Towards an evidence-based Workforce Planning in Health Care?

Symposium

Towards an evidence-based Workforce Planning in Health Care ? Sodehotel La Woluwe 25/04, 09u-13u.

Symposium - Towards an evidence-based Workforce Planning in Healthcare.

Hoe is het dreigende huisartsentekort in Nederland opgelost? Peter P. Groenewegen NIVEL

Symposium - Towards an evidence-based Workforce Planning in Health Care.

Overzicht Achtergronden van dreigend huisartsentekort Oplossingen: toegenomen efficiëntie praktijkondersteuning

Recente beleidsvoornemens eerste lijn


Achtergronden van dreigend huisartsentekort Beperkte opleidingscapaciteit Feminisering Part-time werken Minder uren werken Verwacht hoger zorggebruik


Capaciteit huisartsenopleidingen aantal afgestudeerden

500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 1975

1985

1995

2005


Toename van het aantal vrouwelijke huisartsen 10.000 9.000 8.000 7.000 6.000

Vrouwen

5.000

Mannen 4.000 3.000 2.000 1.000

19 70 19 72 19 74 19 76 19 78 19 80 19 82 19 84 19 86 19 88 19 90 19 92 19 94 19 96 19 98 20 00 20 02 20 04 20 06 20 08

0


Part-time werken en minder uren werken Aantal FTE zelfstandig gevestigde huisartsen Mannen

Vrouwen

Totaal

1998

0,94

0,70

0,90

2008

0,88

0,66

0,81


Tussentijdse conclusie Er waren redenen om een huisartsentekort te verwachten. Forse uitbreiding opleidingscapaciteit heeft bijgedragen aan oplossing. Maar dat is niet genoeg! Gemiddelde praktijkgrootte (aantal inwoners per FTE huisarts) nog steeds hoog: 2322


Huisartsen zijn efficiënter gaan werken. Meer patiëntcontacten in minder tijd Afstoten van tijdsintensieve activiteiten: daling aantal huisbezoeken geen open spreekuur meer verandering van taakopvatting m.b.t. psychosociale problematiek taakdelegatie naar praktijkassistent.

Reorganisatie van avond-, nacht-en weekdiensten


Midden jaren ’80 tot 2000: meer taakdelegatie naar praktijk-assistent Triage voor het afspraakspreekuur Screening (cervix uitstrijkje) Verzorging van chronisch zieken Probleem: opleidingsniveau te laag bij verdere taakdelegatie


Oplossing: introductie praktijk-verpleegkundige vanaf 2000 Praktijkassistent met aanvullende opleiding Verpleegkundige met HBO-opleiding Verpleegkundige valt onder Wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (wet BIG), dus: eigen professionele verantwoordelijkheid onderworpen aan tuchtrecht.


Snelle introductie praktijkverpleegkundigen praktijken met POH 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2001 2006

FTEs POH

1400 1200 1000 800 600 400 200 0 2001

2006


Wat doen praktijkverpleegkundigen? Verzorging van chronisch zieken Sociaal-psychiatrische zorg Volgens richtlijnen/protocollen Voor een patiëntenpopulatie van minimum 4500 en 3 huisartsen


Substitutie of uitbreiding van diensten? Vooral uitbreiding van diensten Langere contactduur Tevreden patiënten Toegenomen kwaliteit van zorg Financiering gebaseerd op 7000 patiënten en 3 huisartsen


Voorbeeld: zorg voor patiënten met astma en COPD Astma

COPD

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0

Aantal contacten met huisarts

2001

2002

2003

2004

2005

Astma

2006 COPD

Percentage met contact met POH

100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 2003

2004

2005

2006


Beleidsvoornemens eerste lijn Naar geïntegreerde eerste lijn Naar functionele bekostiging



Veranderingen in zorgvraag en aanbod vragen om: populatie- en patiëntgerichte zorgorganisatie en dus innovatie van organisatie en sturing goede inzet van menskracht op de juiste niveaus en dus innovatie in personeel evidence-based zorg in ketens en dus innovatie van zorgprocessen.


Oplossingen: 1. Geïntegreerde eerste lijn Nieuwe organisatievormen: gezondheidscentra, netwerkorganisaties (zorggroepen) Multidisciplinaire samenwerking Taakdifferentiatie, taakherschikking Wijk- en populatiegericht Preventie in de zorg


Organisatie van de eerste lijn: transformatie van huisnijverheid naar zorgvoorziening


OPLOSSINGEN: 2. Functionele bekostiging Bekostiging van zorg voor chronisch zieken, ongeacht de uitvoerende zorgverlener Aansluiting op zorgstandaarden Beginnend bij eerste lijn Nieuwe incentives (maar ook bedreigingen!) voor samenwerking binnen 1ste lijn en tussen 1ste en 2de lijn Organisatie en sturing van zorgketens


Wat weten we over functionele bekostiging? Onderzoek (ook in Nederland) over disease management: lijkt goed te werken Voorwaarde 1: goede selectie van patiënten en toewijzing aan zorgmodaliteiten Voorwaarde 2: goede toedeling van verantwoordelijkheid Hoe de bekostigingskant hierop doorwerkt is onbekend


Wat weten we over de aandoeningen? Beginnen met diabetes, hartfalen, COPD en cardiovasculair risicomanagement Omvang van de groepen Zorgbeslag in de huisartspraktijk Multimorbiditeit


Omvang van patiëntengroepen en aandeel in het zorggebruik in de huisartspraktijk Omvang

Aandeel in alle consulten

Diabetes

38,2 per 1.000

12,0%

COPD

14,7 per 1.000

4,7%

Hartfalen

7,1 per 1.000

3,4%


Patiënten komen niet alleen voor de index-ziekte bij de huisarts % consult voor de % consult voor ziekte iets anders Diabetes

39%

61%

COPD

17%

83%

Hartfalen

15%

85%


Dat komt onder meer door multimorbiditeit. Multimorbiditeit: minimaal twee chronische aandoeningen bij één persoon

100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0

% met mm

55-64 65-74 75-84 85-94


Conclusies (1): huisartsentekort? Nederland heeft grote praktijken en beperkte werktijden van huisartsen. Dat kan door korte consulten, weinig huisbezoeken, veel delegatie. In- en uitstroom worden nauwgezet gemonitord, opleidingscapaciteit wordt aangepast.


Conclusies (2): taakdelegatie Taakdelegatie aanvankelijk naar praktijkassistent, later naar praktijkverpleegkundige Weinig substitutie, wel uitbreiding diensten en kwaliteitsverhoging Aandacht voor chronisch zieken: geïntegreerde eerste lijn


Conclusies (3): functionele bekostiging Gevaar van versnippering van zorg door verticale programma’s Extra aandacht voor enkele groepen ten koste van andere groepen Risico van ongelijke toegang door gebrek aan informatie bij patiënten Gevaar van slechte verhoudingen tussen beroepsgroepen


Towards an evidence-based Workforce Planning in Health Care?

Recommend Documents