Draaiboek: Zzzoemend Nederland WAT IS ER AAN DE HAND? De laatste jaren sterven er meer en meer bijen. Honingbijen, wilde bijen en hommels werken keihard voor ons, ze bestuiven een groot deel van onze landbouwgewassen. Van de 100 gewassen die 90 procent van alle voedsel in de wereld leveren, wordt 70 procent bestoven door bijen. Zonder de bij zou de voedselvoorziening voor de mens en talloze dieren in gevaar komen. Ons landbouwlandschap wordt steeds monotoner. Er is steeds minder diversiteit in gewassen, bloemen en planten op het land. Onaangetaste eco-systemen zijn nauwelijks nog te vinden. In steden is er veel steen, stoepen en tuinen zijn betegeld. In de parken, op schoolpleinen, stoepranden en tuinen worden vaak ook nog giftige middelen gebruikt om onkruid te bestrijden. Hierdoor raakt de bij verzwakt en ziek. Ze kunnen zich daardoor moeilijk weren tegen ziekten en parasieten, zoals de varroa-mijt. Zo sterven iedere winter steeds meer bijen. In Europa en Noord-Amerika melden imkers al sinds eind jaren negentig ongewoon hoge sterftecijfers van hun bijenvolken. Nederland spant daarbij de kroon: jaarlijks overleeft 20 tot 25% van al onze bijenvolken de winter niet. In sommige regio’s loopt dit zelfs op tot de helft. DE OPLOSSING! Dé oplossing is: duurzame landbouw, zonder gif. Mét veel diversiteit in gewassen, bloemen en planten. Bloeiende bloemen helpen de bij sterker te worden. Jij kunt daaraan bijdragen. Door biologische bij-vriendelijke bloemenzaadjes te zaaien, in steden en dorpen, overal waar er grond is om in te zaaien. DOELSTELLING We willen doorlopend mensen mobiliseren om zoveel mogelijk bloemen in te zaaien tijdens de lente (maart-juni). Hiermee zullen we het aantal bij-vriendelijke bloemen in Nederland aanzienlijk verhogen, waarmee we direct een bijdrage leveren aan het verbeteren van de leefomstandigheden van de bij in Nederland. Via een google-map wordt dit bijgehouden. Check: https://greenwire.greenpeace.org/netherlands/nl/zzzoemendnederland WAT KAN JIJ DOEN? Jij kunt onderdeel zijn van de beweging die de bijen ondersteunt door bloemen te zaaien! Zoek een zaai-buddy, bestel zakjes biologisch bloemenzaad en ga aan de slag! Dit is een heel leuke en laagdrempelige activiteit om samen met de lokale groep te doen. Dit is ook geschikt voor startende groepen. In deze draaiboek lees je alle informatie van A tot Z, zodat je precies weet hoe je te werk kunt gaan.
STAPPENPLAN
1- ZOEK ZAAI-BUDDIES Je kunt deze activiteit alleen doen, maar het is leuker en nuttiger om dit met meerdere mensen samen te doen. Met meer mensen kun je meer bloemen zaaien en meer aandacht vragen voor de bij!
1) Check op Greenwire of er al zaai-activiteiten zijn in jouw buurt waar je je bij aan zou kunnen sluiten. Of neem contact op met een lokale groep in jouw buurt! 2) Zijn er geen zaai-activiteiten in jouw buurt? Zoek andere Greenpeace vrijwilligers uit jouw omgeving op en vraag ze of ze met jou samen willen zaaien! Ga naar ‘community’ → ‘leden’ → zoek op je woonplaats. Stuur deze mensen een shout of een persoonlijk bericht. Je kunt ook een algemene shout op het dashboard plaatsen. 3) Zit je in een lokale groep? Stel het idee om samen te gaan zaaien voor in de groep
2- KIES EEN DATUM EN LOCATIE WAAROP JE JE ACTIVITEIT LAAT PLAATSVINDEN Kies een geschikte datum uit. Check op Greenwire of er geen botsingen zijn met andere activiteiten. Het handigste is om dit in het weekend te doen, zodat er meer mensen bij jouw activiteit kunnen aansluiten. Zoek naar braakliggend terrein in jouw gemeente. Je kunt hiervoor Google earth gebruiken, of fiets zelf even rond. Denk aan bloemenperkjes waar niks in groeit, stukjes grond rondom bomen en struiken, grasstroken, een (bouw) terrein wat al langer braak ligt. Let op: als je op gras wilt zaaien moet je wel eerst gaten prikken waar je de zaadjes in kunt stoppen. ‘Gewoon’ op gras zaaien heeft weinig zin: vogels kunnen de zaadjes opeten, en de zaadjes hebben dan minder kans om goed te groeien als ze op grond liggen in plaats van erin. Er is een risico dat de boel gemaaid wordt door de gemeente, zeker als je op groenstroken gaat zaaien. Voor een 100% effect kun je daarom het beste even contact opnemen met jouw gemeente. In de bijlage zie je een voorbeeldbrief. Je zou ook bij jouw gemeente kunnen vragen of zij kunnen aangeven welk stukje grond je mag inzaaien, en of je dat stukje gebied tot een bij-vriendelijke zone mag bestempelen. Je kunt het beste kijken op de website van jouw gemeente wie je kunt bellen of mailen. Zoek hiervoor op bijvoorbeeld ‘groen’ of ‘natuur’. Bel anders eerst naar een algemeen informatiepunt van de gemeente voor de juiste contactpersoon. Kijk per locatie welke instelling je het beste kunt benaderen. Als een andere instelling het stukje grond beheert wat jij wilt inzaaien, moet je daar contact mee opnemen. Denk aan bijvoorbeeld grond dat hoort bij een woningbouwstichting.
3- ZET JE ACTIVITEIT OP GREENWIRE Door je activiteit op Greenwire te plaatsen, kunnen andere vrijwilligers uit de omgeving jouw team komen versterken. Als je de activiteit hebt aangemaakt, word je automatisch op de hoogte gehouden als iemand zich aanmeldt of een vraag stelt. Ga bovenin het Greenwire menu naar ‘community’ en klik vervolgens op ‘activiteiten’. Klik rechts in het scherm op evenement toevoegen.
TIP Heb je een (technische) vraag over het plaatsen van een activiteit, neem contact op met één van de Greenwire coaches.
4- STEM MET GREENPEACE AF OVER DE BENODIGDHEDEN Mail naar Heleen:
[email protected] en meld dat je hiermee aan de slag gaat. Bedenk wat je nodig hebt om de activiteit uit te voeren. Je kunt de activiteit klein aanpakken met alleen inzaaien en meer niet, je hebt dan weinig materialen nodig. Of wil je jouw activiteit grootser aanpakken en heb je meer spullen nodig? Wil je bijvoorbeeld een school hierbij betrekken, of een voorlichting eraan koppelen? Spandoeken, petities erbij? Op een opvallende manier inzaaien, bijvoorbeeld door in bijenpakjes te gaan zaaien en de pers erbij te halen? Vul dan het startformulier in: https://greenwire.greenpeace.org/netherlands/nl/documents/startdocument
Basis benodigdheden: - Laarzen - Kleding die vies mag worden - Eventueel tuinhandschoenen - Stevige plastic tassen om eventueel afval/rommel in op te ruimen - Tuingereedschap zoals een hark/schopje/prikker, waar dat nodig is - Flessen water: na het zaaien geef je ze water - Last, but not least: Voldoende biologische bloemenzaadjes! Het belangrijkste zijn natuurlijk de biologische bloemenzaadjes! Je kunt deze bestellen via de volgende sites: 1. www.bolster.nl 2. www.wereldzaden.nl/bio Vanaf eind maart met 30% korting te bestellen 3. www.zadenkopenonline.nl Specifieke campagnekorting à 30% d.m.v. de speciale code: Greenpeace
TIP
Let erop dat je biologische bloemzaadjes bestelt, waar bijen van houden. Dit zijn onder andere: Phacelia, Boekweit, Gele Mosterd, Koriander, Juffertje In Het Groen, Goudsbloem, Korenbloem, Bladrammenas, Malva, Dille, Serradella, Zonnebloem, Borage, Ganzebloem, Kalproos en Karwij.
De kosten kun je declareren bij mobilisatie. Hier vind je het declaratieformulier: https://greenwire.greenpeace.org/netherlands/nl/documents/declaratieformulier-vrijwilligers-excel
5- UPDATE JEZELF MET CAMPAGNE-INFO Als je de straat op gaat is het handig om goed op de hoogte te zijn van wat er speelt en wat de campagne van
Greenpeace inhoudt. Zo kun je eventuele vragen van voorbijgangers beantwoorden. Bedenk wel dat je over Greenpeace spreekt, en nooit namens Greenpeace. Lees hier de actuele informatie: http://www.greenpeace.nl/campaigns/landbouw/ en www.reddebijen.nl
6- BEREID DE ACTIVITEIT VOOR 1) Verzamel je benodigdheden bij elkaar. 2) Bereken hoeveel zaadjes je nodig hebt, aan de hand van de grootte van jouw inzaailocatie. Check op de site waar je jouw zaden bestelt voor hoeveel m2 één zakje zaad genoeg is. Bij voorkeur koop je een grote zak zaadjes in plaats van meerdere kleine zakjes (voorkom onnodig veel verpakkingsmateriaal). Bestel voldoende zaden! Ben je van plan vaker in te zaaien, houd daar dan ook rekening mee ivm. de verzendkosten. 3) Bedenk verder hoe je je benodigdheden meeneemt. Zaai je op meerdere plekken in? Bereid dan een route voor, zodat je er makkelijk naartoe kunt fietsen/lopen. 4) Stem met je team af hoe laat en waar je afspreekt, en wie wat meeneemt.
7- DOE JE LAATSTE AANKONDIGINGEN AAN VIA SOCIAL MEDIA Shout op Greenwire dat je aan de slag gaat, of deel het op Facebook of Twitter. Zo maak je jouw actie voor de Bijen bekend. Deel vooral de campagnesite (www.reddebijen.nl) hierbij en leg uit dat je dit in het kader van de Bijencampagne doet om de Bij een handje te helpen. Vraag meteen of mensen ook de petitie willen tekenen op de site!
8- IN ACTION! Check of je alles wat je nodig hebt mee hebt. Handen uit de mouwen, en zaaien maar! Volg de instructies op de verpakkingen van de bio-zaad. Het beste is om tussen maart en juni te zaaien. Maak de grond voldoende vrij om te zaaien: verwijder eventueel zwerfafval, hark het gras om of prik wat gaten waar je in kunt zaaien. Zorg voor voldoende ruimte tussen de zaadjes, zodat de bloemen goed kunnen groeien. Bedek alles met een laagje aarde en geef ze water. Klaar is kees! Het is voor deze activiteit niet nodig om Greenpeace kleding te dragen. Wil je dit wel doen, bedenk dan dat je als vrijwilliger het imago van Greenpeace mede bepaalt. Dus eet, drink of rook niet als je Greenpeace kleding draagt. Blijf altijd beleefd en ga niet eindeloos in discussie met mensen. Als er voorbijgangers vragen wat je aan het doen bent, kun je uitleggen dat je biologische bij-vriendelijke zaadjes zaait om de bijen te ondersteunen. Dit is een sympathieke actie en we verwachten dan ook dat hier goed op gereageerd wordt. Komt er echter een ambtenaar of politie op je af, leg dan rustig uit wat je doet en als je verzocht wordt om te vertrekken, doe je dat.
9- TERUGKOPPELING Heb je ingezaaid? Ga dan direct naar de google-map op https://greenwire.greenpeace.org/netherlands/nl/zzzoemend-nederland en volg daar de instructies. Je hebt een bijdrage geleverd aan het bedekken van Nederland met bloemen, en hiermee dus het verbeteren van de leefomgeving van de Bij! Wij en andere vrijwilligers vinden het erg leuk om te lezen wat jullie hebben gedaan. Shout op Greenwire dat jullie aan de slag zijn geweest voor de Bij. Of schrijf een blog over je ervaring. Post foto’s van jullie actie. Heb je het grootser aangepakt? Denk dan bijvoorbeeld aan een leuk artikeltje in de lokale krant. Vragen? Mail naar Roos of Heleen:
[email protected] /
[email protected] BIJLAGE 1. VOORBEELDBRIEF AAN JOUW GEMEENTE Locatie, datum Aan: Betreft: bij-vriendelijke bloemen inzaaien
Geachte heer/mevrouw, Misschien heeft u al eerder over de bijensterfte gehoord. De bijen hebben het zwaar. Honingbijen, wilde bijen en hommels werken keihard voor ons, ze bestuiven een groot deel van onze landbouwgewassen. Van de 100 gewassen die 90 procent van alle voedsel in de wereld leveren, wordt 70 procent bestoven door bijen. Zonder de bij zou de voedselvoorziening voor de mens en talloze dieren in gevaar komen. Ons landbouwlandschap wordt steeds monotoner. Er is steeds minder diversiteit in gewassen, bloemen en planten op het land. Onaangetaste eco-systemen zijn nauwelijks nog te vinden. In steden is er veel steen, stoepen en tuinen zijn betegeld. In de parken, op schoolpleinen, stoepranden en tuinen worden vaak ook nog giftige middelen gebruikt om onkruid te bestrijden. Hierdoor raakt de bij verzwakt en ziek. Ze kunnen zich daardoor moeilijk weren tegen ziekten en parasieten, zoals de varroa-mijt. Zo sterven iedere winter steeds meer bijen. In Europa en Noord-Amerika melden imkers al sinds eind jaren negentig ongewoon hoge sterftecijfers van hun bijenvolken. Nederland spant daarbij de kroon: jaarlijks overleeft 20 tot 25% van al onze bijenvolken de winter niet. In sommige regio’s loopt dit zelfs op tot de helft. Om de bijen een steuntje in de rug te geven wil ik graag samen met enkele vrijwilligers biologische bij-vriendelijke bloemen gaan inzaaien op (vul hier de locatie in). Ik wil u graag vragen of dit akkoord is. En u zou mij en de bij kunnen helpen om het helemaal goed te doen: door op dit plekje niet te gaan maaien of bestrijdingsmiddelen te spuiten. Op die manier kunnen we er een bij-vriendelijke zone van maken. We zijn van plan om op (vul hier de datum in) te gaan inzaaien. Zou u een reactie kunnen sturen vòòr (voer hier een datum in, uiterlijk een week voor jouw geplande activiteit)? Alvast hartelijk dank voor uw medewerking!
Met vriendelijke groet, Voornaam + achternaam Je huisadres & telefoonnummer/e-mailadres