Werkplan Millenniumdoelen comité Gemeente Langedijk In l ei d in g De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft de gemeente Langedijk toegevoegd aan de lijst ‘Millennium Gemeenten’. Langedijk is daarmee officieel een ‘Millennium Gemeente’ geworden (eind 2008 inmiddels 91 van de 425 gemeentes, ofwel 1/3 van de bevolking). De aanmelding komt voort uit een raadsbesluit dat in mei van dit jaar werd genomen. De opstellers van een initiatiefvoorstel dat daaraan ten grondslag lag, in eerste instantie ChristenUnie, later daarbij ondersteund door het CDA, GroenLinks en Hart voor Langedijk, willen op die manier een bijdrage leveren aan het behalen van de Millenniumdoelen van 2015 en zo de lokale betrokkenheid bij de Millenniumdoelen versterken. In september 2000 kwamen wereldleiders in VN verband bij elkaar voor de Millenniumtop. Er werd afgesproken om gezamenlijk te werken aan: 1. Uitbannen extreme armoede en honger 2. Alle kinderen naar school 3. Gelijke rechten voor mannen en vrouwen 4. Sterke reductie kindersterfte 5. Minder sterfte door zwangerschap 6. Verspreiding aids en malaria gestopt 7. Meer mensen in duurzaam leefmilieu 8. Eerlijke handel, schuldverlichting en hulp Deze acht Millenniumdoelen moeten in 2015 gehaald zijn. Er is wereldwijd een beweging op gang gekomen om de regeringsleiders aan hun belofte te herinneren. Want de tijd is nu voor de helft verstreken en het bereiken van de doelen gaat te traag (zie bijlage). In de hele wereld ondersteunt een brede beweging van overheden en niet-overheden de strijd voor de Millenniumdoelen. In Langedijk riep de raad het college van burgemeester en wethouders op een bijdrage te leveren aan het behalen van de doelen. Comité van aanbeveling Gemeente Langedijk Deelnemende gemeenten kiezen een eigen invulling, onder een gezamenlijke, herkenbare vlag. Voor sommige gemeenten betekent dit nieuwe impulsen voor het mondiaal beleid. Voor andere gemeenten betekent het dat bestaande activiteiten in de schijnwerpers worden gezet, en in breder verband worden gebracht. Op welke manier Langedijk een bijdrage gaat leveren wordt vastgesteld door een klankbordgroep, het comité van aanbeveling. Doel van het comité van aanbeveling is het ontwikkelen van plannen die bijdragen aan het behalen van de Millenniumdoelen door zowel gemeente, bedrijven als bevolking van Langedijk. Het comité bestaat momenteel uit: Karel Balder (gemeente Langedijk) Jan Boot (gemeente Langedijk) Martin Wagenaar (gemeente Langedijk) Peter Valbracht (Great Business) Gerrit de Groot (de Groot en Slot) Frank Hessing (Hessing BV) Arnoud Hemkes (Pepsico/Smiths) Johan de Vries (Wereldwinkel) Het comité van aanbeveling richt zich specifiek op de volgende drie Millenniumdoelen: Uitbannen extreme armoede en honger (1) Meer mensen in duurzaam leefmilieu (7) Eerlijke handel, schuldverlichting en hulp (8) Het comité gaat een (of meerdere) concrete projecten definiëren waaraan de komende jaren duurzaam wordt gewerkt. Hierbij wordt gedacht aan actieve samenwerking van het lokale bedrijfsleven met de gemeente in een project dat, vanuit agrarische historie, zijn wortels heeft in de Langedijker gemeenschap. Door samenwerking tussen gemeente Langedijk en het lokale bedrijfsleven worden krachten gebundeld en ontstaat de benodigde schaalgrootte voor het uitvoeren van dergelijke projecten. De gemeente Langedijk neemt hierbij o.a. de rol van medefinancier op zich. Het project biedt voor alle partijen een
Werkplan Millenniumdoelen comité Langedijk 090121.doc
1
23-jan-09
prachtige gelegenheid om bij te dragen aan het behalen van de Millenniumdoelen en tegelijkertijd gezamenlijk ervaringen op te doen. Voortgang Tijdens een eerste bijeenkomst van het comité op 8 december 2008 zijn een aantal verwachtingen en/of ervaringen gepresenteerd. Deze zijn hieronder weergegeven, gerangschikt naar de drie hoofddoelen: Uitbannen extreme armoede en honger (1) Project in Niger waar kennis van zaad telen en groente telen wordt overgebracht, waardoor men zelfvoorzienend wordt (de Groot en Slot). Gevolg is o.a. dat kinderen door een groentetuin bij school te eten hebben en daardoor op school blijven en leren. Meer mensen in duurzaam leefmilieu (7) Reductie van energie en watergebruik in Langedijk zelf, o.a. bedrijven (Pepsico/Smiths). o CO2-neutrale bedrijven. CO2-neutrale gemeente? Nadenken over duurzaamheid binnen eigen bedrijf. Activiteiten binnen het kader van het Milieubeleidsplan van de gemeente. Eerlijke handel, schuldverlichting en hulp (8) Beleid uitstippelen tot voordragen van Langedijk als Fair Trade gemeente (Wereldwinkel). Partnergemeente in Oost-Hongarije (Wereldwinkel). Coöperatiegedachte inzetten als model voor samenwerking binnen projecten (Karel Balder). Tijdens een presentatie door Martha Klein van COS Noord Holland op 7 januari 2009 zijn vele handvaten aangereikt, o.a.: Activiteiten kunnen lokaal (‘HIER’) of internationaal (‘DAAR’) zijn Activiteiten kunnen o passief (bijv. Millenniumdoelen onder de aandacht brengen in de gemeente) o meer actief (bijv. ondersteunen/stimuleren van bestaande activiteiten van o.a. scholen, bedrijven, of regionale initiatieven; duurzaam inkopen) o of initiërend zijn (ontwikkelen van eigen projecten/activiteiten) Herkomstlanden van burgers of stedenbanden als doelgroep Inventariseer welke activiteiten reeds ontplooid worden in de gemeente Kijk naar initiatieven in de regio Zorg voor goede interne en externe communicatie Het werd opgemerkt dat de gemeente Langedijk de eerste gemeente is in Noord Holland waar het bedrijfsleven zo uitgesproken participeert! Het comité heeft zich uitgesproken een concrete en actieve rol te willen vervullen, binnen de bovengenoemde drie Millenniumdoelen. In het eerste kwartaal van 2009 wordt vorm gegeven aan de volgende acties: Actie 1. Via een ‘Millenniumdoelen Middag Markt’ lopende initiatieven in de gemeente inventariseren
Doel o Vergroten bewustwording Millenniumdoelen in de gemeente o Identificeren van reeds lopende of geplande initiatieven 2. Uitwerken van actieplannen voor vier reeds genoemde o Momentum behouden projecten, om te bepalen welke projecten het meest o Voorbeeldfunctie effectief bijdragen aan het behalen van geselecteerde Millenniumdoelen (1, 7, 8) 3. Concretiseren Werkplan o Duidelijke afspraken (kader)
Werkplan Millenniumdoelen comité Langedijk 090121.doc
2
23-jan-09
Ad 1. Millenniumdoelen Middag Markt (praatstuk) Om te verkennen welke initiatieven reeds spelen in Langedijk, wordt een Millenniumdoelen Middag Markt georganiseerd op zaterdag 18 april of 16 mei van 12:00-18:00 op het parkeerterrein voor het gemeentehuis. De Burgemeester houdt een inspirerende speech en presenteert de Millenniumdoelen ambassadeur. Er worden presentaties gehouden en er kan wat gegeten en gedronken worden. Vanuit het Millennium comité wordt een werkgroep in het leven geroepen voor de organisatie van het evenement. In februari wordt het concept nader uitgewerkt en een wervende tekst gemaakt*. Vanaf eind februari wordt hier wekelijks over gecommuniceerd in de lokale bladen, middels een schrijven naar bedrijven en middenstand in de gemeente en indien mogelijk via de lokale radio. Doelen: Mensen kunnen inspiratie opdoen Drempelvrees wordt weggenomen Synergie creëren tussen lopende projecten Mensen kunnen donaties doen aan bepaalde initiatieven Mensen kunnen zich aanmelden als vrijwilliger Partijen melden zich bij voorkeur vóór 18 april aan en krijgen een stand toegewezen. De bevolking kan op de dag zelf stemmen op de initiatieven. Aan de hand hiervan wordt de shortlist van mogelijke projecten uitgebreid. Resultaten: Bewustwording en draagvlak; versterking van het Millenniumgemeente fundament Focus in keuze projecten (input voor de werkgroep) Geschatte kosten voor deze markt zijn 2-5k, afhankelijk van eventuele kosten voor organisatorische ondersteuning, het verkrijgen van stands/kraampjes, dranken, versnaperingen, etc * hierbij is ondersteuning van een communicatie ambtenaar of externe onontbeerlijk
Ad 2. Actieplannen Er zijn reeds een aantal projecten genoemd door leden van het comité: 1. Ondersteunen project in Niger (Gerrit de Groot) [DAAR] 2. Reductie van energie en watergebruik in Langedijk zelf (Arnoud Hemkes) [HIER] 3. Beleid uitstippelen tot voordragen van Langedijk als Fair Trade gemeente (Johan de Vries) [HIER] 4. Concrete acties in het kader van het Milieubeleidsplan (Karel Balder) [HIER] Om het momentum te behouden worden voor deze projecten in februari alvast actieplannen uitgewerkt in bijvoorbeeld de volgende onderdelen: Inleiding Doelstellingen Welke activiteiten worden wanneer en door wie ontplooid Verwachte effect Risico’s, beperkingen of randvoorwaarden Welke kosten hiermee gemoeid zijn Op basis van deze actieplannen kan reeds vóór april besloten worden met bepaalde projecten te starten. Ad 3. Concretiseren Werkplan Onder andere de volgende aspecten komen aan bod in het werkplan: Hoofddoel comité, kernwaarden en kader Rolverdeling van de verschillende deelnemers Duur (tot 1 juli 2015?) Projectselectie Communicatie en PR Financiering Hoofddoel comité, kernwaarden en kader Lange termijn doelen welke het comité nastreeft binnen het kader van de 3 gekozen Millenniumdoelen: Kennis delen (Gerrit) Dynamiek laten ontstaan door bedrijfsleven en burgers bijeen te brengen (Jan)
Werkplan Millenniumdoelen comité Langedijk 090121.doc
3
23-jan-09
Welke kernwaarden delen we als comité? Het kader waarbinnen zal worden gewerkt wordt in het werkplan vastgelegd (focus). Rolverdeling van de verschillende deelnemers Welke rol kunnen/willen de verschillende deelnemers op zich nemen? Bijvoorbeeld: Inbreng kennis Inbreng mensen Programmamanagement Projectmanagement Projectbureau Financier Communicatie Duur (tot 1 juli 2015?) Wat doen we tot 2015? Wat doen we na 2015? Hoe borgen we de continuïteit? Hoe kijken de deelnemers aan tegen langdurige participatie? Projectselectie Hoe komt het comité tot een selectie van project(en)? o Bijv.: wat is de toegevoegde waarde van projecten? Welke focus brengen we verder aan? Communicatie en PR Aan welke communicatie wordt gedacht? Bijvoorbeeld: Communicatie naar Gemeente, Bedrijven, Bevolking, o.a.: o Lokale kranten, brieven, radio o Millenniumdoelen Middag Markt Standpunt bevolking t.o.v. initiatieven; borgen van initiatieven bij bevolking. Aanstellen van een ambassadeur? Het opzetten van een website als opvolging van de Markt (online matching, naar voorbeeld van De Waaier) Relatie tot milieubeleidsplan van de Gemeente. Welke rol kan de ambtenaar hierin spelen? Inschatting van benodigde uren is ca. 100(-150) uur/jaar. Financiering Hoe ziet de overall financiering er uit? Er is 3k beschikbaar voor de eerste start. Vergelijkbare budgetten: o Gemeente Heerhugowaard hanteert als budget 1 euro per inwoner per jaar. o Stichting De Waaier (Maatschappelijk Betrokken Ondernemen) ontvangt sinds januari 2009 structureel 2 maal 10.000 euro per jaar aan subsidie.
Vervolgstappen Voordragen werkplan (presidium), eind januari Bespreken in raad/fora, 10 februari Uitwerken actieplannen, februari Vervolgbijeenkomst comité 25 februari 2009, 19:30
Werkplan Millenniumdoelen comité Langedijk 090121.doc
4
23-jan-09
Bijlage 1. Status Millenniumdoelen VN 2000-2015 (per September 2008) Millenniumdoel 1. Uitbannen extreme armoede en honger 2. Alle kinderen naar school 3. Gelijke rechten voor mannen en vrouwen 4. Sterke reductie kindersterfte
5. Minder sterfte door zwangerschap 6. Verspreiding aids en malaria gestopt 7. Meer mensen in duurzaam leefmilieu 8. Eerlijke handel, schuldverlichting en hulp
Status Het halveren (ten opzichte van 1990) van het aantal mensen dat in extreme armoede leeft is mogelijk. In ontwikkelingslanden gaat 88% van alle kinderen naar school – een flinke toename. Dit doel ligt redelijk binnen handbereik. Van de 113 landen waarin meisjes geen gelijke toegang hebben tot onderwijs, zullen waarschijnlijk slechts 18 dit veranderen. Ondanks substantiële vooruitgang neem de kindersterfte in 62 landen onvoldoende af. In 27 landen is stagnatie of zelfs toename. 9,2 miljoen kinderen zijn in 2007 voor hun vijfde levensjaar overleden. In 2006 waren dit er nog 9,7 miljoen. In 1990 waren dit er 13 miljoen. Doel is een afname met twee derde. Hier wordt de minste vooruitgang geboekt. Elke minuut sterft een zwangere of barende vrouw; 99% leeft in arme landen. De meeste landen lukt het niet om de verspreiding van aids te stoppen. Met malariabestrijding is meer vooruitgang geboekt, maar niet voldoende. Toegang tot schoon drinkwater neemt toe; dit subdoel wordt gehaald. Klimaatverandering en milieudegradatie (andere subdoelen) gooien roet in het eten. Een veelzijdig doel; over het algemeen is er te weinig vooruitgang. Hulpgelden nemen af en eerlijke handelsafspraken blijven uit.
Op koers?
Bron: Volkskrant, Verenigde Naties Millenniumdoelen 1, 7, 8 betreft selectie gemeente Langedijk
Werkplan Millenniumdoelen comité Langedijk 090121.doc
5
23-jan-09