Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen
Gemeente Hoogeveen
Kern cijfers uit de periode 2009-2014
Drentse Onderwijsmonitor 2014
Primair onderwijs
Onlangs verscheen de 9de editie van de Drentse Onderwijsmonitor. Dit rapport brengt de onderwijspositie en -prestaties van Drentse leerlingen in beeld. Van basisschool tot en met de universiteit. Met de jaarlijkse rapportage kunnen trends en ontwikkelingen worden gesignaleerd voor de provincie als geheel en waar mogelijk de gemeenten in het bijzonder. In dit aanvullend feitenboekje zijn cijfers voor het schooljaar 2013-2014 en voorgaande jaren voor elf Drentse gemeenten apart gebundeld. We zoomen daarmee in op ontwikkelingen van kinderen die in deze gemeente wonen en naar het primair of voortgezet onderwijs gaan. Deze extra uitgave wordt de gemeenten aangeboden door de Vereniging van Drentse Gemeenten en de Provincie Drenthe. Zij hoopt dat de cijfers als onderlegger kunnen dienen bij besprekingen en initiatieven ten behoeve van goed onderwijs voor kinderen.
Leerlingen op de basisscholen in de gemeente Hoogeveen
De gemeente Hoogeveen heeft 32 basisscholen. Iets meer dan een aantal jaren geleden; in 2010/11 waren er nog 31 scholen. De school grootte is sindsdien afgenomen. We tellen, evenals vorig jaar, gemiddeld 166 leerlingen. Dat is meer dan gemiddeld genomen in Drenthe (155), maar minder dan het landelijk gemiddelde (217). Het leerlingenaantal in het basisonderwijs van de gemeente is de laatste jaren gedaald, maar wel minder dan in de provincie als geheel. Prognoses van de Provincie Drenthe (maart 2012) voorspellen echter een toename tot on geveer 5.770 leerlin gen in 2020; t.o.v. de oktobertellingen in 2013 betekent dit een stijging van 9%.
Bron: DUO, 2014
2
+9%
Aantal leerlingen op basisscholen in Hoogeveen op 1 oktober 2013
Verwachte stijging aantal leerlingen
5.436
5.298
5.770
2009/10
2013/14
Prognose 2020
Aantal basisscholen op 1 oktober 2013
6.807 286
32
Gemiddeld aantal leerlingen per basisschool op 1 oktober 2013
217
Nederland
155
Drenthe
Gemeente Hoogeveen
166
Primair onderwijs
Feitenblad Gemeente Hoogeveen
Onderwijsachterstanden: g ewichtenleerlingen en impulsgebieden
Een school krijgt ook extra geld per achterstands leerling als de school in een impulsgebied is gevestigd. Een impuls gebied is een postcode gebied met veel huis houdens met een laag inkomen of een uitkering. Landelijk gezien ligt een kwart van de scholen in een impulsgebied. In Drenthe is dit percentage hoger, namelijk 31%. Hoogeveen wijkt daar in negatieve zin vanaf met 12 basisscholen in een impulsgebied (38%).
Kinderen van laagopgeleide ouders hebben vaker leerachterstanden. Dit blijkt ook uit de Drentse Onderwijsmonitor 2013. Het opleidings niveau van de ouders bepaalt het gewicht dat de school toekent aan een (achterstands)leerling. Ouders/voogden van zgn. gewichtenleerlingen hebben een lagere opleiding dan ouders van leerlingen zonder gewicht. Voor deze gewichtenleerlingen krijgt de school extra geld. De gemeente Hoogeveen heeft een hoger percentage gewichtenleerlingen dan Drenthe en Nederland. Dit aandeel loopt, in lijn met de landelijke trend, terug.
Percentage gewichtenleerlingen
9
13
18
13
11 11
Percentage basisscholen in impulsgebied
Nederland 2009/10 2013/14 Drenthe 2009/10 2013/14
38% 25
Gemeente Hoogeveen 2009/10 2013/14
31 38
Bron: DUO, 2014
Bron: DUO, 2014
Passend onderwijs
Nederland
Met de invoering van de Wet passend onderwijs krijgen scholen een zorgplicht. Dat betekent dat scholen ervoor verantwoordelijk zijn om elk kind een goede onderwijs plek te bieden. Om dat te kunnen doen, vormen reguliere en speciale scholen samen regionale samenwerkings verbanden. De scholen in het samenwerkingsverband maken afspraken over de ondersteuning aan leerlingen en de bekostiging daarvan. Het aandeel leerlingen met een rugzak is in het samenwerkingsverband PO2203 waaronder ook Hoogeveen valt lager dan dat van vorig jaar. Maar is met 1,5% wel hoger dan landelijk (1,0%). In de figuur hiernaast is aangegeven of het percentage hoger (▲), lager (▼) of gelijk (◼︎) is aan dat van vorig jaar.
1 M eppel, Hoogeveen, De Wolden, Westerveld, Steenwijkerland, deel Staphorst en Zwartwaterland (Overijssel), 2 speciaal basisonderwijs, 3 speciaal onderwijs
2012/13
2013/14
sbao2
2,6%
2,5%
so3
1,6%
1,6%
rugzakken
1,0%
1,0%
PO2203 Hoogeveen e.o.1 2012/13
2013/14
sbao
2,9%
2,6%
so
1,4%
1,4%
rugzakken
1,7%
1,5%
Bron: DUO/website Passend Onderwijs, 2014
3
Drentse Onderwijsmonitor 2014
Primair onderwijs
Leerprestaties in het Drentse basisonderwijs
Vanaf het schooljaar 2007-2008 worden gegevens verzameld over leerprestaties in het basisonderwijs op het terrein van taal/lezen en rekenen/wiskunde. De gegevens worden geleverd door basisscholen waarvan het schoolbestuur hiervoor toestemming heeft gegeven. In Drenthe zijn momenteel 37 schoolbesturen voor primair onderwijs. Het deelnamepercentage van basisscholen aan de Drentse Onderwijsmonitor nam toe van 49% in het eerste jaar tot 93% in 2013/14. De gemeente Hoogeveen heeft bij de laatste inventarisatie een deelnamepercentage van 94%. Dat is hoger dan voorgaande jaren.
Citotoetsen: de resultaten van 2011 - 2014 rekenen
taal
kleuters groep 2
kleuters groep 2
Drenthe
technisch lezen eind groep 3
eind groep 4
eind groep 5
woordenschat eind groep 3
eind groep 5
begrijpend lezen medio groep 6
medio groep 8
rekenen-wiskunde eind groep 3
eind groep 4
eind groep 6
60 59 58 57 56 55 54 53 52 51 50
50
49
is de norm in Nederland
48 47
'11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14
jaartal
Gemeente Hoogeveen rekenen
taal
kleuters groep 2
kleuters groep 2
technisch lezen eind groep 3
eind groep 4
eind groep 5
woordenschat eind groep 3
eind groep 5
begrijpend lezen medio groep 6
medio groep 8
rekenen-wiskunde eind groep 3
eind groep 4
eind groep 6
60 59 58 57 56 55 54 53 52 51
50
50
is de norm in Nederland
49 48 47
'11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14
Bron: basisscholen Drenthe, bewerking CED Toetsservice/CMO STAMM, 2011-2014
4
jaartal
Primair onderwijs Welke conclusies kunnen we trekken uit de resultaten van de citotoetsen? Hieronder staat beschreven hoe leerlingen uit de gemeente het ervan af hebben gebracht.
Rekenprestaties
Voor rekenen zijn de nor meringen aangescherpt. We zien dat groep 6 de landelijke norm net niet haalt. Behalve groep 4 kunnen de beide andere groepen niet aan het pro vinciaal niveau tippen.
Technisch lezen
Het technisch lezen gaat de leerlingen in Hoogeveen goed af. Alle gemonitorde groepen halen de landelijke norm (ruimschoots) en overtreffen doorgaans
Feitenblad Gemeente Hoogeveen het gemiddelde niveau in Drenthe niet.
eveneens de prestaties van klasgenootjes in de hele provincie. Alle groepen zijn de toets de afgelopen jaren steeds beter gaan maken.
een (behoorlijke) ach terstand houden ten opzicht van hun klasge nootjes in de provincie.
Woordenschat
Begrijpend lezen
De prestaties voor begrij pend lezen van groep6-leerlingen in Drenthe komen met de versoe pelde normering in een heel ander daglicht te staan. Ook de norme ring voor de begrijpend lezen toets in groep 8 is bijgesteld. Deze is echter aangescherpt in plaats van versoepeld zoals bij de toets van groep 6. Groep 6 scoort net boven de landelijke norm en evenaart het Drents gemiddelde. Groep 8 daarentegen presteert onder de norm en haalt
De normering voor woordenschat is voor groep 3 aangescherpt en voor groep 5 min of meer gelijk gebleven. De beide groepen evenaren de gemiddelde scores in Drenthe en voldoen (ruim) aan de landelijke norm.
Vergeleken met de provinciale uitslagen, zijn de prestaties van leerlingen uit Hoogeveen op het onderdeel technisch lezen opvallend goed. Op de overige toetsen wordt onder of op het provinciaal niveau gescoord. De landelijke norm wordt op veel onderdelen gehaald. De begrijpend lezen toets in groep 8 en de rekentoets in groep 6 uitgezonderd.
Rekenen en taal voor kleuters
Zowel voor taal als rekenen zijn de presta ties vergeleken met 2012 toegenomen. In het tus senliggende jaar, 2013, waren de scores echter wel hoger. De kleuters halen voor beide toet sen de landelijke norm, maar blijven doorgaans
Cito-normering
Cito heeft de normen van een aantal toetsen herzien. Het gaat om de toetsen voor Begrijpend lezen, Rekenen-Wiskunde, Spelling en Woordenschat. In veel gevallen is de norm aangescherpt, in sommige gevallen versoepeld of nauwelijks veranderd. Prestaties van de leerlingen kunnen vergeleken met die van leeftijdgenootjes elders in Drenthe en Nederland daardoor in een ander daglicht komen te staan. Voor toetsen waarvan de normering is aangepast vermelden we alleen de scores in 2014 omdat zij niet vergelijkbaar zijn met de scores van voorgaande jaren waarbij een andere normering werd gebruikt.
De eindtoets in groep 8
De gemiddelde scores van groep-8-leerlingen uit Hoogeveen variëren de afgelopen jaren. De scores voor Hoogeveen zijn gebaseerd op gege vens van minder dan de helft van het aantal scholen. Dat kan de ster ke fluctuatie in scores verklaren. Doorgaans lijken de opbrengsten lager dan gemiddeld in Drenthe en Nederland.
Cito eindtoetsscores 2014
534,3
531,2
2013 2012
534,6
532,9
-3,6
535
scoorden Hoogeveenleerlingen in 2014 gemiddeld lager dan landelijk
535,5 535,1
530,8
2011
534,9
2010 530
534,8
532
533
536 535,4 535,4
533,6
531
535,5
534
535
536
Nederland Drenthe Gemeente Hoogeveen
Bron: Inspectie van het Onderwijs, 2010-2014
5
Drentse Onderwijsmonitor 2014
Primair onderwijs
Kwaliteit van het onderwijs: de toezichtarrangementen
Op basis van kwaliteitsnormen bepaalt de Inspectie van het Onderwijs welke scholen een aangepast toezicht krijgen. De situatie in Drenthe vanaf 1 september 2011:
Aantal zwakke en zeer zwakke scholen Drenthe 3 6
8
290
2011
2 4
283
2012
4 6
280
269
2014
2013
Op 1 september 2014 hebben binnen de gemeente Hoogeveen 1 school het predicaat ‘zwak’ en 1 school het predicaat ‘zeer zwak’. Bij (zeer) zwakke scholen zijn de eindop brengsten en het onderwijsleerproces op cruciale onderdelen onvoldoende.
Voldoende Zwak Zeer zwak
Conclusie: In 2009 werden er nog 38 (zeer) zwakke scholen geteld. Sindsdien is dit aantal afgenomen. In 2014 zien we echter voor het eerst weer een toename.
Gemeente Hoogeveen 1
32
2011
32
2012
1 1
31
30
2013
Voldoende Zwak Zeer zwak
2014
Bron: Inspectie van het Onderwijs, 2011-2014
66
11
19
6
8 73
16
Bron: vo-scholen Drenthe, bewerking CMO STAMM, 2014
14
23
Bij Drentse vo-scholen is informatie opgevraagd over het schoolniveau van derdejaars leerlingen en het schooladvies van de basisschool. De resultaten zijn indicatief omdat van een aantal scholen gegevens ontbreken. Tweederde van de leerlingen die op een basisschool in de gemeente Hoogeveen heeft gezeten, lijkt het schoolniveau te volgen dat als advies is meegegeven. Vergeleken met Drenthe (19%) en Nederland (16%) is er vaker sprake van over-advisering (23%).
Huidig onderwijsniveau t.o.v. schooladvies in percentages
70
Schooladvies basisschool en het niveau in het derde leerjaar van het voortgezet onderwijs
Nederland iets lager gelijk iets hoger Drenthe iets lager gelijk iets hoger Gemeente Hoogeveen iets lager gelijk iets hoger
Voortgezet onderwijs
Feitenblad Gemeente Hoogeveen
Leerlingen in het voortgezet onderwijs
Het aantal vo-leerlingen, woonachtig in Hoogeveen, neemt nog steeds toe. De stijging was het afgelopen jaar 1% (van 3.249 naar 3.270). Het stijgingspercentage voor Drenthe als geheel is eveneens 1%. Het aantal leerlingen nam toe van 30.492 in 2012/13 naar 30.826 in 2013/14.
Aantal leerlingen in het voortgezet onderwijs, met als woongemeente Hoogeveen
+1%
het aantal vo-leerlingen in Drenthe
Gemeente Hoogeveen 2010/11 2011/12 2012/13 2013/14
30.826
30.492
Drenthe 2013/14 2012/13
+1%
3.094
3.132
3.249
het aantal vo-leerlingen in Hoogeveen
3.270
Bron: DUO, 2014
Onderwijssoort in het voortgezet onderwijs
Voor Hoogeveen geldt dat 49% van de jongeren in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs een vmbo-opleiding volgt. Voor havo en vwo zijn de aandelen 28% en 18%.
Onderwijssoort vanaf het derde leerjaar, voor jongeren uit de gemeente Hoogeveen
Nederland Drenthe Gemeente Hoogeveen
3 4 5
praktijkonderwijs
5
18
vmbo bl/kl 3-4
1 30
29 28 28
25
8
1.731
21 22 25
28
Aandeel leerlingen in de bovenbouw (vanaf leerjaar 3), naar o nderwijssoort en woongebied voor schooljaar 2013/14
18 2 2 24
Gemeente Hoogeveen praktijkonderwijs vmbo havo vwo
Maken we een vergelijking met cijfers van Drenthe en Nederland, dan zien we een lager onderwijsniveau voor leerlingen uit Hoogeveen. Er gaan meer leerlingen naar het praktijkonderwijs en vmbo en minder naar het vwo. Vorig jaar zagen we een vergelijkbaar beeld.
49 vmbo tl/gl 3-4 Bron: DUO, 2014
havo 3-5
vwo 3-6
Bron: DUO, 2014
7
Drentse Onderwijsmonitor 2014
Samenvatting
Pluspunt, aandachtspunt of verbeterpunt?
Hieronder staan alle gemonitorde onderwijsitems samengevat in één figuur. De kleuren geven aan of de gemeente het beter of minder goed doet vergeleken met Drenthe en of er de afgelopen jaren sprake is van een verslechtering, verbetering of status quo. De kleur geeft aan of het gaat om onderwerpen die: • Gekoesterd moeten worden (pluspunten) • In de gaten gehouden moeten worden (aandachtspunten) • Verbeterd moeten worden (verbeterpunten) In een aantal gevallen zijn de cijfers van 2013-2014 vergeleken met die van vorig jaar. Bij de meeste onderwerpen blikken we echter meer jaren terug. Daarbij nemen we voor een vergelijking in de tijd de meest en minst recente cijfers uit dit feitenboekje.
• 2 (zeer) zwakke scholen
Minder goed
Vergeleken met Drenthe
Even goed/beter
De resultaten samengevat: hoe staat Hoogeveen ervoor?
Verslechtering
• Ontwikkeling leerlingenaantal basisschool • Woordenschat groep 3* • Woordenschat groep 5* • Begrijpend lezen groep 6* • Rekenen-wiskunde groep 4*
• Deelnamepercentage Drentse Onderwijsmonitor (94%) • Technisch lezen groep 3 • Technisch lezen groep 4 • Technisch lezen groep 5 • Ontwikkeling leerlingenaantal voortgezet onderwijs
• Aantal scholen in impulsgebied • Begrijpend lezen groep 8* • Rekenen-wiskunde groep 3* • Rekenen-wiskunde groep 6* • Aansluiting schooladvies bij onderwijsniveau leerjaar 3 • Onderwijsniveau bovenbouw vo
• Aandeel gewichtenleerlingen • Rekenen kleuters groep 2 • Taal kleuters groep 2
Ontwikkeling afgelopen jaren Gelijk gebleven
Verbetering
*cito-normering aangepast; geen vergelijking met voorgaande jaren
Het rapport van de Drentse Onderwijsmonitor 2014 kunt u vinden op de websites van de b etrokken organisaties en op www.meetbaarbeterdrenthe.nl.
Vereniging van Drentse Gemeenten www.vdgdrenthe.nl
Provincie Drenthe www.drenthe.nl
CMO STAMM www.cmostamm.nl
