D R I E M A A N D E L I J K S E
U I T G A V E
-
A P R I L - M E I - J U N I
2 0 0 8
NAVB Bundel Nr 118
Welzijnsadviezen voor de bouw
navbdossier
Inhoud Voorwoord. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Algemene adviezen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Persoonlijke bescherming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Orde en netheid op de werkplek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Stutten van putten en sleuven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Tweede trimester 2008 Bundel Nr 118
Valbeveiliging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Welzijnsadviezen voor de bouw
Ladders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Steigers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Machines en gereedschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Dragen van lasten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Gassen en gevaarlijke stoffen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Alle rechten en vertalingen, overname en aanpassing, zelfs gedeeltelijk, van de teksten en tekeningen voorbehouden voor alle landen. Illustraties Lucien Loge. Copyright door het Internationaal Comité van de I.S.S.A. voor de Voorkoming van de Beroepsrisico’s in de Bouwnijverheid en de Openbare Werken, het Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en Hygiëne in het Bouwbedrijf (België) en Arbouw (Nederland). Deze bundels worden in het Frans gepubliceerd onder de titel “CNAC dossier”. De raadgevingen gepubliceerd door het NAVB binden enkel het Actiecomité, rekening houdend met de huidige stand van de wetgeving en de techniek, en onttrekken de lezer niet aan de verplichting om informatie in te winnen en de geldende wetgeving na te leven. • Verschijnt 4 maal per jaar. • Bestellingen en tarieven: zie www.navb.be of achteraan in NAVB info. • Gratis downloadbaar op www.navb.be
Symbolen gevaarlijke stoffen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Elektrische installaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Eerste hulp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Met speciale dank aan: Arbouw Briefwisseling: Postbus 213 - 3840 AE Harderwijk Bezoekadres: Bouw & Infra Park - Gebouw 80 - Ceintuurbaan 2 - 3847 LG Harderwijk Tel. + 31 341 46 62 00 - Fax + 31 341 46 62 11 Website www.arbouw.nl - E-mail
[email protected]
NAVB Colofon NAVB dossier is een driemaandelijks informatieblad van het Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en hygiëne in het Bouwbedrijf (ook beschikbaar in het Frans onder de titel “CNAC dossier”).
Verantwoordelijke uitgever: Carl Heyrman - Sint-Jansstraat 4 – 1000 Brussel Inschrijvingsnummer bij de Koninklijke Bibliotheek (wettelijk depot) 2515. Het redactiecomité van NAVB dossier streeft steeds naar betrouwbaarheid van de gepubliceerde informatie. Het kan er echter niet aansprakelijk voor worden gesteld. De reproductie van teksten en illustraties is toegestaan mits de uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en duidelijke bronvermelding.
Informatie en abonnement: NAVB – Sint-Jansstraat 4 – 1000 Brussel Tel.: 02/552.05.00 - Fax: 02/552.05.05 E-mail:
[email protected] - Website: www.navb.be
Redactie: Raymond Brems, Rudy De Buyser, Christian Depue, Carl Heyrman, Nancy Lambrecht, Véronique le Paige, Arlette Moonens, Emmy Streuve, Isabelle Urbain, Nicolaas Van Leeuwen
Opmaak en drukwerk : www.mwp.be
© NAVB-CNAC 2008
2
Welzijnsadviezen voor de bouw
navbdossier
Voorwoord De brochure “Welzijnsadviezen voor de bouw” bevat een aantal praktische adviezen en illustraties die in de meeste lidstaten van de Europese Unie gebruikt kunnen worden. Het NAVB en de Stichting Arbouw verspreiden deze uitgave al geruime tijd onder Belgische en Nederlandse bouwwerknemers, in het Nederlands en in het Frans. Deze herdruk, onder de vorm van een NAVB dossier, wordt echter ook in het Pools gepubliceerd, zodat Poolse bouwvakkers in België toegang krijgen tot dezelfde informatie over welzijn, preventie en bescherming op het werk, in hun eigen taal. Het welzijn in de bouw kan pas op een succesvolle manier worden bevorderd als iedereen, werkgevers, leidinggevenden, preventieadviseurs, comitéleden, werknemers,… samenwerkt om de risico’s te voorkomen. De praktische adviezen en illustraties in deze brochure kunnen u daarbij helpen, om zo arbeidsongevallen en beroepsziekten te vermijden. De oorspronkelijke tekst van deze brochure is gemaakt door een werkgroep samengesteld uit leden van de Sectie Bouw van ISSA, waaronder de Stichting Arbouw voor Nederland en het NAVB voor België. De werkgroep had tot taak een brochure te maken over veiligheid en hygiëne op het werk. Deze brochure werd in verschillende landen in diverse talen verspreid, zodat ook anderstalige werknemers de brochure in hun moedertaal kunnen lezen. ONGEVALLEN ONTSTAAN NIET VANZELF: KIJK UIT EN DENK NA VOOR U IETS DOET.
Algemene adviezen Veiligheid is van groot belang voor u. Daarom: • Leef de veiligheidsvoorschriften na. • Draag een helm, veiligheidsschoeisel en deugdelijke bedrijfskleding. Dit is verplicht op de gehele bouwplaats. • Begin niet te werken zonder toestemming en instructie (van uw uitvoerder). • Volg de gegeven aanwijzingen en voorgeschreven werkmethoden. Gebruik de voorgeschreven persoonlijke beschermingsmiddelen. • Begin niet aan een onvolledige en onveilige opdracht en breng uzelf en anderen niet in gevaar. • Controleer vooraf uw machine, gereedschap en overige middelen op gebreken. • Probeer onveilige situaties direct te verhelpen en meld deze bij uw uitvoerder. • Meld (bijna-)ongevallen altijd bij uw uitvoerder. • Gebruik de op de bouwplaats aanwezige verbandtrommel bij de verzorging van kleine wonden. • Verwijder geen veiligheidsvoorzieningen en stel ze nooit buiten werking. • Houd uw werkplek ordelijk; ruim afval direct en op de juiste manier op. • Zorg dat u de vluchtwegen, de alarmkaart en de bouwplaatsregels kent.
Persoonlijke bescherming Met persoonlijke beschermingsmiddelen kunt u verwondingen voorkomen, zoals aan voeten, hoofd, handen, ogen,…
Draag uw helm altijd en overal waar u de kans loopt door vallende voorwerpen geraakt te worden, of waar u uw hoofd kunt stoten. © NAVB-CNAC 2008
Welzijnsadviezen voor de bouw
3
navbdossier
Goede werkhandschoenen voorkomen: • huidziekten / huidbeschadigingen, • steek- of snijwonden.
NEE! Draag veiligheidsschoenen of –laarzen met stalen neus en tussenzool.
JA!
NEE!
Die beschermen uw voeten tegen: • in een spijker trappen, • verpletteren. © NAVB-CNAC 2008
4
Welzijnsadviezen voor de bouw
navbdossier
NEE!
NEE!
Gebruik een veiligheidsbril en een scherm om uw ogen te beveiligen tegen wegvliegende deeltjes, splinters, vonken, bijtende stoffen, …
NEE!
Draag in situaties waarin stof vrijkomt (boren, zagen, frezen, slopen, slijpen) altijd een stofmasker van minimaal type P2 en bij kwartsstof P3.
Zorg dat een stofmasker goed aansluit op het gezicht en gooi het stofmasker aan het einde van de dag weg.
Pas op met stof. Informeer op voorhand welke beschermingsmiddelen u juist moet gebruiken. © NAVB-CNAC 2008
Welzijnsadviezen voor de bouw
5
navbdossier
NEE!
Gebruik steeds gehoorbeschermingsmiddelen in de buurt van machines in werking (meer dan 80 dB (A)).
NEE!
Draag steeds goed aansluitende kleding, vooral in de buurt van draaiende machines.
NEE!
Draag tijdens het lassen of snijden nooit kleding met olie- of smeervlekken vanwege het brandgevaar.
© NAVB-CNAC 2008
6
Welzijnsadviezen voor de bouw
navbdossier
Deze middelen zijn bedoeld voor UW BESCHERMING. Naast deze persoonlijke beschermingsmiddelen moet u ook letten op uw werkkleding.
© NAVB-CNAC 2008
Welzijnsadviezen voor de bouw
7
navbdossier
Orde en netheid op de werkplek Orde draagt bij aan de veiligheid.
NEE!
Houd toegangen en doorgangen vrij.
NEE! Berg de materialen steeds correct op om ongevallen te vermijden.
Verwijder olie- en vetvlekken.
Maak degelijke stapels van houtafval en planken en verwijder de spijkers om verwondingen te vermijden.
© NAVB-CNAC 2008
8
Welzijnsadviezen voor de bouw
navbdossier NEE!
Sla de materialen goed op, houd de werkplek netjes en de doorgangen vrij. Zo voorkomt u uitglijden, vallen, struikelen…
NEE!
Ruim afval en brandbare stoffen op vóór u begint met lassen of snijden. Zo verkleint u het brandgevaar.
NEE! Gooi nooit materialen naar beneden. U zou een collega kunnen raken die op een lagere verdieping werkt. © NAVB-CNAC 2008
Welzijnsadviezen voor de bouw
9
navbdossier
Gebouwen en toegangswegen moeten goed verlicht zijn en moeten uitgerust zijn met de nodige beveiligingen.
Ga, voor u begint te werken, na of steigers en werkvloeren voorzien zijn van leuningen en kantplanken.
NEE!
Maak openingen in de werkvloer dicht. Borg afdekkingen tegen verschuiven.
© NAVB-CNAC 2008
10
Welzijnsadviezen voor de bouw
navbdossier
Stutten van putten en sleuven Bij grondwerk kunnen de wanden instorten. Ongevallen zijn dan ook steeds ernstig: verstikking, bedolven worden, …
NEE!
Neem nooit één of meer stutten weg. De stempeling biedt dan niet meer genoeg weerstand tegen instorten.
Sleuven moeten worden gestut.
NEE!
Gebruik een ladder om in een sleuf af te dalen.
NEE!
Werk nooit in een ongestutte sleuf, behalve om stutten aan te brengen.
Welzijnsadviezen voor de bouw
© NAVB-CNAC 2008
11
navbdossier
NEE!
Zorg dat er rondom de sleuf kantplanken aangebracht zijn. Dan kunnen er geen voorwerpen terechtkomen op de mensen die in de sleuven werken. Het dragen van een helm is verplicht.
NEE!
Zorg voor voldoende vrije ruimte tussen de rand van een sleuf en de materialen.
NEE!
Loop niet op de stutten, niet tijdens het werk en ook niet om over een sleuf te stappen. Over een sleuf moeten loopbruggen met leuningen worden aangebracht. © NAVB-CNAC 2008
12
Welzijnsadviezen voor de bouw
navbdossier
Valbeveiliging Vallen van hoogte is de oorzaak van een groot deel van de ernstige en dodelijke ongevallen in de bouw. Breng daarom voorzieningen aan om vallen te vermijden en houd ze in goede staat.
Werkvloeren moeten afgeschermd zijn met leuningen en kantplanken.
NEE!
Maak in de werkvloeren alle openingen dicht.
© NAVB-CNAC 2008
Welzijnsadviezen voor de bouw
13
navbdossier
NEE!
Tijdens de bouw moeten alle openingen in een gevel voorzien zijn van leuningen.
Trappenhuizen moeten met leuningen uitgerust zijn om het vallen van personen te verhinderen.
NEE!
Stellingen, inhaalplatformen voor materialen en werkvloeren moeten van leuningen en kantplanken voorzien zijn.
© NAVB-CNAC 2008
14
Welzijnsadviezen voor de bouw
navbdossier
Breng valbeveiliging aan bij het werken op of aan daken.
NEE!
Als er bij bijzondere werken of bij werken van korte duur, zoals bijvoorbeeld werken aan masten, op daken en aan vensters en kleine montagewerken geen algemene beveiliging is, gebruik dan een harnasgordel. Let op de stevigheid van het verankeringspunt.
NEE!
Ga nooit staan of lopen op daken die gemaakt zijn van licht materiaal, zoals golfplaten, glas of plastic. Een loopbrug biedt uitkomst.
© NAVB-CNAC 2008
Welzijnsadviezen voor de bouw
15
navbdossier
Ladders De slechte staat en het verkeerde gebruik van ladders veroorzaken nog steeds veel ongevallen. Gebruik daarom alleen ladders in goede staat. Gebruik ladders alleen om toegang tot een werkvloer te krijgen of voor kortdurende werkzaamheden.
NEE!
Kijk vóór ieder gebruik de ladders na. Gebruik geen beschadigde ladders, zoals ladders met ontbrekende sporten. Laat die deskundig repareren.
NEE!
Zet ladders op een vaste ondergrond en tegen een stevig oppervlak, zodat ze niet kunnen wegglijden of omvallen.
Gebruik bij stalen wanden of tunnels bij voorkeur houten ladders of aluminium ladders die aan de onderzijde verbreed zijn. Maak de ladder bovenof onderaan vast.
© NAVB-CNAC 2008
16
Welzijnsadviezen voor de bouw
navbdossier
NEE!
Ladders moeten voldoende uitsteken boven de werkvloer waartoe zij toegang verlenen (1 meter of meer).
NEE!
NEE!
Let op de goede helling van de ladder (± 75°).
NEE! Gebruik bv. kettingen om te voorkomen dat dubbele ladders uit elkaar glijden.
© NAVB-CNAC 2008
Welzijnsadviezen voor de bouw
17
navbdossier
NEE!
Bij schuifladders moet de minimale overlapping aan de voorschriften van de fabrikant voldoen.
NEE!
Ladders mogen niet gebruikt worden als werkvloer of loopbrug.
© NAVB-CNAC 2008
18
Welzijnsadviezen voor de bouw
navbdossier
Steigers Steigers en aanpassingen aan steigers moeten zorgvuldig worden opgebouwd en afgebroken door vakkundig personeel. Lees voor de opbouw de gebruiksaanwijzing. Ze moeten worden verankerd aan stevige delen van het bouwwerk. Ze moeten stevig en stabiel zijn en alle nodige waarborgen bieden tegen het vallen van personen, materialen of gereedschap. Iedereen heeft de plicht te letten op de goede staat van steigers. Haal nooit steigeronderdelen of schoren weg. Gebruik voor steigers alleen origineel materiaal dat van goede kwaliteit is. Let erop dat niemand zich onder de steiger bevindt tijdens het opbouwen en afbreken. Gebruik nooit een steiger vóór deze volledig is opgebouwd. Gebruik nooit een steiger als aangegeven is dat deze onveilig is.
NEE! Een steiger moet rusten op een stevige ondergrond en een steunvlak. Gebruik bijvoorbeeld houtblokken, steigerdelen of baddingen die voldoende dik zijn. Houd daarbij rekening met de weerstand van de ondergrond. Een steiger mag nooit steunen op bakstenen of kisten.
Breng leuningen en kantplanken aan om te voorkomen dat personen, materialen en gereedschap van de steiger vallen. Zorg dat de afstand tussen de steigervloer en de gevel van het bouwwerk niet meer bedraagt dan 20 cm.
Als dit niet mogelijk is, moeten ook een leuning en kantplanken geplaatst worden aan de kant van de gevel.
© NAVB-CNAC 2008
Welzijnsadviezen voor de bouw
19
navbdossier
NEE!
Steigervloeren moeten geheel zijn dichtgelegd, stevig zijn en vrij zijn van obstakels.
Controleer steigers regelmatig, in het bijzonder na een werkonderbreking of noodweer. Let vooral op de goede staat van de verankering en de verbindingen. Om te voorkomen dat iemand uitglijdt, moet u: • sneeuw ruimen op de vloeren en toegangen; • zand of dergelijke strooien bij ijzel of vorst.
NEE!
Zorg dat de vloeren niet overbelast worden met materialen. Verdeel het gewicht over de werkvloer.
© NAVB-CNAC 2008
20
Welzijnsadviezen voor de bouw
navbdossier NEE!
Rolsteigers mag u alleen langzaam verplaatsen, het liefst in de lengterichting over een oppervlak zonder obstakels. Tijdens de verplaatsing mag niemand op de steiger staan. Zorg vóór iedere verplaatsing dat er niets naar beneden kan vallen.
NEE! Vergrendel de wielen en breng eventueel stabilisatoren aan voordat u een rolsteiger beklimt.
© NAVB-CNAC 2008
Welzijnsadviezen voor de bouw
21
navbdossier
Machines en gereedschap Machines voor hout- en metaalbewerking, betonmolens, lastoestellen of snijbranders, kranen, graafmachines, enzovoort, mogen alleen gebruikt en onderhouden worden door bevoegde geïnstrueerde personen (min. 18 jaar). Houd u aan de gebruiks- en onderhoudsvoorschriften. Zorg dat de machines uit staan wanneer u weggaat én voordat u met reinigings- en onderhoudswerkzaamheden begint. Let er voor u aan het onderhoud begint op dat de machines niet per ongeluk kunnen worden ingeschakeld. Gebruik geen machines of werktuigen die zodanige gebreken vertonen dat ze de veiligheid in gevaar brengen. Meld zulke gebreken onmiddellijk aan uw uitvoerder.
Gebruik de beveiligingsinrichtingen, neem ze niet weg en schakel ze niet uit.
NEE!
Houd u aan de toegelaten belasting voor bouwliften, kranen en andere heftoestellen.
Gebruik tijdens het aanslaan van lasten: • gekeurd hijsgereedschap dat geschikt is voor de te hijsen lasten; • kettingen, lengen en haken die in goede staat.
© NAVB-CNAC 2008
22
Welzijnsadviezen voor de bouw
navbdossier
Stop hoekbeschermers tussen de last en de lengen of kettingen om beschadiging te voorkomen.
NEE!
Maak lange of puntige lasten (planken, betonijzer) zo vast dat ze tijdens het vervoer niet kunnen losraken. Deze lasten moet u eventueel geleiden door middel van touwen.
NEE!
Gebruik geschikt hijsgereedschap voor materialen die niet degelijk kunnen worden vastgemaakt. Vóórkom overbelasting in ieder geval. Stapel het materiaal correct op. © NAVB-CNAC 2008
Welzijnsadviezen voor de bouw
23
navbdossier
NEE!
Het is verboden personen te vervoeren met een bouwlift, kraan of enig ander toestel, dat bedoeld is om lasten te vervoeren.
NEE!
NEE!
Sta nooit onder een gehesen last.
Blijf niet staan binnen het draaibereik van hijskranen, heftoestellen of graafmachines. U kunt gewond raken door vallend materiaal of u stoten aan materieel.
© NAVB-CNAC 2008
24
Welzijnsadviezen voor de bouw
navbdossier
NEE!
Elektrocutie voorkomt u door: • zorgvuldig te letten op de goede staat van elektrisch handgereedschap (boormachines, schuurmachines, enzovoort), hun voedingskabel en de stopcontacten; • elektrisch handgereedschap correct aan te sluiten op de contactdozen van de verdeelkasten; • nooit te “prutsen” aan een werktuig, stopcontact of stekker. Laat dit over aan een specialist; • een draagbaar elektrisch toestel na een schok of val niet meer te gebruiken tot het is nagekeken door een vakman; • elektrisch handgereedschap met een minimale beschermingsgraad IP44 te gebruiken; • stopcontacten en stekkers niet in een plas water te leggen.
NEE!
© NAVB-CNAC 2008
Welzijnsadviezen voor de bouw
25
navbdossier
Dragen van lasten Door te tillen vanuit een goede lichaamshouding voorkomt u: • verwondingen aan hoofd, handen en voeten; • schade aan de wervelkolom.
NEE!
Gebruik persoonlijke beschermingsmiddelen, nl. • een helm om hoofdletsels te voorkomen; • handschoenen om steek- of snijwonden te vermijden; • veiligheidsschoenen of -laarzen om voetletsels te voorkomen.
NEE!
Maak vóór iedere handeling de looppaden vrij, evenals de wegen en de opslagplaats om uitglijden of vallen te voorkomen.
© NAVB-CNAC 2008
26
Welzijnsadviezen voor de bouw
navbdossier NEE!
Eén persoon mag nooit meer dan 25 kg tillen. Voor het tillen van een last zwaarder dan 50 kg, gebruikt u mechanische hulpmiddelen. Til nooit een last met een gebogen rug. Wanneer u een last optilt, moet u uw voeten aan weerskanten
van de last plaatsen en vervolgens neerhurken, de wervelkolom recht houden en de dijspieren gebruiken. De armen blijven gestrekt, de last blijft zo dicht mogelijk bij het lichaam en de wervelkolom steeds recht.
NEE!
Draag nooit een last ter hoogte van uw ogen. Door het beperkte zicht kunt u vallen of kunt u zich stoten. Kijk uit voor tegenliggers bij het dragen van lange voorwerpen (planken, ladders).
Gebruik hulpmiddelen bij het dragen van een last.
© NAVB-CNAC 2008
Welzijnsadviezen voor de bouw
27
navbdossier
Gassen en gevaarlijke stoffen Bijzondere aandacht is vereist wanneer: • Werken worden uitgevoerd op plaatsen waar gevaarlijke dampen of gassen kunnen vrijkomen. • Giftige of brandbare producten gebruikt zullen worden. De gevolgen kunnen ernstig zijn: brandwonden, verstikking en vergiftiging.
NEE!
Gebruik persoonlijke beschermingsmiddelen: • een masker, een kap, • handschoenen, • een veiligheidsbril.
Symbolen gevaarlijke stoffen Licht ontvlambaar (F) / Zeer licht ontvlambaar (F+) Stoffen die makkelijk in brand vliegen. Bijvoorbeeld: terpentine en benzine. Maatregelen: uit de buurt houden van open vuur en vonken. Giftig (T) / Zeer giftig (T+) Stoffen die ziekte veroorzaken bij inslikken, inademen of contact met de huid (soms dodelijk). Bijvoorbeeld: oplosmiddelen uit verf en lak. Maatregelen: contact met de huid vermijden, niet inademen (zorg voor ventilatie). Oxiderend (O) Stoffen die (heftig) reageren met andere stoffen, waarbij brand kan ontstaan. Gevaarlijk voor kleding en huid. Bijvoorbeeld: chloor. Maatregelen: contact met huid en kleding vermijden.
Schadelijk (Xn) / Irriterend (Xi) Gevaarlijk bij inademen, inslikken of huidcontact. Kunnen ontstekingen veroorzaken. De gevolgen verschillen per stof. Bijvoorbeeld: sommige lijmen. Maatregelen: contact zoveel mogelijk vermijden. Explosief (E) Kan exploderen bij wrijving, hard stoten en statische elektriciteit. Bijvoorbeeld: acetyleengas. Maatregelen: uit de buurt houden van open vuur en vonkvorming. Zorg voor ventilatie als de stof gasvormig is of damp veroorzaakt. Milieugevaarlijk (N) Gevaarlijk voor mens en milieu. Veroorzaakt vervuiling van lucht, bodem en oppervlaktewater. Bijvoorbeeld: kwik. Maatregelen: voorkom morsen.
Corrosief (C) Schadelijk voor huid, ogen, longen, kleding en tast soms metalen aan. Hierbij kunnen giftige, bijtende en/of brandbare gassen ontstaan. Bijvoorbeeld: zuren en logen. Maatregelen: contact met huid, ogen en kleding vermijden, niet inademen. © NAVB-CNAC 2008
28
Welzijnsadviezen voor de bouw
navbdossier
NEE!
MELK
Houd u aan het rookverbod.
Bewaar schadelijke stoffen in de originele verpakkingen voorzien van een etiket. Plak op ongemerkte verpakkingen een etiket met een beschrijving van de inhoud. In gebouwen, uitgravingen, caissons en andere afgesloten ruimten bestaat het gevaar dat gassen en/of schadelijke dampen vrijkomen. Betreed ze daarom nooit zonder eerst gemeten te hebben en tref bijzondere veiligheidsmaatregelen (ventilatie, persoonlijke bescherming). De verplichting dat iemand buiten de afgesloten ruimte stand-by is, vormt een extra veiligheidsmaatregel. Daal alleen af in een ruimte met toestemming van uw uitvoerder. Draag altijd een veiligheidsharnas en een vanglijn bevestigd aan een vast verankeringspunt.
Breng verlichting aan bij deze gevaarlijke plaatsen. Gebruik alleen explosievrije looplampen. HOUD U NAUWGEZET AAN DE VEILIGHEIDSADVIEZEN
© NAVB-CNAC 2008
Welzijnsadviezen voor de bouw
29
navbdossier
Elektrische installaties Alleen een vakman mag elektrische installaties inrichten, wijzigen, herstellen en onderhouden. Geknutsel kan een bron zijn van ernstige ongevallen: elektrocutie of brandwonden door kortsluiting.
Wijzig nooit een elektrische installatie en knutsel er niet aan. Meld onmiddellijk iedere tekortkoming of gebrek. Breng nooit een circuit op eigen initiatief opnieuw onder spanning door de schakelaar aan te zetten of zekeringen in te draaien.
NEE!
Ga voorzichtig om met stopcontacten, stekkers en dergelijke. Gebruik goedgekeurde stekkers en stopcontacten.
NEE! Leg kabels niet over scherpe randen. © NAVB-CNAC 2008
30
Welzijnsadviezen voor de bouw
navbdossier
NEE!
Wanneer u een stekker uit een stopcontact haalt, trek dan steeds aan de stekker en nooit aan de kabel.
NEE! Houd u aan de veiligheidsafstand wanneer u werkt in de nabijheid van bovengrondse of ondergrondse kabels onder spanning.
NEE!
Gebruik alleen goedgekeurde looplampen.
© NAVB-CNAC 2008
Welzijnsadviezen voor de bouw
31
navbdossier
Eerste hulp Op iedere bouwplaats is een alarmkaart aanwezig met de adressen en telefoonnummers van de hulpdiensten: • arts, • politie, • brandweer, • 112. Ook de naam van de hulpverlener op de bouwplaats staat hierop vermeld.
NEE!
Er doet zich een ongeval voor. • Neem het eventuele gevaar weg, zorg voor het slachtoffer (bedekken met een jas of deken) en stel hem gerust. • Laat het slachtoffer nooit alleen. • Waarschuw een hulpverlener en licht uw uitvoerder in. Hij zorgt voor verdere opvolging van de procedure bij een ongeval. • Versleep het slachtoffer niet.
U hebt persoonlijk een klein ongeval opgelopen (snij- of steekwonde…) • Meld dit aan uw uitvoerder. • Laat de wonde onmiddellijk verzorgen, zelfs als die niet ernstig lijkt. Zo voorkomt u mogelijke infecties. Op iedere bouwplaats is een verbanddoos voor eerstehulpverlening aanwezig. Als de wonde verergert, raadpleeg dan een dokter.
© NAVB-CNAC 2008
32
Welzijnsadviezen voor de bouw
navbdossier
© NAVB-CNAC 2008
Welzijnsadviezen voor de bouw
33
navbdossier
© NAVB-CNAC 2008
34
Welzijnsadviezen voor de bouw
navbdossier
© NAVB-CNAC 2008
Welzijnsadviezen voor de bouw
35
Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en hygiëne in het Bouwbedrijf Sint-Jansstraat 4 1000 Brussel
Tel.: 02/552 05 00 Fax: 02/552 05 05
E-mail:
[email protected] Website: www.navb.be
