11/14/2014
Gegaste containers: van incidenten naar systematische beheersing van risico’s
Donderdag 13 november 2014 Aristo Utrecht
Bas de Barbanson Bedrijfsarts/arbeidstoxicoloog toxguide
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
1 Even voorstellen
• • • • • •
Bedrijfsarts/arbeidstoxicoloog Oprichting toxguide 2011 Voormalig bedrijfsarts ArboNed 1995-2011 Docent arbeidstoxicologie NSPOH/PAOG Heyendael bedrijfsartsopleiding Adviseur ILD Care Bestuurslid CGC
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
1
11/14/2014
2 Gegaste containers in het nieuws: Incidenten
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
2 Gegaste containers in het nieuws: Incidenten
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
2
11/14/2014
3 Hoe komen de stoffen in de containers?
• • • •
Actieve inbreng biocides Uitdampen van oplosmiddelen/lakken/verven stoffen na de fabricage Beschadiging van verpakking Chemische reacties in de lading
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
3.1 Omvang van de problematiek van de gegaste containers : metingen en rapporten Nederland: AI Rapport A 870 (2008)
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
3
11/14/2014
3.2 Omvang van de problematiek van de gegaste containers : metingen en rapporten Duitsland: Xavier Baur 2013
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
3.2 Omvang van de problematiek van de gegaste containers : metingen en rapporten Duitsland: Xavier Baur 2013
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
4
11/14/2014
3.2 Omvang van de problematiek van de gegaste containers : metingen en rapporten Duitsland: Xavier Baur 2013
Conclusie:
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
3.3 Omvang van de problematiek van de gegaste containers : metingen en rapporten Zweden: Karolinska Institutet 2013
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
5
11/14/2014
3.3 Omvang van de problematiek van de gegaste containers : metingen en rapporten Zweden: Karolinska Institutet 2013
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
3.3 Omvang van de problematiek van de gegaste containers : metingen en rapporten Zweden: Karolinska Institutet 2013
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
6
11/14/2014
3.3 Omvang van de problematiek van de gegaste containers : metingen en rapporten Zweden: Karolinska Institutet 2013
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
3.3 Omvang van de problematiek van de gegaste containers : metingen en rapporten Zweden: Karolinska Institutet 2013
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
7
11/14/2014
3.3 Omvang van de problematiek van de gegaste containers : metingen en rapporten Zweden: Karolinska Institutet 2013
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
3.3 Omvang van de problematiek van de gegaste containers : metingen en rapporten Zweden: Karolinska Institutet 2013
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
8
11/14/2014
3.3 Omvang van de problematiek van de gegaste containers : metingen en rapporten Zweden: Karolinska Institutet 2013
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
3.3 Omvang van de problematiek van de gegaste containers : metingen en rapporten Zweden: Karolinska Institutet 2013
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
9
11/14/2014
4.1
Wat komen we tegen?
Biociden/fumiganten • Ammoniakgas (NH3) • Chloorpicrine (Cl3CNO2) • 1,2-dichloorethaan (C2H4Cl2) • Formaldehyde • Fosforwaterstof (PH3) • Kooldioxide (CO2) • Methylbromide (CH3Br) • Sulfurylfluoride (SO2F2)
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
4.2
Wat komen we tegen?
Producten zijn bij verscheping nog niet droog of uitgehard • Schoenen – lijm – tolueen, benzeen, formaldehyde • Laminaat/spaanplaat – lijm – formaldehyde • Verf – tolueen, benzeen Vloeistoffen gebruikt als oplos- of schoonmaakmiddel • Banden – ammoniak, tolueen • Textiel – benzeen, tolueen, xyleen Overig • Zaden – verbruik zuurstof • Fruit – Etheen (C2H4) • Koffiebonen – koolmonoxide (CO)
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
10
11/14/2014
4.3
Werking op celnivo van fumiganten
Alkylerende agents Covalente binding Adductvorming Protein cross linking Radicaalvorming
Methylbromide Reactieve zwavelverbindingen CS2 Koolstofdisulfide Fosfine, methylbromide, koolstofdisulfide, tetrachloorkoolstof
Celgiften: blokkade celademhaling (ademhalingsenzymen) Blauwzuurgas Celgiften: blokkade glucose stofwisseling Sulfurylfluoride (relatief traag effect, energieproductie ligt lam) Celgiften: blokkades enzymen Koolstofdisulfide Elektrolytstoornissen door bijv. fluoriden Sulfurylfluoride
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
5.1
Voorbeeld : Ammoniak
Definitie CAS: 7664-41-7 Toxiciteit (W)GR: 14 mg/m3 AGW: 100 mg/m3 LBW: 1000 mg/m3 IDLH: 300 ppm
Werking Bijtend op de slijmvliezen
Targetorganen Acuut Ogen: Longen :
Huid:
Chronisch:
hoornvliesbeschadiging, blindheid longoedeem, stembandoedeem, astma (bronchiolitis obliterans), bronchiëctasie, emfyseem) roodheid, pijn, blaren, diepe penetrerende verbranding interstitiële longfibrose (case)
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
11
11/14/2014
5.2
Voorbeeld : Benzeen
Definitie CAS: 71-43-2
Werking Metabolieten: o.a. fenol en benzoquinon (=myelotoxisch)
Toxiciteit (W)GR: 3,25 mg/m3 (H) AGW : 500 mg/m3 LBW: 5000 mg/m3
Targetorganen Acuut CZS: depressie Longen : inhalatie pneumonie Huid: eczeem Bloed: bloedarmoede,aplasiemedullair: thrombopenie,leucopenie (vanaf 10 ppm)
Urine onderzoek S-PMA t,t-muconzuur
Reprotoxisch:
ja
Chronisch:
leukemie(IARC I) CTE
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
5.3
Voorbeeld : Blauwzuurgas
Definitie CAS : 74-90-8 Gebruik Gebruikt als gifgas in WOI Toxiciteit Zeer giftig gas, geurloos of licht knoflook (inademing 100-300ppm 1 uur dodelijk (W)GR (als CN): 1 mg/m3 (H) AGW: 10 mg/m3 LBW: 50 mg/m3 Bloed Cyanide in bloed T ½ 60 minuten Lactaatacidose heeft prognostisch waarde en is direct gevolg van de blokkade van de celademhaling
Werking Celgif: blokkeert de celademhaling(cytochroomoxidase) Slijmvliezen: irriterend Bloed: Lactaat acidose Vitamine B12 deficiëntie Folaat deficiëntie Targetorganen CZS: convulsief Longen : Hart: Chronisch: Schildklier: Anemie: Ogen: neuritis optique
hoofdpijn, duizelig, coma, delirium ademstilstand hartstilstand
afwijkingen pernicieuse anemie amblyopie tabaque, retrobulbaire, atrofie de Leber
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
12
11/14/2014
5.4
Voorbeeld : Chloorpicrine
Definitie CAS : 76-06-2 Gebruik Gebruikt als gifgas in WOI Rat exterminator Fumigant for cereals Soil insecticide Kleurloos,olieachtige vloeistof “warning agent bij fumigant” (werkt vaak niet in praktijk) Toxiciteit Zeer giftig gas vergelijkbaar met chloorgas (I)GR: 0,68 mg/m3 AGW: 2 mg/m3 LBW: 10 mg/m3
Werking Intens irriterend:oog,longen,huidverbranding Ulceration of olfactory epithelium Necrosis of lung tissue Rhabdomyolysis (creatininefosfokinase)
Targetorganen Ogen: Longen : Hart: Huid Lever: Nier: Maag/darmen:
irritatie,blindheid longoedeem cardiac necrose chemische verbranding necrose schade nausea, vomitus, diarree
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
5.4
Voorbeeld : Chloorpicrine
A case of homicidal intoxication by chloropicrin. Gonmori K, Muto H, Yamamoto T, Takahashi K.
An 18-year-old girl and her boyfriend were sprayed with toxic chemicals from the left front door of their parked car. The girl died of intoxication about 4 h later. The main findings of postmortem examination were spotty discolorations on her skin and severe pulmonary edema. The unknown chemical was identified as chloropicrin by gas-liquid chromatography and gas chromatography-mass spectrometry of her lung and on samples from the car's console box, cassette tape case, and floor mat, all of which were wet with chemicals. The content of chloropicrin in her lung was calculated at 1.6 ng/g of wet weight
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
13
11/14/2014
5.5
Voorbeeld :1,2-Dichloorethaan
Definitie CAS: 107-06-2 Gebruik Solvent Paint remover Gasoline additive Fumigant Toxiciteit (W)GR: 7 mg/m3 AGW: 500 mg/m3 LBW: 2000 mg/m3
Werking Zeer irriterend voor de slijmvliezen++ Adductvorming Schade aan de mitochondrieën=celgif! Targetorganen Acuut CZS: neurotoxisch: convulsies (diffuse veranderingen cerebellum, myeline degeneratie, bloedingen) Ogen: corneal vertroebeling Hart: hartstilstand (degeneratieve veranderingen) Longen : ademstilstand, irriterend Huid: verbranding, irritatie+++ Lever: hepatotoxisch Nier: nefrotoxisch Bijnieren: necrose Maag/darmen: braken, diarree, bloedingen, buikpijn Chronisch
carcinogeen (IARC IIB)
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
5.6
Voorbeeld : Fosfine
Definitie CAS : 7803-51-2 Gebruik Gebruikt als gifgas in WOI Toxiciteit Zeer giftig gas ,geurloos of licht knoflook (inademing 100-300 ppm 1 uur dodelijk) (W)GR: 0,14 mg/m3 AGW: 2 mg/m3 LBW: 10 mg/m3
Werking Celgif: blokkeert de celademhaling door blokkeren cytochroom oxidase. Slijmvliezen: irriterend Necrosis of lung tissue Rhabdomyolysis (creatininefosfokinase)
Targetorganen CZS: coma, Longen : van het Hart:
convulsief, ataxie, delirium longoedeem, sterfte neusslijmvlies hypotensie, sterfte,
ritmestoornis Huid: chemische verbranding Lever: necrose Nier: schade Maag/darmen: misselijk, braken, diarree Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Chronisch Aristo Utrecht Idem effecten 13 novenber 2014
14
11/14/2014
5.6
Voorbeeld : Methylbromide
Definitie CAS: 74-83-9 Gebruik Vlamvergrager (WOII) Oude brandblussers Methylating agent Fumigant Toxiciteit (I)GR: 1 mg/m3 (H) AGW: 200 mg/m3 LBW: 1000 mg/m3
Bloedonderzoek Bromide in urine Bromidegehaltebloed T1/2 :10-12 dagen 10-20 mg/L >250 mg/L: slechte prognose Bromide in serum: 80-100 mg/L 400 mg/L: slechte prognose Correleert niet altijd met ernst intoxicatie Werking Huid: Slijmvliezen: Bloed: CZS: direct neuronal lesion als Wernicke
blaartrekkend gas niet direct irriterend:daarom extra gevaarljik! hemoglobine adducts methylation of SH groepen: loss : cerebral
encefalopathie Carcinogeen alkylating agent IARC: niet geclassificeerd groep III Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
5.6
Voorbeeld : Methylbromide (vervolg)
Targetorganen Acuut CZS: CTE/krampen, tonisch, klonisch convulsies, action induced myoclonus, status epilepticus, gedragsstoornissen, psychose, dysarthrie, hoofdpijn, duizeligheid, moeite met spreken stemmingswisselingen, ataxie etc.cerebellaire uitval, verlammingen NB: latentietijd kan variëren van tot 36 uur! PZS: polyneuropathie, hypo/hyper reflexie Ogen: storing in gezichtsvermogen, diplopia, optic atrophy,nystagmus, retrobulbaire optic neuritis Gehoor: doofheid corticaal Hart: hypotensie, dysritmie Longen : longoedeem (latentie 6-24 uur) NB:geen directe irritatie neus / luchtwegen! Huid: roodheid, jeuk, blaren, brandwonden Lever: cytolyse (transaminase) Nier: acute tubulaire necrose Maag/darmen: blaren op lippen en mond , heftige buikkampen, misselijk, braken, eetlust Chronisch Idem effecten, CTE (EEG veranderingen) bij 2- 5ppm, huid (acne), nierschade, leverschade
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
15
11/14/2014
5.7
Voorbeeld :Sulfurylfluoride Werking Sterk irriterend/ bijtend op de slijmvliezen Release of fluorides electrolytstoornissen: hypocalcemie/hyperkalemie
Definitie CAS: 2699-79-8 Gebruik Houtbehandeling pesticide Termieten Toxiciteit (I)GR: 10 mg/m3 AGW: 10 mg/m3 LBW: 20 mg/m3 IDLH: 200 ppm-1000 ppm Bloedonderzoek Plasmafluoride concentratie (na overlijden) Hypocalcemie Hypomagnesemie Hyperkalemie NB: electrolyten zeggen niet alles over tissue concentraties!
Targetorganen Acuut CZS: neurotoxin: tonisch, clonisch convulsies, CNS depressie, CTE PZS: paresthesie Ogen: oogontsteking Hart: hartritmestoornissen, direct cardiotoxisch (necrose of myocard fibers door fluorides) Longen : longoedeem, ademhalingsstilstand Huid: roodheid, pijn, brandwonden Lever: schade Nier: necrose (proefdieren) Maag/darmen: blaren op lippen en mond, heftige buikkampen, misselijk, braken Chronisch Carcinogeniteit (IARC IIB)
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
5.8
Voorbeeld : Tolueen
Definitie CAS: 108-88-3
Werking irriterend voor de slijmvliezen
Gebruik Solvent Gasoline additive Fumigant
Targetorganen Acuut CZS:
Toxiciteit (W)GR: 150 mg/m3 AGW: 1000 mg/m3 LBW: 5000 mg/m3
Gehoo:r Hart: Longen : Huid: Lever: Nier:
neurotoxisch, hoofdpijn,duizeligheid,verwardheid ototoxisch hartritmestoornissen irriterend eczeem hepatotoxisch nefrotoxisch
Reprotoxisch:
ja
Chronisch:
Schildersziekte
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
16
11/14/2014
6.1: Case: Sulfurylfluoride acute vergiftiging
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
6.2 Case : Methylbromide chronische vergiftiging
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
17
11/14/2014
6.3
Case3: Methylbromide: acute vergiftiging
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
6.3: Case3: Methylbromide: acute vergiftiging (vervolg)
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
18
11/14/2014
7 Wat leren we van deze vergiftigingen?
Betreden van een gegaste container ZONDER METEN is/blijft nog steeds Russisch roulette! Acuut: Met extreme ziektebeelden: necrose van organen en zelfs vacuolisatie… Direct bellen met NVIC! Uit voorzorg ziekenhuisopname ter observatie! Chronisch: risico bij laden en lossen op chronische vergiftigingen door lage doses fumiganten en oplosmiddelen etc.
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
8 Slotvraag: Welke meetapparatuur gebruiken we in de praktijk? Ik bel de gasdokter…? Meting /Meetapparatuur moet 100% betrouwbaar zijn Invloed temperatuur? Meting onder/midden/boven? Dräger tubes Draagbare detectoren MultiRAE Gouden standaard = SYFT?
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
19
11/14/2014
Bijlage 1.1: Incident Rapport NVIC NB: periode 2006-2010 +/- 40 meldingen Vanaf 2011: telefonisch enquete van deze incidenten
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
Bijlage 1.2: Incident Rapport NVIC
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
20
11/14/2014
Bijlage 1.3: Incident Rapport NVIC
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
Bijlage 1.4: Incident Rapport NVIC
Inzicht in gegaste containers Gegaste containers in zicht! Aristo Utrecht 13 novenber 2014
21