WIJKVISIE PARKWIJK 2011 - 2020 Naar een vitaal en gewild Parkwijk
Haarlem, 18 juli 2011
Wijkvisie 2011-2020
Pré Wonen Postbus 2008 2002 CA Haarlem
INHOUD Inleiding ........................................................................................................... 1 Huidige situatie ............................................................................................. 2 Externe ontwikkelingen .......................................................................... 11 Visie…. ............................................... ……………………………………………….13 Programma .................................................................................................. 15 Strategie ........................................................................................................ 18 Beleidskaders ............................................................................................. 20 Communicatie ............................................................................................. 21 Evaluatiemomenten .................................................................................. 22
Inleiding
We vinden een wijkvisie pas succesvol als de daarin beschreven visie helder is verwoord, enige flexibiliteit biedt en financieel uitvoerbaar is. In de wijkvisie
Voor u ligt de wijkvisie Parkwijk 2011 – 2020 van Pré Wonen, “Naar een vitaal en
presenteren we daarom een globaal programma en separaat hieraan een financiële
gewild Parkwijk”. Bij de totstandkoming van het Strategisch Vastgoed Beleid is
onderbouwing.
gesignaleerd dat Parkwijk in een negatieve spiraal is beland: een verminderde De wijkvisie geeft:
kwaliteit van de woningvoorraad en buitenruimte, eenzijdige bevolkingsopbouw door een eenzijdig aanbod aan woningen, relatief lage inkomensgroepen en een
inzicht in de huidige situatie in Parkwijk;
hoge werkloosheid. Daarnaast blijkt de wijk nog last te hebben van het in het
onze visie op toekomstige ontwikkelingen;
verleden opgebouwde negatieve imago.
het kader voor uitwerking in concrete projecten;
een uitvoeringsprogramma (wat doen we?) en handelingkader (hoe en met
Hieruit blijkt de urgentie om van Parkwijk een vitale en gewilde wijk te maken.
wie doen we dat?), wat doen anderen (wat moet gebeuren) om onze visie
Vitaal en gewild in die zin dat er weer sprake is van een prettig woon- en leefklimaat
uit te voeren?
voor alle buurtbewoners. Dat zij, en andere toekomstige wijkbewoners, de keuze hebben uit een divers aanbod van woningen en voorzieningen en dat de
De wijkvisie dragen wij uit naar bewoners en onze samenwerkingspartners in
wijkbewoner weer trots is op zijn wijk. Een wijk met een positief imago.
Parkwijk. Hiermee maken wij onze plannen en inzet in Parkwijk duidelijk en wat van ons verwacht kan worden en wat niet. Wij zetten ons maximaal in om de beschreven
Dit is de visie van Pré Wonen waarin we onze ambities in Parkwijk beschrijven. We
ambities uit de wijkvisie waar te maken. Maar we beseffen tegelijkertijd dat we ook
schetsen de ontwikkelingsrichting van de wijk, gebaseerd op onze kennis en feiten
(deels) afhankelijk zijn van de gemeente en andere zorg-, welzijns- en
van de wijk. We kijken daarbij zowel naar de woningen en voorzieningen, de mensen
vastgoedpartijen. Na het vaststellen zal de wijkvisie met de andere betrokkenen
die er (komen) wonen en de functie en het gebruik van de openbare ruimte in de
worden gedeeld, zodat er afstemming kan plaatsvinden.
wijk. Uiteraard kunnen we pas over een geslaagde uitvoering spreken, als ook De ambities die we beschrijven in de wijkvisie sluiten aan bij ons strategisch
daadwerkelijk over 10 jaar sprake is van een wijk waar het prettig leven en wonen
vastgoedbeleid en andere uitgangspunten uit het ondernemingsplan. De wijkvisie is
is.
opgesteld met de kennis van nu en een doorkijk van ongeveer 10 jaar. Na 5 jaar zal geëvalueerd worden of de koers gehandhaafd kan worden of dat de plannen aanpassing zullen behoeven. In een eerder stadium heeft Pré Wonen een wijksignalement opgesteld van Parkwijk. Verschillende bewoners en stakeholders zijn destijds uitgenodigd om hun visie op de wijk in te brengen. Het wijksignalement is een belangrijke leidraad geweest bij het opstellen van deze wijkvisie.
1
1
Huidige situatie
de meest zuidelijk gelegen hoogbouw aan de Leonard Springerlaan van het Burgemeester Reinaldapark.
Parkwijk is een wijk in Haarlem-Oost met een ruime stedenbouwkundige opzet en veel groen. Het Burgemeester Reinaldapark en de Prinses Beatrixdreef met zijn
Ontstaansgeschiedenis
statige bomenrijen, geven de wijk een bijzonder karakter. Daarbij moet wel
In 1937 werd een omvangrijk uitbreidingsplan voor Haarlem–Oost vastgesteld. De
aangetekend worden dat de openbare ruimte op enkele plekken een versleten
woningvraag was toen echter zeer gering en de leegstand was groot. Het plan zou
indruk maakt en voor verbetering vatbaar is. Dit geldt ook voor de kwaliteit van een
pas na 1955 in gewijzigde vorm worden uitgevoerd (Parkwijk). Na 1955, toen de
aantal wooncomplexen. Mede door de ontsluiting van de wijk ligt het redelijk in de
ergste schade van de oorlog was hersteld, werden op grote schaal woningen
luwte van de drukte van de stad. Tegelijkertijd kent de wijk, door een eenzijdige
gebouwd. Haarlem was vrijwel onbeschadigd uit de oorlog gekomen, maar door
opbouw van de woningvoorraad, een concentratie van huishoudens met een
uitgestelde huwelijken en geboorten was er toch een aanzienlijke woningnood die
inkomen beneden modaal. De hoge werkloosheid, de problemen achter de voordeur
aanvankelijk door verplichte inwoning werd opgevangen. In 1956 werd de draad
en een groeiende scheiding van (etnische)bevolkingsgroepen zorgt er voor dat de
van het uitbreidingsplan Haarlem-Oost weer opgepakt, waardoor Parkwijk tussen
wijk als niet aantrekkelijk wordt ervaren. Parkwijk bestaat uit verschillende
1956 en 1961 in feite ontstond. De wijk bestond toen uit ongeveer 1.000 sociale
deelgebieden.
huurwoningen.
Begrenzing Parkwijk
In het noorden van de wijk ontstond in 1961 een
Aan de westzijde zorgt de
‘woonschool’ van 62 kleine woningen voor sociaal
Prins Bernhardlaan, die de
moeilijk
A9/A200/Amsterdamse Vaart
geïsoleerde ligging ten opzichte van de rest van Parkwijk
verbindt met de Schipholweg,
(het brede straatprofiel van de Berlagelaan) kreeg de
voor een harde barrière met
woonschool direct een negatief stempel. In 1995 is de
de Van Zeggelenbuurt en de
woonschool gesloopt en vervangen door voornamelijk
Slachthuisbuurt.
De
eigentijdse eengezinswoningen, maar het noordelijk deel
van
van de wijk wordt nog al te vaak geassocieerd met dit
noordelijke Parkwijk
grens wordt
door
verleden.
de
Amsterdamse Vaart (A/N200) en
de
daaraan
gelegen
spoorzone fysiek begrensd. Iets verder naar het oosten, ter
hoogte
Zuiderpolder, treinstation
van ligt
de het
Haarlem
Spaarnwoude. Met het Burgemeester Reinaldapark heeft Parkwijk een groene zuidzijde. Het park wordt vanaf 2011 ingrijpend opgeknapt. Een waterpartij scheidt
2
2
integrerende
gezinnen.
Mede
door
de
Fysiek Stedenbouwkundige structuur Aan de stedenbouwkundige structuur is af te leiden in welke periode bepaalde delen van de wijk zijn gerealiseerd. Parkwijk is grofweg in een tweetal perioden gerealiseerd. De eerste periode beslaat de periode tot 1961, waarin circa 1000 woningen zijn gebouwd. Hierna volgt een rustperiode tot 1990 om vervolgens weer vanaf 1990 te kunnen spreken van een duidelijke bouwactiviteit. In die laatste periode zijn er circa 680 woningen gebouwd. De hoofdstructuur uit de jaren ’60 is tot nu toe in tact gebleven en wordt voornamelijk bepaald door de infrastructuur en de bebouwing. De bebouwing bestaat veelal uit gestapelde woningen. Verder valt op dat de wijk ruim van opzet is. De openbare ruimte met zijn groenvoorziening is nadrukkelijk aanwezig. Wat dat betreft is de opbouw van Parkwijk te kenschetsen Deelgebied 1
als een verzameling van verschillende woongebieden. Brede straatprofielen delen de buurt als het ware op in een zestal deelgebieden. Hieronder volgt van noord naar
Ten zuiden van de Berlagelaan (deelgebied 2) ligt een bebouwde strook die
zuid een nadere kijk op de deelgebieden.
hoofdzakelijk bestaat uit portieketage flats in een haakstructuur. De tussenliggende Het deelgebied (1) ten noorden van de Berlagelaan, bestaat voornamelijk uit
ruimten
woningbouw. Woningbouw die allemaal stamt uit de laatste bouwperiode en
gemeenschappelijke groenvoorziening. Daarnaast komen in dit deelgebied enkele
bestaan
uit
zogenoemde
groene
hoven.
Hier
bevindt zich de
grotendeels uit eengezinswoningen bestaat met aan de rand van de wijk
bedrijfsruimten en een kerk voor. Collega-corporatie Ymere werkt momenteel aan
appartementen. Dit is herkenbaar door de hoge dichtheid en de minder brede
de herontwikkeling van het complex woningen, dat gelegen is op de hoek van de
straten. Momenteel worden door Pré Wonen op het voormalige terrein van de
Prins Bernhardlaan en de Berlagelaan. De ontwikkeling richt zich op een
technische school 159 woningen gerealiseerd met enkele commerciële ruimten.
appartementencomplex van circa 100 eenheden dat langs de eerder genoemde
Gezien de positionering van de nieuwbouw zal de noordelijke wijkentree een
wegen moet verrijzen. Het overblijvende terrein wordt hoofdzakelijk ingericht als
verbeterde uitstraling krijgen. De Berlagelaan is ook de meest noordelijke
groenvoorziening.
ontsluiting van de wijk. Opmerkelijk is de verandering van de visie met betrekking tot het wonen aan de Prins Bernardlaan. Bestond eerst nog de visie dat de bebouwing hoog en min of meer gesloten moest zijn (Reinaldahuis en de Flank), vanwege het begeleiden van de infrastructuur. Op dit moment is er een gedeelde visie van gemeente en corporaties die meer uitgaat van een lommerrijke invulling, hetgeen directe gevolgen heeft voor de locatie van Ymere aan de Berlagelaan en de convenantlocatie.
3
3
begrenzing in het oosten. Dit gebied kenmerkt zich door een diversiteit aan gebouwen en functies die gescheiden worden door de Prinses Beatrixdreef. Deze ‘langzaamverkeersroute’ heeft naast haar naam ook daadwerkelijk de allure van een dreef. Het deelt het gebied in naar bijzondere functies, zoals de Sprong, de (brede) school Parkrijk en het woonzorgcentrum Reinaldahuis en de woonfunctie aan de oostzijde. In het noord-oosten van dit deelgebied is ook het moedercentrum en jongerenwerk Zuiderparker gehuisvest. Afhankelijk van de huisvestingsbehoefte en het voorhanden hebben van een alternatieve locatie komt het gebied waar de Sprong en de school gevestigd zijn in aanmerking komen voor herontwikkeling (convenantlocatie). In dat geval wordt
Deelgebied 2
gedacht aan het realiseren van winkelruimten (supermarkt) in combinatie met een woonfunctie en wellicht een inpassing van een schoolfunctie. Dit heeft uiteraard
Ten zuiden van de Bazellaan zijn twee deelgebieden te onderscheiden. Het gebied
gevolgen voor het huidige winkelcentrum.
ingeklemd tussen enerzijds de Bazellaan en anderzijds de Jan Sluyterslaan (deelgebeid 3), bestaat uit stroken woningbouw die in de laatste bouwperiode zijn
De andere zijde heeft een ander karakter. Hier is de woningbouw, in de
gerealiseerd. Binnen deze strook bevinden zich eveneens enkele afwijkende gebouwen
in
de
vorm
van
bedrijfsruimten
en
een
basisschool.
oorspronkelijke strokenbouw, samen met het gemeenschappelijke groen, duidelijk
Het
aanwezig.
buurtwinkelcentrum aan het Prinses Beatrixplein vormt als het ware de bijzondere beëindiging.
Deelgebied 3
Deelgebied 4
Het andere deelgebied (4) strekt zich uit langs de Prins Bernhardlaan tot aan de
Het complex woningen aan de Jan Sluyterslaan, bestaande uit eengezinswoningen,
Leonard Springerlaan. De infrastructuur van de Vincent van Goghlaan vormt de
kent een strokenstructuur en is qua omvang een van de grotere complexen in de
4
4
wijk. De interne, niet doorgaande wegenstructuur, zorgt voor een hofstructuur.
De wegenstructuur in de wijk is ingericht als 30 km gebied. Op kruispunten zijn
Nadeel hiervan is dat de wegen in feite doodlopen en uitkomen op anonieme
verhoogde plateaus aangelegd en op diverse punten in de wijk zijn zebrapaden
plekken, zoals de garageboxen. Aan de westzijde van het complex Jan Sluyterslaan is
aangelegd of wegversmallingen aangebracht. Vanwege de brede straatprofielen is
in 2005 nieuwbouw verrezen in de vorm van het Piet Mondriaan complex,
het parkeren veelal vorm gegeven als ‘langsparkeren’. De wijk beschikt verder over
bestaande uit twee gebouwen van elk 30 appartementen. Eén gebouw in de huur en
een goed aanbod aan parkeerruimten. Alleen in de nabijheid van het Reinaldahuis is
de andere in de koop.
een verhoogde parkeerdruk.
Het laatste deelgebied (5) is de zuidstrook, ten zuiden van de Leonard Springerlaan.
Woningvoorraad
Hier bevinden zich de vier hoogbouwflats van Pré Wonen en Ymere op de grens met
Parkwijk telt in totaal 1.5481 (of eigen analyse 1695)woningen. Het overgrote deel
het Reinaldapark. In de hoek van het Reinaldapark en de Prins Bernhardlaan bevindt
(70%)2 is in eigendom van de corporaties Ymere en Pré Wonen. Kenmerkend voor
zich een Turkse moskee.
deze wijk is het hoge percentage (betaalbare3) huurwoningen (86%)2. Pré Wonen bezit 612 woningen (36% van de totale voorraad) en is daarmee de grootste verhuurder van sociale woningen in de wijk. Opvallend is dat bijna vijfenzeventig procent1 van de woningen meergezinswoningen zijn en het overige deel eengezinswoningen. Het overgrote deel van de meergezinswoningen bestaat uit zogenoemde portieketage woningen. Het percentage eengezinswoningen blijft zichtbaar achter ten opzichte van het gemiddelde in Haarlem (52,1%)1. Verder valt op dat het aandeel koopwoningen in de wijk voornamelijk gestapelde woningen betreft. In dat opzicht ontbreekt een balans in het aanbod van woningen naar,
Deelgebied 5
betaalbaar/duur, eengezinswoningen/appartementen en huur/koop.
Gebieden met elk hun eigen kracht, aandachtspunten, problemen en kansen, maar
Ruim de helft van de woningen is gebouwd in de wederopbouwperiode (1950-
die tezamen het gezicht van Parkwijk bepalen.
1965). In deze periode lag de nadruk op kwantiteit in plaats van kwaliteit. Schaarste aan bouwmaterialen leidde er in veel gevallen toe dat goedkope bouwmaterialen
Openbare ruimte
zijn gebruikt. Het voortschrijden van de tijd en het gebruik van de woningen eisen
Parkwijk doet haar naam eer aan voor wat betreft de openbare ruimte. De wijk is
hun tol. Veel van deze woningen maken een versleten indruk. Dit loopt redelijk
ruim van opzet en bezit veel groen. Het Burgemeester Reinaldapark, de Prinses
parallel met het einde van de exploitatietermijn van vijftig jaar. Verder zijn in de
Beatrix Dreef met aansluitend het groen van de Vincent van Goghlaan en de
loop der jaren de bouw- en woontechnische eisen aangescherpt. Neem daarbij ook
plantsoenen bij de portieketage complexen zijn hier voorbeelden van. De
de kritischer geworden woonconsument en de optelsom laat zich raden. Het huidige
hoeveelheid groen is een kwaliteit in de wijk. Wel laat zo hier en daar de inrichting
woningaanbod is daarmee vooral nog aantrekkelijk voor woonconsumenten die
en het onderhoudsniveau te wensen over. Verder treffen we over de wijk verspreid
weinig tot geen keuze hebben op de woningmarkt. Dit heeft tot gevolg dat de wijk
enkele speelplekken aan, zoals het Cruijffcourt en de voetbalkooi aan het Prinses Beatrixplein.
Cosensus, 2010 WoON 2009 3 huurwoningen tot aftoppingsgrens (518/555) prijspeil 2011 1 2
5
5
alleen aantrekkelijk is voor die doelgroep. Wat we zien is dat dit vervolgens leidt tot
Inwoners van Parkwijk geven hun woning gemiddeld een 7,5. Dit is vrijwel gelijk aan
een zelfversterkend effect. Er is inmiddels sprake van segregatie naar inkomen, type
het Haarlemse gemiddelde (7,7)4.
huishouden en etniciteit. 80
Hieronder is het verschil tussen vraag en aanbod zichtbaar gemaakt.
60
koop huur corporatie huur particulier
40 20 0
tot kwaliteitsgrens (<357) tot aftoppingsgrens (357-512/548) tot liberalisatiegrens (512/548-648) boven liberalisatiegrens (>648)
bron: WoON 2009
Nieuwbouw, verhuizingen en segregatie (effecten van nieuwbouw op de bevolkingssamenstelling van stadswijken) Onderzocht is welke effecten nieuwbouw op de bevolkingssamenstelling van bestaande stadswijken heeft. Nieuwbouw in zogenoemde uitleggebieden blijkt de segregatie juist te versterken, terwijl herstructurering van bestaande wijken juist heeft geresulteerd in een lagere segregatie naar inkomen, etniciteit en huishoudensamenstelling. Nieuwbouw in aandachtswijken blijkt zowel sociale stijgers aan de wijk te binden, als huishoudens met hogere inkomens van buiten de wijk aan te trekken. De verhuisstromen van en naar de aandachtswijken zijn dus te beïnvloeden door bron: WoON 2009
wijzigingen aan te brengen in de woningvoorraad.
De vraag naar eengezinswoningen, zowel in de huur als de koop, is groter dan het
Bron: Planbureau voor de Leefomgeving, 2010
aanbod. Wel dient in deze markt en rekeninghoudend met het imago van Parkwijk
Conclusie
kritisch te worden gekeken naar de wensen van de consument en het daarbij
De eigendomsverhouding (huur/koop) en de woningtypologie (eengezins- en
behorende prijsniveau, zodat de te ontwikkelende woonproducten aansluiten op de
meergezinswoningen) in Parkwijk is tamelijk eenzijdig en wijkt ook af van de
marktvraag.
gemiddelde woningvoorraad in vitale en gewilde Haarlemse wijken, waarin meer evenwicht is tussen huur en koop en eengezinswoningen en gestapelde woningbouw. Het hoge percentage huurwoningen en het forse aandeel van Pré
4
6
6
Leefbaarheidsmonitor Haarlem, 2007
Wonen in Parkwijk, biedt daarom kansen. De corporaties zijn in de gelegenheid om
vrouwen (1.833) is vrijwel gelijk aan de bevolking van Haarlem.5
het woningaanbod aan te passen en af te stemmen op het aantrekken van nieuwe doelgroepen. Hierdoor ontstaat niet alleen meer evenwicht in vraag en aanbod,
In Parkwijk is ongeveer 46 procent van de bewoners allochtoon, van wie het
maar biedt het ook een mogelijkheid om meer verschillende huishoudens aan te
grootste deel (39%) met een niet-westerse afkomst.5
trekken, zodat veel bewoners zich thuis voelen in de wijk. Omslagpunten in de ontwikkeling van wijken
Sociaal
Onderzocht is of er zich in wijken omslagpunten voordoen, waarbij er sprake is van een
Kenmerken en bevolkingsopbouw
relatie tussen leefbaarheid en selectieve migratie en of dit elkaar kan versterken en
Parkwijk heeft ruim 3.500 inwoners. Als we de bevolkingsopbouw vergelijken met
vervolgens kan leiden tot verval of opbloei van een wijk. De omslagpunten zijn
de Haarlemse cijfers, valt op dat er in Parkwijk relatief veel mensen wonen die ouder
aangetoond en gebleken is dat er een lineair verband bestaat tussen een afnemende
zijn dan 65 jaar. Dat er veel senioren wonen in Parkwijk, komt door de grote
leefbaarheid en een toename van het aantal verhuisbewegingen en een
concentratie van seniorenwoningen in het Reinaldahuis.
daaropvolgende toenemende instroom van niet-westerse allochtonen en minder kapitaalkrachtigen. Zowel de leefbaarheid als totaal als de ontwikkeling van de
Het aantal personen tot 19 jaar is iets hoger dan het gemiddelde in Haarlem.
bevolkingsamenstelling zijn beiden onderkend als omslagpunten. Bij het eerste omslagpunt kan nog worden ingezet op projecten “schoon, heel en veilig” en op het
Mensen tussen 20 en 64 jaar zijn in Parkwijk wat ondervertegenwoordigd ten
bevorderen van contacten. Bij het tweede omslagpunt zijn ook maatregelen aan de
opzichte van het Haarlemse gemiddelde.
orde om de positie van de woningvoorraad te verbeteren.
40 35 30 25 20 15 10 5 0
Bron: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijk Zaken, maart 2011
Leefbaarheid en veiligheid In Parkwijk wordt de woonomgeving door de inwoners beoordeeld met een 6,6. Dit Parkwijk
is een zichtbaar lagere score dan gemiddeld in Haarlem (7,1). Circa 75 procent van
Haarlem
de inwoners voelt zich medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid in de wijk. Dit is 10 procent lager dan het gemiddelde in Haarlem. De sociale kwaliteit (onderlinge omgang,
saamhorigheid
etc.)
wordt
beoordeeld
met
een
6,0.
Erg opvallend is de afname van de onveiligheidsbeleving6. In 2005 voelde 42 procent bron: GBA, 2010
van de inwoners in Parkwijk zich onveilig, In 2007 is dit percentage gedaald naar
Volgens de statistieken bestaat het
23%. Woninginbraak, autodelicten en geweldsdelicten zijn gedaald of vrijwel gelijk
grootste deel van de huishoudens uit
gebleven. Zowel fietsendiefstal als algemene vernieling is achteruitgegaan. Wij
gezinnen (70%). Dit is iets hoger dan het gemiddelde in Haarlem (67%) De verhouding
mannen
(1.689)
Gezinnen Alleenstaanden 5
en
6
7
7
GBA, 2010 Leefbaarheidsmonitor Haarlem, 2007
bron: Leefbaarometer 1998-2008
vinden dit opmerkelijk gezien de tegenstrijdige praktijkervaringen van het wijkteam in de wijk. Wijkversterking
Met name het gebied rondom de Jan Sluyterslaan laat de afgelopen 10 jaar een
De afgelopen jaren heeft Pré Wonen veel energie gestoken in de projecten van het
negatieve leefbaarheidsontwikkeling zien, waardoor de sociale cohesie en het
Wijkcontract Parkwijk. Hiermee is veel goodwill gekweekt en kunnen we
veiligheidsgevoel onder druk komt te staan. Pré Wonen herkent dit beeld en het is
voortborduren op het opgebouwde netwerk. Mooie resultaten zijn behaald met de
daarom zowel op fysiek als sociaal gebied wenselijk om dit gebied aan te pakken.
oprichting van twee stichtingen, Ontmoet Elkaar In Parkwijk en De Toekomst. Deze
Vooral de locaties van de huidige garageboxen worden vanwege de betrekkelijke
stichtingen organiseren met ondersteuning van medewerkers van Pré Wonen vele
anonimiteit negatief beoordeeld. Een positieve ontwikkeling is voornamelijk te zien
activiteiten in de wijk.
rondom de Piet Mondriaanstraat, een gewild seniorencomplex. Voorzieningen Over het algemeen zijn inwoners van Parkwijk tevreden over de voorzieningen in de wijk. Er is een bibliotheek, twee basisscholen, een kerk, een moskee en een buurt- en winkelcentrum. Voor de specifieke ouderen doelgroep is er een verzorgingshuis die beschikt over diverse faciliteiten. Desondanks beoordelen zij alle voorzieningen lager dan gemiddeld in Haarlem. Wat opvalt, is dat de tevredenheid over ouderenvoorzieningen erg hoog is; circa 12 procent7 hoger dan gemiddeld in Haarlem. Dit is voornamelijk te danken aan het Reinaldahuis. Daarnaast valt op dat de groenvoorzieningen laag scoren, terwijl Parkwijk gekenmerkt wordt door ruim opgezette groenstroken. Volgens de inwoners van Parkwijk zijn er voldoende winkels om de dagelijkse boodschappen te doen. Het winkelcentrum Prinses Beatrixplein vervult hierin een belangrijke functie en is als zodanig een centrale ontmoetingsplek in de wijk. Conclusie De leefbaarheid van Parkwijk staat onder druk door de instroom van een eenzijdige groep bewoners, waardoor de wijk op het punt komt van een verregaande negatieve spiraal. De bevolkingssamenstelling is naar sociaal economische maatstaven en een groot aandeel niet westerse allochtonen behoorlijk eenzijdig. Parkwijk heeft daarmee het tweede omslagpunt bereikt, waardoor niet kan worden volstaan met ingrepen op het vlak van schoon, heel en veilig.
7
8
8
Leefbaarheidsmonitor Haarlem, 2007
Verder is een breed pakket aan voorzieningen aanwezig dat voldoet aan de behoefte
werktoeleiding. Organisaties als Paswerk, 5e Kwartier en de stichting De Toekomst
van de wijkbewoners, zodat op dat vlak geen directe wijzigingen en of aanvullingen
(Marokkaanse vaders) maken gebruik van deze accommodatie. Vanaf begin 2011 is
noodzakelijk zijn. Met de komst van (extra) complexbeheerders zal de
ook het vadercentrum in het centrum gevestigd. Dit centrum onder leiding van
onveiligheidsbeleving mogelijk verder afnemen.
stichting
Dock, verzorgt opleidingstrajecten en bemiddeld in stage- en
werkervaringsplaatsen. Het vadercentrum is voornamelijk, maar niet uitsluitend,
Economie
gericht op vaders uit de allochtone bevolkingsgroepen.
Inkomen
Pré Wonen ziet voor zich zelf geen primaire rol weggelegd binnen haar takenpakket
Het gemiddelde besteedbare inkomen per huishouden ligt in Parkwijk beduidend
van wijkversterking om actief werkgelegenheidsprojecten te stimuleren.
lager (€ 25.400) dan in Haarlem (€ 32.300). Als we de inkomenscategorieën bekijken dan vallen de grote percentage (55%) lage inkomens (<€ 25.279) en lage
Conclusie
percentage (5%) hoge inkomens (>€ 48.346) op.8
In de Jaarstatistiek 2010 van de gemeente Haarlem wordt Parkwijk gekenschetst als de wijk waar gemiddeld het laagste inkomen per inwoner is. Hieruit is op te maken
In Parkwijk wonen relatief veel langdurig werklozen en mensen met een
dat de inkomensverhouding in Parkwijk erg scheef is: veel lage inkomens, weinig
bijstandsuitkering. Het aantal bijstand-ontvangers is in Parkwijk (5,8%) ruim twee
hoge inkomens. Ook hier zien we een toename van huishoudens met een laag
keer zo hoog als in Haarlem (2,5%)9. Vooral van de allochtone bewoners hebben
inkomen. Een bevolkingssamenstelling, waarin kansarmen de meerderheid vormen,
veel mensen geen baan. In de wijk wonen relatief weinig hoogopgeleide personen.
en de leefbaarheidsproblemen groter worden, heeft een zelfversterkend effect en leidt tot een verder verval. Het is wenselijk om de instroom van bewoners met een
35 30 25 20 15 10 5 0
laag inkomen af te remmen door in het aanbod en toewijzing van woningen te sturen. Parkwijk Haarlem
< 17.369 < 25.279
< 35.449
< 48.346
> 48.346
bron: WoON 2009
Het hebben van werk is een belangrijke basis om je verder te kunnen ontplooien en te ontwikkelen. Het zal een extra impuls vragen om een deel van de niet werkzame bevolking in de wijk te laten aansluiten op het arbeidsproces. De activiteiten in de accommodatie De Sprong zijn van belang als kweekvijver voor werk en
8 9
WoON 2009 CWI, 2010 9
9
Sterkte/zwakte analyse Sterk
Veel groen
Ruime opzet
Centrale ligging &
Zwak
Fysiek
bereikbaarheid t.o.v.
Kansen
Woontechnische kwaliteit en
Verbeteren uitstraling huurcomplexen
uitstraling van een aantal woningen
Door ingrepen in het vastgoed, meer keuze
Eenzijdigheid van het
woning(huur)aanbod
Bedreigingen
De wijk heeft vanwege de voormalige woonschool een slecht imago
creëren in woning(huur/koop)aanbod
Verloedering kwaliteit woonomgeving
Verbeteren woonbeleving door intensief
Zootje maakt zootje! (voorbeeldgedrag)
Eenzijdige bevolkingsopbouw wordt versterkt
centrum Haarlem,
Parkeren rondom Reinaldahuis
beheer op complexniveau alsmede voor de
Amsterdam en Schiphol
Kwaliteit buiten ruimte (bestrating,
openbare ruimte
vanwege eenzijdig huuraanbod/toewijzing in
Een gerenoveerd Burgemeester
verband met Europese regels
Prinses Beatrix Dreef als bijzonder ruimtelijk
speelplekken)
element
Anonieme plekken ter plaatse van garageboxen Jan Sluyterslaan
Reinaldapark
Ontwikkeling convenantlocatie (langs Prins Bernardlaan)
Reinaldahuis met
Eenzijdige bevolkingsopbouw
diensten gericht op de
wijk
ontmoetingsplekken in
Concentratie van verschillende
Sociaal
de wijk (kerk, moskee, brede school,
Verandermogelijkheid vanuit
Sociaal isolement/vereenzaming/verslaving
Problemen achter de voordeur
woningtoewijzing (30% zelfstandig) en
Overlast (jeugd & jongeren,
Belevingl van onveiligheid
woningprogramma
bevolkingsgroepen per type woning
Zuiderparker en winkels)
Groeiende scheiding tussen
(etnische) bevolkingsgroepen
In Parkwijk en Stichting
Verdere afname sociale betrokkenheid
stimuleren buurtinitiatieven
Toename eenzijdigheid bevolkingsamenstelling
Tekort aan draagvlak economische
Aandacht voor wijkversterking (landelijk Differentiatie bevolkingssamenstelling door nieuwbouw
De Toekomst
Economisch
Beter benutten ontmoetingsplekken en
en bij de partners in de wijk)
Stichting Ontmoet Elkaar
ergernis/jaarwisseling)
Winkelcentrum
Lage inkomens
De Sprong
Hoge werkeloosheid
Veel uitkeringsgerechtigden
Groot gehalte huishoudens met een
Inzet en plannen van nieuw welzijnswerk
Wijkcontract
Sociale stijging door werkgelegenheid en scholing
Winkelaanbod afgestemd op de nieuwe wijksamenstelling
lage sociaaleconomische positie
Oudere hangjongeren bij de winkels
10
10
voorzieningen
Externe ontwikkelingen
van de Schipholweg, is het de bedoeling om een mix van eengezinswoningen en appartementen te realiseren (circa 700). Het grootste deel in de koopsector in het
Lokale ontwikkelingen
prijssegment van circa 3 ton. Gezien de huidige marktontwikkelingen, zal het
Parkwijk ligt aan de oostzijde van Haarlemse en grenst aan enkele wijken,
verkooptempo de realisatie bepalen. De verkoop van de eerste fase zal in het laatste
infrastructuur en bedrijvigheid. Op al deze vlakken zijn ontwikkelingen gaande die
kwartaal van 2011 aanvangen.
mogelijk van invloed kunnen zijn op de wijk. De andere locatie ligt ten noorden van de Schipholweg en wordt ook wel aangeduid Het aangrenzende Reinaldapark is één van de grote stadsparken van Haarlem en is
als Slachthuisbuurt Zuidstrook. Alle drie de corporaties zullen in deze zone ongeveer
onderdeel van het gemeentelijke project “de Zomerzone”. De komende jaren wordt
hetzelfde aantal woningen terugbouwen als er gesloopt (ca. 600) worden. Het
in fases aan het park gewerkt. Het Reinaldapark ligt op een voormalige vuilstort. De
merendeel van de woningen zal bestaan uit appartementen in diverse prijsklassen in
laag grond die over de vuilnis ligt, is versleten en voldoet niet aan de milieunormen.
huur en koop. De langs de Schipholweg geprojecteerde stedelijke wand biedt boven
Er is een nieuwe ‘leeflaag’ nodig. Het park wordt daarom - in fases - gesaneerd en
de commerciële plint ruimte aan appartementen, met als uitzondering het
helemaal opnieuw aangelegd. De herinrichting en sanering wordt door de gemeete
appartementengebouw aan het Henriëtte Bosmansplantsoen. Achter de hoven aan
noodzakelijk geacht om het Reinaldapark weer aantrekkelijk en veilig te maken voor
de Schipholweg zijn een aantal blokken met enige tientallen eengezinswoningen
de omwonenden. In 2014 moeten de werkzaamheden afgerond worden, waarna het
geprojecteerd. De eerste woningen zullen in 2012 verrijzen en de laatste zullen in
park weer volledig toegankelijk wordt..
2016/2017 opgeleverd worden.
In aansluiting op de inmiddels gerealiseerde nieuwbouw aan de Prins Bernardlaan
Op stedelijk niveau mag Haarlem Oost, waar Parkwijk onderdeel van uit maakt, zich
(de Flank van Ymere) bestaan er plannen om het Van Zeggelenplein opnieuw in te
in de belangstelling geplaatst zien. De Haarlemse corporaties hebben onlangs een
richten. Voor de basisschool die gelegen is achter het voetbalveld van DSK is
notitie aan de gemeente gepresenteerd onder de noemer “perspectief Haarlem
nieuwbouw in combinatie met aanvullende woningbouw voorzien op het Van
Oost”. De gezamenlijke corporaties signaleren vele bouwinitiatieven die separaat tot
Zeggelenplein.
stand komen, zonder dat daarbij het geheel van Haarlem Oost in ogenschouw wordt genomen. De notitie moet een opmaat zijn om tot een gezamenlijk proces te komen
Verder is de gemeente voornemens om de gehele zone langs de Prins Bernardlaan
met de gemeente ten einde sturing te geven aan investeringen en ontwikkelingen.
onder de loep te nemen en daarvoor een visie op te stellen. Momenteel vinden er
Verder is er ook door Ymere, het Nederlands architecteninstituut in nauwe
diverse studies plaats waarin deze laan in een toekomstig scenario wordt geplaatst.
samenwerking met de stadsbouwmeester een prijsvraag uitgeschreven om een
In een andere gebiedsvisie met de titel “Oostradiaal”, zijn er plannen beschreven om
strategische visie te formuleren voor dit stadsdeel.
deze weg te verlengen en via een ongelijkvloerse kruising te verbinden met het bedrijventerrein de Waarderpolder. De realisatie van deze infrastructuur wordt
Landelijk
gezien de voorbereidingsfase niet voor het einde van 2020 verwacht.
Per 1 januari 2011 is de woningtoewijzing aan strenge Europese inkomenseisen gebonden. De gevolgen op lange termijn kunnen nu nog niet worden overzien, wel is
In de nabijheid van Parkwijk bevinden zich een tweetal locaties waar enerzijds
duidelijk dat de woningen met een huur onder de € 652,- alleen toegewezen mogen
nieuwbouw en anderzijds herstructurering van de bestaande woningvoorraad
worden aan huishoudens met een bruto inkomen van € 33.614,- (prijspeil januari
gepland zijn. Van deze locaties kan een concurrerende werking uitgaan. De eerste
2011). Gezien de lage huren in Parkwijk en de concentratie van lage inkomens zal
locatie is ook wel bekend onder de noemer “de entree”. Op deze locatie, ten zuiden
hier in eerste instantie een concentratie van lage inkomens gaan plaatsvinden. Pas
11
11
na wijzigingen in de voorraad wordt Parkwijk ook bereikbaar en aantrekkelijk voor andere inkomensgroepen. De maatregel uit Brussel dient nog vertaald te worden naar nationale wetgeving. Zoals de maatregel nu wordt uitgelegd, mogen corporaties geen commercieel vastgoed meer ontwikkelen. Betaalbare huurwoningen, vrije sector huur en het ontwikkelen van koopwoningen behoren nog wel tot het takenpakket. Dure huur en koopwoningen zijn echter waarschijnlijk alleen mogelijk via een aparte constructie en in samenwerking met een marktpartij. De uitwerking in nationale wetgeving en de voorwaarde waaronder corporaties nog dure huur en koopwoningen mogen ontwikkelen bepaalt in hoge mate welke verscheidenheid aan woningbouw in Parkwijk de komende jaren gerealiseerd kan worden. Mocht de realisatie van vrije sector woningen door corporaties onmogelijk worden gemaakt, dan zullen er andere wegen bewandeld moeten worden om het einddoel, welke is verwoord in het hoofdstuk visie, te bereiken.
12
12
Visie
ruimten en groenvoorzieningen. Het zit hem vaak in de kleine dingen die er voor zorgen dat een complex een verzorgde uitstraling heeft. Trappenhuizen zijn
Nu
afgesloten, de verlichting werkt en huisnummer en naamplaatjes zijn goed zichtbaar. Dit zijn voorbeelden waarop wordt toegezien en waarop huurders worden
Parkwijk heeft als wijk in basis genoeg in zich om vitaal en gewild te worden. De
aangesproken.
wijk is rustig gelegen, heeft veel groenvoorzieningen, is ruim van opzet en ligt centraal ten opzichte van centrum en uitvalswegen. Door de éénzijdige instroom van
De eerste veranderingen zullen zichtbaar worden rondom de Haarlemse School, in
een sociaal-economisch zwakkere groep en technisch lage kwaliteit woningen
het noorden van Parkwijk. Deze nieuwbouw, gelegen aan één van de entrees van de
rondom de Jan Sluyterslaan en Staalstraat-Bazellaan, is de wijk in een negatieve
wijk,
spiraal beland. De negatieve spiraal blijkt zichzelf te versterken, doordat de wijk
woningbouwprogramma zal zorgen dat het voor wijkbewoners met financiële
voornamelijk bewoners aantrekt die geen andere keuze hebben op de woningmarkt.
armslag, mogelijk wordt om een wooncarrière te maken binnen de wijk. Daarnaast
Hoewel Parkwijk door buitenstaanders als één wijk wordt gezien, kwalificeren de
moet het vernieuwde woningaanbod er toe leiden dat er een instroom op gang komt
zittende bewoners de wijk juist in twee delen, te weten: Parkwijk Noord contra
van kapitaalkrachtige huishoudens van buiten de wijk. Een grote slag om beide
Parkwijk Zuid.
doelstellingen te bereiken, is te maken rondom de Jan Sluyterslaan. Er zullen
leidt
onmiddellijk
tot
een
kwaliteitsprong.
Het
aanbod
van
het
eengezinswoningen terugkomen in zowel de huur- als koopsector. We houden hier
Over 10 jaar
expliciet rekening met een toenemende vraag naar dure huur11- en koopwoningen.
We willen Parkwijk vitaal en gewild maken door het behouden en aantrekken van
Een deel van de één- en tweepersoonshuishoudens zal niet meer in Parkwijk terug
midden- en hoge inkomensgroepen10. Om Parkwijk voor een grote groep bewoners
kunnen keren. Daarom is gekeken naar het aanbod van alternatieve huisvesting. Het
aantrekkelijk te maken zijn zowel investeringen in sociaal beheer als in de
positieve resultaat dat behaald zal worden met de verkoop van eengezinswoningen
woningvoorraad nodig. Waar nodig zullen we hier optrekken met andere partijen
kan gebruikt worden voor seniorenhuisvesting binnen Parkwijk. Naar dit
die ook actief zijn in de wijk. Dat alles moet ertoe leiden dat we een doelgroep
voornemen wordt momenteel een studie verricht. De gedachte gaat uit naar het
verleiden om in Parkwijk te blijven of naar Parkwijk toe verhuizen, die tot ander half
realiseren van een tweede Mondriaan complex. Ook het opplussen van twee
keer modaal verdient en een gezinshuishouden heeft. Verder is het van belang om de
woonblokken aan de Vincent van Goghlaan, om ze geschikt te maken voor
huidige (oorspronkelijke) één en twee persoonshuishoudens, vanwege een sociale
seniorenhuisvesting worden onderzocht. Met het Reinaldahuis en de winkels nabij,
netwerk in de wijk, een gepaste woning aan te bieden, zodat zij voor de wijk
zal het voor senioren aantrekkelijk worden om in dit deel van Parkwijk te wonen.
behouden blijven.
Ook de dichtbij gelegen woontoren aan de Leonard Springerlaan kan aantrekkelijk zijn of worden voor senioren.
Voor complexen waar de komende jaren geen investeringen gepland staan, zal het principe “schoon, heel en veilig aanpak” extra aandacht krijgen. Door het inzetten
Het vernieuwde Burgemeester Reinaldapark kan wellicht ook een invloed hebben op
van een complexbeheerder wordt toegezien en waar nodig ingegrepen op het
het gewild maken van Parkwijk. Daarom zal gezocht worden naar een optimale
schoon, heel en veilig zijn van de entrees van de woningen/bergingen, de algemene
aansluiting tussen de wijk en het park. Onveilige plekken rond de Leonard
10
11
tot 1,5 keer modaal inkomen (= € 49.500, prijspeil 2011) 13
13
tussen € 650 en € 900
Springerlaan worden veilig gemaakt, zodat het park volop gebruikt wordt door inwoners van Parkwijk en omliggende wijken. De aanpak van de openbare ruimte is een primaire taak van de gemeente. De uitstraling van de huurcomplexen is verbeterd. Na de kleurwijziging van de flats aan de Vincent van Goghlaan is het Prinses Beatrixplein opgefrist. Ook hebben de flats aan de Leonard Springerlaan een aantrekkelijke entree gekregen. De portiek etage woningen aan de Staalstraat-Bazellaan zullen er beter voorstaan door intensiever beheer, waardoor een ingreep in het vastgoed pas op zijn vroegst over 10 jaar aan de orde is. Zoals de Haarlemse School de aantrekkelijkheid van de wijk ten goede komt, zal ook de metamorfose van het complex Jan Sluyterslaan het beeld van Parkwijk moeten doen kantelen in de door ons gewenste richting. Om de huidige en toekomstige inwoners van Parkwijk prettig te laten wonen, is het wenselijk dat het winkelaanbod is afgestemd op de wensen van de nieuwe doelgroep. De herontwikkeling van de zogenoemde “convenantlocatie” van de Prins Bernardlaan leidt ertoe dat er een heroriëntatie moet plaatsvinden voor het winkelcentrum aan het Prinses Beatrixplein. Tot slot willen we de scheiding Noord versus Zuid aanpakken in samenwerking met Ymere. Dit zal moeten leiden tot een gezamenlijke aanpak van de StaalstraatBazellaan en het aansluitende complex van Ymere. De concrete aanpak en realisatie voorzien wij niet binnen de planhorizon van deze visie. Parkwijk anno 2020 is een wijk om trots op te zijn en waar het prettig wonen en leven is!
14
14
Programma
binnenuit goed bereikbaar. De flat (meest oostelijk gelegen)voor de doelgroep één en twee persoonshuishoudens, zal een hoger afwerkingsniveau krijgen om
Gezien de analyse en de conclusie dat er in de breedte behoefte bestaat aan ingrepen
onderscheidend te worden van de andere flat ten einde een andere doelgroep te
op verschillende fronten, zal de aanpak voor Parkwijk zich richten op de 3 thema’s,
kunnen aantrekken en bij verkoop meer kans van slagen te hebben.
fysiek, sociaal en economie. Om de wijk weer een aantrekkelijk aanzien te geven en te zorgen dat het prettig wonen is, zijn verschillende activiteiten en ingrepen nodig.
Het Prinses Beatrixplein krijgt een cosmetische opknapbeurt, waarbij het
De eerste periode zal het accent voornamelijk liggen op het sociale vlak. Gedurende
binnenterrein eveneens afgesloten zal worden.
deze periode zullen er voorbereidingen worden getroffen door fysieke ingrepen in Het complex Sluyterslaan zal qua stedenbouwkundige opzet in basis gehandhaafd
het vastgoed.
blijven, omdat dit een prima concept is. Wel vindt er momenteel een studie plaats In de meerjaren begroting en het Strategisch Vastgoedbeleid van Pré Wonen is
naar het doortrekken van de straten, zodat het parkeren en de verkeersafwikkeling
financiële ruimte gereserveerd voor de ingrepen, die in deze visie worden benoemd.
geoptimaliseerd kan worden. Om het aandeel eengezinswoningen in de wijk
Hierdoor is aan een belangrijke voorwaarde om tot uitvoering over te gaan voldaan.
tenminste op peil te houden, worden hier zoveel mogelijk eengezinswoningen
Uiteraard is dit geen statisch geheel en zal het tempo van de ingrepen afhankelijk
gerealiseerd. Vooralsnog wordt uitgegaan van een compleet sloop-nieuwbouw
zijn van de mogelijkheden en de afzetbaarheid in de markt. In een separaat
programma, omdat dit de meeste kansen biedt om de doelgroep met een hoger
document wordt nader inzicht gegeven in de totaal te verwachte investeringen en
inkomen te behouden en aan te trekken. Door de ruimtelijke opzet van het complex
opbrengsten in de tijd gezien. Op basis hiervan kan waar nodig het
kan het traject gefaseerd worden uitgevoerd. Hierdoor kan op relatieve korte
meerjarenperspectief worden aangepast.
termijn gestart worden.
Fysiek
Verder wordt, mede afhankelijk van de uitkomsten van het proefproject “uitponden portieketagewoningen”, een tweetal woongebouwen aan de Vincent van Goghlaan
Toch gebeurt er op dit moment wel degelijk iets op fysiek gebied. De eerste
verkocht. Voor twee andere gebouwen vindt er een studie plaats naar de
ingrepen, zoals het cosmetisch opknappen van het complex Vincent Van Goghlaan en
mogelijkheden om deze woningen op te plussen tot seniorenwoningen. Als
de nieuwbouw aan de Berlagelaan dragen op korte termijn al bij aan een positieve
alternatief zou een kopie van het Mondriaan complex gerealiseerd kunnen worden
impuls voor de wijk. Deze impuls kan nog eens versterkt worden door de uitvoering
om te voorzien in huisvesting voor senioren.
van de plannen van Ymere. Voor het complex Staalstraat-Bazellaan wordt binnen deze visie periode geen Verder staan de komende 2 jaar nog een tweetal ingrepen op het programma. Het
grootschalige fysieke ingreep voorzien. De focus zal de komende jaren liggen op
betreft hier het complex aan de Leonard Springerlaan en het complex Prinses
intensief beheer.
Beatrixplein
(winkelcentrum).
Beide
complexen
zullen
een
cosmetische
opknapbeurt krijgen.
Sociaal
Aan de L. Springerlaan worden echter ook de entrees afgesloten en krijgen ze een
Wijkbeheer is, naast fysieke ingrepen, noodzakelijk bij het vitaal en gewild maken
eigentijdse uitstraling. De bergingen zijn weer goed toegankelijk, veilig en ook van
van Parkwijk. Het draagt bij aan het prettig wonen in een veilige en leefbare wijk. Onderdelen van het wijkbeheer zijn:
15
15
De complexbeheerder is aanwezig in alle complexen op vaste tijden in de week. De complexbeheerder ziet er op toe dat de gebouwen goed afgesloten zijn en blijven, de verlichting altijd werkt en dat huurders de algemene ruimten goed gebruiken. De schoon, heel en veilig aanpak houdt ook in dat bewoners aangesproken worden op hun gedrag en dat ze medeverantwoordelijk zijn voor hun eigen leefbaarheid. Dit laatste wordt ook gedaan via ‘Kunst In Portieken’.
Het stimuleren, ondersteunen en faciliteren van buurtinitiatieven, zoals Stichting Ontmoet elkaar In Parkwijk, stichting De Toekomst en bewonersinitiatieven,
wordt
voortgezet.
Evenals
de
aanpak
van
woonfraude, overlast en huurachterstanden.
Bewoners via het beheer van openbare ruimte met elkaar in contact brengen en ze daardoor ook verantwoordelijk te maken voor hun buurt. Daartoe maakt Pré Wonen in samenwerking met GIDZ een proeftuin project Parkwijk. Een project dat sociale cohesie, het groene karakter en duurzaamheid combineert.
Bewoners actief benaderen via huisbezoeken om zo beter in te kunnen spelen op wat er leeft. Mogelijkheden om een online bewonerscommunity op te zetten onderzoeken.
Economie Het winkelcentrum krijgt een betere diversificatie en we werken aan een optimalisatie van de branchering. In overleg met gemeente, corporaties en de supermarktketen Dekamarkt zal een vervolg
worden
gegeven
aan
de
haalbaarheidstudie
van
de
herontwikkelingsmogelijkheden van de strook (convenantlocatie) aan de Prins Bernardlaan.
16
16
Haarlemse school (2011) Nieuwbouw van 26
Sociale activiteiten
eengezinswoningen en 18 appartementen in de koopsector
Fysieke activiteiten
en 115 appartementen in de huursector. Doelgroep: 1-, 2persoonhuishoudens en gezinnen. Modaal en bovenmodaal inkomen. Prinses Beatrixplein Esthetische beurt, afgesloten
Staalstraat/Bazellaan
binnenterrein
Intensief complexbeheer
5e kwartier / Paswerk Convenantlocatie Brede School
Zuiderparker
V. van Goghlaan (2012) Verkoop van twee gebouwen. Mogelijk aanpassen twee
Stichting de Toekomst
gebouwen voor senioren huisvesting. Doelgroep: 1- en 2persoonshuishoudens. Beneden modaal inkomen. J. Sluyterslaan (2015) L. Springerlaan (2012)
Sloop-nieuwbouw van
Afsluiten en opknappen entree,
woningen in de huur- en
bergingen veilig, toegankelijk en
koopsector. Doelgroep:
van binnen uit bereikbaar
gezinnen, modaal tot
maken. Rechter blok
bovenmodaal inkomen.
transformeren naar dure huur (boven €650). Doelgroep: 1- en 2-persoonhuishoudens. 17
17
Strategie
In het kader van schoon, heel en veilig en waarborgen dat gedane investeringen rendabel blijven, wordt een complexbeheerder aangesteld.
Wat?
Samen met het wijkteam en bewoners gaan we het beheer intensiveren.
Met wie?
0-5 jaar
Inzetten op leefbaarheid van de openbare ruimte, voorzieningen en
Onze huurders zullen regelmatig worden geïnformeerd over de plannen om de
complexen.
Opzeggen huurcontracten en sloop garages complex Jan Sluyterslaan.
Aansluiting vinden met het vernieuwde Reinaldapark.
Door middel van het opzetten van wijkactiviteiten de verloedering van het
woningvoorraad aan te passen en de uitvoering van de wijkvisie. Datzelfde doen we met onze collega corporatie Ymere en gemeente. Het renoveren van de openbare ruimte is een primaire taak voor de gemeente. Om Parkwijk te verbinden met omliggende gebieden hebben we de gemeente en alle partners in de wijk nodig. Het
openbaar gebied en de portieken aanpakken.
optimaliseren van voorzieningen is voor het winkelcentrum een taak van Pré
Sterke kanten benadrukken om imago te verbeteren, ten einde in een
Wonen. Voor andere welzijns- en werkgelegenheidsvoorzieningen is de gemeente of
latere fase andere doelgroepen te verleiden om te verhuizen naar Parkwijk.
daar haar gecontracteerde organsiaties de aangewezen partij. Intensief beheer van
Dat betekent een actieve rol naar de media.
complexen is een taak voor Pré Wonen, huurders, Spaarnelanden, gemeente en
In het kader van schoon, heel en veilig en waarborgen dat gedane
netwerkpartners. De heroriëntatie van de winkelvoorzieningen vraagt om nader
investeringen rendabel blijven, wordt een complexbeheerder aangesteld.
overleg tussen Pré Wonen, de gemeente en Dekamarkt.
Samen met het wijkteam en bewoners gaan we het beheer intensiveren.
Conclusie 0-10 jaar
De vraag die we ons gesteld hebben is waarom de toekomstige woonconsument
Fysieke ingrepen
voor Parkwijk zal kiezen boven andere vergelijkbare wijken. De vraag die hier in het
Een ander woningaanbod leidt tot meer aansluiting op de vraag en een
verlengde ligt, is: hoe verleid je deze woonconsument? Bekend is dat bij de
meer gemengde bevolkingsamenstelling.
woonkeuze de locatie een belangrijke afwegingsfactor is. Vandaar dat Parkwijk met
Differentiatie woningvoorraad
een groen en duurzaam imago de komende jaren op de kaart gezet moet worden.
Zodra complexen in aanmerking komen voor een fysieke aanpak zal
Parkwijk onderscheidt zich daarmee van concurrerende locaties zoals “de entree” en
differentiatie aan woningtypen en categorieën een uitgangspunt zijn.
de Slachtshuisbuurt Zuid strook, die uitgaan van een stedelijker opzet. Duurzaam
buitenruimte renoveren
vanwege het feit dat je in de wijk wooncarrière kan maken, wat het behoud van
Voor zover gelegen bij en aangrenzend aan de complexen krijgen deze
sociale contacten ten goede komt. Duurzame samenwerkingsverbanden tussen
openbare ruimtes een verbeterde uitstraling.
bewoners en betrokken organisaties. Daarnaast maakt de energetische kwaliteit en
Voorzieningen optimaliseren
toe te passen bouwmaterialen de woningvoorraad Parkwijk gemiddeld duurzamer.
Pré Wonen gaat aan de slag met de uitstraling van het winkelcentrum, waardoor de aantrekkingskracht op detaillisten wordt vergroot en de
Parkwijk is straks de wijk waar je samen met andere Haarlemmers uit verschillende
verhuurbaarheid zal toenemen.
woonmilieus kan wonen in een ruime en groene stedelijke omgeving. Voorzieningen
Intensief beheer
voor dagelijkse boodschappen, onderwijs en zorg liggen op loop- en fietsafstand. 18
18
Maar ook wijkoverstijgende voorzieningen liggen vanwege de goede ontsluiting binnen handbereik. Kortom: lommerrijk wonen in Haarlem: Parkwijk! De in deze visie genoemde ingrepen zullen ertoe bijdragen dat de positieve en kansrijke elementen van de wijk worden versterkt en de nu aanwezige negatieve zaken inclusief bedreigingen worden ontzenuwd. De reputatie van Parkwijk moet verbeteren door continu de succesvolle ingrepen te benadrukken in de media en in de praktijk te laten zien dat Parkwijk vernieuwt.
19
19
Leefbaarheid
Beleidskaders
Pré Wonen staat voor prettig wonen in vitale en gewilde wijken. Daarvoor zijn Ondernemingsplan
investeringen in het vastgoed noodzakelijk, maar nemen we ook onze
In “Het Profiel, beleidsplan Pré Wonen 2009 – 2012” heeft Pré Wonen haar
verantwoording op het gebied van leefbaarheid. We investeren jaarlijks € 1,6
beleidskeuzes beschreven. Binnen de kaders van financiële stabiliteit kiest Pré
miljoen om de leefbaarheid te verhogen, het perspectief van de bewoners te
Wonen voor de klant. Daarbij gaat het om prettig wonen in een prettige omgeving.
vergroten en de gemeenschapszin te bevorderen.
Bij het zorgen voor goed wonen in veilige en vitale wijken is het (her)ontwikkelen van vastgoed met een architectonische uitstraling van toegevoegde waarde.
Meerjaren begroting/perspectief
Natuurlijk maakt de dienstverlening het prettig wonen pas echt af als die van hoog
De voorgestelde ingrepen in deze wijkvisie kosten geld. Sommige leveren
niveau is. Op al deze punten kunnen de klanten ons aanspreken. Het zijn ook deze
daarentegen ook weer geld op door verhuur of verkoop van woningen. Maar per
uitgangspunten die de basis vormen van onze ambities in Parkwijk.
saldo vraagt de voorgestelde aanpak voor de komende 10 jaar om een investering. Het totaal pakket van investeringen moet als geheel passen binnen de financiële kaders die Pré Wonen heeft uitgestippeld voor de komende jaren.
Strategisch Vastgoedbeleid In het Strategisch Vastgoedbeleid (SVB) worden de kaders bepaald voor toekomstige keuzes met betrekking tot de aanpak van buurten en de manier waarop
Het financieel beleid is erop gericht de continuïteit van de organisatie te waarborgen
we met vastgoed in die buurten om willen gaan. Daarbij gaat het om zaken als
en optimale randvoorwaarden te creëren om de genoemde doelstellingen te kunnen
doorexploiteren, verkoop, renovatie, sloop en aankoop van woningen, projecten en
realiseren. Daarbij wordt met name gestuurd op kasstromen.
percelen. De belangrijkste keuzes in het SVB zijn:
Vitale en gewilde buurten maken: We concentreren onze aandacht op het vitaal en gewild maken van bepaalde buurten waar we nu bezit hebben.
Prioriteitstelling: We hanteren daarbij een prioriteitstelling, omdat we niet alles tegelijk kunnen aanpakken.
Geld nodig: Om buurten vitaal en gewild te maken is geld nodig. Dat wordt verdiend door de verkoop van bestaand bezit in buurten die nu al vitaal en gewild zijn. De verkoop gaat vooraf aan een investering.
Eigen ambities bepalen onze inzet: Dit SVB verwoordt ambities waar we zelf leidend in willen zijn, verantwoordelijkheid voor willen nemen en op aangesproken willen worden.
Met deze keuzes versterken we de inzet voor onze ambities zoals die zijn geformuleerd in Het Profiel. Beleidskaders die in de nabije toekomst worden opgesteld, zullen op deze keuzes aansluiten en bijdragen aan de succesvolle realisatie van de ambities van Pré Wonen. 20
20
Communicatie
vastgelegd. Ook staan er praktische zaken in omschreven. Na vaststelling van het initiatiefplan volgt het communicatieplan.
Allereerst is het van belang dat deze wijkvisie, na vaststelling door het bestuur, interne bekendheid krijgt. Dat kan bijvoorbeeld via een Préweetje. Een presentatie
Zolang er nog geen communicatiestrategie is met meerdere partijen is het wenselijk
aan het wijkteam van de vestiging is eveneens een goed middel om de interne
om de huidige actieve rol richting de media voort te zetten om te etaleren wat Pré
bekendheid met de wijkvisie te vergroten. Van belang is dat de organisatie bekend is
Wonen gisteren, vandaag en morgen in de wijk onderneemt.
met de opgave in Parkwijk. Externe samenwerking Na interne overeenstemming zal samenwerking worden gezocht met de gemeente Haarlem, corporatie Ymere en eventueel andere betrokken partijen bij de wijk. Het doel is om de visie en belangen van alle partijen op één lijn te brengen. Van belang is dat partijen de activiteiten binnen de gebiedsontwikkeling op elkaar afstemmen, waardoor het effect wellicht groter is. Bij de uitvoering hebben ook andere maatschappelijke partners, bewoners en ondernemers in dit gebied een stem. De ontwikkeling van Parkwijk is een omvangrijk en tijdrovend karwei en ingrijpend voor de bewoners en ondernemers. Communicatie is een belangrijk middel om dit proces soepel te laten verlopen. Gebiedsmarketing Ook levert communicatie een bijdrage aan de positionering van het gebied. Om Parkwijk goed te positioneren is het belangrijk om het (toekomstige) programma van gebieden af te stemmen op de wensen van de klant. Ook het verankeren van de belangrijkste voordelen van Parkwijk en de mate waarin het zich onderscheidt van andere gebieden spelen hierbij een grote rol. Initiatiefplan In een initiatiefplan voor de gebiedscommunicatie wordt op hoofdlijnen de communicatiestrategie voor Parkwijk beschreven. Dit is een afgeleide van de gezamenlijke toekomstvisie van alle betrokken partijen. In het initiatiefplan staan zaken als de duur van het project, de fasering, de inzet van de partijen en de samenwerking tijdens het proces van gebiedscommunicatie
21
21
Evaluatiemomenten De wijkvisie heeft een horizon van 10 jaar. Dit is de periode die we redelijk kunnen overzien. Iedereen weet dat externe ontwikkelingen van invloed kunnen zijn op de nu uitgestippelde strategie. Vandaar dat het goed is om na 5 jaar de balans op te maken om te bezien of we op koers liggen en of de plannen wellicht bijgestuurd moeten worden. Na 5 jaar zal intern met alle betrokken disciplines een evaluatie plaatsvinden. Voorafgaand zullen we onze antennes opsteken bij partijen die ook in de wijk betrokken zijn. Het geheel moet een compleet beeld opleveren om een afweging te kunnen maken of de visie nog haalbaar is eventueel bijstelling behoefd.
22
22
