ZICHT OP ZIEN VAN UW KIND
IN FOR MATIE
Colofon Titel Zicht op zien van uw kind Auteurs
WAT ZIET EEN BABY? WAAROM OOGONDERZOEK? HEEFT MIJN KIND EEN BRIL NODIG?
???????????? Tekstredactie ????? Een publicatie van Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ) www.ncj.nl Publicatiecode NCJ127C © NCJ Nederlands Centrum Jeugdgezondheid, Utrecht, februari 2015
Goede ogen zijn belangrijk voor uw kind,om de wereld te ontdekken, om zich te ontwikkelen. Mocht u vragen hebben over het gezichtsvermogen van uw kind, dan kunt u daarmee altijd terecht op het consultatiebureau of bij de huisarts. Hoe eerder we een oogafwijking signaleren en zo nodig behandelen, hoe kleiner de kans op problemen in de toekomst.
Het oog
ter te maken. Via de ogen wordt de
goed volgen. Is dit niet het geval,
afgebeeld in het groeigids. Zo kunt
De aanleg van het oog vindt plaats
informatie naar de hersenen ge
dan kan het zijn dat uw kind scheel
u nagaan of uw kind de plaatjes
in de eerste drie weken van de
stuurd. In de hersenen vindt ver
kijkt of een oog heeft dat achter
kent.
zwangerschap. Bij de geboorte zijn
werking van de informatie plaats.
blijft in de ontwikkeling van het
alle elementen van het oog aan
zien (een lui oog). De jeugdarts
Rond de leeftijd van 4 jaar zal uw
wezig, maar het zien moet nog ont
voert het onderzoek uit. Deze arts
kind opnieuw een oogonderzoek
is gespecialiseerd in het signaleren
krijgen. Deze keer met behulp van
van afwijkingen op jonge leeftijd.
een kaart met ringen. Uw kind mag
wikkeld worden.
Wat ziet een baby ? Een pasgeboren baby ziet tot ongeveer 20 cm scherp. Het volgen met de ogen verloopt eerst nog schokkerig en wordt pas soepel vanaf ongeveer acht weken. Na
Het oog werkt als een soort fotocamera
of aanwijzen (boven, onder, links of
scherpte onderzocht. De jeugdarts
rechts). Ook dit kunt u thuis oefe
of de jeugverpleegkundige bekijkt
nen met de voorbeelden uit het
of elk oog goed ziet. Dit gebeurt
groeigids.
met behulp van een plaatjeskaart.
acht weken kan een baby een voor
Uw kind krijgt een brilletje op waar
Vanaf ongeveer 5 jaar, worden de
werp op ongeveer 75 cm scherp
door maar met één oog kan wor
ogen nog een keer gecontroleerd
den gekeken. Vervolgens mag uw
op afwijkingen. Dit gebeurt ook
kind het aangewezen plaatje be
door jeugdgezondheidszorg, meestal op school.
zien. Vanaf drie maanden ziet een kind al een voorwerp scherp op
Oogonderzoek
anderhalve meter. De meeste kin
Bij het eerste bezoek aan het con
noemen of aanwijzen op een voor
deren beginnen dan ook naar hun
sultatiebureau, wanneer uw kind 4
beeldkaartje. U kunt thuis al oefe
handjes te kijken. In het eerste le
à 6 weken oud is, bekijken we de
nen, omdat enkele plaatjes staan
vensjaar groeit het oog heel snel.
ogen op afwijkingen. Hierbij is het
Dit is van invloed op hoe goed uw
van belang te weten of u zelf al
kind leert kijken.
oogcontact hebt met uw kind. We kijken naar de uiterlijke kenmerken
Hoe werkt het oog ?
van de oogjes. Hoe zien de pupillen
Het oog werkt als een soort foto
eruit? Reageren ze op licht? Ook
camera. Een goed werkend oog
kijken we in het oog om te beoor
beeldt elk voorwerp scherp af op
delen of het helemaal helder is.
het netvlies. De lens zorgt ervoor,
4
de opening van de ring aangeven Vanaf 3 jaar wordt de gezichts
door zich boller of platter te ma
De eerste drie jaar vindt het oog
ken, dat we op alle afstanden
onderzoek geregeld plaats, uiter
scherp zien. De lens zorgt ervoor
aard aangepast aan de ontwikke
dat we op alle afstanden kunnen
ling van uw kind. We kijken met een
scherp zien door zich boller of plat
lichtje of de ogen recht staan en
Zicht op zien van uw kind
De jeugdarts of jeugdverpleegkundige bekijkt of elk oog goed zit
5
Waar kunt u zelf op letten? U bent extra alert: •
na infectieziekten tijdens de zwangerschap zoals rode hond, geslachtsziekten of als er in de familie aandoe ningen of aangeboren afwij
•
gelmatig. vaak scheef. 3. Uw kind bekijkt speelgoed
kingen met een verminderd
en boekjes altijd van heel
gezichtsvermogen zijn;
dichtbij.
als er in de familie sprake is van blindheid aan één of beide ogen, hoge bijziend heid op jonge leeftijd, ern stige (over)verziendheid, luie ogen en afwijkend kleurzien.
Wanneer trekt u aan de bel tijdens de zuigelingenperiode? •
1. Uw kind valt of struikelt re 2. Uw kind houdt het hoofd
toxoplasmose; •
Wat kunnen de signalen zijn voor oogafwijkingen tijdens de peutertijd?
4. Uw kind is angstig en rea geert opvallend onzeker. 5. Uw kind is heel onhandig bij bijvoorbeeld fietsen. 6. Uw kind speelt liever niet
NAAR DE ORTHOPTIST EN/OF DE OOGARTS Aandoeningen
maar met één oog naar een voor
Wanneer we vermoeden dat er iets
werp. Het andere oog doet niet
is met de ogen van uw kind, krijgt
mee en kan lui worden. Een lui oog
u een verwijzing naar de huisarts.
blijft achter bij het leren zien. Zon
Deze verwijst weer door naar een
der hulp van buitenaf kan een lui
orthoptist of oogarts (oogheel
oog niet genezen.
kundig team). Een orthoptist is gespecialiseerd in het onderzoeken
De kans op succes bij het behande
en behandelen van afwijkingen in
len van een lui oog, is het grootst
de oogstand en de samenwerking
als we hier mee beginnen ruim
vande ogen en van luie ogen. De
voordat een kind zes jaar oud is.
orthoptist of oogarts bekijkt of
Daarna neemt de kans op succes
inderdaad sprake is van een oog
af. Uit onderzoek is gebleken dat
afwijking.
een volwassene met een lui oog, een verhoogde kans heeft op pro
buiten. 7. Uw kind zoekt uit zichzelf steeds het licht op.
Uw kind maakt geen of wei
De ogen van uw kind worden ge druppeld met pupilverwijdende oogdruppels zodat de specialist de
Een kind met een afwijking aan de
binnenkant van het oog minitieus
breking van het oog, heeft meestal
kan bekijken.
een bril of contactlenzen nodig om alles scherp te zien. Ook een
nig oogcontact met u en met de omgeving. •
De ogen van uw kind zien er niet helder uit.
•
Uw kind kijkt u niet recht aan, maar scheel (loensen).
•
Uw kind kijkt of grijpt nauwe lijks naar voorwerpen.
6
Zicht op zien van uw kind
blemen aan het goede oog.
Het kan zijn dat uw kind een bril
brekingsafwijking kan een lui oog
krijgt of dat gedurende enige tijd
veroorzaken.
een oog afgeplakt moet worden om een lui oog te voorkomen of te
Lenstroebelingen (staar) en hoge
verhelpen.
oogdruk zijn ernstige aandoenin gen die onbehandeld tot blindheid
Gemiddeld vier procent van alle
kunnen leiden. Deze aandoeningen
baby’s in Nederland, heeft een
komen gelukkig heel weinig voor
oogafwijking. Scheelzien komt vaak
en zijn bij tijdig onderkennen vaak
voor. Een kind dat scheel ziet, kijkt
goed te behandelen.
7
