Van risico s naar beheersmaatregelen. Door: Huib Arts, ArboProfit

BI&E ipv RI&E Van risico’s naar beheersmaatregelen Door: Huib Arts, ArboProfit

Waarom een RI&E? OMDAT HET MOET? + ???

Wetgeving g g RI&E 3

W Waar moett een RI&E aan voldoen? ld ? y Hij moet volledig zijn? y Frequentie: q 1 keer per p 4 jaar? j y Verder?

Een nieuw leven voor de RI&E

Artikel 5 Arbowet: Inventarisatie & Evaluatie 4

y 1. 1 Werkgever legt vast welke risico risico'ss de arbeid voor

de werknemers met zich brengt. Bevat ook: { {

beschrijving de risico risico-beperkende beperkende maatregelen en de risico's voor bijzondere categorieën van werknemers.

y 2. 2 Toegang van werknemers tot een deskundige

werknemer of persoon (PM), of de arbodienst. y 3.Een 3 Een plan van aanpak aanpak. y 4. aangepast bij wijziging: { {

werkmethoden k th d off werkomstandigheden k t di h d stand van de wetenschap of professionele dienstverlening.

y 5. Ingeleende I l d kracht k ht krijgt k ij t inzage i in i RI&E RI&E. Een nieuw leven voor de RI&E

Wetgeving g g RI&E 5

y Verplichting V li hti dat d t RI&E ““volledig” ll di ” moett zijn ij iis niet i t

opgenomen in Arbo-wet en arbobesluit. Wel in arbobesluit mbt toetsen door arbodeskundige: y “toetsen of de risico-inventarisatie en -evaluatie, bedoeld in artikel 5 van de wet, volledig en betrouwbaar is”;

Een nieuw leven voor de RI&E

Gebruik RI&E en nut RI&E?

CONCLUSIES ONDERZOEK WEA

Cijfers j RI&E 7

y 50 % van de d bedrijven b d ij h heeft ft een RI&E RI&E: { Hiervan heeft 75 % een Plan van Aanpak { Vooral bedrijven < 10 werknemers minder vaak een RI&E y Cijfers beter dan gemiddeld: { Landbouw,, bisbouw & visserijj { Industrie { Bouwnijverheid y Cijfers slechter dan gemiddeld: { Handel { Horeca H { Financiële instellingen en { Zakelijke dienstverlening Een nieuw leven voor de RI&E

RI&E in relatie tot bedrijven j 8

y Bekendheid wetgeving g g toetsing g RI&E: { { {

65 % heeft RI&E laten toetsen 50 % weet dat toetsen niet hoeft < 25 werknemers Vooral bedrijven < 10 werknemers weet niet: toets hoeft niet

y Bedrijven met een RI&E: { { {

Meer nieuwe M i maatregelen t l mbt bt arbo b en verzuim i Meer overleg met werknemers over arbo en verzuim Werknemers meer tevreden over beleid arbo en verzuim

y Ondersteuning branche en arbodienst: {

57 % bijj brancheorganisatie; g ;7 70 % contract met arbodienst: Ù Ù

{

Zij hebben vaker een RI&E 50 % tevreden over advisering mbt RI&E

Vooral bedrijven < 10 werknemers minder vaak aangesloten bij brancheorganisatie/arbodienst.

Een nieuw leven voor de RI&E

Hoe maak jje een RI&E?: een RIE-instrument 9

y Hulpmiddel H l idd l om RI&E RI&E-rapport te maken k y Algemeen of branche/ sectorspecifiek y Meestal voor “iedereen” (je hebt geen voorkennis

nodig) y Opgesteld door brancheorganisatie (eigenaar) y Gevlagd g (?) door werkgevers g en –nemers y Te vinden op: www.rie.nl (inclusief vlag) Wie heeft met een RI&E-instrument gewerkt? Een nieuw leven voor de RI&E

Een nieuwe generatie RI&E / RI&E instrumenten RI&E-instrumenten

WAAR DRAAIT HET OM?

Bijj elke RI&E draait het om: FOCUS! 11

yW Watt zijn ij de d ECHT belangrijke b l ijk risico’s? i i ’ ? { Prioritaire risico’: Risico s waar je ziek / zwak / misselijk van wordt en belangrijke Risico’s gevaren. Ù Risico’s die direct voor management herkenbaar zijn als belangrijk Ù Risico’s waar het management wat aan wil doen (PvA) Ù

y HOE heb je de risico’s beheerst? { niet nagegaan of prioritair risico van toepassing is (per definitie), maar hoe het risico beheerst wordt en Ù

oplossingen l i opgenomen iin de d arbocatalogus b l gebruiken b ik in i Plan l van Aanpak

Een nieuw leven voor de RI&E

Een nieuwe generatie RI&ERI&E instrumenten

WAT IS EEN RI&E-INSTRUMENT EN EEN NIEUWE OPZET VAN RI&E-INSTRUMENTEN

Karakteristieken nieuw instrument 13

y sociale i l partners t stellen t ll prioritaire i it i risico’s i i ’ vast; t y nadruk in de RI&E op de prioritaire risico’s; y niet nagegaan of prioritair risico van toepassing is

(per definitie), maar hoe het risico beheerst wordt en y oplossingen opgenomen in de arbocatalogus gebruiken in Plan van Aanpak Als RI&E RI&E-instrument instrument (ook) proces gericht: y inzicht processtappen op brancheniveau en y welke lk processtappen t iin een specifiek ifi k b bedrijf d ijf Een nieuw leven voor de RI&E

Transformatie van de RI&E-vragen g 14

Vraag uit V it het h t huidige h idi RI&E-instrument RI&E i t t y Extra inspanning tijdens het duwen en trekken wordt d vermeden. d Voorbeeld voorstel wijziging vraagstelling y Indien duwen / trekken zo zwaar is dat dit niet met één hand kan worden uitgevoerd, dan worden bij het duwen / trekken altijd j hulpmiddelen p g gebruikt.

Een nieuw leven voor de RI&E

In Plan van Aanpak p 15

IIn de d arbocatalogus b t l zijn ij d de volgende l d adviezen d i opgenomen met betrekking tot duwen en trekken: y elektrische l k i h palletwagen ll y heftruck y vloer onder afschot, om de initiële kracht die overwonnen moet worden te reduceren; y taakroulatie Het bedrijf vergelijkt eigen beheersmaatregelen met oplossingen uit arbocatalogus => Plan van Aanpak Een nieuw leven voor de RI&E

Pilot met nieuw RI&E-instrument 16

Deelnemende bedrijven: y Drie bedrijven < 25 werknemers y Drie bedrijven 25-100 25 100 werknemers y Twee bedrijven > 100 werknemers 3 composiet-, 3 schuim-, 2 rubberbedrijven. Bedrijven hebben: y Nieuw RI&E RI&E-rapport rapport gemaakt y Nieuwe RI&E-rapport laten toetsen y Bevindingen met nieuw instrument geëvalueerd Een nieuw leven voor de RI&E

Resultaten: g gebruikers ((1)) 17

Algemene iindruk: Al d k y < 25 wkns: positief tot heel positief y 25 – 100 wkns: positief y > 100 wkns: 1 p positief;; 1 te algemeen: g liever p proces Systematiek: prioritaire risico risico’ss en ‘hoe-vragen’: hoe-vragen : y Deze aanpak spreekt aan A Automatisering: i i y Plan van aanpak: 1 A4. Verder vragen / opmerkingen Een nieuw leven voor de RI&E

Resultaten: g gebruikers ((2)) 18

Koppeling K li naar arbocatalogus: b t l y Nuttig. Suggestie: Goede Praktijken standaard in PvA Tijdsbesteding: j g y < 25 wkns: veel minder dan in vorige RI&Einstrument y > 25 wkns: beperkte voordelen tov oud RI&E beperken tot prioritaire risico’s (< 25 wkns) y < 25 wkns: voldoet zeer nadrukkelijk in behoefte Een nieuw leven voor de RI&E

Conclusies < 25 5 wkns 19

< 25 wkns: y Werken met prioritaire risico’s: heel herkenbaar y RI&E b beperken k ttott prioritaire i it i risico’s: i i ’ zeer positief iti f y Werken met ‘hoe-vragen’: weet waar ik op moet letten y Oplossingen uit arbocatalogus: erg handig y Tijd j benodigd: g heel veel minder y RI&E-toets: geen prioritaire risico’s gemist Nieuwe RI&E tbv MKB bedrijven: ⇒voorgestelde ld aanpak kd duidelijke id lijk stap vooruit i Een nieuw leven voor de RI&E

Conclusies > 25 5 wkns 20

> 25 wkns: k y Werken met prioritaire risico’s: herkenbaar y Werken met ‘hoe-vragen’: werkt activerend y Oplossingen p g uit arbocatalogus: g nuttig g y Sommige grote bedrijven: missen procesaanpak y Tijd benodigd: vergelijkbaar of minder y RI&E-toets: geen prioritaire risico’s gemist Nieuwe RI&E: voor > 25 wkns bedrijven: ⇒ gebruikers positief; inhoudelijk beter; NB ‘proces’ Een nieuw leven voor de RI&E

Nieuw leven voor de eigen RI&E

EEN STAPPENPLAN

1. Voldoet mijn j RI&E? 22

yW Wanneer heb h b jje een goede d RI&E? { Tevreden medewerkers { Tevreden T d OR { Tevreden directie { Laag verzuim verzuim, geen WAO instroom { Plan van Aanpak is uitgevoerd { Er worden geen PBM’s PBM s gebruikt (en zijn ook niet nodig!) Ù

PBM: Persoonlijke BeschermingsMiddelen

=> Als alles akkoord is ben je klaar! Een nieuw leven voor de RI&E

2. Heb ik een g goed RI&E rapport? pp 23

y Gaat G th hett rapportt over risico’s i i ’ off b beheersmaatregelen? h t l ? y Is het rapport ‘volledig’ of richt het zich vooral op de

echte h risico’s i i ’ (focus)? (f )? y Hoe concreet zijn de aanbevelingen? {

Risico: Het geluid is te hard; Aanbeveling: Reduceer het geluid.

y Zorgt het uitvoeren van een aanbeveling er voor dat er

minder mensen ziek, zwak misselijk worden? {

NB Waarvoor dat niet geldt: kan er uit!

y Is de directie en OR blij met het rapport?

Een nieuw leven voor de RI&E

3. Hoe verbeter ik mijn 3 j RI&E? Focus 24

y St Stell vastt watt de d echte ht risico’s i i ’ zijn ij d dmv: { De branchebrochures van de Arbeidsinspectie { De D arbocatalogus b t l (AC) van d de b branche h ((via i www.arbo.nl) b l) { Het bestaande RI&E-rapport { Eigen verzuim verzuim, WIA WIA-instroom instroom en ongevallencijfers { Prioriteiten werkgever en werknemers

=> Er zijn ‘nooit’ nooit meer dan circa 6 prioritaire risico risico’ss y Beperk het RI&E-rapport tot deze risico’s y De overige punten horen h op lijst l ‘‘veiligheidsrondes’. l h d d ’

Een nieuw leven voor de RI&E

4. Hoe verbeter ik mijn 4 j RI&E? HOE-vragen g 25

y Stel St l voor d de prioritaire i it i risico’s i i ’ ((per afdeling) fd li ) vastt

HOE het risico NU beheerst wordt: { { {

Bronmaatregelen B t l off Technische / organisatorische maatregelen en/of PBM’ss PBM

y Ga na of ze ook (altijd) gebruikt worden (‘gedrag’) y Ga G na welke lk oplossingen l i er iin d de arbocatalogus b l staan y Ga na welke beheersmaatregelen uit de AC je al

gebruikt;

Een nieuw leven voor de RI&E

Voorbeelden 26

y Bronmaatregel:vervang B t l een gevaarlijke lijk stof t f door d een

andere die niet/ minder gevaarlijk is; y Beperk kd de tijd ijd dat d iiemand d bl blootgesteld ld wordt: d taakroulatie, verbreding van het takenpakket y Gebruik hulpmiddelen: hoogte verstelbare tafel, tilhulpmiddel etc. y Bij gebruik van PBMs: zijn ze geschikt?

Een nieuw leven voor de RI&E

5 Hoe verbeter ik mijn j RI&E? Plan v Aanpak p 27

y Hoe H concreett iis mijn ij Pl Plan van A Aanpak k mbt bt d de y y y y y y

prioritaire risico’s? Verwijder ijd ‘niet ‘ i concrete’’ oplossingen l i Ga na welke maatregelen uit de AC helpen om het risico te beheersen. Neem die op in Plan van Aanpak Neem op wie verantwoordelijk is Neem op wat het budget is Neem op wanneer het klaar moet zijn. zijn Past het PvA nu op 1 A4?

Een nieuw leven voor de RI&E

Test 28

yB Bespreek k het h t RI&E RI&E-rapportt en P PvA A mett d de di directie; ti { Is de directie er ‘blij’ met de RI&E? Is het herkenbaar als belangrijk? { Wil de directie de prioritaire risico’s aanpakken? Heeft ze er geld voor? g { Wil de directie het PvA bespreken met OR en werknemers? y Bespreek p het RI&E-rapport pp en PvA met de OR;; { Zijn ze ‘blij’ met de RI&E? { Zijn j ze ‘blij’ j met het PvA? Of missen ze nog g iets?

=> De RI&E is nu een herkenbaar en levend rapport! Een nieuw leven voor de RI&E

Vragen? g 29

y Spreekt S kt de d aanpak k aan?? Word W d jje er ‘blij’ van?? y Heb je er wat aan? y Wat mis je?

Veel succes! Huib Arts, ArboProfit Voorwillenseweg 18 2806 ZG Gouda Tel 0619194818 Een nieuw leven voor de RI&E