UITGAVE VAN HUIZE VALCKENBOSCH PASEN 2014 COLOFON: KOPIJDATUM JUNINUMMER: REDACTIEADRES: 16 e jaargang nr. 1

UITGAVE VAN HUIZE ‘VALCKENBOSCH’

PASEN 2014

16e jaargang nr. 1

COLOFON: REDACTIE:

Jolanda Gevers Leuven Nelly Moens Yvonne van de Staaij

KOPIJDATUM

JUNINUMMER:

1 juni 2014

REDACTIEADRES: Huize ‘Valckenbosch’ Van Tetslaan 2 3707 VD ZEIST e-mailadres: [email protected]

1

VAN DE REDACTIE Toen ik vorige week naar Valckenbosch fietste, zag ik de eerste zich uitvouwende bloem in een wilde roos die langs de weg groeit – en dat terwijl het nog Pasen moest worden! Er staat al zoveel in bloei, dat je je af en toe afvraagt: is het nu Pasen of Pinksteren? In Valckenvlucht komen groen en bloemen deze keer royaal aan bod. Dat past bij een lentenummer. Het was leuk om hiervoor een blik achter de schermen van de bloemengroep te werpen. Verder vult ons blad zich met wat mensen hebben bijgedragen: van alles wat. De foto’s voor deze uitgave komen van Jos (carnaval), Leen (de tuin) en Ardi (de werkzaamheden van de bloemengroep).

Vanaf deze plek: allen een gezegende Pasen toegewenst.

2

OVERDENKING MET PASEN... EVEN EEN VRAAGJE Ons leven is er vol van... Vragen... Grote Vragen, Kleine Vragen, Interessante Vragen, Onbenullige Vragen, Vervelende Vragen. Soms worden het zelfs Kwesties. Of nog erger... Vraagstukken. We kennen het allemaal. Ze komen op ons af met een Hoofdletter. Gevraagd en vooral ongevraagd worden we er mondiaal mee overspoeld en vaak er ook wel mee belast. Ook persoonlijk worden we aangesproken. Wat moeten we daarmee doen? We weten het vaak niet en dat hoeven we ook niet... Want daar hebben we PASEN ... Pasen baant de weg die we uiterlijk moeten gaan. Pasen baant de weg die we innerlijk moeten gaan. Pasen baant de weg die we met elkaar moeten gaan. Pasen baant de weg die we mondiaal moeten gaan. Vraagje... een weg van Innerlijke Opstanding? Pasen houdt van… een pas op de plaats. Pasen houdt van… even rust. Pasen houdt niet …van véél, van gedoe, van al dat geharrewar. Pasen houdt van …het kleine, het overzichtelijke, het vertrouwen.

3

Christus Pantocrator

4

Pasen houdt van …de troost bij een akelig bericht, een arm, een gebaar. Pasen houdt van… de vreugde over het nieuwe leven in de aarde. Pasen houdt van …het geloof in elkaar. Pasen houdt van …de groeikracht in ons leven. Pasen houdt van …kleur. Een beetje geel, een beetje bio-kippetje. Pasen houdt van …de poëzie van het leven. Pasen houdt van …kunst. Pasen houdt van …cultuur. Pasen houdt van… wakker worden. Pasen is lente. Pasen is Verlossing.

Ik wens U in alle opzichten een zeer mooie Paastijd toe, met veel voorjaar, maar vooral met veel vraagjes... Yvonne van de Staaij, vrijwilligster

5

EVEN VOORSTELLEN… Maandagmorgen 10 maart, onder het genot van koffie en gebak, mocht ik mezelf voorstellen aan bewoners, medewerkers, vrijwilligers en enkele bezoekers in Huize Valckenbosch als de waarnemend locatiemanager. Voorlopig waarnemend, in afwachting van de fusie met Warande, want het is wel de bedoeling dat ik op termijn voor vast deze functie krijg. Wie ben ik? Eerst de feiten, mijn naam is Agatha Steenbergen, 57 jaar oud, wonend in het centrum van Zeist. Ik ben opgeleid als huishoudkundige, aan het werk sinds 1975 en sinds 1985 in de ouderenzorg. Veelal werkte ik als leidinggevende in de facilitaire dienst, de laatste 7 jaar werk ik bij Warande als vestigingsmanager in twee verzorgingshuizen in Bilthoven en in Zeist. In januari zag ik de vacature vestigingsmanager voor Huize Valckenbosch in Zeist. Eigenlijk hetzelfde werk wat ik al deed maar dan nu voor een organisatie die wonen, zorg en welzijn biedt vanuit een antroposofisch mensbeeld. Ik ben geen antroposoof maar wonend in Zeist er ook niet helemaal onbekend mee. Voor mijzelf vind ik het aantrekkelijk om me de komende jaren te verdiepen in de antroposofische zorg en onderdeel te zijn

6

van de gemeenschap die Huize Valckenbosch is, deze gemeenschap van bewoners, vrijwilligers en medewerkers. Om die reden heb ik dan ook gesolliciteerd. Er volgden vijf gesprekken met diverse commissies en met positief resultaat. Met de bestuurder Els Koster heb ik afgesproken om al direct te gaan beginnen. Ik probeer vanaf nu 4 halve dagen per week aanwezig te zijn en hoop dat vanaf 1 mei uit te breiden naar ca. 3,5 dag per week. Het zijn spannende tijden in de ouderenzorg. Er wordt door de overheid enorm en op hoog tempo bezuinigd. Ik zal mijn best doen om in deze “zuinige tijden” hoogwaardige antroposofische ouderenzorg, voor ouderen met een antroposofische leefwijze maar ook voor ouderen die daar affiniteit mee hebben, te behouden en mogelijk in de thuiszorg uit te breiden. Ik hoop hier samen met u allen een goede tijd te hebben. Agatha Steenbergen

7

HOBBELS EN BOBBELS door Marian Martens Fietsen brengt kleine en grote gedachten met zich mee. Kleine gedachten liggen dichtbij: heb ik genoeg water bij me, hoeveel en wat voor heuvels komen we nog tegen? Uit de routebeschrijving weet je al dat die heuvel eraan komt en al fietsend betrap ik me er steeds op dat ik kijk waar de stijging zal beginnen. Er zijn leuke heuvels. Dat zijn heuvels die geleidelijk aan omhoog voeren, met wat vriendelijke bochten en achter iedere bocht een adembenemend uitzicht. Een meer in de diepte, een scherpe kerktoren in de verte, een weide met wilde bloemen. Je ademhaling en benen zorgen samen dat je boven komt. Een leuke heuvel heeft een heerlijke afdaling: niet al te steil, zodat je niet bij hoeft te remmen en in een zoevende stilte op de zwaartekracht naar beneden glijdt. Ik juich daar vaak bij! Er zijn helaas ook verkeerde heuvels. De weg blijkt na een bocht onverwacht steil omhoog te gaan. Omdat je daar niet op bedacht bent, heb je niet goed geschakeld en moet je afstappen om in een goed verzet te komen. Dat herhaalt zich een paar keer. Een verkeerde heuvel gaat door een bos. Niks adembenemende uitzichten, hoe je ook probeert door de bomen heen te kijken om te zien hoe hoog je bent. Naar beneden gaat te steil of de weg is beroerd. Beiden zijn redenen dat je

8

steeds moet remmen waardoor je ‘beloning’, de afdaling, helemaal niet lekker gaat. Opeens sta je weer beneden.

De grote gedachten, er zijn er heel wat Zo kwamen wij onderweg Geert tegen, een andere fietser die net als wij op weg naar het zuiden was. Ook hij kampeerde en ’s avonds dronken we een glaasje. De volgende ochtend zeiden we elkaar goeie dag en gingen elk onze eigen weg. ’s Avonds troffen we elkaar weer, we bleken dezelfde afstand te hebben afgelegd. We bleken ook alle drie uit Utrecht te komen. We hadden zelfs in dezelfde wijk gewoond. Dit herhaalde zich een paar dagen. Ik voelde een vraag in mij opkomen, een grote gedachte: waarom stelde ik niet voor om gezamenlijk te fietsen? Iets weerhield me daarvan. Stel je nou voor dat hij sneller fietst dan wij, of juist langzamer. Mijn man, Hans, en ik zijn zo op elkaar ingespeeld tijdens een fietstocht dat je van elkaar weet wanneer het punt komt dat je niet veel verder wilt, je hebt de vrijheid om samen uit te maken hoe vaak je stopt voor een foto, een kop koffie, een sanitaire stop, naar het uitzicht kijken. Maar met ‘een vreemde ‘ erbij, wordt die ruimte anders. Ook al stelt iemand geen eisen, je bent je bewust van de aanwezigheid van iemand anders. Wilde ik dat wel? Was dat niet het opgeven van een zeer persoonlijk en kostbaar element van de vakantie: ons eigen tempo bepalen, met niemand rekening te hoeven houden dan met de zo vertrouwde Hans. 9

Omgaan met anderen vraagt iets. Het vraagt een meebewegen en afstemmen. Met al dat meebewegen en afstemmen is het oh zo belangrijk om te weten waar je eigen ruimte en stem zitten en hoe die klinken. En vooral niet je eigen beweging en stem kwijt te raken. Na vier avondontmoetingen op de camping kwamen we Geert de volgende dag tegen bij een dorp van drie huizen waarvan het derde huis een heus café bleek te zijn. Na een kop koffie stapten we met zijn drieën op en gezamenlijk fietsten we verder. Omstreeks 18.00 uur werd het tijd voor een campingplaats. Hans en ik zijn gewend in een zeker tempo een plekje te zoeken, de tent op te zetten, spullen uit te pakken en te gaan douchen. We letten altijd goed op of het wel een ‘rechte plek’ is, want schuin op een matje liggen betekent dat je de halve nacht van je matje afglijdt. Een rechte plek is een plek waar je languit kan liggen, waar je niet van je matje rolt, waar je niet te dicht tegen elkaar aan ligt en ook niet te ver van elkaar. Zo’n plek is veel waard. De aankomst op de camping met Geert verliep anders. Geert kocht eerst een blikje koud bier. Hij donderde zijn fiets opzij, ging languit in het gras liggen met zijn biertje en keurde op die manier de plek op eventuele hobbels en bobbels. Zonder ons vaste patroon bleek de aankomst op de camping een lollige, andere wending te krijgen. In de dagen die volgden ontdekten we dat het met z’n drieën veel leuker was dan met twee men10

sen. Met zijn tweeën of alleen bouw je al snel vaste patronen op waar je je aan vast gaat houden. Patronen die eigenlijk niet belangrijk zijn en evengoed op tien andere manieren gedaan kunnen worden. Met Geert erbij sneden we nieuwe gespreksonderwerpen aan en lachten we over meer dingen. Na een week vertrok Geert verder in een andere richting. Hoe herkenbaar zijn grote gedachten? Blijft een ontmoeting veraf of komt die dichtbij? Waarom besluit je soms in een ogenblik ‘ja’ te zeggen terwijl je daarvoor nog ‘nee’ dacht? Leuke vragen voor een hoofd op de fiets. In Huize Valckenbosch zijn verschillende mensen, op veel verschillende fietsen en met verschillende tempo’s. Sommigen zoeken gezelschap, sommigen zijn graag alleen. Sommigen zijn eenzaam, sommigen kunnen geen afstemming meer vinden en sommigen raken bij de ander te snel hun eigen stem kwijt. Sommigen houden iemand uit de wind of spreken ze moed in om de heuvel op te gaan. Sommigen weten altijd de ‘rechte plekjes’ te vinden. Kleine gedachtes zijn er altijd en overal. Grote gedachtes, ze dienen zich vanzelf aan. Ik zal niet zeggen dat iedereen vooral samen moet fietsen. Graag alleen op weg? Doen! Zicht op eigen snelheid en ruimte? Dat is het mooiste uitzicht dat je hebben kan; dat uitzicht is er ook in Huize Valckenbosch. En… zoek een goede plek om te liggen, zonder hobbels en bobbels. 11

DE BLOEMENGROEP Iedere donderdagmiddag komt een aantal mensen bij elkaar om de vazen in huis van verse bloemen te voorzien én om de bijzondere bloemstukken te maken voor de receptie, voor de grote zaal en bij het schilderij van Ad van der Lugt in de hal.

Zoals vaker bij toekomstige kunstwerken ontstaat in de tuinkamer eerst een soort chaos. Vazen worden van hun inhoud ontdaan en omgewassen; de verwelkte bloemen en het groen worden in een kist op de tafel gelegd of ernaast, want misschien kan er nog wat van gebruikt worden. De verse bloemen worden kritisch bekeken: allerlei zachte kleuren ditmaal, maar witte bloemen ontbreken en die horen zo bij de Stille Week… en hoe maak je alle bloemstukken voor in huis met maar zes grote bloemen? 12

Al zoekend, kijkend en keurend, maakt Joke van der Lugt haar keuze en in korte tijd is het eerste stuk klaar. Het lijkt haast moeiteloos te gaan. Oefening baart kunst en Joke heeft van jongs af met bloemen gewerkt. Ze heeft allerlei opleidingen gevolgd en vele jaren een bloemenzaak gehad. 'Ik speel met bloemen; bloemschikken zit in je vingers. Je wordt er vrolijk van. Het fijnste is om met bloemen uit de tuin te werken en mooie stenen of mineralen rond de voet te leggen. Mijn sport is om met zo min mogelijk bloemen iets moois te maken.' Naast Joke zijn Marieken Steinbuch, Oliff Smilda, Sigrid Udo de Haes, mevrouw Sutters en meneer Riemens deze middag doende. Meneer Riemens heeft de gave om met afgedankt materiaal, dat anderen naar de composthoop brengen, iets moois te maken. Oliff vult de vaasjes die op de eettafels staan.

13

Voor de mensen die niet meer naar de tuinkamer kunnen komen en die toch graag willen meehelpen, worden er een paar bosjes groen en bloemen en een vaas naar de huiskamers gebracht. En over groen gesproken…daar staan ook bakken met sterkers – die bij het verschijnen van Valckenvlucht al opgegeten is ! – en tomatenplanten, waarvan de eerste plantjes verspeend zijn.

Er wordt door mensen die voor het eerst in Valckenbosch komen vaak iets gezegd over de sfeer in huis. 'Het voelt als een warm bad', hoor je wel zeggen. Ontegenzeggelijk dragen het groen en de bloemen die overal te vinden zijn daaraan bij. De zorg, de liefde en het vakmanschap waarmee de tuin rond het huis en de planten en bloemen in huis verzorgd worden, zijn daarvoor onmisbare pijlers. JGL 14

De originele schilderijen die Daniel van Bemmelen maakte van Goethes Märchen von der grünen Schlange und der schönen

Lilie werden in 2009 in Huize Valckenbosch tentoongesteld. Na de tentoonstelling en het overlijden van Beatrijs Gradenwitz, die in Valckenbosch woonde, zijn zij zoekgeraakt. Wie vermoedt of weet waar ze zijn wordt verzocht contact op te nemen met Justine Wouters, tel: 6932765, die dan zorgt voor teruggave aan de heer C. van Bemmelen

15

EEN NIEUWE WOONVORM MET ZORG IN HUIZE VALCKENBOSCH De overheid bezuinigt op de verzorgingshuiszorg. Ook Huize Valckenbosch zal een aantal appartementen niet meer mogen gebruiken voor traditionele lichte verzorgingshuiszorg. Dit kan de leefsfeer in Huize Valckenbosch veranderen. Deze sfeer waarin bewoners, naasten, vrijwilligers en medewerkers een gemeenschap vormen willen we graag behouden. Juist de combinatie van mensen met een zwaardere en een lichtere zorgvraag is waardevol. Bewoners die voor elkaar zorgen in deze zorgzame antroposofische samenleving die Huize Valckenbosch is, maakt de leefsfeer zo bijzonder. Nu worden wonen en zorg nog beiden uit de AWBZ gefinancierd. Om aan mensen die slechts lichte zorg nodig hebben toch de mogelijkheid te bieden om in Huize Valckenbosch te komen wonen, hebben we een contract opgesteld voor het gebruik van een appartement met volpension en thuiszorg. Thuiszorg gewoon door de vaste zorgmedewerkers van Huize Valckenbosch. De kosten voor het wonen met volpension zijn ca. € 1450,00. Voor de thuiszorg moet de bewoner een eigen bijdrage betalen aan het CAK. Deze bijdrage is inkomensafhankelijk en te berekenen op de website van het CAK. Voor ouderen die het thuis alleen niet prettig meer vinden, graag in Huize Valckenbosch willen wonen, mee willen doen met de jaarfeesten en de culturele activiteiten, kan dit een goede oplossing zijn.

16

Het contract voor wonen met volpension is gebaseerd op het scheiden van wonen en zorg. Het wonen met volpension betaalt men zelf, de zorg blijft betaald vanuit de AWBZ. Dit is wat de overheid graag wil bereiken en wat we nu ook in Huize Valckenbosch aanbieden. Mocht u hier vragen over hebben, dan kunt u contact opnemen met Hans Altenburg, zorgconsulent cliëntbureau, of Agatha Steenbergen, waarnemend vestigingsmanager in Huize Valckenbosch tel: 030 69 86 700.

17

VALCKENBOSCH, HUIS IN ’T GROEN

Huize Valckenbosch is een bijzondere plaats, door de mensen die er wonen en de zorg die er verleend wordt. Maar net zo goed door de omgeving waarin het huis staat. Oorspronkelijk was het een grote villa zoals er zoveel op de Utrechtse Heuvelrug staan, gebouwd in een bos waarin veel dennen stonden. Het werd verfraaid met een laaggelegen formele tuin, symmetrisch aangelegd met vijver, gazon, paden en bloemperken en op het hoogste punt bekroond met een grote stenen valk. Deze Dieptetuin is inmiddels een begrip in de wijde omgeving en werd gelukkig onlangs gered van de aftakeling door een grote groep enthousiaste vrijwilligers uit de omgeving, aangemoedigd door een aantal tuinliefhebbers uit Huize Valckenbosch. De Dieptetuin is al lang niet meer de tuin van Huize Valckenbosch, maar gemeenteplantsoen, en de oorspronkelijke villa bestaat alleen nog maar op een oude tekening die in de hal van het nieuwe huis hangt.

18

Dit nieuwe huis staat in een tuin met nog wat resten van het oude dennenbos en met een meer 'natuurlijke' tuinaanleg. Deze aanleg is niet formeel en wordt ook op geheel andere wijze onderhouden dan een formele tuin. Perken worden niet minutieus ontdaan van plantenafval en planten staan merendeels niet in strak afgeperkte groepjes. Het ziet er wat wilder, wat rommeliger uit en dat geeft de tuin mede zijn bijzondere karakter. Water klotst gemoedelijk door de schalen van de Flow-form naar de diepe, natuurlijke vijver met planten, kikkers en salamanders. In het gras zit mos en er bloeien madeliefjes in. Aan de achterkant groeien en bloeien nog veel meer planten in het wilde gras dat daarom ook maar één keer per jaar gemaaid wordt. Dit geeft dan wel weer een contrast met de regelmatig vormgegeven rijtjes met plukbloemen in het tuingedeelte ernaast. Deze rijtjes vergemakkelijken wel het plukken en het onderhoud. Naast vaste planten bloeien hier in het voorjaar bloembollen en in de zomer dahlia’s. De bomen rondom deze plek geven weliswaar niet de beste groei- en bloeiomstandigheden, maar wát er bloeit wacht erop om door u geplukt te worden! In de heestervakken blijft ook plantaardig afval liggen of het wordt er zelfs nog aan toegevoegd. Nee, dat ziet er niet 'netjes' uit, maar het geeft wel een steeds dikker wordende humuslaag op de oorspronkelijk arme zandgrond, waardoor de planten beter groeien en minder last van droogte hebben in de zomer. De compost die gemaakt 19

wordt van het vele groenafval uit tuin en keuken, helpt daarbij ook nog mee. Voor wie er oog en aandacht voor heeft, valt er in deze tuin veel te zien en te ontdekken. De vele paden en bankjes nodigen er als het ware toe uit en het is mooi om te zien hoeveel hiervan gebruik gemaakt wordt. Door sommige vaste wandelaars zelfs door weer en wind en in alle seizoenen. Wat een voorrecht is het om zo in het groen te kunnen wonen! Als deze tuin in deze omgeving mag bijdragen aan het welzijn van de bewoners van Huize Valckenbosch, zeggen degenen die er in werken, vrijwilligers en tuinman: 'Dáár doen we het voor, met plezier en voldoening!' Tuinman Leen Terlouw.

20

OVERNAME Na vele jaren voor de planten in de gangen van Valckenbosch te hebben gezorgd, heb ik dit fijne werk tot mijn spijt moeten neerleggen. Een lelijke val in het najaar van 2013 maakte dat mijn benen mij nog maar nauwelijks kunnen dragen, laat staan gieters met water. Tot mijn intense vreugde heeft Sigrid Brandligt – Udo de Haes dit werk van mij overgenomen. En hoe! Zij doet dit nu al enkele maanden met grote toewijding. De planten wennen aan de 'andere hand' en gedijen goed. Ook planten 'hechten zich aan vaste verzorgers en geven dankbaar en met glans hiervan blijk. Zij worden o zo graag gezien, niet uit ijdelheid, maar uit vreugde vanwege de welwillende uitstraling van de bewonderaar. Planten en bloemen sieren dus niet alleen ons leven, maar zijn ons mensen die hen echt waarnemen tot helende krachten. Dankzij Sigrid kunnen wij allen in Valckenbosch hiervan blijven genieten. BMR

21

AVONTUURLIJKE UITJES IN VALCKENBOSCH Elke vrijdagavond om de veertien dagen worden – dankzij enkele vrijwilligers – heel mooie en waardevolle films vertoond in de grote zaal van ons huis. Omdat van deze vaak kostelijke films nog nooit gewag is gemaakt in Valckenvlucht, nu bij dezen. De echtparen Bourdrez en Halbertsma en enkele anderen zijn hier maar druk mee. Zij toveren de zaal om tot een huisbioscoop, compleet met stoelen met eventueel extra kussens. Zij halen de vergeetachtigen of rolstoelers af van hun kamers en brengen hen na afloop weer terug. De onderwerpen van de te vertonen films zijn heel divers. Zo zagen wij al natuurfilms, maar ook films met meer cultuur of kunst als onderwerp. Voor elk wat wils! Het zijn soms wel zó boeiende onderwerpen dat we stil kamerwaarts gaan. Bijvoorbeeld de film over de Oostvaardersplassen, die momenteel zo in de belangstelling staan als 'nieuwe natuur'. Of de film over het leven van Anton Pieck. Je verbaasd je over de honderden tekeningen/schilderijen die deze man heeft gemaakt. Van kleuterleeftijd tot in zijn hoge ouderdom. Merkwaardigerwijs bijna nooit over de natuur maar altijd over mensen in allerlei omstandigheden. Geheel in Piecks bekende stijl. Of de fantastische natuurfilms opgenomen in Marokko, de Afrikaanse wildernis of over Mongolië. Werkelijk allemaal

22

boeiende en beeldende films en nooit te lang, hoogstens een uur. De behulpzame en vriendelijke helpers zijn we dankbaar! Welkom dus op die aangekondigde vrijdagavonden. BMR

23

24

25

SPORT Maandagmiddag 3 uur. Langzaam druppelen er mensen de grote zaal binnen. Er wordt thee geschonken, voor een enkeling liever een kopje koffie of sap. Altijd voorzien van een lekker koekje. Er klinkt zachte muziek. Er wordt wat bijgepraat en wetenswaardigheden uitgewisseld. Het is gezellig. Dan is het zomaar half vier en wordt er begonnen met de opwarmoefeningen. Soms gemakkelijk, soms iets moeilijker. Iedereen bepaalt zelf hoe vaak en hoe moeilijk hij of zij de oefening maakt. We zijn hier ten slotte voor onszelf. Ons eigen lichaam voelen we zelf het allerbeste. Stap voor stap gaan we ons lichaam langs, even alle onderdelen met een beweging aanraken. Vaak is het dan al weer tijd voor een verfrissend drankje. Sommige mensen vinden het genoeg. Maar we hebben ook deel twee: het spel. Het spel is steeds wisselend maar altijd gezellig en oorzaak van veel gelach. Dat lachen is eigenlijk de meest belangrijke oefening van alles. Soms spelen we een soort hockey, een andere keer een balspel, een concentratiespel, of iets anders. Nooit moeilijk, wel vaak hilarisch. Eigenlijk best jammer dat veel mensen denken: dat kan ik niet of dat is niets voor mij.

26

Ik wil iedereen graag uitnodigen om eens te komen kijken, zonder enige verplichting, gewoon voor de gezelligheid. Misschien denkt u dan wel: dat is ook iets voor mij! Een leuke bijkomstigheid… het is ook nog eens vreselijk goed voor u. Mag ik zeggen: tot ziens? Elisabeth van Wijngaarden activiteitenbegeleiding

.

27

CARNAVAL

BMR, Marijke Hofstra en Nelly Moens zijn in de pen geklommen om een impressie van het afgelopen carnaval te geven. Wat heeft iedereen genoten! En wat fijn dat ook mensen die vroeger het 'gedoe van beneden de rivieren' maar niets vonden, nu naar hartenlust meedoen. Op zijn tijd is er gepaste ernst in ons huis, maar Valckenbosch kan ook heel goed uit z’n dak gaan. Dit ooggetuigenverslag is samengesteld uit delen van deze drie inzendingen (red.)

Namens de bewoners van Valckenbosch neem ik hierbij de vrijheid de mensen van de leiding, die steeds maar weer klaarstaan om het ons bewoners naar de zin te maken, te bedanken voor de viering van het feest van carnaval. Op 3 maart vierden wij dit gebeuren dat in het teken stond van het sprookje van Doornroosje. Vele medewerkers werkten, in prachtige kostuums gehuld, aan dit feest mee. Jacqueline van Paaschen las het sprookje voor. De leiding van Valckenbosch: Martin Mornout, hoofd Zorg Phielo van de Speld en activiteitenbegeleiders Elisabeth van Wijngaarden, Mariken Steinbuch en Sofie Damen namen hun taak uiterst serieus, evenals de Kikker, de heer Steinbuch. Ineke en Frans Lutters, verkleed als koning en koningin en de prinses en prins, Corry van Gerestein en haar man, deden hun rol eer aan.

28

29

Feeën zwierden rond, op hun paasbest gekleed. Ook de heren deden van zich horen: Klaas, Kees en Leen acteerden alsof ze nooit iets anders gedaan hadden. Maar ook de bewoners lieten zich niet onbetuigd. We zagen onder andere: het witte wief (mw. Bos-Maatman); twee chirurgen (dhr. en mw. Moens); Hans en Grietje (dhr. en mw. Riemens) en een roze engel (dhr. Palstring) die twee vleugels op zijn rug droeg. En niet te vergeten een mooie zeemeermin (mw. Vogels). Frau Müller was gehuld in een orientaals gewaad. Ook de kinderen van Mariken Steinbuch deden hun uiterste best. Tycho was opeens een heks met een bezem, terwijl zijn broer zich gehuld had in een bananenschil. Ik kreeg de indruk: kosten nog moeite waren gespaard om het feest te doen slagen. En dit allemaal in een tijd van recessie! Dankbaar ben ik, dat ik op deze wijze zulke momenten van pure vreugde mag beleven in dit prachtige huis. Allen die dit feest mogelijk hebben gemaakt: heel veel dank! Marijke Hofstra Als voorbereiding op de viering was op woensdag 26 februari een sprookjesquiz georganiseerd. De quiz bestond uit drie vragen, waaronder: is Doornroosje van Grimm of van Andersen? Marijke Hofstra had de meeste goede antwoorden en kreeg als prijs een zak drop. Op de dag zelf liepen we onder versierde bogen naar de zaal die heel feestelijk was versierd, met in het midden aan het plafond

30

31

een enorme cirkel met veel afhangende slingers. Het orkestje 'Overstag' maakte weer vrolijke muziek met de nodige meezingers en iedereen kreeg een roos (met doornen!) aangeboden. Toen Jacqueline het sprookje voorlas, stelden de diverse sprookjes figuren zich voor. Onder de toverfeeën was ook de 13de, die niet vergeten mag worden! Het sprookje werd ons voorgespeeld, tot en met de slaapscène, waarbij koning en koning in slaap vielen, de krijgsknechten maffend op de grond lagen en de hofhouding midden in hun werkzaamheden voor honderd jaar indutten. We kennen allemaal de ontknoping: … ze leefden nog lang en gelukkig. Daarna was er feest. Er werd gedanst en er werden zeemansliederen gezongen. De keuken zorgde voor heerlijke poffertjes, precies zoals poffertjes moeten zijn. Jane Bouwmeester stelde voor om als afscheidslied 'Knaapje zag een roosje staan' te zingen en begeleid door 'Overstag' zong iedereen dit lied uit volle borst mee. Jos, onze huisfotografe, had het er druk mee. Wat we nog niet wisten was dat het kindje dat tijdens het feest kraaiend en zwaaiend van plezier in zijn wandelwagen zat, haar kleinzoon is. Wat een mannetje! Hij vond alles prachtig en raakte niet uitgekeken op al die kleuren en beweging. Jos, die die dag op hem moest passen, had geen kind aan hem. Bij deze: dank, dank, dank en een applaus voor de staf! BMR en Nelly Moens

32

De Stichting Vrienden van Huize Valckenbosch is op zoek naar een nieuw bestuurslid Heeft u enige bestuurlijke ervaring en wilt u zich graag achter de schermen inzetten voor de (financiële) ondersteuning van de identiteitsgebonden activiteiten in Huize Valckenbosch dan komen wij graag in gesprek! Wij komen een aantal keer per jaar bij elkaar en bespreken dan na overleg met de dagelijkse leiding van Huize Valckenbosch welke doelen we in het komend jaar ondersteunen. Daarbij kunt u denken aan ondersteuning van de zondagmiddagconcerten, de lezingen van de opganggroep, de jaarlijkse herdenkingsbijeenkomst en de jaarfeesten, maar ook aan bijdrages ten behoeve van het stemmen en onderhouden van de muziekinstrumenten, de exploitatie van het personenbusje en bijscholing in specifiek antroposofische aspecten van de zorg.

Uw reactie kunt u sturen naar [email protected]. Telefonische informatie bij Rudolf Bitter, secretaris, 030-2610589 33

LICHT UIT LICHT De liefde bidt voor wie niet weten wat zij doen gekruisigd blijft zij stil voor wie de hamer heft. En na de sabbath keert zij tot de treurenden, verrezen uit het graf wandelt zij in de hof. Onherkend zit zij aan, met hen, met u, met mij te Emmaüs, tot het brood door Hem gebroken wordt.

Ida Gerhardt

34

Rembrandt, De Emmaüsgangers

35

VAN MANDALA’S EN GRAANCIRKELS Een keur aan mandala’s was in de gang naar de eetzaal te bewonderen. Heldere, sterke kleuren vulden de voorbeelden en allerlei mogelijkheden waren te zien om in en vanuit een cirkel symmetrische figuren te ontwerpen – te laten groeien is misschien een betere uitdrukking – getuige de zeven zegels die Rudolf Steiner ontwierp en die naast allerlei andere vormen in kleur te zien waren. Mercuriuszegel Het woord mandala, dat uit het Sanskriet stamt, betekent cirkel of wiel. Het is ook de term uit de Tibetaanse kunst en het Tibetaans boeddhisme voor een plan, een kaart of geometrisch patroon dat symbolisch de kosmos uitbeeldt. Mandala’s hebben een mystieke betekenis en zijn een hulpmiddel bij meditatie. Een cirkel heeft een middelpunt en Yvonne van de Staay, die de tentoonstelling opende, dacht aan het zaad: de punt, een plant in aanleg die gestalte krijgt door de cirkel het uitgroeien en de bloei, waarna de beweging zich van buiten weer terugtrekt naar binnen, tot in het nieuwe zaad voor het volgende jaar.

36

De roosvensters in de Gotische kathedralen zijn prachtige voorbeelden van mandala’s. Laurens en Viola Bruning, die samen de mandala’s maakten die in de gang hingen, werden tijdens een vakantie in England geïnspireerd door de graancirkels die zij daar ontdekten. Er is veel over graancirkels te doen en niemand weet wie of wat ze maakt – behalve dan de cirkels die door mensen gemaakt zijn. Deze laatste onderscheiden zich van de andere omdat de halmen, die door het platleggen geknakt zijn, niet meer overeind kunnen komen en doorgroeien. Het zaad dat geoogst wordt van de halmen die werden omgebogen in een cirkel die niet door mensen gemaakt werd, heeft bovendien meer kiemkracht dan het andere. En hoe wonderlijk: klaprozen blijven rechtop staan tussen de liggende halmen. Wie de ontwerpers en makers zijn van de graancirkels die niet door mensen gemaakt zijn…? Er wordt naar gegist. Het zouden buitenaardse wezens kunnen zijn, of natuurwezens. Er zijn mensen die een lichtbol boven een graanveld hebben gezien, die in enkele seconden een fantastische figuur maakte. In de Middeleeuwen schreef men deze kunst toe aan de duivel. Er zijn kleine graancirkels, maar ook figuren die meerder voetbalvelden kunnen vullen. De cirkels liggen in Engeland vaak in de buurt van Keltische heiligdommen zoals Stonehenge.

37

Na hun bezoek aan de graancirkels begon Viola met het tekenen van mandala’s naar het voorbeeld van de graancirkels. Al tekenende en inkleurende ontstonden geometrische 'codes', vormen die harmonie, evenwicht vreugde en dankbaarheid uitstralen. Dit werd nog eens versterkt toen Judith Groeneveld, geïnspireerd door de codes, teksten ging schrijven. Uit deze samenwerking ontstond het boek The Gift of Life. Al snel kon Viola de beelden die ze zag niet meer zelf construeren; dat nam Laurens van haar over. Hij was docent aan een vrije school geweest en bedreven in het tekenen van geometrische vormen. Viola 'opent' de codes door ze vanuit haar hart in te kleuren Angelo Groeneveld benaderde de codes nog weer van een andere kant, hij filmt graag en begon met de codes in beeld en geluid weer te geven, wat resulteerde in de 'Awakening Codes' die een diepe laag in ons bewustzijn raken Mandala’s en graancirkels: bijzondere vormen om bij stil te staan of mee te werken. Hoe je vanuit de punt en de cirkel tot grensoverschrijdende beelden kunt komen, laat de plaat op de volgende bladzijde zien. Jolanda Gevers Leuven

38

De aartsengel Michaël, ontwerp Viola en Laurens Bruning

39

Pasgeboren dag Over de velden ligt nog Een sluier van vocht Lita Vuerhard

40