Vrijdag 7 december 2012 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR 25 jaar Ultima Vez - Molenbeek
Geachte collega’s (Pacal Smet en Bruno De Lille), Dames en heren, beste dansliefhebbers, Beste Wim (Vandekeybus), Bouwen en verbouwen is altijd een moeilijke bevalling, zeker bij zo’n groot gebouw als dit. Intussen gingen jullie gewoon door met àl jullie activiteiten. Ik weet dat er tot diep in de laatste weken gewerkt en opgeruimd is, maar het resultaat is indrukwekkend. Van harte proficiat met deze nieuwe danstempel, of beter, met jullie gastvrije plek in hartje Molenbeek. Voorbij is het oeverloze gependel tussen Elsene en Molenbeek. Voortaan is dit de vaste thuisbasis en oefenruimte voor al dat gevestigd en nieuw talent dat hier
toestroomt. Via het Fonds voor Culturele Infrastructuur hebben we 300.000 euro uitgetrokken voor dit project dat vertrekt vanuit de logica van het gebouw maar de buurt laat delen van de meerwaarde van het hele concept. Dat er daarbij ook aandacht was voor duurzaamheid en voor de ecologische aspecten kan ik als minister van Leefmilieu uiteraard alleen maar toejuichen.
Dames en heren, Een kwarteeuw is het geleden dat Wim Vandekeybus debuteerde met de fascinerende voorstelling ‘What the Body does not Remember’. De voorstelling kreeg een Bessie Award (dansaward genoemd naar de Newyorkse danseres-lerares Bessie Schönberg) en werd omschreven als een “brutale confrontatie van dans en muziek”. Zelf noemde de debutant het: “een gechoreografeerde catastrofe”. De New York Times schreef een lofrede waar zelfs oudere artiesten zouden van blozen. Het was niet de enige lofzang. Keer op keer komt Wim Vandekeybus met sterke beelden en krachtige bewegingen voor de dag. Zijn
inspiratie komt niet zozeer uit de dans. Vooral film is cruciaal in zijn werk, naast beeldende kunst, literatuur, mythologie en uiteraard muziek. Samenwerking en uitwisseling van creativiteit, daar gaat het hem
om.
Die
openheid
zorgt
voor
heel
dynamische
dansvoorstellingen, spreekt enorm aan en maakt nieuwe en jonge publieken enthousiast voor hedendaagse dans. Dat is hier in België zo, maar het stopt bijlange niet aan de grenzen. Jullie hebben net een tournee in Sevilla achter de rug, straks komt Dresden nog aan de beurt. 2013 ziet er ronduit indrukwekkend uit met optredens in Parijs, Adelaide (Australië), Los Angeles, Oslo & Keulen. Het zegt veel over jullie succes en jullie impact in de wereld. Met die uithuizigheid is het misschien normaal dat er oorspronkelijk in het bouwplan geen bureau gepland was voor Wim (Vandekeybus) zelf. Misschien dachten je medewerkers: “De baas is toch altijd op toer”. Naar ik hoor, is er dan toch nog een ‘hok’ gevonden op het einde van de bovenste verdieping, waar de dozen, de Wim-files, onuitgepakt blijven liggen.
Ik begrijp dat wel: een man als Wim Vandekeybus hoort niet thuis in een kantoor, het is bijna een papieren gevangenis. Nee, de mensen willen Wim Vandekeybus zien op het ‘veld’, als coach, als acteur of als danser op de vloer, badend in de spots, in volle beweging en met die massa energie die hem, na al die jaren, nog steeds kenmerkt. En vooral: hij geeft de microbe door.
Maar, dames en heren, Ultima Vez is meer dan een dans-gezelschap, het is ook een dans-gemeenschap: Ultima Vez ondersteunt via het ‘Ulti-mates’-programma actief ex-leden die in het buitenland een gezelschap hebben opgericht. Ook op de Kunstendag voor Kinderen een halve maand geleden gaven 18 kleine ketjes hier het beste van zichzelf. U weet dat ik heel veel inzet op cultuur- en kunsteducatie, daarom apprecieer ik dat jullie al langer aan die kar trekken. Ultima Vez organiseert al meer dan 10 jaar workshops in haar eigen studio’s, en sinds enkele jaren ook specifieke workshops voor kinderen tijdens de vakantieperiodes. In een grootstad, waar het niet altijd even makkelijk is om jong te zijn, waar het niet altijd even makkelijk is om
een plaats te vinden waar je je kan uitleven, is dat een zegen. Want de openheid beperkt zich niet tot een artistieke intentie. Wim Vandekeybus trekt die door naar het bredere dans- en maatschappelijke veld. Naar een groot engagement voor jongeren en andere doelgroepen door samenwerkingen met sociaal-artistieke organisaties en vele kunsteducatieve projecten. De openheid die in jullie creaties schuilt ook in de muren, in de aard van dit huis. Deze 1.800 m² is ruim genoeg voor nog een paar organisaties: gezelschappen als Peeping Tom of Cie (compagnie) Soit zijn hier ook thuis en kunnen via Ultima Vez rekenen op administratieve en praktische omkadering. Ook voor de buurt worden de deuren opengegooid en proberen jullie zoveel mogelijk verschillende publieken te betrekken bij de werking. De studio’s zullen zowel ter beschikking staan van een werkplaats voor dans als voor WorkspaceBrussels, met een mooi topatelier voor jonge, beginnende kunstenaars, en zelfs aan de CHIRO (naar ik hoor). Daarnaast organiseren jullie workshops voor specifieke doelgroepen als Marokkaanse vrouwengroepen of ouderen. Ook de gelukzoekers
van het Klein Kasteeltje kunnen hier capoeira komen leren. U weet dat ik expliciet in het Kunstendecreet heb laten opnemen, dat kunstenorganisaties inbedding en samenwerking in de buurt moeten zoeken omdat de samenwerking en synergie met andere gezelschappen, stimulerend werkt, inspireert. Ultima Vez past die les al lang toe. Net daarom hebben we ook zware inspanningen gedaan om jullie, ondanks de zware economische crisis, de financiële mogelijkheden te geven om jullie artistieke missie te vervullen. Om ook in moeilijke tijden, toch ruim een miljoen euro per jaar te geven voor jullie werking die we heel hard waarderen. Cultuur heeft, ook in crisistijden, zuurstof nodig. Maar naast onze middelen genereren jullie ook bijzonder veel eigen inkomsten. 53%, meer dan de helft. Daar kunnen andere culturele organisaties nog wat van leren. U toert zelf genoeg om te weten dat dat besef niet in alle Europese landen even hard leeft. In Nederland, Groot-Brittannië, Italië, Portugal en Spanje is zwaar gesnoeid in de middelen voor Cultuur. We doen het in Vlaanderen – en dan denk ik ook aan onze hoofdstad,
Brussel, waar zoveel culturele initiatieven, groot en klein, opborrelen - goed. Maar weten mensen wel hoe goed onze dansers zijn? Vlaanderen kan wel uitpakken met zijn baggeraars, met zijn bier en chocolade, maar één van onze markantste exportproducten is de hedendaagse dans. Veel buitenlanders benijden ons om zoveel talent.
Dames en heren, ik ben altijd een voorstander geweest van samenwerkingsprojecten. Daarom ben ik zeer blij dat we hier, met vertegenwoordigers van de gemeente Molenbeek, van het gewest Brussel en van de Vlaamse regering, samen dit gebouw mogen inhuldigen. Een zeer ecologisch ontwerp, heb ik mij laten vertellen, dat de warmte binnenshuis houdt en bruist van de energie. Geen zonne-energie, of biomassa, maar de best mogelijke hernieuwbare energie: menselijke energie. Die is niet oneindig, maar zo aanstekelijk en ze geeft uiteindelijk ook het meest warmte. Dans verjaagt alle kilte en toont de menselijke souplesse en elegantie in zijn meest pure vorm. Duitse filosofen staan niet bepaald bekend voor hun
vrolijkheid, maar Nietzsche zei dat elke dag zonder dans mag beschouwd worden als een verloren dag. Ultima Vez volgt dat credo en wij, de toeschouwers, zijn dankbaar dat we dat mogen meemaken. (Ik dank u) Joke Schauvliege Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur & Cultuur
