Verslag duurzame ontwikkeling

Verslag

duurzame ontwikkeling

2009

Verslag duurzame ontwikkeling 2009 /// Overzicht

Overzicht 2

9

Identiteit en strategie

22

Belangrijkste uitdagingen

Onze verantwoordelijkheid

voor onze directe impact Woord van de voorzitters Onze verbintenissen Onze sleutelindicatoren Opvallende gebeurtenissen 2009 Doelstellingen 2010

De strijd tegen de klimaatverandering Onze klanten begeleiden De impact van onze financieringen meten De ontwikkeling van hernieuwbare energiebronnen ondersteunen De toegankelijkheid van de diensten verbeteren Bevolkingsgroepen steunen die geen toegang hebben tot de klassieke bankdiensten De toegang tot huisvesting en infrastructuren bevorderen Transparante aanpak Onze processen voor duurzaam en verantwoord beleggen

32

Meting van onze

42

Bijlagen

prestaties

Maatschappelijke verantwoordelijkheid

Rapporteringsproces

Lexicon

Een dialoog voeren met de belanghebbenden

Prestatie-indicatoren

Overeenstemmingstabel van de referentiekaders

Verslag van de bedrijfsrevisor

Indicatorentabel

Mecenaat Maatschappelijke verantwoordelijkheid van de onderneming Begeleiding van het hervormingsplan Voortzetting van de acties om diversiteit te bevorderen Milieuverantwoordelijkheid Streven naar koolstofneutraliteit Verantwoord beheer van de verbruiksartikelen

Hoe moet u dit verslag lezen? Het was onze bedoeling het verslag duurzame ontwikkeling verder uit te werken. In 2009 is het verslag rond twee assen opgebouwd: de indirecte impact van onze commerciële activiteiten enerzijds en onze directe impact anderzijds. Die opbouw weerspiegelt onze acties op het vlak van duurzame ontwikkeling. Het stelt ons nog beter in staat de nadruk te leggen op onze antwoorden op de uitdagingen van onze metiers en tegelijk de kwaliteit te handhaven van de informatie over onze directe impact. Onderhavig verslag is dus opgebouwd in vijf delen: • het eerste deel schetst de opvallende feiten van het jaar in elke beleidsas van de strategie van de Groep voor duurzame ontwikkeling; • het tweede deel belicht de beleidskeuzes die we maken om een antwoord te bieden op de belangrijkste noden van onze klanten op het vlak van duurzame ontwikkeling; • het derde deel beschrijft de acties die de Groep onderneemt om rekening te houden met haar directe impact, zowel op maatschappelijk en sociaal vlak als op het milieu; • het vierde deel toont met behulp van grafieken de evolutie van de belangrijkste prestatie-indicatoren van de Groep. Dit deel bevat ook een beschrijving van onze rapporteringsmethode en het verslag van onze bedrijfsrevisor; • het vijfde deel geeft als bijlage een overzichtstabel van al onze prestatie-indicatoren. Om ervoor te zorgen dat ons verslag makkelijker te begrijpen is, hebben we in het lexicon op pagina 43 bepaalde termen of uitdrukkingen die in de tekst van het verslag voorkomen, beschreven. Bovendien heeft Dexia de directe milieu-impact van het verslag duurzame ontwikkeling willen beperken. Daarom is het verslag, net als in 2008, niet in gedrukte vorm beschikbaar en heeft Dexia uitsluitend gekozen voor een niet-materiële versie die beschikbaar is op zijn website www.dexia.com.

Ons compliance-beleid Interne processen voor de toepassing van ons sectoraal beleid Commercialisering van onze financiële producten

1

Bijlagen

Meting van onze prestaties

Onze verantwoordelijkheid voor onze directe impact


IDENTITEIT EN STRATEGIE

Verslag duurzame ontwikkeling 2009 /// Identiteit en strategie


2


Woord van de voorzitters Toen we in oktober 2008, op het hoogtepunt van de crisis, aan onze opdracht bij Dexia begonnen, hadden we slechts één doel voor ogen: de Groep redden en haar een duurzame toekomst bieden. Samen hebben we duidelijke engagementen genomen en een grondige hervorming van onze onderneming op gang gebracht. Vandaag hebben we het grootste deel van die engagementen concreet gestalte gegeven en liggen we dankzij een grote inspanning van iedereen voor op ons aanvankelijk plan. We mogen trots zijn op de weg die we hebben afgelegd. In februari laatstleden kreeg de vooruitgang die we hadden geboekt de erkenning van de Europese Commissie, die ons herstructureringsplan dan ook goedkeurde.

Jean-Luc Dehaene

Pierre Mariani

We moesten een dringend probleem oplossen, namelijk de liquiditeitssituatie van Dexia weer in evenwicht brengen. De opdracht is nog niet volbracht, maar we hebben onze doelstellingen wel ruimschoots gehaald. De helft van het financieringsprogramma op middellange en lange termijn ten belope van 46 miljard EUR in 2009, werd verwezenlijkt zonder de hulp van de staatswaarborg. Dat is erg bemoedigend met het oog op het herwinnen van onze autonomie op het vlak van de financieringen, en maakt dat we ons sneller van de staatswaarborg zullen kunnen ontdoen. Op 31 december 2009 verkochten we voor 16,5 miljard euro aan obligaties, met een beperkte impact op onze rekeningen. Al die elementen leiden tot een vermindering van onze afhankelijkheid van kortetermijnfinancieringen. We waren ten aanzien van de raad van bestuur eveneens de verbintenis aangegaan om ons risico in de Verenigde Staten terug te schroeven door de verkoop van onze kredietverzekeraarsdochter FSA. Op 1 juli laatstleden was die verkoop afgerond: op die datum hebben we ons definitief ontdaan van een risico ten belope van 400 miljard dollar op de Amerikaanse markt. De Financial Products-portefeuille die we behouden na de verkoop van FSA, wordt verder afgebouwd en geniet de waarborg van de Belgische en de Franse overheid. In het kader van een grondig en respectvol overleg met onze sociale partners, blijven we werken aan de implementatie van een hervormingsplan met één kernidee: onze organisatie moet efficiënter worden, gericht zijn op de behoeften van onze klanten, en moet zich aanpassen aan de scherpere concurrentie op al onze historische markten. We hebben onze activiteit weer toegespitst op onze historische metiers en markten.

3



In de eerste plaats leggen we ons toe op Retail and Commercial Banking, dat in 2009 een uitstekende operationele prestatie neerzette. De opleving van de inzameling van deposito’s, die ons in staat stelde meer dan 8 miljard euro extra op te halen in 2009, levert het bewijs van het dynamisme van alle teams en van ons dagelijks werk ten aanzien van onze klanten. Ook in Turkije konden we uitstekende prestaties noteren. Ten slotte hebben we een nieuwe invulling gegeven aan ons metier Public and Wholesale Banking. We hebben onze activiteit teruggeplooid op onze historische markten en zijn erin geslaagd onze belangrijkste commerciële markten en activiteiten te verdedigen en tegelijk de aanwending van onze balans onder controle te houden, wat een waar succes kan worden genoemd. In 2009 hebben we dus heel wat kunnen doen. Dankzij de inzet en de steun van iedereen, zowel medewerkers, aandeelhouders als klanten. Het feit dat de Groep vier opeenvolgende kwartalen weer winst heeft geboekt, bewijst dat we op de goede weg zijn. Over 2009 boekten we een nettowinst van 1 010 miljoen euro, tegen een nettoverlies van 3 326 miljoen euro in 2008. We wensen onze aandeelhouders te laten delen in dit resultaat via de uitgifte van nieuwe aandelen voor een bedrag van ongeveer 350 miljoen euro. Toch wachten de banksector en ook Dexia in 2010 nog steeds onzekere en moeilijke tijden. De hervorming blijft meer dan ooit een must voor elk van ons. De dynamiek die op gang werd gebracht, moet niet alleen worden voortgezet maar ook worden versneld, conform de overeenkomst met de Europese Commissie. Daarvoor moeten we in de eerste plaats uitgaan van onze eigen kracht en alles in het werk stellen om onze klanten telkens opnieuw te begeleiden en tegelijk onze operationele uitmuntendheid voortdurend te verbeteren. Op die basis kunnen we aan de toekomst van Dexia bouwen.

in 2014. Uiteindelijk zal onze financiering op langere termijn gebeuren en van betere kwaliteit zijn, gebruikmakend van deposito’s en van obligaties die worden uitgegeven door onze drie emittenten van covered bonds die actief zijn op een gevestigde markt. De markten de concurrentievoorwaarden zijn veranderd, en we moeten de middelen vinden om ons daaraan aan te passen. Voor onze activiteiten inzake Retail and Commercial Banking blijft de invoering van het nieuwe distributiemodel een prioriteit om ons Belgische kantorennet te moderniseren en een nieuwe dynamiek te geven. We willen eveneens onze capaciteit inzake vermogensbeheer en onze klantenbasis in Luxemburg optimaliseren en voortgaan op het sterke commerciële elan in Turkije. Voor onze activiteiten inzake Public and Wholesale Banking gaan we ons als historische partner van de lokale besturen in België en in Frankrijk inspannen om onze klanten te begeleiden bij hun nieuwe initiatieven, en tegelijkertijd de rentabiliteit van de Groep te vrijwaren. Met het oog op een nog grotere zichtbaarheid van onze kernmetiers, hebben we beslist onze portefeuilles in afbouw (met inbegrip van de Financial Products-portefeuille), alsook bepaalde niet-strategische leningen aan de openbare sector, onder te brengen in een aparte afdeling. De activa van die zogenaamde “Legacy Division” blijven op de balans van de Groep staan, maar zullen het voorwerp uitmaken van een specifieke en duidelijke financiering. In oktober 2008 hadden we het gevoel dat Dexia een duurzame toekomst had als het zich zou toeleggen op de essentie. Door de weg die we tot nu toe hebben afgelegd en de fasen die we sinds meer dan een jaar hebben doorlopen, is dat gevoel uitgegroeid tot een sterke overtuiging. De Europese Commissie heeft de vooruitgang die daarbij werd geboekt, erkend. Gesterkt door die resultaten en dankzij de inzet van iedereen, zowel medewerkers als aandeelhouders en klanten, gaan we blijven bouwen aan een betere toekomst voor Dexia.

Bouwen aan een duurzame toekomst betekent in de eerste plaats dat we inzake financiering weer volledig autonoom moeten worden. Dat is de uitdaging waar we allemaal voor staan: vanaf eind juni 2010 zullen we voor al onze financieringen niet langer een beroep doen op de staatswaarborg van de Franse, de Belgische en de Luxemburgse overheid. Krachtens de overeenkomst met de Europese Commissie moeten we ons liquiditeitsprofiel verder blijven verbeteren. We hebben toegezegd de omvang van onze balans tussen 2008 en 2014 in te krimpen met 35 %. Voorts gaan we ook onze afhankelijkheid van kortetermijnfinancieringen terugschroeven tot ongeveer 10 % van het balanstotaal

Jean-Luc Dehaene

Pierre Mariani

Voorzitter van de raad van bestuur

Gedelegeerd bestuurder

4



Onze verbintenissen Ons beleid voor duurzame ontwikkeling berust op een referentiesysteem dat bestaat uit de grote internationale verbintenissen die de Groep ondertekend heeft. Die verbintenissen worden intern systematisch opgevolgd en in de interne documenten van de Groep geïntegreerd.


Compliancecharter

Update van het beleid inzake de financiering van de wapensector

Strategie voor duurzame ontwikkeling van de Groep. Update van de Equator Principlesprocedure

Beleid inzake de financiering van de wapensector. Interne Equator Principlesprocedure

Principes inzake sociaal beheer Onze verantwoordelijkheid voor onze directe impact

Deontologisch leverancierscharter. HR-kwaliteitscharter. Corporategovernancecharter

Update van het beleid inzake de financiering van de wapensector

Richtlijnen over de financiering van de energiesector

Cofinanciering door Dexia Bank België van de grootste dakinstallatie van zonnepanelen in Europa, op de daken van de opslagplaatsen van de Katoen Natie.

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Bijlagen


1998

Verklaring van de financiële instellingen over de klimaatverandering

Intern document Externe verbintenis

5





Onze sleutelindicatoren

Onze rapportering op het vlak van duurzame ontwikkeling gebeurt in overeenstemming met de richtlijnen van het Global Reporting Initiative 3 en de bijbehorende financiële bijlage, en met de vereisten van de NRE-wet. De rapportering is gebaseerd op sleutelindicatoren. Om de nodige waarborgen te bieden voor de relevantie en de betrouwbaarheid van zijn rapportering, heeft Dexia er sinds 2005 voor gekozen om, in het kader van het rapporteringsproces, een aantal extrafinanciële gegevens te laten controleren door een onafhankelijk erkend

orgaan. In 2009 heeft Dexia deze werkzaamheden, in het kader van de overeengekomen procedures, toevertrouwd aan de bedrijfsrevisor Deloitte. Voor meer inlichtingen, zie het rapport van Deloitte op pagina 41. Met de tien indicatoren die we in onderstaande lijst voorstellen, tonen we hoe ons beleid inzake duurzame ontwikkeling in de loop van het boekjaar werd toegepast. Voor meer inlichtingen over de prestatie-indicatoren van Dexia, zie pagina 46 (indicatorentabel).

Om onze aanpak inzake duurzame ontwikkeling te verankeren in al onze activiteiten, berust onze organisatie met name op een specifiek coördinatiecomité. Het coördinatiecomité is samengesteld uit enerzijds de vertegenwoordigers van de belangrijkste metiers van de Groep die betrokken zijn bij de uitvoering van onze strategie, en anderzijds op een belangrijk netwerk van meewerkende partijen uit de verschillende entiteiten van de Groep.

Directiecomité VALIDEERT

2009

Directeur Strategy, M&A & Transversal projects

EVOLUTIE 2008 - 2009

RETAILBANK, VERZEKERINGEN EN FONDSENBEHEER Aandeel van het uitstaande bedrag DVI ten opzichte van het totale bedrag dat door Dexia AM wordt beheerd Aandeel van de ecokredieten op de totale productie van woon- (renovatie) en autokredieten (buiten hypothecaire kredieten)


HOE DEXIA DUURZAME ONTWIKKELING ORGANISEERT

22 %

+9 % Directie Duurzame ontwikkeling

13,3 %

+ 58 % STELT VOOR

FINANCIERING VAN COLLECTIEVE VOORZIENINGEN Aantal gefinancierde projecten die onder een Equator Principles-categorie vallen Koolstofintensiteit van de portefeuille van projecten voor elektriciteits- en warmteproductie (tCO2/MWh)

27

-70 %

0,331

-6 %

Actieplan

ONTPLOOIT

15(1)

NB

21 %

-1 %

1,7

-3 %

27 256

-6 %

8 354

+ 542 %

130

0%

ANIMEERT COÖRDINEERT

Coördinatiecomité Duurzame ontwikkeling

Rapportering

UITWISSELING VAN BEST PRACTICES

RELATIES MET DE MAATSCHAPPELIJKE OMGEVING Aantal externe werkgroepen over duurzame ontwikkeling waaraan Dexia in Frankrijk en België deelneemt

Dialoog met onze gesprekspartners

RAPPORTEERT

Strategie

Netwerk van meewerkende partijen in de verschillende entiteiten van de Groep

DRAAGT BIJ

SOCIALE VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE ONDERNEMING Percentage vrouwelijke kaderleden in de Groep Bijlagen

Gemiddeld aantal opleidingsdagen per medewerker MILIEUVERANTWOORDELIJKHEID VAN DE ONDERNEMING Hoeveelheid CO2-uitstoot van de Groep (tCO2) Aantal videoconferenties Hoeveelheid aangekocht papier per VTE (kg/VTE) (1) In

Frankrijk: AFEP, FBF, ORSE, Comité 21, Europlace, Comité stratégique du Plan Bâtiment Grenelle, Promodul, Admiqual, IMS Entreprendre pour la Cité. In België: Business and Society, Promethea, Kauri, Febelfin. Internationaal: Equator Principles, UNEP FI.

6


Retailbank, verzekeringen en fondsenbeheer DOELSTELLING 2009

VOORUITGANG

ACTIES UITGEVOERD IN 2009

Financiering van collectieve voorzieningen DOELSTELLING 2009

VOORUITGANG

- Totaal bedrag van EIB (1) van 150 miljoen EUR voor de financiering van Belgische en Luxemburgse projecten in hernieuwbare energie en energie-efficiëntie. Ons gamma van duurzame producten en diensten verder promoten bij onze particuliere, professionele en institutionele klanten.

Versterking van onze communicatie met de particuliere en professionele klanten van Dexia om te komen tot meer transparantie, met name via informatievergaderingen.

In samenwerking met gespecialiseerde partners een liefdadigheidsadviesdienst uitwerken voor onze privatebankingklanten.

- Uitbreiding van het aanbod Dexia Energy Line voor onze kmo-klanten.

- Totaal bedrag van EIB van 300 miljoen EUR voor de financiering van stedelijke renovatiewerken van het ANRU. - Totaal bedrag van 2,3 miljard EUR voor lokale gemeenschappen en sociale verhuurders, dat door de beroepsverenigingen van de Bouw en Openbare Werken aan Dexia werd toevertrouwd. 1,3 miljard EUR zal gebruikt kunnen worden voor de vernieuwing van thermische isolatie.

De financiering van energieprestaties in openbare gebouwen optrekken.

- Lancering van een obligatie met vaste rente, die recht geeft op volledige terugbetaling van het kapitaal op vervaldatum, waardoor onze klanten in lokale ontwikkelingsprogramma’s kunnen investeren (infrastructuur, voorzieningen …). - Lancering van de Dexia Youth Index, een prijsindex van specifieke producten voor jongeren, waardoor ze zelf hun koopkracht kunnen meten. Dexia zal zich op deze index baseren om acties en voordelen aan te bieden en zo lagere prijzen te krijgen voor producten die het jongerenbudget zwaar zouden kunnen belasten.

Energierichtlijnen invoeren en intern teams opleiden.

- Ontwikkeling en verspreiding van een interne toepassingsgids. - Financiering van 17 projecten voor elektriciteitsproductie met hernieuwbare energiebronnen, voor een bedrag van 461 miljoen EUR.

De financiering van de sector van de hernieuwbare energie voortzetten.

- Dexia Energy Line: het gecumuleerde bedrag van de contracten bij onze klanten uit de openbare sector bedraagt 197 miljoen EUR.

- Oprichting van een netwerk van partners met expertise en ervaring op het vlak van liefdadigheid. - Organisatie van een liefdadigheidsadviesdienst voor onze privatebankingklanten.


- Goedkeuring van tien verbintenissen voor de verkoop van gestructureerde kredieten in Frankrijk.

De transparantie van financiële producten vergroten.

Bijlagen





Opvallende gebeurtenissen 2009

LEGENDE VOORUITGANG

(1) Europese

Investeringsbank

Doelstelling behaald

Gevorderd project

Lopend project

Lancering/aanvang

7



Opvallende gebeurtenissen 2009 Relatie met de maatschappelijke omgeving

Bijlagen




DOELSTELLING 2009

VOORUITGANG


De follow-up van de externe verbintenissen van de groep Dexia versterken.

- Versterking van de Equator Principlesrapportering: publicatie van het aandeel Equator Principles-projecten dat door het kredietcomité werd goedgekeurd.

De dialoog met onze gesprekspartners voortzetten.

- Jaarlijks ontmoetingsprogramma met diverse ngo’s.

Sociale verantwoordelijkheid van de onderneming DOELSTELLING 2009

De sociale dialoog voortzetten die werd gelanceerd in het kader van het hervormingsplan van de Groep.

De voorkeur geven aan alle oplossingen waardoor de gevolgen van het hervormingsplan op de tewerkstelling beperkt kunnen worden.

VOORUITGANG

ACTIES UITGEVOERD IN 2009 - Proces van informatie en raadpleging van de personeelsvertegenwoordigers op meerdere niveaus: - Europese ondernemingsraad (9 plenaire vergaderingen en 15 vergaderingen van het bureau); - Ondernemingsraden en comités in de entiteiten; - Comités voor hygiëne, veiligheid en arbeidsomstandigheden in de entiteiten (CHSCT en CPBW). - Betrokkenheid van de vakbondsafgevaardigden in de onderhandeling en ondertekening van bedrijfsakkoorden. - Prioriteit geven aan interne mobiliteit: - binnen elke entiteit; - tussen de entiteiten via de oprichting van het Dexia Mobility Center. - De ontwikkelingsnoden van de medewerkers omkaderen met aangepaste opleidingsmaatregelen. - Eerst kiezen voor vrijwillig vertrek, pensionering en brugpensionering.

Milieuverantwoordelijkheid van de onderneming DOELSTELLING 2009

VOORUITGANG

ACTIES UITGEVOERD IN 2009 - Update van het beleid van de Groep inzake beroepsverplaatsingen.

Verder gaan op de gekozen weg voor de vermindering van de CO2-uitstoot.

- Totale elektriciteitsverbruik van de centrale gebouwen in België, Frankrijk, Italië en Luxemburg afkomstig van hernieuwbare energiebronnen.

Doelstellingen 2010 RETAILBANK, VERZEKERINGEN EN FONDSENBEHEER

SOCIALE VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE ONDERNEMING

• Ons gamma van duurzame producten en diensten verder promoten bij onze particuliere, professionele en institutionele klanten. • Duurzame ontwikkeling een centrale plaats geven in onze metiers en dit via een regelmatige communicatie voor onze netten en onze klanten.

• De sociale dialoog voortzetten die werd gelanceerd in het kader van het hervormingsplan van de Groep. • De voorkeur geven aan alle oplossingen waardoor de gevolgen van het hervormingsplan op de tewerkstelling beperkt kunnen worden.

FINANCIERING VAN COLLECTIEVE VOORZIENINGEN • De financiering van de groene groei versterken. • De teams van de metiers beter bewust maken van de richtlijnen die bestaan voor de financiering van de energiesector.

MILIEUVERANTWOORDELIJKHEID VAN DE ONDERNEMING • Verder gaan op de ingeslagen weg voor vermindering van de CO2-uitstoot. • Onze inspanningen voortzetten om het papierverbruik te beperken en de doelstelling van 100 kg/VTE te behalen tegen eind 2010.

RELATIE MET DE MAATSCHAPPELIJKE OMGEVING • De follow-up van de verbintenissen versterken. • De dialoog met de gesprekspartners voortzetten.

8

Bijlagen



BELANGRIJKSTE UITDAGINGEN


Verslag duurzame ontwikkeling 2009 /// Belangrijkste uitdagingen


9

Bijlagen






De strijd tegen de klimaatverandering We sluiten ons aan bij de inspanningen die wereldwijd worden geleverd in de strijd tegen de klimaatverandering. Daarom hebben we in 2008 de acties voortgezet die we al meerdere jaren voeren op dit vlak. We stellen onze klanten een aangepast aanbod voor en versterken ons diensten- en productengamma rond deze thematiek. Daarnaast trachten we nog steeds de indirecte milieu-impact van onze handelsactiviteiten te beperken.

Onze klanten begeleiden ONS AANBOD AANPASSEN AAN DE VERWACHTINGEN VAN DE KLANTEN We werken innoverende financieringsoplossingen uit om onze klanten te helpen met de uitdaging waaraan ze het hoofd moeten bieden in hun strijd tegen de klimaatverandering. Dexia ontwikkelt in dat opzicht al meerdere jaren een programma van akkoorden met de Europese Investeringsbank (EIB), om plaatselijke overheden preferentiële voorwaarden te kunnen bieden bij de financiering van specifieke investeringsprogramma’s. Zo heeft de EIB Dexia in 2009 een totaalbedrag van 150 miljoen EUR toegekend voor de financiering van projecten op het vlak van hernieuwbare energie en energie-efficiëntie, in België en het Groothertogdom Luxemburg. Dit programma is zowel op de bedrijfswereld als op de openbare sector gericht. Het biedt de mogelijkheid kleine en middelgrote projecten op het vlak van windenergie, zonneenergie, biomassa en warmtekrachtkoppeling te financieren, alsook maatregelen om de energieefficiëntie van gebouwen te verhogen. De bedragen die in 2009 in Frankrijk werden voorzien, zijn gericht op duurzame grondgebiedontwikkeling.

In dat opzicht hebben de EIB en Dexia Crédit Local hun ontwerpakkoord verruimd met een financiering van 125 miljoen EUR voor sociale verhuurders, onder meer voor een thermische vernieuwing van het socialehuisvestingspark. In het kader van het partnerschap dat in 2006 werd gelanceerd, hebben Dexia Crédit Local, de EIB en de Agence Nationale pour la Rénovation Urbaine (ANRU) een akkoord ondertekend van 300 miljoen EUR. Dit voorziet in de financiering van de stedelijke renovatiewerken die het ANRU uitvoert voor plaatselijke overheden die een Agenda 21, een plaatselijk “Plan énergie climat” of een “Pacte des maires” hebben ondertekend. In het kader van een groots plan voor beroepsreactivering in de sector bouw en openbare werken, heeft Dexia van de beroepsverenigingen van de distributiesector bovendien een bedrag van 650 miljoen EUR ontvangen in de vorm van een financiering met preferentiële rente ten voordele van de plaatselijke overheden en sociale verhuurders in Frankrijk. Als financiële partner heeft Dexia Crédit Local dit uitstaande bedrag aangevuld met 1,65 miljard EUR aan leningen. Van deze preferentiële fondsen ter waarde van 2,3 miljard EUR is een bedrag van 1,3 miljard EUR specifiek bestemd voor thermische renovatie.

Op het vlak van openbaar vervoer biedt Dexia zijn klanten een dienstenaanbod dat gericht is op de ondersteuning van milieuvriendelijke vervoerswijzen en op de vernieuwing van infrastructuur. In het kader van de volledige vernieuwing van de regionale exprestreinen, heeft de Conseil Régional van de Languedoc-Roussillon Dexia als partner gekozen om de aankoop van de 25 extragrote treinstellen, waarvan er twintig op elektriciteit zullen rijden en vijf op diesel en elektriciteit, te financieren.

Ondertekening van het akkoord tussen Dexia Bank België en de EIB door JeanLuc Dehaene, voorzitter van de raad van bestuur van Dexia, Pierre Mariani, voorzitter van het directiecomité van Dexia, Stefaan Decraene, voorzitter van het directiecomité van Dexia Bank België en Philippe Maystadt, voorzitter van de EIB.

DEXIA ASSET MANAGEMENT VERSTERKT ZIJN ENGAGEMENT IN DE STRIJD TEGEN KLIMAATVERANDERING In het kader van de klimaatconferentie van Kopenhagen heeft Dexia Asset Management in 2009 zijn engagement versterkt en twee oproepen ondersteund om te komen tot een wereldwijd akkoord in de strijd tegen de klimaatverandering. The Copenhagen Communiqué on Climate Change, dat gesuperviseerd wordt door de Prince of Wale’s Corporate Leaders Group on Climate Change, groepeert de zaakvoerders van 500 ondernemingen wereldwijd. Ze zijn ervan overtuigd dat het noodzakelijk is nieuwe politieke visies op lange termijn uit te werken, om het hoofd te kunnen bieden aan de uitdagingen van de klimaatverandering. In de “Beleggersverklaring over de dringende noodzaak van een wereldwijd akkoord op het gebied van klimaatverandering” roepen verschillende verenigingen van internationale financiële partners gezamenlijk op om een wereldwijd akkoord tot stand te brengen en zo een gunstig kader te scheppen om te evolueren naar een koolstofarme economie. Deze verklaring wordt ondersteund door 181 beleggingsorganen die samen 13 miljard USD aan activa vertegenwoordigen.

10






De strijd tegen de klimaatverandering INZET

Ontwikkeling van hernieuwbare energie in bestaande gebouwen.

VERSTERKING VAN ONS SPECIFIEK DIENSTEN- EN PRODUCTENAANBOD Om al onze klanten te helpen hun doelstellingen in de strijd tegen de klimaatverandering waar te maken, hebben we in 2009 ons aanbod van specifieke diensten en producten uitgebreid. Met de oplossingen die we aanbieden, kunnen onze klanten, zowel particulieren als ondernemingen en plaatselijke overheden, een antwoord bieden op de uitdagingen waarmee ze geconfronteerd worden, voornamelijk voor de vermindering van de koolstofintensiteit van hun gebouwen en transportinfrastructuur.

renovatiewerken aan hun gebouwen. Samen met Promodul, een beroepsvereniging uit de bouwsector, heeft Dexia een totaalaanbod ontwikkeld om de energieprestaties en CO2-uitstoot van openbare dienstgebouwen in te schatten, om een simulatie te maken van de renovatiewerken, de kostprijs ervan te ramen, te berekenen welke energiebesparing uit de werken zal voortvloeien en de werken te financieren via specifieke financiële oplossingen. In 2009 werd dat innovatieve aanbod verruimd, het staat voortaan ook open voor sociale huisvestingmaatschappijen, zodat ook zij hun woningpark energiebesparend kunnen renoveren.

Gebouwen Sinds 2008 werkt Dexia samen met Franse plaatselijke overheden voor energiebesparende

Bijlagen

DEXIA EQUITIES L SUSTAINABLE GREEN PLANET Dexia Asset Management verdeelt al enkele jaren thematische milieufondsen. Dexia Equities L Sustainable Green Planet werd gelanceerd in 2007 en belegt in bedrijven die actief zijn op het vlak van water-, energieen afvalbeheer. Voortaan omvat het beleggingsuniversum enkel ondernemingen die duurzame oplossingen voorstellen voor deze uitdagingen op lange termijn. Bovendien moeten ze in overeenstemming zijn met bepaalde internationale normen, zoals de verdragen van de Internationale Arbeidsorganisatie en zich onderwerpen aan een specifieke controle op het vlak van hun bedrijfsbestuur.

Meting en verbetering van de energieprestaties.

PRODUCT

KLANT

LAND

DATUM

Immoplus Green Lening met preferentiële rentevoet, voor de financiering van een installatie die hernieuwbare energie produceert. Bij zonnepanelen voorziet het aanbod in een voorfinanciering van het project, die overeenstemt met de premies die eventueel door de overheid worden toegekend (sinds 2000).

Particulieren

Luxemburg

2009

Zonnepanelenaanbod Algemeen aanbod voor de plaatsing van vaste zonnepanelen. Omvat de opmeting, de levering en de plaatsing van de uitrusting, alsook de financiering ervan.

Openbare sector

Frankrijk

2008

Dexia Energy Line Gamma financierings- en verzekeringsproducten voor hernieuwbare energie-uitrustingen (zonnepanelen en warmtekrachtkoppeling) in tertiaire gebouwen.

Openbare sector Ondernemingen

België

2007

Immoplus Green Lening met variabele rentevoet voor de financiering van: - een passiefhuis of energiebesparend huis; - energiebesparende renovatiewerken van een woning die in aanmerking komen voor overheidspremies.

Particulieren

Luxembourg

2009

Aanbod energierenovatie Algemeen aanbod dat in partnerschap met Promodul werd uitgewerkt om de energieprestatie en de CO2-uitstoot van openbare tertiaire gebouwen te meten, om een simulatie te maken van de renovatiewerken, de kostprijs en de energiebesparing ervan in te schatten en de werken te financieren met specifieke financiële oplossingen.

Openbare sector

Frankrijk

2008

Display Gratis ter beschikking stellen van een webtool die door de Europese vereniging Energie-Cités werd ontwikkeld om de energieprestaties van openbare tertiaire gebouwen te meten en te communiceren.

Openbare sector

België

2008

Ecokrediet woning Lening voor investeringen die de energieprestatie van de woning verbetert.

Particulieren

België

2007

11

Bijlagen






De strijd tegen de klimaatverandering

Transport INZET

Vermindering en compensatie van de CO2-uitstoot van een wagenpark.

Vermindering van de CO2-uitstoot van een wagenpark.

Aankoop van minder vervuilende wagens.

PRODUCT

KLANT

LAND

DATUM

Aanbod Zéro CO2 Aanbod dat naast de diagnose van het wagenpark ook een scenario voorstelt voor de vervanging van het park. Het voorziet in de mogelijkheid om een cursus ecorijden te volgen en de CO2-uitstoot van de wagens te compenseren.

Openbare sector

Frankrijk

2008

Dexia Green Fleet Product dat een analyse van het wagenpark omvat, de uitwerking van een plan tot vermindering van de uitstoot en lessen in ecorijden.

Openbare sector Ondernemingen

België

2007

Ecomobility Concept om milieuvriendelijke particulieren te belonen: verlaging van de verzekeringspremie voor klanten die een wagen met beperkte CO2uitstoot hebben of die een cursus ecorijden hebben gevolgd.

Particulieren

België

2008

Sinds 2008 biedt Dexia Location Longue Durée zijn klanten uit de lokale, openbare sector in Frankrijk de mogelijkheid om de uitstoot van hun wagenpark te compenseren. Dit gebeurt dankzij het aanbod Zéro CO2, waarbij quota worden geannuleerd die op de markt werden gekocht. Zo kon in 2009, in het kader van het aanbod Zéro CO2, de uitstoot van 448 ton CO2 worden vermeden door de aankoop en annulering van een overeenstemmend bedrag aan quota. De afgelegde afstand van de betrokken wagens vertegenwoordigt ongeveer 3,5 miljoen kilometer, dat is ongeveer 87 keer de wereld rond.

Om de traceerbaarheid te garanderen van de quota die voor rekening van de klanten worden aangekocht en geannuleerd, is intern een specifieke procedure uitgewerkt die sinds 2008 geëvalueerd wordt in het kader van de jaarlijkse controlewerkzaamheden van onze bedrijfsrevisor op de extrafinanciële gegevens. Lees het rapport van de bedrijfsrevisor op pagina 41 voor meer inlichtingen. De melding van de Depositokas over de annulering van de quota die door Dexia Location Longue Durée werden gekocht in het kader van het aanbod Zéro CO2, is beschikbaar op www.dexia.com.

GREEN IT

Aansporen om het aantal afgelegde kilometers te verminderen.

Ecokrediet Auto Lening met een gunstige rentevoet voor de aankoop van zogenaamde propere wagens.

Particulieren

België

2007

Verzekering Dexia Car Verzekeringstarief voor particulieren, dat bepaald wordt per schijf van afgelegde kilometers.

Particulieren

België

2007

In 2008 heeft Dexia Bank België een all-inaanbod gelanceerd voor de huur van informaticamateriaal dat beantwoordt aan de meest recente Europese normen op het vlak van energie-efficiëntie over de hele levensduur van het materiaal (productie, aanpassing en ontmanteling). Green IT werd in partnerschap met de gespecialiseerde firma’s Adehis en Rentys ontwikkeld. Het aanbod werd in een testgebied verdeeld en was in dat gebied het standaardaanbod dat we aan onze klanten voorstelden voor de huur van informaticamateriaal. Dexia Bank werkt momenteel aan de ontplooiing van dit aanbod in heel België.

12

Bijlagen







De impact van onze financieringen meten REKENING HOUDEN MET DE MILIEU-IMPACT VAN ONZE ACTIVITEITEN Een onderneming uit de financiële sector heeft voornamelijk een indirecte impact op het milieu en de maatschappij, meer bepaald als gevolg van de financieringen die ze toekent. Om deze impact te verkleinen, hebben we ons in 2003, via de ondertekening van de Equator Principles, geëngageerd hier meer rekening mee te houden in onze financieringsactiviteiten voor projecten. In dat kader worden projecten die een som van 10 miljoen USD of meer vertegenwoordigen, geklasseerd met behulp van een standaardanalysetabel in functie van hun potentiële ecologische, sociale en maatschappelijke impact: • categorie A: projecten waarvan de potentiële negatieve impact op sociaal of ecologisch vlak aanzienlijk is; • categorie B: projecten waarvan de potentiële negatieve impact op sociaal of ecologisch vlak beperkt is; • categorie C: projecten waarvan de potentiële negatieve impact op sociaal of ecologisch vlak minimaal of onbestaand is. Projecten die onder categorie A of B vallen, worden systematisch onderworpen aan een evaluatie van hun impact op milieu en maatschappij. De conclusies van die evaluatie worden in een due diligence-techniek opgenomen. Na een correcte

van de Internationale Unie voor Natuurbehoud (IUCN) onder de categorieën I-IV. Dexia zal haar positie minstens om de vijf jaar herbekijken. raadpleging van de lokale betrokken partijen wordt er eventueel een milieumanagementplan opgesteld voor de verschillende fasen van de bouw, de werking en de stopzetting van het project om zo een goed beheer van de sociale en ecologische risico’s te waarborgen. Zie pagina 20 voor meer informatie over de toepassing van de Equator Principles bij Dexia. We willen de manier waarop we onze ecologische, sociale en maatschappelijke impact beheren nog beter aanpassen aan de sectoren die we financieren. Daarom hebben we richtlijnen voor de financiering van de energiesector ingevoerd en gepubliceerd. De energiesector is onder de activiteitensectoren waarin Dexia aan projectfinanciering doet namelijk de sector met de grootste potentiële impact op het milieu, in het bijzonder wat de uitstoot van broeikasgassen betreft. Voor elk onderdeel van de energiesector worden onder dit beleid uitsluitingscriteria gedefinieerd die overeenstemmen met de inzet die volgens ons zeer gevoelig ligt voor deze sector. Een voorbeeld van een inzet die voor alle sectoren geldt, is het behoud van de biodiversiteit. In de energiesector verbindt Dexia zich ertoe geen financiering of advies te verlenen aan projecten die ingepland zijn op een site die geklasseerd of opgenomen is door de UNESCO en de Ramsar-conventie over watergebieden of op een beschermde zone die opgenomen is in de lijst

De volledige tekst van de richtlijnen van Dexia over de financiering van de energiesector is beschikbaar op de website www.dexia.com.

ACTIVITEITEN VAN PROJECTFINANCIERING PER SECTOR 11 %

4%

33 % 52 %

Niet-hernieuwbare energie

Infrastructuur

Hernieuwbare energie

Milieu

Spreiding van de Equator Principles-projecten die in 2009 werden gefinancierd per activiteitensector.

Dexia richt zijn activiteiten inzake projectfinancieringen voornamelijk op projecten uit de energiesector, met name projecten voor elektriciteitsproductie met hernieuwbare energiebronnen en infrastructuurprojecten. We benadrukken dat Dexia geen projecten financiert in de chemische sector of in de visserij-, bosbouw- of mijnsector. Biobrandstoffen moeten volgens Dexia geproduceerd worden met niet-eetbare delen van planten en zonder een te grote druk uit te oefenen op de voedselketen, natuurlijke habitats te beschadigen of aanleiding te geven tot het gebruik van schaarse waterbronnen. De eventuele financiering van projecten voor de productie van biobrandstoffen wordt daarom bepaald volgens de energierichtlijnen van de Groep.

FOREST FOOTPRINT DISCLOSURE PROJECT In 2009 heeft Dexia Asset Management zich geëngageerd in het Forest Footprint Disclosure Project (FFDP). Dit initiatief, dat gesteund wordt door de Britse regering, werd in het leven geroepen opdat ondernemers zouden kunnen bepalen welke weerslag een activiteit, en meer specifiek een bevoorradingsketen van een onderneming, kan hebben op de ontbossing van tropische wouden. Zo kunnen ze ook het verband leggen tussen deze impact en hun financiële waarde. Net als het Carbon Disclosure Project wil het FFDP een belangrijke milieuuitdaging, waarover beleggers slechts heel weinig kwaliteitsvolle informatie kunnen vinden, in de verf zetten en transparanter maken. Deze informatie zal jaarlijks gepubliceerd worden, zodat beleggers kunnen zien welke bedrijven op een duurzame manier rekening houden met deze inzet en met de potentiële risico’s van hun voetafdruk op deze bossen. Voor meer informatie over het FFDP: http://forestdisclosure.com/index.html.

13






KOOLSTOFINTENSITEIT VAN DE PORTEFEUILLE VAN PROJECTEN VOOR ELEKTRICITEITSPRODUCTIE

portefeuille aan projecten die we financieren in de sector van de elektriciteits- of warmteproductie.

ONZE VERBINTENISSEN NALEVEN OP HET VLAK VAN DE KOOLSTOFINTENSITEIT VAN ONZE PORTEFEUILLE VAN PROJECTEN VOOR ELEKTRICITEITSPRODUCTIE We willen tegen 2030 komen tot een stabilisatie van de concentratie aan CO2-equivalent in de atmosfeer op 450 ppm (1). Daarom hebben we in onze richtlijnen voor de financiering van de energiesector een becijferde doelstelling vooropgesteld voor de koolstofintensiteit van onze

Op deze manier verbinden we ons ertoe dat de koolstofintensiteit van deze portefeuille 30 % lager ligt dan wat het Internationaal Energieagentschap in de studie World Outlook 2007 aanbeveelt als koolstofintensiteit van de energieproductieportefeuille, om te komen tot een stabilisatie van de uitstoot van broeikasgassen op 450 ppm.

tCO2 /MWh

0,600 0,550 0,500

0,520

0,450 0,400

AANDELEN VAN DE BRONNEN ZONDER WERKINGSUITSTOOT IN DE TOTALE PORTEFEUILLE VAN PROJECTEN VOOR ELEKTRICITEITSPRODUCTIE

0,364

0,350 0,351 0,300


0,451

0,330

0,331 0,316

100 %

0,250 80 %

0,200 2007

60 %

2008

Dexia-portefeuille

2009

2010

IEA-aanbeveling

2011

2012

2013

Doelstelling Dexia

40 %

Bijlagen

20 %

46 %

43 %

46 %

0%

2007

(1) ppm:

2008

2009

parts per million.

14






De strijd tegen de klimaatverandering De ontwikkeling van hernieuwbare energiebronnen ondersteunen We ondersteunen sinds heel wat jaren de energieproductie met hernieuwbare energiebronnen, zowel via onze activiteit inzake projectfinanciering als via de ontwikkeling van specifieke producten en diensten.

financieren projecten voor offshorewindmolenparken in het Verenigd Koninkrijk, een land dat van heel Europa zowat het grootste potentieel heeft voor offshorewindenergie.

jaarlijkse productie van deze projecten bedraagt 6 511 GWh, wat overeenstemt met het jaarlijkse huishoudelijke elektriciteitsverbruik van ongeveer 3,5 miljoen inwoners van de Europese Unie. Dexia Crédit Local heeft in 2009 de eerste grote projectfinanciering ondertekend voor offshorewindmolenparken in het Verenigd Koninkrijk. Die historische operatie werd mogelijk gemaakt via de herfinanciering van een portefeuille van 220 MW, bestaande uit operationele offshorewindmolenparken van Centrica. De turbines genereren voldoende elektriciteit om het verbruik van ongeveer 175 000 gezinnen in Groot-Brittannië te dekken. Het was een innovatieve aanpak die als voorbeeld zal dienen voor de toekomstig te

Met 4 % marktaandeel blijft Dexia in 2009 een belangrijke speler voor de financiering van projecten in de sector van hernieuwbare-energieproductie (bron: League tables 2009, Infrastructure Journal). In 2009 heeft Dexia haar portefeuille van projecten voor elektriciteitproductie met hernieuwbare energiebronnen verder ontwikkeld met de financiering van zeventien projecten, voor een bedrag van 461 miljoen EUR. De verwachte,

VERDELING VAN DE PROJECTEN VOOR ELEKTRICITEITSPRODUCTIE MET HERNIEUWBARE ENERGIEBRONNEN DIE IN 2009 DOOR DEXIA GEFINANCIERD WERDEN GWh

18 %

82 %

6 000

35 %

5 000

6 134 3 000

Bijlagen

2008 2 000

Wind 2009

Aantal projecten

Zon

1 000

2 995 591

377

0

2008

DenizBank heeft deelgenomen aan de financiering van een windmolenpark van 135 MW in de streek van Osmaniye. Het is het grootste windmolenpark dat in Turkije gebouwd wordt. Het project kadert in een gezamenlijk financieringsmechanisme met de EIB, de EBRD en de SFI, waarbij DenizBank zijn steun biedt door borg te staan voor de financiering die door de EIB wordt toegekend. Dit project heeft de prijs “2009 Europe Onshore Wind Deal of the Year” ontvangen, uitgereikt door het magazine Project Finance.

Ten slotte biedt Dexia Bank België sinds 2007 een globaal aanbod aan voor zijn klanten in de bedrijfswereld en de openbare sector. Dat aanbod voorziet in de uitvoering van de voorbereidende studies, de installatie, de administratieve opvolging, het onderhoud en de leasingfinanciering van materiaal voor elektriciteitsproductie met zonneenergie of warmtekrachtkoppeling. In 2009 heeft Dexia op die manier de installatie gefinancierd van een warmtekrachtkoppelinginstallatie met een elektrisch vermogen van 220 kW en een thermisch vermogen van 330 kW, voor het rusthuis Salvator in de provincie Limburg. Met deze uitrusting kan een uitstoot van 120 ton CO2 per jaar vermeden worden.

In Italië heeft Dexia Crediop de inwerkingstelling mogelijk gemaakt van de productiesite voor windenergie in Campidano, in Sardinië. Het gaat om de financiering van een park met een bestaand vermogen van ongeveer 70 MW. Het aandeel van Dexia in deze financiering bedraagt 24 miljoen EUR.

4 000

65 %

In België heeft Dexia de financiering georganiseerd, waardoor Belwind de eerste fase van een windmolenpark van 165 MW kan aanleggen en exploiteren. Het eerste deel zal op de zandbank Bligh Bank gebouwd worden, op 47 kilometer van de Belgische kust ter hoogte van Zeebrugge, en zal uit 55 windturbines van 3 MW bestaan. Dit is het grootste offshorewindmolenpark dat gefinancierd wordt op regresvrije basis.

sinds enkele jaren ook zijn activiteiten uitgebreid naar andere vormen van productie van hernieuwbare energie, zoals biomassa en zonne-energie. Sinds haar oprichting in 1998 beschikt de onderneming over een bestaand productievermogen van 144 MW. De projecten die momenteel op de studietafel liggen, vertegenwoordigen een bijkomend vermogen van 500 MW.

2009

Voorts heeft Dexia in 2009 12 miljoen EUR geïnvesteerd in de onderneming Electrawinds, de grootste onafhankelijke speler op de Belgische markt voor hernieuwbare energie. Electrawinds was oorspronkelijk actief in windenergie, maar heeft

C-Power, het eerste offshorewindmolenproject in België.

Verwachte elektriciteitsproductie 15

Bijlagen






De toegankelijkheid van de diensten verbeteren Een belangrijk aandachtspunt voor Dexia is steun verlenen aan kwetsbare bevolkingsgroepen die vaak geen toegang hebben tot de klassieke bankdiensten of infrastructuren. De aangepaste producten en diensten die we ontwikkelen en de steun die we geven aan microfinancieringen vertalen ons engagement op het niveau van onze metiers.

Bevolkingsgroepen steunen die geen toegang hebben tot de klassieke bankdiensten AANGEPASTE BANKPRODUCTEN EN DIENSTEN AANBIEDEN In België ontwikkelt Dexia Bank België al jarenlang oplossingen die bedoeld zijn om de Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW) te steunen in hun werk ten voordele van kwetsbare bevolkingsgroepen. Die oplossingen zijn samengebracht in een specifiek gamma, Social Line genaamd. We geven vier initiatieven van dit gamma als voorbeeld van het engagement van de Groep in de sociale sector: • de prepaidkaart, gelanceerd in 2007, biedt de mogelijkheid sociale bijstand te storten voor mensen die niet over een bankrekening beschikken; • de socialebijstandsrekening voor herhaaldelijke storting van uitkeringen; • de rekening voor wedersamenstelling van de huurwaarborg ondersteunt de OCMW’s bij de samenstelling van een huurwaarborg; • de rekening voor budgetbeheer/schuldbemiddeling helpt OCMW’s budgetten te beheren van personen die ernstige financiële problemen hebben.

In Turkije heeft DenizBank enkele jaren geleden gekozen voor een beleid, waarbij specifieke producten worden ontwikkeld voor landbouwers. Zo worden deze bevolkingsgroepen, die lang door het klassieke banksysteem verwaarloosd werden, in hun ontwikkeling bijgestaan. De landbouwerskaart werd in 2007 gelanceerd en stelt landbouwers in staat voor het begin van het zaaiseizoen zaden te kopen op krediet en tegen onderhandelde prijzen. Het krediet moet pas terugbetaald worden nadat de geoogste landbouwproducten verkocht werden, waardoor de landbouwers de ontwikkeling van hun activiteiten kunnen plannen. In 2009 heeft DenizBank een bewustmakingscampagne gelanceerd rond activiteiten voor financiële steun en opleiding, die vier maanden lang door zijn commerciële medewerkers werd georganiseerd. Zo werden bijna 1 500 landbouwers door specialisten opgeleid in verschillende landbouwtechnieken, met een nadruk op het rationele gebruik van meststoffen en op irrigatie. Voorts werden er beurzen uitgereikt aan 25 kinderen uit gezinnen met een laag inkomen, hebben 190 scholen computers gekregen en werden er 100 000 boeken over landbouwtechnieken uitgedeeld, aangepast naargelang van de streek, in ongeveer 1 000 dorpen.

Het DMCF vertegenwoordigt een investering in microkredietinstellingen verdeeld over 35 landen in Afrika, Azië, Oost- en Centraal-Europa en LatijnsAmerika. Die instellingen gebruiken de fondsen die van het DMCF komen om kleine leningen en andere financiële diensten toe te kennen aan micro-ondernemers die geen toegang hebben tot de klassieke bankdiensten.

Persconferentie ter gelegenheid van de lancering, door DenizBank, van de actie voor de ondersteuning van de ontwikkeling van de Turkse landbouwsector.

DE ONTWIKKELING VAN MICROFINANCIERINGEN BEVORDEREN Toen het in 1998 werd gelanceerd, was het Dexia Micro-Credit Fund (DCMF) het enige fonds ter wereld dat een commerciële financiering aanbood aan microkredietinstellingen op opkomende markten. Meer dan tien jaar later staat het nog steeds op kop in de sector van de commerciële microfinancieringen. De uitstaande bedragen van het fonds zijn met 26 % gestegen ten opzichte van 2008, wat de herfinanciering van 101 microkredietinstellingen mogelijk maakte in vergelijking met 97 in 2008.

Bovendien steunt de Dexia Foundation Belgium, in het kader van haar mecenaatsbeleid, sinds 2005 de twee belangrijkste verenigingen die zich in België inzetten voor microfinancieringen, Crédal en Hefboom. Voor meer inlichtingen over de steun van de Dexia Foundation Belgium aan microkredieten, zie pagina 24. EVOLUTIE VAN HET UITSTAANDE BEDRAG VAN HET DEXIA MICRO-CREDIT FUND (in miljoenen USD) 600 500 400 300

542

200

429

100

140

298

0

2006

2007

2008

2009

16

Bijlagen






De toegankelijkheid van de diensten verbeteren

De toegang tot huisvesting en infrastructuren bevorderen DE ONTWIKKELING VAN SOCIALE HUISVESTING ONDERSTEUNEN Als belangrijke partner van de instellingen voor sociale huisvesting, op het vlak van vrije leningen, heeft Dexia Crédit Local in 2009 in Frankrijk voor 478 miljoen EUR aan producten verdeeld voor de diversificatie van het huuraanbod en de woontrajecten. INZET

AANBOD

Diversificatie van het huuraanbod.

“Prêt locatif intermédiaire” (PLI).

Financiering van huurverrichtingen.

“Prêt locatif social” (PLS): lening die recht geeft op een verlaagd btw-tarief (5,5 %) en op een vrijstelling van onroerende voorheffing van 25 jaar voor de woningen die met een PLS werden gebouwd. Met de ondertekening van het contract kan men ook genieten van de “Aide Personnalisée au Logement” (persoonlijke huisvestingsbijstand).

Vergemakkelijking van de toegang tot eigendom.

“Prêt social de locationaccession” (PSLA): lening met afgesproken rente, om het huren/kopen te financieren voor gezinnen met een laag inkomen.

In Italië heeft Dexia Crediop zich verder geëngageerd om investeringen in sociale huisvesting te financieren, meer specifiek in bebouwde zones met grote bevolkingsdichtheid waar de kloof tussen vraag en aanbod voor huisvesting enorm groot is. Dexia Crediop heeft via die weg voor 14 miljoen EUR aan leningen toegekend in 2009, gespreid over verschillende socialehuisvestingmaatschappijen. Voorts heeft Dexia Crédit Local in 2009 een partnerschap ondertekend met Equalliance, een gespecialiseerde vastgoedbeheerder, om het aanbod van studentenkamers te promoten bij de lokale overheden en Franse socialehuisvestingsmaatschappijen. De nood is groot: er is een tekort van 50 000 plaatsen en 70 000 kamers zijn toe aan een opknapbeurt. Dexia zou bijdragen tot de financiering van de transactie via een “Prêt locatif social”.

HULP BIEDEN ZODAT BEJAARDEN THUIS KUNNEN BLIJVEN Om oplossingen te vinden voor senioren die minder autonoom worden, is Dexia Crédit Local in 2009 een partnerschap aangegaan met Vivalib, een onderneming die gespecialiseerd is in het ontwerpen en aanpassen van woningen voor senioren. Bedoeling was socialehuisvestingmaatschappijen een woonconcept aan te bieden, waardoor die personen thuis kunnen blijven wonen. De Vivalib-huizen liggen in stadscentra en evolueren naargelang van de behoeften van de huurders, die een beroep kunnen

doen op innoverende diensten: een centrale voor telezorg en medische coördinatie, beveiligde domoticaoplossingen en mantelzorg. Om deze aanpak in Frankrijk te financieren, heeft Dexia Crédit Local 20 miljoen EUR uitgetrokken voor PLS-leningen en een innovatieve structuur ontworpen die berust op de eigendomsafsplitsing voor de woning. In België heeft Dexia Bank begin 2008 de Wooncertificaten gelanceerd, een product dat OCMW’s en vzw’s een vernieuwende oplossing biedt om hun basisdoelstellingen te verwezenlijken: sociale bijstand en huisvesting. Het product is gebaseerd op de uitgifte van obligaties waarmee de uitgever gedeeltelijk de investeringen voor de bouw van serviceflats kan dekken en tegelijk aangepaste diensten kan aanbieden voor senioren. De OCMW’s en de vzw’s stellen in dit geval aan de senioren voor om te investeren in een certificaat, in ruil voor het SILVER LINE Dexia Bank België biedt al jarenlang Silver Line aan, een waaier van producten en diensten voor personen die in medische instellingen of rusthuizen verblijven. Die personen zijn houder van een rekening die op hun naam staat en ze geven de instellingen waar ze verblijven, met een beheersvolmacht de toestemming om een aantal van hun dagelijkse uitgaven te beheren.

recht om de woning voor een bepaalde tijd te betrekken (zonder huur te betalen). Op de vervaldatum wordt de nominale waarde van het certificaat teruggegeven aan de houder.

DE TOEGANKELIJKHEID VAN GEBOUWEN BEVORDEREN VOOR PERSONEN MET EEN HANDICAP Om hun Franse klanten te helpen zich aan te passen aan de “Handicapwet” van 11 februari 2005, hebben Dexia Crédit Local en Dexia DS Services in 2006 een “Missie handicap” gelanceerd die bewustmakingsbijeenkomsten organiseert voor lokale verkozenen. Dexia DS Services heeft een instrument uitgewerkt via de “Diagnostic emploi”, als aanvulling op de programma’s “Harmonie” (CESU Handicap) en “Temps fort handicap” (sensibilisering van agenten) voor plaatselijke overheden. Door het partnerschap met het kabinet Accèsmétrie sinds 2007 kan Dexia zijn klanten gratis toegankelijkheidsdiagnoses aanbieden. In 2009 kon het dit aanbod verder uitbreiden naar de Franse socialehuisvestingmaatschappijen. Dexia heeft een overeenkomst ondertekend met de Federatie van de “Entreprises sociales pour l’habitat” (ESH; socialehuisvestingmaatschappijen), waardoor dertig van deze organisaties opleiding en begeleiding konden krijgen over dit thema.

17

Bijlagen






Transparante aanpak Omdat we met al onze gesprekspartners een duurzame vertrouwensrelatie tot stand willen brengen, richten we onze aandacht specifiek op de kwaliteit en transparantie van de informatie die we verspreiden, vooral naar onze klanten.

Onze processen voor duurzaam en verantwoord beleggen Dexia Asset Management zet zich al jarenlang in om duurzaam en verantwoord investeren (DVI) te promoten. Daarom heeft het zich ook aangesloten bij talrijke initiatieven die tot doel hebben bedrijven

tot meer transparantie aan te zetten voor bepaalde thema’s rond duurzame ontwikkeling die op termijn hun waarde kunnen beïnvloeden, zoals:

INITIATIEF

BESCHRIJVING

Investors’ Statement on Transparency in the Extractives Sector

Initiatief om onder ontginningsbedrijven een businessomgeving tot stand te brengen die gekenmerkt wordt door goed beheer en een goede transparantie.

Carbon Disclosure Project

Zet bedrijven aan te communiceren over hun praktijken op het vlak van klimaatverandering en de uitstoot van broeikasgassen.

Investor Statement on Sustainability Reporting in Emerging Markets

Initiatief dat bedrijven in opkomende markten aanmoedigt tot meer transparantie en tot het publiceren van informatie over duurzame aandachtspunten.

The Copenhagen Communiqué on Climate Change

Initiatief om overheden aan te moedigen een wereldwijd kader te definiëren voor de strijd tegen klimaatverandering. Voor meer inlichtingen, zie pagina 10.

Forest Footprint Disclosure Project

Zet bedrijven aan te communiceren over hun praktijken en die van hun leveranciers op het vlak van bosbeheer. Voor meer inlichtingen, zie pagina 13.

Voorts sluit Dexia zich aan bij de Europese richtlijnen over de transparantie van de DVI-fondsen en dit voor al zijn DVI-fondsen, met inbegrip van zijn aandelenen obligatiefondsen, zijn monetaire en thematische fondsen en zijn fondsen op opkomende markten. De ondertekenaars van deze richtlijnen verbinden zich er voornamelijk toe relevante en eerlijke informatie te verspreiden zodat alle belanghebbende partijen, en in het bijzonder beleggers, het beleid en de praktijken die gevoerd worden bij de samenstelling van DVI-fondsen beter kunnen begrijpen. In het kader van de maandelijkse rapportering over de prestatie van zijn fondsen, publiceert Dexia Asset Management bovendien voor zijn belangrijkste DVI-

fondsen informatie over de duurzaamheid van de partijen die de fondsen uitgeven. Zo hebben onze klanten een betere kijk op de toegevoegde waarden van de DVI-fondsen ten opzichte van een vaste en bekende referentie-index. Dexia Asset Management publiceert voortaan ook maandelijks op zijn website een exhaustieve lijst van de participaties waaruit de DVI-fondsen bestaan. Tot slot vertaalt Dexia Asset Management zijn engagement ook door een regelmatige dialoog tussen zijn analisten en de vertegenwoordigers van de ondernemingen om deze laatste bewust te maken van de inzet van duurzame ontwikkeling en van het belang van duidelijke informatie hierover.

22 DEXIA ASSET MANAGEMENT-FONDSEN KRIJGEN MVB-LABEL VAN NOVETHIC Novethic, het Franse onderzoekscentrum voor maatschappelijk verantwoord beleggen (MVB), heeft Dexia Asset Management het “MVB”-label toegekend voor zijn 22 belangrijkste MVB-fondsen op de Franse markt. Met dit label, dat elk jaar wordt toegekend en uitgereikt, wil Novethic de doorzichtigheid van de sector verbeteren dankzij een referentiesysteem dat verkopers van fondsen aanzet de kwaliteit waarmee ze communiceren over hun selectie- en beheersprocedures voor duurzame en verantwoorde beleggingen te verbeteren. Hiervoor onderzoeken ze de fondsen aan de hand van vier criteria: aandacht voor milieu, maatschappij en bedrijfsbestuur (environment, social, governance: ESG), de transparantie van het MVB-proces, de extrafinanciële rapportering met ESG-punten en de publicatie van de volledige portefeuillesamenstelling. Dexia Asset Management is de fondsenbeheerder die het grootste aantal fondsen aanbiedt met een MVB-label van Novethic en zo het streven naar transparantie kracht bijzet.

18






Transparante aanpak Ons compliancebeleid Dexia is een van de belangrijkste spelers op het vlak van financiële diensten en engageert zich om in die hoedanigheid zijn activiteiten op een professionele en verantwoorde manier uit te oefenen, voor alle producten en diensten en ten aanzien van alle klanten, de andere spelers op het financiële veld, de overheden en alle interne of externe partners van Dexia. In die context waakt de groep Dexia erover de wetten, reglementen en andere verplichtingen na te leven. De Groep houdt ook rekening met de praktijken op de markt. De groep Dexia is slechts in een beperkt aantal landen gevestigd. De algemene bankactiviteiten vinden namelijk enkel plaats in België, Luxemburg en Turkije. De internationale activiteiten van de Groep worden voornamelijk gevoerd met partners in de banksector, in de openbare sector of partners die bijdragen tot de financiering van de openbare sector en in mindere mate met partners in privatebankingactiviteiten.

Bijlagen

Dexia heeft ook interne regels die overeenstemmen met de fundamentele waarden op het vlak van de hieronder opgesomde vakgebieden.

STRIJD TEGEN WITWASPRAKTIJKEN EN FINANCIERING VAN TERRORISME We hechten bijzonder veel belang aan een goed beheer van de risico’s op het vlak van witwaspraktijken en financiering van terrorisme en aan de effectieve naleving van de

nationale en internationale verplichtingen op dat vlak. Dexia heeft een structuur ontworpen en ingevoerd die gebaseerd is op de internationale normen, met name op de veertig aanbevelingen van het FATF, op de Wolfsberg Global AML Guidelines for Private Banking, op de Wolfsberg AML Principles for Correspondent Banking, op het Comité van Bazel voor toezicht op het bankwezen – Customer Due Diligence for Banks of Consolidated KYC Risk Management en dit met naleving van de lokale regels en de eisen van de toezichthoudende autoriteiten op het niveau van de internationale vestigingen van de Groep. Om te komen tot een geharmoniseerde en samenhangende aanpak in de verschillende entiteiten van de Groep, heeft Dexia een reeks algemene beleidslijnen uitgestippeld (Country Policy, AML Risk Rating, Politiek prominente personen, OFAC-beleid …) die als basis dienen voor de entiteiten van de Groep om procedures en instructienota’s uit te vaardigen met daarin de geldende verplichtingen en formaliteiten, voornamelijk op het vlak van: • kennis en identificatie van klanten, vertegenwoordigers, gevolmachtigden en economische begunstigden; • controle ten opzichte van officiële lijsten, afkomstig van nationale en internationale autoriteiten, met betrekking tot misdadigers, terroristen en personen die betrokken zijn bij nucleaire proliferatie; • opvolging van de rekeningen zakenrelaties in de loop van de relatie;

• toezicht op transacties en het opsporen van verdachte transacties; • samenwerking met de wetgevende en gerechtelijke autoriteiten, conform de geldende vereisten, bij verdenking van witwaspraktijken of financiering van terrorisme.

WHISTLEBLOWING Dexia heeft een intern alarmsysteem ingevoerd (Whistleblowing) dat tot doel heeft de risico’s te beperken op financiële verliezen, op sancties, imagoverlies of schade aan de reputatie door de niet-naleving van wettelijke en reglementaire verplichtingen of van het “Compliancebeleid”. Het systeem biedt medewerkers van Dexia de mogelijkheid elk gebrek, misbruik of probleem aan te geven dat Dexia ernstige schade zou kunnen berokkenen.

STRIJD TEGEN CORRUPTIE Wat dit probleem betreft, houdt de groep Dexia op verschillende beleidsniveaus rekening met diverse aspecten. In de “Country Policy” is corruptie opgenomen als een fundamenteel criterium in de risicoclassificatie zoals die werd opgesteld door de Complianceafdeling. Voor de strijd tegen corruptie van politieke aard heeft Dexia het beleid van “politiek prominente personen” ingevoerd, onder meer om het risico op het witwassen van geld via corruptiedaden te voorkomen. Verder heeft de Groep ook bepalingen opgesteld die voor alle medewerkers van toepassing zijn om corruptie in de private levenssfeer te voorkomen. Deze zijn

opgenomen in het integriteitsbeleid, in de ethische en deontologische code van de groep Dexia en in het beleid inzake geschenken, gunsten en uitnodigingen. Bovendien draagt het beleid betreffende belangenconflicten er ook toe bij dat de risico’s op dit vlak beperkt blijven.

BELASTINGBELEID EN STRIJD TEGEN BELASTINGONTDUIKING Sinds begin 2009, nadat de OESO in april 2009 een lijst heeft gepubliceerd met de landen die de internationale normen inzake gegevensuitwisseling respecteren, zijn de transparantieprincipes op fiscaal vlak en de uitwisseling van informatie twee centrale en actuele aandachtspunten. De groep Dexia heeft een slechts geringe activiteit in de landen die op de grijze lijst staan van de OESO. Op dit ogenblik is Dexia enkel aanwezig in de Bahama’s en in Panama. Voorts heeft Dexia zich er op 1 oktober 2009 ook toe verbonden zich terug te trekken uit belastingparadijzen, naar het voorbeeld van de Franse banken. We waken erover dat alle nationale en internationale normen ter verbetering van de transparantie nageleefd worden.

19






Transparante aanpak Interne processen voor de toepassing van ons sectoraal beleid Het proces dat de toepassing van de Equator Principles binnen de Groep leidt, wordt in de dagelijkse praktijk vertaald door onze teams die belast zijn met projectfinanciering. De projecten die Dexia onder de loep neemt, worden systematisch geklasseerd. Hun impact op het milieu en de maatschappij wordt formeel vertaald op een interne standaardfiche die in overleg met alle betrokken sectoren binnen de bank (commerciële teams, risicoanalyse, auditoren, management …) wordt opgesteld. Voor elke transactie die ter goedkeuring aan het kredietcomité wordt voorgelegd, vult de projectdirecteur een dergelijke fiche in. Al naargelang hun categorie, vestigingsland en activiteitensector, worden de projecten ook onderzocht door de afdeling Risk en/of de directie Duurzame ontwikkeling. De beslissing om een project te financieren en de voorwaarden van die financiering,

worden bepaald door het kredietcomité dat steeds alle analyses krijgt die door de verschillende teams worden uitgevoerd in het kader van de Equator Principles. Van alle Equator Principles-projecten die het kredietcomité in 2009 onderzocht, werd 93 % goedgekeurd, tevens op het vlak van de Equator Principles. Hiernaast hebben we ook richtlijnen voor de financiering van de energiesector, die volgens een zeer gelijkaardige interne procedure toegepast worden. Er werd een gids voor intern gebruik opgesteld, bestaande uit een aantal gerichte vragen die betrekking hebben op de financiële sector. Hiermee kunnen dossierbeheerders risicovolle projecten identificeren en die dan door de directie Duurzame ontwikkeling laten onderzoeken. De beslissing over de financiering van een project wordt net als voor de Equator Principles genomen door het kredietcomité.

BELEID VOOR DE FINANCIERING VAN DE WAPENSECTOR Ons beleid voor de financiering van de wapensector is in al onze entiteiten en over alle metiers heen van toepassing. Het draait rond twee hoofdassen:

• ondernemingen die betrokken zijn bij de productie, de verkoop, het gebruik of het bezit van bepaalde soorten wapens, zoals antipersoonsmijnen of clusterbommen, worden uitgesloten uit alle banken verzekeringsactiviteiten van de Groep; • er worden specifieke regels bepaald voor elk van de verschillende metiers – corporate financiering, projectfinanciering, beheer van fondsen en participaties. Na de goedkeuring van de Belgische wet van 2 juli 2009, die de financiering van de productie, de verkoop en de opslag van wapens met verarmd uranium verbiedt, werd ons beleid in 2009 bijgewerkt. Ook ondernemingen die betrokken zijn bij de productie, de verkoop, het gebruik of het bezit van inerte munitie en bepantsering met verarmd uranium of elke andere vorm van industrieel uranium, worden geweerd uit alle banken verzekeringsactiviteiten van de groep Dexia. De volledige tekst van ons beleid voor de financiering van de wapensector is beschikbaar op de website www.dexia.com.

PROCES VOOR DE TOEPASSING VAN DE EQUATOR PRINCIPLES

Projectfinanciering

Equator Principles Fiche

Bijlagen

ANALYSE VAN DE ECOLOGISCHE EN SOCIALE RISICO’S

Alle projecten van categorie A of B in landen buiten de OESO of in OESOlanden met lage/gemiddelde inkomens

Projecten van categorie C of B, projecten in OESO-landen met hoge inkomens

Risk

Duurzame ontwikkeling AANBEVELINGEN

VALIDATIE VAN DE CATEGORIEËN

Kredietcomité

20






Transparante aanpak Commercialisering van onze financiële producten We willen een duurzame en transparante vertrouwensrelatie tot stand brengen met onze klanten. Daarom hebben we eind 2009 tien verbintenissen goedgekeurd voor de verkoop van structurele kredieten aan onze Franse klanten. Het zijn verbintenissen die meteen in voege zijn getreden en waarbij we trachten lessen te trekken uit de financiële crisis en uit de behoeften die bij onze klanten leven. Ze omvatten onder meer de principes die vooropgesteld worden door het project “Deontologisch charter tussen bankinstellingen en plaatselijke overheden”, dat op 7 december 2009 werd ondertekend door de minister van Financiën, de minister van Binnenlandse zaken, verschillende grote verenigingen van politici en meerdere bankinstellingen, waaronder Dexia. We hebben het charter dus overgenomen als kader voor het commerciële beleid van Dexia op dit gebied. Dexia heeft overigens bijzonder deskundige personen gevraagd te controleren of zijn commercialiseringsregels voor structurele kredieten bijdragen tot de vereisten van een evenwichtig en autonoom beleid voor de plaatselijke openbare financiën.

Stefaan Decraene, voorzitter van het directiecomité van Dexia Bank België, is sinds januari 2009 voorzitter van Febelfin, de organisatie die de Belgische financiële sector vertegenwoordigt. Er werd in dat kader een denkoefening gelanceerd over de oorzaken en mechanismen die aan de basis liggen van de financiële crisis. De banksector heeft beslist dat het herstellen van het vertrouwen van de klanten, in de sector maar ook in de financiële producten en diensten, een van de prioriteiten moet zijn op korte termijn. In dat opzicht vindt Febelfin het belangrijk duidelijke verbintenissen na te leven, zoals: • transparantie van de financiële producten; • steun aan financiële opleidingsprogramma’s; • de dialoog met de belanghebbenden; • de publicatie van follow-upverslagen voor de regering, het parlement en de controleorganen.

1. De klanten nooit nieuwe kredieten aanbieden waardoor ze een risico lopen op het geleende kapitaal of die gelinkt zijn aan bepaalde risico-indexen (grondstoffen, aandelen, valuta, indexen buiten de OESO). 2. De klanten bij elk nieuw aanbod voor structurele kredieten alternatieve oplossingen aanbieden, met vaste en variabele rentevoeten. 3. Nooit producten voorstellen die een cumulatieve structuur als effect zouden hebben, het zogenaamde sneeuwbaleffect. Dexia heeft steeds geweigerd dergelijke producten te verkopen. 4. Een individuele diagnose van het uitstaande bedrag geven aan elke klant die hierom vraagt. 5. Samen met de financiële verantwoordelijken van de plaatselijke overheden overeenkomen wat voor hen een aanvaardbaar risicoprofiel is en zich ertoe verbinden steeds het volgende te leveren: • een analyse van de structuur van elk product en de werking ervan, met een duidelijke melding van de nadelen en risico’s verbonden aan de voorgestelde strategie; • een terugblikanalyse van de onderliggende indexen; • een simulatie van de betaalde rentevoeten naargelang van de evolutie van de onderliggende indexen aan de hand van stressscenario’s; • een jaarlijkse waardebepaling van de producten. 6. Producten aanbieden volgens de risicoclassificatie die voorgesteld wordt in het “Deontologisch charter tussen bankinstellingen en plaatselijke overheden” voor onderliggende indexen en kredietstructuren. 7. Geen enkel product te koop aanbieden aan klanten zonder dat het voorafgaandelijk werd goedgekeurd door de directie Risk en de directie Compliance van de groep Dexia. 8. Aan alle vergaderingen met beslissingsrecht, een volledige jaarbalans voorstellen van de uitstaande bedragen die bij Dexia werden afgesloten. 9. In het activiteitenverslag een nauwkeurige stand van zaken publiceren van de gestructureerde uitstaande bedragen van de klanten (gemiddelde rentevoet, eerste en laatste decielen). 10. Aan de klanten die het wensen de meeste geschikte oplossingen aanbieden voor blootstellingen die ze te hoog vinden en die voortvloeien uit vroegere transacties, die niet gedekt zijn door het “Deontologisch charter tussen bankinstellingen en plaatselijke overheden”, aangezien het niet met terugwerkende kracht wordt toegepast.

Bijlagen

Al deze verbintenissen liggen in de lijn van de MiFIDstructuur die sinds 2007 in alle entiteiten van Dexia binnen de Europese Unie ingevoerd werd.

Overeenkomstig de wettelijke en reglementaire bepalingen die uit deze Europese richtlijn voortvloeien, heeft Dexia immers getracht zijn organisatie, systemen en commerciële aanpak aan te passen om de klanten zo goed mogelijk te kennen en erover te waken dat de geleverde beleggingsproducten en -diensten zo goed mogelijk stroken met hun belangen.

DE TIEN ENGAGEMENTEN VOOR DE COMMERCIALISERING VAN STRUCTURELE KREDIETEN IN FRANKRIJK

21


Bijlagen


ONZE VERANTWOORDELIJKHEID VOOR ONZE DIRECTE IMPACT



Verslag duurzame ontwikkeling 2009 /// Onze verantwoordelijkheid voor onze directe impact

22




Maatschappelijke verantwoordelijkheid Een dialoog voeren met de belanghebbenden


De voornaamste verwachtingen van onze gesprekspartners zijn:

Belangrijkste communicatiekanalen voor onze gesprekspartners KLANTEN

AANDEELHOUDERS EN BELEGGERS

OVERHEDEN

MAATSCHAPPIJ, NGO’S, VERENIGINGEN

RATINGAGENTSCHAP

MEDEWERKERS

SOCIALE PARTNERS

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

Informatieverspreiding Website


Dexia heeft oor voor de verwachtingen en bezorgdheden van al de belanghebbenden en wil daarom communicatiemiddelen voorzien voor deze gesprekspartners en samen met hen een kwaliteitsvolle dialoog in stand houden.

X

Intranet

X

Jaarpublicaties

X

Antwoord van Dexia op vragenlijsten Informatie- of reclamecampagnes

X

X

X

X Dexia heeft in 2001 de Israëlische bank Otzar Hashilton Hamekomi overgenomen en omgedoopt tot Dexia Public Finance Israël. In 2009 hebben ngo’s, politieke partijen, plaatselijke overheden, vakbonden en verschillende andere organisaties gedurende een maand campagne gevoerd in België om de stopzetting te eisen van de financieringen van vestigingen die op de Westelijke Jordaanoever, met inbegrip van Oost-Jeruzalem, in opbouw waren.

X

Klachtenbeheersysteem, klachtenprocedure voor klanten (1)

X

Tevredenheidsenquête

X

X

X

X

X

X

X

Ontmoetingen

Bijlagen

Deelname aan externe werkgroepen

Specifieke comités

(1) Klachtenprocedure

• invloed op de strategische beslissingen van de onderneming; • vermindering van onze directe en indirecte milieu-impact; • maatschappelijk en ecologisch verantwoorde producten; • kwaliteit van de dienstverlening; • beleid op het vlak van human ressources.

DE ACTIVITEITEN VAN DEXIA IN ISRAËL

Terugkoppeling van informatie

Programma van bijeenkomsten

• financiële resultaten en dividenden; • transparantie en informatie; • ethische aansprakelijkheid en governance; • risicobeheer; • naleving van de nationale, Europese en internationale wetgeving;

X

X

X

X

X

Om een duidelijk antwoord te kunnen geven, heeft Dexia een dialoog aangevat met Intal, dat de protestacties leidt. Tijdens de algemene vergadering van mei 2009 hebben Pierre Mariani, voorzitter van het directiecomité van Dexia NV, en Jean-Luc Dehaene, voorzitter van de raad van bestuur, de vertegenwoordigers van Intal ontvangen om te bevestigen dat Dexia Public Finance Israël de financiering van de Israëlische vestigingen sinds juni 2008 heeft stopgezet. Ook Stefaan Decraene, voorzitter van het directiecomité van Dexia Bank België, heeft de vertegenwoordigers van Intal ontmoet in oktober 2009. Deze vergadering volgde op de specifieke protestacties die in de Belgische Dexia-kantoren zijn gevoerd ten aanzien van particuliere klanten. Tegelijk heeft Dexia voor zijn agenten informatievergaderingen georganiseerd, zodat ze kunnen antwoorden op de vragen van de klanten. Intal heeft niet beloofd zijn acties te zullen stopzetten, maar bevestigt wel op de hoogte te zijn van het standpunt van Dexia. Dexia en Intal zijn er beide van overtuigd dat het zeer belangrijk is de dialoog te onderhouden.

voor klanten zoals bepaald in het kader van het kwaliteitsbeheersysteem volgens ISO 9001-norm van Dexia Crédit Local en Dexia

Sofaxis.

23

Bijlagen






Maatschappelijke verantwoordelijkheid Mecenaat Onze globale mecenaatsstrategie weerspiegelt ons engagement om iets te doen voor de hele maatschappij. Ze ligt in de lijn van onze metiers en onze waarden. In 2009 heeft Dexia zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid op twee assen vertaald: actie voor solidariteit en integratie van jongeren en een betere toegang tot cultuur voor iedereen.

SOLIDARITEIT Onze solidariteitsacties vinden vooral plaats in het kader van onze stichtingen. Het gaat voornamelijk om steun aan microkredietinstellingen in België en onze acties voor een betere integratie van jongeren in Frankrijk. Verder worden er op lokaal vlak andere programma’s uitgewerkt via specifieke partnerschappen. Sinds 2005 ondersteunt Dexia het microkrediet in België. Deze sector, die zich richt tot mensen die geen toegang hebben tot bankkredieten, kende een echte boost dankzij onze mecenaatsactie. Dexia Foundation Belgium steunt de twee grootste Belgische verenigingen die actief zijn in microkredieten, Crédal en Hefboom, met werkingssubsidies en de terbeschikkingstelling van een vijftiental vrijwillige actieve en gepensioneerde medewerkers van Dexia Bank. In het Franstalige landsgedeelte ontving Crédal in 2009 steunmiddelen voor twee soorten activiteiten: • microkredieten aan zelfstandigen voor de oprichting of ontwikkeling van hun kleinschalige ondernemingen; • sociale consumentenkredieten aan particulieren, zodat ze goederen kunnen aanschaffen die

ze nodig hebben in het kader van hun levenskwaliteit. In het Nederlandstalige landsgedeelte zorgt Hefboom voor de toekenning van microkredieten aan zelfstandigen. Kenmerkend voor al deze kredieten is de persoonlijk aangepaste toekenningsprocedure en de begeleiding met het oog op sociale integratie en ter preventie van een overmatige schuldenlast. In Frankrijk ondersteunt de Fondation Dexia elk jaar drie programma’s voor de integratie van jongeren in moeilijkheden. • De oproep tot nationale projecten: in 2009 heeft de Fondation haar steun verleend aan veertig burgerprojecten die door jongeren in hun eigen buurten worden gevoerd (huisvesting, uitwisseling van diensten, ecoburgerschap of strijd tegen analfabetisme). • De “Ecole de la citoyenneté” (burgerschapsschool): dankzij dit programma van lokale missies kunnen elk jaar een honderdtal jongeren uit gevoelige stadsbuurten kennismaken met de beginselen van het burgerschap en het ook beleven en uiten. In 2009 werden er acht opleidingssessies georganiseerd met jongeren van overal in Frankrijk, over thema’s zoals buurtgeweld, jongerenarmoede, sociale huisvesting of milieu. • Het competentiemecenaat: sinds 2006 heeft de stichting een programma ingevoerd waardoor medewerkers van de bank twee uur per maand van hun werktijd kunnen besteden aan het begeleiden van werkzoekende jongeren uit lokale missies. In 2009 waren er op die manier bijna vijftig peters en meters. Een kenmerkend voorbeeld van de solidariteitsacties die rechtstreeks door de dochterondernemingen van de Groep worden gesteund, is het project

“Helpen wie helpt”, een programma van Dexia Asset Management. Bedoeling is de budgetten die gewoonlijk worden toegekend voor eindejaarsgeschenken aan te wenden om liefdadigheidsverenigingen te steunen die de medewerkers van de onderneming belangrijk vinden. De voorkeur gaat uit naar verenigingen van beperkte omvang, die voornamelijk door vrijwilligerswerk gedreven worden en ver buiten de klassieke circuits voor geldinzameling liggen. Het initiatief werd in 2001 gelanceerd en geniet de volledige steun van de medewerkers van Dexia Asset Management, omdat ze zo de doelstellingen in de kijker kunnen zetten die hen na aan het hart liggen. Tot slot vermelden we dat DenizBank in Turkije steun biedt aan een programma dat schoolbeurzen toekent aan jongeren die gevolgd worden door de Turkse onderwijsvereniging.

• geleid bezoek aan de openluchtcollectie van beeldhouwwerken tijdens de Europese Erfgoeddagen in Luxemburg. Dit programma is een aanvulling op de actie van Dexia voor artistieke ontwikkeling. In België organiseert de bank sinds 1965 Dexia Classics, een wedstrijd voor jonge leerlingen van muzieken woordkunstacademies, en sinds 1998 Dexia Art voor leerlingen in beeldende kunsten: ze presenteren hun werk buiten de academie en kunnen een prijs toegekend krijgen. De laureaten worden ook verder in hun loopbaan ondersteund, tijdens stages, concerten, opnames of tentoonstellingen. In Turkije zet de bank zich ook in voor muziek. DenizBank ondersteunt het Istanbul Symphonic Orchestra en draagt ook het peterschap over de cellowedstrijd van de Mersin University State Conservatory.

CULTUUR VOOR IEDEREEN Het project “Cultuur voor iedereen” werd in september 2009 ingeluid. Bedoeling is alle inspanningen van de Groep ter bevordering van cultuur te bundelen en het culturele erfgoed van de Groep ruimer bekend te maken. Bijvoorbeeld de kunstcollecties in België, Italië en Luxemburg, die voor zoveel mogelijk mensen toegankelijk werden gemaakt. In deze drie landen hebben van september tot december 2009 ongeveer 6 400 personen het erfgoed van Dexia kunnen ontdekken: • opendeurdagen in Brussel elke derde zaterdag van de maand; • presentatie van de kunstcollectie van Dexia Crediop aan het grote publiek, tijdens de jaarlijkse Italiaanse Dag van de bank; 24






Maatschappelijke verantwoordelijkheid van de onderneming In 2009 heeft de invoering van het hervormingsplan geleid tot grondige veranderingen in de Groep. De stroomlijning en herziening van de activiteiten, die in november 2008 werden aangekondigd, gingen gepaard met een volledige reorganisatie van de metiers, wat onder meer een impact zou hebben op het personeelsbestand. Meer informatie over het hervormingsplan van de Groep is te vinden op www.dexia.com.

Begeleiding van het hervormingsplan PRIORITEIT VOOR INTERNE MOBILITEIT EN SOCIAAL OVERLEG Dexia heeft de voorkeur gegeven aan oplossingen die mobiliteit of een functieverandering voorstellen aan personen van wie de functie is afgeschaft. Er werd altijd gezocht naar oplossingen binnen

dezelfde entiteit waar de medewerker toe behoort, maar ook via het Dexia Mobility Center in andere entiteiten van de Groep.

HET DEXIA MOBILITY CENTER Voor de drie grootste tewerkstellingsregio’s en voor alle internationale entiteiten werd een gespecialiseerd team opgericht onder Human Resources om de functieveranderingen tussen entiteiten te beheren: het Dexia Mobility Center. De opdrachten van het Dexia Mobility Center: 1. een overzicht opstellen van alle openstaande functies die in de Groep voor een overplaatsing in aanmerking komen en dit overzicht voor iedereen via hetzelfde kanaal toegankelijk maken; 2. inventaris opstellen van de vraag naar overplaatsingen tussen entiteiten;

Bijlagen

3. zoeken naar overplaatsingsmogelijkheden in de andere entiteiten; 4. lokale HR-teams, die vacatures hebben, in contact brengen met verenigbare profielen waarvan de functies in een andere entiteit werden afgeschaft; 5. eventuele opleidings- en aanpassingsacties analyseren, organiseren en voorbereiden om overplaatsingen te faciliteren; 6. het overplaatsingsproces opvolgen.

Bovendien heeft de Groep zich ertoe verbonden specifieke begeleidings- en opvolgingsmaatregelen te voorzien voor elk eventueel vertrek door een functieafschaffing. Naast de hiervoor vermelde inspanningen op het vlak van overplaatsingen en interne mobiliteit, konden we dankzij vrijwillige vertrekken, pensioneringen en brugpensioneringen vermijden dat er verplichte ontslagen vielen in de grootste tewerkstellingsregio’s van de Groep (Frankrijk, België, Luxemburg). Een andere belangrijke as in de toepassing van het hervormingsplan is dat de Groep duidelijk zijn wil heeft getoond om over het hervormingsplan

te discussiëren in overeenstemming met de cultuur van sociaal overleg die altijd geprimeerd heeft in de Groep. In de loop van 2009 is dus een bijzonder rijk sociaal overleg tot stand gekomen, met negen vergaderingen van de Europese ondernemingsraad en vijftien vergaderingen van het bureau van de Europese ondernemingsraad. Nadat de Europese ondernemingsraad op voorhand werd geïnformeerd en geraadpleegd over het hervormingsplan, vond dit informatie- en raadplegingsproces ook plaats op lokaal vlak in de comités en ondernemingsraden van de entiteiten.

HET HERVORMINGSPLAN IN FRANKRIJK: EEN ERG BEPERKTE SOCIALE IMPACT De grootste Franse entiteit van Dexia werd verplicht een “Plan de sauvegarde de l’emploi” (PSE, plan voor banenbehoud) toe te passen. In dat PSE konden verplichte ontslagen worden vermeden door de voorkeur te geven aan vrijwillige vertrekken. Dit werd mogelijk gemaakt door de samenloop van verschillende elementen waarnaar de directie met bijzondere aandacht heeft gekeken. In de eerste plaats voorzag het plan, na grondige onderhandelingen met de sociale partners, in een volledige sociale begeleiding. In het kader van de maatschappelijke verantwoordelijkheid werd de voorkeur gegeven aan vrijwillig vertrek, waarbij wel als voorwaarde werd opgelegd dat het vertrek gepaard moest gaan met een gevorderd tewerkstellingsproject (nieuwe arbeidsovereenkomst, oprichting vennootschap, opleiding op lange termijn) om zo geen enkele werknemer zonder oplossing op de arbeidsmarkt achter te laten. Verder werden alle mogelijkheden ingezet op het vlak van interne overplaatsingen om de impact op de tewerkstelling te beperken: individuele opvolging van de over te plaatsen medewerkers, organisatie van een centrale opvolging van de in te vullen posten voor heel de Groep, uitstippelen van een opleidings- en ontwikkelingsplan om de overplaatsing te bevorderen. Al deze factoren, het vrijwillig vertrek, de grote inspanningen door de mobiliteit van de medewerkers en de doorgevoerde overplaatsingen, zorgden ervoor dat er geen enkel verplicht ontslag moest worden opgelegd.

25






Maatschappelijke verantwoordelijkheid van de onderneming VOORTZETTING EN AANPASSING VAN HET OPLEIDINGSAANBOD

PREVENTIE VAN PSYCHOSOCIALE RISICO’S

Ondanks de moeilijke financiële context is de langetermijninvestering in de ontwikkeling van de medewerkers een prioriteit gebleven. Elke medewerker heeft gemiddeld 3,5 dagen opleiding gekregen in 2009 (voor de tewerkstellingszones in Frankrijk, België en Luxemburg).

De invoering van het hervormingsplan heeft belangrijke gevolgen voor de medewerkers op het gebied van de evolutie van hun arbeidsvoorwaarden, gevolgen die een specifieke begeleiding rechtvaardigen. De Groep heeft er altijd veel belang aan gehecht de medewerkers een zo duidelijk mogelijk beeld te geven van hun onderneming en hun evolutie binnen de onderneming. We trachten stresssituaties op te sporen en te vermijden, met name via een preventiebeleid voor “mentale risico’s”.

Medewerkers worden aangemoedigd om zich verder te ontwikkelen, in de eerste plaats via het aanbod van de Dexia Corporate University of van de opleidingsafdeling van hun entiteit. Dat aanbod wordt voortdurend bijgewerkt en afgestemd op de operationele prioriteiten en ontwikkelingsbehoeften van de medewerkers.

Er bestaan in de Groep dus veel verschillende structuren voor stressdetectie, -preventie en -management.

Voortzetting van de acties om diversiteit te bevorderen De Groep zet tevens zijn inspanningen voort om diversiteit te bevorderen. Met name in Frankrijk werden in alle entiteiten van de Groep bedrijfsakkoorden onderhandeld of actieplannen uitgewerkt om de tewerkstelling van senioren aan te moedigen. Deze voorzien in engagementen om de huidige tewerkstellingsgraad voor 55-plussers te handhaven en zelfs cijfermatige doelstellingen voor de aanwerving van 55-plussers.

Ook wat de gelijkheid van mannen en vrouwen op het werk betreft, is in 2009 het akkoord voor gelijkheid van mannen en vrouwen op het werk voor het eerst in de grootste Franse entiteit in voege getreden. Het doel is voornamelijk de loonverschillen weg te werken. In Luxemburg heeft Dexia eveneens haar deelname aan het programma van positieve acties van het ministerie voor Gelijke kansen verlengd om voortdurend gericht te blijven op gelijkheid tussen mannen en vrouwen. Bovendien heeft de onderneming weer deelgenomen aan de organisatie van de prijs Women Business Manager of the Year, uitgereikt aan een vrouw die een bijzonder project heeft geleid.

STRESSDETECTIE, -PREVENTIE EN -MANAGEMENT IN DE GROEP DEXIA Wat de detectie betreft, bestaan er momenteel verschillende feedbackkanalen in de verschillende entiteiten (personeelsvertegenwoordigers, arbeidsgeneesheren, maatschappelijk assistenten, interne en externe adviesteams, feedbackinstrumenten in het kader van de kwaliteitslabels, tevredenheidsenquêtes …). Voor de preventie zijn er naast de bestaande maatregelen (preventieve medische bezoeken, ergonomisch advies, opleiding van medewerkers en managers …) ook nieuwe maatregelen uitgewerkt, zoals een uitbreiding van de opleidings- en coachingacties.

Bijlagen

Situaties die gemeld worden, kunnen dan met verschillende maatregelen worden aangepakt via de directie Human Resources, interne en/of externe deskundigen, coachingmaatregelen, psychologische hulplijnen, gesprekken, arbeidsduuraanpassingen … Ook de Dexia Corporate University heeft nieuwe opleidingen in het leven geroepen die gericht zijn op de begeleiding van veranderingen en stressmanagement en die voor iedereen bestemd zijn: medewerkers, managers, HR-teams. Er werden als individueel hulpmiddel ook coachings ontwikkeld en uitgebreid. In 2010 worden deze maatregelen verder versterkt en op elkaar afgestemd om zo te komen tot een systematisch geheel van verplichte acties voor elke entiteit. Dit zal dan een gemeenschappelijke, minimale basis vertegenwoordigen, zowel op preventief als op curatief vlak. Uitreiking van de prijs “Women Business Manager of the Year” door Dexia Banque Internationale à Luxembourg aan Marianne Pesch.

26


Milieuverantwoordelijkheid

Bijlagen





AANDEEL VAN GROENE ELEKTRICITEIT IN HET TOTALE ELEKTRICITEITSVERBRUIK VAN DE GROEP

Om onze directe milieu-impact te beperken, hebben we sinds 2006 gekozen voor een milieustrategie die op twee grote doelstellingen is gericht: het minimaliseren van onze koolstofafdruk en een rationeel beheer van onze belangrijkste verbruiksgoederen.

100 % 90 % 80 % 70 % 60 %

We hebben in dat opzicht een procedure voor regelmatige rapportering ingevoerd, waardoor we onze directe milieu-impact kunnen meten. Om de zes maanden verzamelen alle entiteiten de verschillende prestatie-indicatoren van de Groep, die daarna worden geconsolideerd en jaarlijks worden gepubliceerd in het Verslag Duurzame Ontwikkeling van de Groep. Voor meer inlichtingen over onze rapporteringprocessen en onze prestatie-indicatoren, zie pagina 33, 39 en 48.

Streven naar koolstofneutraliteit In zijn streven naar koolstofneutraliteit heeft Dexia een beleid ingevoerd dat de twee grootste CO2uitstootposten binnen de onderneming tracht te optimaliseren, namelijk het energieverbruik en de beroepsverplaatsingen van de medewerkers.

VERMINDERING VAN DE CO2-UITSTOOT TEN GEVOLGE VAN HET ENERGIEVERBRUIK Om haar directe koolstofvoetafdruk te beperken heeft Dexia gekozen voor een dubbele benadering, waarbij zowel gekeken wordt naar de vermindering van het energieverbruik als naar de aard van de verbruikte energie.

Dexia heeft sinds 2008 vrijwillig een beleid ingevoerd voor de aankoop van groene elektriciteit. Zo verbruiken de hoofdgebouwen van Dexia NV, Dexia Bank België, Dexia Crédit Local, Dexia Banque Internationale à Luxembourg en Dexia Crediop uitsluitend groene elektriciteit. Hiervoor koopt Dexia “groene certificaten” aan, maar het produceert ook hernieuwbare energie. Zo heeft Dexia Insurance Belgium bijvoorbeeld op het dak van de distributiemagazijn in Meise een van de grootste installaties van zonnepanelen van België aangelegd.

50 % 40 % 30 %

81 % 79 %

81 % 76 %

97 % 97 %

100 % 82 %

71 % 69 %

20 %

2008

10 %

2009

0

België

Frankrijk

Italië

Luxemburg

Totaal

GROENE CERTIFICATEN, HET VOORBEELD VAN DEXIA CRÉDIT LOCAL IN FRANKRIJK Dexia koopt voor zijn verbruik van groene elektriciteit “groene certificaten” die de garantie bieden dat de stroom afkomstig is van hernieuwbare energiebronnen. Het is namelijk zo dat alle geproduceerde elektriciteit in hetzelfde net wordt gepompt, of het nu groene (geproduceerd met hernieuwbare energiebronnen) of grijze elektriciteit is (geproduceerd met fossiele brandstoffen of kernenergie). “Groene elektronen” bestaan niet … De certificaten die we bij onze elektriciteitsleveranciers aankopen, garanderen dat er evenveel stroom in het net wordt gepompt als de elektriciteit die we verbruiken. Met dit systeem kunnen we de productie van groene elektriciteit, die gewoonlijk duurder is dan de klassieke elektriciteitsproductie, ondersteunen en op die manier bijdragen tot de ontwikkeling ervan, wat dan weer gunstig is om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Productie van groene stroom Elektriciteitsnet

Elektriciteitsdistributeur

Productie van grijze stroom

In 2007 heeft Dexia Crédit Local zijn elektriciteitsleverancier aangesproken om groene RECS (Renewable Energy Certificate System) Equilibre-certificaten te kopen die de hernieuwbare oorsprong van de geproduceerde elektriciteit waarborgt. De Equilibre-certificaten zijn attesten die worden uitgereikt door OBSERV’ER, een instantie die RECS vertegenwoordigt, aan ondernemingen die elektriciteit produceren met hernieuwbare energiebronnen. Elk certificaat stemt overeen met één MWh die door de leverancier zonder CO2-uitstoot werd geproduceerd. Het bevat een aantal gegevens die volgens een Europese standaard elektronisch worden gecodeerd, waardoor het certificaat bijvoorbeeld als opgebruikt wordt beschouwd eenmaal het verkocht is en dus niet opnieuw kan worden overgedragen. Zo kocht Dexia Crédit Local 7 000 Equilibre-certificaten van zijn leverancier EDF om te garanderen dat de 7 000 MWh, die door de Dexia-toren werden verbruikt in 2007, van hernieuwbare energiebronnen afkomstig zijn.

27



Milieuverantwoordelijkheid Daarnaast heeft Dexia een aantal acties op touw gezet om het energieverbruik in de verschillende entiteiten te verminderen.


LAND

België

ACTIES

LANCERINGSDATUM

Na de energie-audit in de gebouwen Pacheco, Ommegang en Galileï: • aanpassing van de uren voor de verlichting van de kantoren, het restaurant en de parking; • ventilatie van de keukens; • afschaffing van de bevochtiging in sommige zones zoals doorgangzones. In 2010 wordt ook de Dexia-toren aan een dergelijke audit onderworpen.

2009

“Dikketruiendag”: de verwarming wordt in de gebouwen van de centrale zetel in Brussel 2°C lager gezet.

Elk jaar in februari, sinds 2008

Afschaffing van het warm water in de sanitaire lokalen.

2009

Uitschakeling van de verlichting van de toren om 22 uur, elke dag.

2009

Programmering van een nachten weekendsysteem voor de verlichting van de parkings.

2009

Aanpassing van de temperatuur in de kantoren aan de weersomstandigheden buiten.

2009

Leggen van zonnewerende folie op kritieke plaatsen.

2009

Uitschakelen van de afzuiginstallaties in de sanitaire lokalen tijdens de nachten en de weekends.

2009

Automatische uitschakeling van de verlichtingen in de toiletten.

2009

Installatie van minder energieverslindende printers.

2008

Automatische uitschakeling van de computers op vrijdagavond.

2008

Bijlagen



Frankrijk

Luxemburg

Italië

OVERZICHT VAN DE ENERGIE-AUDITS VOOR HET GALILEÏ-GEBOUW IN BRUSSEL

48 CONCRETE PROJECTEN: AAN DE GANG OF IN VOORBEREIDING

VOORUITGANG

VERWACHTE VERMINDERING VAN CO2-UITSTOOT

ONMIDDELLIJKE WINST (INVESTERINGSRENDEMENT < 1 JAAR)

Voltooid of aan de gang in 2009

145 tCO2 per jaar

KORTE TERMIJN (INVESTERINGSRENDEMENT < 3 JAAR)

Lancering in 2010

285 tCO2 per jaar

LANGE TERMIJN (INVESTERINGSRENDEMENT > 3 JAAR)

In voorbereiding

100 tCO2 per jaar

VERMINDERING VAN DE CO2-UITSTOOT DOOR VERPLAATSINGEN Wat de beroepsverplaatsingen betreft, heeft Dexia een specifiek actieplan ingevoerd dat tegelijk gericht is op het korter maken van de afgelegde afstand en op het promoten van minder vervuilende vervoermiddelen. Zo hebben we sinds 2008 veel meer gebruikgemaakt van video- en telefoonconferenties om de verplaatsingen tussen onze verschillende entiteiten te verminderen, vooral tussen onze belangrijkste hoofdgebouwen in Brussel, Luxemburg en Parijs. Sinds 2009 is er met name een derde videoconferentiezaal in gebruik genomen op de zetel van Dexia Asset Management, waar men overweegt een videoconferentienetwerk in te richten voor alle dochterbedrijven (Bahrein, Italië, Duitsland …). Daarnaast spoort Dexia zijn medewerkers aan om minder vervuilende vervoerswijzen te gebruiken, via aanbevelingen die formeel zijn opgenomen in het beleid van de Groep en door het uitvoerend comité werden goedgekeurd in 2009: • de trein is beter dan het vliegtuig, indien mogelijk; • het standaard comfortniveau voor vliegtuigreizen is economyclass, behalve voor vluchten van meer dan 4 uur; • de voorkeur gaat naar openbaar vervoer (vooral in plaats van een taxi) indien dit mogelijk is in de belangrijkste vestigingssteden van Dexia. Verschillende entiteiten dragen ook volledig of gedeeltelijk de kosten van het openbare vervoer voor hun medewerkers.

Een “Villo”-standplaats voor de Dexia-toren in Brussel.

28






SCHATTING VAN DE VERMEDEN CO 2 -UITSTOOT DOOR DE VIDEOCONFERENTIES Dankzij een follow-up van de videoconferenties, van juni tot oktober 2009, hebben we kunnen inschatten hoeveel ton CO2 we op die manier vermeden hebben. We zijn van de volgende hypothesen uitgegaan: • 80 % van de verplaatsingen gebeuren met de trein, voor een gemiddelde afstand (1) van 280 km; • 20 % van de verplaatsingen gebeurt met het vliegtuig, voor een gemiddelde afstand (1) van 3 300 km; • een videoconferentie gebeurt gemiddeld met 4 personen (en geeft dus een besparing van 3 verplaatsingen); • de gegevens van juni tot oktober worden lineair geëxtrapoleerd op een jaar. Aan de hand hiervan schatten we dat het gebruik van videoconferenties ons in staat heeft gesteld 2 640 ton CO2 te besparen op een jaar, wat bijna 20 % van de uitstoot vertegenwoordigt die afkomstig is van de beroepsverplaatsingen over dezelfde periode.

Dexia is de eerste grote Belgische onderneming die “bedrijfs-Villo’s” ter beschikking stelt voor de beroepsverplaatsingen van zijn medewerkers. De Villo’s zijn de nieuwe openbare fietsen die 7 dagen op 7 en 24 uur op 24 beschikbaar zijn aan de Villo-standplaatsen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Dexia heeft 25 jaarabonnementen voor deze deelfietsen gekocht, waarover medewerkers desgewenst gratis kunnen beschikken voor specifieke verplaatsingen. Dit initiatief is een aanvulling op een hele reeks andere maatregelen die bij Dexia werden getroffen om duurzame vervoerswijzen te promoten voor woon-werkverplaatsingen, waaronder:

• de aanstelling van een mobiliteitscoördinator; • gratis abonnementen voor het openbaar vervoer (sinds 2001); • tegemoetkoming in de kosten van privévervoer tussen thuis en het station en gratis parkeren bij het station;

• gratis parkingabonnement voor fietsers, motorrijders, personen met beperkte mobiliteit en carpoolers ton CO 2

Vermeden CO2-uitstoot dankzij het gebruik van videoconferenties

Aantal 900

• verplaatsingvergoeding voor carpoolers, zowel voor de chauffeur als de passagiers, en aansluiting op

250

• jaarlijkse organisatie van verschillende bewustmakingscampagnes, onder meer een dag “zonder auto

een nationale gegevensbank;


700 600

809

500 400

728

759 631

200

150

554

300

100

200 50 100 0

0

juni Aantal videoconferenties

(1)

op de hoofdzetel;

300

800

Bijlagen

MAATREGELEN OM HET GEBRUIK VAN ZACHTE VERVOERSWIJZEN TE BEVORDEREN VOOR HET WOON-WERKVERKEER BIJ DEXIA BANK BELGIË

juli

augustus

september

CO2-besparing

Hypothese bepaald aan de hand van de gegevens verzameld in de rapportering van het derde kwartaal 2009.

oktober

naar het werk”, elke 22e september, waarbij 94 % van het personeel er in 2009 in geslaagd is niet “alleen in de auto” naar de zetel van Brussel te komen; • het verspreiden van multimodale toegangsplannen voor de gebouwen van de hoofdzetel, met inbegrip van alle haltes voor openbaar vervoer en de uurroosters vanuit de luchthaven en de grote treinstations, naast de toegang tot de parkings voor automobilisten en tweewielers; • een tussenkomst van de onderneming, van 20 cent per kilometer, voor medewerkers die elke dag met de fiets of te voet naar het werk komen. In 2009 hebben de fietsers voor meer dan 750 000 km aan woon-werkverplaatsingen afgelegd; • het inrichten van beveiligde fietsenstallingen, in elke vestiging, met een plan van de fietspaden, een pomp om de banden weer op te pompen, een herstelkit en een stopcontact om elektrische fietsen te herladen; • douches, lockers, fluohesjes en fietsplannen voor de fietsende medewerkers van de hoofdzetel; • Friday Bikeday, elke vrijdag van begin mei tot eind oktober: de fietsende medewerkers van Dexia krijgen in Brussel tijdens de werkuren een ontbijt aangeboden. In 2009 heeft Dexia de prijs “Friday Bikeday” ontvangen als grote Brusselse onderneming (meer dan 1 000 medewerkers), waarvan relatief gezien het grootste aantal medewerkers met de fiets naar het werk kwam. Tussen 2007 en 2009 is het aantal medewerkers dat regelmatig met de fiets naar het werk komt, gestegen van 162 naar 515, onder wie een honderdtal automobilisten.

29


Bijlagen






Verantwoord beheer van de verbruiksartikelen OPTIMALISERING VAN ONS PAPIERVERBRUIK Dexia hecht er bijzonder veel belang aan het verbruik van papier, het belangrijkste verbruiksen afvalartikel, te verminderen. In dat opzicht hebben we sinds 2006 een doelstelling vooropgesteld van 100 kg verbruikt papier per VTE tegen 2010. Ons papierverbruik is gehalveerd van 2005 (259 kg/ VTE) tot 2009 (130 kg/VTE), dankzij een beleid dat gericht is op een vermindering van het verbruik aan de bron en tot doel heeft te komen tot 100 kg/ VTE tegen 2010. De halvering van het papierverbruik per VTE sinds 2005 heeft het met name mogelijk gemaakt 260 kg CO2-equivalent per VTE te besparen, hetzij 360 ton CO2 in totaal(1). Ook al is het aantal kg verbruikt papier per VTE tussen 2008 en 2009 stabiel gebleven, toch volgen we een evolutie die in de lijn ligt van onze doelstelling voor 2010. Dexia heeft al enkele jaren geleden gekozen voor een aanpak die het printerpark rationaliseert. Dit vertaalt zich in onze verschillende vestigingen door de vervanging van individuele printers met multifunctionele printers (MFP), a rato van 1 MFP per 50 VTE. Bij Dexia Bank België, Dexia Crédit Local, Dexia Banque Internationale à Luxembourg

(1)

of nog Dexia Insurance Belgium staan de printers ingesteld om recto verso te printen. Verder overweegt Dexia AM een printwachtwoord in te voeren zodat het individuele verbruik kan worden opgevolgd en elke gebruiker meer voor zijn eigen verantwoordelijkheid wordt gesteld. Bovendien zijn we begonnen met een beleid om papieren documenten te dematerialiseren: de loonbriefjes bij Dexia Insurance Belgium of Dexia Banque Internationale à Luxembourg, de rekeninguittreksels voor Dexia Bank België, groepspublicaties zoals het Verslag Duurzame Ontwikkeling …

PAPIERVERBRUIK VAN DE GROEP Ton

kg/VTE

4 000 3 500

250

3 000 200

2 500 2 000

150 130

1 500

100

1 000

100 50

500

0

0

2005

Omdat de productie van papier heel wat natuurbronnen en energie vergt, kijkt Dexia met veel aandacht naar de milieukwaliteit van het aangekochte papier. Zo koopt Dexia Crédit Local uitsluitend chloorvrij papier met het PEFC-label (Programme for the Endorsement of Forest Certification). Sinds 2009 dragen 50 miljoen enveloppen, dat is 90 % van de enveloppen die in 2009 door Dexia Bank België werden verstuurd, het FSC-label (Forest Stewardship Council). Ook al het witte A4-papier 80 g is van dit label voorzien. Dexia Banque Internationale à Luxembourg gebruikt papier met het FSC-label. In totaal is het aandeel “groen” papier, met andere woorden papier afkomstig uit duurzaam beheerde bossen, op het totale papierverbruik van de Groep geëvolueerd van 27 % in 2006 naar 88 % in 2009.

300

259

2006

2007

Totaal verbruik (ton)

2008

2009

Totaal verbruik (kg/VTE)

Doelstelling (kg/VTE)

OPTIMALISERING VAN ONS AFVALBEHEER Om de impact te beperken die door ons afval wordt veroorzaakt, hebben we sinds enkele jaren een beleid van duurzaam afvalbeheer gelanceerd. Het betreft batterijen, informaticamateriaal, informaticaverbruiksartikelen (voornamelijk inktpatronen en toners), TL-lampen (neonbuizen) en afvalpapier. Zo streven alle entiteiten van de Groep voortdurend naar een beter beleid voor het sorteren en hergebruiken van afval.

Dexia Banque Internationale à Luxembourg mocht in mei 2009 voor de eerste keer het kwaliteitslabel “SuperDrecksKëscht ® fir Betriber” in ontvangst nemen. Dit is een beloning voor de inspanningen van de bank op het vlak van de “consequente en selectieve” inzameling van afval in het administratieve hoofdgebouw.

Bron Ademe: de productie van een ton papier veroorzaakt 2,016 ton CO2-uitstoot.

30




Bijlagen




SORTEREN EN HERGEBRUIKEN VAN AFVAL VOOR DEXIA BANK IN BELGIË In België let Dexia Bank heel aandachtig op het beheer van de 1 250 ton afval die ze produceert en die ze grotendeels toevertrouwt aan een externe dienstverlener. Er worden niet minder dan 11 soorten afval in fabrieken teruggewonnen. Het afval van de keukens wordt bijvoorbeeld naar een gistingsfabriek vervoerd om biogas te produceren waar energie mee wordt opgewekt. Om het afvalbeheer verder te optimaliseren, werden er in 2009 verschillende projecten op de sporen gezet: • op het intranet staat een matrix met de verschillende soorten afval en de plaats waar ze moeten worden weggegooid, voor de medewerkers van de zetels en van de kantorennetten; • op de verdiepingen van de Dexia-toren waar MobileWork van toepassing is, werden nieuwe vuilnisbakken met drie vakken geplaatst. Dexia Bank België geeft ook tips aan de medewerkers, via het intranet, om hen aan te sporen minder afval te produceren: aanzetten om recto verso te printen, om de interne post te gebruiken en zo minder enveloppen te verbruiken, een waterfontein ter beschikking te stellen zodat er minder plastic bekertjes worden gebuikt … Dexia doet ten slotte ook mee met de Europese Week van de afvalvermindering.

PROCES VAN VERANTWOORDE AANKOPEN Sinds 2005 doet Dexia verantwoorde aankopen volgens een Deontologisch charter dat een kader schetst voor alle relaties tussen de entiteiten en dochterbedrijven enerzijds en de leveranciers anderzijds. Naargelang van de context van elk land, de wetgeving en de wijze waarop goederen en diensten worden geproduceerd, wil Dexia de leveranciers selecteren die de beste praktijken toepassen en de principes naleven van verantwoordelijkheid tegenover de maatschappij en het milieu. Het charter heeft betrekking op alle grote leveranciers die op regelmatige en duurzame manier met de entiteiten van de Groep samenwerken. Het wordt ook toegepast in het kader van alle aanbestedingen en bij de ondertekening van elk aankoopcontract voor goederen en diensten bij deze leveranciers. In het kader van deze principes moedigen we onze leveranciers bijvoorbeeld aan zich aan te sluiten bij de Global Compact-principes. De tekst van ons Deontologisch leverancierscharter is terug te vinden op onze website www.dexia.com.

31

Bijlagen METING VAN ONZE PRESTATIES

Onze verantwoordelijkheid voor onze directe impact Belangrijkste uitdagingen


Verslag duurzame ontwikkeling 2009 /// Meting van onze prestaties


32


Bijlagen

METING VAN ONZE PRESTATIES




Rapporteringsproces

Referentiesysteem voor rapportering Om de praktijken voor de rapportering van de indicatoren op het vlak van duurzame ontwikkeling voor de Groep te formaliseren, werd in 2006 een gemeenschappelijk referentiesysteem voor deze rapportering uitgewerkt. Dit werd vanaf 2007 voor elk van de zes rapporteringthema’s toegepast:

• milieu; • sociaal; • maatschappelijk; • financiering van de collectieve voorzieningen; • retailbank, verzekeringen en fondsenbeheer; • governance.

De scope van de indicatoren die betrekking hebben op de activiteit retailbank, verzekeringen en fondsenbeheer, omvat in 2009:

Rapporteringsscope De rapporteringsscope van de maatschappelijke, metiergebonden en governancethema’s reikt over alle entiteiten en dochterondernemingen waarvan Dexia minstens 51 % en/of de operationele controle in handen heeft.

De scope van de sociale rapportering omvat alle medewerkers die een arbeidsovereenkomst hebben in een entiteit die Dexia voor meer dan 50 % in handen heeft. Hierbij vallen alle externe medewerkers (uitzendkrachten, consultants enz.) buiten het bereik van de sociale rapportering. Vroeger werd voor de sociale rapportering ook rekening gehouden met de entiteiten die nu deel uitmaken van RBC. Vandaar dat RBC is opgenomen onder de indicatoren “Totaal personeelsbestand van de Groep” en “Personeelsbestand VTE” om de continuïteit en vergelijkbaarheid van de meerjarencijfers te waarborgen.

De scope van de milieurapportering omvat in 2009:

De zelfstandige netten van Dexia Insurance Belgium en Dexia Bank België vallen buiten deze scope. Dexia Technology Services en RBC werden in 2008 voor het eerst in de milieurapportering geïntegreerd. Aangezien ze nog maar voor het tweede jaar in de rapportering zijn opgenomen, werden de rapporteringsgegevens niet verwerkt in de geconsolideerde resultaten op het niveau van de Groep.

• DenizBank; • Dexia Asset Management; • Dexia banka Slovensko; • Dexia Bank België; • Dexia Banque Internationale à Luxembourg; • Dexia Crediop; • Dexia Crédit Local; • Dexia Insurance Belgium; • Dexia NV; • Dexia Sofaxis.

Bovendien werd voor de milieurapportering beslist dat, vanaf het jaar 2009, in het verslag Duurzame Ontwikkeling van het jaar N de geconsolideerde gegevens worden gepubliceerd van 1 oktober van het jaar N-1 tot 30 september van het jaar N. De milieu-indicatoren die voor 2009 in dit verslag worden gepubliceerd, stemmen bijgevolg overeen met de periode van 1 oktober 2008 tot 30 september 2009.

• Dexia Bank België; • Dexia Insurance Belgium; • Dexia banka Slovensko; • DenizBank in mindere mate (een kwantitatieve indicator met betrekking tot de landbouwerskaarten, een product dat enkel in Turkije beschikbaar is).

De rapporteringsscope over ons maatschappelijk engagement omvat in 2009 de volgende dochtermaatschappijen: • Dexia Crédit Local; • Dexia Bank België; • Dexia Banque Internationale à Luxembourg; • Dexia NV; • Dexia Asset Management; • Dexia Insurance Belgium; • Dexia Crediop; • Dexia Kommunalbank Deutschland; • Dexia Sofaxis; • Dexia banka Slovensko. De dochtermaatschappijen die pas tijdens het boekjaar in de Groep werden geïntegreerd, worden ten vroegste het volgende boekjaar en na validatie door het executief comité van de Groep in de rapportering inzake duurzame ontwikkeling opgenomen. De entiteiten worden volledig geconsolideerd.

Keuze en relevantie van de indicatoren De indicatoren die in dit verslag worden gepubliceerd, zijn bedoeld om verslag uit te brengen over de jaarprestaties van de Groep op het vlak van duurzame ontwikkeling. Ze werden gekozen om de verbintenissen en het beleid van de Groep te volgen en houden rekening met de reglementaire vereisten (NRE-wet), de richtlijnen van het Global Reporting Initiative 3 en het addendum ervan voor de financiële

sector. Op pagina 6 (sleutelindicatoren) en 36 tot 39 van dit verslag staan de belangrijkste prestatieindicatoren van de Groep met betrekking tot het beleid op het vlak van duurzame ontwikkeling. Alle gepubliceerde indicatoren zijn in tabellen weergegeven op pagina 45 tot 48 van dit verslag en staan in Excel-formaat op de website www.dexia.com. 33


Bijlagen





Rapporteringsproces

Consolidatie en controle van de gegevens Voor elk rapporteringsthema is er een rapporteringsverantwoordelijke die zorgt voor de consolidatie en controle van de gegevens die bij de entiteiten en dochterondernemingen worden ingezameld. Er zijn interne controles op het niveau van de rapporteringsverantwoordelijke en vervolgens op het niveau van de directie voor duurzame ontwikkeling, op basis van de historische en geografische variaties van de indicatoren tussen het jaar N-1 en het jaar N. Sinds 2005 wordt het rapporteringsprotocol ook door een externe, onafhankelijke en erkende instantie gecontroleerd. In 2009 heeft Dexia zijn bedrijfsrevisor Deloitte gevraagd het rapporteringsproces voor een selectie van prestatie-indicatoren uit het duurzame ontwikkelingsrapport volgens overeengekomen

procedures te verifiëren. Dexia benadrukte vooral de controle van de prestatie-indicatoren die betrekking hebben op de metiers. De werkzaamheden voor dit boekjaar hadden niet tot doel te komen tot een gematigde of redelijke waarborg voor de indicatoren zelf. Overigens heeft de bedrijfsrevisor van Dexia vanaf 2008 ook een controle uitgevoerd op de fondsen en mandaten die de standaard SRI-analyse van Dexia Asset Management gebruiken. Deze controlewerkzaamheden hadden tot doel te verifiëren of de bewegingen en posities van deze fondsen en mandaten op hun vervaldatum in overeenstemming zijn met de selectiecriteria die door de onderneming werden vooropgesteld toen ze in de standaard SRI-omgeving van Dexia Asset Management werden opgenomen.

Methodologische beperkingen en bijzonderheden De indicatoren kunnen een marge van onzekerheid vertonen vanwege de volgende methodologische beperkingen: • recente integratie van bepaalde dochterondernemingen in de scope van de duurzameontwikkelingsrapportering; • verschillen in de definities door een gebrek aan wettelijke harmonisatie op internationaal niveau;

• methodologische wijzigingen die de vergelijkbaarheid van de gegevens kunnen beïnvloeden; • kwaliteit van bepaalde gegevens die vatbaar kunnen zijn voor interpretaties. In verband met de prestatie-indicatoren die op pagina 45 tot 48 van het huidige verslag staan vermeld, moeten de volgende methodologische elementen worden verduidelijkt.

RETAILBANK, VERZEKERINGEN EN FONDSENBEHEER • De indicator “Nettogroei (buiten markteffect) van de uitstaande DVI-fondsen en -mandaten in discretionair beheer” stemt overeen met de nettogroei, buiten markteffect, van het uitstaande bedrag op het einde van het boekjaar N in vergelijking met het uitstaande bedrag op het einde van het boekjaar N-1. Het is dus niet gelijk aan het verschil tussen deze twee uitstaande bedragen. • De indicator “Marktaandeel van Dexia AM op de Europese DVI-markt” wordt bepaald aan de hand van een studie die door het DVI-team van Dexia AM wordt uitgevoerd en die rekening houdt met de gegevens van MIS en FERI FMI. De gegevens van 2008 werden met terugwerkende kracht gecorrigeerd nadat Lipper FERI een wijziging had aangebracht op de lijst van als DVI-geklasseerde fondsen. • De indicator “Percentage intern opgeloste klachtendossiers” heeft betrekking op de klachten die tijdens het jaar door de dienst klachtenbeheer (niveau 2) en door de interne bemiddelaar (niveau 3) van Dexia Bank België werden behandeld en afgesloten, zonder dat er een beroep werd gedaan op de sectorbemiddelaar (niveau

FINANCIERING EN COLLECTIEVE VOORZIENINGEN • De indicator “Totaalbedrag van de energieportefeuille” omvat de energieproductieprojecten, al dan niet van hernieuwbare energie, en de projecten uit de olie- en gassector. Dexia Bank België en DenizBank vallen niet onder de scope van deze indicator. • De indicator “Eindaandeel van Dexia in projecten voor productie van hernieuwbare energie gefinancierd in het boekjaar” stemt overeen met het eindaandeel dat Dexia levert in de financiering van de oorspronkelijke schuld van het project. De rest van de schuld wordt door andere banken gedragen. Vanaf 2009 omvat de scope van de indicator ook Dexia Bank België en DenizBank. • De indicator “Wereldwijd aandeel van Dexia in de financiering van hernieuwbare energie” wordt afgeleid van de jaarlijkse League Tables van het Infrastructure Journal, die zich baseren

4). Deze indicator vervangt de indicator van de gemiddelde behandelingsduur van een klachtendossier, die we publiceerden sinds 2006, omdat die ons niet meer relevant leek aangezien steeds meer dossiers niveau 3 (interne bemiddelaar) of 4 (sectorbemiddelaar) op verzoek van de klant worden heropend. • De indicator “Percentage geslaagde bemiddelingen” stemt overeen met geslaagde bemiddelingen op niveau 3 (interne bemiddelaar), vooraleer men naar niveau 4 (sectorbemiddelaar) overgaat. • De indicator “Aantal verzekeringscontracten met variabele kilometerpremie” verwijst naar de contracten die ondertekend of bijna ondertekend zijn op 1 januari van dit jaar. • De indicator “Aantal rekeningen waarvoor de optie “DDN only” werd gekozen” houdt vanaf 2008 geen rekening met de gegevens “internetspaarrekening”, een product dat op 30 juni 2008 werd gelanceerd en automatisch als een “DDN only”-contract wordt geteld. • De indicator “Percentage klanten met een effectendossier en ten minste één bevek-aandeel dat ten minste één DVI bevek-aandeel bezit” heeft enkel betrekking op de effectendossiers. De aandelen aan toonder, die bijna niet meer bestaan, zijn hier niet in opgenomen.

op de in het boekjaar ondertekende en gefinancierde projecten. • De indicator “Aandeel van de energiebronnen zonder uitstoot tijdens hun werking in de portefeuille van projecten voor energieproductie” wordt geraamd aan de hand van het eindaandeel van Dexia in projecten voor elektriciteitsproductie die tussen 1 januari 2007 en 31 december van het boekjaar werden gefinancierd en van de jaarlijkse elektriciteitsproductie die van deze projecten wordt verwacht. • De indicator “Koolstofintensiteit van de portefeuille van projecten voor energieproductie” wordt geraamd aan de hand van het eindaandeel van Dexia in de projecten voor elektriciteitsproductie die tussen 1 januari 2007 en 31 december van het boekjaar werden gefinancierd en van de koolstofintensiteit van deze projecten. 34



Rapporteringsproces

Bijlagen




MILIEUVERANTWOORDELIJKHEID • De indicator “Aantal contracten ondertekend met naleving van het leverancierscharter” hield geen rekening met de gegevens van Dexia Crédit Local, Dexia Insurance Belgium en Dexia Banque Internationale à Luxembourg voor 2008. In 2009 houdt hij geen rekening met DenizBank, Dexia Insurance Belgium en Dexia Sofaxis. De waarde van de indicator in 2008 werd met terugwerkende kracht gecorrigeerd nadat een rekenfout werd vastgesteld doordat sommige entiteiten de indicator niet juist interpreteerden. • De indicator “Afvalbeheer” omvat noch DenizBank, noch Dexia Insurance Belgium. In 2009 zijn evenmin de gegevens van Dexia Asset Management in deze indicator opgenomen. De indicator verwijst naar de productie van batterijen, van informaticamateriaal en -benodigdheden (inktpatronen, toners …) en van TL-buizen (neon). • De indicator “Aankoop van papier” omvat zowel het aantal ton papier voor intern gebruik als het aantal ton papier dat bestemd is voor onze klanten. • Onder “Groen” papier valt gerecycleerd papier en/of papier afkomstig van duurzaam beheerde bossen, maar vanaf 2009 houdt deze indicator geen rekening meer met papier dat enkel zonder chloor werd gebleekt. • De indicator “Elektriciteitsverbruik” omvat voor een beperkt aantal dochtermaatschappijen (Dexia Crédit Local en Dexia Banque Internationale à Luxembourg bijvoorbeeld) ook het verbruik voor de gemeenschappelijke delen van gebouwen waarvan Dexia huurder is. • De indicator “Verbruik van groene elektriciteit” heeft betrekking op het verbruik van elektriciteit dat aanleiding geeft tot de aankoop van groene

certificaten. Deze elektriciteit wordt mogelijk geproduceerd met her nieuwbare energiebronnen of met kwalitatieve warmtekrachtkoppelingsinstallaties. De indicator houdt geen rekening met het verbruik in de gemeenschappelijke delen van de gebouwen waar Dexia huurder is. In 2008 was hij onderschat, omdat men geen rekening had gehouden met de groene certificaten van Dexia Asset Management en Dexia Insurance Belgium. In 2009 vertoont hij weer een onderschatting, omdat er geen gegevens beschikbaar zijn over het verbruik van groene elektriciteit voor Dexia Insurance Belgium. • De waarde die de indicator “Aardgasverbruik” in 2008 vertoonde, werd met terugwerkende kracht gecorrigeerd nadat werd vastgesteld dat een entiteit van de Groep een fout had gemaakt in de rapportering van 2008. Deze correctie heeft ook een weerslag op de waarde van de CO2-uitstoot van de Groep in 2008. • De indicatoren die betrekking hebben op het energieen vloeistoffenverbruik houden geen rekening met verschillende kantoren van Dexia Banque Internationale à Luxembourg waarover de Groep geen operationele controle heeft. • De indicator “Aantal videoconferenties” werd voor 2009 geëxtrapoleerd aan de hand van de maandelijkse follow-up van het aantal videoconferenties van juni tot oktober 2009. • De waarde van de indicator “Beroepsverplaatsingen met de auto” van 2008 werd met terugwerkende kracht gecorrigeerd nadat een fout werd vastgesteld in de consolidatie van de gegevens voor 2008. Deze correctie heeft een weerslag op de waarde van de CO2uitstoot van de Groep in 2008. • De indicator “CO2-uitstoot door beroepsverplaatsingen” is lichtjes overschat, omdat er

geen gegevens beschikbaar zijn over de brandstof van de voertuigen die in bepaalde entiteiten worden gebruikt (standaard werd dan de waarde met de hoogste omzettingscoëfficiënt genomen, namelijk die van benzine). • De berekening van de CO2-uitstoot gebeurt aan de hand van de omzettingscoëfficiënten van het GHG-protocol. In 2010 zal een update van deze coëfficiënten worden voorgesteld.

SOCIALE VERANTWOORDELIJKHEID • De indicator “Gemiddeld aantal opleidingsdagen per VTE” moet niet worden vermeld in de sociale rapportering van de Groep. De scope van deze perimeter omvat in 2009 dan ook 60 % van de VTE van de Groep, afkomstig uit de belangrijkste entiteiten van de Groep. Deze indicator houdt geen rekening met de zelfstandige netten van de Groep. • “Uitsplitsing van het personeelsbestand per hiërarchisch niveau volgens geslacht”: de

RELATIE MET DE MAATSCHAPPELIJKE OMGEVING • “Verdeling per activiteitensector van de Equator Principles-projecten die in het boekjaar werden gefinancierd”: de categorie “niet-hernieuwbare energie” omvat olie- en gasprojecten en projecten voor elektriciteitsproductie met niethernieuwbare energiebronnen. De categorie “Hernieuwbare energie” omvat de projecten voor elektriciteitsproductie met hernieuwbare energiebronnen. • De indicator “Bedrag van het maatschappelijke engagement” stemt overeen met het bedrag van de budgetten (budgetten van de acties en niet van de werkingskosten) die tot 31 december van het lopende boekjaar werden besteed aan mecenaatspartnerschappen

statuten van de medewerkers werden op het niveau van de Groep bepaald en geharmoniseerd. Er zijn er vier: - bediende; - manager = kader; - senior manager = benoemde kaderleden en leden van het directiecomité van een entiteit; - leden van het directiecomité = leden van de directiecomités van de moederondernemingen Dexia BIL, Dexia Bank België, Dexia Crédit Local, DenizBank en Dexia NV. • “Uitsplitsing van het personeelsbestand mannen/vrouwen volgens opleidingsniveau”: we onderscheiden 3 opleidingsniveaus: hoger onderwijs van het korte type = 1 tot 3 jaar na het middelbaar onderwijs; hoger onderwijs van het lange type = 4 tot 5 jaar na het middelbaar onderwijs; postuniversitair onderwijs = meer dan 5 jaar na het middelbaar onderwijs.

en -acties, waarbij sinds 2008 de sponsoracties worden uitgesloten. • De indicator “Spreiding van de mecenaatsacties volgens thema” verwijst enkel naar de verdeling van mecenaatsacties in verschillende thema’s. De partnerschappen worden niet per thema opgesplitst en vallen dus vanaf 2008, net als de sponsoringacties, niet onder deze indicator. Het bedrag van de “Subsidies van de Dexia Foundation in België aan instellingen voor microkredieten” is exclusief btw. De gegevens van 2008 werden met terugwerkende kracht gecorrigeerd: de waarde gepubliceerd in het Verslag Duurzame Ontwikkeling 2008 was btw inbegrepen.

35




Prestatie-indicatoren De lichte daling van het percentage geslaagde bemiddelingen in 2008 en daarna in 2009 is met name te wijten aan het feit dat een aantal dossiers rechtstreeks van niveau 2 (overdracht naar de dienst klachtenbeheer van Dexia) naar niveau 4 (overdracht naar de sectorbemiddelaar) is gegaan en dus niet via de interne bemiddelaar, waardoor ze niet in de indicator werden opgenomen.

Retailbank, verzekeringen en fondsenbeheer UITSTAANDE DVI-FONDSEN EN -MANDATEN BEHEERD DOOR DEXIA ASSET MANAGEMENT

25 %


(verbintenissen op 31 december van het boekjaar) in miljoenen EUR

18

EINDAANDEEL VAN DEXIA IN PROJECTEN VOOR PRODUCTIE VAN HERNIEUWBARE ENERGIE GEFINANCIERD IN HET BOEKJAAR

16

20 %

14

8 000 1 200

12

6

in miljoenen EUR 1 600

10 000

15 %

20 % 10 %

16,1

14,1

22 %

18

17,6

8


TOTAALBEDRAG VAN DE ENERGIEPORTEFEUILLE

AANDEEL UITSTAAND DVI-BEDRAG OP HET TOTALE UITSTAANDE BEDRAG BEHEERD DOOR DEXIA ASSET MANAGEMENT

in miljarden EUR 20

10

6 000 800

16 % 4 000

13 %

4

7 663

5%

2

1 373

7 178

817

400 2 000

0 2006

2007

2008

2009

5 551 461

0% 2006

2007

2008

2009

0

0 2007

PERCENTAGE GESLAAGDE BEMIDDELINGEN

2008

2007

2009

2008

2009

UITSTAAND BEDRAG VAN HET FONDS DEXIA MICRO CREDIT FUND (DMCF) in miljoenen USD

100 %

WERELDWIJD AANDEEL VAN DEXIA IN DE FINANCIERING VAN HERNIEUWBAREENERGIEPROJECTEN

600

90 % 500

80 % 70 %

50 %

542

300

40 %

20 %

AANDEEL VAN BRONNEN MET NULUITSTOOT TIJDENS HUN WERKING IN DE PORTEFEUILLE VAN PROJECTEN VOOR ELEKTRICITEITSPRODUCTIE

400

60 %

81,9 %

30 %

76,5 %

80,8 %

10 %

100 %

8%

80 %

6%

60 %

429

200

77,5 %

298 100

10 %

140 0

0%

Bijlagen

Financiering en collectieve voorzieningen

2006

2007

2008

2009

2006

2007

2008

2009

8,99 %

40 %

4%

46 %

6,09 % De uitstaande bedragen die in DVI-mandaat voor institutionele klanten werden beheerd, zijn in 2009 gestegen. Die toename werd gecompenseerd door een uitstroom van particuliere klanten uit de DVI-fondsen, uitstroom die echter minder uitgesproken was dan in de traditionele fondsen. In 2009 zijn er heel wat nieuwe spelers verschenen op de markt van DVI-fondsen. Daardoor zag Dexia Asset Management, net als andere grote DVI-spelers, haar marktaandeel lichtjes dalen van 6,3 % in 2008 naar 5,6 % in 2009.

2%

3,59 %

20 %

43 %

46 %

0%

0% 2007

2008

2009

2007

2008

2009

36


Prestatie-indicatoren Identiteit en strategie

Sociale verantwoordelijkheid van de onderneming VERDELING VAN DE MEDEWERKERS PER GESLACHT

VERDELING VAN DE MEDEWERKERS PER STATUUT 100 %

51,0 %

90 %


0,5 % 4,8 %

20,2 %

20,0 % 40,5 %

39,4 %

78,7 % 53,8 %

78,9 % 55,3 %

Vrouwen

vrouwen

70 % 60 %

Financiering en collectieve voorzieningen

50 % 40 %

KOOLSTOFINTENSITEIT VAN DE PORTEFEUILLE IN ELEKTRICITEITPRODUCTIE

0,450

30 %

2008

tCO2/MWh Onze verantwoordelijkheid voor onze directe impact

1,1 %

0,5 % 5,2 %

80 %

51,1 %

20 %

48,9 %

10 %

49,0 %

0%

Mannen

Doelstelling

Dexia-portefeuille

Mannen

2008 Medewerkers die bediende zijn

2009

Vrouwen

mannen

2009

Medewerkers die managers zijn

81,9%

Medewerkers die senior managers zijn

Medewerkers die lid zijn van een directiecomité

0,400

0,364 VERDELING VAN DE MEDEWERKERS VOLGENS TYPE CONTRACT

0,350

0,330

0,351

0,331

GEMIDDELD AANTAL OPLEIDINGSDAGEN PER VTE

0,316 100 %

0,300 METING VAN ONZE PRESTATIES

1,1 %

2,4 %

2,3 %

2,2 %

49,1 %

48,8 %

48,8 %

2,5

90 % 80 %

0,250

70 %

2

60 %

1,5

50 %

0,200

3,3 %

3,3 %

3,0 %

40 %

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

1

30 % 20 %

45,2 %

45,6 %

1,9

2,1 1,8

46,0 %

1,7

0,5

10 %

Bijlagen

0%

De daling van het eindaandeel van Dexia in projecten voor elektriciteitsproductie met hernieuwbare energiebronnen en van haar wereldaandeel in de financiering van hernieuwbare energiebronnen moet gezien worden in de context van de financiële crisis die het jaar 2009 heeft gekenmerkt. De portefeuille van projecten voor elektriciteitsproductie die door Dexia worden gefinancierd in 2009 bevat een zeer groot deel projecten voor elektriciteit met hernieuwbare energie. Dit vertaalt zich in een daling van de koolstofintensiteit en in samenhang daarmee in een stijging van het aandeel energiebronnen met nuluitstoot in de portefeuille van projecten voor elektriciteitsproductie.

2007 Vrouwen CBD

2008 Vrouwen COD

Mannen CBD

2009 Mannen COD

0 2006

2007

2008

2009

Hoewel de budgetten als gevolg van de financiële crisis krimpen, is Dexia blijven investeren in de ontwikkeling van zijn medewerkers, met name door verplichte opleidingstrajecten te voorzien waaronder een nieuw opleidingstraject in projectbeheer, nieuwe opleidingen om veranderingen of stress te beheren of nog de ontwikkeling van de coaching op individueel vlak of in teamverband.

37



Prestatie-indicatoren Relatie met de maatschappelijke omgeving


TOTAAL AANTAL GEFINANCIERDE EQUATOR PRINCIPLES-PROJECTEN IN HET BOEKJAAR

VERDELING VAN DE GEFINANCIERDE EQUATOR PRINCIPLES-PROJECTEN VAN HET JAAR, PER CATEGORIE

90 80


22 %

12

14 %

10

26,6 %

50

6

86

40

91

61

83 %

2008

78 %

B

2009

2009

C

VERDELING VAN DE GEFINANCIERDE EQUATOR PRINCIPLES-PROJECTEN VAN HET JAAR, PER ACTIVITEITENSECTOR

100 %

2

80 %

1 4

90 %

2008

6,1 4,5

2

0 2007

7,7 49,8 %

A

27

2006

9,7

4

2008

10

4,6 4, 6%

8

3%

60

10

3

42

60 %

60,1%

0 2006

2007

2008

Leefomgeving en bijstand aan de gemeenschap Solidariteit en bijstand aan personen Cultuur

2009

2009

De sterke daling van het aantal projecten dat onder het toepassingsveld valt van de Equator Principles, van 2008 naar 2009, moet geïnterpreteerd worden in de context van de financiële crisis die de activiteiten van Dexia voor projectfinanciering in 2009 heeft beïnvloed. De verdeling van deze projecten per categorie blijft vrij gelijk. Gelet op onze belangrijkste activiteitensectoren vallen de meeste acties die we financieren onder categorie B of C. In 2009 hebben we geen enkel project gefinancierd in categorie A, namelijk projecten die een aanzienlijke impact kunnen hebben voor het milieu of de plaatselijke bevolking. De daling van het totaalbedrag voor maatschappelijke engagementen tussen 2008 en 2009, vloeit voort uit de kostenbesparingsmaatregelen die de Groep in 2009 heeft gelanceerd. De lancering van het programma “Cultuur voor iedereen”, dat in 2009 een van de belangrijkste mecenaatsacties van de Groep vertegenwoordigt, verklaart de verandering in de verdeling van het bedrag voor maatschappelijke engagementen naar acties die meer aandacht hebben voor cultuur.

22

70 %

13,3 %

45,7 %

70

20


VERDELING VAN HET BEDRAG VAN HET MAATSCHAPPELIJK ENGAGEMENT PER THEMA

in miljoenen EUR

100

30

9

50 % 40 %

37 45,2% 26

30 % Bijlagen

BEDRAG VAN HET MAATSCHAPPELIJK ENGAGEMENT

14

20 % 10 %

21 12

1

0% 2007 Niethernieuwbare energie


2008

81,9% Infrastructuur

2009 Milieu

Telecom

38





Relatie met de maatschappelijke omgeving Extrafinanciële ratings

Bijlagen



RATINGAGENTSCHAP

9 2006

2007

2008

2009

8

Globale score

63

66

70

72

7

Economie

71

72

78

79

6

Sociaal

51

64

72

77

5

Milieu

63

62

60

61

4

RATINGTHEMA

SAM

Human Resources

66 (+)

63 (+)

Milieu

49 (+)

48 (+)

Marktgedrag

59 (+)

51 (=)

Bedrijfsleiding

44 (=)

39 (=)

1

Maatschappelijk engagement

65 (+)

53 (+)

0

Mensenrechten

55 (+)

57 (+)

Vigeo

Innovest / Riskmetrics

Globale score

Oekom

Globale score

C Prime

C Prime

C+ Prime

C+ Prime

Carbon Disclosure Leadership Index

Globale score

NT

82

71

67

jaar zonder update, NT = niet van toepassing

AANTAL BEURSINDEXEN VOOR DUURZAME ONTWIKKELING WAARIN HET DEXIA-AANDEEL IS OPGENOMEN

AAA

A

3 2

2005

2006

2007

2008

2009

BB ECPI Index Certificate

ECPI Index Certificate

ECPI Index Certificate

Dexia

Dexia

Dexia

is a constituent of

is a constituent of

is a constituent of

ECPI Ethical Index EMU

ECPI Ethical Index Euro

ECPI Ethical Index Global

December 2009

2009 © ECPI - Bloomberg ECPS - Reuters ECAPITAL - www.ecpindices.com Company with quality Management Certified by DNV ISO 9001:2000

December 2009


December 2009


39





Milieuverantwoordelijkheid van de onderneming HOEVEELHEID CO2-UITSTOOT VAN DE GROEP

50 000

160 000


140 000

28 %

120 000

35 000 30 000 25 000

80 000

15 000

47 % 78 %

51 %

72 %

60 000


50 %

19,6 %

0,6 %

40 %

23,4 %

30 %

53 %

5 000

49 %

53,6 %

20 000

23,8 %

22,4 %

2008

2009

0 2006

2007

CO2-uitstoot door energieverbruik

2008

2009

2007 Niet-groene stroom

CO2-uitstoot door beroepsverplaatsingen

VERDELING VAN DE BEROEPSVERPLAATSINGEN PER VERVOERSMIDDEL km

Groene stroom

81,9% Aardgas

90 000

3 500

80 000

26 % 32 %

70 000

11 %

60 000 50 000 40 000

34 %

10 000

9%

10 %

14 %

63 % 58 %

51 %

2 500

1000

49 %

52 %

0

54 %

70 %

46 %

30 %

41 %

0 2006 Voertuig

2007 Trein

2008 Vliegtuig

2009

27 %

0 2006

2007

2008

2009

Vanaf 2007 werden de volgende entiteiten ook opgenomen in de scope van de milieurapportering: Dexia Asset Management, DenizBank en Dexia banka Slovensko. De indicatoren van 2006 houden dus geen rekening met de gegevens van deze entiteiten.

59 %

1 500

500

10 %

In 2009 daalt de totale CO2-uitstoot lichtjes door het lagere energieverbruik van de Groep. Het feit dat de uitstoot door beroepsverplaatsingen van medewerkers in 2009 gestegen is, ligt eraan dat men in bepaalde entiteiten meer gebruikmaakt van de auto, met name doordat de sectoren van de commerciële medewerkers groter zijn geworden.

3 000

2 000

74 %

30 000 20 000

17 %

88 %

De evolutie van de milieu-indicatoren van 2008 tot 2009 moet gezien worden in een context van financiële crisis. Deze crisis werd voor Dexia met name gekenmerkt door het vertrek van een aantal medewerkers in 2009.

ton 4 000

91 %

Stookolie

HOEVEELHEID AANGEKOCHT PAPIER

100 000

80 %

20 %

53,1 % 80,2 %

40 000

10 000

0

Bijlagen

0,2 % 22,6 %

100 000

20 000

80 %

60 % 0,5 %

22 %

90 %

70 %

MWh

40 000

100 %

VERDELING VAN HET ENERGIEVERBRUIK PER ENERGIEBRON

tCO2 45 000

AANDEEL MILIEUVRIENDELIJK PAPIER OP HET TOTALE PAPIERVERBRUIK

2006 Blanco papier

2007

2008

De hoeveelheid aangekocht papier blijft stabiel tussen 2008 en 2009. De sterke daling van de hoeveelheid aangekocht blanco papier is het resultaat van de algemene maatregelen die genomen werden om het verbruik terug te schroeven: optimalisering van het drukpark, standaardinstelling in zwart/wit en recto/verso enz. De evolutie van het aandeel milieuvriendelijk papier is te wijten aan het feit dat de selectiecriteria voor milieuvriendelijk papier strenger werden gemaakt. Hierdoor wordt zonder chloor gebleekt papier niet meer meegeteld.

2009

Bedrukt papier

40

Bijlagen






Verslag van de bedrijfsrevisor over het rapporteringsproces van een aantal gegevens die gepubliceerd zijn in het Verslag Duurzame Ontwikkeling van het boekjaar dat afgesloten werd op 31 december 2009

Als gevolg van het verzoek van de directie voor duurzame ontwikkeling van de groep Dexia en in onze hoedanigheid van bedrijfsrevisor hebben we de werkzaamheden uitgevoerd die hieronder worden beschreven en die betrekking hebben op het rapporteringsproces voor een aantal gegevens die gepubliceerd zijn in het Verslag Duurzame Ontwikkeling 2009. Het rapporteringsproces werd binnen de groep Dexia bepaald en ingevoerd onder verantwoordelijkheid van de directie voor duurzame ontwikkeling. Het rapporteringsproces is gebaseerd op het rapporteringsprotocol van het Verslag Duurzame Ontwikkeling, waarvan met name het rapporteringsprotocol “Directe milieu-impact” is toegevoegd, alsook het rapporteringsprotocol “Retailbank, verzekeringen en fondsenbeheer” en het rapporteringsprotocol “Financiering van de collectieve voorzieningen”.

AARD EN REIKWIJDTE VAN DE WERKZAAMHEDEN We hebben de procedures die samen werden overeengekomen en hieronder worden uitgelegd, toegepast op de geselecteerde informatie van een staal van dochterondernemingen. We hebben kennis genomen van de rapporteringsprocessen en van de organisatie die door de groep Dexia worden voorzien voor de inzameling, validatie en consolidatie van de gegevens. We hebben de rapporteringsprocedures geanalyseerd volgens de principes van pertinentie, volledigheid, betrouwbaarheid, neutraliteit en duidelijkheid van het rapporteringsreferentiesysteem. We hebben gesprekken gevoerd met de contactpersonen en het personeel van Dexia die zorgen voor de inzameling en consolidatie van de informatie die wordt geselecteerd op het niveau van de zetel en van:

Milieu: energieverbruik van de Groep (elektriciteit, huisbrandolie, aardgas), beroepsmatige reizen (aantal afgelegde kilometers met de wagen, de trein en het vliegtuig), CO2-uitstoot gekoppeld aan het energieverbruik en aan de beroepsmatige reizen, aankoop van papier. Energieportefeuille: totaalbedrag van de energieportefeuille, uiteindelijk aandeel van Dexia in projecten voor de productie van hernieuwbare energie in 2009, volgens type energie, koolstofintensiteit van de portefeuille van projecten voor elektriciteitsproductie, aandeel van de bronnen met nuluitstoot in de portefeuille van projecten voor elektriciteitsproductie. Duurzame en verantwoorde beleggingen: uitstaande bedragen en mandaten op het vlak van duurzame en verantwoorde beleggingen.

• Dexia Crédit Local inzake milieu-indicatoren en informatie over de energieportefeuille; • Dexia Bank België inzake milieuindicatoren; • Dexia Asset Management inzake de uitstaande, maatschappelijk verantwoorde beleggingsfondsen en –mandaten. • Voorts hebben we gecontroleerd dat de Dexia Crédit Local-procedure voor de aankoop en annulering van uitstootquota voor broeikasgassen voor rekening van klanten die een CO2-lening hebben afgesloten, correct werd toegepast. Deze werken hadden niet tot doel een gematigd of redelijk oordeel te geven over de toepassing van de rapporteringsprocedures of over de indicatoren zelf. Ze omvatten dus niet alle controles die eigen zijn aan een audit of een beperkt onderzoek. Ze stellen ons echter wel in staat bepaalde vaststellingen te verwoorden aangaande het rapporteringsproces in de bezochte dochterondernemingen.

VASTSTELLINGEN Onze werkzaamheden stellen ons in staat onderstaande punten vast te stellen over de toepassing van het rapporteringsproces in de groep Dexia en de bezochte dochterondernemingen. • Wat de geselecteerde informatie betreft, beschikt de groep Dexia over formele rapporteringsprocedures en -instructies en steunt de Groep op een gespecialiseerde interne organisatie om deze jaarlijkse

informatie in de gedekte perimeter in te zamelen en te consolideren. • Dexia Crédit Local beschikt over een geschikte procedure voor de aankoop en annulering van uitstootquota voor broeikasgassen in het kader van de engagementen van de groep Dexia voor de compensatie van CO2-uitstoot van haar klanten. In het kader van de permanente verbetering van de rapportering duurzame ontwikkeling van de groep Dexia, kan de kwaliteit en betrouwbaarheid van de milieugegevens met onderstaande maatregelen versterkt worden: • Op het niveau van de dochterondernemingen de interne controle versterken van de gegevens die door de rapporteurs worden ingezameld en een documentatie voorzien van de uitgevoerde controles. • De samenhang verhogen in de praktijken en methodes waarmee de milieu-indicatoren in de verschillende dochterondernemingen worden berekend. Antwerpen, 5 maart 2010. DELOITTE Bedrijfsrevisoren CV o.v.v.e CVBA Vertegenwoordigd door Bernard De Meulemeester DELOITTE Risks Services CV o.v.v.e CVBA Vertegenwoordigd door Christophe Quievreux

41

BIJLAGEN


Onze verantwoordelijkheid voor onze directe impact Belangrijkste uitdagingen


Verslag duurzame ontwikkeling 2009 /// Bijlagen

Bijlagen 42


BIJLAGEN





Lexicon

Agenda 21: Agenda 21 werd vastgelegd op de Wereldtop van Rio in 1992 en vertegenwoordigt een proces dat lokale overheden volgen om de uitdagingen van de 21e eeuw efficiënt te benaderen: klimaatverandering, verlies van biodiversiteit, aantasting van het milieu en de gezondheid, te weinig representativiteit voor vrouwen, inkomensverschillen tussen landen en onder regio’s ... Agenda 21 berust op een gezamenlijke diagnose en leidt tot de opstelling van een strategisch project dat zich vertaalt in een regelmatig geëvalueerd en versterkt actieplan. IEA: het Internationaal Energie Agentschap is een instelling die haar 28 lidstaten adviezen geeft over energiebeleid. Ze publiceert elk jaar een verslag onder de titel World Energy Outlook, waarin het zijn vooruitzichten voor de energiesector bekendmaakt. vzw: een vereniging zonder winstoogmerk (vzw) is een juridische vennootschapsvorm voor nonprofitorganisaties en bestaat met name in België, in Luxemburg en in de Democratische Republiek Congo. Carbon Disclosure Project: is een enquête die voor rekening van institutionele beleggers wordt gevoerd bij de bedrijven die tot de FT500 behoren. Het doel is informatie te verzamelen over hun uitstoot van broeikasgassen en hun beleid op dat vlak.

CHSCT: het comité voor hygiëne, veiligheid en werkomstandigheden is een orgaan dat de werknemers vertegenwoordigt in een Franse onderneming en dat tot doel heeft bij te dragen tot de bescherming van de lichamelijke en de mentale gezondheid, maar ook tot de veiligheid van de werknemers en de verbetering van de werkomstandigheden binnen de ondernemingen. Bazelcomité: het Bazelcomité voor het bankentoezicht is een forum waar op regelmatige basis onderwerpen worden behandeld in het kader van het toezicht op het bankwezen. Het comité vindt plaats in de bank voor internationaal betalingsverkeer in Bazel. OCMW: in België, de Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn zijn openbare instellingen die belast zijn met het verstrekken van maatschappelijke bijstand aan bepaalde personen in moeilijkheden. Er bestaat een OCMW in elke Belgische gemeente.

kader van projectfinancieringen problemen tegenover de maatschappij en het milieu op een gezonde manier te beheren. VTE: voltijdse equivalenten. FSC: de Forest Stewardship Council is een systeem van internationaal erkende certificaten die waarborgen bieden op het vlak van verantwoord bosbeheer. FATF: de Financial Action Task Force werd in 1989 opgericht en is een intergouvernementele organisatie die nationaal en internationaal beleid wil aanmoedigen in de strijd tegen de witwaspraktijken en de financiering van terrorisme. Het FATF heeft hiervoor al 40 aanbevelingen gepubliceerd.

CPBW: de Belgische Comités voor Preventie en Bescherming op het Werk hebben voornamelijk als opdracht middelen te zoeken en voor te stellen die actief bijdragen tot de uitvoeren van acties om het werk in optimale omstandigheden te laten verlopen op het vlak van veiligheid, hygiëne en gezondheid.

GHG-Protocol: het Greenhouse Gas Protocol werd gelanceerd in 1998 door de World Business Council for Sustainable Development en het World Resources Institute. Het is een partnerschap tussen ondernemingen, ngo’s en regeringen om nieuwe instrumenten in het leven te roepen om klimaatverandering te meten en te bestrijden. Het GHG-protocol is het instrument dat het meest wordt gebruikt op internationale schaal om broeikasgasuitstoten te identificeren en te meten.

Equator Principles: de Equator Principles zijn een geheel van bepalingen die door een internationale groep van banken werd uitgewerkt om in het

Global Compact: het Global Compact verenigt ondernemingen die zich ertoe verbinden de doelstelling van “Duurzame ontwikkeling” na te

leven aan de hand van 10 principes op het vlak van mensenrechten, arbeidsnormen, milieu en strijd tegen corruptie onder de directe autoriteit van de Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties. GRI: het Global Reporting Initiative is een organisatie die tot doel heeft richtlijnen uit te werken op het vlak van duurzameontwikkelingsrapportering, waardoor verschillende organisaties een gemeenschappelijke standaard hebben om verslag uit te brengen over hun prestaties op het gebied van milieu en maatschappij. Handicap (wet van 11 februari 2005): de wet van 11 februari 2005 is een van de belangrijkste wetten van Frankrijk over de rechten van personen met een handicap. Ze stelt met name toegankelijkheidscriteria voorop en termijnen om de infrastructuur aan te passen. Zo krijgen bestaande instellingen die publiek toegankelijk zijn of openbare vervoersmaatschappijen tien jaar om zich aan te passen aan de wet. HLM: “Habitation à loyer modéré” (Frankrijk) betekent woning met verlaagde huurtarieven. DVI: duurzaam en verantwoord investeren. MiFID: de Europese richtlijn voor de markt van financiële instrumenten (MiFID) is een volledig reglementair kader voor de georganiseerde uitvoering van beleggingstransacties door de Beurzen, door andere onderhandelingssystemen

43


BIJLAGEN





Lexicon

en door beleggingsmaatschappijen. De richtlijn voorziet wat dat betreft in een gemeenschappelijke erkenning voor alle beleggingsmaatschappijen, waardoor ze overal in de Europese Unie kunnen werken met een minimum aan formaliteiten en een versterkte bescherming voor de klanten. Missions locales: in Frankrijk zijn de “Missions locales” plaatsen voor de opvang, oriëntatie en actieve bijstand van laaggediplomeerde jongeren of jongeren die problemen ondervinden in het kader van hun beroepstraject. MobileWork@dexia: MobileWork@dexia is een project dat binnen Dexia Bank België werd gelanceerd en waarbij medewerkers geen vast bureau meer hebben, maar elke dag plaatsnemen aan een bureau binnen een geheel van bureaus dat aan hun afdeling werd toegewezen. NRE (wet): de Franse wet op de nieuwe economische regelingen werd gepubliceerd in 2001 en voorziet in de verplichting voor alle Franse beursgenoteerde bedrijven om in hun jaarverslag te verklaren hoe ze rekening houden met de gevolgen van hun activiteiten op het milieu en de maatschappij. OESO (grijze lijst): de OESO publiceert elk jaar een lijst van niet-meewerkende belastingsparadijzen.

In overleg met de G20-top heeft de OESO op 2 april 2009 een nieuwe lijst van belastingsparadijzen gepubliceerd volgens drie categorieën: lichtgrijs, donkergrijs en zwart naargelang van de mate waarin ze weigeren mee te werken.

actiekader waardoor alle lokale partners en spelers van een bepaald grondgebied kunnen worden aangemoedigd in het beleid voor uitstootvermindering van broeikasgassen.

verdrag, dat een kader biedt voor nationale acties en internationale samenwerking, voor het behoud en het rationele gebruik van watergebieden en hun natuurbronnen.

IAO: de Internationale Arbeidsorganisatie is een driepartijenagentschap van de UNO, ze verzamelt de regeringen, werkgevers en werknemers van haar lidstaten in een gemeenschappelijke actie om fatsoenlijk werk wereldwijd te bevorderen.

PRI: de Principles for Responsible Investments werden in New York gelanceerd op 27 april 2006 en hebben tot doel de thema’s milieu, maatschappij en bedrijfsbestuur te integreren in het beheer van beleggingsportefeuilles. Het initiatief valt onder de bescherming van de Verenigde Naties.

CVBA: een coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid is een Belgische vorm van coöperatieve vennootschap die is samengesteld uit minstens drie vennoten.

Pact van de Burgemeesters: initiatief dat de Europese Commissie voorstelt in haar publicatie Actieplan voor energie-efficiëntie (2006). Het pact van burgemeesters is een permanent netwerk voor uitwisseling en invoering van goede praktijken op het vlak van energie-efficiëntie, tussen Europese pionierssteden in dit vakgebied.

PSE: het “Plan de sauvegarde de l’emploi” (plan voor banenbehoud) is een wettelijk systeem in Frankrijk dat de gevolgen van verloren banen tracht te beperken door ontslagen te vermijden of te beperken en door te zorgen dat ontslagen werknemers zich gemakkelijker opnieuw kunnen inpassen op de arbeidsmarkt.

PEFC: het Programme for the Endorsement of Forest Certification is een certificaat op het vlak van bosbouw, bosbeheer en -exploitatie dat het goede beheer van elk gecertificeerd bos waarborgt en waarbij er in elke verwerkingsfase een identificatie van het geoogste hout gebeurt.

CO2-uitstootquota: CO2-uitstootrechten die in het kader van een Europees systeem voor de uitwisseling van uitstootquota voor broeikasgassen worden toegekend. Een quotum is gelijk aan de uitstoot van een teqCO2.

Territoriaal plan voor energie en klimaat: een territoriaal plan voor energie en klimaat is een

Ramsar: conventie over de internationaal belangrijke watergebieden die de Conventie van Ramsar wordt genoemd. Het is een intergouvernementeel

IUCN: De internationale unie voor natuurbescherming is het wijdste en oudste natuurnetwerk voor het behoud van biodiversiteit. Om de inspanningen van verschillende landen voor natuurbehoud wereldwijd te harmoniseren, heeft de IUCN een 1994 een referentiekader in het leven geroepen dat de verschillende soorten beschermde gebieden klasseert al naargelang de graad van bescherming van hun natuurlijke en culturele erfgoed UNEP FI: de Verklaring van financiële instellingen over het milieu en duurzame ontwikkeling van het Milieuprogramma van de Verenigde Naties heeft tot doel het engagement van bancaire en financiële maatschappijen op het vlak van duurzame ontwikkeling te bevorderen, voornamelijk wat het milieuaspect betreft.

44



Overeenstemmingstabel van de referentiekaders

GRI-SECTOR GRI a

Belangrijkste uitdagingen Onze verantwoordelijkheid voor onze directe impact

UNEP-FI PRINCIPE d

1.1 tot 1.2

1, 2.1, 2.3, 3.1, 3.3

Meting van onze prestaties BIJLAGEN

1, 4, 6, 7

EC5 tot EC7

1.3, 1.11

1, 6

EC8 tot EC9

1.11

Jaarverslag 23

Jaarverslag

2.1

8, 9

2.2 tot 2.6

30 tot 31, 40

Energie

EN3 tot EN7

2.1

8, 9

2.2 tot 2.6

27 tot 28, 40

Water

EN8 tot EN10

2.1

8, 9

2.2 tot 2.6

50

Biodiversiteit

EN11 tot EN15

2.1, 2.2

8

2.2 tot 2.6

Uitstoot, afvalwater en afval Producten en diensten

EN16 tot EN25

2.1

7 tot 9

2.2 tot 2.6

7 tot 9

2.7

2.1

8

Algemeen

EN30

2.5

7 tot 9

48

1 tot 6

5 50

MENSENRECHTEN

HR9

Jaarverslag

2.2

1, 6

HR8

EN1 tot EN2

EN29

1.3, 1.7

Rechten van de autochtone bevolking

Grondstoffen

Transport

LA13 tot LA14

37, 48

Veiligheid

27 tot 31

8

1.6

3 tot 8, 23

OVEREENSTEMMENDE PAGINA’S VAN HET VERSLAG

2, 3.1

2.3, 2.4, 2.8

LA10 tot LA12

Diversiteit en gelijke kansen

1 tot 3

7 tot 9

EN28

Opleiding en vorming

1.4

17

Naleving van de teksten

1

HR5

2

EN26 tot EN27

1.5

Vakbondsvrijheid en onderhandelingsrecht Verbod op kinderarbeid Afschaffing dwangarbeid of verplichte tewerkstelling

MILIEU Managementbenadering

LA6 tot LA9

1, 2, 6

ECONOMIE

7

1, 3

1.3, 1.7

33 tot 35, 41

1.3, 1.11

1.4

HR4

3.1 tot 3.13

EC1 tot EC4

LA4 tot LA5

Niet-discriminatie

Parameters van het rapport

Managementbenadering Economische prestatie Aanwezigheid op de markt Indirecte en economische impact

37, 48

1 tot 6

Jaarverslag

1 tot 10

6

1.7, 1.9

2.1 tot 2.10

4.1 tot 4.17

1.1 tot 1.3

HR1 tot HR3

Profiel van de organisatie

Governance, verbintenissen en dialoog

LA1 tot LA3

Managementbenadering Praktijken op het vlak van investeringen en aankopen

STRATEGIE EN PROFIEL Strategie en profiel

OVEREENSTEMMENDE PAGINA’S VAN HET VERSLAG

25 tot 26 Jaarverslag

Relatie tussen de directie en de werknemers Gezondheid en veiligheid op het werk

Ons verslag wordt bovendien nog aan een externe controle onderworpen (zie pagina 40). GLOBAL COMPACT c PRINCIPE

UNEP-FI PRINCIPE d

1, 3, 6

Tewerkstelling

• alle elementen die betrekking hebben op het onderdeel “Strategie en profiel”; • alle elementen van het deel “Managementbenadering”; • 15 prestatie-indicatoren zoals bepaald door de GRI 3, wat 50 % meer is dan het vereiste minimum om een C-rating te krijgen.

ARTIKEL b NRE-WET

GLOBAL COMPACT c PRINCIPE

1

Managementbenadering

In overeenstemming met de richtlijnen van de GRI 3 en van de bijlage voor de financiële sector (2008), hebben we een zelfevaluatie van onze rapportering uitgevoerd op het vlak van deze normen. In dit rapport brengen we verslag uit over:

GRI-INDICATOR

ARTIKEL b NRE-WET

TEWERKSTELLING, SOCIALE RELATIES EN GEPAST WERK

GRI-ZELFEVALUATIE

GRI-SECTOR GRI a

GRI-INDICATOR

30 tot 31, 40, 50

HR6

1, 2, 5

HR7

1, 2, 4 1.5

1, 2 1, 2

MAATSCHAPPIJ Managementbenadering Gemeenschappen

10 SO1, FS13 tot FS14

1.8

Corruptie

SO2 tot SO4

10

Overheidsbeleid

SO5 tot SO6

1 tot 10

Anticoncurrentiegedrag Naleving van de teksten

19

SO7 SO8

PRODUCTVERANTWOORDELIJKHEID Managementbenadering Gezondheid en veiligheid van de consumenten Etikettering van de producten en diensten Marketingcommunicatie Respect voor het privéleven Naleving van de teksten

1, 8 PR1 tot PR2

1

PR3 tot PR5, FS16

8

9 tot 21

PR6 tot PR7 PR8

1

PR9

a Global Reporting Initiative (GRI): richtlijnen en prestatie-indicatoren van de GRI 3 en de bijlage voor de financiële sector 2008. b NRE-wet: artikelen 1 en 2 van de wet 2002-221 van 20 februari 2002 in uitvoering van artikel L225-102-1 van het Handelwetboek. c Global Compact: tien principes van de Global Compact. d UNEP-FI: Principes vooropgesteld in het kader van de Verklaring van de financiële instellingen inzake milieu en duurzame ontwikkeling van het

milieuprogramma van de Verenigde Naties. Informatiebron voor de overeenstemming tussen de GRI en de Global Compact-principes: rapport “UNGC GRI Making the connection”, beschikbaar op www.globalreporting.com.

45




Indicatorentabel

2005

2006

2007

2008

2009

EVOLUTIE 2008-2009

Aantal verzekeringspolissen met variabele km-premie

NT

NB

24 456

32 196

36 165

12,3 %

Aantal rekeningen waarvoor de optie "DNN only" werd gekozen (enkel elektronische rekeninguittreksels)

NT

NT

241 194 346 890 429 075

23,7 %

NT

NT

NT

7,9 %

12,1 %

52,4 %

11,8 %

Aandeel van de Ecokredieten Voertuigen in de totale productie aan autokredieten (buiten hypothecaire kredieten) Aandeel van de Ecokredieten Woning in de totale productie aan woonkredieten (renovatie) (buiten hypothecaire kredieten)

NT

NT

NT

10,5 %

17,1 %

63,5 %

Aandeel van de Ecokredieten in de totale productie aan auto- en woonkredieten (buiten hypothecaire kredieten)

NT

NT

NT

8,4 %

13,3 %

57,7 %

% klanten met een effectendossier en ten minste één BEVEK-aandeel die ten minste één DVI BEVEK-aandeel bezitten

NB

NB

19 %

19 %

24 %

26,3 %

NT

NT

Uitstaand bedrag van het fonds Dexia Micro Credit Fund (DMCF) (miljoenen USD)

NB

140

298

429

542

26,5 %

Aantal landen waarin het DMCF-fonds actief is

23

24

29

30

35

16,7 %

Aantal microkredietinstellingen die door DMCF worden gefinancierd

56

68

90

97

101

4,1 %

BANKPRODUCTEN EN -DIENSTEN

Retailbank, verzekeringen en fondsenbeheer 2005

2006

Perimeter België

2007

2008

2009

EVOLUTIE 2008-2009



DUURZAME EN VERANTWOORDE INVESTERINGEN (DVI) Uitstaand bedrag van de DVI-fondsen en -mandaten die door Dexia AM worden beheerd (miljarden EUR) Nettogroei (buiten marktcontext) van de uitstaande bedragen van DVI-fondsen en -mandaten in discretionair beheer (miljoenen EUR)

12,2

14,1

17,6

16,1

18

NB

1 170

3 289

496

-99

-120,0 %

Marktaandeel van Dexia AM in de Europese DVI-markt

7,3 %

8,0 %

7,5 %

6,3 %

5,6 %

-11,1 %

Aandeel van het uitstaande bedrag DVI ten opzichte van het totaal uitstaande bedrag beheerd door Dexia AM

13 %

13 %

16 %

20 %

22 %

8,9 %

Personeelsleden van het DVI-team

16

20

22

22

22

0,0 % Perimeter Turkije

Aantal DVI-fondsen die in het boekjaar werden gecreëerd

NB

Totaal aantal DVI-fondsen

NB

NB

4

2

2

0,0 % Aantal "landbouwerskaarten"

NB

25

27

24

115 476 232 664 251 160

7,9 %

-11,1 % MICROKREDIET

BIJLAGEN

Uitstaand bedrag van de fondsen die beheerd worden volgens de principes van Portfolio21 (miljarden EUR)

NT

10

11,24

11,2

13,2

17,9 %

KLANTENDIENST EN BEMIDDELING (PERIMETER: BELGIË) Percentage klachtendossiers die intern werden opgelost

NB

Percentage geslaagde bemiddelingen

NB

NT: niet van toepassing

NB 76,5 %

NB 81,9 %

NB 80,8 %

98,4 % 77,5 %

-4,1 %

NB: niet beschikbaar 46


BIJLAGEN





Indicatorentabel

Financiering van collectieve voorzieningen 2005

2006

2007

2008

2009

EVOLUTIE 2008-2009

Totaalbedrag van de energieportefeuille (verbintenissen op 31/12 van het boekjaar, in miljoenen EUR)

NB

NB

5 551

7 663

7 178

-6 %

Marktaandeel van Dexia op wereldvlak in de financiering van hernieuwbare energie

NB

NB

8,99 %

6,09 %

3,59 %

-41 %

Aandeel van Dexia in de projecten voor hernieuwbare energie die in het boekjaar werden gefinancierd (miljoenen EUR)

NB

NB

1 373

817

461

-44 %

Aandeel van Dexia in de projecten voor windenergie die in het boekjaar werden gefinancierd (miljoenen EUR)

NB

NB

910

320

391

22 %

Aandeel van Dexia in de projecten voor zonne-energie die in het boekjaar werden gefinancierd (miljoenen EUR)

NB

NB

268

427

70

-84 %

Aandeel van Dexia in de projecten voor waterenergie die in het boekjaar werden gefinancierd (miljoenen EUR)

NB

NB

180

70

0

-

Aandeel van Dexia in de projecten voor biobrandstoffen die in het boekjaar werden gefinancierd (miljoenen EUR)

NB

NB

15

0

0

-

Aandeel van de nieuwe verbintenissen voor hernieuwbare energie in de financieringen die aan de energiesector werden toegekend tijdens het boekjaar (verbintenissen op 31/12 van het boekjaar)

NB

NB

36 %

31 %

35 %

13 %

Aandeel van de energiebronnen zonder uitstoot tijdens hun werking in de portefeuille van projecten voor energieproductie

NB

NB

46 %

43 %

46 %

7%

Koolstofintensiteit van de portefeuille van projecten voor energieproductie (ton CO2/MWh)

NB

NB

0,330

0,351

0,331

-6 %

ENERGIEPORTEFEUILLE VAN DEXIA

NT: niet van toepassing NB: niet beschikbaar 47



Indicatorentabel Sociale verantwoordelijkheid van de onderneming 2005

2006

2007

2008

2009

Belangrijkste uitdagingen Onze verantwoordelijkheid voor onze directe impact Meting van onze prestaties

2006

2007

2008

2009

EVOLUTIE 2008-2009

Percentage contracten van bepaalde duur voor vrouwen

61,7 %

57,6 %

57,9 %

59,0 %

58,4 %

-1 %

Percentage contracten van onbepaalde duur voor mannen

38,3 %

42,4 %

42,2 %

41,0 %

41,6 %

1%

Spreiding van het personeelsbestand volgens studieniveau EVOLUTIE 2008-2009

PERSONEELSBESTAND Totaal personeelsbestand van de Groep

24 418

33 321

35 202

36 760

35 234

-4 %

Personeelsbestand in VTE (voltijdse equivalenten)

22 913

31 761

33 497

35 104

33 692

-4 %

Spreiding van het personeelsbestand volgens geslacht Percentage vrouwen

46,5 %

48,3 %

48,5 %

48,9 %

49,0 %

0,3 %

Percentage mannen

53,5 %

51,7 %

51,5 %

51,1 %

51,0 %

-0,3 %

Spreiding van het personeelsbestand per hiërarchisch niveau volgens geslacht

Spreiding mannelijke/vrouwelijke medewerkers die basis- of middelbaar onderwijs hebben genoten

43,8 % 56,2 %

42,8 % 57,2 %

42,7 % 57,3 %

41,8 % 58,2 %

42,5 % 57,5 %

1,7 % / -1,2 %

Spreiding mannelijke/vrouwelijke medewerkers die hoger onderwijs van het korte type hebben genoten

54,0 % 46,0 %

54,1 % 45,9 %

52,4 % 47,6 %

52,0 % 48,0 %

52,9 % 47,1 %

1,7 % / -1,9 %

Spreiding mannelijke/vrouwelijke medewerkers die hoger onderwijs van het lange type hebben genoten

60,4 % 39,6 %

60,4 % 39,6 %

56,3 % 43,7 %

54,9 % 45,1 %

53,9 % 46,1 %

-1,8 % / 2,2 %

Spreiding mannelijke/vrouwelijke medewerkers die postuniversitair onderwijs hebben genoten

66,3 % 33,7 %

66,8 % 33,2 %

51,7 % 48,3 %

51,8 % 48,2 %

50,2 % 49,8 %

-3,1 % / 3,3 %

Aantal landen van vestiging

30

33

37

40

37

-8 %

Aantal nieuwe landen van vestiging

5

4

4

4

0

-100 %

Aantal nationaliteiten vertegenwoordigd in de Groep

68

72

78

84

70

-17 %

Aantal werkgevers

111

125

128

134

124

-7 %

Aantal gevallen van mobiliteit tussen de entiteiten

253

245

191

300

316

5%

Percentage werknemers die in de Europese Ondernemingsraad vertegenwoordigd zijn

77 %

59 %

52 %

55 %

51 %

-6 %

81 %

81 %

79 %

77 %

NT

-100 %

39

42

37

36

46

-99 %

LAND VAN VESTIGING – DIVERSITEIT

Percentage vrouwelijke bedienden

78,1 %

81,1 %

80,4 %

78,7 %

78,9 %

0,3 %

Percentage vrouwelijke managers

20,3 %

17,7 %

18,4 %

20,2 %

19,9 %

-1 %

Percentage vrouwelijke senior managers

1,6 %

1,1 %

1,2 %

1,1 %

1,1 %

-3 %

Percentage vrouwelijke leden van een directiecomité

0,03 %

0,03 %

0,04 %

0,04 %

0,03 %

-22 %

Percentage mannelijke bedienden

51,3 %

56,3 %

56,3 %

53,8 %

55,3 %

3%

Percentage mannelijke managers

41,9 %

37,9 %

38,1 %

40,5 %

39,4 %

-3 %

Percentage mannelijke senior managers

6,3 %

5,3 %

5,1 %

5,2 %

4,8 %

-8 %

Gemiddeld percentage werknemers dat deelneemt aan de sociale verkiezingen in entiteiten met een verkozen orgaan

15 %

Aantal ondertekende collectieve arbeidsovereenkomsten

Percentage mannelijke leden van een directiecomité

0,6 %

0,5 %

0,5 %

0,5 %

0,6 %

SOCIALE RELATIES

Spreiding van de ondertekende collectieve overeenkomsten volgens thema

Spreiding van het personeelsbestand volgens leeftijd

Loonsparen

NB

5

7

5

3

-

Aandeel tussen 18 en 29 jaar

17,3 %

23,1 %

24,3 %

24,5 %

23,5 %

-4 %

Vakbondsrechten/verkiezingen

NB

4

4

4

1

-

Aandeel tussen 30 en 49 jaar

66,4 %

63,2 %

62,0 %

61,2 %

62,3 %

2%

Opleiding

NB

0

1

0

3

-

Aandeel ouder dan 50 jaar

16,3 %

13,7 %

13,8 %

14,3 %

14,2 %

-1 %

Arbeidsduur

NB

4

6

5

5

-

Gezondheid en veiligheid

NB

0

0

1

2

-

Herstructureringen

NB

2

1

0

11

-

Spreiding van het personeelsbestand volgens arbeidsduur Percentage deeltijds werkende vrouwen

32,0 %

24,8 %

23,9 %

23,1 %

23,5 %

2%

Interne regelingen

NB

1

1

1

2

-

Percentage deeltijds werkende mannen

6,5 %

5,5 %

5,9 %

6,1 %

6,8 %

12 %

Bezoldigingen en statuut

NB

26

17

15

11

-

Andere

NB

0

0

5

8

-

4,82 %

4,25 %

4,10 %

2,06 %

1,56 %

-24 %

Gemiddeld aantal opleidingsdagen per VTE

2,9

1,9

2,1

1,8

1,7

-3 %

Aantal medewerkers dat een opleiding van Dexia Corporate University (DCU) heeft gekregen

697

1 084

1 457

2 448

2 718

11 %

Spreiding van het personeelsbestand volgens arbeidscontract BIJLAGEN

2005

AANDEELHOUDERSCHAP VOOR WERKNEMERS Spreiding contracten van onbepaalde duur / bepaalde duur

95,2 % 4,8 %

93,8 % 6,2 %

94,4 % 5,6 %

94,4 % 5,6 %

94,8 % 5,2 %

0,4 % / -0,7 %

Percentage contracten van onbepaalde duur voor vrouwen

45,8 %

47,7 %

47,9 %

48,3 %

48,5 %

1%

Percentage contracten van onbepaalde duur voor mannen

54,2 %

52,3 %

52,1 %

51,7 %

51,5 %

-0,5 %

NT: niet van toepassing NB: niet beschikbaar

Deel van het kapitaal van de Groep dat in handen is van de werknemers OPLEIDING

48


BIJLAGEN





Indicatorentabel 2005

2006

2007

2007

2009

EVOLUTIE 2008-2009

509

567

605

651

577,6

-11 %

Nettoresultaat groepsaandeel (miljoenen EUR)

2 038

2 750

2 533

-3 326

1 010

130 %

Nettoresultaat per aandeel (niet verwaterd) (EUR)

1,87

2,49

2,18

-2,54

0,57

122 %

Koers van het aandeel Parijs-Brussel op 31/12 van boekjaar N (EUR)

19,49 - 19,48

20,75 - 20,75

20,75 - 20,75

3,2003,200

4,4604,460

-

Beurskapitalisatie (miljoenen EUR)

21 579

24 136

20 295

5 640

7 861

39 %

Jaarlijkse groei van de nettowinst per aandeel

15 %

33 %

-12,5 %

NS

NT

-

0,71

0,81

0,91

-

NT

-

7

8

14 %

NB

15

-

6,1

4,5

-26 %

GOVERNANCEWIJZEN

Relaties met de maatschappelijke omgeving 2005

2006

2007

2008

Financiële resultaten op 31/12 van het boekjaar Balanstotaal (miljarden EUR)

2009

EVOLUTIE 2008-2009

EQUATOR PRINCIPLES (EP) Totaal bedrag van de verbintenissen van Dexia, op 31/12 van het boekjaar, in de EP-projecten die dat boekjaar werden gefinancierd (miljoenen EUR) Aantal EP-projecten die in het boekjaar werden gefinancierd:

NB

NB

3 471

4 281

813

-81%

Relaties met de aandeelhouders

59

61

86

91

25

-73%

Brutodividend per aandeel (EUR)

Aantal projecten uit categorie A

NB

0

2

3

0

-100%

AANWEZIGHEID IN BEURSINDEXEN VOOR DUURZAME ONTWIKKELING

Aantal projecten uit categorie B

NB

12

14

13

7

-46%

Aantal projecten uit categorie C

NB

4

70

75

18

-76%

Aantal beursindexen voor duurzame ontwikkeling waarin het Dexia-aandeel is opgenomen

Verdeling van de EP-projecten die in het boekjaar werden gefinancierd, per activiteitensector (aantal):

4

6

7

AANWEZIGHEID IN WERKGROEPEN OVER DUURZAME ONTWIKKELING

Niet-hernieuwbare energie

NB

NB

21

12

1

-92%


NB

NB

37

26

15

-42%

Aantal externe werkgroepen over duurzame ontwikkeling waar Dexia in Frankrijk en België aan deelneemt

Infrastructuur

NB

NB

22

42

6

-86%

MAATSCHAPPELIJK

Milieu

NB

NB

4

10

3

-70%

Bedrag van de acties voor maatschappelijk engagement (miljoenen EUR)

Telecom

NB

NB

2

1

0

-100%

Bedrag van de acties voor maatschappelijk engagement (miljoenen EUR)

Verdeling van de EP-projecten die in het boekjaar werden gefinancierd, volgens geografische zone (aantal): NB

NB

17

11

9

-18%

Zuid-Amerika

NB

NB

2

8

0

-100%

Afrika

NB

NB

0

0

0

-

West-Europa

NB

NB

50

58

12

-79%

Centraal-Europa

NB

NB

2

3

1

-67%

Midden-Oosten

NB

NB

9

6

2

-67%

Zuidoost-Azië

NB

NB

5

5

1

-80%

NS: niet significant

7,7

NB

9,7

Leefomgeving en hulp aan de gemeenschap

72,3 %

67,5 %

76,0 %

4,6 %

13,3 %

189 %

Solidariteit en hulp aan personen

27,7 %

32,5 %

24,0 %

49,8 %

60,1 %

21 %

NT

NT

NT

45,7 %

26,6 %

-42 %

NB

NB

Cultuur

NB: niet beschikbaar

7,1

NB

Verdeling van het bedrag van de acties voor maatschappelijk engagement per thema

Noord-Amerika

NT: niet van toepassing

NB

Dexia Foundation in België Subsidies van de Dexia Foundation in België aan instellingen voor microkredieten (EUR)

348 470 441 086 451 514

2%

* De raad van bestuur wil de aandeelhouders laten delen in het positieve resultaat van Dexia in 2009 in de vorm van nieuwe aandelen. Bijgevolg zal hij de buitengewone algemene vergadering van 12 mei 2010 voorstellen een kapitaalsverhoging van ongeveer 350 miljoen EUR door te voeren.

49





Indicatorentabel Aandeel van de groene elektriciteit in het totale elektriciteitsverbruik van de Groep (%)

Milieuverantwoordelijkheid van de onderneming 2005

2006

2007 PRO FORMA 2006

2007

Aardgasverbruik (MWh) Fuel- / stookolieverbruik (liter) Totaal energieverbruik (MWh) 2008

2009

EVOLUTIE 2008-2009

3

52

272

399

234

235

0%

AFVALBEHEER Totale afvalproductie (kg)

17 265

14 918

21 449

21 656

61 214

46 601

-24 %

INKTPATRONEN Aantal verbruikte inktpatronen

NB

NB

17 778

20 011

21 369

19 166

-10 %

BIJLAGEN


PAPIERVERBRUIK Hoeveelheid aangekocht blanco papier (ton)

1 079

958

1 413

1 764

1 309

1 150

-12 %

Hoeveelheid aangekocht bedrukt papier (ton)

1 962

2 273

1 779

1 843

1 566

1 670

7%

Hoeveelheid aangekocht blanco en bedrukt papier (kg/VTE)

259

Aandeel van het "Groene papier" in de totale papieraankoop van de Groep (%)

NB

228

219

160

129

130

1%

Verbruik van groene elektriciteit (MWh)

2007 PRO FORMA 2006

2007

2008

2009

EVOLUTIE 2008-2009

NB

NB

NB

NB

69 %

70 %

2%

28 792

26 828

25 861

26 322

28 996

26 711

-8 %

NB

NB

314

314

684

634

-7 %

113 356 115 900 189

197

117 474

134 145 128 329 114 009

-11 %

202

254

263

244

-7 %

Totaal van de beroepsverplaatsingen

60 207

66 684

59 700

87 613

95 090

91 646

-4 %

Verplaatsingen met de auto

37 943

34 823

34 385

50 629

60 040

65 103

8%

Benzine

NB

NB

379

12 050

19 421

45 805

136 %

Diesel

NB

NB

34 006

38 579

40 529

18 855

-53 %

Hybride

NB

NB

0

0

90

443

392 %

Verplaatsingen met de trein

7 916

9 528

7 714

9 165

10 203

7 519

-26 %

Verplaatsingen met het vliegtuig

14 348

22333

17 601

27 819

24 847

14 969

-40 %

Korte afstanden

NB

NB

888

1361

1211

510

-58 %

Middellange afstanden

NB

NB

3 831

8 686

7 469

5 078

-32 %

Lange afstanden

NB

NB

12 882

17 772

16 167

9 381

-42 %

Aantal videoconferenties

NB

NB

NB

NB

1 302

8 354

542 %

Totale hoeveelheid CO2uitstoot voor de Groep

NB

42 269

32 155

42 945

29 093

27 256

-6 %

Totale hoeveelheid CO2uitstoot ten gevolge van energieverbruik

NB

33 060

24 431

31 012

15 291

13 325

-13 %

Totale hoeveelheid CO2uitstoot ten gevolge van beroepsverplaatsingen

NB

9 209

7 724

11 933

13 802

13 931

1%

CO2-UITSTOOT (TEQ CO2) 27 %

86 %

80 %

91 %

88 %

-3 %

ENERGIE- EN VLOEISTOFFENVERBRUIK Elektriciteitsverbruik (MWh)

2006

BEROEPSVERPLAATSINGEN (DUIZENDEN KM)

LEVERANCIERSCHARTER Aantal contracten ondertekend met naleving van het leverancierscharter

Waterverbruik (leiding- en regenwater) (duizenden m³)

2005

84 564

89 072

91 299

NB

NB

NB

107 509 98 649 NB

68 104

86 664

-12 %

61 065

-10 %

NT: niet van toepassing NB: niet beschikbaar 50

Het Verslag Duurzame Ontwikkeling 2009 is een publicatie die tot stand komt dankzij de directie Duurzame Ontwikkeling van de Groep. Het wordt opgesteld in samenwerking met de communicatiediensten en de verschillende entiteiten van de groep Dexia. Het verslag is verkrijgbaar in het Nederlands, Frans, Engels en Italiaans door het pdf-formaat te downloaden van de website van Dexia:

www.dexia.com Voor meer informatie: [email protected] www.dexia.com Dexia NV Rogierplein 11 B-1210 Brussel In Parijs 1, passerelle des Reflets Tour Dexia – La Défense 2 F-92919 La Défense Cedex In Luxemburg 69, route d’Esch L-2953 Luxemburg Fotorechten Marc Vanderslagmolen, @ Corbis, @ Getty Images Concept en creatie – 136, rue Lamarck – F- 75018 Parijs Realisatie Franse versie: – 136, rue Lamarck – F-75018 Parijs Engelse, Nederlandse en Italiaanse versie: Nord Compo – 7, rue de Fives – BP 123 – F-59653 Villeneuve-d’Ascq

Verslag duurzame ontwikkeling

Recommend Documents