Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen
Gemeente Hoogeveen
Kern cijfers uit de periode 2008-2013
Drentse Onderwijsmonitor 2013
Primair onderwijs
Onlangs verscheen de 8ste editie van de Drentse Onderwijsmonitor. Dit rapport brengt de onderwijspositie en -prestaties van Drentse leerlingen in beeld. Van basisschool tot en met de universiteit. Met de jaarlijkse rapportage kunnen trends en ontwikkelingen worden gesignaleerd voor de provincie als geheel en waar mogelijk de gemeenten in het bijzonder. In dit aanvullend feitenboekje zijn cijfers voor het schooljaar 2012-2013 en voorgaande jaren voor elf Drentse gemeenten apart gebundeld. We zoomen daarmee in op ontwikkelingen van kinderen die in deze gemeente wonen en naar het primair of voortgezet onderwijs gaan. Deze extra uitgave wordt de gemeenten aangeboden door de Vereniging van Drentse Gemeenten en de Provincie Drenthe. Zij hoopt dat de cijfers als onderlegger kunnen dienen bij besprekingen en initiatieven ten behoeve van goed onderwijs voor kinderen.
Leerlingen op de basisscholen in de gemeente Hoogeveen
De gemeente Hoogeveen heeft 32 basisscholen. Iets meer dan een a antal jaren geleden; in 2010/11 waren er 31 scholen. De school grootte neemt af door een daling van het aantal leerlingen. Gemiddeld heeft een school in Hoogeveen 166 leerlingen. Dat is meer dan gemiddeld genomen in Drenthe (156), maar minder dan het landelijk gemiddelde (217). Het leerlingenaantal in het basisonderwijs van de gemeente is de laatste jaren gedaald, maar wel minder dan in de provincie als geheel. Progno ses van de Provincie Drenthe (maart 2012) voorspellen echter een toename tot ongeveer 5.770 leer lingen in 2020; t.o.v. de oktobertellingen in 2012 betekent dit een stijging van ruim 8%. Bron: DUO, 2013
2
+8%
Aantal leerlingen op basisscholen in Hoogeveen op 1 oktober 2012
Verwachte stijging aantal leerlingen
5.463
5.324
5.770
2008/09
2012/13
Prognose 2020
Aantal basisscholen op 1 oktober 2012
6900 291
32
Gemiddeld aantal leerlingen per basisschool op 1 oktober 2012
217
Nederland
156
Drenthe
Gemeente Hoogeveen
166
Primair onderwijs
Feitenblad Gemeente Hoogeveen
Onderwijsachterstanden: g ewichtenleerlingen en impulsgebieden
Een school krijgt ook extra geld per achter standsleerling als de school in een impuls gebied is gevestigd. Een impulsgebied is een postcodegebied met veel huishoudens met een laag inkomen of een uitkering. Landelijk gezien ligt een kwart van de scholen in een impulsgebied. In Drenthe is dit percen tage hoger, namelijk 31%. Hoogeveen wijkt daar in negatieve zin vanaf met 12 basisscholen in een impulsgebied (38%).
De gewichtenregeling in het basisonderwijs bepaalt hoeveel geld een basisschool krijgt om onderwijsachterstanden weg te werken. Dit gebeurt op basis van het opleidingsniveau van de ouders en het postcodegebied van de school. Het opleidingsniveau van de ouders bepaalt het gewicht dat de school toekent aan een (achterstands)leerling. Ouders/voogden van zgn. gewichtenleerlingen hebben een lagere opleiding dan ouders van leerlingen zonder gewicht. Voor deze gewichtenleerlingen krijgt de school extra geld. Kinderen van laagopgeleide ouders hebben vaker leerachterstanden. Dit blijkt ook uit de Drentse Onderwijsmonitor 2013. De gemeente Hoogeveen heeft een hoger percentage gewichten leerlingen dan Drenthe en Nederland. Dit aandeel loopt, in lijn met de landelijke trend, terug.
Percentage gewichtenleerlingen
9
13
20
15
11 12
Percentage basisscholen in impulsgebied
Nederland 2008/09 2012/13 Drenthe 2008/09 2012/13
38% 25
Gemeente Hoogeveen 2008/09 2012/13
31 38
Bron: DUO, 2013
Bron: DUO, 2013
Passend onderwijs
Nederland
Met de invoering van de Wet passend onderwijs krijgen scholen een zorgplicht. Dat betekent dat scholen ervoor verantwoordelijk zijn om elk kind een goede onder wijsplek te bieden. Om dat te kunnen doen, vormen reguliere en speciale scholen samen regionale samen werkingsverbanden. De scholen in het samenwerkings verband maken afspraken over de ondersteuning aan leerlingen en de bekostiging daarvan. Het aandeel leerlingen met een rugzak is in het samen werkingsverband PO2203 waaronder ook Hoogeveen valt lager dan dat van vorig jaar. Maar is met 1,7% wel hoger dan landelijk (1,0%). In de figuur hiernaast is aangegeven of het percentage h oger ( ), lager ( ) of gelijk ( ) is aan dat van vorig jaar.
1 M eppel, Hoogeveen, De Wolden, Westerveld, Steenwijkerland, deel Staphorst en Zwartwaterland (Overijssel), 2 speciaal basisonderwijs, 3 speciaal onderwijs
2011/12
2012/13
sbao2
2,7%
2,6%
so3
1,7%
1,6%
rugzakken
1,1%
1,0%
PO2203 Hoogeveen e.o.1 2011/12
2012/13
sbao
2,8%
2,9%
so
1,3%
1,4%
rugzakken
1,8%
1,7%
Bron: DUO/website Passend Onderwijs, 2013
3
Drentse Onderwijsmonitor 2013
Primair onderwijs
Leerprestaties in het Drentse basisonderwijs
Vanaf het schooljaar 2007-2008 worden gegevens verzameld over leerprestaties in het basisonderwijs op het t errein van taal/lezen en rekenen/wiskunde. De gegevens worden geleverd door basisscholen waarvan het school bestuur hiervoor toestemming heeft gegeven. In Drenthe zijn momenteel 37 schoolbesturen voor primair onder wijs. Het deelnamepercentage van basisscholen aan de Drentse Onderwijsmonitor nam toe van 49% in het eerste jaar tot 90% in 2012/13. De gemeente Hoogeveen heeft bij de laatste inventarisatie een deelnamepercentage van 78%. De jaren daarvoor schommelde de respons hier de ene keer net boven, de andere keer net onder.
Citotoetsen: de resultaten van 2010 - 2013 rekenen
taal
kleuters groep 2
kleuters groep 2
Drenthe
technisch lezen eind groep 3
eind groep 4
eind groep 5
woordenschat eind groep 3
eind groep 5
begrijpend lezen medio groep 6
medio groep 8
rekenen-wiskunde eind groep 3
eind groep 4
eind groep 6
60 59 58 57 56 55 54 53 52 51 50
50
49
is de norm in Nederland
48 47
'10 '11 '12 '13 '10 '11 '12 '13 '10 '11 '12 '13 '10 '11 '12 '13 '10 '11 '12 '13 '10 '11 '12 '13 '10 '11 '12 '13 '10 '11 '12 '13 '10 '11 '12 '13 '10 '11 '12 '13 '10 '11 '12 '13 '10 '11 '12 '13
Gemeente Hoogeveen rekenen
taal
kleuters groep 2
kleuters groep 2
technisch lezen eind groep 3
eind groep 4
eind groep 5
woordenschat eind groep 3
eind groep 5
begrijpend lezen medio groep 6
medio groep 8
rekenen-wiskunde eind groep 3
eind groep 4
eind groep 6
60 59 58 57 56 55 54 53 52 51 50
50
49
is de norm in Nederland
48 47
'10 '11 '12 '13 '10 '11 '12 '13 '10 '11 '12 '13 '10 '11 '12 '13 '10 '11 '12 '13 '10 '11 '12 '13 '10 '11 '12 '13 '10 '11 '12 '13 '10 '11 '12 '13 '10 '11 '12 '13 '10 '11 '12 '13 '10 '11 '12 '13
Bron: basisscholen Drenthe, bewerking CED Toetsservice/CMO Groningen, 2010-2013
4
Primair onderwijs Welke conclusies kunnen we trekken uit de resultaten van de citotoetsen? Hieronder staat beschreven hoe leerlingen uit de gemeente het ervan af hebben gebracht.
Rekenprestaties
Op de rekentoets wordt al jaren boven de norm gescoord. De voorsprong in groep 3 is in groep 6 wel iets geslonken. De rekenprestaties zijn in de groepen 3 en 4 sinds 2010 iets toegenomen. Voor groep 6 zien we een stabiel beeld. Groep 3 presteert de afgelopen jaren steeds net onder het Drents gemiddelde. Voor de groepen 4 en 6 zijn de scores in 2013 vergelijkbaar met die op provinciaal niveau.
Feitenblad Gemeente Hoogeveen Technisch lezen
Met name groep 4 gaat het technisch lezen steeds beter af. Voor groep 3 zien we ook een stijging, maar in de marge. De p restaties in groep 5 zijn de afgelopen jaren gedaald, hoewel het afgelopen jaar een sprong in de goede richting werd gemaakt. De scores zijn in 2013 in alle gevallen boven de lande lijke norm én op of boven het Drents gemiddelde.
Woordenschat
De woordenschat van leer lingen uit Hoogeveen lijkt de afgelopen jaren te zijn toegenomen. Dat geldt vooral voor groep 5. In 2013 komen de scores boven het Drents gemiddelde uit. Voor groep 3 blijkt het evenaren van het provinciaal niveau tot dusver onhaalbaar.
Begrijpend lezen
De scores voor b egrijpend lezen zijn in groep 6 en 8 vrij stabiel. Groep 6 balanceert op of onder de norm en evenaart in 2013 het Drents gemid delde. Groep 8 zit boven de norm, maar blijft net onder het provinciaal niveau.
Rekenen en taal voor kleuters
Zowel voor taal als rekenen zijn de prestaties behoorlijk toegenomen. De scores zijn ruim boven de norm, vooral voor taal. Toch blijft er voor taal een be hoorlijke achterstand ten opzichte van het Drents gemiddelde. Wat rekenen betreft, over treffen de kleuters uit Hoogeveen het afgelo pen jaar de gemiddelde score van provinciege nootjes.
Vergeleken met de provinciale uitslagen, springen de leerlingen uit Hoogeveen er niet zozeer boven uit.
De resultaten samengevat
Vergeleken met de provinciale uitslagen, springen de leerlingen uit Hoogeveen er niet zozeer boven uit. Voor woordenschat (groep 5) is de voorsprong van de leerlingen uit Hoogeveen nog het grootst. Voor de toetsen ‘taal voor kleuters’ en ’woordenschat in groep 3’ blijven de resultaten juist achter bij het Drents gemiddelde. Dat geldt in mindere mate ook voor rekenen in groep 3 en begrijpend lezen in groep 8. Kijken we naar de trend door de jaren heen, dan zien we dat prestaties veelal zijn toegenomen of op het zelfde niveau zijn gebleven. Eén uitzondering: de technisch lezen toets voor groep 5, daar zien we een daling. De resultaten van 2013 zijn overigens wel positief en laten sinds jaren weer een vooruitgang zien.
De eindtoets in groep 8
De gemiddelde scores van groep-8-leerlingen uit Hoogeveen variëren de afgelopen jaren. De scores voor Hoogeveen zijn gebaseerd op gege vens van minder dan de helft van het aantal scholen. Dat kan de ster ke fluctuatie in scores verklaren. Doorgaans lijken de opbrengsten lager dan gemiddeld in Drenthe en Nederland.
Cito eindtoetsscores 2013 2012
534,6
532,9
530,8
534,9
2010
530
-2,1
scoorden Hoogeveenleerlingen in 2013 gemiddeld lager dan landelijk
535,5 535,1
2011
2009
535
536 535,4 535,4
533,6
Nederland Drenthe Gemeente Hoogeveen
535,1 534,7
531,4
531
535,5
532
533
534
535
536
Bron: Inspectie van het Onderwijs, 2009-2013
5
Drentse Onderwijsmonitor 2013
Primair onderwijs
Kwaliteit van het onderwijs: de toezichtarrangementen
Op basis van kwaliteitsnormen bepaalt de Inspectie van het Onderwijs welke scholen een aangepast toezicht krijgen. De situatie in Drenthe vanaf 1 december 2010:
Aantal zwakke en zeer zwakke scholen Drenthe 6
15
3 6
286
2010
8
290
2 4
283
2011
280
2012
Binnen de gemeente Hoogeveen bevindt zich 1 zwakke school. Een vooruitgang vergeleken met de situatie in 2010. In t ussenliggende jaren stond de teller echter op nul. Bij (zeer) zwakke scholen zijn de eindopbrengsten en het onderwijsleer proces op cruciale onderdelen onvoldoende.
Voldoende Zwak Zeer zwak
2013
Conclusie: de afgelopen jaren heeft provinciebreed kwalitatief een enorme vooruitgang plaatsgevonden, mede door het kwaliteitsakkoord Drenthe en de invloed van de Drentse Onderwijsmonitor.
Gemeente Hoogeveen 2
1
29
2010
32
32
2011
31
2012
Voldoende Zwak Zeer zwak
2013
Bron: Inspectie van het Onderwijs, 2010-2013
69 64
16
22
6
13
19
Bron: vo-scholen Drenthe, bewerking CMO Groningen, 2013
13
20
Bij Drentse vo-scholen is informatie opgevraagd over het schoolniveau van derdejaars leerlingen en het schooladvies van de basisschool. De resultaten zijn indicatief omdat van een aantal scholen gegevens ont breken. 64% van de leerlingen die op een basisschool in de gemeente Hoogeveen heeft gezeten, lijkt het schoolniveau te volgen dat als advies is meegegeven. De cijfers komen aar dig overeen met die van de provincie. Landelijk gezien sluiten schooladvies en het uiteindelijke onderwijsniveau iets beter op elkaar aan.
Huidig onderwijsniveau t.o.v. schooladvies in percentages
65
Schooladvies basisschool en het niveau in het derde leerjaar van het voortgezet onderwijs
Nederland iets lager gelijk iets hoger Drenthe iets lager gelijk iets hoger Gemeente Hoogeveen iets lager gelijk iets hoger
Voortgezet onderwijs
Feitenblad Gemeente Hoogeveen
Leerlingen in het voortgezet onderwijs
Het aantal vo-leerlingen, woonachtig in Hoogeveen, neemt nog steeds toe. De stijging was het afgelopen jaar een kleine 4% (van 3.132 naar 3.249). Het stijgingspercentage voor Drenthe als geheel is lager, namelijk 1%. Het aantal leerlingen nam toe van 30.053 in 2011/12 naar 30.492 in 2012/13.
Aantal leerlingen in het voortgezet onderwijs, met als woongemeente Hoogeveen
+1%
het aantal vo-leerlingen in Drenthe
Gemeente Hoogeveen 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13
30.492
30.053
Drenthe 2012/13 2011/12
+4%
3.059
3.094
3.132
het aantal vo-leerlingen in Hoogeveen
3.249
Bron: DUO, 2013
Onderwijssoort in het voortgezet onderwijs
Voor Hoogeveen geldt dat 47% van de jongeren in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs een vmbo-opleiding volgt. Voor havo en vwo zijn de aandelen 29% en 19%.
Onderwijssoort vanaf het derde leerjaar, voor jongeren uit de gemeente Hoogeveen
Nederland Drenthe Gemeente Hoogeveen
3 3 6
praktijkonderwijs
6
19
1 25
9
1.705
vmbo bl/kl 3-4
30
28 29 29
18 21 23
29
Aandeel leerlingen in de bovenbouw (vanaf leerjaar 3), naar o nderwijssoort en woongebied voor schooljaar 2012/13
20 21 24
Gemeente Hoogeveen praktijkonderwijs vmbo havo vwo
Maken we een vergelijking met cijfers van Drenthe en Nederland, dan zien we een lager onderwijsniveau voor leerlingen uit Hoogeveen. Deze achterstand is de laatste jaren wel iets ingelopen.
47 vmbo tl/gl 3-4 Bron: DUO, 2013
havo 3-5
vwo 3-6
Bron: DUO, 2013
7
Drentse Onderwijsmonitor 2013
Samenvatting
Pluspunt, aandachtspunt of verbeterpunt?
Hieronder staan alle gemonitorde onderwijsitems samengevat in één figuur. De kleuren geven aan of de gemeente het beter of minder goed doet vergeleken met Drenthe en of er de afgelopen jaren sprake is van een verslechtering, verbetering of status quo. De kleur geeft aan of het gaat om onderwerpen die: • Gekoesterd moeten worden (pluspunten) • In de gaten gehouden moeten worden (aandachtspunten) • Verbeterd moeten worden (verbeterpunten) In een aantal gevallen zijn de cijfers van 2012-2013 vergeleken met die van vorig jaar. Bij de meeste onderwerpen blikken we echter meer jaren terug. Daarbij nemen we voor een vergelijking in de tijd de meest en minst recente cijfers uit dit feitenboekje.
• Ontwikkeling leerlingenaantal basisschool • Technisch lezen groep 5 • Aansluiting schooladvies bij onderwijsniveau leerjaar 3
• Rekenen-wiskunde groep 6 • Begrijpend lezen groep 6
• Rekenen-wiskunde groep 4 • Technisch lezen groep 3 • Technisch lezen groep 4 • Woordenschat groep 5 • Rekenen kleuters groep 2 • Ontwikkeling leerlingenaantal voortgezet onderwijs
• Aantal scholen in impulsgebied
• Deelnamepercentage Drentse • Onderwijsmonitor (78%) • Begrijpend lezen groep 8
• Aandeel gewichtenleerlingen • Rekenen-wiskunde groep 3 • Woordenschat groep 3 • Taal kleuters groep 2 • 1 zwakke school • Onderwijsniveau bovenbouw vo
Minder goed
Vergeleken met Drenthe
Even goed/beter
De resultaten samengevat: hoe staat Hoogeveen ervoor?
Verslechtering
Ontwikkeling afgelopen jaren Gelijk gebleven
Verbetering
Het rapport van de Drentse Onderwijsmonitor 2013 kunt u vinden op de websites van de b etrokken organisaties en op www.meetbaarbeterdrenthe.nl.
Vereniging van Drentse Gemeenten www.vdgdrenthe.nl
Provincie Drenthe www.drenthe.nl
CMO Groningen www.cmogroningen.nl
