DE BIBLIOTHEEK VAN NIEUWEGEIN WIL DE MODERNE DORPSOMROEPER ZIJN. WIE IETS WIL WETEN KAN DÁÁR TERECHT. MET EEN CONTENTMANAGEMENTSYSTEEM EN DIGITAL SIGNAGE MET EEN UITGEKIENDE DIGITALE STRATEGIE BEDIENT DE ORGANISATIE HAAR KLANTEN. MAAR HET LIEFST WILLEN RON BOGERD, DIRECTEUR BEDRIJFSVOERING, EN STRATEGISCH ADVISEUR ALEX TALSMA, ÉÉN SYSTEEM DAT DE INFORMATIE VOORSPIEGELT.
Onderweg naar één platform
tekst Teus Molenaar fotografie Daniëlle van der Schans
W
ie de trap oploopt in het stadhuis van Nieuwegein naar de tweede verdieping, dat ook meteen de naam is van de stads-
bibliotheek, hoort diverse geluiden. De een hoort een vogel fluiten, de ander de klank van krakende traptreden, en een derde hoort weer iets anders. Als om duidelijk te maken dat er iets bijzonders staat te gebeuren. Vervolgens komt de bezoeker in een ruim opgezet boekenvertrek. Een groot scherm, verdeeld in vlakken, tegenover de ingang, laat zien wat er valt te beleven; in de bieb zelf, maar ook elders in de stad. Mocht een beeldpagina te snel zijn doorgewisseld, dan kun je met een handgebaar een pagina terug. Vergelijkbaar met het ‘swipen’ op een tablet of smartphone. “We hebben hier de Kinect-technologie van Microsoft gebruikt. Maar het werkt nog niet optimaal, dat zijn we nog aan het finetunen”, verontschuldigt Bogerd (rechts op de foto) zich. Dit is wel typisch De tweede verdieping: de modernste technologie gebruiken om een boodschap over te brengen; niet bang zijn om te pionieren. “We kijken eerst wat er op de markt te koop is. Mocht dat niet aan onze wensen voldoen, dan passen we het aan of bouwen we het zelf”, aldus Bogerd.
nomen in een contentmanagementsysteem. Databases werken samen en laten afbeeldingen zien
Pionieren
van bijvoorbeeld een boek en de bijbehorende be-
Talsma vertelt dat de organisatie relevant wil zijn
schrijving. Om die gegevens op een digital signa-
voor de bewoners van Nieuwegein. Daarvoor moet
ge-beeldscherm te vertonen, is een vertaalslag no-
zij andere middelen inzetten dan de afgelopen de-
dig; onder meer vanwege de verschillende resolu-
cennia. De consument moet op een andere ma-
ties waarmee de afzonderlijke systemen werken.
nier worden bereikt.
De twee systeemsoorten zijn dan ook niet geïnte-
Alles wat in de bibliotheek aanwezig is, is opge-
greerd.
we willen in de hele stad laten zien wat hier gebeurt. Met bijvoorbeeld schermen in de parkeergarages, in verzorgingstehuizen. We hebben mobiele eenheden gemaakt om op scholen te gebruiken”, vult Bogerd aan. “We willen mensen op ideeën brengen. Binnen de financiële ruimte die we hebben, natuurlijk.” Die mobiele eenheden staan overigens ook op diverse plaatsen in de uitleenen uitstallingsruimte opgesteld.
Social media “Het werken met de beeldschermen is nog vrij
De kunstuitleen laat via een elektronisch venster
nieuw. Er zijn geen opleidingen digital signage”,
zien wat zij in huis heeft. De bezoeker kan er ook
vertelt Talsma. “Voor de organisatie is het dus pi-
in zoeken door bijvoorbeeld aan te geven dat hij
onieren; kijken waar de mogelijkheden en de gren-
een standbeeld wil, of een bepaalde kleur die goed
zen liggen.”
past in de ruimte waar een gewenst schilderij komt
Zo is via de monitoren te zien wat er zoal in de bi-
te hangen. Anders dan via internet zijn de beel-
bliotheek valt te beleven. “Maar we willen niet al-
den hier in hoge resolutie beschikbaar. “Dit is ove-
leen binnen deze muren onszelf tentoonstellen;
rigens een licht gebouw”, vertelt Bogerd. “Dus we
Wat is digital signage? Het begrip ‘digital signage’ verwijst naar het vertonen via een beeldscherm (of meerdere) van informatie die specifiek is gericht op een bepaald publiek, op een zekere locatie en tijdstip. De informatie kan per beeldscherm en tijdstip anders zijn. Ook is het mogelijk het getoonde af te stemmen op de persoon die ervoor staat. Dan krijgt bijvoorbeeld een vrouw andere informatie voorgeschoteld dan een man. Beeldschermen met reizigersinformatie op vliegvelden zijn ook een vorm van digital signage. Het fenomeen staat ook bekend als narrowcasting of digital out-of-home media (DOOHM). Aansturing en beheer van de schermen geschiedt middels speciale digital signage-software. Verschillende aanbieders van dergelijke systemen hebben elk hun eigen programmatuur. Alex Talsma helpt organisaties bij de innovatie van marketing en communicatie. Hij begeleidt meerdere bibliotheken. “Digital Signage is een bijzonder middel”, zegt hij. “Het combineert de snelheid van internet met de kracht van televisie. Het is een uitstekend kanaal om in te zetten bij het realiseren van strategische communicatiedoelen van organisaties. Veel organisaties blijven hangen in het marginaal gebruik van narrowcasting (de oude naam voor digital signage). Dat is een gemiste kans”.
hadden wel een uitdaging met de resolutie van de
Tussen de kunstuitleen en de koffiehoek vinden
beeldstations. Alles moet wel goed zichtbaar zijn.
we het Nieuwegein-plein. Op een groot scherm
Kwestie van uitproberen. Dat geldt natuurlijk niet
op de vloer is de gemeente gevisualiseerd. Hier zijn
alleen voor het scherm hier bij de kunstuitleen,
bijvoorbeeld de mooiste fietsroutes te bekijken.
maar door het hele gebouw heen.”
Verder staat hier een collectie van boeken over de
Elders, bij de koffiehoek, is op een monitor te zien
gemeente, zijn er virtuele dossiers over actuele
wat mensen zoal via social media over Nieuwe-
lokale onderwerpen, en bijvoorbeeld wijkkranten
gein melden. Wie een foto in de gemeente maakt
en brochures van plaatselijke verenigingen.
en deze online plaatst op bijvoorbeeld Facebook met in de tag ‘Nieuwegein’ (want voorlopig is al-
Inname kubus
leen via tekst na te gaan of iets bij de stad hoort,
Even verderop zien we een camera staan. Hier
niet via beeldherkenning) ziet de prent terug op
vinden van tijd tot tijd gespreksavonden plaats.
het scherm in de bieb. “Digital signage is niet al-
Die worden opgenomen en – middels een samen-
leen hightech, maar praktisch moet het ook klop-
werking met de lokale omroep – gestreamd naar
pen”, zegt Talsma.
internet. De digital signage-schermen vertellen
te ruimte zoveel inname te verwezenlijken. Aanvankelijk interfereerden de chips met elkaar. Dankzij de inzet van de leverancier en onze aanhoudende wens om de inname zo compact mogelijk te maken, is het toch gelukt.” Een aparte ruimte is ingericht voor de jongeren die er hun games kunnen spelen. In dit medialab krijgen ze een ervaring die ze thuis niet kunnen beleven. “Buiten de schooltijden om is het hier erg druk”, glundert Bogerd.
Boeiende techniek Er is software beschikbaar die registreert hoe lang iemand naar een bepaald punt op een scherm kijkt en aldus registreert dat de getoonde informatie op die plek blijkbaar interessant is voor de kijker. Dat kan aanleiding zijn om meer gegevens over het onderwerp te tonen. “Dat is boeiende techniek”, zegt Talsma. “Alleen nu nog vrij duur. We houden het in de gaten en als het binnen ons budget past, gaan we er zeker ook mee pionieren.” De camera wordt overigens nu al wel gebruikt om te registreren hoeveel mensen de bieb binnenkomen. Er is zelfs een mogelijkheid om geslacht en ruw geschatte leeftijd automatisch vast te stellen. Het is nog niet zo ver dat die informatie wordt gekopde inwoners wanneer zo’n bijeenkomst plaats-
peld aan displays om verpersoonlijkte gegevens
vindt.
te tonen.
Het tweetal troont het bezoek mee naar een ku-
Bogerd geeft aan dat de organisatie via registra-
bus waar mensen hun geleende boeken, cd’s en
tie van het leengedrag veel weet van haar klan-
dvd’s kunnen terugbrengen. Een RFID-chip zorgt
ten. “Als het digital signage-systeem in staat is ie-
ervoor dat het materiaal wordt herkend. Er is een
mand te herkennen, dan zou je een koppeling kun-
koppeling gemaakt tussen de RFID-gegevens en
nen maken met wat wij over die persoon weten
het digital signage-scherm, zodat anderen kun-
en de informatie daarop kunnen afstemmen. Voor-
nen zien wat is teruggebracht en in de kubus staat.
lopig is dat nog toekomstmuziek – de technologie
“Het was een hele uitdaging om op zo’n compac-
is nog erg duur – maar we volgen de ontwikkelin-
Uitdaging Het innamesysteem van De tweede verdieping is maatwerk. RFID-specialist EastBridge, die het systeem ontwierp, levert totaaloplossingen voor – onder meer – bibliotheken. “Dat doen we doorgaans op basis van een zelf ontwikkelde ‘legodoos’ waarmee we allerlei varianten kunnen maken”, vertelt Rob Barentsen, sales director bij EastBridge. “Maar in dit geval moest het maatwerk worden. De tweede verdieping had een aantal strenge eisen geformuleerd waaraan het systeem moest voldoen. Daardoor moesten we het legoconcept loslaten.” Die eisen waren: het moest een gebruikersvriendelijke logistieke oplossing zijn, het moest passen in het interieur, een minimale oppervlakte beslaan, en de inzet van personeel moest tot een minimum beperkt blijven. “Daar is een carroussel uitgekovoor 1200 objecten: boeken en cd’s. De klant die een boek inlevert krijgt geen bon – immers, als meer mensen tegelijkertijd inleveren, aan wie geef je dan de bon uit – maar ziet wel op een beeldscherm dat de inname geregistreerd is. Boeken en cd’s die in de kast zijn gezet voor inname, kunnen ook meteen weer worden uitgeleend. Klanten stellen dat zeer op prijs: die boeken en cd’s zijn blijkbaar ‘hot’.” EastBridge heeft het gehele systeem – van uitlenen tot inname – ontwikkeld. Daarbij hebben ze architect Dick de Jong ingeschakeld voor de vormgeving en de ergonomie. “We zijn nu in de finetune-fase. Voorbeeld: wie een depot heeft en een boete krijgt, zal merken dat het systeem dat met elkaar verrekent. Anderen, die geen depot hebben, moeten contant afrekenen. We hebben ook de betaalsystemen geleverd, met pinmogelijkheid.” De ontwikkeling van de innamekast was niet makkelijk, vertelt Barentsen. “Op een compacte oppervlakte – amper 2 vierkante meter – krijg je te maken met overspraak. De ene kast ‘leest’ dan het boek dat in de andere kast wordt ingenomen. Technisch gezien was dat een redelijke uitdaging: op een compacte oppervlakte moet je toch heel gericht – op plankniveau – kunnen inlezen.” EastBridge heeft dat probleem kunnen oplossen via de software en het op een speciale manier plaatsen van de antennes. Overigens was dat niet de grootste uitdaging. “Dat was de eis binnen vijf maanden het systeem ontwikkeld en operationeel te hebben”, zegt Barentsen. En daarin is EastBridge geslaagd.
Foto: © Henk Verbooy
men: vier kasten met de ruggen naar elkaar toe, goed
gen op de voet en passen iets toe als het binnen
een ‘vindsysteem’ te maken, zodat heel gemakke-
onze doelstellingen past en betaalbaar is.”
lijk is op te vragen wat er zoal bekend is binnen
Zo wil De tweede verdieping het kenniscentrum
de bieb; in tekst en beeld. De twee houden het Pro-
van Nieuwegein zijn en dat overal kenbaar ma-
ject Glass van Google in de gaten. Dit is een pro-
ken. “Wij willen ook onze infrastructuur beschik-
ject om draagbare augmented reality-brillen en
baar stellen aan andere partijen om hun bood-
wellicht wel meer mogelijk te maken. En de Mi-
schap over te brengen. Het systeem is open voor
crosoft multitouch surface-tafels heeft het duo na-
cultuurpartners om te gebruiken. We zijn in ge-
tuurlijk ook bekeken (en voorlopig nog te licht be-
sprek met maatschappelijke instanties om de mo-
vonden). Het is duidelijk dat de Nieuwegeinse bi-
gelijkheden in beeld te krijgen. Met de Stichting
bliotheek geen elektronisch/digitaal middel schuwt
Welzijn hebben we op dit vlak een strategische
om inderdaad een strategie van lokale relevantie
overeenkomst gesloten. Website en digital signa-
te realiseren.
ge zijn nu nog twee verschillende grootheden. Bei-
Tijdens de kinderboekenweek is er bijvoorbeeld
de hebben een eigen contentmanagementsysteem.
een innovatieve augmented reality game waarbij
Basiszaken als tekstboodschappen hoeven maar
schoolkinderen door middel van augmented rea-
eenmalig ingevoerd te worden. Maar Full HD-pos-
lity vragen moeten beantwoorden. De informatie
ters kun je niet zomaar op de website plaatsen.
wordt naar internet gestuurd en komt ‘realtime’
Het is een kwestie van tijd dat deze systemen ver-
binnen op het medialab alwaar de winnaar van de
der naar elkaar toe zullen groeien. Wij houden dit
dag bekend wordt gemaakt. Een nieuwe manier
goed in de gaten en zullen ook hierin blijven pio-
om kinderen te boeien en te binden.
nieren.” En nog zijn de twee niet uitgepraat. Want zij bren-
productie
Essentials, Rotterdam
gen de geluidsdouche ter sprake. Dit is een spea-
www.essentials-media.nl
ker die geluid kan richten. Mensen die eronder
opmaak
studio dop, Utrecht
staan, horen het geluid, mensen die ernaast staan
www.studiodop.nl
horen niets. En wat te denken van hun werk om
