Wijzer! Geschiedenis Groep 7
Kopieerbladen Auteurs Kirsten Bos Nicole Bus Petra Cremers Millicent Kruis Eugenia Smit Hoofdauteur Marian van Gog Vakinhoudelijk advies Tom van der Geugten
Noordhoff Uitgevers
255593_Folio.indb 1
13/04/15 7:19 PM
Wijzer! Geschiedenis groep 7 – H2 Tijd van Grieken en Romeinen
2 1
Naam
Theorie en lastige woorden les 1 Doel: Om te lezen
Een offer voor de goden Flegon loopt met zijn meester Lucius Marcus naar het Pantheon, de tempel voor alle Romeinse goden. Lucius gaat daar een offer brengen: priesters zullen zijn lam slachten en verbranden. Morgen moet hij een belangrijke toespraak houden en hij wil dat de goden hem daarbij helpen. Op het plein spreekt een Griek Lucius aan. ‘Dat offer zal je niet helpen. De Romeinse goden zijn niet echt. Er is maar één God en dat is die van de christenen. Hij heeft geen godenbeelden nodig! Als je goed voor anderen zorgt, kom je in de hemel.’ Flegon luistert goed. Zou het waar zijn? Zouden ook slaven zoals hijzelf naar de hemel mogen gaan?
de christen Iemand die gelooft in God en Jezus Christus. het geloof Het vertrouwen dat er een god bestaat. de Griek Iemand die leeft in Griekenland of uit dat land komt.
de tempel Gebouw dat is gemaakt voor het geloof in een of meer goden. het volk Grote groep mensen.
© Noordhoff Uitgevers bv
de Romein Iemand die in de stad Rome leefde of uit die stad kwam.
255593_Folio.indb 14
13/04/15 7:19 PM
Wijzer! Geschiedenis groep 7 – H2 Tijd van Grieken en Romeinen
2 2
Naam
Theorie en lastige woorden les 2 – blad 1 Doel: Om te lezen
Het Romeinse rijk
In Ostia, vlak bij Rome, was een grote haven.
Rome was ooit een dorpje aan de rivier de Tiber in Italië. Het was een goede plek: je kon daar de rivier oversteken en via de Tiber was de zee vlakbij. Steeds meer mensen gingen er daarom wonen. De Romeinen waren goede vechters. Ze veroverden enorme stukken land. Elk veroverd gebied werd een provincie van het Romeinse rijk. Rond het jaar 115 hoorden alle landen rondom de Middellandse Zee bij het Romeinse rijk.
Overal waren Romeinse soldaten. Ze zorgden dat het veilig in het rijk was. Ook legden ze goede wegen aan. Reizen werd dus makkelijk, zodat er meer handel kwam. Maar ook per schip werd voedsel naar Rome gebracht, vooral graan uit Egypte. Rome werd een enorm grote stad. De Romeinen bouwden ook veel nieuwe steden. Toch leefden in deze tijd de meeste mensen nog op het platteland.
het platteland Het gebied buiten de stad waar veel boerenland is.
© Noordhoff Uitgevers bv
Beelden De Romeinen veroverden ook Griekenland. Daar leerden ze de Griekse godsdienst kennen en zagen ze de prachtige tempels en godenbeelden. De Grieken dachten dat goden eruitzagen als volmaakte mensen. Ze beeldden daarom een god meestal zonder kleding af, zodat je goed kon zien hoe mooi en gespierd zijn lichaam was. De Grieken geloofden in veel goden. De belangrijkste goden woonden op de berg Olympus,
met oppergod Zeus als hun baas. Goden hadden bijzondere krachten. Daarover vertelden de Grieken elkaar graag verhalen: mythes. De Romeinen vonden de Griekse cultuur geweldig. Ze gingen die nadoen en maakten in Rome kopieën van de Griekse beelden: Grieks was in de mode! Ze namen ook de Griekse goden over, maar ze veranderden de namen van de goden. De god Zeus werd bijvoorbeeld Jupiter.
de godsdienst Alles wat te maken heeft met het geloof van een groep mensen in een of meer goden. volmaakt Perfect, helemaal goed.
255593_Folio.indb 15
Een beeld van de held Hercules. De Grieken noemden hem Herakles.
de mythe Verhaal over een god(in) of een held. de kopie Iets wat precies is nagemaakt.
13/04/15 7:19 PM
Wijzer! Geschiedenis groep 7 – H2 Tijd van Grieken en Romeinen
2 2
Naam
Theorie en lastige woorden les 2 – blad 2 Doel: Om te lezen
Tempels en theaters
In het Colosseum in Rome was plaats voor vijftigduizend mensen.
De Romeinen namen behalve de beelden en de godsdienst ook de manier van bouwen over van de Grieken. Ze gingen ook zuilentempels bouwen en theaters waar ze toneelstukken lieten opvoeren. We noemen de kunst en de gebouwen uit de GrieksRomeinse cultuur klassiek. De Romeinen bedachten ook nieuwe dingen. Ze bouwden bijvoorbeeld amfitheaters. Dat zijn ronde theaters die op een
voetbalstadion lijken. Rijke Romeinen organiseerden daar spelen. Iedereen mocht komen kijken en kreeg eten en drinken. Je zag bijvoorbeeld beren en leeuwen tegen elkaar vechten, of jagers een olifant doden. Het mooist vonden de Romeinen de gevechten tussen de beroepsvechters. Deze gladiatoren moesten vechten tegen wilde dieren of tegen elkaar. Vele duizenden mensen kwamen de gevechten bekijken.
de zuil Stenen paal aan een gebouw.
het amfitheater Een rond of ovaal theater zonder dak.
klassiek Uit de oudheid.
de gladiator Vechter in een Romeins theater.
De Romeinen bouwden waterleidingen in hun steden, aquaducten. Meestal was die waterleiding ondergronds, net als in onze tijd. Maar soms bouwden ze een bovengrondse waterleiding, met een brug waar het water overheen liep. Via zo’n aquaduct stroomde het water van een bron in de bergen naar de stad. Daar hadden de bouwmeesters fonteinen aangelegd, waar iedereen altijd vers water kon halen. Omdat het Romeinse rijk enorm groot was, moesten soldaten ver reizen. Dat ging het snelst als de wegen recht waren. Soldaten legden de wegen zelf aan. Was er een rivier, dan bouwden ze een brug.
Zo zag Maastricht eruit in de tijd van de Romeinen.
het aquaduct Waterleiding die hoog boven de grond over een brug loopt.
255593_Folio.indb 16
© Noordhoff Uitgevers bv
Waterleidingen en wegen
13/04/15 7:19 PM
Wijzer! Geschiedenis groep 7 – H2 Tijd van Grieken en Romeinen
2 3
Naam
Theorie en lastige woorden les 3 – blad 1 Doel: Om te lezen
De joden De Romeinen veroverden alle landen rondom de Middellandse Zee, ook Israël. Daar woonde een volk dat in maar één god geloofde: de joden. In die tijd was dat bijzonder. Alle andere geloven kenden heel veel goden. Dat gold ook voor de Romeinen. Zelfs hun keizer vonden ze een god. We weten niet precies hoe deze godsdienst, het jodendom, is ontstaan. In Jeruzalem, de belangrijkste stad in Israël, hadden de joden een grote tempel gebouwd. Daar kwamen ze samen om te bidden en offers te brengen. De tempel in Jeruzalem was de enige tempel van de joden. De tempel in Jeruzalem.
Israël Land in het Midden-Oosten.
het jodendom Godsdienst van joden.
de jood Iemand met het geloof uit het oude Israël.
© Noordhoff Uitgevers bv
Opstand en verspreiding Als de Romeinen een land hadden veroverd, mochten de mensen hun eigen godsdienst houden, als ze ook de goden van de Romeinen eerden. Voor de joden was dit onmogelijk, want zij geloofden in één god. Hierdoor waren er veel spanningen tussen de joden en de Romeinen. In het jaar 66 kwam een groep joden in Israël in opstand tegen de Romeinen. Maar het machtige Romeinse leger sloeg hard terug. De soldaten doodden alle
opstandelingen en verwoestten de stad. Ze plunderden de tempel en staken die in brand. Joden die het hadden overleefd, werden weggejaagd. Daarna woonden joden verspreid over heel veel landen. Veel joden leefden in groepen bij elkaar en bleven trouw aan de gewoontes van hun geloof. Om samen te bidden hadden ze een plek nodig: daarvoor bouwden ze synagoges. Een synagoge in de Romeinse tijd.
de opstandeling Iemand die in verzet komt tegen iets.
verspreid (Hier): over grote afstand uiteengedreven.
plunderen Roven en vernielen.
de synagoge Gebouw waarin joden samenkomen.
255593_Folio.indb 17
13/04/15 7:19 PM
Wijzer! Geschiedenis groep 7 – H2 Tijd van Grieken en Romeinen
2 3
Naam
Theorie en lastige woorden les 3 – blad 2 Doel: Om te lezen
De eerste christenen
Op deze tekening zie je hoe Jezus mensen over God vertelt.
Toen de Romeinen in Israël waren, vertelden mensen daar verhalen over Jezus. Joden geloofden dat God iemand zou sturen om hun volk te redden. Sommige joden dachten dat Jezus die redder was. Ze noemden Jezus daarom ‘Christus’ (‘uitgekozen door god’) en zichzelf christenen. Zo ontstond een nieuwe godsdienst: het christendom. Sommigen hoopten dat Jezus hen ook zou redden van de Romeinen. De Romeinen vonden het nieuwe geloof daarom gevaarlijk en verboden het. Ze namen Jezus gevangen en doodden hem. Toch werden veel mensen christen. Later werd ook de Romeinse keizer christelijk. Het christendom werd toen de belangrijkste godsdienst in het rijk.
het christendom Godsdienst van christenen.
Hier zie je een tekening uit de Romeinse tijd van het kerstverhaal, het verhaal over de geboorte van Jezus. Maria zit met het kind Jezus Christus op schoot. In de Romeinse tijd begonnen christenen de jaren te nummeren. Het jaar waarin Jezus was geboren, kreeg nummer 1, het volgende jaar nummer 2. Dit wordt de christelijke jaartelling genoemd en die gebruiken we nog steeds. Bij geschiedenis verdelen we alle jaren in tien tijdvakken. De tijd van Grieken en Romeinen duurde van 3000 voor Christus tot 500 na Christus. Dat is het tweede tijdvak dat ook oudheid heet. De tijd van jagers en boeren is het eerste tijdvak. Dat tijdvak wordt ook prehistorie genoemd.
de christelijke jaartelling Jaartelling na de geboorte van Jezus.
Een oude Romeinse tekening over de geboorte van Jezus Christus.
de prehistorie Tijd van jagers en boeren.
© Noordhoff Uitgevers bv
Het indelen van de tijd
de oudheid Tijd van Grieken en Romeinen.
255593_Folio.indb 18
13/04/15 7:20 PM
Wijzer! Geschiedenis groep 7 – H2 Tijd van Grieken en Romeinen
2 4
Naam
Theorie en lastige woorden les 4 – blad 1 Doel: Om te lezen
De kerk van Rome
Priesters bij de Sint Pieterskerk te Rome.
De volgelingen van Jezus trokken door het Romeinse rijk. Overal vertelden ze wat Jezus hen had geleerd. In het begin kwamen christenen bij elkaar in de grote Romeinse markthallen. Maar al snel maakten ze daarvoor aparte kerken. Ze versierden die kerkgebouwen met mozaïeken en schilderingen over het christendom. Was er in een stad of gebied een grote groep christenen, dan werd
de volgeling Iemand die de ideeën van een ander volgt. de bisschop Hoge priester.
er een leider aangewezen, een bisschop. De belangrijkste bisschop was die van Rome. Hij werd paus genoemd. Het Latijn, de taal van de Romeinen, werd de taal van de kerk. Bij de kerk hoorden ook priesters. Zij leerden de mensen hoe een christen moest leven. Op die manier kreeg de kerk veel invloed op hoe mensen leefden en dachten.
de kerk 1. Gebouw waarin christenen samenkomen. 2. Organisatie van priesters.
© Noordhoff Uitgevers bv
Romeinen in Nederland De Romeinen bewaakten de grenzen van hun rijk goed. De grens in het noorden was de rivier de Rijn, midden in ons land. De Romeinen bouwden daar grote forten voor duizenden soldaten. Aan de Romeinse kant van de grens werden voor de leiders luxe villa’s en badhuizen gebouwd. Romeinen noemden alle mensen ten noorden van de grens Germanen en de mensen ten zuiden van de grens Galliërs. Veel Galliërs namen de manier van leven van de Romeinen over. Tussen de Romeinen en de Germaanse stammen werd vaak gevochten. Maar als er vrede was, handelden Romeinen en Germanen met elkaar.
255593_Folio.indb 19
De plaats Voorburg in de tijd van de Romeinen.
13/04/15 7:20 PM
Wijzer! Geschiedenis groep 7 – H2 Tijd van Grieken en Romeinen
2 4
Naam
Theorie en lastige woorden les 4 – blad 2 Doel: Om te lezen
Het graf in Maastricht
Archeologen vinden een Romeinse grafsteen.
Archeologen hebben in ons land veel sporen gevonden van de Romeinen. Ze vonden bijvoorbeeld resten van forten, tempels, villa’s en badhuizen. Door die sporen weten we veel over die tijd. Ook de graven van overleden mensen geven veel informatie. De Romeinen gaven hun doden kleine geschenken en geld mee in het graf. Op een Romeinse munt staat altijd een portret van de keizer. Een archeoloog weet daardoor uit welke tijd het graf is. In Maastricht ontdekten archeologen een heel bijzonder graf uit de vierde eeuw. Op de grafsteen staat een kruis. Daardoor weten we dat toen het christendom in ons land bekend was.
Legerleider Mauritius kan niet slapen. Morgen vertrekt hij met zijn troepen naar Gallië om daar een opstand neer te slaan. Dat vindt Mauritius een prima plan. Er moet immers orde en rust zijn in het rijk! Maar de keizer gaf nóg een bevel: Mauritius moet alle christenen in het gebied doden. Mauritius is erg geschrokken: hij is zelf christen, net als zijn soldaten. Wat zal hij doen? De dagen erna kan hij aan niets anders denken.
Maar als ze in Gallië aankomen, heeft hij een besluit genomen: Mauritius en zijn mannen weigeren om de christenen te doden. De keizer is woedend over zijn ongehoorzaamheid, en als straf laat de keizer Mauritius en zijn soldaten vermoorden. Later vond de kerk dat Mauritius een heilige was. Mensen gingen hem vereren en maakten afbeeldingen van hem.
de heilige Iemand die van de paus vereerd mag worden voor zijn goede daden.
255593_Folio.indb 20
Mauritius en zijn leger worden gedood.
vereren Aanbidden.
© Noordhoff Uitgevers bv
Mauritius
13/04/15 7:20 PM
Wijzer! Geschiedenis groep 7 – H2 Tijd van Grieken en Romeinen
2 0
Naam
Samenvatting hoofdstuk 2 Doel: Om te leren
Les 1
Op een plein in Rome
Rome was een enorm grote en drukke stad vol prachtige gebouwen. Bij tempels offerden Romeinen aan hun goden. Het christendom was een nieuw geloof in de tijd van de Romeinen.
Les 2
De Grieks-Romeinse cultuur
De Romeinen veroverden veel landen en maakten die een provincie van hun rijk. Ook Griekenland werd een Romeinse provincie. De Romeinen namen veel van de Griekse cultuur en godsdienst over. De Grieken geloofden in veel goden en vertelden daar mythes over. De Romeinen maakten kopieën van de Griekse godenbeelden en bouwden de zuilentempels na. Deze Grieks-Romeinse kunst en cultuur noemen we klassiek. De Romeinen bedachten ook nieuwe dingen. Ze bouwden aquaducten en amfitheaters waar gladiatoren optraden.
Les 3
Joden en christenen
Eén van de provincies van de Romeinen was Israël, waar joden woonden. Hun godsdienst, het jodendom, kende maar één god. Na een opstand tegen de Romeinen leefden veel joden verspreid over andere landen. In synagoges kwamen ze bij elkaar. Het christendom ontstond uit het jodendom in Israël. We gebruiken de christelijke jaartelling, dus we tellen de jaren vanaf de geboorte van Christus. Je kunt de geschiedenis indelen in tijdvakken. Het eerste tijdvak, van jagers en boeren, heet ook de prehistorie. Het tijdvak van de Grieken en Romeinen heet ook de oudheid.
© Noordhoff Uitgevers bv
Les 4
Het Romeinse rijk wordt christelijk
Het christendom werd de enige godsdienst in het Romeinse rijk. De kerk werd een grote organisatie met aan het hoofd de paus in Rome. Mensen die heel bijzondere dingen hadden gedaan, werden heiligen genoemd door de kerk. De Romeinen veroverden ons land tot aan de Rijn, de noordgrens van hun Rijk. Van de Romeinen leerden de mensen die hier woonden het christendom kennen.
255593_Folio.indb 47
13/04/15 7:20 PM
Wijzer! Geschiedenis groep 7 – H2 Tijd van Grieken en Romeinen
2 1
Naam
Begrippen hoofdstuk 2 Doel: Om te leren
Les 1
Op een plein in Rome
Les 3
Joden en christenen
de christen Iemand die gelooft in God en Jezus Christus.
Israël Land in het Midden-Oosten.
het geloof Het vertrouwen dat er een god bestaat.
de jood Iemand met het geloof uit het oude Israël.
de Griek Iemand die leeft in Griekenland of uit dat land komt.
het jodendom Godsdienst van joden.
de Romein Iemand die in de stad Rome leefde of uit die stad kwam.
de synagoge Gebouw waarin joden samenkomen.
de tempel Gebouw dat is gemaakt voor het geloof in een of meer goden. het volk Grote groep mensen.
Les 2
De Grieks-Romeinse cultuur
de godsdienst Alles wat te maken heeft met het geloof van een groep mensen in een of meer goden. de mythe Verhaal over een god(in) of een held. klassiek Uit de oudheid.
de christelijke jaartelling Jaartelling na de geboorte van Jezus. de oudheid Tijd van Grieken en Romeinen. de prehistorie Tijd van jagers en boeren.
Les 4
Het Romeinse rijk wordt christelijk
de kerk 1. Gebouw waarin christenen samenkomen. 2. Organisatie van priesters. de heilige Iemand die van de paus vereerd mag worden voor zijn goede daden.
© Noordhoff Uitgevers bv
de gladiator Vechter in een Romeins theater
het christendom Godsdienst van christenen.
255593_Folio.indb 48
13/04/15 7:20 PM
Wijzer! Geschiedenis groep 7
0 1
Stappenplan
Stap 1
Stap 2
Stap 3
Stap 4
Stap 5
Terugkijken Hoe ging het werken aan je taak? Hoe beter het ging, hoe meer rondjes je kleurt. Het maken van een plan Het zoeken naar informatie of voorbeelden Het werken aan de taak Het presenteren of afronden van de taak
© Noordhoff Uitgevers bv
Ik heb met plezier aan de taak gewerkt
255593_Folio.indb 57
Heb je samengewerkt? Vul dan ook dit in: Het verdelen van het werk Elkaar helpen en elkaars werk controleren Het samen werken aan de taak
13/04/15 7:21 PM
Wijzer! Geschiedenis groep 7
Kwartet
© Noordhoff Uitgevers bv
0 2
255593_Folio.indb 58
13/04/15 7:21 PM
Wijzer! Geschiedenis groep 7
Memory
© Noordhoff Uitgevers bv
0 3
255593_Folio.indb 59
13/04/15 7:21 PM
Wijzer! Geschiedenis groep 7
Ganzenbord – blad 1
© Noordhoff Uitgevers bv
0 4
255593_Folio.indb 60
13/04/15 7:21 PM
Wijzer! Geschiedenis groep 7
Ganzenbord – blad 2
© Noordhoff Uitgevers bv
0 4
255593_Folio.indb 61
13/04/15 7:21 PM
Wijzer! Geschiedenis groep 7 – H2 Tijd van Grieken en Romeinen
2 1
Naam
Kies je taak
! 1 Laat het zien Het Romeinse rijk Wat ga je doen? Je maakt een kaart van het vroegere Romeinse rijk. Doel Je kunt laten zien hoe groot het Romeinse rijk was. Voorbereiding Neem kopieerblad 2.2 erbij en gebruik een atlas. Gebruik het stappenplan op bladzijde 49 van het leerwerkboek.
Kleur op kopieerblad 2.2 het Romeinse rijk lichtgeel. Schrijf boven de kaart ‘Imperium Romanum’ (de Latijnse naam voor het Romeinse Rijk). Schrijf deze naam ook bij stap 1. Doe dat zoals de Romeinen: gebruik alleen hoofdletters.
Stap 2
Kleur de Middellandse Zee lichtblauw. Schrijf erin: Mare Nostrum. Kleur de rivieren donkerblauw en schrijf hun namen erbij: Donau, Rijn, Tiber. Schrijf bij stap 2 welke rivieren een grens waren van het Romeinse rijk.
Stap 3
De volgende landen hoorden bij het Romeinse rijk: Griekenland, Israël, Egypte, Frankrijk, Zuid-Nederland. Schrijf op de juiste plaats de namen in de kaart. Je mag een atlas gebruiken. Schrijf in de kaart ook de namen van de andere landen uit onze tijd die ooit bij het Romeinse rijk hoorde. Ook landen die maar voor een deel door de Romeinen waren bezet, tellen mee. Welke landen hoorden maar voor een deel bij het Romeinse rijk? Schrijf van drie van die landen de namen bij stap 3.
Stap 4
Schrijf de namen van de volgende steden in de kaart: Roma, Ostia, Jeruzalem, Nijmegen, Maastricht. Teken een stip bij jouw woonplaats en schrijf de naam erbij. Lag jouw woonplaats ooit in het Romeinse rijk of niet? Schrijf het bij stap 4 in je leerwerkboek.
Stap 5
Terugkijken Hoe ging het maken van de kaart? Beantwoord de vragen bij stap 5 in je leerwerkboek.
© Noordhoff Uitgevers bv
Stap 1
255593_Folio.indb 67
13/04/15 7:21 PM
Wijzer! Geschiedenis groep 7 – H2 Tijd van Grieken en Romeinen
2 2
Naam
Kies je taak
! 1 Laat het zien Het Romeinse rijk
500 km
© Noordhoff Uitgevers bv
0
255593_Folio.indb 68
13/04/15 7:21 PM
Wijzer! Geschiedenis groep 7 – H2 Tijd van Grieken en Romeinen
2 3
Naam
Kies je taak
2 Puzzel het! Een puzzel met Latijnse woordjes
© Noordhoff Uitgevers bv
Wat ga je doen? Latijn was de taal van de Romeinen. Ook nu gebruiken we nog Latijnse woorden. Je gaat op zoek naar Latijnse woorden en hun betekenis. Je maakt daar een woordzoeker mee. Doel Je leert Latijnse woorden in onze taal te herkennen. Voorbereiding Gebruik een computer met internet. Zoek een (gratis) online woordenboek, bijvoorbeeld www.majstro.com. Gebruik het stappenplan op bladzijde 49 van het leerwerkboek.
Stap 1
Deze woorden ken je vast wel: video, audio en ego. Ze komen uit het Latijn. Wat betekenen ze? Zoek het op. Schrijf de Latijnse woorden en hun betekenis op bij stap 1.
Stap 2
De volgende Nederlandse woorden komen uit het Latijn: duo – aquarium – fortuin. Schrijf deze woorden en hun betekenis op bij stap 2.
Stap 3
Veel namen van planeten, sterren en sterrenbeelden komen uit het Latijn. Ook plantennamen en woorden die dokters gebruiken. De namen uit de boeken van Harry Potter komen vaak van Latijnse woorden (Draco Malfidus). Ga op zoek en maak een lijst met zo veel mogelijk Latijnse woorden. Schrijf achter elk woord wat het betekent. Schrijf drie Latijnse namen en hun betekenis bij stap 3.
Stap 4
Maak een woordzoeker met deze woorden. Doe het zo: • Maak een tabel met vakjes (horizontaal en verticaal). • Schrijf de Latijnse woorden in de puzzel: van links naar rechts en van rechts naar links, van boven naar beneden en beneden naar boven. Teken zo nodig meer vakjes. Lege vakjes vul je op met willekeurige letters. • Schrijf naast de puzzel de Latijnse woorden met daarachter, tussen haakjes, de betekenis. • Kopieer de woordzoeker en laat een klasgenoot die oplossen. Schrijf het langste Latijnse woord en de betekenis bij stap 4.
Stap 5
Terugkijken Hoe ging het opzoeken van de woorden? En het maken van de woordzoeker? Beantwoord de vragen bij stap 5 in je leerwerkboek.
Extra
255593_Folio.indb 69
Schrijf de woorden naast de puzzel (stap 4) in alfabetische volgorde, of maak blokjes met woorden van drie letters, daarna woorden van vier letters enzovoort.
13/04/15 7:21 PM
Wijzer! Geschiedenis groep 7 – H2 Tijd van Grieken en Romeinen
2 4
Naam
Kies je taak
3 Teken het! Gladiatoren
Stap 1
Lees en bekijk bronnenblad taak 3. Aan de hand hiervan ga jij een verhaal over gladiatoren maken. Bedenk welke informatie je uit de plaatjes kunt halen. Onderstreep in bron 5 wat je kunt gebruiken voor je verhaal. Schrijf bij stap 1 voor elke beeldbron in één zin wat je hieruit voor je verhaal kunt gebruiken.
Stap 2
Bedenk een verhaal over een gladiatorengevecht. Dit moet je in ieder geval laten zien: • de begroeting van de keizer; • het gevecht; • hoe het gevecht afloopt. Gebruik de informatie uit stap 1: de zinnen die je opschreef en alles wat je onderstreept hebt in bron 5. Schrijf bij stap 2 kort op wat er in je verhaal gaat gebeuren, bijvoorbeeld in vier zinnen.
Stap 3
Maak de strip op een apart vel papier. Verdeel je verhaal over 4 tot 8 plaatjes. Maak van elk plaatje een schets. Kijk goed naar de voorbeelden op het bronnenblad en bekijk alle plaatjes in dit hoofdstuk: wat je tekent moet kloppen met de tijd van de Romeinen. Gebruik je spreekwolken? Schrijf dan éérst de tekst en teken pas daarna de wolk eromheen. Schrijf één tekst van een spreekwolk bij stap 3. Schrijf erbij wie het zegt.
Stap 4
Maak je strip af. Kleur de plaatjes. Schrijf onder elk plaatje een korte tekst. Vertel daarin wat op het plaatje echt bij de Romeinen hoort. Bijvoorbeeld: Gladiatoren moeten de keizer groeten als ze het theater binnenkomen. Schrijf één tekst bij stap 4.
Stap 5
Terugkijken Hoe ging het maken van de strip? Beantwoord de vragen bij stap 5 in je leerwerkboek.
255593_Folio.indb 70
© Noordhoff Uitgevers bv
Wat ga je doen? Je maakt een stripverhaal over gladiatoren. Doel Je laat zien wat je weet over gladiatoren. Voorbereiding Gebruik het bronnenblad op bladzijde 47 uit je leerwerkboek en het stappenplan op bladzijde 49. Zorg voor tekenpapier.
13/04/15 7:21 PM
Wijzer! Geschiedenis groep 7 – H2 Tijd van Grieken en Romeinen
2 5
Naam
Kies je taak
4 Maak het! Verkleed je als Romein
© Noordhoff Uitgevers bv
Wat ga je doen? Je gaat je verkleden als een Romein. Doel Je laat zien wat je weet over de Romeinse cultuur. Voorbereiding Gebruik het bronnenblad op bladzijde 48 van je leerwerkboek, een fototoestel, lange T-shirts (wit en rood), lakens en andere grote rechte lappen effen stof, sieraden en andere voorwerpen die bij een Romein horen. Gebruik het stappenplan op bladzijde 49 van het leerwerkboek.
Stap 1
Lees en bekijk bronnenblad taak 4. Kies hoe jij je gaat verkleden: als Romeinse man of vrouw? Als iemand die rijk is of arm? Schrijf bij stap 1 als wie jij je gaat verkleden.
Stap 2
Wat heb je nodig om je te verkleden? Maak een lijst. Denk ook aan sieraden en andere voorwerpen. Sieraden kun je ook zelf maken. Schrijf de lijst bij stap 2.
Stap 3
Verkleed je als Romeinse man of vrouw. Kijk hiervoor nog eens goed naar de plaatjes in hoofdstuk 2 of zoek voorbeelden op internet. Laat een klasgenoot je helpen, bijvoorbeeld met het omslaan van de palla. Denk ook aan het juiste kapsel en vergeet de sieraden niet. Schrijf bij stap 3 de Latijnse namen van jouw kledingstukken.
Stap 4
Ben je verkleed? Laat dan een foto maken van jou als Romein. Kies een kale muur als achtergrond, of maak een achtergrond die past in de tijd. Misschien kun je een poster gebruiken van Rome? Of bewerk de foto achteraf door er een passend plaatje achter te photoshoppen. Bedenk een passend bijschrift bij jouw foto. Schrijf het bijschrift bij stap 4.
Stap 5
Terugkijken Hoe ging het verkleden? Klopt alles op de foto met de tijd van de Romeinen? Beantwoord de vragen bij stap 5 in je leerwerkboek.
Extra
255593_Folio.indb 71
Hebben meer kinderen deze taak gedaan? Houd dan samen een modeshow. Schrijf op een kaartje wat bij jouw kleding moet worden verteld.
13/04/15 7:21 PM