder binnen deze instelling, waar in zekere zin van me verwacht werd dat ik hiërarchisch handel. Bij het aantreden als rector magnificus werd er ook opeens op een heel andere manier naar me geluisterd. Alsof wat ik zei, opeens wet was geworden. Terwijl ik natuurlijk tegelijkertijd besefte dat sommigen “ja” zeggen maar “neen” doen. En daar heb ik moeite mee, net als met verborgen agenda’s.’ Tekst: Frans Bogaert en Ingrid Frints

Studietips: het plannen van de studie Als volwassen student aan de OU heb je te maken met verschillende uitdagingen waar het gaat om de planning en uitvoering van je studie, maar vooral ook waar het gaat om de gevolgen voor je werkomgeving en/of privéleven. In deze rubriek geven regionaal voorlichters Gijske Meijerink en Eva von Stockhausen (beiden regio Randstad) advies over hoe je meer generieke studievaardigheden – zoals concentratie, planning, tentamen doen – op succesvolle wijze kunt ontwikkelen. Deze keer: het plannen van de studie.

Veel studenten herkennen het ongetwijfeld: je hebt het studiemateriaal van een nieuwe cursus ontvangen, en zo stilletjes aan wordt het tijd serieus aan de slag te gaan met de studiestof. Je hebt het echter al druk genoeg met andere dingen. Hoe weet je nu hoeveel tijd je nodig zult hebben voor deze specifieke cursus? Houd het persoonlijk: bij de OU staat 1 module voor gemiddeld 100 studie-uren. Maar de gemiddelde student bestaat natuurlijk niet. Daarom is het belangrijk dat je van jezelf weet hoeveel tijd jij doorgaans nodig hebt om een bepaalde hoeveelheid stof te bestuderen. Ook raden we je aan altijd te beginnen met

het (globaal) doorlezen van alle stof, dan heb je alvast een overzicht en weet je of er onderdelen zijn waaraan je mogelijk extra tijd en aandacht zult moeten besteden. Houd de volgende rekenformule aan: kijk hoeveel weken je nog hebt tot het volgende tentamen, bepaal daarna hoeveel dagen per week je hebt om te studeren. Deze twee cijfers vermenigvuldig je: bijvoorbeeld 18 weken x 3 dagen = 54 dagen. Daarna kijk je naar het aantal studie-uren dat voor de cursus staat, bijvoorbeeld 200 (2 modules). Tot slot deel je dan het aantal studie-uren door het aantal dagen: 200 : 54 = 3,7 studieuren (per dag).

Houd het realistisch en leuk: plan geen studieuren in op momenten dat je eigenlijk geen tijd hebt, of geneigd zal zijn toch iets anders te doen (‘Ik sla tweede kerstdag wel over dit jaar’). Bij een strikte(re) planning schenkt de dagelijkse praktijk je ook veel eerder onverwachte, extra uurtjes. Niet wachten tot op het laatst en dan gaan ‘stampen’! Hierdoor verdwijnt eerder bestudeerde stof naar de achtergrond, en nieuwe stof zul je tevens niet goed kunnen onthouden. Door realistisch inplannen voorkom je onnodige stress en vermoeidheid, en zul je de stof makkelijker kunnen opnemen. Het houdt het studeren wel zo leuk. Veel succes! Op de website Studiecoach vind je uitgebreide informatie over Timemanagement: www.studiecoach.ou.nl. Open Universiteit Modulair 17 december 2010

13

onderz

ek

Wegwijzers

Leren doen we allemaal, maar hoe komen we tot dat leren? En meer specifiek: hoe kunnen we dat proces vereenvoudigen? Hoe kunnen we het makkelijker maken voor mensen om zich op professioneel of persoonlijk vlak verder te ontwikkelen? Op deze vragen geeft José Janssen, onderwijstechnoloog, in haar proefschrift antwoord.

Tekst: Fred Meeuwsen Beeld (toevallig wordt er bij de OU aan de wegen-infrastructuur gewerkt): Chris Peeters

Leren maakt het leven leuk. Dr. José Janssen hoeft niet lang na te denken om het belang van een levenlang leren te duiden. ‘Het is boeiend om steeds weer nieuwe dingen te ontdekken, over jezelf, en over de wereld om je heen.‘ Janssen, als onderwijstechnoloog werkzaam bij CELSTEC, het Centre for Learning Sciences and Technologies, is zelf een mooi voorbeeld van een levenlang lerende. Onlangs promoveerde ze, op relatief late leeftijd. ’46 is inderdaad niet meer zo jong, maar je bent nooit te oud om te promoveren.’ In 2006 startte ze met haar onderzoek dat resulteerde in een blauwdruk om leerpaden te beschrijven. Het Europese TENCompetence-project bood daar de juiste context en middelen voor. Paving the Way for Lifelong Learning staat er op de kaft van haar 159 pagina’s tellend proefschrift te lezen. De weg bereiden voor een levenlang leren. Dat is noodzakelijk, zegt Janssen, want levenlang leren gaat niet vanzelf, althans lang niet altijd. ‘Mensen

14


leren zonder dat ze het in de gaten hebben. Terloops als onderdeel van dagelijkse bezigheden, en zonder de bedoeling om te leren. Dingen worden opgepikt uit de krant, van TV, collega’s die een tip geven. Men doet dus vaak kennis op zonder er direct op zoek naar te zijn. Maar dat is niet altijd zo. Geregeld zoeken mensen doelbewust naar mogelijkheden om kennis en vaardigheden te ontwikkelen. Omdat dit nodig is voor het werk, of omdat het interessant of leuk is. De vraag is dan: hoe is dit het beste realiseren?’

Wirwar aan mogelijkheden Dat is geen eenvoudige vraag, er is immers een groot aantal mogelijkheden zoals opleidingen, trainingen, workshops, boeken, discussiefora, video-instructies, enzovoort. ‘Fijn zo’n groot aanbod, maar het laat zich toch het best omschrijven als een wirwar aan mogelijkheden. Baan je daar maar eens een weg door.’ Janssen schetst

d i s s e r tat i e

door het levenlang-leren-land het dilemma aan de hand van een verpleegkundige die een tijd uit het vak is geweest en gevraagd is mee te draaien in een vaccinatieprogramma. Daarvoor moet ze haar vaardigheden opnieuw oefenen en op peil brengen en dus gaat ze op zoek naar opties. En dat zijn er veel. ‘Op internet stuit ze op verschillende opleidingen en handboeken met instructies, echter zonder praktijk. Een stage bij een vaccinatiecentrum blijkt ook een mogelijkheid. Tevens kan ze een training volgen. Kortom formele, informele en non-formele leerpaden dienen zich aan. Maar welk leerpad past nu het beste bij haar leerdoel?’

Op zoek naar generieke oplossing Het is niet simpel dat uit te zoeken. In de eerste plaats omdat het moeilijk is om alle relevante opties te overzien en voor elk van die opties de relevante informatie te vinden, zoals het niveau, de kosten en hoe lang het duurt. Vervolgens is het lastig om na te gaan of er nog mogelijkheden zijn tot aanpassing aan de vaak heel specifieke omstandigheden en leerdoelen van de levenlang lerende. Janssen: ‘Formele opleidingen zijn vaak aanbodgestuurd in plaats van vraaggericht, waardoor ze minder goed aansluiten bij de behoefte van een levenlang lerende. Die wil dat het leerpad rekening houdt met bijvoorbeeld voorkennis, de gewenste onderwijsvorm en tijdsinvestering.’ In haar onderzoek richt Janssen zich op de vraag hoe leerpaden op een efficiënter manier beschreven kunnen worden om daarmee het vinden, aanpassen en doorlopen van een leerpad geautomatiseerd te ondersteunen. Om het even welk leerpad. ‘Of het nu gaat om formeel, informeel of non-formeel leren. Of het nu gaat om vaccineren, piano spelen, werktuigbouwkunde of bonbons maken, en het moet werken ongeacht specifieke systemen en software. Het moet, zoals wij zo mooi zeggen, een generieke, formele en inter-operabele oplossing zijn.’

Een scala aan kenmerken Janssen keek naar bestaande initiatieven om studiekeuzes te ondersteunen of onderdelen van opleidingen uitwisselbaar te maken. Daarnaast bestudeerde ze literatuur om na te gaan wat generieke, overlappende kenmerken van formele, non-formele en informele leerpaden zijn. En ze bekeek de kenmerken die ofwel een rol spelen bij de keuze voor een leerpad of van belang zijn voor het aanpassen en doorlopen van leerpaden. Uiteindelijk mondde dit uit in een technologisch model. ‘Hierin worden leerpaden volgens afspraak beschreven’, legt Janssen uit. ‘Zo’n afspraak zegt dan welke kenmerken worden beschreven en hoe. Op die manier kan de computer met deze gegevens werken en kan iemand die op zoek is naar een leerpad bijvoorbeeld aangeven hoeveel kosten er maximaal aan verbonden mogen zijn en op welke termijn hij of zij wil beginnen.’ Maar het gaat er niet alleen om het vinden van een geschikt leerpad te vergemakkelijken. Ook het aanpassen van leerpaden aan individuele behoefte en het doorlopen van leerpaden kan efficiënter. ‘Daarom moeten we naast de kenmerken ook de structuur van een leerpad zodanig beschrijven dat een computer er mee kan werken.

‘Ik kom elke dag wel weer nieuwe dingen tegen’ Leerpadspecificatie De leerpadspecificatie doet beide. Dit zegt dat een leerpad een begin en een eind heeft die allebei in termen van competenties kunnen worden beschreven. Om het einddoel te bereiken moet je een aantal stappen zetten ofwel acties ondernemen. Zo kan een student door een leerpad worden geloodst, kunnen aanwijzingen worden gegeven over mogelijke vervolgstappen en keuzes.’ De leerpadkenmerken zijn gecheckt aan de hand van interviews met mensen die recentelijk een leerpad kozen. En studieadviseurs en onderwijsontwerpers konden uit de voeten met het programma dat is ontwikkeld om leerpaden volgens de specificatie te beschrijven. Janssen: ‘Duidelijk is dat we leerpaden kunnen beschrijven volgens de specificatie. Nu komt het eropaan deze beschrijvingen te gebruiken in programma’s die het vinden, aanpassen en weergeven van een gekozen leerpad voor hun rekening nemen. Daar zijn al enige ervaringen mee opgedaan maar een evaluatie met de uiteindelijke doelgroep, de levenlang lerenden moet nog plaatsvinden. We blijven dus leren.’

Schotland Nu de promotie is afgerond, kan Janssen zich weer volledig toeleggen op haar werkzaamheden binnen CELSTEC. Zo is ze druk met de afronding van een project in Schotland, waar ze aan de University of the Highlands and Islands onderzoek deed naar de bekendheid, het gebruik en de gebruiksvriendelijkheid van een scala aan ‘learning and information services’ die deel uitmaken van hun leer- en werkomgeving. Daarnaast is ze actief voor het Servicecentrum Leven Lang Leren Limburg, een project waarin een aantal instanties – onderwijsaanbieders, werkgevers, UWV – samenwerken aan een regionale infrastructuur om de vraag van de arbeidsmarkt en het beschikbare arbeidspotentieel beter op elkaar te laten aansluiten, onder andere door middel van scholing. Janssen heeft veel plezier in haar werk. Vooral omdat er nog zoveel te leren valt. ‘Ik kom elke dag wel weer nieuwe dingen tegen. Dat is een mooie constatering.’ In deze rubriek komt beurtelings een hoogleraar/docent of een scriptiestudent aan het woord. Onderzoek bij de OU staat vooral in dienst van het onderwijs. Bij onderwijstechnologisch onderzoek gaat het om de vernieuwing van het onderwijs. Zulk onderzoek wordt gedaan bij het Centre for Learning Sciences and Technologies (e-learning), het Ruud de Moor Centrum (onderwijspraktijk) en het Netherlands Laboratory for Lifelong Learning (leven-lang-leren). Bij faculteiten wordt vakgericht onderzoek verricht, in samenwerking met de al genoemde onderzoeksafdelingen. Daarbinnen krijgt ook het afstudeeronderzoek een plek, maar dat kan per faculteit verschillen zoals: individueel, groepsopdracht, onderzoekskring. Binnen dit onderzoeksklimaat van eigen (promotie)onderzoek, past tevens een toenemende participatie van aio’s en buitenpromovendi. De onderzoeksactiviteiten van CELSTEC vinden plaats binnen drie programma’s. Het programma Learning & Cognition (1) onderscheidt leertaken, (online) leeromgevingen en assessment. Het programma Learning Networks (2) onderscheidt professionele ontwikkelingen, services en community’s. Het programma Learning Media (3) onderscheidt immersive media (serious games, Second life) mobiele media en sociale media. Overigens doet CELSTEC ook permanent onderzoek naar de kwaliteit en studeerOpen Universiteit 15 baarheid van het OU-onderwijs. Modulair 17 december 2010

activiteitenr

In deze rubriek staan (decentrale) activiteiten, georganiseerd door studentenverenigingen, faculteiten of regionaal voorlichters. Voor de meest actuele informatie en aanmelden, verwijzen wij u naar de webpagina’s van uw faculteit, studiecentrum of de online Studiecoach op: www.ou.nl.

JANUARI di 4 • Nieuwjaarsborrel en lezing (De Verlichting, sc Eindhoven) do 6 • Nieuwjaarsborrel (Ex Tunc, sc Utrecht) ma 10 • Nieuwjaarsborrel en lezing (Suster Bertken, sc Utrecht) • Nieuwsjaarsbijeenkomst met Utile-borrel (Utile Dulci, sc Nijmegen) di 11 • Lezing dr. Renate de Groot (CELSTEC): ‘De werking van het puberbrein’ (sc Parkstad Limburg) wo 12 • Lezing Studium Generale, drs. Herman Simissen: Canonitis in Nederland (sc Groningen) • Workshop Presenteren I (sc Almere) do 13 • Workshop Timemanagement (sc Antwerpen) • Workshop Stressmanagement (sc Gent) • Luisterclub (Suster Bertken, sc Utrecht) ma 17 • Lezing Giel van Hoof: ‘Nederland rond 1850: één natuurlijke samenleving?’ (Retor, sc Nijmegen) wo 19 • Culturele Contactgroep (sc Zwolle) • Masterscriptielezing en Nieuwjaarsborrel (Homo Ludens, sc Amsterdam) do 20 • Filosofieclub (Suster Bertken, sc Utrecht) • Leesclub: ’s Nachts komen de vossen van Cees Nooteboom (Si-tard, sc Parkstad Limburg) ma 24 • Mentoraat Cultuurwetenschappen (sc Utrecht) wo 26 • Filosofiegroep (sc Emmen) do 27 • Studie-avond ‘Redeneren’ (zie deze Modulair) za 29/zo 30 • Weekendexcursie in het kader van Faust I en II Den Haag (Si-tard, sc Parkstad Limburg) • Diploma-uitreiking studiecentra ‘Noord’ (sc Emmen)

FEBRUARI di 1 • Workshop Timemanagement (sc Den Haag) wo 2 • Meeting Point Psychologie (sc Emmen) • Diploma-uitreiking Psychologie en Onderwijsweten schappen (sc Utrecht) do 3 • Excursie Raad van State en Vredespaleis te Den Haag (Ex Tunc, sc Utrecht)

16


oster

za 5 • Workshop Studeren met dyslexie (sc Zwolle) ma 7 • Lezing drs. Laurie Faro, promotieonderzoek ‘Helende monumenten?’ (Utile Dulci, zie sc Nijmegen) di 8 • Lezing (Si-tard, sc Parkstad Limburg) wo 9 • Workshop Inspirerend Presenteren (sc Almere) do 10 • Workshop Multiplechoice tentamen (sc Zwolle) za 12 • Workshop Mindfulness I (sc Eindhoven) • Studium Generale (Homo Ludens, sc Amsterdam) di 15 • Workshop Multiplechoice tentamen (sc Den Haag) • Lezing Marita Mathijsen (De Verlichting, sc Eindhoven) • Introductiebijeenkomst (Si-tard, sc Parkstad Limburg) wo 16 • Filosofiegroep (sc Emmen) do 17 • Leesclub: De eenzaamheid van de priemgetallen van Paolo Giordano (Si-tard, sc Parkstad Limburg) • Workshop Multiplechoice tentamen (sc Breda) ma 21 • Lezing dr. Cécile van Eijden, dissertatie over het katholieke debat over moderniteit 1937-1970 (Retor, sc Nijmegen) di 22 • Studium Generale, dr. Jeroen van Heste: Tolstoj (sc Eindhoven)

maart di 1 • Workshop Leerstrategieën (sc Parkstad Limburg) wo 2 • Culturele ContactGroep (sc Zwolle) ma 7 • Lezing Annette de Klerk: ‘Muziek in kamp Vught: een speurtocht naar een vergeten musicus’ (Utile Dulci, sc Nijmegen) do 10 • Workshop Presenteren I (sc Zwolle) ma 14 • Meeting Point Psychologie (sc Zwolle) di 15 • Lezing Herman Verlint, over zijn fascinatie voor de Vlaamse schrijver Louis Paul Boon (Homo Ludens, sc Amsterdam) wo 16 • Lezing dr. Jeroen Vanheste: ‘Het humanistisch denken als kern van de Europese identiteit’ (sc Groningen) do 17 • Leesclub: Villa des Roses, van Willem Elsschot (Si-tard, sc Parkstad Limburg) za 19 • Training Mindfulness III (sc Eindhoven) ma 21 • Lezing Jeroen de Wit: ‘Stabat Mater van Haydn’ (Retor, zie sc Nijmegen) di 22 • Lezing drs. Irmin Visser, over Frans Hals (sc Leeuwarden) • Workshop Timemanagement (sc Eindhoven) • Workshop Stressmanagement (sc Parkstad Limburg) do 24 • Meeting Point Psychologie (sc Groningen) vr 25 • Diploma-uitreiking Cultuurwetenschappen en Milieuwetenschappen (sc Utrecht) zo 27 • Stadsexcursie Haarlem, met o.a. een bezoek aan het Frans Hals-museum (sc Groningen) wo 30 • Filosofiegroep (sc Emmen)

‘We zijn naar intense vriendenclub gegroeid’

Psychologiestudenten vormen studiegroepje In het studiecentrum Eindhoven startte enkele jaren geleden een grote groep psychologiestudenten met de vernieuwde versie van de cursus Inleiding in de psychologie. Veel studenten bezochten de meetingpoints, als eerste ondersteuning, maar ook om persoonlijk contact te stimuleren. Van hieruit begon gaandeweg een ‘harde kern’ studenten om, buiten de meetingpoints, onderwerpen nader te verdiepen, maar ook om tussendoor nieuwe inspiratie op te doen. En daar begint ons verhaal … vanuit een groep van ca. 15 personen zijn wij in de laatste 3 jaren overgebleven: 7 (uiteindelijk 6) vrouwen, die regelmatig elkaars gezelschap opzoeken om op een constructieve wijze discussie te voeren met elkaar en met gastsprekers. Door de workshops die we organiseren, krijgen we meer inzicht in de psychologie als wetenschap en kunnen we de vertaalslag maken naar de beroepspraktijk.

Steeds intenser Om de 6 á 8 weken treffen wij elkaar meestal op het studiecentrum of op een afgesproken locatie. Beurtelings dragen we onderwerpen aan waarbij we tevens gastsprekers uitnodigen voor een avondvullend programma. Het zijn heerlijke inspirerende bijeenkomsten! Ofschoon we allemaal op verschillende niveaus in onze studie zitten, werkt dit nooit belemmerend op deze avonden. Psychologie is zo’n brede sociale wetenschap, dat het iedere keer een boeiende belevenis is om alle verworven kennis en ervaring met elkaar te delen. Binnen onze groep is een grote vertrouwelijkheid ontstaan. Het delen van kennis, onze ervaringen en belevingen is met de jaren alleen maar intenser geworden.

Van onschatbare waarde Wij zijn vrouwen tussen de 35 en 60 jaar, met gezinnen, kinderen, verantwoordelijke banen en drukke sociale levens. En daarbij blijkt studeren ook nog mogelijk. De OU is een prachtig instituut, dat door haar onderwijsconcept mogelijkheden biedt om studeren in ieders leven in te passen! Voor ons is het al bijna ondenkbaar dat het studeren ooit stopt ... Zo heeft ‘onze club’, vooral de laatste 15 maanden, de status van vriendenclub gekregen. Eén van onze leden, Maryon, kreeg vorig jaar het afschuwelijke bericht dat zij Een greep uit door experts behandelde onderwerpen: – Tekeningen: beeldtaal van het onbewuste – Overdracht en identificatie: Lacans overdrachtbegrip in het licht van het empirische psychotherapie procesonderzoek – Ken je keuze – Analyseren van eigen gedrag en het veranderingsproces – Wat is je kern en het proces van acceptatie – ontdekken van je overtuigingen/opvattingen en gestolde emoties – Laten we ons beïnvloeden door Tobbers of Toppers? – Voelen vanuit je hart: dieper in contact komen met je gevoel en innerlijke kracht

De zojuist geslaagde BA, Lianne Lamers (rechts op foto), geflankeerd door haar trotse medestudenten (vlnr): Agnes Isbouts, Mary Bokelmann, Gerda van Doorne, Annie Vervoort. Op de foto ontbreekt Rianne van Lomm. Beeld: André van den Akker

leed aan een ongeneeslijke vorm van kanker. Zij had nog maar enkele maanden te leven. Dit nieuws sloeg in als een bom. Onze bijeenkomsten werden intenser door gevoelens van angst, verdriet en onmacht. Maryon heeft ons in haar laatste maanden laten zien hoe sterk een mens kan zijn in een bijna onmenselijke situatie. Haar openheid is van onschatbare waarde geweest en het voelt, ondanks ons grote verdriet, nog steeds als een cadeau dat wij een stuk met haar mochten ‘meelopen’ op haar moeilijke weg om afscheid te nemen van dit leven. We zijn als mens een stukje verder gegroeid en als studenten zijn we nóg meer gemotiveerd geraakt.

Dank aan alle sprekers Onze dagen of avonden worden qua invulling steeds professioneler, met name voor wat betreft onze externe sprekers/genodigden: ervaren psychologen, pas-afgestudeerden, mensen in de zorg/verpleging, HR-managers, executive-coach, mensen in de alternatieve geneeskunde. Hun namen zijn te veel om hier te noemen. Wel hebben we een lijstje opgenomen van behandelde onderwerpen. Wij zijn al deze mensen ontzettend dankbaar dat zij, geheel op vrijwillige basis, met ons in discussie zijn gegaan, nieuwe inzichten hebben geboden en ons enthousiast over hun persoonlijke theorieën hebben verteld! Ook wij hebben natuurlijk een schat aan ervaringen opgedaan, zowel in ons zakelijke als in onze privé leven. Tijdens onze avonden op het studiecentrum, in workshops en wandelingen worden deze besproken. Dus zeker ook een hartelijk woord van dank aan de medewerkers van studiecentrum Eindhoven.

Persoonlijk contact Leren van elkaar is een belangrijk element in onze studie. Wij willen vanaf deze plek iedereen stimuleren om, wanneer je hier behoefte aan hebt, je collega-student via de OU respectievelijk het studiecentrum en/of Studienet op te zoeken. Persoonlijk contact is zó belangrijk. En uiteraard staat ook bij ons de deur wijd open. Want ervaringen delen, inspiratie opdoen en ondersteuning bieden, zijn geweldige tools voor een levenlang leren aan de OU. Gerda van Doorne, ook namens haar medestudenten Modulair publiceerde eerder reeds artikelen over inspirerende initiatieven door een groepje studenten, veelal psychologie: ‘Solo zou mijn studietempo niet zo hoog zijn’ (Modulair 5, maart 2010, pagina 7); studieclub ‘Psychologen in spé’ Modulair 2 (oktober 2008, pagina 19). Raadpleeg het digitale archief in e-Modulair: www.ou/nl/modulair.


17

service en inf

rmatie

Inlichtingen Er zijn diverse kanalen voor het (snel) verkrijgen van informatie: • Algemeen over: verzendingen, (niet)bezorgen van Modulair, inschrijving, kosten, procedures en regelgeving. – www.ou.nl/vragen, 24 uur per dag (van daaruit kunt u alsnog een mailtje sturen) – 045-5762888. Maandag 10.00-16.30 uur; dinsdag tot en met vrijdag 9.00-16.30 uur. • Voor meer specifieke vragen – vrijstelling/toelating, EVC, besteladvies, studievoortgang, diplomering, studeren met een beperking – kiest u eveneens genoemd telefoonnummer; u wordt dan (doorgaans) doorverbonden met een onderwijsadviseur die nauw contact onderhoudt met de faculteit. • Over een cursus: met de docent (zie de studiegids c.q. Studienet). • Voor contact met een studiecentrum: www.ou.nl/studiecentra.

Beperkte bereikbaarheid OU tijdens kerstvakantie Als gevolg van de kerstvakantie is de Open Universiteit in week 52 beperkt bereikbaar. Dat geldt in elk geval voor de studiecentra die in week 52 of soms al daarvoor, overwegend gesloten zijn. Dat komt mede doordat enkele studiecentra op hun beurt afhankelijk zijn van andere instellingen waarin zij gehuisvest zijn. Raadpleeg voor de precieze openingstijden de website: www.ou.nl/ studiecentra. Overigens vinden in de studiecentra Amsterdam, Groningen; Rotterdam en Zwolle op diverse dagen wel (nog) SYS- en CBI-tentamens plaats, mits men zich hiervoor heeft aangemeld vóór 14 december. Het Onderwijs Service Centrum van de Heerlense hoofdvestiging is in week 52 gewoon telefonisch bereikbaar (zie rode blokje).

Webshop Open Universiteit Zoekt u een cadeau voor iemand of wilt u voor uzelf een leuk geschenk met OU-logo, dan zijn er sinds kort relatiegeschenken verkrijgbaar in de webshop van de Open Universiteit. Kijk op www. ou.nl/webshop om het gevarieerde aanbod bestaande uit o.a. pennen, kleding en kantoorartikelen te bekijken. In de webshop is ook sportkleding van het merk Craft te koop, zoals een dames- en heren

18


hardloopset en een unisex wielrenset. De relatiegeschenken zijn te vinden in verschillende prijscategorieën. De webshop wordt regelmatig uitgebreid met nieuwe artikelen. U kunt relatiegeschenken bestellen via het bestelformulier in de webshop. Als u een leuk idee hebt voor een artikel met OU-logo, laat het ons dan weten: Sabine Frijns (045-5762236) en Anouk Lennaerts (045-5762257), of per mail [email protected] of [email protected].

Studiebegeleiding De laatste (actuele) informatie over studiebegeleiding vindt u steeds op de desbetreffende webpagina van een cursus op Studienet of het publieke ‘studieaanbod’ op de centrale webpagina (www.ou.n.). In dit bericht maken wij studenten alleen attent op cursussen waarvan recent wijzigingen zijn opgetreden. Voor precieze informatie moet u de cursussite zelf raadplegen. Het gaat om de volgende cursussen: – B6661C Premaster managementwetenschappen – N02132 Basiscursus scheikunde – N41311 Scientific and Professional Publishing on Environment and Sustainability – R02132 Inleiding privaatrecht – S48112: Inleiding in de psychologie – T14151: Databases.

De OU achter de cijfers …

778 medewerkers had de Open Universiteit op 1 december 2010. Omgerekend naar voltijdse dienstverbanden waren dit er net iets meer dan 616. Alhoewel het gebruikelijk – en nauwkeuriger is – om bij personele kengetallen te vertrekken vanuit voltijdse equivalenten, wil ik bij deze gelegenheid toch ‘zondigen’ en me beperken tot het absolute aantal poppetjes. Niet in het minst omdat dat aantal in diverse opzichten wordt gekenmerkt door een magische scheidslijn van 50%. Stel we zouden alle medewerkers verzamelen op de campus in Heerlen op het plein voor Bologna, het gebouw waarin het College van bestuur zetelt. Op de vraag of alle vrouwen links en alle mannen rechts willen gaan staan, ontstaat er een scheidslijn die de groep in gelijke helften verdeelt. Wanneer we de 50-plussers van de ‘jongeren’ op dezelfde manier willen onderscheiden, zien we mensen van de ene groep naar de andere lopen, maar de scheidslijn blijft uiteindelijk dezelfde. Concreet betekent dat dus dat ongeveer de helft van het aantal OU-medewerkers ouder is dan 50 jaar. Ook wanneer we fulltime van parttime medewerkers willen onderscheiden, blijven de groepen ongeveer even groot. In het laatste geval staat een groepje van 24 een beetje twijfelend in het midden. Dit betreft de zogeheten onbezoldigde hoogleraren (0-aanstelling). Interessant wordt het wanneer we de ‘wetenschappers’ scheiden van de ‘ondersteuners’. Gegeven dat alle medewerkers zich door één van beide termen correct aangesproken zouden voelen, blijft ook in dat geval de

scheidslijn dezelfde: ongeveer 50% van de medewerkers is verantwoordelijk voor het aanbod van wetenschappelijke kennis en vaardigheden en de andere 50% voor de organisatie van de omgeving waarin de student in contact kan komen met dat aanbod en vice versa. Gedurende 2009 heeft de OU wetenschappelijk onderwijs verzorgd voor ruim 26000 studenten. Stel dat je al deze studenten een rondleiding zou willen geven op de campus in Heerlen onder begeleiding van één wetenschappelijk medewerker, dan zou deze telkens een groep van bijna 70 studenten moeten rondleiden. Rekenen we het netjes uit – op basis van voltijds equivalenten – dan wordt het een rondleiding aan maar liefst 90 studenten. Bij andere universiteiten ligt de gemiddelde groepsgrootte op negen studenten (VSNU, 2009). Natuurlijk houdt deze vergelijking geen stand. Een student aan de OU studeert immers niet voltijds. Aan de andere kant is het ook weer niet zo dat voor een deeltijdstudent ook een deeltijdonderwijsorganisatie volstaat. Wat de vergelijking ook moge opleveren, een verhouding van 1 wetenschappelijk medewerker op 70 deeltijdstudenten – men spreekt in dat verband ook wel van staf-student-ratio – is niet mogelijk zonder bijzondere faciliteiten in een bijzondere omgeving. Daarom is op de OU voor iedere groep van 70 studenten niet alleen een wetenschapper beschikbaar maar ook een ondersteuner. Jeroen Liefhebber


19

p tentamen ’Bij de OU moet je veel meer doen om een tentamen goed te kunnen afsluiten’

Waardering voor flexibiliteit, snelheid en service Om te beginnen met een ludieke ervaring. Dat overkwam de in Moskou geboren Anne Korneva (31). Anne, die sinds dit jaar de opleiding Master of Business Proces Management volgt, wordt tijdens haar eerste tentamen in het studiecentrum op de Heerlense campus, meteen het tekstboek ontnomen. De gele post-it plakkers die, als verwijzing naar hoofdzaken, uit haar boek prijken, blijken uit den boze bij het openboektentamen. Zoals ook de Nederlandse vertaling van enkele woorden in het Engelstalige boek. Anne begrijpt het even niet. ‘Het is echt geen fraudepoging’, legt ze uit. ‘Er is immers ook een woordenboek toegestaan.’

‘Het is echt geen fraudepoging’ Wendy de Beer, senior medewerkster, is echter niet te vermurwen, zet vriendelijk maar beslist uiteen dat het tentamenreglement voorschrijft dat er geen aantekeningen in het boek zijn geoorloofd. En dat het inhoudelijk voor haar simpelweg ook niet te controleren valt. Beide partijen komen uiteindelijk tot elkaar. Anne krijgt een ‘schoon’ boek en kan alsnog tentamen doen. ‘Gelukkig dat ze in de studiecentra alle studiematerialen op voorraad hebben’, glimlacht de studente na afloop. De (nu) in het Belgische Lanaken woonachtige Anne volgde eerder een prémaster aan de Hogeschool Zuyd in Heerlen. Ze heeft vooralsnog een voorkeur voor open vragen. ‘Een goede beantwoording van meerkeuzevragen betekent niet automatisch dat je ook de theorie goed hebt begrepen’, verklaart ze. De geboren Russische, die zestien jaar geleden naar Nederland verhuisde, roemt de OU-tentaminering. ‘De aanmeldingsprocedure verloopt ontzettend snel, binnen een week kun je veelal al tentamen doen. De organisatie is überhaupt sterk, overzichtelijk óók op het OU-web en Studienet. De medewerk(st)ers zijn altijd telefonisch bereikbaar, vriendelijk en behulpzaam.’ Lovend is de studente ook over de oefententamens: prima voorbeelden. Ze zorgen ook voor een mentaal goede voorbereiding op het tentamen. Het meest tevreden is zij over de mogelijkheden om tentamens op meerdere locaties en data te doen. ‘Je kunt het tentamen zelf plannen. En dat het hele jaar door. Wat wél beter kan, is de definitieve uitslag. Ik vind vier weken erg lang.’ Studenten waarderen de OU-tentaminering met een 8. Dat blijkt uit een mini-onderzoek van Modulair in diverse studiecentra. De grootste gemene deler laat een rode lijn zien: studenten zijn zeer tevreden over de flexibiliteit, snelheid en service. Maar naast lof zijn er ook kritiekpunten. Zo lijkt CBT meer te vergen van de concentratie.

Tekst: Ton Reijnaerts Foto: André van den Akker

20


Hanneke Jaspers (30) heeft bijna haar postpropedeuse Rechtsgeleerdheid afgerond. De aimabele Sittardse is wat je noemt een snelle studente. Al verloopt het deze keer iets anders in Heerlen. ‘Het is de eerste keer dat ik een tentamen niet in een keer haal. Ik heb 40 punten behaald met de gesloten MC-vragen, 48 punten waren vereist. Ik kan met de open vragen, waarmee nog 15 punten te verdienen zijn, dit onderdeel binnen enkele weken alsnog halen’, weet Hanneke. De studente heeft ervaring met sys, CBT en de bijzondere verplichting bij de OU opgedaan. ‘Ik geef de voorkeur aan CBT. Glimlachend: ‘Dan kun je bij het overschrijven van de antwoorden geen fouten meer maken. Je kunt ook maar één keer een antwoord geven. En je kunt alles intikken. Veel schrijven zijn we in deze tijd immers niet meer gewend.’

’Moeilijk om je via het beeldscherm op vragen te concentreren’ Een nadeel van online-toetsing vind ik overigens dat het moeilijk is om je via het beeldscherm op vragen te concentreren. Via het beeldscherm lees je vaker over dingen heen, je scant als het ware de tekst. Vanaf papier lees je gemakkelijker en vooral geconcentreerder.’ Zeer tevreden is Hanneke over ‘de vele tentamenmogelijkheden en de doorgaans snelle uitslag.’ Veel lof heeft ze ook voor de organisatie in de studiecentra. De hoeveelheid oefententamens is in haar ogen daarentegen voor verbetering vatbaar. ‘Na twee keer weet je de antwoorden wel.’ Martin Marx (47) is propedeusestudent Psychologie. De inwoner van Herkenbosch heeft ervaring met sys- en CBT-tentamens, alsook bijzondere verlichtingen. ‘Het proces van de tentaminering loopt van A t/m Z gesmeerd’, oordeelt Martin. ‘De sys-tentamens zijn helder en makkelijk. Kritiekpuntje vind ik dat vragen soms verschillende interpretatie toelaten. Vragen zijn soms te detaillistisch, missen de rode draad van het grote geheel. Het handige aan CBT is dat je direct de uitslag krijgt. Ik vind het wél jammer dat je bij CBT achteraf minder gemakkelijk kunt evalueren dan bij sys.’ Martins ervaringen met bijzondere verplichtingen zijn niet onverdeeld positief. ‘De terugkoppeling van de verslaglegging vind ik soms te kritisch.’ De combinatie sys met open vragen ziet hij als het meest ideaal. ‘Daarmee kun je het beste laten zien dat je de stof beheerst.’ Marij Bokelmans (45) is eveneens propedeusestudent Psychologie. De studente uit Baarlo heeft inmiddels negen modules afgerond. Haar ervaring met sys-tentamens noemt ze ’positief’, die met CBT ‘héél positief’. ‘Ik word daar heel rustig van. Het voelt niet als een tentamen, voor mij voelt dat als thuis. De moeilijkheidsgraad van de oefententamens, maar bovenal de vraagstelling tijdens tentamens zijn volgens Marij voor verbetering vatbaar. ‘Het goed lezen van de vraag lijkt soms belangrijker dan het kennen van de stof.’ Kim Haaksman (35) volgt de bachelor Psychologie. De Eindhovense heeft inmiddels drie sys-tentamens en één schriftelijk MC-tentamen met goed gevolg afgelegd. Als bijzondere verplichting heeft ze deelgenomen aan een tweetal onderzoeken via de computer. ‘Mijn ervaring met alle tentamenvormen is positief’, zegt Kim. ‘Zo krijg je ruim de tijd voor de tentamens. Het deelnemen aan een onderzoek vond ik niet alleen een leuke maar óók een nuttige bijzondere verplichting. Academici moeten later immers ook onderzoek doen.’ Kim geeft de voorkeur aan sys-tentamens. ‘Je krijgt direct de uitslag en feedback door middel van inzage. Ook dat je de datum zelf kunt plannen, vind ik een pré. Een schriftelijke opdracht is ook een prettige afwisseling met ‘theorie uit je hoofd leren.’ De voortschrijdende online-toetsing ziet Kim vooral als een voordeel. ‘Het is prettig werken aan een computer. Je hoeft de antwoorden niet over te nemen op een speciaal formulier, dat voorkomt foute overnamen. Een voordeel is ook dat je direct de uitslag in beeld krijgt.’ De flexibiliteit, het zelf kunnen plannen van de tentamendata en het feit dat het in de avond en in het weekend kan, duidt de studente als de grote voordelen van de OU-toetsing. Nadelen in vergelijking met andere opleidingsinstituten ziet ze niet. Ook de oefententamens en de organisatie in de studiecentra kunnen in de ogen van Kim met vlag en wimpel de toets der kritiek doorstaan. ‘Echt prima! De OU-tentaminering verdient een 9.’

Post-propedeuse studente Psychologie, Annette Schiphorst-van Schijndel (45), is kritischer en waardeert de OU-tentamering slechts met een zesje. ‘Vooral omdat het Nederlands vaak te ingewikkeld is. ‘De manier van vragen is vaker zo omslachtig dat het eerder neerkomt op Nederlands ontleden dan op kennis van psychologie. Dat kan écht korter en bondiger. Het gaat immers om de inhoud van de stof. Vaak zijn stellingen ook op twee manieren uitlegbaar en helemaal bij fouten niet-fout-stellingen is dat dan gokken, terwijl ik de stof wel beheers. ‘Ik vond de tentamens té vaak en té veel ingaan op de hele kleine weetjes’, zegt Anette. ‘Dat maakt het leren te veel omvattend. Vooral bij tentamens die op zich al veel leerstof bevatten, is dat bijna niet te doen.’ Voor Annette, die sinds een jaar de opleiding Psychologie volgt, is studeren net als sport. Iedere dag een beetje is beter dan een keer per jaar een marathon. In een tempo van 1 module per drie maanden hoopt de Eindhovense over circa vier jaar haar master te halen. Planning is daarbij cruciaal en ook die is bij de OU voor verbetering vatbaar, oordeelt de studente. ‘Het is nu zo dat een bijeenkomst voor mijn modulen samenvalt met een lezing over het puberbrein in het studiecentrum. Dat is heel jammer! Ik moet dan kiezen tussen twee voor mij belangrijke zaken. Dat vraagt om meer afstemming tussen faculteit en studiecentrum. ‘Positief’ noemt Annette de vierkeuzemogelijkheden. ‘Dat helpt vaak om het juiste antwoord te vinden. Het allerfijnst vind ik dat de uitslag direct bekend is. Dan kan ik het afsluiten, vieren en doorgaan.’ ‘Sys-tentamens hebben het voordeel dat je ze op elk moment kan doen’, zegt Roland Pape (69). ‘Sys-tentamens via de computer zijn nóg handiger’, vervolgt de postpropedeusestudent Cultuurwetenschappen uit Heeze, en met een al bij de OU voltooide rechtenopleiding ervaringsdeskundige. ‘Reguliere tentamens zijn immers aan vaste data gebonden. Haal je een tentamen niet, dan duurt het vaak ook weer een hele tijd voordat je opnieuw tentamen kan doen. Vanwege de flexibiliteit en de snelheid ben ik dan ook een voorstander van CBT. Groepsbijeenkomsten, het oefenen in het schrijven van artikelen en werkgroepen met een projectopdracht, blijven echter belangrijk voor de academische vorming.’

’De manier van vragen lijkt soms op Nederlands ontleden’ Vergelijken kan Roland ook: ‘Bij mijn vorige universiteit, de UvT, waar ik overigens alleen maar regulier schriftelijk heb gedaan, was het zo dat als je de colleges goed volgde, het tentamen nog maar weinig voorbereiding vergde. Bij de OU moet je veel meer doen om een tentamen goed te kunnen afsluiten. De studie bij de OU ervaar ik echt als intensiever. Je bent ook meer op jezelf aangewezen. Wat ik overigens weer niet als een nadeel zie.’ Roland Pape kwalificeert de organisatie in het studiecentrum als ‘uitstekend’. De oefententamens noemt hij ‘uiterst belangrijk’. ‘Ze geven ook een goed beeld van wat je verwachten kan. Wat nog beter kan? ‘Het is belangrijk dat de OU blijft streven naar kwaliteitsverbetering van het op zich uitstekende studiemateriaal. En dat men – zeker in de huidige tijd van vervlakking – de verdieping van dat materiaal blijft bewaken.’


21

start en s

c

pport

lumn

Quo vadis?

Je werkt, studeert en hebt ambities om je loopbaan verder vorm te geven. Je hebt een globaal idee van je loopbaanwensen, maar nog niet helemaal scherp wat je volgende loopbaanstap gaat worden. En je bent nieuwsgierig naar loopbaanactiviteiten anno nu. Daartoe biedt de OU een viertal workshops aan.

Voor mij ligt een scharlakenrood notitieboek met maagdelijk witte bladen. Er staan echter nu enige minuten lang drie vragen in koren-blauwe inkt en die ik wil beantwoorden. Soms moet een mens dat doen, vind ik, vragen stellen en doordacht beantwoorden bedoel ik. Bij het groenige schijnsel van mijn bureaulamp en zijn gouden licht zal ik daarmee zo dadelijk aanvangen. De volgende vragen wil ik beantwoorden: Waarom woon ik waar ik woon? Dit wordt geen eenvoudige zaak, er ligt een heel leven en een filosofie achter. En ook de vraag wil ik eigenlijk wel wonen waar ik woon? Dan: waarom geloof ik wat ik echt geloof? De vraag alleen al doet mijn hart sneller kloppen. Je denkt aan Kant, Locke, Darwin, Wilders. En hoe de mensen geloven aan de eigen creaties als engelen en andere geesten. Deze twee vragen ga ik helemaal niet publiek beantwoorden. Mail me maar als u meer wilt weten. De derde is echter een voor ons studenten direct interessante: Waarom studeer ik? Deze vraag wordt mij vaak door de Ander1 gesteld. Mijn waarde relatie in het studiecentrum schudt daar zijn hoofd bij en zegt meewarig: ‘Jij hebt dat toch nergens meer voor nodig’. Dit moet ik daarom dus wel uitwerken. Student luister: je moet je niet afvragen wat het doel is waar je heen wilt studeren. Tenzij je uiteraard een diploma te gelde wilt maken. Het houdt daarmee echter niet op. Je moet eerder naar de drijver2 kijken dan het doel. Het werkt een beetje zoals in de computerspellen Lara Croft of Myst of Riven. Je komt voor een deurtje en wilt weten wat er achter zit. Je vindt daarna twee deurtjes en je kiest. Achter dit deurtje zitten andere deurtjes. En dan ziet het er uit als de rijstkorrellegende van Sessa Ebn Daher3 uit India, ongeveer 1500 jaar geleden: één rijstkorrel op het eerste veld van een schaakbord, 2 korrels op het 2de, 4 korrels op het 3de, 8 korrels op het 4de. Uiteindelijk 264-1 rijstkorrels en dus deurtjes in mijn geval. O, nieuwsgierigheid naar weten! De echte drijver is honger naar weten. Een soort Boulimia4, denk ik. Het verdere antwoord op deze vraag vereist nog vijf kolommetjes meer. Ik ga dat u, lezertje, niet aandoen. Al vanaf 1983 schrijf ik een kroniek die nu 8000 bladzijden bevat. In 33 delen. Vraag me niet waarom. Veel ervan kan ik benutten voor antwoorden op de eerste vragen. De pagina’s vanaf 8001 dus, zullen vooral antwoord op vraag 3 weergeven. Niet dat het helpt mijn zoeken te staken. Integendeel. Ik zal steeds weer nieuwe deurtjes kiezen. Achter het laatste deurtje zal er – denk ik – een vuur zijn en daarna zal ik niet meer hoeven te zoeken. Ligt daar misschien ook het antwoord? Is dat na 264-1 bladzijden?

De arbeidsmarkt verandert, steeds sneller. Sommige functies verdwijnen, nieuwe ontstaan. Dit dynamische proces heeft invloed op de manier waarop je je als werknemer of zzp-er kunt profileren. Loopbaanleren (leven-lang-leren) en nieuwe sociale media spelen hierin een steeds grotere rol. Het is niet meer zaak of je gevonden wordt, het is zaak het heft in eigen hand te nemen en te bepalen hoe, waar en door wie je gevonden wilt worden door helder te maken wat je te bieden hebt. Solliciteren vraagt een continu proces van profileren en netwerken. Dit gebeurt veelal digitaal, maar zal natuurlijk nooit de ‘live’ contacten geheel vervangen. In loopbaanland zijn er een drietal loopbaancompetenties te onderschei den voor een zelfgestuurde carrière. Jezelf in kaart brengen (1); jezelf op de kaart zetten (2); op de manier die jij verkiest (3). Deze competenties vormen de basis voor de vier interactieve workshops (maximaal 12 deelnemers per workshop). Je kunt je voor één, meerdere of alle workshops aanmelden. De workshops worden gehouden op zaterdag 29 januari en 12 februari 2011 in studiecentrum Utrecht. Docent is Hendrika Timmerman MSc, psycholoog, werkzaam als loopbaanbegeleider en trainer persoonlijke competentieontwikkeling. Aanmelden en betalen kan via: http://studiecoach.ou.nl (ga naar: workshops).

Workshop I, Loopbaanoriëntatie, za 29 januari, 10.15-13.15 uur Elke (nieuwe) loopbaanstap begint altijd met de twee vragen: ‘Wat kan en wil ik?’ en ‘Waar kan ik mijn talenten inzetten?’.

Workshop II, Een sterk merk: IK, za 29 januari, 13.15-16.00 uur Wanneer je een andere baan of functie zoekt, is het kunnen netwerken van groot belang. Het is zelfs andersom: doordat je goed kunt netwerken, heb je meer of eerder kans op een andere werkplek. Wat zijn netwerken precies, welke zijn er, welke ken je? Maar vooral: wie kent jou?

Workshop III, Personal Branding via Social Media, za 12 februari, 10.15-13.15 uur Als je een andere baan zoekt, is het belangrijk te weten hoe jij je ‘online identiteit’ kunt vormgeven en beïnvloeden. Wat is er van jou bekend op internet? En is dit hoe je jezelf wilt profileren? We starten met een introductie op de werking en impact van zoekmachines, sociale media en social communities. Hiermee wordt tevens duidelijk hoe recruiters en HRM- functionarissen hier gebruik van kunnen maken.

Zweitze

Workshop IV, Succesvol solliciteren, za 12 februari, 13.15-16.00 uur

1 Levinas.

Als je loopbaandoel en arbeidsmarktperspectief duidelijk zijn, kun je gaan solliciteren. Dat bestaat uit verschillende stappen: de vaardigheid telkens je CV en schriftelijke motivatie op maat te maken (1); een goede eerste indruk tijdens een sollicitatiegesprek door je goed voor te bereiden (2).

3

drs. Lukas Mouton, regionaal studievoorlichter/docent psychologie

22


2

Voor jonger lezertje: driver. Koning Sheram wilde de uitvinder van het schaakbord met rijst belonen. 4 Boulimia betekent letterlijk honger als een rund. De oorzaak is iets geestelijks.

Alumni

Workshops Loopbaanontwikkeling

nderwijs cultuurwetenschappen

www.ou.nl/cultuurwetenschappen

Belangstellingspeiling Zomerschool Cultuurgeschiedenis 2011

Nederland, Limburg en de monarchie tijdens het Fin de Siècle De faculteit Cultuurwetenschappen is van plan van maandag 6 juni tot en met vrijdag 10 juni 2011 de Zomerschool Cultuurgeschiedenis te organiseren. Inschrijving staat open voor studenten Algemene cultuurwetenschappen die hun propedeuse hebben afgerond of nog dit studiejaar (2010-2011) zullen afronden. Masterstudenten die zich voorbereiden op een historische masterscriptie zijn onder bepaalde voorwaarden ook welkom. Mocht u als alumnus belangstelling hebben voor deelname, dan is ook dat mogelijk. Tijdens deze zomerschool staat de relatie tussen staat, natie en koningshuis op het einde van de negentiende eeuw in Nederland (en eventueel België) centraal. Het programma bestaat uit literatuurstudie, het volgen van lezingen, debatten, werkcolleges, archiefonderzoek en het presenteren van de voorlopige onderzoeksresultaten. De zomerschool wordt afgesloten met een werkstuk. Het onderzoek spitst zich toe op de gang van zaken rondom koninklijke bezoeken aan de provincie Limburg (eventueel ook de Belgische provincie Limburg) en de viering van koninklijke feestdagen en jubilea. Tijdens de zomerschool stelt u in overleg met de begeleiders een onderzoeksthema vast, waarover u na afloop uw werkstuk schrijft. Met Vlaamse studenten kunnen binnen het thema van de cursus nadere afspraken worden gemaakt inzake de eindopdracht. De cursus vindt plaats in de (voormalige) Minderbroederskerk in het historische hart van Maastricht, waar het Regionaal Historisch Centrum Limburg (www.rchl.nl) is gevestigd.

Foto boven: Koningin Wilhelmina op inspectietoer van de troepen in 1915 in Maastricht. Foto links beneden: Leopold II van België

Studielast De studielast (1 module) is als volgt verdeeld: voorbereiding 50 uur, onderzoek tijdens zomerschool 40 uur, schrijven werkstuk 40 uur. Inschrijving staat open voor postpropedeusestudenten, en masterstudenten die zich voorbereiden op het schrijven van een afstudeerscriptie op het domein van de cultuurgeschiedenis, c.q. de afstudeerthema’s die in dit verband worden aangeboden door prof. dr. Leo Wessels en universitair hoofddocent dr. Toon Bosch, beiden van de faculteit Cultuurwetenschappen (zie de cursuswebsite van de masterscriptie op Studienet). Het cursusmateriaal bestaat uit een reader en een elektronisch werkboek. Het tentamen bestaat uit twee werkrapporten (studietaak 1 en 2) en een eindwerkstuk (studietaak 3).

Kosten en (alvast) inschrijven De kosten voor deze zomerschool zijn vastgesteld op 650 euro (inclusief de normale cursusprijs). Voor het verblijf in Maastricht of omgeving dient u zelf te zorgen. Als u niet in de buurt woont, moet u rekening houden met vier overnachtingen (maandag t/m vrijdag). De faculteit biedt de deelnemers aan de zomerschool op donderdagavond een diner aan. Wilt u deelnemen aan de Zomerschool Cultuurgeschiedenis? Meld u dan vóór 20 januari 2011 aan bij: [email protected]. Vermeld uw naam, adres, postcode en woonplaats, studentnummer en telefoonnummer, en of u uw propedeuse reeds behaald hebt, dan wel als masterstudent of alumnus wilt deelnemen. Het minimum aantal deelnemers is tien, het maximum vooralsnog twintig. Zodra zeker is dat de zomerschool doorgaat, ontvangt u nadere informatie omtrent de inschrijvingsprocedure, het programma en de precieze kosten. Met het kenbaar maken van uw interesse verplicht u zich niet tot deelname. De organisatie en begeleiding is in handen van Toon Bosch. Heeft u op korte termijn behoefte aan nadere informatie? Bel of mail dan: [email protected] of 024-3616186.


23

Cursus Argumentatie In westerse economieën verdient ongeveer een kwart van de bevolking zijn brood met argumenteren, wordt althans een kwart van het bruto nationaal product verdiend met overtuigen. Studiecentrum Zwolle organiseert donderdag 27 januari, 19.00-21.30 uur, een gratis studie-avond over redeneren. Docenten dr. Wim Jurg en drs. William van Zanten zullen een presentatie houden over argumenteren, rond de aanpak van Stephen Toulmin. Dit Toulmin-model wordt ook onderwezen in de managementwetenschappen www.ou.nl/management Premaster, het programma dat voorbereidt op de Master of Scienceopleidingen Managementwetenschappen. De toon van de avond is deels academisch, deels praktisch. Deelnemers kunnen van tevoren argumentatiekwesties voorleggen aan docent William van Zanten ([email protected]), bijvoorbeeld onbegrijpelijke of juist zeer sterke redeneringen uit hun beroepspraktijk. Vindt u dat uw leidinggevende te kort door de bocht Op zaterdag 27 november werd in Den Bosch, in de sfeervolle gaat? Bewondert u de strakke betogen van een collega? Laat ons er s.v.p. Verkade-fabriek, voor de tweede keer in successie de MW-dag van meegenieten en stuur een voorbeeld in. Er is plek voor maximaal 50 voor studenten en alumni gehouden. Ongeveer 90 studenten en deelnemers. Aanmelding graag bij het studiecentrum: [email protected]. 20 medewerkers woonden de dag bij. De dag begon met twee plenaire lezingen met als thema ‘Lef en management’. Zo concludeerde prof. dr. Nol Groot dat ‘mensen in een organisatie beter gaan functioneren wanneer leiders zich realiseren dat mensen Op 30 juni 2011 worden de cursussen Enterprise modelling (B46311) hun eigen dagelijkse processen en verantwoordelijkheden, in hun en Financieel management 1 (E32211) uit het aanbod genomen. Beide eigen samenhang, zelf organiseren.’ cursussen maken al enkele jaren geen deel (meer) uit van de opleidingen Prof. dr. Emile Curfs schetste de grote uitdagingen voor de komenvan de faculteit Managementwetenschappen en kennen dan ook geen de jaren in de zorg, vergrijzing, toename vraag, minder financiën. opvolger. Genoemde cursussen mogen onder de hierna genoemde Hij concludeerde dat ‘er nog heel wat lef nodig is bij de overheid, voorwaarden worden ingebracht in de masteropleiding Management. de zorgaanbieders, de zorgvragers, maar vooral bij de zorgverzekeraars Enterprise modelling, in combinatie met drie modulen van de hierna voordat er sprake is van een volwasgenoemde cursussen, indien u voor een van deze cursussen vóór 1 juli sen marktrelatie in de zorg. In het 2008 bent ingeschreven: middagdeel presenteerden drie – Bedrijfsprocessen (2 modulen), cursuscode B44322/B44312 afstudeerkringen hun ervaringen met – Organisatiecultuur, cursuscode B18321/B18221 onderzoek. Vooral de duo-presentatie – Practicum marketing, cursuscode B82321. van prof. dr. Frits Kluytmans en dr. Financieel management 1, in combinatie met de hierna genoemde Judith Semeijn op basis van stellincursussen, indien u voor een van deze cursussen vóór 1 juli 2008 bent gen over ‘competentiemanagement ingeschreven: en het beoordelen en sturen van – Financieel management 2, cursuscode E33211 werknemersgedrag’ leidde tot een – (Advanced) Financial accounting, cursuscode E34322. stevige discussie tussen voor- en Wilt u de cursus Enterprise modelling of de cursus Financieel managetegenstanders van competentiemament 1 onder bovengenoemde voorwaarden inbrengen in de masnagement. Prof. dr. Ron Tuninga teropleiding Management, maar hebt u de cursus nog niet in huis? vertelde over de recent opgerichte Dan adviseren wij u om de cursus tijdig (in ieder geval vóór 30 juni PhD-School. Uiteindelijk reikte 2011) te bestellen. Na de stopzetting heeft u nog een jaar de tijd om decaan prof. dr. Herman van den de cursus af te ronden: laatste tentamendatum is in juni 2012. Voor Bosch de MW-scriptieprijs 2010 uit meer informatie kunt u contact opnemen met de onderwijsadviseur aan Jacco Groen MSc (zie foto) Managementwetenschappen: [email protected] of 045-5672888. voor zijn innovatieve scriptie over een nog niet veel beschreven ‘OU Kollege’ onderwerp: ‘Affectieve gevoelens Bovenstaande foto is genomen door en kredietverlening’. William van Zanten, universitair docent bij de faculteit Managementwetenschappen. In oktober was hij op vakantie in Zuid-Afrika, o.a. in het stadje Stellenbosch. De aanduiding ‘OU Kollege’ is echter misleidend: het is Zuid-Afrikaans voor Oude School, er is dus geen verband met onze Open Universiteit. Het betreft hier het hoofdgebouw van de reguliere Stellenbosch University (1918).

Studenten- en alumnidag MW: Lef

Stopzetting cursussen

24


onderwijswetenschappen

www.ou.nl/onderwijs

Afgetekend portfolio Leren en ontwikkeling voorwaarde voor tentamendeelname Het portfolio voor de cursus Leren en ontwikkeling (O18321) moet aangeleverd en door de begeleider als voldoende afgetekend zijn, voordat de student geldig deelneemt aan een tentamen. Concreet betekent dit dat de student op de hierna aangegeven sluitingsdatum voorafgaand aan het tentamen zijn/haar portfolio aangeleverd moet hebben. Voor de eerste helft van 2011 zijn de aanleverdeadlines voor de portfolio’s aldus:

– 11 maart (voor deelname aan het tentamen op 4 april 2011) en – 5 augustus (voor deelname aan het tentamen op 29 augustus 2011). Indien de student niet tijdig aan de portfolioverplichting heeft voldaan, kan de student niet deelnemen aan het tentamen en ontvangt deze een brief waarbij hij/zij wordt uitgesloten van de tentamenzitting.

psychologie

Mastermentoraat – vanaf januari 2011 voor alle masterstudenten

www.ou.nl/psychologie

Na een flitsende start in juli 2010, waarin het mastermentoraat is begonnen met een selectie van studenten die de Bachelorthesis hadden afgerond of er mee bezig waren, is de faculteit nu zodanig ingericht dat alle studenten uit de masteropleiding psychologie zich vanaf 3 december 2010 konden aanmelden. Gedurende de afgelopen maanden zijn er diverse selecties van studenten gemaakt die de uitnodigingsmail hebben ontvangen. Daarbij vielen echter studenten buiten de boot die al een tijdje in de masteropleiding aan het studeren waren. Daarom is het nu ook mogelijk dat studenten in de masteropleiding zich kunnen aanmelden zonder dat ze een uitnodiging hebben ontvangen. De aanmelding verloopt via de faculteitspagina op Studienet, onder de rubriek ‘Faculteitsmededelingen’. Bij elke aanmelding controleren wij of u formeel toelating heeft tot de masteropleiding. Indien dat niet het geval is, dan komt u in aanmerking voor een andere mentoraatsvorm, bijvoorbeeld het bachelormentoraat of het propedeusementoraat. Bij elke cursus en in elk studiecentrum zijn onze docenten u graag van dienst. Tevens kunt u met algemene studievragen terecht bij onze opleidingsadviseurs via [email protected]. Overigens krijgen studenten die nog geen uitnodiging hebben gehad voor het Bachelormentoraat, in januari 2011 een uitnodiging om hieraan deel te nemen.

Rectificatie In Modulair 2 van 29 oktober 2010 is op pag 27 (psychologie) ten onrechte vermeld dat de KHO Preventiemanager kan worden ingebracht in de vrije ruimte van de bacheloropleiding Milieunatuurwetenschappen. Dit is uitsluitend van toepassing op de vrije ruimte van de bacheloropleiding Psychologie.


25

informatica

www.ou.nl/informatica

Voortdurende vernieuwing Informatica-onderwijs Afgelopen jaren zijn de ontwikkelingen in de ict zeer snel gegaan. De moderne wereld is niet meer denkbaar zonder ict. Snel berichtjes versturen, informatie beheren, uitwisselen of opzoeken, producten bestellen en elektronische betalingen doen, reizen boeken: het kan tegenwoordig allemaal eenvoudig en razendsnel dankzij nieuwe vindingen en toepassingen in de ict. De ontwikkelingen zullen komende jaren nog verder ons leven en de maatschappelijke ontwikkelingen beïnvloeden. Soms met te verwachten, maar ook vaak met onverwachte zaken. Doorontwikkeling en verbetering zullen leiden tot snellere chips en communicatie, grotere opslagmogelijkheden en snellere resultaten. Maar ook zullen er nog onverwachte nieuwe mogelijkheden ontstaan; ontwikkelingen die we ons nog nauwelijks kunnen indenken. Wat kunnen robots in de toekomst allemaal doen? In welke mate houden we grip op de informatie om en over ons? Blijft er nog wel wat van onze privacy over? Informatici werken aan de ontwikkeling van nieuwe mogelijkheden. Zij bouwen wereldwijd gezamenlijk aan de ruggengraat van de nieuwe moderne maatschappij. Het onderwijs moet dan ook steeds aandacht besteden aan, en ingaan op alle nieuwe mogelijkheden en technieken, maar ook aandacht hebben voor risico’s en bedreigingen. Gelukkig verandert niet alles voortdurend. Wiskundige en natuurkundige wetten veranderen niet, en ook fundamentele informaticaconcepten veranderen niet van de ene op de andere dag. Zulke onderdelen zijn binnen de opleidingen dan ook de stabiele factoren waarop de meer toegepaste onderwerpen zijn gefundeerd. Ook bij de informaticaopleidingen aan de Open Universiteit is sprake van deze snelle dynamiek en voortdurende vernieuwing. Ieder jaar verschijnen er vele nieuwe cursussen, of worden cursussen aangepast aan recente ontwikkelingen in praktijk en onderzoek. Hieronder een aantal voorbeelden. De cursus Webapplicaties: de clientkant is een cursus met ‘open inschrijving’. Voor de andere hieronder vermelde cursussen gelden echter toelatingseisen. Kijk voor alle actuele informatie op www.ou.nl/informatica.

Webapplicaties: de clientkant – nieuw per 1 november 2010 Nadat eerder de cursus Webapplicaties: de serverkant is verschenen, is nu een cursus met aandacht voor de clientkant (T58211) uitgekomen. Hierin wordt een inleiding gegeven in het maken van webapplicaties met HTML, CSS, JavaScript en Ajax. De basisconcepten van deze technieken komen aan bod en worden toegepast in vele praktische opdrachten.

Semantic web – nieuw in voorjaar 2011 Het world wide web is een enorme verzameling van documenten. In het semantic web worden niet de documenten aan elkaar

26


gekoppeld, maar gegevens aan elkaar gerelateerd. Daarmee wordt het mogelijk om wereldwijd werkelijk kennis te delen. De ontwikkeling van het semantic web vereist nieuwe methoden en technieken. De nieuwe, gelijknamige cursus heeft als code T64211.

Component based development – vernieuwd per 1 oktober 2010 Hoe ontwerp je software op basis van componenten? Zowel de theorie als toepassingen in de praktijk komen aan bod. Essentieel is dat er wordt gewerkt met geprefabriceerde componenten die op basis van componentenmodellen worden samengevoegd tot nieuwe componenten of applicaties. De vernieuwde cursus heeft als code T28331.

Kunstmatige intelligentie 2 – vernieuwd in voorjaar 2011 In deze cursus staan ‘Intelligent agents’ centraal. Dat zijn intelligente computersystemen waaraan complexe taken kunnen worden gedelegeerd. Zo worden bijvoorbeeld persoonlijke digitale gezondheidscoaches en verbeterde workflow- en business process managementsystemen mogelijk. Maar hoe werken die agents, en hoe onderhandelen ze met elkaar? Wat is de onderliggende architectuur en de praktische implementatie? Dat zijn vragen die in deze cursus worden beantwoord. De vernieuwde cursus heeft als code T27341.

Ontwerpen met bedrijfsregels – vernieuwd in voorjaar 2011 Bedrijfsregels spelen een cruciale rol in de beheersing van complexe bedrijfsprocessen waar veel actoren een rol spelen. Met bedrijfsregels worden op heldere wijze afspraken vastgelegd over communicatie tussen mensen en systemen. Tegelijkertijd zijn de bedrijfsregels het fundament om geautomatiseerde systemen op te bouwen. De vernieuwde cursus heeft als code T18321.

Requirements engineering – nieuw in voorjaar 2011 Om softwaresystemen te bouwen, moet eerst vastgelegd worden wat ze moeten kunnen. Softwaresystemen voldoen aan strikte formele regels, maar de praktijk is juist heel grillig en vaak onduidelijk. Om met deze spanning om te gaan wordt gebruikgemaakt van specifieke modellen en methoden. De nieuwe cursus heeft als code T65311.

Software verification and validation – nieuw in voorjaar 2011 Moderne software wordt steeds complexer. Het wordt dan ook steeds belangrijker om zekerheid te hebben dat de software correct functioneert. Achteraf kan getest worden, maar ook vooraf kan het ontwerp worden geanalyseerd en op wiskundige wijze kan de correctheid worden bewezen. De nieuwe cursus heeft als code T67311. Ir. Evert van de Vrie, docent / voorzitter PR-commissie

Enterprise modelling uit aanbod De cursus Enterprise modelling / B46311 (primair) behorend tot het curriculum van de faculteit Managementwetenschappen, zal aldaar per 30 juni 2011 uit het cursusaanbod worden genomen. Deze cursus maakt in het studiejaar 2010-2011 (ook) nog deel uit van de gebonden-keuzeblokken van de bacheloropleiding Informatica en de masteropleiding Computer Science. In het curriculum van 2011-2012 zal dit echter niet meer het geval zijn. Studenten die deze cursus nog willen doen, wordt aangeraden voor genoemde datum de cursus te bestellen. Na de stopzetting heeft u nog een jaar de tijd om de cursus af te ronden: laatste tentamendatum is in juni 2012.

natuurwetenschappen

www.ou.nl/milieu

NW-symposium: Water 13 novemberdag 2010 – de natste novemberdag sinds 1957 – was water het centrale thema van het NW-symposium in studiecentrum Eindhoven. Ruim tachtig studenten, alumni en medewerkers bezochten het symposium. Prof. dr. Lucas Reijnders (OU en UvA) sprak over waterconflicten in verleden, heden en toekomst. Prof. dr. Pieter van der Zaag (UNESCO-IHE Institute for Water Education en TU Delft) benadrukte het belang van het onderkennen, en actief creëren, van wederzijdse afhankelijkheden bij conflicten over water, met als voorbeeld de problemen rond de Westerschelde en de Maas. Prof. mr. Marleen van Rijswick (UU) sprak over mogelijke conflicten tussen Europees en nationaal recht en illustreerde dit met het besluit om de Haringvlietsluizen in de Zuidwestelijke delta van Nederland op een kier te zetten. De ppt-presentaties staan op: www.ou.nl/nw.

TouW/Informatica-symposium: Games en IT Op zaterdag 13 november was het jaarlijkse TouW/Informaticasymposium in studiecentrum Amsterdam. Ruim zeventig studenten en docenten van de faculteit kwamen bijeen om te ontdekken wat de games-industrie betekent voor informatica. Nieuwe ontwerpmethoden, samenstelling van ontwikkelteams, het gebruik van speciale tools en strategieën, alles kwam aan bod. Naast presentaties en discussie, was er ook aandacht voor nieuwe cursussen, recent onderzoek en afstudeerwerk van studenten. Het symposium werd afgesloten met een smakelijk buffet. Slides, filmpjes en foto’s van de presentaties zijn te vinden op www.ou.nl/informatica. Maar ook op YouTube staat een video ‘Come together’ (ga naar: www.ou.nl/cometogether).

Proefstudenten Scheikunde voor milieuwetenschappen 1 gezocht De faculteit Natuurwetenschappen zoekt studenten die willen deelnemen aan de proeftoets van de nieuwe 1-moduuls propedeusecursus: Scheikunde voor milieuwetenschappen 1 (N47111). Deze cursus reikt algemene chemische principes aan. Het accent ligt op de grondslagen van de chemie die binnen de opleiding Milieu-natuurwetenschappen van belang zijn (atoombouw; chemische binding; structuur en eigenschappen van stoffen; reactiesnelheid en chemisch evenwicht; zuur-basereacties; redoxreacties; chemische thermodynamica; reactiekinetiek en reactiemechanismen). Binnen de cursus is er ook aandacht voor het wegwerken van deficiënties, maar dit valt buiten de studielast. De cursus is opgenomen in de bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen en zal daarin met de in ontwikkeling zijnde 1-moduuls propedeusecursus Scheikunde voor milieuwetenschappen 2 (N48111) – waarin het accent op toepassingen binnen milieuwetenschappen ligt – de plaats gaan innemen van de Basiscursus scheikunde: van analyse tot synthese (N02132). Studenten die deze laatste cursus al

Op de foto’s van links naar rechts: prof. dr. Lucas Reijnders; studenten en wetenschappelijke staf spelen het ‘waterspel’ waarbij moest worden onderhandeld om waterconflicten te voorkomen of op te lossen.

Nieuwe run Gezondheid in perspectief Er zijn nog enkele plaatsen vrij voor de voorjaarsrun van de cursus Gezondheid in perspectief ((N39211). In deze cursus wordt aandacht besteed aan gezondheidsproblemen op mondiaal, Europees, nationaal en lokaal niveau, aan de belangrijkste risicofactoren, aan de gebruikte onderzoeksmethoden en interventiemogelijkheden, en aan de rol die beleidsmedewerkers op lokaal niveau kunnen spelen bij de aanpak van gezondheidsproblemen. Studenten werken individueel en in groepjes aan de diverse opdrachten. De cursus start op zaterdag 29 januari 2011 met een bijeenkomst in Utrecht; ook is er een tussenbijeenkomst op zaterdag 16 april 2011, eveneens in Utrecht. De cursus wordt afgerond in juni. Voor informatie en aan-melden: dr. ir. Lily Fredrix ([email protected]).

hebben gedaan, kunnen de nieuwe cursussen niet inbrengen in hun opleiding. De cursus bestaat uit een tekstboek en een werkboek. De stof wordt aangeboden via milieugerelateerde studietaken/opdrachten vanuit het werkboek. De proeftoetsperiode loopt, inclusief een schriftelijk tentamen, van 1 februari 2011 tot 1 juni 2011. Om de proeftoets binnen deze tijd met succes te kunnen afronden, is voorkennis van schei- en wiskunde op havo-eindexamenniveau noodzakelijk. Enige inhoudelijke kennis over milieuproblemen, bijvoorbeeld opgedaan in de cursus Aarde, mens en milieu, strekt tot aanbeveling. Deelnemers aan de proeftoets ontvangen een vergoeding. Indien u voor het afsluitende tentamen een voldoende haalt, kunt u dit bij inschrijving voor de definitieve cursus verzilveren met een cursuscertificaat. Als u deel wilt nemen aan de proeftoets, mail dan zo spoedig mogelijk (in ieder geval vóór 15 januari 2011) de volgende gegevens naar dr. Ingrid Holtkamp ([email protected]): naam, adres, e-mailadres, telefoon, studentnummer, voorkennis, huidige OU-opleiding. U kunt ook contact opnemen als u meer wilt weten over de cursus of de proeftoets via genoemde e-mailadres of per telefoon: 070-7508261, ma-wo.


27

Tekst: drs. John Dohmen Beeld: Coen Voogd

Sinds september 2010 is de faculteit Rechtswetenschappen een hoogleraar rijker: prof. dr. Jan Willem Sap, hoogleraar Europees recht. Een kennismaking. ‘Als ik nu naar Europa kijk, dan vind ik het heel bijzonder om me daar voor in te zetten, over te schrijven en er les in te geven, omdat ik echt het gevoel heb dat het te maken heeft met een inspirerend ideaal.’

rechtswetenschappen

www.ou.nl/rechtswetenschappen

‘Een groot Europa zal leiden tot meer welvaart en meer welzijn, kortom een betere wereld’

Prof. Jan Willem Sap stelt zich voor Jan Willem Sap (1962) studeerde van 1982 tot 1988 rechten (staatkundig internationaal-juridische studierichting) aan de Rijksuniversiteit Leiden. In 1989 werd hij docent en onderzoeker aan de Vrije Universiteit te Amsterdam waar hij in 1993 promoveerde op ‘Wegbereiders der revolutie’. Hij was visiting professor of European Union Law aan Northwestern University School of Law in Chicago en gaf onder meer gastcolleges aan de Universiteit van Pretoria, Zuid-Afrika. Sinds 2002 is hij in Amsterdam universitair hoofddocent Europees recht. In de loop der jaren heeft hij tal van artikelen en boeken gepubliceerd over onderwerpen op het terrein van onder meer Europees recht, staatsrecht en politieke theorieën. Sap is lid van diverse tijdschriftredacties, waaronder de European Constitutional Law Review. Hij was lid van de Nationale Conventie (2006). Sap maakt deel uit van diverse besturen en geeft regelmatig lezingen. U bent een voorstander van samenwerken binnen een groot Europa … ‘Ik denk dat je als mens over de grenzen heen moet kijken, hoe het er bij de buren aan toe gaat. Je moet je niet opsluiten in een nationalistisch, protectionistisch systeem. Open grenzen, het ideaal van je vrij kunnen bewegen, niet gediscrimineerd worden omdat je Duitser of Belg bent, dat staat aan de basis van de idee hoe je burger wilt zijn, mens wilt zijn. In die Europese inte-

28


gratie zit wel een paradox. Op het moment dat je geen grenscontroles meer wilt en de staatsgrenzen hebt afgeschaft, zie je dat regionale identiteiten zich sterker gaan ontplooien. Zie België bijvoorbeeld. Mooi voorbeeld is ook Schotland. De Schotten zijn eeuwenlang door de Engelsen tegengewerkt in hun streven naar een eigen Schots parlement. Je ziet nu dat, met dank aan de Europese integratie, de Schotten hun ruimte echt kunnen claimen en dat ze nu meer culturele autonomie krijgen. Er zit in de mens een groot gevoel van gemeenschapszin. Je ziet in Limburg dat de mensen zich bewust zijn van hun Limburgse identiteit en in Friesland geldt voor de Friezen hetzelfde. Vroeger kon je Europese subsidies krijgen via Den Haag. Nu gaat dat bij culturele identiteiten rechtstreeks. Aan het op drift raken van die culturele identiteiten zit natuurlijk een risico vast. Maar dat laat onverlet dat het project Europa als zijnde een interne markt waarbinnen je je vrij kunt bewegen, waarin je niet gediscrimineerd en verketterd wordt omdat je toevallig een andere nationaliteit hebt, uiteindelijk zal leiden tot meer welvaart en meer welzijn, kortom een betere wereld.’ Maar tot hoever moet je gaan? Als je ook Rusland er nog bij zou betrekken, dan sta je opeens voor de grens van China ... ‘Wij zullen dat waarschijnlijk niet meer meemaken, maar je zult zien dat Rusland

ook nog wel eens lid zal worden van de Europese Unie. De Raad van Europa telt nu 47 landen en de Europese Unie heeft 27 lidstaten. Het plan is dat in de loop van de tijd de landen van de Raad van Europa, dus op termijn ook Turkije en Rusland, lid zullen worden van de Unie. Dat is niet omdat we ze zo aardig vinden, maar omdat het bedrijfsleven het zal toejuichen. Stel je die enorme markt eens voor! Nederland is een handelsland en rijk geworden dankzij een grote markt. Institutioneel moet je daarvoor veel regelen, anders loop je op een gegeven moment op tegen het gevaar van imperial overstretch. Inhoudelijk ben ik een aanhanger van Immanuel Kant, de Duitse filosoof en schrijver van het boek Zum ewigen Frieden. Als we de boodschap van mensenrechten, democratie en welvaart alsmaar blijven uitbreiden, dan is dat goed voor de wereld. De olievlek van de democratische rechtsstaat heeft uiteindelijk ook akelige dictaturen zoals in Griekenland, Spanje en Portugal overspoeld. Het is begonnen met de Benelux en kijk eens hoever we al zijn gekomen. Ook in Oost-Europa krijg je steeds meer democratische rechtsstaten. Dit perspectief is geweldig inspirerend. Dus als ik nu naar Europa kijk, dan vind ik het heel bijzonder om me daar voor in te zetten, over te schrijven en er les in te geven, omdat ik echt het gevoel heb dat het te maken heeft met een inspirerend ideaal.’ Het volledige interview met o.a. een link naar de publicaties van Jan Willem Sap is te lezen in de rubriek De Schijnwerper op de facultaire site: www. ou.nl/rw.

Afspraken over bereikbaarheid Als student verwacht u van uw docent dat hij of zij goed bereikbaar is en snel reageert als u hem of haar iets vraagt of toestuurt. De faculteit Rechtswetenschappen vindt dat ook belangrijk. Maar een docent is niet altijd aanwezig en soms heeft hij of zij ook enige tijd nodig om een vraag te beantwoorden of een opdracht te lezen en er op te reageren. De faculteit heeft daarom op een rijtje gezet wat u als student wat dit betreft van een docent mag verwachten. Hoe snel zal hij of zij reageren op een vraag per e-mail? Hoe weet u bij wie u terecht kunt bij zijn of haar afwezigheid? Neemt er altijd iemand de telefoon op? De normen die de faculteit hanteert, zijn vastgelegd in een bereikbaarheidsprotocol, dat u kunt vinden op de facultaire pagina in Studienet. Vindt u dat een docent toch slecht bereikbaar is, of weet u niet bij wie u met uw vraag terecht kunt? Wendt u zich dan tot de medewerker studentenzaken van de faculteit, Miriam Wigman, per e-mail ([email protected]) of telefonisch: 045-5762540.

Preadvies Vereniging voor Effectenrecht Prof. mr. Jac Rinkes, hoogleraar Privaatrecht (op foto), heeft in een tweeluik met mw. mr. C. Lieverse, een preadvies geschreven voor de Vereniging voor Effectenrecht. Dit preadvies handelt over de taken en bevoegdheden van de AFM als het aankomt op de bescherming van consumenten tegen oneerlijke handelspraktijken (OHP) in de financiële sector. C. Lieverse bespreekt de Europese bronnen en Nederlandse inbedding daarvan die aan deze bevoegdheden ten grondslag liggen. Zij behandelt de materiële regels betreffende oneerlijke handelspraktijken (art. 6:193a-j BW) die door middel van de bevoegdheden toegekend in de Wet handhaving consumentenbescherming (Whc) voor toezicht en handhaving door de AFM in aanmerking komen, met bijzondere aandacht voor de wijze waarop de AFM deze bevoegdheden in de praktijk kan inzetten en mogelijke samenloop van de Whc en de Wft. Vervolgens bespreekt Jac Rinkes de positie van de (financiële) consument, het toepassingsbereik van de richtlijn OHP, de samenhang hiervan met het mededingingsrecht, en rechtspraak van het Hof van Justitie op het terrein van oneerlijke handelspraktijken. Daarnaast wordt een overzicht gegeven van de implementatie van de richtlijn in andere lidstaten en de invulling van de informatie- en zorgplichten van financiële dienstverleners. Afgesloten wordt met een bespreking van een kernbegrip uit de Richtlijn OHP: de professionele toewijding die van een financieel dienstverlener wordt verwacht. Het preadvies werd door de auteurs op 4 november verdedigd te Amsterdam tijdens de jaarvergadering 2010 van de Vereniging voor Effectenrecht. Het preadvies is uitgegeven bij Kluwer, Deventer, als deel 106 van de Serie vanwege het Van der Heijden Instituut: C.W.M. Lieverse en J.G.J. Rinkes, Oneerlijke handelspraktijken en handhaving van consumentenbescherming in de financiële sector, Preadvies voor de Vereniging voor Effectenrecht 2010, Deventer: Kluwer 2010 (352 pp.).

Op de foto (vlnr) de trotse afgestudeerden met senior medewerker Ria Roskamp: Ellen Kleinsman LLM (Rechtsgeleerdheid); Ria Roskamp; Monique Jacobs MSc (Psychologie); Jacco Schepel BA (Rechtsgeleerdheid); Marjo Oosterik BA (Psychologie). Overigens zijn op de websites van de studiecentra steeds leuke fotoreportages van buluitreikingen te vinden.

Lof voor heel bijzondere studente bij buluitreiking in sc Enschede Op dinsdag 30 november vond een feestelijke buluitreiking plaats in sc Enschede. Onder de vier afgestudeerden – OU-studenten zijn altijd bijzonder – was één heel bijzonder: Monique Jacobs. Zij studeerde cum laude af als gezondheidspsycholoog. In de masterfase behaalde zij niet anders dan achten! Dr. Nele Jacobs, haar scriptiebegeleider, sprak Monique toe via een videoboodschap op een groot scherm. Ze gaf aan dat Monique een welverdiende 8 had gescoord met het onderzoek naar de relaties tussen affecten en chocola. Ook wees ze op de vrolijke wijze waarop Monique in de e-mailwisseling haar eigen stemmingen weergaf. Monique is sinds haar jeugd ernstig reumapatiënt, waardoor zij ook andere beperkingen opgelopen heeft, zoals blindheid aan een oog en het ander zeer slechtziend. Zij wil hier zeker niet de nadruk op leggen. Ze was en is een bijzonder model van een topstudente, die haar tentamens en werkstukken tussen de operaties door plande. Ze is een optimistisch en sterk persoon. Ze laat zien hoe de concentratie op een studie in meerdere opzichten een positieve uitwerking heeft, ook vroeg het soms haast het onmogelijke van haar. Ze liep stage in een verpleeghuis met dementerende bejaarden. De begeleiders daar hadden niet door hoezeer haar eigen conditie ook om aandacht vroeg. Ik heb veel respect voor haar. Dit geldt ook voor mijn collega’s in het studiecentrum die haar ook altijd ondersteund hebben, en voor haar medestudenten. Zo is Monique ook actief in een studiegroep, waarbij zij zelf ook medestudenten steunt. Vorig jaar juni begroette collegevoorzitter drs. Theo Bovens Monique tijdens de ludieke opening – op de motor langs alle studiecentra – van het academisch jaar. Tijdens de huldiging kwamen veel mensen aan het woord, onder wie haar moeder, die een bijzondere plaats in haar leven inneemt. Monique tot slot is de tweede studente die in ons studiecentrum met lof afstudeert in de psychologie. Docent drs. Dity van Wijk Open Universiteit Modulair 17 december 2010

29

tentameninf Aanmelden, tentamenperioden en sluitingsdata Aanmelden voor een tentamen doet u door in te loggen in Mijn account in Studieaanbod en te klikken op Mijn tentamenaanmeldingen of door gebruik te maken van een aanmeldingsformulier. Maakt u gebruik van een formulier dan stuurt u de aanmelding voor een computergebaseerd en een regulier tentamen naar de afdeling Tentaminering en certificering in Heerlen. Een aanmelding voor een sys-tentamen stuurt u naar het studiecentrum waar u dit sys-tentamen wilt afleggen. Alleen studenten die in het buitenland een sys- of CBItentamen maken of studenten die behoren tot speciale categorieën (bijvoorbeeld handicap of detentie) kunnen hun sys- of CBI-aanmelding sturen naar de afdeling Tentaminering en certificering in Heerlen. U vindt uitgebreidere informatie hierover op de website www.ou.nl/ tentamen. Tentamenperioden en sluitingsdata: – 24-1 t/m 26-1-2011, sluitingsdatum 29 december 2010, – 4-4 t/m 6-4-2011, sluitingsdatum 9 maart 2011, – 20-6 t/m 22-6-2011, sluitingsdatum 25 mei 2011, – 29-8 t/m 31-8-2011, sluitingsdatum 3 augustus 2011. De geleidelijke invoering van computergebaseerde toetsing kan van invloed zijn op het tentamenrooster. De geleidelijke invoering van computergebaseerde toetsing kan van invloed zijn op het tentamenrooster. Tentamensessies individuele tentamens Kijkt u op www.ou.nl/studiecentra voor de individuele tentamensessies in het studiecentrum van uw keuze. Als u zich via www.ou.nl/ mijnaccount aanmeldt voor een individueel tentamen, worden de beschikbare sys- en cbisessies getoond nadat u het studiecentrum heeft gekozen. Samenvallende tentamens Volgens vast beleid van de Commissie voor de examens (CvE) mogen er niet meerdere (regulier schriftelijke) tentamens op één dag afgelegd worden. In uitzonderlijke omstandigheden kan de Commissie hiervan afwijken. Zij beoordeelt dit aan de hand van een schriftelijk, gemotiveerd, verzoek van de student. De CvE kan een hardheidsclausule toepassen voor die studenten die gehinderd worden in hun studievoortgang door het hanteren van drie tentamenavonden. Het kan namelijk voorkomen dat twee cursussen in elke ronde op dezelfde dag worden afgenomen. Neemt u bij dergelijke situaties contact op met de afdeling Service en informatie. Het gaat dan om studenten die in de problemen komen die niet te wijten zijn aan de eigen planning. Mocht u uiteindelijk tot de conclusie komen dat er een aantoonbaar probleem is, dan kunt u een verzoek indienen bij de Commissie. Alternatieve tentamenvorm Tentamens worden afgelegd op de wijze zoals gepubliceerd in de jaarlijks verschijnende studiegids en zoals op de cursussite vermeld. In uitzonderlijke gevallen kan de Commissie voor de examens (CvE) op basis van een schriftelijk, gemotiveerd verzoek van een student besluiten dat die student een bepaald tentamen op 30


een andere wijze dan vastgesteld kan afleggen. De CvE kan tot deze beslissing komen indien bij een student sprake is van een functiebeperking of als een student drie of meer keren met aanwijsbare reden zakt voor een bepaald tentamen waardoor hij of zij gehinderd wordt om de studie op een goede wijze voort te zetten. Voordat de CvE in deze een beslissing neemt, wordt de examinator om een reactie gevraagd. Het oordeel van de examinator weegt bij de beslissing van de CvE zwaar mee. Benadrukt dient te worden dat het een mogelijkheid betreft en geen verplichting voor de CvE is om dit verzoek te honoreren. Tentamendata uitlopende cursussen en errata Met klem adviseren wij studenten kennis te nemen van de nadere informatie omtrent cursussen die uit het onderwijsaanbod zijn genomen (dan wel gereviseerd) en waarvan de laatste tentamenmogelijkheid plaatsvindt in het academisch jaar 2010-2011. Deze vindt u op www.ou.nl/tentamen > Laatste tentamendata en niet in Modulair. Aanvullingen hierop worden wel vermeld in Modulair. De informatie vindt u ook op de cursussite. Een overzicht van de errata op de studiegidsen vindt u op www. ou.nl/vraagenantwoord.

cultuurwetenschappen C06122 Kunst Sinds het tentamen van 10 november 2010 mag u bij het tentamen ook gebruikmaken van een loep. C17311 Oudnederlandse schilderkunst In het Overzicht stopgezette cursussen 20102011 in de Modulair van juni 2010 is opgenomen dat de cursus uit het cursusaanbod wordt genomen en dat de laatste tentamenmogelijkheid van deze cursus in november 2011 is. Dat is niet juist. De cursus blijft in het cursusaanbod. C19112 Inleiding kunstgeschiedenis Op 5 april 2011 is er een extra tentamenmogelijkheid voor deze cursus.

Informatica T26241 Datastructuren en algoritmen Sinds 1 juli 2010 zijn de volgende hulpmiddelen toegestaan: een ‘schoon’ exemplaar van het tekstboek en een ‘schoon’ exemplaar van het werkboek. T31311 Onderzoeksontwerp voor bedrijfskundige informatica De cursus wordt stopgezet. De laatste inleverdatum voor de opdracht is 31 augustus 2011. T41221 Logica en informatica Het tekstboek dat u bij het tentamen mag gebruiken moet sinds het tentamen van 10 november 2010 ‘schoon’ zijn.

Managementwetenschappen B10111 Onderzoek en presentatie (AV1) De laatste inleverdatum van de opdracht is 30 juni 2011. B65317/B65817 Controlling De minimaal te behalen scores voor de deeltentamens (SDC, AISC en MACC) zijn per 1 december 2010 verhoogd naar een vijf. De overige tentameneisen zijn onveranderd.

B69317/B69817 Financial Decision Making De minimaal te behalen score voor het schriftelijke deeltentamen is per 1 december 2010 verhoogd naar een vijf. De overige tentameneisen zijn onveranderd.

natuurwetenschappen N43211 Gedrag en effecten van contaminanten Met ingang van het tentamen van 24 januari 2011 mag u bij het tentamen ook gebruikmaken van een ‘schoon’ Binas tabellenboek, een zakrekenmachine en een ‘schoon’ EngelsNederlands woordenboek.

Psychologie S20221 Test- en toetstheorie De tentamenvorm is sinds 20 november 2010 veranderd in een individueel computergebaseerd tentamen dat volgens afspraak plaatsvindt. S30211 Groepen in organisaties Op 9 november 2010 was het laatste computergebaseerd groepstentamen. De tentamenvorm verandert in een individueel computergebaseerd tentamen dat volgens afspraak plaatsvindt. S32331 Klinische psychologie 2: diagnostiek en therapie De tentamenvorm is sinds 31 augustus 2010 veranderd in een individueel computergebaseerd tentamen dat volgens afspraak plaatsvindt. S36111 Biologische grondslagen: evolutionaire psychologie De tentamenvorm is sinds 26 augustus 2010 veranderd in een individueel computergebaseerd tentamen dat volgens afspraak plaatsvindt. S45311 Psychogerontologie De tentamenvorm is sinds 25 augustus 2010 veranderd in een individueel computergebaseerd tentamen dat volgens afspraak plaatsvindt. S67321 Klinische psychologie 3: de ambulante praktijk De tentamenvorm is sinds 29 oktober 2010 veranderd in een individueel computergebaseerd tentamen dat volgens afspraak plaatsvindt.

Rechtswetenschappen R04242 Overeenkomstenrecht In het Overzicht stopgezette cursussen 20102011 in de Modulair van juni 2010 en op pagina 5 van de studiegids is opgenomen dat een van de laatste tentamenmogelijkheden van deze cursus 26 januari 2011 is. Dat moet 25 januari 2011 zijn. R32231 Europakunde De tentamenvorm is sinds 25 augustus 2010 veranderd in een individueel computergebaseerd tentamen dat volgens afspraak plaatsvindt. R64342 Consumentenrecht In het Overzicht stopgezette cursussen 20102011 in de Modulair van juni 2010 en op pagina 5 van de studiegids is opgenomen dat de laatste tentamenmogelijkheid van deze cursus 30 juni 2011 is. Dat is niet juist. De laatste inleverdatum van de opdracht is 30 september 2011.

afgest

deerden

CULTUURWETENSCHAPPEN

Managementwetenschappen

Wo bacheloropleiding Algemene cultuurwetenschappen dhr. L.M.G. Bynens BA, Zonhoven, België Afstudeeropdracht: Lyotards taalfilosofische relativering van het sciëntisme.

Wo bacheloropleiding Bedrijfskunde

dhr. W.L.R. Driessche BA, Sint Amandsberg, België Afstudeeropdracht: Lagenopbouw en pigmenten: de schildertechnieken van Jeroen Bosch en Van Eyck vergeleken. mw. A.L.L. Jankovich- van Voerst van Lynden BA, Arnhem Afstudeeropdracht: ‘zondaar of asceet’ Vier visies op het thema van de Verzoeking van de heilige Antonius in het werk van Jheronimus Bosch. mw. M.H.P. Kleijnen BA, Margraten Afstudeeropdracht: ‘My is ’t gevoel, de bron’: de poëticale opvattingen van Willem Bilderdijk in De kunst der poëzy. Een onderzoek in twee eeuwen literatuurgeschiedschrijving. dhr. T.J.P.M. Lutkie BA, Rotterdam Afstudeeropdracht: De Vrijmetselarij als geestesstroming en sociaal-cultureel verschijnsel (Universiteit Leiden). mw. C.M.J. Mantels BA, Bilzen, België Afstudeeropdracht: De Tuin der Lusten van Jheronimus Bosch drie keer anders bekeken. mw. A. Radstake-Kleinveld BA, IJsselstein Afstudeeropdracht: Tussen wijsheid en verleiding. Korte beschouwing over de uil, de pad of kikker, de zwaan en de kat in het werk van Jheronimus Bosch. Wo masteropleiding Algemene cultuurwetenschappen

dhr.J.A. Karssen MA, Maassluis Afstudeeropdracht: ‘Dan beter met Groen van Prinsterer alleen’ – een halve eeuw ARP in Maassluis, 1888-1938. mw. H.P.M. Klinkers MA, Waddinxveen Afstudeeropdracht: Neorealist Carel Willink 1900-1983 museale en kunstkritische waarderingsgeschiedenis van het werk van Carel Willink. mw. L.J.C. de Koning MA, Lelystad Afstudeeropdracht: Berichten uit het Zuiden. Nederlandse gezanten en schrijvers over Mussolini en de fascistische orde. mw. W.H. Prins MA, Oud-Beijerland P Afstudeeropdracht: Hendrik Chabot 1894-1949 de museale receptie, een wisselend landschap. mw. M.J.A. Verhallen-van Hoek MA, Rosmalen Afstudeeropdracht: Schrijven tussen realisme en naturalisme Henry James & Louis Couperus. INFORMATICA Wo bacheloropleiding Informatica

dhr. J.P. Verbeek BSc, Culemborg

dhr. F.A. van Oorschot BSc, Terneuzen mw. G.M. Slim BSc, Soest mw. M.A. Twigt BSc, Woerden Wo masteropleiding Management

dhr. M. Does MSc, Lekkerkerk P Afstudeeropdracht: De democratie verdiept.

dhr. N. de Gier MSc, Hoevelaken, keuzevariant Management Control (accounting and control) Afstudeeropdracht: Insourcing, organisatieverandering en de rol van accounting. mw. I.E. Hanrath MSc, Groningen, keuzevariant Management Control (accounting and control) Afstudeeropdracht: Autonomie-ondersteuning door leidinggevenden in de relatie autonome werkmotivatie en werkprestaties.

mw. H.M. van Duijn-Vinke MSc, Rijnsburg, keuzevariant Implementation and change management Afstudeeropdracht: De middenmanager als politicus. Een onderzoek naar de invloed van politieke vaardigheden van een middenmanager op de effectiviteit van een geplande verandering.

dhr. R.R.H. den Hoed MSc, Ermelo, keuzevariant Accounting and control Afstudeeropdracht: De classificatie van investeringscrediteuren en winststuringsonderzoek. Wat is de impact van de classificatie van investeringscrediteuren in het kasstroomoverzicht op het onderzoek naar winststuring, gebaseerd op het in de literatuur meest gebruikte discretionaire accruals model?

dhr. D.P. van Gorsel Msc, Amersfoort P, keuzevariant Implementation and change management Afstudeeropdracht: Dutch Hospitals: still non profit? A case study of changing Health Care financing systems: consequences to financial targets and financial metrics of Dutch Hospitals.

mw. S. Lachman MSc, ’s-Gravenhage, keuzevariant Accounting and control Afstudeeropdracht: Het veranderende controllerberoep en de informatie behoefte van managers: Wat zijn de verschillen tussen de percepties van managers en hun controllers over de technieken, die door de controllers gebruikt worden?

dhr. M.R. van der Horst MSc, Lienden, keuzevariant Strategic human resource management Afstudeeropdracht: Betrokken toch flexibel. Een onderzoek naar de relatie tussen affectieve organisatiebetrokkenheid en veranderingsbereidheid bij VtsPN/IV&T.

dhr. R.S.J. Rikers MSc, Eijsden, keuzevariant Accounting and control Afstudeeropdracht: De invloed van de controller op de budgetteringssystematiek in de HO/WO onderwijsbranche in Nederland.

mw. H.K.L. Lenaerts MSc, Bornem, België, keuzevariant Marketing and Supply chain management Afstudeeropdracht: Het gebruik van internet binnen het MKB – een verklarend onderzoek naar de invloed van marktorientatie, motivatie, gedragsnormen en technologie-acceptatie. mw. A.C.H.M. Meesters-Luijks MSc, Heerle, keuzevariant Implementation and change management Afstudeeropdracht: Het gedrag van een manager bij een creatief team. Een kijk op het gedrag van een manager van een creatief team binnen de financiële dienstverlening in turbulente tijden. mw. S. Middelbeek MSc, Arnhem, keuzevariant Marketing and Supply chain management Afstudeeropdracht: Ambidextrous innovation. dhr. M. van Vliet MSc, Oosterhout Afstudeeropdracht: Invoering van zelfsturende teams. Een onderzoek naar de competenties van de leidinggevende. Wo masteropleiding Accounting and Finance

dhr. R.J.M. Dirks MSc, keuzevariant Finance Afstudeeropdracht: Research & Development kosten en earningsmanagement. ‘Worden R&D kosten gebruikt om de winst te sturen middels winstegalisatie (income smoothing) bij beursgenoteerde ondernemingen in Nederland, Frankrijk en Groot-Brittannië? Een onderzoek gericht op de jaren 1996 t/m 2007’.

dhr. F.J. Webbink MSc, Zwolle, keuzevariant Accounting and control Afstudeeropdracht: De veranderende rol van de controller. Een onderzoek naar de invloed van persoonlijke eigenschappen op de rol van de controller. Wo masteropleiding Public Management and Policy

mw. E. Grootnibbelink MSc, Amersfoort Afstudeeropdracht: Het Klant Contact Centrum in drie gemeenten. Onderzoek naar de implementatie van het Wmo-loket als onderdeel van het Klant Contact Centrum in drie gemeenten. dhr. C.W.H. Stoppelenburg MSc, Papendrecht Afstudeeropdracht: Betrokken bescheidenheid, bescheiden betrokkenheid. Een onderzoek naar de effecten op legitimatie, rechtvaardigheid en effectiviteit door participatieve arrangementen. Wo masteropleiding Strategy and Organization

dhr. J. Beenhakker MSc, Ruinen, keuzevariant Strategisch HRM Afstudeeropdracht: De beleving van competentiemanagement op de werkvloer. mw. M.H. Engbers MSc, Bilthoven P Afstudeeropdracht: Leiding geven aan onzekerheid. Een onderzoek naar de invloed van leidinggevenden op de arbeidstevredenheid van werknemers als voorwaarde voor affectieve organisatieverandering.


31

deerden

dhr. P.C. van Haperen MSc, Etten-Leur Afstudeeropdracht: Open innovatie. Een onderzoek naar de mate waarin hbo-studenten kunnen gaan functioneren in bedrijven die beogen open innovatie toe te passen. dhr. P.M. Hendriks MSc, Eindhoven Afstudeeropdracht: Innovate! How management and organizational culture can contribute to innovation. mw. M.A. Markus MSc, Renkum Afstudeeropdracht: Strategisch leren met scenarioplanning in de Nederlandse ziekenhuizen. mw. L.A.W. Schulte MSc, Ede Afstudeeropdracht: Is bevlogenheid gerelateerd aan de mate waarin de waarden van een persoon overlappen met die van de organisatie waarin de persoon werkt? dhr. P.G.J. Westerhout MSc, Gouda Afstudeeropdracht: Strategische beleidsvorming in gezondheidszorginstellingen een verkennende case study.

mw. M.M. Quekel MSc, Voorburg Afstudeeropdracht: ‘Persoonlijke Evaluatie voor Bedrijfsopleidingen: Effecten op Tevredenheid, Gepercipieerde Leerprestaties, Gedragsveranderingen en Resultaten voor de Organisatie’. mw. V.M. van Synghel MSc, Borsbeek, België Afstudeeropdracht: Effect van de Webquest gekoppeld aan Information Problem Solving (IPS)-instructie op de leerprestaties van BSO leerlingen.

Psychologie

mw. C.H. den Blaauwen-Jansen LLB, Arnhem

Wo bacheloropleiding Psychologie

mw. S.M. Lips LLB, Sint-Michielsgestel

mw. A. Brouwer BSc, Bergen mw. E.M. Goethart-Pot BSc, Helmond P mw.Y.A. de Jong-Flohr BSc, Rotterdam mw. M.W.J. Oosterik BSc, Hengelo dhr. J. van Riet BSc, Rotterdam

dhr. E.E. Hovenga MSc, Nijkerk Afstudeeropdracht: Service quality in the hotel sector and the influence of personalty traits.

Wo masteropleiding Psychology, afstudeerrichting arbeids- en organisatiepsychologie

Wo masteropleiding Milieu-natuurwetenschappen

dhr. E. Brosens MSc, Breda Afstudeeropdracht: Gen-milieu relaties in congenitale hernia diafragmatica. dhr. X.E. op de Laak MSc, Echenevex, Frankrijk Afstudeeropdracht: Het belang van lerende teams voor de duurzame stedelijke ontwikkeling in Nederland. dhr. F.F. Van Landeghem MSc, Brugge, België Afstudeeropdracht: Ontwerp van een Microbial Assessment Scheme (MAS) als instrument bij de verificatie van de autocontrole in collectiviteiten. onderwijswetenschappen

32

mw. L.E.G. Tol BSc, Volendam

mw. A.M.T. van Bedaf MSc, Almere Afstudeeropdracht: Beveiligingsbewustzijn: van Beveiligingsbeleid naar Beveiligingsgedrag. Een onderzoek naar de discrepantie tussen beveiligingsbeleid en de uitvoering ervan op de werkvloer. mw. H. Brinkhuis MSc, Apeldoorn Afstudeeropdracht: Bijdrage van Sociale Werkomgeving en Autonome Werkmotivatie op Werkuitkomsten bij Medewerkers in een Onderwijsorganisatie. Wo masteropleiding Psychology, afstudeerrichting gezondheidspsychologie

mw. H.K.M. Groot Enzerink MSc, Zeist Afstudeeropdracht: De relatie tussen depressie- en angstsymptomen, diabetesdistress, diabetesregulatie en proactieve copingvaardigheden bij type 2 diabetespatiënten. mw. H.M. Hertenberg-van den Brenk MSc, Boxmeer Afstudeeropdracht: Attitude, Sociale Invloeden en Self-Efficacy bij Omstanders van Pesten op de Basisschool.

mw. S. Diederen MSc, Koningsbosch Afstudeeropdracht: Professionele Onderzoekstaal in Lerarenopleidingen Basisonderwijs.

mw. M.J.G. Jacobs MSc, Enschede P Afstudeeropdracht: Emo-eten: chocolade, chips en speculaas de baas. Een explorerend onderzoek naar de relatie tussen kleine dagelijkse stressoren, affect en snackgedrag

mw. E. Kool MSc, Groningen Afstudeeropdracht: Self-Directed Learning: Hoe verloskundigen leren op de werkplek. Een onderzoek naar self-directed learning vaardigheden en self-assesment vaardigheden van verloskundigen bij werkplekleren.

mw. M. Kocken-van Reeken MSc, Dordrecht Afstudeeropdracht: Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten?

Wo masteropleiding Onderwijswetenschappen


Rechtswetenschappen Wo bacheloropleiding Rechtsgeleerdheid

mw. I.J. du Fossé MSc, Sint Laurens Afstudeeropdracht: The marketer-engineer conflict in high-technology companies.

Natuurwetenschappen

mw. L. Struik-Vink MSc, Gorinchem Afstudeeropdracht: Denken is Doen? De cognitieve representatie van ziekte als determinant van zelfmanagementgedrag bij Nederlandse, Turkse en Marokkaanse patiënten met diabetes mellitus type 2 in de huisartsenpraktijk.

dhr. A.W. Wienen MSc, Assen Afstudeeropdracht: Informeel leren op de werkplek door jeugdzorgprofessionals.

Wo masteropleiding Supply chain management

dhr. W.M. Kiel MSc, Capelle aan de IJssel Afstudeeropdracht: Forecast Information Quality and its impact on operational performance within a high-technology supply chain.

mw. J.H. Quist MSc, Middelburg Afstudeeropdracht: Inhoud, Vorm en Impact van Familiegeheimen op de Ervaren Gezondheid in Nederland.

mw. L.M. Arnauts LLB, Gent, België

mw. M.P. Q. Oomen LLB, Helmond dhr. M.F. Riepma LLB, Deventer Wo masteropleiding Rechtsgeleerdheid

mw. S. Ahmad LLM, Boskoop Scriptie: Asielzoekers en vreemdelingen in Nederland en het Europees asielrecht. De huidige problematiek met betrekking tot het overdragen van vreemdelingen in Nederland aan Griekenland op grond van de Dublin Verordening. mw. J.H. van Dijk-Berends LLM, Houten Scriptie: Het initiatiefwetsvoorstel Wolfsen en de gevolgen voor leidinggevenden bij complexe organisaties zoals overheden. dhr. F.C.G. van Gils LLM, Bakkeveen Scriptie: Conceptwet Verplichte Geestelijke Gezondheid Zorg. Effecten op de externe rechtspositie van de patiënt. mw. A.C.M. van Gisbergen LLM, Bilthoven Scriptie: Uitgangspunten voor interbestuurlijk toezicht Toetsing van het concept wetsvoorstel Wet revitalisering generiek toezicht (Wet RGT) aan zes uitgangspunten die richtinggevend zijn voor de inrichting van het interbestuurlijk toezicht. mw. P. Schuurman LLM, Leeuwarden Scriptie: De romte foar it frysk yn it oanbestegingsrjocht. De ruimte om bij Europese aanbestedingen eisen te stellen ten aanzien van het beheersen van de Friese taal. Business Process Management and IT Wo masteropleiding Business Process Management and IT

dhr. H.J.A. van Halteren MSc, Helmond Afstudeeropdracht: Architectuurprincipes die kunnen bijdragen aan het succes van een ketendossier.

P Bij deze student werd aan het behaalde getuigschrift de waardering ‘met Lof’ toegekend (gewogen gemiddelde cijfer 8 of hoger, geen cijfer lager dan 7).

5710592

afgest

dulair nummer 3 17 december 2010 jaargang 26

Recommend Documents