Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen
Gemeente Midden- Drenthe
Kern cijfers uit de periode 2009-2014
Drentse Onderwijsmonitor 2014
Primair onderwijs
Onlangs verscheen de 9de editie van de Drentse Onderwijsmonitor. Dit rapport brengt de onderwijspositie en -prestaties van Drentse leerlingen in beeld. Van basisschool tot en met de universiteit. Met de jaarlijkse rapportage kunnen trends en ontwikkelingen worden gesignaleerd voor de provincie als geheel en waar mogelijk de gemeenten in het bijzonder. In dit aanvullend feitenboekje zijn cijfers voor het schooljaar 2013-2014 en voorgaande jaren voor elf Drentse gemeenten apart gebundeld. We zoomen daarmee in op ontwikkelingen van kinderen die in deze gemeente wonen en naar het primair of voortgezet onderwijs gaan. Deze extra uitgave wordt de gemeenten aangeboden door de Vereniging van Drentse Gemeenten en de Provincie Drenthe. Zij hoopt dat de cijfers als onderlegger kunnen dienen bij besprekingen en initiatieven ten behoeve van goed onderwijs voor kinderen.
Leerlingen op de basisscholen in de gemeente Midden-Drenthe
De gemeente Midden-Drenthe heeft 18 basisscho len. Dat is minder dan een aantal jaren geleden; in 2010/11 waren er nog 24 scholen. De school grootte is vergeleken met het jaar daarvoor afgenomen. Gemid deld heeft een school in Midden-Drenthe 156 leerlingen. Dat is meer dan gemid deld in Drenthe (155), maar minder dan het landelijk gemiddelde (217). Het leerlingenaantal in het basisonderwijs van de g emeente daalt sneller dan gemiddeld in Drenthe. Prognoses van de Provincie Drenthe (maart 2012) voorspellen een verdere afname tot ongeveer 2.640 leerlingen in 2020; t.o.v. de oktober tellingen in 2013 een daling van 6%. Bron: DUO, 2014
2
Aantal leerlingen op basisscholen in
-6%
Midden-Drenthe op 1 oktober 2013
Verwachte daling aantal leerlingen
3.258
2.811
2.640
2009/10
2013/14
Prognose 2020
Aantal basisscholen op 1 oktober 2013
6.807 286
18
Gemiddeld aantal leerlingen per basisschool op 1 oktober 2013
217
Nederland
155
Drenthe
Gemeente Midden-Drenthe
156
Primair onderwijs
Feitenblad Gemeente Midden-Drenthe
Onderwijsachterstanden: g ewichtenleerlingen en impulsgebieden
Een school krijgt ook extra geld per achterstandsleerling als de school in een impulsgebied is gevestigd. Een impulsgebied is een postcodegebied met veel huishoudens met een laag inkomen of een uitkering. Landelijk gezien ligt een kwart van de scholen in een impulsgebied. In Drenthe is dit percentage hoger, namelijk 31%. Midden-Drenthe wijkt daar in positieve zin vanaf met 3 basisscholen in een impulsgebied (17%).
Kinderen van laagopgeleide ouders hebben vaker leerachterstanden. Dit blijkt ook uit de Drentse Onderwijsmonitor 2013. Het opleidingsniveau van de ouders bepaalt het gewicht dat de school toekent aan een (achterstands)leerling. Ouders/voogden van zgn. gewichtenleerlingen hebben een lagere opleiding dan ouders van leerlingen zonder gewicht. Voor deze gewichtenleerlingen krijgt de school extra geld. De gemeente MiddenDrenthe heeft een lager percentage gewichtenleerlingen dan Drenthe in zijn geheel. Dit aandeel is de afgelopen jaren stabiel gebleven. Landelijk zien we een dalende trend.
Percentage gewichtenleerlingen
5 5
9
11 11
13
Percentage basisscholen in impulsgebied
Nederland 2009/10 2013/14 Drenthe 2009/10 2013/14
17%
Gemeente Midden-Drenthe 2009/10 2013/14
25
7
1
31
Bron: DUO, 2014
Bron: DUO, 2014
Passend onderwijs
Nederland
Met de invoering van de Wet passend onderwijs krijgen scholen een zorgplicht. Dat betekent dat scholen ervoor verantwoordelijk zijn om elk kind een goede onderwijs plek te bieden. Om dat te kunnen doen, vormen reguliere en speciale scholen samen regionale samenwerkingsver banden. De scholen in het samenwerkingsverband maken afspraken over de ondersteuning aan leerlingen en de bekostiging daarvan. Het aandeel leerlingen met een rugzak is in het samen werkingsverband PO2201 waaronder ook Midden-Drenthe valt lager dan vorig jaar. Maar is met 1,2% wel hoger dan landelijk (1,0%). In de figuur hiernaast is aangegeven of het percentage hoger (▲), lager (▼) of gelijk (◼︎) is aan dat van vorig jaar.
1 Assen, Aa en Hunze, Tynaarlo, Midden-Drenthe 2 speciaal basisonderwijs, 3 speciaal onderwijs
2012/13
2013/14
sbao2
2,6%
2,5%
so3
1,6%
1,6%
rugzakken
1,0%
1,0%
PO2201 Midden-Drenthe e.o.1 2012/13
2013/14
sbao
2,1%
2,1%
so
1,0%
1,1%
rugzakken
1,3%
1,2%
Bron: DUO/website Passend Onderwijs, 2014
3
Drentse Onderwijsmonitor 2014
Primair onderwijs
Leerprestaties in het Drentse basisonderwijs
Vanaf het schooljaar 2007-2008 worden gegevens verzameld over leerprestaties in het basisonderwijs op het terrein van taal/lezen en rekenen/wiskunde. De gegevens worden geleverd door basisscholen waarvan het schoolbestuur hiervoor toestemming heeft gegeven. In Drenthe zijn momenteel 37 schoolbesturen voor primair onderwijs. Het deelnamepercentage van basisscholen aan de Drentse Onderwijsmonitor nam toe van 49% in het eerste jaar tot 93% in 2013/14. De gemeente Midden-Drenthe heeft bij de laatste inventarisatie een deelnamepercentage van 100%. Dat is hoger dan voorgaande jaren.
Citotoetsen: de resultaten van 2011 - 2014 rekenen
taal
kleuters groep 2
kleuters groep 2
Drenthe
technisch lezen eind groep 3
eind groep 4
eind groep 5
woordenschat eind groep 3
eind groep 5
begrijpend lezen medio groep 6
medio groep 8
rekenen-wiskunde eind groep 3
eind groep 4
eind groep 6
60 59 58 57 56 55 54 53 52 51 50
50
49
is de norm in Nederland
48 47
'11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14
jaartal
Gemeente Midden-Drenthe rekenen
taal
kleuters groep 2
kleuters groep 2
technisch lezen eind groep 3
eind groep 4
eind groep 5
woordenschat eind groep 3
eind groep 5
begrijpend lezen medio groep 6
medio groep 8
rekenen-wiskunde eind groep 3
eind groep 4
eind groep 6
60 59 58 57 56 55 54 53 52 51 50
50
49
is de norm in Nederland
48 47
'11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14
Bron: basisscholen Drenthe, bewerking CED Toetsservice/CMO STAMM, 2011-2014
4
jaartal
Primair onderwijs Welke conclusies kunnen we trekken uit de resultaten van de citotoetsen? Hieronder staat beschreven hoe leerlingen uit de gemeente het ervan af hebben gebracht.
Rekenprestaties
Voor rekenen zijn de nor meringen aangescherpt. Op de rekentoets wordt al jaren boven de norm gescoord. Vooral groep 3 presteert hoog en boven het provinciaal gemid delde. De scores van groep 6 zijn minder hoog, maar ook boven het gemid delde niveau in Drenthe. Leerlingen in groep 4 evenaren doorgaans de score van klasgenootjes in Drenthe.
Technisch lezen
Voor technisch lezen
Feitenblad Gemeente Midden-Drenthe zien we vooral in groep 5 een vooruitgang. Groep 4 scoort in 2014 net iets hoger dan in 2011 en groep 3 laat juist een daling zien. Alle groepen scoren echter boven de landelijke norm. De groepen 4 en 5 overtreffen bovendien het Drents niveau. Groep 3 laat een evenaring zien.
Begrijpend lezen
De prestaties voor begrij pend lezen van groep6-leerlingen in Drenthe komen met de versoepel de normering in een heel ander daglicht te staan. Ook de normering voor de begrijpend lezen toets in groep 8 is bijgesteld. Deze is echter aangescherpt in plaats van versoepeld zoals bij de toets van groep 6. De scores voor begrijpend lezen zijn in groep 6 net boven de
norm én boven het Drents gemiddelde. Groep 8 haalt hogere resultaten en scoort daarmee boven de landelijke norm en evenaart het provinciaal gemiddelde.
Woordenschat
De normering voor woor denschat is voor groep 3 aangescherpt en voor groep 5 min of meer gelijk gebleven. De woorden schat van leerlingen uit Midden-Drenthe lijkt goed, ruim boven de norm én ruim boven het Drents gemiddelde. Vooral de leerlingen in groep 3 blinken uit.
Rekenen en taal voor kleuters Kleuters presteren wat rekenen betreft ruim boven de gestelde norm én boven de gemiddelde
provinciescore. Vergele ken met 2012 is de score iets afgenomen. Voor taal zijn de resultaten nog hoger en bovendien licht gestegen. Ook de taalvaar digheid van de kleuters in Midden-Drenthe is door gaans beter dan die van hun provinciegenootjes.
Vergeleken met de provinciale en landelijke uitslagen, doen leerlingen van Midden-Drenthe het op praktisch alle onderdelen bovengemiddeld goed. Vooral de scores voor taal en rekenen bij de kleuters, woordenschat, technisch lezen groep 5 en rekenen groep 3 zijn opvallend goed.
Cito-normering
Cito heeft de normen van een aantal toetsen herzien. Het gaat om de toetsen voor Begrijpend lezen, Rekenen-Wiskunde, Spelling en Woordenschat. In veel gevallen is de norm aangescherpt, in sommige gevallen versoepeld of nauwelijks veranderd. Prestaties van de leerlingen kunnen vergeleken met die van leeftijdgenootjes elders in Drenthe en Nederland daardoor in een ander daglicht komen te staan. Voor toetsen waarvan de normering is aangepast vermelden we alleen de scores in 2014 omdat zij niet vergelijkbaar zijn met de scores van voorgaande jaren waarbij een andere normering werd gebruikt.
De eindtoets in groep 8
De gemiddelde scores van groep-8-leerlingen uit Midden-Drenthe variëren de afgelopen jaren. Het afgelopen jaar is het gemiddelde echter 535,0 en dat is, evenals het jaar daar voor, boven de pro vinciale en landelijke score.
Cito eindtoetsscores 534,3
2014 2013
+0,2
535
534,6
535 536,2 535,5 535,1 535
2012 2011
534,9
531
532
533
534
s coorden MiddenDrenthe-leerlingen in 2014 gemiddeld hoger dan landelijk
535,5 535,4 535,4 535,4
2010 530
534,8
535
536,6
536
Nederland Drenthe Gemeente Midden- Drenthe
Bron: Inspectie van het Onderwijs, 2010-2014
5
Drentse Onderwijsmonitor 2014
Primair onderwijs
Kwaliteit van het onderwijs: de toezichtarrangementen
Op basis van kwaliteitsnormen bepaalt de Inspectie van het Onderwijs welke scholen een aangepast toezicht krijgen. De situatie in Drenthe vanaf 1 september 2011:
Aantal zwakke en zeer zwakke scholen Drenthe 3 6
8
290
2011
2 4
4 6
283
280
2012
269
2013
Binnen de gemeente Midden-Drenthe bevinden zich geen zwakke scholen. Ook de twee voor gaande jaren stond de teller op nul. Bij (zeer) zwakke scholen zijn de eindopbrengsten en het onderwijsleerproces op cruciale onderdelen onvoldoende.
Voldoende Zwak Zeer zwak
2014
Conclusie: In 2009 werden er nog 38 (zeer) zwakke scholen geteld. Sindsdien is dit aantal afgenomen. In 2014 zien we echter voor het eerst weer een toename.
Gemeente Midden-Drenthe 1
20
2011
18
18
2012
18
2013
Voldoende Zwak Zeer zwak
2014
Bron: Inspectie van het Onderwijs, 2011-2014
74
2
19
6
8 73
16
Bron: vo-scholen Drenthe, bewerking CMO STAMM, 2014
14
24
Bij Drentse vo-scholen is informatie opgevraagd over het schoolniveau van derdejaars leerlingen en het school advies van de basisschool. De resul taten zijn indicatief omdat van een aantal scholen gegevens ontbreken. Bijna driekwart van de leerlingen ( 74%) die op een basisschool in de gemeente Midden-Drenthe heeft gezeten, lijkt het schoolniveau te vol gen dat als advies is meegegeven. Dat betekent een verbetering ten opzichte van het jaar daarvoor. Vergeleken met de cijfers in Drenthe en Nederland lijkt er vaker sprake van over-advisering en minder vaak van onder-advisering.
Huidig onderwijsniveau t.o.v. schooladvies in percentages
70
Schooladvies basisschool en het niveau in het derde leerjaar van het voortgezet onderwijs
Nederland iets lager gelijk iets hoger Drenthe iets lager gelijk iets hoger Gemeente Midden-Drenthe iets lager gelijk iets hoger
Voortgezet onderwijs
Feitenblad Gemeente Midden-Drenthe
Leerlingen in het voortgezet onderwijs
Het aantal vo-leerlingen uit degemeente Midden-Drenthe is vergeleken met het jaar daarvoor vrijwel gelijk gebleven. We tellen 2.100 leerlingen. Drenthe als geheel noteert nog wel een stijging van 1%. Het aantal leerlingen nam toe van 30.492 in 2012/13 naar 30.826 in 2013/14.
Aantal leerlingen in het voortgezet onderwijs, met als woongemeente Midden-Drenthe
+1%
het aantal vo-leerlingen in Drenthe
Gemeente Midden-Drenthe 2010/11 2011/12 2012/13 2013/14
30.826
30.492
Drenthe 2013/14 2012/13
+0%
2.048
2.077
2.093
het aantal vo-leerlingen in Midden- Drenthe
2.100
Bron: DUO, 2014
Onderwijssoort in het voortgezet onderwijs
Voor Midden-Drenthe geldt dat 47% van de jongeren in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs een vmbo-opleiding volgt. Voor havo en vwo zijn de aandelen 27% en 23%.
Onderwijssoort vanaf het derde leerjaar, voor jongeren uit de gemeente Midden-Drenthe
Aandeel leerlingen in de bovenbouw (vanaf leerjaar 3), naar o nderwijssoort en woongebied voor schooljaar 2013/14
Nederland Drenthe Gemeente Midden-Drenthe
praktijkonderwijs
vmbo bl/kl 3-4
25
30
29 28 27
23
1.092
21 22 24
27
23 4
3 4 4
18 2 2 22
Gemeente Midden-Drenthe praktijkonderwijs vmbo havo vwo
Maken we een vergelijking met cijfers van Drenthe, dan zien we dat leerlingen uit Midden-Drenthe ongeveer hetzelfde onderwijsniveau volgen. Vergeleken met landelijke cijfers is het onderwijsniveau iets lager. Het onderwijsniveau van leerlingen uit Midden-Drenthe is het afgelopen jaar iets gedaald. De jaren daarvoor zagen we een lichte stijging.
47 vmbo tl/gl 3-4 Bron: DUO, 2014
havo 3-5
vwo 3-6
Bron: DUO, 2014
7
Drentse Onderwijsmonitor 2014
Samenvatting
Pluspunt, aandachtspunt of verbeterpunt?
Hieronder staan alle gemonitorde onderwijsitems samengevat in één figuur. De kleuren geven aan of de gemeente het beter of minder goed doet vergeleken met Drenthe en of er de afgelopen jaren sprake is van een verslechtering, verbetering of status quo. De kleur geeft aan of het gaat om onderwerpen die: • Gekoesterd moeten worden (pluspunten) • In de gaten gehouden moeten worden (aandachtspunten) • Verbeterd moeten worden (verbeterpunten) In een aantal gevallen zijn de cijfers van 2013-2014 vergeleken met die van vorig jaar. Bij de meeste onderwerpen blikken we echter meer jaren terug. Daarbij nemen we voor een vergelijking in de tijd de meest en minst recente cijfers uit dit feitenboekje.
• Onderwijsniveau bovenbouw vo • Rekenen kleuters groep 2 • Technisch lezen groep 3
Vergeleken met Drenthe
Even goed/beter
De resultaten samengevat: hoe staat Midden-Drenthe ervoor?
• Aandeel gewichtenleerlingen • Aantal scholen in impulsgebied • Geen zwakke school • Woordenschat groep 3* • Woordenschat groep 5* • Begrijpend lezen groep 6* • Begrijpend lezen groep 8* • Rekenen-wiskunde groep 3* • Rekenen-wiskunde groep 4* • Rekenen-wiskunde groep 6*
• Deelnamepercentage Drentse Onderwijsmonitor (100%) • Taal kleuters groep 2 • Technisch lezen groep 4 • Technisch lezen groep 5 • Aansluiting schooladvies bij onderwijsniveau leerjaar 3 • Ontwikkeling leerlingenaantal voortgezet onderwijs
Minder goed
• Ontwikkeling leerlingenaantal basisschool
Verslechtering
Ontwikkeling afgelopen jaren Gelijk gebleven
Verbetering
*cito-normering aangepast; geen vergelijking met voorgaande jaren
Het rapport van de Drentse Onderwijsmonitor 2014 kunt u vinden op de websites van de b etrokken organisaties en op www.meetbaarbeterdrenthe.nl.
Vereniging van Drentse Gemeenten www.vdgdrenthe.nl
Provincie Drenthe www.drenthe.nl
CMO STAMM www.cmostamm.nl
