Veilig openen van gegaste zeecontainers
Informatie voor medewerkers
In deze brochure wordt omschreven hoe men op veilige wijze kan omgaan met (mogelijk) gegaste containers. Belangrijk: • Het openen van mogelijk gegaste containers kan gevaarlijk zijn. Wees daarom voorzichtig! • Voor alles geldt dat u bij twijfel uw eigen veiligheid en gezondheid niet in gevaar moet brengen. • U opent dus alleen de container als u zeker weet dat de container veilig geopend kan worden. Waarom worden zeecontainers gegast? Containers worden gegast met bestrijdingsmiddelen om ongedierte te bestrijden. Zo wordt voorkomen dat ongedierte en mogelijke ziektes worden verspreid en ingevoerd in Nederland. De stoffen die gebruikt worden zijn niet alleen giftig voor het ongedierte maar ook voor de mens. Welke containers zijn gegast? Gegaste containers kunnen in principe uit alle delen van de wereld komen, maar de meesten komen uit overzeese continenten als Azië, Afrika en Zuid-Amerika. Alle ladingen kunnen in principe gegast zijn. Producten die vaak gegast worden, zijn: - levensmiddelen en veevoeders, zoals koffiebonen, tapioca, granen, etc. - plantaardige en dierlijke producten, zoals katoen, dierenhuiden, etc. - houten en houtachtige producten, zoals meubelen, rotan, stro, etc. Tegenwoordig vinden er ook steeds meer gassingen plaats bij containers waarin stuw- en verpakkingshout, houten pallets, houtwol en jute zakken worden gebruikt. Ook zien we dat zeecontainers onnodig gegast worden en dat de transportpapieren en etiketten op de zeecontainer onjuist zijn. Daarnaast is voorzichtigheid geboden, omdat in de zeecontainer gassen en dampen uit de lading zelf kunnen vrijkomen. Gassen en hun schadelijke werking Veel gebruikte gassen, die toegediend worden, zijn methylbromide (MB), fosfine of fosforwaterstof, chloorpicrine, sulfurylfluoride, formaldehyde, blauwzuurgas, ammoniak en/of 1,2-dichloorethaan. Ook benzeen en tolueen worden met regelmaat in de lading aangetroffen. Wanneer iemand bij het openen van een gegaste zeecontainer deze gassen inademt, bestaat er gevaar voor verstikking, bedwelming, vergiftiging of brand. De meeste stoffen werken op het centrale zenuwstelsel. Afhankelijk van de stof, kunnen al snel na blootstelling klachten optreden als hoesten, duizeligheid, misselijkheid, en hoofdpijn. Op de stoffenkaarten (www.bgz.nl) zijn per stof de gezondheidseffecten op korte en langere termijn aangegeven. Hoe moet uw bedrijf te werk gaan? Uw bedrijf moet een procedure hebben voor het veilig openen van een mogelijk gegaste container. In zo’n procedure vermeldt het bedrijf onder andere: - wanneer er sprake is van een gegaste zeecontainer - dat bij verdachte zeecontainers en gegaste zeecontainers altijd eerst gemeten moet worden - dat bij verdachte zeecontainers of gegaste zeecontainers een meetrapport aanwezig moet zijn, waarin staat dat de meetresultaten lager zijn dan de grenswaarden en de zeecontainer wordt vrijgegeven om te betreden (ook wel een “gasvrij-verklaring” genoemd). Dit meetrapport moet in Nederland zijn opgesteld. Er moet gemeten zijn naar toegevoegde bestrijdingsmiddelen (denk aan methylbromide), als naar gevaarlijke stoffen die vrij kunnen komen uit de lading (denk aan benzeen en tolueen). De meting moet plaatsvinden direct voorafgaand aan het openen en betreden van de zeecontainer - wie in het bedrijf bevoegd is om toestemming te geven voor het openen van een zeecontainer.
Veilig openen van gegaste containers © BGZ Wegvervoer, januari 2008
Pagina 1 van 5
Tips voor het herkennen van mogelijk gegaste containers Het is mogelijk dat, ondanks de genomen maatregelen, u toch te maken krijgt met een container die mogelijk gegast is. U kunt een mogelijk gegaste container als volgt herkennen: - ventilatieroosters en kieren tussen de deuren zijn afgeplakt - er hangen slangetjes uit de container - op de container zitten stickers met gevarensymbolen of aanduidingen als ‘poison’ - op de container zitten oude stickers met gevaarsaanduiding ‘poison’ - u ruikt een vreemde geur als u de container opent; let op: vele gevaarlijke stoffen kun je niet ruiken! - u krijgt direct gezondheidsklachten als u de container opent (bijv. irriterende ogen, ademhalingsproblemen, hoofdpijn, braakneigingen) - resten van verpakkingen waarin tabletten, vloeistoffen, poeders of flacons voor gas hebben gezeten - aanwezigheid van gedood ongedierte - wanneer de lading onder kunstfolie is afgedekt. Snelle herkenning stoffen In de bijlage worden tips gegeven hoe stoffen die gebruikt worden voor het gassen van (zee)containers op eenvoudige wijze herkend kunnen worden. Meer informatie De volgende instanties kunnen u verder helpen bij vragen: BGZ Wegvervoer, Postbus 221 2800 AE Gouda, tel.: 0182 - 580266 of via www.bgz.nl Arbeidsinspectie, afdeling publieksinformatie Postbus 90801 2509 CV Den Haag tel.: 0800-9051 (Maandag t/m vrijdag 9.30 – 16.00 uur) Arbotelefoon FNV Bondgenoten Tel.: 030-2738738 (ma- do van 9.00 – 13.00 uur) Of via www.arbobondgenoten.nl
Veilig openen van gegaste containers © BGZ Wegvervoer, januari 2008
Pagina 2 van 5
Snelle herkenning gevaarlijke stoffen bij gegaste containers
Ammoniak (CAS-nummer: 7664-41-7) -
Ammoniak is een kleurloos gas met een karakteristieke, prikkelende geur (bij kamertemperatuur) Het gas is lichter dan lucht. Ammoniak wordt in het lichaam opgenomen door inademing. Ammoniak werkt bijtend op de ogen, de huid en de ademhalingswegen. Een voor de gezondheid gevaarlijke concentratie in de lucht kan bij vrijkomen van dit gas zeer snel worden bereikt (inademingrisico).
Benzeen (CAS-nummer: 71-43-2) -
-
Benzeen is een kleurloze vloeistof met een typerende geur. De geur alleen geeft onvoldoende informatie over het acute gezondheidsrisico. De damp is zwaarder dan lucht. Benzeen wordt in het lichaam opgenomen door inademing van de damp, via de huid en na inslikken. De stof is irriterend voor de ogen, de huid en de luchtwegen. Als deze vloeistof wordt ingeslikt en daarna in de luchtwegen terecht komt, kan chemische longontsteking ontstaan. De stof kan effecten hebben op het centraal zenuwstelsel, de lever en de nieren. Het gevolg is krampen, verlammingsverschijnselen en verminderd bewustzijn. Blootstelling kan bij hoge concentraties de dood veroorzaken. Benzeen wordt beschouwd als een kankerverwekkende stof en kan schade toebrengen aan de erfelijke eigenschappen. Nadere inventarisatieverplichtingen vanuit het Arbobesluit zijn voor deze stof van toepassing.
Blauwzuur (CAS-nummer: 74-90-8) -
-
Blauwzuur is kleurloos en is herkenbaar aan een typerende geur (bittere amandelen). Veel mensen kunnen vanwege genetische oorzaken deze geur niet waarnemen. Het is niet duidelijk of bij geurwaarneming schadelijke effecten te verwachten zijn. De damp mengt zich gemakkelijk met lucht en vormt tevens gemakkelijk explosieve mengsels. Blauwzuur wordt in het lichaam opgenomen door inademing en via de huid of door inslikken. Blauwzuur is irriterend voor de ogen en de luchtwegen. Een voor de gezondheid gevaarlijke concentratie in de lucht kan bij 20 °C zeer snel worden bereikt (inademingrisico). De acute giftigheid van blauwzuur komt doordat het door de longen snel in het bloed kan worden opgenomen en naar de weefsels wordt getransporteerd. Blauwzuur kan inwerken op het centrale zenuwstelsel, met stuiptrekkingen en bewusteloosheid (coma) als gevolg.
Chloorpricrine (CAS-nummer: 76-06-2) -
-
Chloorpicrine is een kleurloze olieachtige vloeistof met een stekende geur. Het is niet bekend of bij het waarnemen van de geur schadelijke effecten te verwachten zijn. De damp is zwaarder dan lucht. Chloorpicrine wordt in het lichaam opgenomen door inademing van de damp, via de huid en na inslikken. Chloorpicrine werkt bijtend op de ogen, de huid en de ademhalingswegen. Een voor de gezondheid gevaarlijke concentratie in de lucht kan door verdamping bij circa 20 °C zeer snel worden bereikt (inademingrisico). Symptomen bij kortstondige blootstelling zijn onder andere: braken, hoesten, misselijkheid, keelpijn en zwaktegevoel. Chloorpicrine wordt vaak in lage concentraties aan geurloze bestrijdingsmiddelen als waarschuwingsmiddel. Dit gebeurt onder andere bij methylbromide en sulfurylfluoride.
Veilig openen van gegaste containers © BGZ Wegvervoer, januari 2008
Pagina 3 van 5
1,2- Dichloorethaan (CAS-nummer: 107-06-2) -
-
1,2- Dichloorethaan is een kleurloze vloeistof met een typerende geur. De geur alleen geeft onvoldoende informatie over het acute gezondheidsrisico. De damp is zwaarder dan lucht. 1,2- Dichloorethaan wordt in het lichaam opgenomen door inademing van de damp, via de huid en na inslikken. 1,2- Dichloorethaan kan irriterend zijn voor de ogen en de luchtwegen. Bij inademing kan een gevoel van prikkeling, misselijkheid, duizeligheid, sufheid, slaperigheid, en bewusteloosheid. De stof kan inwerken op het centrale zenuwstelsel, met als gevolg verlaging van het bewustzijn. Blootstelling kan bij hoge concentraties tot bewusteloosheid leiden en kan afwijkingen aan de lever en de nieren tot gevolg hebben. In ernstige gevallen is er kans op dodelijke afloop. 1,2- Dichloorethaan wordt beschouwd als een kankerverwekkende stof en kan schade toebrengen aan de erfelijke eigenschappen. Nadere inventarisatieverplichtingen vanuit het Arbobesluit zijn voor deze stof van toepassing.
Formaldehyde (CAS-nummer: 50-00-0) -
Formaldehyde is een kleurloos gas met een stekende geur. Het is niet bekend of bij het waarnemen van de geur schadelijke effecten te verwachten zijn. De damp mengt zich goed met lucht. Formaldehyde kan worden opgenomen in het lichaam door inademing en via de huid. Traanverwekkend. De stof kan irriterend werken op de ogen, de huid en de ademhalingsorganen Formaldehyde wordt beschouwd als een (verdacht) kankerverwekkende stof.
Fosfine (of Fosforwaterstof) (CAS-nummer: 7803-51-2) -
-
Fosfine is kleurloos en geurloos. Fosfine is zwaarder dan lucht. Fosfine wordt in het lichaam opgenomen door inademing. Fosfine werkt irriterend op de ogen, de huid en de ademhalingsorganen. Bovendien kan inademing van fosfine leiden tot symptomen als hoofdpijn, misselijkheid, pijn op de borst en sufheid. Een voor de gezondheid gevaarlijke concentratie in de lucht kan snel worden bereikt. Blootstelling kan de dood veroorzaken. Voor agrarisch gebruik worden vaak aluminiumfosfidekorrels op de markt gebracht. Bij contact met regenwater komt fosfine komt. Deze korrels bevatten ook andere chemische stoffen waaruit ammoniak vrijkomt, wat helpt om de kans op spontane ontsteking of explosie van het fosfinegas te verminderen. Deze korrels bevatten ook andere agentia om het gas een ruikbare "knoflookgeur" te geven als waarschuwingssignaal.
Methylbromide (MB) (CAS-nummer: 74-83-9) -
Kleurloos, bijna reukloos en zeer giftig (samengeperst vloeibaar)gas. Wanneer een zoete geur wordt waargenomen kan dit duiden op de aanwezigheid van methylbromide. Het gas is zwaarder dan lucht. MB wordt in het lichaam opgenomen door inademing en via de huid. MB is irriterend voor de ogen, de huid en de luchtwegen. Een voor de gezondheid gevaarlijke concentratie in de lucht kan bij vrijkomen van dit gas zeer snel worden bereikt (inademingrisico). Inademing kan leiden tot keelpijn, hoofdpijn, misselijkheid, braken en bewusteloosheid. In ernstige gevallen is er kans op dodelijke afloop. Contact met de huid veroorzaakt naast irritatie jeuk, gevolgd door blaarvorming en pijn.
Sulfurylfluoride (CAS-nummer: 2699-79-8) -
-
Sulfurylfluoride is een kleurloos gas. Sulfurylfluoride is zwaarder dan lucht. Sulfurylfluoride is een toxisch gas, dat het centrale zenuwstelsel verzwakt. Symptomen zijn onder andere misselijkheid, maagpijn, duizeligheid, of stuiptrekkingen. Blootstelling aan hoge concentraties kan leiden tot irritatie of aantasting van het ademhalingssysteem. Aan sulfurylfluoride wordt vaak een kleine hoeveelheid van een middel toegevoegd (chloorpicrine) dat moet dienen als waarschuwingssignaal (geur).
Veilig openen van gegaste containers © BGZ Wegvervoer, januari 2008
Pagina 4 van 5
Tolueen (CAS-nummer: 108-88-3) -
-
Tolueen is een kleurloze vloeistof met een typerende geur. De geur alleen geeft onvoldoende informatie over het acute gezondheidsrisico. Tolueen wordt in het lichaam opgenomen door inademing van de damp, via de huid en na inslikken. De stof werkt irriterend op de ogen, de huid en de luchtwegen. De stof kan inwerken op het centrale zenuwstelsel. Blootstelling kan verlaging van het bewustzijn veroorzaken. In ernstige gevallen is er kans op dodelijke afloop. Er zijn aanwijzingen dat tolueen het ongeboren kind kan schaden. Nadere inventarisatieverplichtingen vanuit het Arbobesluit zijn voor deze stof van toepassing.
Veilig openen van gegaste containers © BGZ Wegvervoer, januari 2008
Pagina 5 van 5