DRIEMAANDELIJKS TRIJDSCHRIFT

DE WITTE STOK

K

Focus op de Week van de Brailleliga

K

Slechtziend, slecht begrepen

K

Tombola: de aftrap is gegeven !

DRIEMAANDELIJKS TRIJDSCHRIFT Juli - Augustus - September N r. 3 2012 Afgiftekantoor Erkenningsnummer:

Brussel

X P207078

K Corneatransplantatie K

Onder Ons

EngeIandstraat 57 1060 Brussel Tel.: 02 533 32 11 IBAN: BE11 0000 0000 4848 BIC: BPOTBEB1

DE WITTE STOK Redactie en coördinatie: Catherine Claeys Hebben meegewerkt aan dit nummer: Nathalie Bourmadis, Catherine Dosen, Sabine Ghyssens, Gaby Goovaerts, Anne Harts, Noëlla Jardin, Lieselot Janssen, Bruno Liesen, Lies Paelinck, Valérie Staal, Melissa Steging, Magda Van Waes, Madeleine Wouters. Foto’s: Nathalie Bourmadis, Catherine Claeys, Bruno Liesen, Lies Paelinck. Druk: Drukkerij Adam-Demortier Abonnement: 10 € te storten op rekening IBAN: BE11 0000 0468 0248 – BIC: BPOTBEB1 met vermelding: ‘Abonnement Witte Stok’. Gratis voor blinde en slechtziende personen. Op Daisy-CD beschikbaar en op onze website: www.braille.be. Contact: Brailleliga vzw, Engelandstraat 57 – 1060 Brussel Tel.: 02 533 32 11 – Fax: 02 537 64 26 – E-mail: [email protected]. Verantwoordelijke uitgever: Michel Magis, Engelandstraat 57 – 1060 Brussel.

- - - -

Help ons verkwisting te vermijden: indien u verhuist, er fouten in uw gegevens voorkomen of indien u dit tijdschrift meerdere malen ontvangt,… gelieve ons te verwittigen! Houder van het bestand: Brailleliga vzw. Onze vereniging respecteert nauwgezet de privacy van haar schenkers en sympathisanten overeenkomstig de wet van 08/12/1992. Hun gegevens worden aan geen enkele andere vereniging of persoon bekendgemaakt. Op uw eenvoudig verzoek worden uw gegevens meegedeeld en zonodig verbeterd. We kunnen het niet vaak genoeg herhalen: laat u niet misleiden door oneerlijke personen. De Brailleliga verkoopt niets, noch van deur tot deur, noch op de openbare weg. De Brailleliga wijst er nogmaals op dat zij een neutrale vereniging is, gehecht aan de democratische waarden en actief in het hele land. Zij staat ten dienste van alle blinden en slechtzienden.

IN DIT NUMMER: Editoriaal . . ...... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Week van de Brailleliga: Voor een gemeente met aandacht voor blinden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ze heeft een witte stok... en toch ziet ze? .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tombola: help hen zelfstandig door het leven te gaan .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Corneatransplantatie met stamcellen .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zelfstandigheidsstage aan zee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afspraak in uw streek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De vrijwilligershoek: barbecue bij onze Premier, vormingsdag, oproep aan kandidaten .. . . . . . . Vreugde, verdriet, dankwoord .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ONDER ONS

p. 01 p. 02 p. 20 p. 26 p. 30 p. 33 p. 35 p. 39 p. 42

• BrailleTech 2012: een niet te missen afspraak! • Nieuws van de BrailleShop: Solden – Nieuwigheden. • Nieuws van de Sociale dienst: Directie-Generaal voor Personen met een Handicap: verandering bereikbaarheid callcenter – Nieuwe maatregelen voor betere toegang tot gezondheidszorg – Dienstencheques – Ouderschapsverlof: Verhoging leeftijdsgrens voor kinderen met een handicap – Het ontwerpdecreet Vlaamse sociale bescherming – Opening Lokaal huis te Leuven – Permanentie Sociale dienst in Oostende. • NIEUWS VAN DE DIENST VRIJETIJDSBESTEDINGEN: Activiteiten september 2012 – Koninklijke musea voor Schone Kunsten: Equinox biedt een aantrekkelijk programma aan.

Foto’s Cover: De affiche van onze campagne «Week van de Brailleliga».

DE WITTE STOK

EDITORIAAL. September is de maand van onze belangrijke afspraak met het grote publiek. Met onze jaarlijkse campagne “De Week van de Brailleliga” willen we er iedereen aan herinneren dat visuele handicaps wel degelijk bestaan, dat ze ernstig zijn en dat ze door de gestegen levensverwachting steeds meer ouderen treffen. Nu de gemeenteraadsverkiezingen voor de deur staan, willen we onze campagne een lokale kleur geven. Ze zal zich vooral afspelen in de tien steden waar de Brailleliga gevestigd is, en beleidsverantwoordelijken, bewoners, bedrijven, scholen, … oproepen om meer aandacht te besteden aan de blinde en slechtziende personen in hun gemeente. Ook u kunt bijdragen tot het succes van deze campagne door de bijgevoegde kleine affiche aan uw raam te hangen. Naast een voorstelling van onze campagne vindt u in dit nummer een heel pak informatie over de activiteiten van onze organisatie, over visuele gezondheid, onze vrijwilligers, onze tombola, die ondertussen aan zijn 62ste editie toe is, en ook over de onwetendheid van het grote publiek met betrekking tot slechtziendheid, ... In dit verband hebben veel slechtziende personen die een witte stok gebruiken, ons verteld dat ze geregeld beledigd worden door voorbijgangers die maar niet kunnen begrijpen dat ze het nummer van de bus niet kunnen ontcijferen, maar wel hun krant kunnen lezen. Als zwaar slechtziende als “nepblinde” behandeld worden, is bijzonder pijnlijk. Vandaar dat we het publiek hierover beter willen informeren. We hopen dat u genoten heeft van een deugddoende vakantie en wensen u veel leesplezier! 1

DE WITTE STOK

DOSSIER : VOOR EEN GEMEENTE MET AANDACHT VOOR BLINDE EN SLECHTZIENDE PERSONEN. Zoals elk jaar tijdens de Week van de Brailleliga, zal onze vereniging de aandacht van het publiek vestigen op de visuele handicap, een zware handicap die talrijke personen treft. In dit jaar van gemeenteraadsverkiezingen zal onze campagne een lokaal karakter hebben: we zullen campagne voeren in alle steden van België waar de Brailleliga gevestigd is, met als boodschap: «Stem voor een gemeente met aandacht voor blinden»... De affiche van onze campagne lijkt op een verkiezingsaffiche, maar is er geen... Onze boodschap maakt allusie op de stem die alle burgers zullen moeten uitbrengen op 14 oktober 2012, maar de Brailleliga neemt uiteraard niet deel aan de verkiezingen, ze is immers geen partij, ze heeft zelfs geen politieke voorkeur. Wij hebben gekozen voor deze verkiezingscontext om erop te wijzen dat iedereen iets kan doen om het leven van blinde en slechtziende personen in zijn gemeente makkelijker te maken: uiteraard de lokale overheden, maar ook de burgers, de ondernemingen, handelszaken, scholen, ... Wat kunnen wij doen, ieder op ons eigen niveau, opdat personen met een visuele beperking zo zelfstandig mogelijk kunnen leven, toegang 2

DE WITTE STOK

hebben tot informatie, de gelegenheid hebben om een beroep uit te oefenen, aan sociale of culturele activiteiten kunnen deelnemen, ...? Suggesties en tips in die zin worden verspreid via een folder, in de huis-aan-huis-bladen en op onze website vanaf 17 september, vooral in de volgende steden maar ook daarbuiten: de 19 gemeentes van de Brusselse agglomeratie, Antwerpen, Gent, Hasselt, Kortrijk, Leuven, Charleroi, Libramont, Luik en Namen. De Brailleliga richt haar memorandum aan de politieke verantwoordelijken en aan de verkiezingskandidaten van alle gemeentes van België. Een samenvatting van dit memorandum vindt u verderop in dit dossier. Tijdens de voorbije weken hebben we ook een aanzienlijk aantal burgemeesters en schepenen ontmoet van de verschillende steden waar de Brailleliga aanwezig is. Wij stelden hen actiepunten voor die we samen zouden kunnen uitvoeren om de zelfstandigheid en integratie van blinde en slechtziende personen in hun gemeente te bevorderen. In de meeste gevallen werd er aandachtig geluisterd en onze voorstellen werden door meerdere gemeentes positief onthaald. Op de volgende pagina’s stellen wij u enkele van de actiepunten voor. Het zijn de eerste stappen die, naar wij hopen, door vele andere zullen gevolgd worden. In elk van deze steden vraagt de Brailleliga aan de burgers, ondernemingen, handelaars, artsen, scholen, verenigingen, culturele instellingen, serviceclubs,... om enkele minuutjes na te denken over wat elkeen kan doen om zijn blinde of slechtziende buur, collega of klant een duwtje in de rug te geven. Men kan dit op verschillende manieren doen: van 3

DE WITTE STOK

het eenvoudige gebaar om een blinde persoon te helpen bij het oversteken van de straat tot het aanwerven van een slechtziende persoon in uw onderneming, het ter beschikking stellen van het menu in grootletterdruk in een restaurant, een les over het brailleschrift op school of de financiering van een activiteit die georganiseerd wordt voor personen met een visuele handicap van de regio. De website van de campagne: www.weekbrailleliga.be staat boordevol tips, suggesties en goede voorbeelden waarvan we hopen dat ze tal van burgers in ons land kunnen inspireren.

Memorandum voor de politieke wereld: Tien stappen naar meer inclusie op lokaal niveau. Ter gelegenheid van de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2012, doet de Brailleliga een oproep aan de gemeentes om concreet actie te ondernemen om de principes van het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap uit te voeren. Om hen hierin bij te staan, heeft de Brailleliga de volgende tien eisen geformuleerd. Deze eisen zijn de vrucht van verschillende contacten met blinde en slechtziende personen. Zij hebben hun ervaringen en wensen ten opzichte van hun gemeente met ons gedeeld. Wij danken hen voor deze verhelderende en constructieve bijdrage. 1. Beeldvorming rond handicap. Een beter begrip van de visuele handicap bevordert het respect voor de persoon die er door getroffen wordt. Wij vragen dat het gemeentepersoneel dat in contact staat met personen met een visuele handicap (loketbedienden, personeel van crèches, rusthuizen, politiediensten, ...) hiervoor opgeleid wordt en dat de gemeente bijdraagt aan een positief beeld van de visuele handicap. 4

DE WITTE STOK

2. Deelname aan het politieke en openbare leven. Tijdens de verkiezingen moet de toegankelijkheid van de kiesbureaus verzekerd zijn. Daar waar dit nog niet het geval is, moet er een Adviesraad voor personen met een handicap opgericht worden, met de actieve medewerking van de personen met een handicap. 3. Toegankelijkheid van openbare ruimtes. De gemeente moet de toegankelijkheid van de openbare weg garanderen, door de specifieke normen toe te passen en toe te zien op het goede onderhoud van het wegennetwerk en de veiligheid tijdens wegwerkzaamheden. Overtredingen (voertuigen die geparkeerd worden op een oversteekplaats, hondenpoep die achtergelaten wordt op het trottoir, ...) moeten meer bestraft worden. De bewegwijzering in publiek toegankelijke gebouwen moet toegankelijk zijn voor personen met een visuele handicap (in braille, grootletterdruk of gesproken vorm). 4. Toegang tot informatie. De gemeentelijke informatie moet toegankelijk gemaakt worden voor de blinde of slechtziende burger: teksten in duidelijk leesbare lettertypes met voldoende contrasten of beschikbaar in gesproken versie, een toegankelijke website, ... 5. Mobiliteit. Er moeten oplossingen gezocht worden om te komen tot een optimale en flexible mobiliteit voor personen met een visuele beperking: het ter beschikking stellen 5

DE WITTE STOK

van vervoersmiddelen om naar de gemeentediensten of lokaal georganiseerde vrijetijdsactiviteiten te gaan, het aanbieden van taxichèques, ... 6. Parkeerplaatsen. De gemeentes zouden bijkomende parkeerplaatsen voor personen met een handicap moeten voorzien. Men moet ook de weggebruikers sensibiliseren omtrent het respect voor de regelgeving in kwestie en een nultolerantiebeleid voeren ten opzichte van overtreders. 7. Leerlingen met een visuele handicap. Er moet gezorgd worden voor een omkadering en een pedagogie aangepast aan leerlingen met een visuele handicap die het gewone gemeentelijk onderwijs volgen. De gemeente moet ook de schooldirecties aanzetten om sensibiliseringssessies omtrent de visuele handicap te organiseren voor de leerkrachten, leerlingen en begeleiders van buitenschoolse activiteiten. 8. Werknemers met een visuele handicap. Wij vragen aan de gemeentes om de wettelijke quota voor het aanwerven van personen met een handicap te respecteren en tevens ook de werkgelegenheid te garanderen van personen met een visuele handicap die werkzaam zijn in de gemeentelijke administratie. 9. Ouderen met een visuele handicap. Wanneer oudere personen met een handicap er volledig alleen voor staan 6

DE WITTE STOK

of niet meer kunnen rekenen op hun omgeving voor de nodige hulp en zorg, moeten de gemeentes hen die bieden, in samenwerking met de organisaties die in de gemeentes actief zijn of via vrijwilligers. Daarbij moet er absoluut voor gezorgd worden dat de ouderen niet moeten opdraaien voor de meerkost van hun visuele handicap. 10. Huisvesting. De gemeente moet de toegang tot sociale woningen verhogen door het aantal aan de visuele handicap aangepaste sociale woningen te verhogen en door de volgorde van prioriteit bij het toekennen van woningen te herzien.

De Brailleliga als partner van de gemeentes: actiepunten. Wij hebben de gemeentelijke verantwoordelijken van ongeveer 30 gemeentes in het land ontmoet om hen voor te stellen om, in samenwerking met de Brailleliga, acties te ondernemen ten voordele van de blinde en slechtziende personen van hun grondgebied. Bij de meerderheid van de gemeentes was het contact positief en enkele van onze voorstellen werden met veel interesse en zelfs enthousiasme onthaald. Dat was het geval voor de 3 hieronder uitgelegde voorstellen. Sensibilisering van het gemeentepersoneel: De FOD Sociale Zekerheid beheert heel wat materie aangaande de rechten van personen met een handicap (tegemoetkomingen, parkeerkaart voor personen met een handicap, verminderingskaart voor het openbaar vervoer). De aanvragen om van deze rechten te kunnen genieten, moeten ingediend worden bij de gemeentelijke administratie. Wij stellen vast dat deze diensten vaak onvoldoende vertrouwd zijn met de materie en de specifieke situatie van personen met een handicap. Daarom stelt de Brailleliga aan de gemeentes waar ze aanwezig is voor om een sensibiliseringssessie omtrent de visuele 7

DE WITTE STOK

handicap te organiseren voor het gemeentepersoneel. Hierdoor zullen zij adequater kunnen antwoorden op de vragen en noden van personen met een visuele handicap. Verschillende gemeentes hebben zich al bereid verklaard om een sessie te organiseren: Brussel Stad, Elsene, Etterbeek, Evere, Hasselt, Kortrijk, Libramont, Namen, Schaarbeek, Sint-Agatha-Berchem, Sint-Gillis, Sint-Lambrechts-Woluwe en Watermaal-Bosvoorde. Gesproken gemeentelijk informatieblad: De Brailleliga heeft de gemeentes voorgesteld om hen te helpen bij het toegankelijk maken van hun gemeentelijk informatieblad voor blinde en slechtziende personen. Dit kan door een gesproken versie van het gemeentelijk tijdschrift te maken op DAISY CD die bij elke uitgave ter beschikking gesteld kan worden van de geïnteresseerde bevolking. Enkele gemeentes waaronder Sint-Agatha-Berchem, Gent of Hasselt hebben dit initiatief al eerder genomen. Anderen hebben zich voorgenomen dit project in de komende maanden te realiseren: Brussel Stad, Etterbeek, Evere, Libramont, Namen, Sint-Gillis, Sint-Joost-ten-Node, Watermaal-Bosvoorde, Sint-Lambrechts-Woluwe. Kit Technische Hulpmiddelen 65+: In België is het nog steeds mogelijk om “te laat” blind of slechtziend te worden en daardoor uitgesloten te zijn van bepaalde overheidssteun. Dit enkel omdat de handicap zich pas manifesteerde nadat men de leeftijd van 65 jaar bereikt heeft! Als gevolg van deze onrechtvaardigheid kunnen heel wat oudere personen met een visuele handicap zich niet de technische hulpmiddelen 8

DE WITTE STOK

aanschaffen die hen kunnen helpen om zo lang mogelijk en zo zelfstandig mogelijk thuis te kunnen leven. Om deze mensen te helpen heeft de Brailleliga een aantal technische hulpmiddelen (een handschriftgeleider, een sleutelhanger met sprekend uurwerk en alarm, een agenda in grootletterschrift, een telefoon met grote toetsen, sokkenhouders, een pillensnijder, een vloeistofniveauindicator, een vergroot kaartspel) verzameld in een kit die ter beschikking gesteld kan worden van oudere personen met een visuele handicap. Dit zijn de gemeentes die al de wens uitgedrukt hebben om dit project te financieren voor de 65plussers van hun grondgebied: Brussel Stad, Elsene, Etterbeek, Evere, Gent, Hasselt, Koekelberg, Libramont, Luik, Namen, Sint-Gillis, SintLambrechts-Woluwe, Sint-Joost-ten-Node, Ukkel, Watermaal-Bosvoorde.

Iedereen, ook u, kan iets doen. Ieder van ons heeft zich wel al eens afgevraagd hoe we een blinde of slechtziende persoon kunnen helpen, of het nu een familielid, een buur, een voorbijganger of een persoon is die we tegenkomen op de bus of in een winkel. De angst om onbeholpen over te komen of iets verkeerd te doen, remt ons vaak af. Nochtans is een eenvoudig gebaar of een welwillende attentie soms al voldoende om het leven van de persoon in kwestie plotseling een stuk makkelijker te maken. En denk eraan dat hulp bieden altijd aangenamer is dan zelf hulp nodig te hebben... 9

DE WITTE STOK

Een folder die verdeeld wordt in het kader van onze campagne, biedt tal van praktische tips om blinde en slechtziende personen in het dagelijks leven te helpen. Deze tips zijn ook beschikbaar op de campagnewebsite: www.weekbrailleliga.be. Alvast enkele voorbeelden: • Ontmoet u een blinde persoon die vergezeld is van een gids, richt dan het woord niet tot de gids indien uw vraag de blinde of slechtziende persoon betreft. Deze is perfect in staat om zich uit te drukken en uw vragen te beantwoorden. • De woorden ‘hier’ en ‘daar’ hebben geen betekenis voor een blinde persoon. Zeg liever ‘aan uw linkerkant’, ‘voor u’, ‘vlakbij uw rechterhand’. • De stad hoeft geen obstakel te zijn voor personen met een visuele handicap. Denk eraan om uw trottoir vrij te houden: fietsen, motors, plantenbakken, ... vormen hindernissen voor wie niet ziet. • Aarzel niet om in het openbaar vervoer te vragen aan een blinde of slechtziende persoon of hij/zij graag uw hulp wenst bij het vinden van de juiste bus of om hem/ haar te begeleiden naar een zitplaats. 10

DE WITTE STOK

• Komt u in de supermarkt een persoon met een visuele handicap tegen en heeft u tijd, bied dan uw hulp aan bij het zoeken van de producten en leg uit wat er op de verpakking staat. Tal van andere attenties zijn mogelijk om de blinde en slechtziende personen in uw gemeente te helpen: een helpende hand om de straat over te steken, (in alle discretie) de briefwisseling voorlezen aan een persoon met een visuele beperking, iemand naar de dokter rijden of naar een activiteit die met het openbaar vervoer niet bereikbaar is, of de vrijwilligersploeg van de Brailleliga vervoegen! Te volgen voorbeelden: • •

Op het perron waar Annick elke morgen de trein nam, stond er ook iedere keer een blinde man: Marc. Op een dag is Annick op hem toegestapt en heeft ze voorgesteld om hem te begeleiden. Ze bleken bovendien in dezelfde buurt te werken. Sindsdien biedt Annick haar arm elke morgen aan Marc om de 250 m van het station tot aan zijn werk af te leggen. Tijd genoeg dus voor een gezellig babbeltje dat doorheen de jaren uitgegroeid is tot een echte vriendschapsband. Ik was getuige van een ongelukkig voorval, vertelt Guy. Toen een blinde persoon over het trottoir wandelde en zijn witte stok voor zich op de grond liet rollen, is de stok in een hondenpoep terecht gekomen. Een beetje verderop, toen de persoon in kwestie thuis aankwam, zag ik hem die vuile stok opplooien en in zijn jaszak stoppen... Sindsdien vertel ik dit verhaal telkens opnieuw wanneer ik mensen zie die de uitwerpselen van hun hond niet opruimen. Dat volstaat om hen te overtuigen. 11

DE WITTE STOK

• Ter gelegenheid van hun huwelijk hebben Sabrina en Guillaume aan hun genodigden gevraagd om hun echtverbinding te vieren door een gift ten voordele van de Brailleliga te doen. Hun naasten hebben vrijgevig op deze oproep gereageerd. De giften werden gebruikt om de zelfstandigheidsstage aan zee voor blinde en slechtziende kinderen te financieren. • Pascale maakt al vijf jaar deel uit van het leuke team van vrijwilligers die blinde en slechtziende personen helpen tijdens de creatieve activiteiten in de Brailleclub van Antwerpen. Pascale is zelf een creatieve duizendpoot en al knutselend draagt ze de leden van de Club een warm hart toe. Daarnaast is zij ook actief tijdens uitstappen en culturele activiteiten. Ze helpt de personen met een visuele beperking gedurende de ganse dag, begeleidt hen tijdens de busreis, het middagmaal, ... “Aanvankelijk had ik geen enkele ervaring met blinde en slechtziende personen,” vertelt Pascale. “Het creatieve van de vrijwilligerstaak werd echter al heel snel aangevuld met een veel diepgaander luik: je bent als vrijwilliger namelijk ook een luisterend oor aan wie de mensen hun verhaal even kwijt kunnen. De Brailleclub is voor mijzelf dan ook uitgegroeid tot een moment waarnaar ik iedere keer weer ongelooflijk uitkijk. In die mate dat ik enige tijd geleden zelfs een vriendin van mij aangespoord heb om een dagje mee te volgen en sindsdien is zij ook aan de slag als vrijwilliger

12

DE WITTE STOK



voor de Brailleliga. Hoeft het gezegd dat de band tussen de vrijwilligers onderling ook heel nauw geworden is?” Op onze vraag hoe zij haar vrijwilligerswerk het best kan omschrijven, antwoordt Pascale: “De voldoening die het me geeft wanneer ik ‘s avonds weer naar huis terugkeer, is onbetaalbaar.”

Ondernemingen, handelszaken, scholen,... jullie beurt om in actie te schieten! Bent u bedrijfsleider of verantwoordelijk voor het personeelsbeleid? Weet dan dat het perfect mogelijk is, en zelfs voordelig, om een persoon met een visuele handicap aan te werven of de werkgelegenheid te garanderen van een werknemer die het zicht verliest. Deze personen beschikken over een buitengewone motivatie en hebben reële professionele capaciteiten in tal van beroepen. Door een blinde of slechtziende persoon op te nemen in uw onderneming, geeft u aan uw bedrijf een positief en gedurfd imago. Bij het aanwerven van een blinde of slechtziende persoon geniet u van financiële hulp van de publieke overheden (compensatiepremie gelinkt aan het rendement, tussenkomst voor de aanpassing van de werkpost). De Brailleliga informeert en ondersteunt u gedurende het ganse aanwervingsproces. 13

DE WITTE STOK

Ondernemingen kunnen blinde en slechtziende personen ook helpen door acties van de Brailleliga te sponsoren en door financiële of materiële giften te doen (computers, meubilair, ...). Te volgen voorbeelden: • De bedrijven Partena, Groep Arco, Ernst & Young, Eurest Compass Group en de Stad Namen hebben blinde of slechtziende personen aangeworven. Ze vonden dit allemaal een verrijkende ervaring. Vijf voorbeelden van een geslaagde professionele integratie, bekijk hun getuigenis in de film ‘Werkgevers aan het woord’ op onze website: www.weekbrailleliga.be of op Youtube. • Voor de officiële opening van zijn nieuwe lokalen suggereerde het architectenbureau Room 07 aan de gasten om geen flessen wijn, bloemen of pralines mee te brengen maar eerder te kiezen voor een gift ten voordele van de Brailleliga. De boodschap is bij vele genodigden aangekomen. De ontvangen giften zullen gebruikt worden om de activiteiten te financieren die in het nieuwe lokale huis van Leuven zullen georganiseerd worden. • Het bedrijf Euler Hermes is onlangs verhuisd en heeft haar oud meubilair evenals flatscreens aan de Brailleliga geschonken. Voor onze vereniging is dit een substantiële besparing en met de financiële middelen die we hiermee besparen kunnen we onze dienstverlening aanbieden aan een groter aantal blinde en slechtziende personen. 14

DE WITTE STOK

• De farmaceutische firma Novartis heeft de praktische gids «Visuele beperking bij senioren: bewaar uw autonomie, leer technische hulpmid delen gebruiken» gefinancierd die de Brailleliga samen met Uitgeverij Vivio gerealiseerd heeft. De gids werd breed verspreid en is een concrete hulp voor zeer veel oudere personen die geconfronteerd worden met het verlies van hun zicht. Ook handelaars kunnen initiatieven nemen ten voordele van hun klanten met een visuele handicap. Te beginnen met het dusdanig inrichten van handelsruimtes dat het makkelijk is om er zich in te verplaatsen en met een zo leesbaar en contrasterend mogelijke signalisatie. Let goed op waar voorwerpen op de weg geplaatst worden: banken, promotieborden, draaispitovens, vuilnisbakken, tafels en stoelen, ... Het kunnen gevaarlijke obstakels zijn voor blinde personen. Weet ook dat het verboden is om de geleidehond van een persoon met een visuele beperking de toegang te ontzeggen tot een publieke ruimte. Er zijn enkele uitzonderingen (de zone waar men blootsvoets loopt in een zwembad, verzorgingsruimtes in ziekenhuizen, gevangenissen, ...), maar gelieve in alle andere gevallen de geleidehonden goed te onthalen, hun baasjes hebben hen nodig! Handelaars kunnen hun tarieven, 15

DE WITTE STOK

menu’s, openingsuren, ... in grootletterdruk of in braille voorzien. Restaurants, cafés en hotels kunnen een opleiding voorzien voor hun medewerkers zodat ze op een adequate manier hun klanten met een visuele beperking kunnen ontvangen en helpen.

Te volgen voorbeelden: • Q u i c k , McDonald’s, Altro Mondo, La Maison du Cygne, Amadeo, Hotel le Dôme, het Windsor Hotel, ... beschikken over menu kaarten in grootletterdruk en/of in braille. Dat is al een mooi begin! • Een tijdje geleden is een blinde dame tegen de bloembakken gebotst die de voorgevel van de pizzeria van Antonio B. sierden. Gelukkig kwam ze er met de schrik vanaf! Antonio neemt sindsdien het risico niet meer om het voetpad in te palmen en heeft aan zijn buurvrouw gevraagd om hetzelfde te doen. • De chef-koks Felix Alen, Olivier Bourguignon, Carlo De Pasacle, Jeroen De Pauw, Jeroen Meus, Albert Verdeyen en Laury Zioui zijn welwillend de uitdaging 16

DE WITTE STOK

•

van de Brailleliga aangegaan: een blinde kookwedstrijd. Zij hebben geblinddoekt gekookt in duel met een blinde persoon. Een gekruide manier om onze vereniging te helpen met het uit de weg ruimen van de vooroordelen omtrent de visuele handicap! BNP-Paribas-Fortis en Fintro hebben werk gemaakt van de installatie van geldautomaten met stembegeleiding. Er zijn momenteel 850 automaten beschikbaar op ongeveer 620 verschillende locaties in het land. Ze zijn eenvoudig in gebruik, men moet enkel een hoofdtelefoon aansluiten op de verdeler en de instructies van de stembegeleiding volgen. Een aanpassing die gewaardeerd wordt door blinde en slechtziende personen.

Een beter begrip van de visuele handicap leidt tot een respectvollere relatie met de persoon die er door getroffen is. Idealiter zou men dit vanaf de kindertijd al moeten leren. Daarom nodigt de Brailleliga leerkrachten uit om het thema blind- en slechtziendheid aan bod te laten komen bij hun leerlingen. We bieden hen daarvoor verschillende mogelijkheden aan: een geleid bezoek aan de Brailleliga met een inleefmoment en zintuiglijke ervaringen, een bezoek aan het Braillemuseum, het gratis ontlenen van de BrailleBox, een koffer voor de leerkrachten van de lagere school met een pedagogisch dossier en verschillende voorwerpen om op een concrete en ludieke manier uit te leggen wat blindheid, slechtziendheid, braille, technische hulpmiddelen, ... zijn. 17

DE WITTE STOK

Ook andere spelers in het lokale leven kunnen een gebaar doen ten aanzien van blinde en slechtziende personen: culturele instellingen, de medische wereld, de rusthuizen, de ziekenfondsen, de verenigingen, de service clubs, de notarissen, ... Wij hopen dat zij allemaal, tijdens en ook nog na onze campagne, een klein of groot gebaar zullen stellen ten voordele van de blinde en slechtziende personen van hun gemeente. Wij danken hen daar nu alvast voor.

De Brailleliga opent haar deuren in Leuven! Op 27 september zal de Brailleliga overgaan tot de officiële opening van haar nieuwe lokale huis te Leuven en dit in aanwezigheid van tal van genodigden, waaronder de Vrienden van Willy Berler. Het is dankzij hen dat de Brailleliga dit huis heeft kunnen aanschaffen en inrichten. Dankzij dit huis zullen we beter aan de verwachtingen van de blinde en slechtziende personen uit de regio kunnen tegemoetkomen. In 1999 heeft de Brailleliga haar lokaal implantatieplan opgestart in het ganse land. Het was de bedoeling om de dienstverlening dichter bij de personen met een visuele beperking te brengen. Verplaatsingen zijn voor hen immers dikwijls moeilijk. Naast haar zetel in Brussel biedt de Brailleliga momenteel haar diensten ook aan in Antwerpen, Charleroi, Gent, Hasselt, Kortrijk, Libramont, Luik, Namen en dus vanaf nu ook in Leuven. Er is ook een antenne in Geel en binnenkort zal er nog een nieuw lokaal huis zijn deuren openen in Ath. De lokale huizen bevinden zich in de mate van het mogelijke op het 18

DE WITTE STOK

gelijkvloers, in een buurt die goed bediend wordt door het openbaar vervoer en dicht bij een station ligt zodat personen met een visuele handicap er vlot kunnen geraken. Het lokale huis is een ruimte waar plaats is voor het uitwisselen van ervaringen, ontmoetingen, waar socioculturele activiteiten worden georganiseerd, vorming gegeven wordt, ... Personen met een visuele beperking gaan er naar toe om deel te nemen aan diverse activiteiten die er georganiseerd worden: – In de Brailleclubs komen personen met een visuele beperking gedurende een dag samen om deel te nemen aan verschillende manuele, creatieve of ludieke activiteiten. De deelnemers maken er een maaltijd klaar en genieten daar samen van. De Clubs zijn een gelegenheid om ervaringen te delen met andere blinde of slechtziende personen, om mekaar te stimuleren, elk met zijn respectievelijke capaciteiten, en om handigheid en creativiteit verder te ontwikkelen. – Tijdens de culturele animaties bieden we aan de blinde en slechtziende personen uit de regio concerten, theaterstukken, voordrachten, ... aan. – In het lokale huis worden individuele of groepsvormingen rond verplaatsings-technieken, braille, koken, ... gegeven, – De permanentie van de Sociale dienst is er tweemaal per week verzekerd en helpt personen met een visuele handicap meer bepaald bij het bekomen van sociale en fiscale voordelen die aan personen met een handicap worden toegewezen. Het lokale huis van de Brailleliga in Leuven: Fonteinstraat 133 – 3000 Leuven, tel. 016 20 37 97. Permanentie Sociale dienst: elke woensdag en vrijdag, van 9u tot 12u. 19

DE WITTE STOK

ZE HEEFT EEN WITTE STOK… EN TOCH ZIET ZE? Gewapend met haar witte stok baant Vinciane zich voorzichtig een weg op het metroperron. Ze vraagt aan een reiziger het nummer van de volgende metro, dat bovenaan op een lichtpaneel verschijnt. Na twee minuten wachten stapt ze op, gaat ze zitten en slaat ze haar krant open… onder de sceptische blikken van de andere passagiers. Want is deze vrouw wel echt blind? Het grote publiek associeert de witte stok nog altijd sterk met blindheid, terwijl het helemaal niet klopt dat zo’n stok exclusief voorbehouden is voor blinde personen. Hij wordt immers ook gebruikt door slechtziende personen. Nu wordt het toch wel wat ingewikkelder, niet? Mensen met een normaal zicht kunnen zich immers perfect voorstellen wat “volledige” of “totale” blindheid betekent, maar “slechtziendheid” blijft voor velen een vrij… troebel concept. Wat betekent “slechtziendheid” dan precies?

Een handicap met verschillende facetten. Er bestaan verschillende soorten visuele handicaps, net zoals er ook verschillende oogziekten zijn. Zo kan iemand met een sterke bijziendheid weliswaar alles zien, maar wel heel wazig, en kan hij voorwerpen in de verte niet onderscheiden. Zelfs met de nodige correcties (bril, lenzen) heeft hij 20

DE WITTE STOK

moeite om zich te verplaatsen of te lezen. Andere aandoeningen, zoals LMD (leeftijdsgebonden maculaire degeneratie), tasten het centrale gezichtsvermogen aan, doordat er zich geleidelijk een zwarte vlek vormt in het midden van het gezichtsveld. De patiënt kan niet meer zien wat er in het centrum van zijn gezichtsveld ligt, maar behoudt wel zijn randzicht. Lezen wordt moeilijk, en hij moet zijn visuele gewoonten veranderen om zich alleen te kunnen verplaatsen. De witte stok vormt daarbij een waardevol hulpmiddel, vooral om automobilisten en voetgangers erop te wijzen dat de persoon in kwestie slechtziend is. Omgekeerd tasten ziekten zoals glaucoom het perifere gezichtsvermogen (randzicht) aan, waardoor het zicht zich geleidelijk beperkt tot een kleine opening in het centrale gezichtsveld. In dat geval is een witte stok nodig om hindernissen op te sporen en zich te oriënteren. Toch is het in vele gevallen nog mogelijk om te lezen, zelfs de kleine letters, of om details onderscheiden, iets waarover de omgeving zich soms verbaast. Deze paar voorbeelden geven een idee van

Normaal zicht

Cataract

LMD

Retinitis pigmentosa

Oogzenuw ontsteking

21

DE WITTE STOK

het grote aantal oogaandoeningen. Hoe erg de handicap die daaruit voortvloeit is, hangt ook af van de leeftijd en de persoonlijkheid van de persoon en van de manier waarop hij met zijn handicap omgaat. De houding en de reacties van de omgeving hebben eveneens een bepalende invloed. Een visuele handicap is immers ook altijd een sociale handicap, meer bepaald door de ongepaste houding van diegenen die geregeld of toevallig in contact komen met personen met een handicap. Een gebrek aan informatie en vooroordelen zijn hiervan meestal de oorzaak. Slechtziende personen die nog in staat zijn om hun restzicht te gebruiken, komen vaak in situaties terecht die tot onbegrip en misverstanden leiden. Soms krijgen ze zelfs te maken met agressieve reacties als ze een witte stok dragen, omdat ze als valse blinden beschouwd worden. U kunt zich hier maar beter van bewust zijn! Hier enkele situaties om in het achterhoofd te houden, kwestie van misverstanden te vermijden: • Slechtziende pesonen kunnen u in sommige gevallen nog altijd zien als ze met u praten, zonder evenwel uw gezichtsuitdrukking te kunnen waarnemen. Beperk u dus niet tot een glimlach of gefronste wenkbrauwen als u hen antwoordt. • Sommige slechtziende personen kunnen u niet herkennen als ze u tegenkomen op straat, zelfs niet als ze een bril dragen. Denk dus zeker niet dat ze u negeren! • Net als Vinciane, over wie we het in het begin van dit artikel hadden, gebruiken slechtziende personen soms een witte stok als ze zich verplaatsen, ook al zien ze eigenlijk nog genoeg om bijvoorbeeld een boek of krant te lezen. Die stok dient om obstakels op te sporen, zoals een stoeprand, een paaltje, een niveauverschil, … Hij moet ook de aandacht van de andere weggebruikers vestigen op hun visuele handicap, zodat ze, indien nodig, hun gedrag kunnen aanpassen. Houd daar rekening mee om ongevallen te voorkomen! 22

DE WITTE STOK

De witte stok: voor wie? Het is goed om eraan te herinneren dat, krachtens de wet van 25 december 2006, alle personen met een visuele handicap van minstens 60 % (volgens de officiële Belgische invaliditeitsschaal) of met een voorschrift van een erkende revalidatieoogarts, een witte stok mogen gebruiken. Deze nieuwe wet schaft meteen de gele stok af die vroeger was voorbehouden voor slechtziende personen, maar die te weinig bekend was bij het grote publiek en bijgevolg als vrij nutteloos werd beschouwd. Voortaan is de witte stok het enige geldige symbool van blindheid en slechtziendheid. Volgens de wet van juli 2005 betreffende de administratieve vereenvoudiging hoeven gebruikers van de witte stok geen vergunning meer aan te vragen bij de gemeenteadministratie. Het is aan de hulporganisaties voor blinde en slechtziende personen om na te gaan of de persoon die een aanvraag indient, voldoet aan de toekenningsvoorwaarden.

Voor een heldere kijk. Slechtziende personen zitten in een heel oncomfortabele situatie: geprangd tussen “zien” en “niet zien”. Het valt zeker niet mee om dag in dag uit om te gaan met dit dubbelzinnige statuut. Om nog maar te zwijgen van het dreigende 23

DE WITTE STOK

geleidelijke verlies van het restzicht, wat onvermijdelijk tot blindheid leidt. Veel van deze personen gaan gebukt onder de blik van anderen en aarzelen dan ook om hun witte stok te gebruiken – al zou die nochtans nuttig zijn – uit angst gestigmatiseerd te worden of als een blinde te worden beschouwd. Het gebeurt ook dat de naaste omgeving van slechtziende personen hen door gebrek aan informatie overbeschermt en behandelt alsof ze volledig blind zijn. Op die manier verhinderen ze hen om hun resterend gezichtsvermogen ten volle te benutten. Vandaar dat het nodig is om meer begrip te ontwikkelen en te promoten voor de problematiek van de visuele handicap in al zijn diversiteit, om op die manier barrières te doorbreken en een heldere kijk te krijgen op diegenen die alle dagen moeite doen om te leven met een onbegrepen handicap en soms ten onrechte als “veinzers” en “nepblinden” bestempeld worden. Opdat de witte stok voor alle slechtziende personen die er gebruik van maken, een comfortabel instrument wordt en een teken van erkenning, dat niet langer achterdocht, maar empathie oproept en zelfs uitnodigt tot contact. Zo kunnen Vinciane en alle slechtziende personen die zich verplaatsen met een witte stok, hun krant openslaan op de bus of in de metro, zonder op de idiote vraag te botsen: “Dat is raar, ze draagt een witte stok en toch ziet ze?”.

GETUIGENISSEN: Paul is slechtziend en zit een boek te lezen op de tram. Hij staat recht om af te stappen en plooit zijn stok uit. Een passagier bijt hem toe: “Zeg, doe niet alsof!”. Paul stapt van de tram zonder te reageren, waarop de man hem door de open deur nog toeroept: “Veinzer!”. Paul, wiens gezichtsvermogen aangetast is door pigmentaire retinitis, getuigt: “Ze hebben me al van alles verweten: nepblinde, valsspeler, goede toneelspeler. Ik kan begrijpen dat mensen zich vragen stellen bij 24

DE WITTE STOK

iemand als ik, die een witte stok gebruikt, maar stevig doorstapt en leest op het openbaar vervoer. Moet ik daarom mijn gedrag veranderen, om niet door iedereen beschimpt te worden? Gelukkig zijn er ook mensen die begripvol reageren en met wie dit bespreekbaar is”. “Ik zie niet genoeg om mij te verplaatsen, maar kan wel nog een beetje lezen”, vertelt Aurélie. “Dus als ik met mijn witte stok op de bus stap, denkt iedereen dat ik blind ben. Ik durf mijn krant in grootletterdruk niet lezen, anders denken de mensen dat ik doe alsof.” Mevrouw X gaat naar de winkel om thee te kopen. De verkoopster ziet haar binnenkomen met haar stok en spreekt haar toe als een kind. Mevrouw X wil haar thee kiezen, neemt verschillende pakjes vast en haalt haar loep boven, waarop de zaakvoerder nijdig opmerkt: “Zeg, wat zoekt u precies? Voert u misschien een controle uit? Doet u alsof u blind bent?”. «Als je als slechtziende uiterst voorzichtig in de trein klimt met je witte stok en vervolgens op de trein iets begin te lezen, voelen medereizigers zich bedrogen.»1

1 Geertje De Ceuleneer, Ontmoetingen in het donker. Kijken door de ogen van blinden en slechtzienden, Leuven, 2008, bl. 187.

25

DE WITTE STOK

TOMBOLA : WAAG UW KANS EN HELP HEN (OPNIEUW) ZELFSTANDIG DOOR HET LEVEN TE GAAN! Onze jaarlijkse Tombola is aan haar 62ste editie toe! Door eraan deel te nemen, biedt u niet alleen een directe, concrete en nuttige hulp aan blinde en slechtziende personen, maar maakt u ook nog eens kans op talrijke prijzen, en wie weet, zelfs op de hoofdprijs van 75.000 euro in Staatsfondsen. U wordt misschien één van de gelukkige winnaars van één van de 5.937 prijzen van dit jaar? Staatsfondsen, audiovisuele uitrusting, huishoudelektro, tuingereedschap, aankoopbonnen, reischeques, … er is voor elk wat wils! Onze prijzen zijn nieuw, kwaliteitsvol en met garantie. U kan de lijst van de prijzen en het reglement van onze Tombola terugvinden op onze website: www.braille.be. U kan deze ook telefonisch opvragen bij Mevrouw Tombola via het nummer 02 533 33 32.

Numeriek fototoestel

reischeque

Hogedrukreiniger

flatscreen TV

26

GPS

DE WITTE STOK

Robotstofzuiger Multifunctionele keukenrobot

Ipad

Hoe deelnemen? Stort het gewenste bedrag op rekeningnummer BE10 0003 0019 6004 – BPOTBEB1 dat uitsluitend voor de Tombola gereserveerd is, met duidelijke vermelding van uw naam en adres. De biljetten zullen u dan binnen de 3 weken met de post opgestuurd worden. Prijs: 1 biljet: 1 boekje: 2 boekjes: 3 boekjes: 4 boekjes:

3,40 euro (2,40 euro + 1 euro*) 13 euro (12 euro + 1 euro*) 25 euro (24 euro + 1 euro*) 37 euro (36 euro + 1 euro*) 49 euro (48 euro + 1 euro*)

* Verzendingskosten voor de biljetten, de resultaten van de trekking van de Tombola en de oproep voor de Tombola 2013.

Vanaf 5 boekjes (60 euro), geen verzendingskosten meer. 1 boekje = 5 biljetten + 1 biljet gratis, dus 6 winstkansen! Er kunnen ook biljetten gekocht worden op de hoofdzetel van de Brailleliga, Engelandstraat 57 te 1060 Brussel en dit tot op de dag van de trekking 10/12/2012 om 12u. 27

DE WITTE STOK

Uiterste inschrijvingsdatum via overschrijving: 03/12/2012. Publieke trekking: 10/12/2012 om 15u op de hoofdzetel van de Brailleliga, onder toezicht van Meester Bernard Labranche, gerechtsdeurwaarder. De lijst met de winnende nummers zal ook geconsulteerd kunnen worden op onze website (www.braille.be) vanaf half december. Nieuw dit jaar: de winnaars (met uitzondering van de troostprijzen) zullen persoonlijk per brief verwittigd worden. De lijst met winnende nummers zal tevens aan alle deelnemers worden verstuurd eind december 2012.

De winnaars van de speciale trekking Trouwe Deelnemers 2011

Belangrijk bericht: • Gebruik enkel het rekeningnummer BE10 0003 0019 6004 – BPOTBEB1 voor de aankoop van uw Tombolabiljetten. Gebruik voor giften het rekeningnummer BE11 0000 0000 4848 – BPOTBEB1. Enkel giften, vanaf 40 €, geven recht op een fiscaal attest. • Stortingen voor de Tombola, die wij ontvangen na 03/12/12 zullen beschouwd worden als giften, tenzij u om terugbetaling vraagt voor 01/01/13. • De Brailleliga respecteert nauwgezet de anonimiteit van haar schenkers. Zij deelt hun gegevens niet mee aan andere verenigingen of personen. • We kunnen het niet genoeg herhalen: laat u niet misbruiken door oneerlijke personen. De Brailleliga verkoopt niets, noch van deur tot deur, noch op de openbare weg. 28

DE WITTE STOK

Contact Voor alle vragen over onze Tombola, kan u bellen naar het nummer 02 533 33 32. U kan ons ook via e-mail een boodschap sturen: [email protected] of per brief: Brailleliga – Tombola, Engelandstraat 57 – 1060 Brussel.

Wat zullen wij met de opbrengst doen? Door aan onze Tombola deel te nemen, steunt u onze gratis diensten ten voordele van blinde en slechtziende personen. Dit jaar zullen wij de opbrengst gebruiken om mensen met een visuele beperking te helpen bij het behouden of het herwinnen van hun zelfstandigheid in het dagelijks leven. Lezen, schrijven, zich verplaatsen, koken, of zich aankleden, … de meest eenvoudige dingen worden een hele uitdaging wanneer men blind of slechtziend is. Wanneer men het zicht verliest, moet alles opnieuw en op een andere manier aangeleerd worden. Hoe kiest men kleren die bij elkaar passen, hoe kan men veilig een maaltijd bereiden, hoe scheert men zich zonder zich te verwonden, hoe vindt men de weg naar de bakker? Op al die vragen biedt de Brailleliga al sinds 1922 een antwoord. Dankzij mobiliteits-, kook- of braillelessen ondersteunt de Brailleliga meer dan 13.000 blinde en slechtziende personen bij het behouden of herwinnen van hun zelfstandigheid in het dagelijks leven en het terugvinden van hun zelfvertrouwen. Onze diensten spannen zich heel hard in om deze diensten gratis aan te bieden aan deze personen, maar de middelen hiervoor ontbreken. Door deel te nemen aan onze 62ste Tombola, steunt u hen op een directe, concrete en nuttige manier. Bedankt voor uw vrijgevigheid! 29

DE WITTE STOK

CORNEATRANSPLANTATIE MET STAMCELLEN. Elk jaar reikt de Stichting Brailleliga prijzen uit aan jonge Belgische onderzoekers in de oogheelkunde. De winnaars worden door het FRO (Fonds voor research in oftalmologie) geselecteerd. In 2009, het jaar van de tweehonderdste verjaardag van Louis Braille, werd een speciale Prijs Louis Braille ter waarde van 75.000 euro uitgereikt aan het project van dokter Nadia Zakaria, samen met Tine Possemiers en professor Marie-José Tassignon. Met hun onderzoek willen ze corneatransplantaties verbeteren. En wat zijn de resultaten? De cornea (het hoornvlies) is een transparante structuur die het oog beschermt en het licht bundelt zodat beelden de retina kunnen bereiken. Door een vertroebeling van de cornea verandert het gezichtsvermogen en kan er blindheid ontstaan. Op dat moment is een transplantatie van de cornea meestal de beste oplossing.

In vergelijking met transplantaties van andere organen is er bij de transplantatie van het hoornvlies weinig sprake van afstoting. Dat heeft vooral te maken met het feit dat er op het hoornvlies geen bloedvaten aanwezig zijn. Het bloed kan dus geen getransplanteerd corneaal weefsel bereiken, waardoor het immuunsysteem het transplantaat beschouwd als een lichaamsvreemd element. Als gevolg van genetische defecten, ziekte of trauma daalt echter 30

DE WITTE STOK

het aantal stamcellen van het hoornvlies en ontstaat er een abnormale corneale architectuur met nieuwgroei van kleine bloedvaten. Door dat tekort aan stamcellen zijn de hoornvliezen troebel met een zichtbare overgroei van bloedvaatjes, die als een groot risico voor afstoting bij hoornvliestransplantatie worden beschouwd. Daarom blijven die cornea’s dikwijls onbehandeld en wordt aan de patiënten verteld dat er niet veel kan worden gedaan om het oog nog te redden. Uiteindelijk leggen ze er zich dan maar bij neer dat hun gezichtsvermogen niet meer zal verbeteren.

Waaruit bestaat het onderzoeksproject? Sinds de ontdekking van stamcellen in het oog in de vroege jaren 1990, wordt er meer en meer onderzoek gedaan naar hoe die cellen de normale architectuur van het hoornvlies kunnen behouden. Corneale stamcellen zijn uniek omdat ze zich gedurende lange periodes snel kunnen vermenigvuldigen, en op die manier voorkomen dat bloedvaatjes van de omliggende weefsels over het hoornvlies groeien. In 2008 startte het Departement Oogheelkunde van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA) een klinische studie naar de transplantatie van corneale stamcellen op het corneaal stamceldeficiënt oog van patiënten. Die stamcellen worden verkregen door een kleine biopsie (2 mm) te nemen van het gezonde oog van de patiënt zelf, of van het oog van een familielid met overeenkomende weefselstructuur. Gedurende twee weken wordt de biopsie in het laboratorium gekweekt tot ze een diameter van 11 mm heeft. Daarna wordt het transplantaat op het zieke oog getransplanteerd, en volgt de oogarts de patiënt gedurende 1 jaar strikt op. Na die periode is het mogelijk om een conventionele hoornvliestransplantatie uit te voeren en op die manier de functie van het oog verder te verbeteren (Fig. 1). De getransplanteerde stamcellen blijven in het buitenste deel van het hoornvlies, waar ze de stamcelpopulatie in stand houden en voorkomen dat bloedvaatjes over het nieuwe hoornvlies groeien. 31

DE WITTE STOK

Beoogde resultaten. Momenteel hebben 18 patiënten deze transplantatie ondergaan. Bij 12 patiënten was ze succesvol: een slaagkans van 67 %. Na afloop van de klinische studie zal het klinisch protocol aangepast worden om de slaagkansen nog te vergroten. Het kan dan worden erkend door het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG), om daarna aangenomen te worden als heelkundige ingreep, terugbetaald door het Rijksinstituut voor Ziekte en Invaliditeit (RIZIV). Dankzij deze techniek zullen op termijn jaarlijks heel wat patiënten behandeld kunnen worden.

Figuur 1. Ogen met corneale stamceldeficiëntie ten gevolge van een infectie (A), een genetische oorzaak (D: aniridie = afwezigheid van de iris), en trauma’s ten gevolge van een chemische verbranding (G). Foto’s B, E en H: dezelfde ogen na corneale stamceltransplantatie. Foto’s C, F en I: één jaar na de corneale stamceltransplantatie en getransplanteerd met een conventioneel corneatransplantaat.

32

DE WITTE STOK

ZELFSTANDIGHEIDSSTAGE AAN ZEE. Alle hens aan dek en iedereen richting Noordzee! Begin juli konden 16 blinde en slechtziende kinderen tussen de 6 en de 12 jaar, dolle waterpret beleven en tal van nieuwigheden ontdekken tijdens de jaarlijkse zelfstandigheidsstage aan zee. Schoenveters knopen, een t-shirt opvouwen, tandpasta aanbrengen, een boterham smeren, … het zijn dagelijkse handelingen die voor kinderen met een visuele beperking niet vanzelfsprekend zijn. Bijgestaan door gespecialiseerde begeleiders van de Brailleliga en ver van de dagelijkse familiale omgeving, leerden ze tijdens deze zeestage spelenderwijs hun zelfstandigheid op te bouwen, zich aan te passen aan een nieuwe omgeving, ontmoetten ze er andere speelkameraadjes met eenzelfde handicap en 33

DE WITTE STOK

konden ze er tal van buitengewone avonturen beleven. Zo konden ze onder meer dolfijnen en uilen betasten, een brandweerslang bedwingen, en een wedstrijdje rijden met een go-cart. De kinderen keerden zelfstandiger en fier naar huis terug, met een hoofd vol leuke herinneringen en broekzakken vol zand! Met dank aan Boudewijn Seapark en aan de brandweerkazerne van De Haan voor hun trouwe steun.

34

DE WITTE STOK

AFSPRAAK IN UW STREEK. De Brailleliga is het hele jaar door aanwezig op tal van evenementen met een diversiteit aan thema’s: vrije tijd, zelfstandigheid, handicap, werk, gezondheid, ... Doel: het publiek informeren over de diverse gratis diensten van de Brailleliga, waarvan personen met een visuele beperking gebruik kunnen maken, alsook het sensibiliseren van bezoekers door middel van zintuiglijke activiteiten.

WE WAREN ERBIJ! 15 tot 22 juli, Gent. Tijdens de Gentse Feesten werden diverse ludieke inleefsessies voor kinderen georganiseerd op onze stand. Zo konden ouders geblinddoekt het gezichtje van hun kind grimeren in een tijger, een clowntje of een vlinder. De ideale gezinsuitstap!

35

DE WITTE STOK

27 tot 30 juli, Libramont. De Brailleliga was aanwezig op de grootste landbouwbeurs van het land. Tal van geblinddoekte animaties werden er georganiseerd voor groot en klein: de reuze vierop-een-rij, een mobiliteitsparcours, geblinddoekte grimage, ... 11 augustus, Hasselt. Jullie waren alweer massaal aanwezig op onze stand tijdens het muziekfestival voor de 55-plussers... het alom gekende RimpelRock! De bezoekers werden er geïnformeerd omtrent de leeftijdsgebonden oogaandoening LMD. 31 augustus en 1 september. In de Abdij van Aulne, in het kader van het Festival ‘Scène sur Sambre’, konden de festivalgangers hun zintuigen op een andere manier ontdekken: hun reuk- en tastzin werden op de proef gesteld, en tal van andere geblinddoekte spelletjes werden gespeeld. Van 3 tot 15 september aan de Kust: De senioren werden geïnformeerd omtrent Leeftijdsgebonden Maculadegeneratie (LMD). Met deze actie wenst de Brailleliga meer bekendheid te geven aan deze oogziekte, en trachten wij senioren te motiveren om tijdig hun oogarts te raadplegen van zodra de eerste tekenen van een verminderd zicht optreden. 11 september, Lichtervelde. De Brailleliga was aanwezig op Visuu Activa, een hulpmiddelenbeurs voor blinde en slechtziende personen. 16 september, Eupen. Op de markt van Saint-Lambert konden bezoekers deelnemen aan twee originele activiteiten: geblinddoekt een boterham smeren en geblinddoekt tekenen met behulp van geurstiften. 36

DE WITTE STOK

WE ZULLEN ER ZIJN! Oktober. De Brailleliga is aanwezig op het Voedingssalon in Brussel met een originele gastronomische specialiteit... We organiseren er een geblinddoekt kookduel tussen een blinde amateurkok en een geblinddoekte chefkok! Spanning verzekerd! 2 en 3 oktober. Afspraak op onze stand tijdens de sportieve Senior Games in Blankenberge. De senioren zullen ook hier geïnformeerd worden omtrent LMD. 12 tot 14 oktober. De Brailleliga is aanwezig met een LMD-stand op de Actief 50-beurs te Genk. Van 18 tot en met 20 oktober. Afspraak op BrailleTech, de Hulpmiddelenbeurs voor personen met een visuele beperking. De beurs vindt plaats in de hoofdzetel van de Brailleliga, Engelandstraat 57 te 1060 Brussel. Het is de gelegenheid bij uitstek om tal van hulpmiddelen te ontdekken, te testen en te vergelijken die het lezen, schrijven, communiceren, koken, zich verzorgen, enz. vereenvoudigen wanneer men slecht of niet ziet. De toegang tot de beurs is gratis en de beurs is geopend van 10u tot 16u30. Meer info vindt u terug in de zalmroze middenpagina’s, of op www.braille.be. 37

DE WITTE STOK

November. Week van de Smaak te Leuven. 28 tot 30 november. Tijdens het congres Ophtalmologica Belgica in Brussel zal de Brailleliga oftalmologen en andere professionals in het domein van de ooggezondheid informeren omtrent de gratis diensten die de Brailleliga biedt aan blinde en slechtziende personen. De Stichting Brailleliga zal tevens prijzen uitreiken aan jonge onderzoekers in de oogheelkunde. 21 tot 25 november. Bent u reeds op de hoogte van wat LMD (Leeftijdsgebonden maculadegeneratie) precies inhoudt? Ontdek het antwoord op deze en andere vragen omtrent leeftijdsgebonden oogaandoeningen tijdens de Zenithbeurs te Brussel. 5 november in het Paleis voor Schone Kunsten in Brussel. De Brailleliga zal aanwezig zijn tijdens het Salon van het Testament. 7 tot 16 december. Afspraak op het Voedingssalon te Antwerpen. Neem deel aan onze geblinddoekte degustatie en maak uw zintuigen wakker: ontdek welke smaken u proeft, welke geuren u ruikt en welke voedingsmiddelen u aanraakt. 3 december. De Brailleliga nodigt u uit om tijdens deze Internationale dag van personen met een handicap de badge 03/12 op te spelden. Dit symbool, dat vorig jaar werd ontwikkeld, herinnert er ons allen aan dat iemand met een handicap in de eerste plaats een persoon is in plaats van een gehandicapte, en dat «ieder mens vrij en gelijk wordt geboren qua waardigheid en rechten». Door het dragen van deze badge op 3 december geeft u zichtbaarheid aan deze dag en vestigt u de aandacht op hetgeen nog dient verwezenlijkt te worden om de vooroordelen en discriminatie ten opzicht van personen met een handicap te laten verdwijnen. Aarzel niet om deze badge op te halen in één van onze lokale huizen, of aan het onthaal van onze hoofdzetel te Brussel! 38

DE WITTE STOK

DE VRIJWILLIGERSHOEK. Nationale barbecue: wij waren vertegenwoordigd! Op vrijdag 20 juli 2012, de vooravond van de nationale feestdag, waren bijna 200 vrijwilligers vanuit heel België ingegaan op de uitnodiging van de Eerste Minister Elio Di Rupo om mee te genieten van een barbecue in zijn woonplaats te Lambermont. Een delegatie van de Brailleliga was eveneens aanwezig. Via dit initiatief wenste onze Premier hulde te brengen aan 1,5 miljoen personen in ons land die regelmatig een deel van hun tijd en energie besteden aan wat hun nauw aan het hart ligt. «U vertegenwoordigt hier het beste van het beste op vlak van inzet en vrijgevigheid» verklaarde hij. «Of het nu gaat om de strijd tegen armoede, om onderwijs, gezondheidszorg, bijstand aan personen, de jongeren, het milieu, cultuur of sport, u levert een essentiële bijdrage aan de werking van ons land. (...) U zorgt voor de samenhang in ons land en zorgt ervoor dat onze burgers deel uitmaken van het sociale leven.» En om te besluiten: «U speelt meer dan ooit een belangrijke rol. De crisis en het toenemende individualisme zetten de meest kwetsbaren in onze maatschappij onder druk. Bovendien kunnen onze overheidsdiensten en onze sociale zekerheid, die nochtans zeer efficiënt georganiseerd zijn, deze uitdagingen niet alleen het hoofd bieden. Wij rekenen op u om de sociale link mee in stand te houden, u speelt hierin een onvervangbare rol. Ik wil u aanmoedigen om u te blijven inzetten voor die concrete, dagdagelijkse solidariteit die onze samenleving menselijker maakt.» In een warme en sympathieke sfeer (waarvoor we onze Eerste Minister hartelijk danken) deelden de vrijwilligers nadien hun ervaringen rondom 39

DE WITTE STOK

de barbecue. Dit initiatief om vrijwilligerswerk in de bloemetjes te zetten – het eerste in zijn genre in België – werd ten zeerste gesmaakt door de vrijwilligers. Hun reeds grote motivatie om anderen een helpende hand toe te reiken werd hierdoor nog extra versterkt.

Onze delegatie in Lambermont – van links naar rechts: Elio Di Rupo, Madeleine Wouters (vrijwilligster bij de Brailleliga) en haar vriendin Monique Lemmens, Danielle Berlo-Cleeremans en haar echtgenoot Michel Berlo (vrijwilliger en beheerder van de Brailleliga).

Aankondiging vormingsdag vrijwilligers van de Brailleclubs: Op donderdag 13 december 2012 onthalen de vrijwilligers van de Brailleclub van Hasselt al hun collega-vrijwilligers voor alweer de 14de vormingsdag georganiseerd voor de vrijwilligers van de Nederlandstalige Brailleclubs! Een ideale gelegenheid om iedereen weer eens terug te zien, bij te kletsen en nieuwe collega-vrijwilligers te verwelkomen. Dit gebeurt naar aloude 40

DE WITTE STOK

gewoonte bij een kopje koffie of thee met wat lekkers. Je als vrijwilliger ontfermen over een Brailleclub is geen sinecure! Daarom zetten we nog eens op een rijtje wat wel kan en wat niet, en nemen we ruim een uur de tijd om al jullie vragen te beantwoorden. Daarna wordt het culinair genieten... onze Hasseltse vrijwilligers bieden ons een overheerlijke verrassingsmaaltijd aan! De creatieve workshops met Lieselot en Melissa zorgen na de maaltijd voor weer heel wat bruikbare knutseltips waarna we, om af te sluiten, nog even gezellig napraten bij een verfrissend drankje. We verheugen ons er nu al op jullie allemaal weer te ontmoeten!

Oproep aan kandidaat-vrijwilligers: De Brailleliga is op zoek naar vrijwilligers: − voor het omkaderen van creatieve ateliers georganiseerd voor visueel gehandicapte personen te Kortrijk, Gent, Brussel en Leuven. − voor het houden van een informatiestand tijdens evenementen in de regio’s Antwerpen, Brussel, Gent, Hasselt, Kortrijk en Leuven. Voor meer informatie: aarzel niet en bel ons! U kunt hiervoor terecht bij de Dienst vrijwilligerswerk op het nummer 02 533 32 88. Vrijwilligers: jullie brengen dingen in beweging! Alvast bedankt!

41

DE WITTE STOK

ONZE VREUGDE. Ter gelegenheid van hun briljanten bruiloft (65 jaar getrouwd!) organiseerden de heer en mevrouw Jean Baudelet op 1 juli 2012 een groot feest. Ze stelden hun gasten voor om, in plaats van geschenken te geven, een gift te doen aan de Brailleliga. Hun wens: de training van een blindengeleidehond helpen financieren. Met dank aan de vele personen die zich mee inzetten voor dit project. Dankzij hun gulheid kan er binnenkort een nieuwe geleidehond afgericht worden. Al onze gelukwensen aan het echtpaar Baudelet, met wie we alvast een afspraak maken voor hun platina jubileum… tot over 5 jaar!

ONS VERDRIET. Toen Guiseppina Pezzotta afgelopen mei overleed, vroeg haar dochter Adèle Hellofs aan haar familie, vrienden en kennissen om, indien ze dat wensten, als eerbetoon aan haar moeder een gift te schenken aan de Brailleliga, in plaats van bloemen. De familie, die goed weet wat een visuele handicap betekent, reageerde meteen positief. Heel erg bedankt aan al diegenen die een gift deden. Hun bijdrage gaat naar het fonds waarmee de Brailleliga een eerste witte stok kan geven aan personen die blind of erg slechtziend worden. We bieden hierbij aan de familie van mevrouw Pezzotta onze innige deelneming aan.

42

DE WITTE STOK

DANKWOORD. De S.R. Pêche à la Ligne (Koninklijke Vereniging voor Lijnvissers) La Rousse is altijd al sociaalvoelend geweest. Zo ondersteunde ze in haar regio (Dinant) dorpsfeesten, het Sint-Nicolaasfeest enz. Toen ze besliste om haar activiteiten stop te zetten, schonk ze haar vermogen aan verschillende organisaties, waaronder de Brailleliga, met de uitdrukkelijke wens dat ze projecten zouden financieren voor kinderen. Om haar wens in te willigen, besloot onze vereniging om deze milde gift van de S.R. Pêche à la Ligne La Rousse te besteden aan de organisatie van de BrailleDay 2013. De BrailleDay is een groots jaarevenement dat blinde en slechtziende kinderen samenbrengt uit het buitengewoon onderwijs in heel het land. Tijdens deze dag kunnen ze elkaar ontmoeten, nieuwe plekken ontdekken en schitterende avonturen beleven. In naam van onze kinderen: hartelijk dank!

Op ontdekking op de boerderij tijdens de BrailleDay 2012

43

ONDER ONS Nummer 3 / 2012

Juli - Augustus - September.

NIEUWS VAN DE INFORMATIEDIENST VOOR TECHNISCHE AANPASSINGEN.

BrailleTech 2012:en ligne. Demandez votre pension een niet te missen afspraak! De BrailleTech of hulpmiddelenbeurs biedt u elk jaar opnieuw de gelegenheid om kennis te maken met aangepaste hulpmiddelen voor blinde en slechtziende personen: hulpmiddelen voor het dagelijks leven, aangepaste GSM’s, beeldschermloepen, optische loepen, brailleleesregels, spraaksyntheseprogramma’s, vergrotingssoftware, enz. Deze technische hulpmiddelen zijn zowel thuis als op school en op de werkvloer onmisbaar. Ze openen de deur naar informatie en communicatie, en bieden de kans om de informatica in al haar facetten ten volle te benutten. Hierdoor kunnen blinden en slechtziende personen hun zelfstandigheid zoveel mogelijk behouden. De Brailleliga brengt alle Belgische verdelers van aangepast materiaal samen. Een unieke kans om producten te vergelijken en advies in te winnen bij de medewerkers van de Brailleliga. Iedereen is welkom! Alle personen met een visuele beperking en hun omgeving 1

ONDER ONS

zijn welkom op de BrailleTech. De Beurs richt zich ook tot lesgevers, begeleiders, werkgevers, overheidsdiensten, artsen en andere professionals die in contact staan met blinde en slechtziende personen. Infosessies voor blinde of slechtziende personen: Je bent 18 jaar, slechtziend of blind en je staat voor nieuwe uitdagingen. Er zijn heel wat veranderingen op til in je leven: hoe kan de Brailleliga je hierbij helpen? Bestaat er een optische loep om van veraf te kunnen lezen? Bezoekers, geïnteresseerd in deze en andere vragen, kunnen het antwoord vinden tijdens de infosessies die de Brailleliga organiseert. DONDERDAG 18 OKTOBER 2012: 11u00: Optische hulpmiddelen en filterglazen. 12u30: Het belang van de lichtomgeving voor slechtziende personen. VRIJDAG 19 OKTOBER 2012: 11u30: Daisy-boeken - i.s.m Luisterpuntbibliotheek. ZATERDAG 20 OKTOBER 2012: 10u00: Je hebt een visuele beperking en bent 18 jaar of ouder... nieuwe uitdagingen! De Brailleliga kan je helpen. Workshop voor professionelen: ZATERDAG 20 OKTOBER 2012: 10u00: Aankondiging van een visuele handicap als diagnose... en daarna? Een workshop voor oogartsen. Hoe een visuele handicap aankondigen? Welke informatie geven aan de patiënt? Naar wie doorverwijzen? Voor meer informatie over deze workshops: [email protected]. 2

ONDER ONS

Afspraak met de standhouders: Ergra Engelen, Eurobraille, Freedom Scientific, Integra, Koba Vision, LVI, Optelec, Sensotec, Visueel centrum. Zij stellen korte infosessies voor over hun producten (30 minuten tot 1 uur) . Extra: De Brailleshop, met zijn meer dan 500 zorgvuldig geselecteerde voorwerpen die ondersteuning bieden in het dagelijks leven, zal gedurende de volledige periode van de Beurs geopend zijn. Praktische info: Adres: Brailleliga vzw - Engelandstraat 57 - 1060 Brussel T +32 (0)2 533 32 11 - www.braille.be Bereikbaarheid: De BrailleTech is toegankelijk voor personen met een handicap en is gemakkelijk bereikbaar: – Met het openbaar vervoer: de Brailleliga bevindt zich op 250 m wandelafstand van het NMBS-station Brussel Zuid en het metrostation Hallepoort. – Met de wagen: neem de kleine ring tot aan de afrit Zuid (ter hoogte van de spoorwegbrug op de Noord Zuidas). Daar volgt u de richting Bergen en komt u op de Fonsnylaan. De Engelandstraat is de derde straat links. Openingsdagen en -uren: Van 18 tot en met 20 oktober 2012, van 10u tot 16u30. Toegang tot de beurs en deelname aan de infosessies en workshops zijn gratis. 3

ONDER ONS

De BrailleTech wordt georganiseerd met de steun van de Nationale Loterij en het VAPH.

NIEUWS VAN DE BRAILLESHOP.

Solden! Het (Frans!) sprekend polshorloge (ref.n° 020001567) wordt nu aangeboden aan 19,98 euro in plaats van 23,32 euro (batterij niet inbegrepen). Promotie geldig zolang de voorraad strekt, ook tijdens de BrailleTech. Nieuwigheden. In het gamma “One Touch” zijn qua design en praktisch aspect enkele nieuwe keukenbenodigheden te verkrijgen: – Bokaalopener (ref.n° 020001707) ter waarde van 23,38 euro (batterij niet inbegrepen). Plaats het toestel op het deksel, druk op de knop, 4

ONDER ONS

en de rest gebeurt als vanzelf. Het is niet nodig om de bokaal vast te houden. – Blikopener (ref.n° 020001706) ter waarde van 23,38 euro (batterij niet inbegrepen). Geen enkel conservenblik weerstaat deze opener, op voorwaarde dat het blik rond is. Volledig automatisch systeem. – Automatische peper-en-zoutdraaimolen (ref.n° 020001708) ter waarde van 23,38 euro. Een eenvoudige druk op de knop maalt peper, zout of andere kruiden. Origineel en compact design. In hetzelfde gamma vindt u een mandoline (ref.n° 020001709, prijs: 23,38 euro) en een flesopener (ref.n° 020001704, prijs: 24,71 euro).

Opgelet: de Brailleshop is uitzonderlijk gesloten op woensdag 17 oktober (opbouw van de BrailleTech). Voor de rest blijven wij geopend van maandag tot en met donderdag van 10u00 tot 12u00 en van 13u30 tot 16u00.

5

ONDER ONS

NIEUWS VAN DE SOCIALE DIENST.

Directie-Generaal voor Personen met een Handicap: Verandering bereikbaarheid callcenter (0800 987 99). Vanaf 4 juni is het callcenter enkel nog enkel bereikbaar tussen 8u30 en 13 uur. Het is de bedoeling om tijdens deze uren vooral vragen van de personen met een handicap en hun naasten te beantwoorden. Voor de professionelen worden andere kanalen voorzien, zodat er meer tijd vrij komt voor de gebruikers. U kunt het Ministerie Sociale Zaken, Directie-Generaal voor Personen met een Handicap bereiken via volgende kanalen: Mail: [email protected] - Telefoon: 0800 987 99 Online: via www.handiweb.be of via de permanentie van de Sociale dienst. Nieuwe maatregelen voor betere toegang tot gezondheidszorg. De ministerraad heeft enkele maatregelen goedgekeurd die op termijn de factuur voor een ziekenhuisopname van chronisch zieken en mensen met een laag inkomen zullen verlagen. Vanaf 1 januari 2013 kan geen enkele arts nog ereloontoeslagen voor een gemeenschappelijke of een tweepersoonskamer vragen. Die maatregel zal ook voor de dagopnames gelden. Zodoende bestaat er een wettelijke basis voor het opstellen van het statuut van de chronisch zieke. Personen met een 6

ONDER ONS

chronische aandoening hebben specifieke behoeften waarop men snel, eenvoudig en efficiënt moet kunnen inspelen. Dit nieuwe statuut zal ervoor zorgen dat deze patiënten automatisch van bepaalde rechten kunnen genieten, in het bijzonder door hen te helpen om hun gezondheidszorgkosten te betalen. Een eerste recht voor de chronisch zieken is alvast dat ze niet langer al hun medische kosten moeten voorschieten. Het RIZIV bestudeert welke andere rechten uit dit nieuwe statuut zouden kunnen voortvloeien. Dienstencheques. Vanaf 1 januari 2013 wordt de prijs van de dienstencheques met 1 euro verhoogd, tot 8,5 euro per cheque. De persoon met een handicap kan tot 2000 cheques per jaar gebruiken. Dit geldt ook voor de ouders van een minderjarig kind met een handicap. Ouderschapsverlof: Verhoging leeftijdsgrens voor kinderen met een handicap. Op 1 juni 2012 heeft de ministerraad een KB goedgekeurd dat de leeftijdsgrens voor ouderschapsverlof voor een kind met een handicap van 12 naar 21 jaar verhoogt, conform de wet van 13 april 2011. Wanneer het kind fysiek of mentaal voor minstens 66% ongeschikt werd verklaard of wanneer het 4 punten toegekend kreeg in de eerste pijler van de medisch-sociale schaal die gebruikt wordt in de regelgeving over de kinderbijslag, heeft de betrokken werknemer recht op ouderschaps- of adoptieverlof tot het kind de leeftijd van 21 jaar heeft bereikt. Het project wordt voorgelegd aan de Raad van State voor advies. 7

ONDER ONS

Het ontwerpdecreet Vlaamse sociale bescherming. Op 27 april 2012 keurde de Vlaamse regering het ontwerpdecreet Vlaamse sociale bescherming goed. Het decreet omvat de Vlaamse Zorgverzekering en maakt werk van twee nieuwe pijlers, namelijk een systeem van een maximumfactuur in de thuiszorg en een regeling voor de financiële ondersteuning van kinderen. Het Vlaams Zorgfonds wordt omgedoopt tot Agentschap Sociale Bescherming. Het ontwerpdecreet werd op 7 mei ingediend bij het Vlaams Parlement. Het integreert vijf delen die in de toekomst zullen uitgewerkt worden. In de eerste fase wordt de zorgverzekering, de premie voor jonge kinderen en de maximumfactuur in de thuiszorg operationeel. In de tweede fase wordt werk gemaakt van de beperking van de kosten residentiële zorg en van de hospitalisatieverzekering. Opening Lokaal huis te Leuven. Omdat de Brailleliga ernaar streeft zo toegankelijk mogelijk te zijn voor iedereen, wordt op 27 september een nieuwe lokale afdeling geopend in de Fonteinstraat 133 te Leuven. De opening voor het publiek zal ingaan vanaf 1 oktober. U kan er vanaf die datum terecht op de Sociale dienst waarbij onze maatschappelijke assistente Ineke Godts u – mits afspraak vooraf - graag ontvangt tijdens de permanentie op woensdag en vrijdag tussen 9u en 12u. U kan Ineke bereiken: – op het nummer 016/20 37 97 – via e-mail : [email protected]. Vanaf half oktober zullen ook de Brailleclubs en kooklessen van start gaan, waarbij Melissa Steging de clubs voor haar rekening zal nemen en Gerlinde D’Hondt de kooklessen. De culturele activiteiten zullen van start gaan vanaf 2013. 8

ONDER ONS

Permanentie Sociale dienst in Oostende. Vanaf september 2012 verhuist de permanentie in Oostende van huize Willy Kooy naar de centrale campus van het Sociaal Huis, Edith Cavellstraat 15, 8400 Oostende, telefonisch te bereiken op het nummer 059/59 20 01. Deze permanentie gaat door op iedere eerste maandag van de maand, van 13u tot 15u en steeds op afspraak. De maatschappelijk assistente is Deborah Masson. U kan haar tevens bereiken op de permanentie in het Lokaal Huis te Kortrijk via 056/20 64 60, op woensdag en vrijdag van 9u tot 12u of via mail: [email protected].

NIEUWS VAN DE DIENST VRIJETIJDSBESTEDINGEN.

Demandez votre pension en ligne. Activiteiten september 2012. Gent: Donderdag 27/09/2012: Culturele namiddag Gent: Alex en Rudi «Muzikale reis door de tijd». Met hun muzikale reis door de tijd brengen Alex en Rudi nummers van lang geleden tot vandaag, met de nodige dosis humor, dans en interactie met het publiek. Zij brengen nummers van volgende artiesten: Will Tura, Willy Sommers, Paul Severs, Roy Orbison, Eddy Wally, Frans Bauer, Elvis Presley en tal van anderen. Hasselt: Vrijdag 28/09/2012: Culturele namiddag Hasselt: Optreden 9

ONDER ONS

van Arto Mundo. Het wordt een exotische namiddag met «Arto Mundo». Muziek afkomstig van onze zuiderse buren zoals Afrika, Latijns-Amerika en Cuba, met zwoele ritmes die de heupen laten swingen! Brussel: Maandag 22/10/2012: Culturele namiddag Brussel: Lieve de Meyer: Proeven van Proza en Poëzie. Lieve De Meyer verwent je oren met smakelijke teksten en gedichten. Deze verzameling teksten gaan allemaal over eten: proeven, nippen, degusteren en ook schransen, vreten, smullen, ... Een hele resem teksten en tips om het eten lekkerder te maken. En wat heeft eten met de liefde te maken? Een reeks afrodisiaca om bij weg te dromen! Antwerpen: Vrijdag 9/11/2012: Culturele namiddag Antwerpen: Griezelverhalen door Meneer Zee. Meneer Zee is het pseudoniem van Jan de Maeyer, dat hij ook gebruikt als zanger en frontman van Meneer Zee en de Bonken. Hij begon als Kamishibai-verteller, een oude Japanse manier van vertellen, maar al snel fabriceerde hij eigen vertelvoorstellingen die hij van bij het begin zelf verzon. Speciaal voor de Brailleliga heeft hij voor ons 2 griezelverhalen voor volwassenen uit zijn hoge hoed getoverd, die hij zal brengen samen met muzikant Raf Druwé. We maken er een spannende Halloweennamiddag van! Kortrijk: Vrijdag 30/11/2012: Culturele namiddag Kortrijk. Op het programma Angela Campbell en Erik Van Eetvelde met “Having a good time”. 10

ONDER ONS

«Having a Good Time» is een 2 x 45 minuten durend programma geschikt voor wie een uitbundig publiek verwacht of juist ambiance wil creëren. De mengeling van folk, rock, reggae en blues is een knipoog naar het leven. De Nederlandstalige tussenteksten zijn doorspekt met anekdotes over Ierland, de Ieren en andere onbenulligheden.

Koninklijke musea voor Schone Kunsten: Equinox Demandez votre pension enbiedt ligne. een aantrekkelijk programma aan. Equinox neemt de blinde en slechtziende bezoeker mee op een zintuiglijke ontdekking van de kunstwerken en maakt daarvoor gebruik van audiodescriptie, reliëftekeningen, 3D-ensceneringen, muziek en literatuur. Begeleid door een gespecialiseerde gids kan u het ganse jaar de vaste collectie van deze musea bezoeken: het museum voor oude en moderne kunst, het Magritte- of Meunier Museum. Ook de tijdelijke tentoonstellingen komen aan bod en worden door Equinox extra in de kijker gezet. Elke eerste dinsdag of zondag van de maand kan je om 14 uur aansluiten bij een themawandeling die dieper ingaat op deze tijdelijke presentaties: • Jordaens en de antieken: 4 november 2012, 4 december 2012, 6 januari 2013. • Greep uit de modernen: 5 februari 2013, 3 maart 2013, 2 april 2013. • Focus op Meunier: 5 mei 2013, 4 juni 2013, 7 juli 2013. 11

ONDER ONS

Tijdens een bezoek aan het museum voor oude en moderne kunst of het Meunier Museum ontdekken kinderen en jongeren hoe een beeldhouwer te werk gaat. Aan de hand van de materialen en technieken ervaar je hoe een sculptuur ontstaat. Wil je nog een stap verder gaan? Word dan zelf beeldhouwer en ga aan de slag in het atelier. De citaten van Magritte zijn gebundeld in een publicatie. Tijdens een bezoek aan het Magritte Museum kunnen blinde en slechtziende personen dit citatenboek in braille of in grootletterdruk verkrijgen (vragen aan het onthaal of via museum op maat). Waar? Oude Kunst, Moderne Kunst en Magritte Museum: ingang via het Koningsplein 3 te 1000 Brussel (via het gebouw ‘Gresham’). Compleet programma en informatie te verkrijgen via Murielle Alpen en Marie-Suzanne Gilleman op: [email protected] of surf naar www.museumopmaat.be. Reserveren is noodzakelijk: tel. 02 508 34 66, van dinsdag tot vrijdag van 10 tot 17 uur. Vermeld duidelijk «Equinox Programma».

12

Morgen is wat we ervan zullen maken. Toen de IJslandse regering een internationale designwedstrijd uitschreef voor nieuwe hoogspanningsmasten, diende het architectenbureau Choi + Shine dit verrassende ontwerp in. Het won daarmee niet alleen de wedstrijd, maar wees op die manier eveneens op het belang om alles anders te bekijken. Zo’n vernieuwende en visionaire kijk op de dingen des levens en de nanciën leggen wij ons al 140 jaar op. Zo zullen wij dus ook naar uw vermogen en uw bedrijf kijken om hun toekomst te vrijwaren. En als u –net zoals wij– ervan overtuigd bent dat de toekomst vandaag begint, dan bent u van harte welkom op toekomstvisies.be

degroof.be

BrailleTech hulpmiddelenbeurs

18 > 20 OKT gratis toegang 10u > 16u30

Blind of slechtziend? U vindt er oplossingen die uw leven kunnen vergemakkelijken!

engelandstraat 57 1060 brussel T +32 (0)2 533 32 11

www.braille.be