Stichting Pensioenfonds Sligro Food Group

Stichting Pensioenfonds Sligro Food Group

JAARVERSLAG 2014

Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Sligro Food Group

INHOUD VOORWOORD 5

VISITATIECOMMISSIE

ORGANISATIE 7

VERANTWOORDINGSORGAAN 43

Meerjarenoverzicht 9

BESTUURSVERSLAG 2014 11

39

JAARREKENING 47 Balans per 31 december

48

Staat van baten en lasten

50

Algemene pensioenontwikkelingen in 2014

13

Kasstroomoverzicht 52

Fondsspecifieke ontwikkelingen in 2014

16

Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling

Nieuw Financieel Toetsingskader

21

Waardering 53

De financiële positie van ons fonds

23

Beleggingen 54

Verzekerdenbestand 27

Toelichting 58

Beleggingen 28

Toelichting op de staat van baten en lasten

Risicoparagraaf 31

Risicoparagraaf 69

Vooruitblik op 2015

36

OVERIGE GEGEVENS

53

63

79

Resultaatbestemming 79 Gebeurtenissen na balansdatum

79

Actuariële verklaring

81

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

83

Beleggingsoverzicht 85

3

VOORWOORD In allerlei opzichten was het een spectaculair jaar voor

Ik adviseer de deelnemers de extra Pensioen-sliM en de

ons pensioenfonds. De rente daalde zeer scherp en dat

UPO goed te lezen, want pensioen is toch vooral jullie

heeft veel bijgedragen aan een hoog rendement op onze

eigen verantwoordelijkheid!

bezittingen van ongeveer 30%. Toch was dat maar net voldoende om de financiële positie van ons fonds niet te

Persoonlijk wil ik daar nog aan toevoegen dat ik blij ben

laten verslechteren. De dalende rente leidt immers ook

dat ik voorzitter mag blijven van ons pensioenfonds, nu

tot een sterke toename van de pensioenverplichtingen.

ik mijn functie als CFO van Sligro Food Group heb over-

Het herstelplan is begin oktober 2014 beëindigd en het

gedragen aan Rob van der Sluijs. Doordat ik daarvoor nu

was ook mogelijk om de pensioenen (weer) met 1% te

meer tijd ter beschikking heb, ben ik nog beter in staat

verhogen voor de actieve deelnemers. De inactieve deel-

om samen met mijn collega-bestuurders de belangen

nemers hebben deze indexatie niet gekregen. Voor hen

van iedereen die bij ons fonds betrokken is te behartigen.

staat er nog 4% ‘op de lat’ als bijdrage in de extra herstel-

Ik citeer daarbij het voorwoord van Koen Slippens uit het

maatregelen.

jaarverslag 2014 van Sligro Food Group N.V.: “Wij vinden het ook Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen dat

In 2014 hebben we ook de besluitvorming afgerond voor

onze werknemers na een leven lang werken ook na hun

de nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015. Daar-

pensioen in hun eigen levensonderhoud kunnen voor-

voor is begin dit jaar een extra Pensioen-sliM verschenen.

zien en er geen groentetuintje bij moeten nemen, als ze

Daarmee hebben we met alle partijen de beste oplossing

dat niet willen”.

gevonden binnen de kaders van de wettelijke mogelijkheden en beperkingen. Vanaf 2015 hebben we nog maar één pensioenregeling. Dit vereenvoudigt de communica-

Namens het bestuur,

tie en leidt tot kostenbesparingen.

Huub van Rozendaal, voorzitter

Het bestuur en onze externe adviseurs hebben het afgelopen jaar veel tijd besteed om dit allemaal in goede banen te leiden. Het werk zal er in 2015 zeker niet minder op worden. De invoering van de nieuwe regeling en het voldoen aan de nieuwe regels van de toezichthouder (nFTK) zal weer veel tijd vergen van alle betrokkenen.

5

ORGANISATIE PER 1 JANUARI 2015

Bestuur

H. van Rozendaal

voorzitter,

namens werkgever

J. Cooijmans

secretaris,

namens werknemers

R. van der Sluijs

plaatsvervangend voorzitter,

namens werkgever

W. Jansen

plaatsvervangend secretaris,

namens werknemers A. Dijkstra

namens pensioengerechtigden



W. Beckers

voorzitter



C. van Gils



A. Rademakers



Visitatiecommissie

Verantwoordingsorgaan

G. van der Veeken

namens werkgever (voorzitter)



D. van der Does

namens werknemers



H. Klinge

namens pensioengerechtigden

Organisatie

Communicatiecommissie: J. Cooijmans, W. Jansen, Communicatie/DTP AZL N.V. Commissie Risicomanagement en Uitbesteding: R. van der Sluijs, A. Dijkstra Beleggingscommissie: H. van Rozendaal, R. van der Sluijs, CVP Advies B.V.



Accountant: KPMG Accountants N.V., Utrecht



Adviserend actuaris: Aon Consulting Nederland cv, Eindhoven



Waarmerkend actuaris: Towers Watson Netherlands B.V., Purmerend



Administrateur: AZL N.V., Heerlen Herverzekeraar: Nationale-Nederlanden Levensverzekering Mij. N.V., Rotterdam Vermogensbeheerder: NN Investment Partners, Den Haag

7

Meerjarenoverzicht

bedragen x € 1.000

2014

2013

2012

2011

2010

Actieve deelnemers

4.114

3.945

3.870

3.837

3.709

Gewezen deelnemers

3.463

3.370

3.264

3.183

4.129

Aantallen

Pensioengerechtigden Totaal

644 571 512 458 393 8.221 7.886 7.646 7.478 8.231

Financiële gegevens (in duizenden euro) Beleggingen voor risico pensioenfonds Belegd vermogen

274.682

199.834

177.049

143.253

120.002

30,3%

5,1%

15,4%

8,4%

11,5%

Vrije reserve

28.859

11.733

-6.600

-2.711

3.934

Reserve beleggingsrisico's

28.746

24.624

24.219

6.898

5.394

Rendement op basis van total return Reserves

Toeslagenreserve Totaal reserves

0

0

0

0 1.723

57.605 36.357 17.619 4.187 11.051

Technische voorzieningen Voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds

215.505

161.762

157.674

137.392

107.375

Voorziening toekomstige arbeidsongeschikten

729

677

634

566

512

Herverzekeringsdeel technische voorzieningen

843

907

984

950

874

Totaal technische voorzieningen

217.077 163.346 159.292 138.908 108.761

Premiebijdragen van werkgevers en werknemers (1) Pensioenuitkeringen (2)

16.115 16.419 15.631 14.579 19.265 2.687 3.159 3.631 4.628 3.442

Dekkingsgraad Aanwezig (3)

126,6% 122,4% 111,1% 103,0% 110,2%

Vereist

113,4% 115,2% 115,3% 115,8% 117,3%

1 De premiebijdrage 2010 is inclusief een eenmalige bijdrage van de werkgever in verband met een extra herstelmaatregel van € 6 miljoen. In de periode 2011-2013 inclusief de extra 2%-punt herstelpremie van de werknemers. 2 De pensioenuitkeringen dalen door de afloop van het prepensioen. 3 De dekkingsgraad is als volgt berekend: (Reserves + Voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds) / Voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds.

9

BESTUURSVERSLAG 2014

Stichting Pensioenfonds Sligro Food Group (hierna: ons

zijn van Sligro Food Group ontvangen voor hun werk-

fonds) is opgericht per notariële akte op 19 juli 2001. Het

zaamheden voor ons fonds geen vergoeding. De vergoe-

is een ondernemingspensioenfonds en voert de pen­

ding van de overige bestuursleden wordt besproken in

sioenregelingen uit van een deel van de bedrijven van

de toelichting op de staat van baten en lasten.

Sligro Food Group Nederland B.V. (hierna Sligro Food Group).

Doelstelling

De voorzitter van de Visitatiecommissie, de heer ­Geerdink, is na de visitatie over 2013 om gezondheidsredenen teruggetreden. Het Bestuur heeft in de bestuursvergade-

Ons fonds heeft als doel:

ring van 6 oktober de heer Beckers benoemd tot voorzit-

• het toekennen van pensioenaanspraken;

ter van de Visitatiecommissie. De heer Beckers start met

• het uitkeren of doen uitkeren van pensioenen;

zijn werkzaamheden bij de visitatie over 2014.

• het treffen van andere gewenste voorzieningen voor de (ex-)werknemers en hun nabestaanden;

Het vermogensbeheer is één van de belangrijkste taken

• het doen van uitkeringen met een ideële of sociale

van het Bestuur. Om hieraan meer en beter aandacht te

strekking, in de gevallen en onder de voorwaarden

besteden heeft het Bestuur een Beleggingscommissie

zoals nader geregeld in de statuten en de reglemen-

ingesteld. Twee bestuursleden hebben zitting in deze

ten van ons fonds.

commissie. De Beleggingscommissie adviseert het ­Bestuur over het te voeren beleggingsbeleid. Een onaf-

De onderneming en werknemers financieren de pen­

hankelijke, externe deskundige staat de commissie hierin

sioenvoorziening. De afspraken over de financiering en

bij. De Beleggingscommissie zorgt ook voor de uitvoe-

de uitvoering van de pensioenregeling zijn vastgelegd in

ring van bestuursbesluiten. Bovendien zien de

een uitvoeringsovereenkomst tussen ons fonds en de

commissie­leden erop toe dat NN Investment Partners

onderneming.

(hierna NN IP) het vermogensbeheer goed uitvoert.

Ontwikkelingen binnen de ­organisatie van ons fonds

In 2013 is een Commissie Risicomanagement ingesteld. Deze commissie is verantwoordelijk voor de opzet en

Het Bestuur van ons fonds (hierna het Bestuur) is verant-

monitoring van het integrale risicomanagement en advi-

woordelijk voor de uitvoering van de pensioen­regeling

seert hierover aan het Bestuur. De commissie toetst in

die de onderneming toezegt (pensioenovereenkomst).

2014 ook het uitbestedingsbeleid.

Het Bestuur bestaat uit twee bestuurders die worden voorgedragen door Sligro Food Group, twee bestuurders

Ons fonds heeft vanaf 1 januari 2015 een nieuwe pen­

die voorgedragen worden door de Ondernemingsraad

sioenregeling. Een tijdelijke commissie, Commissie Nieu-

namens de werknemers en uit één bestuurslid dat voor-

we Pensioenregeling, wordt in het leven geroepen om de

gedragen wordt door en uit de pensioengerechtigden.

voorbereidingen voor het Bestuur uit te voeren.

De bestuursleden namens de werknemers en namens de pensioengerechtigden vormen samen de werknemers-

Het Bestuur kwam in het verslagjaar vijf maal bijeen (op

bestuursleden. Om de paritaire samenstelling te handha-

17 maart, 13 mei, 12 juni, 6 oktober en 4 december). De

ven, is het stem­ gewicht van de drie werknemersbe-

vergadering op 13 mei is specifiek aan het thema Wijzi-

stuursleden gelijk aan het stem­gewicht van de twee

ging naar een nieuwe pensioenregeling gewijd. Hierbij

werkgeversbestuursleden. De bestuursleden die in dienst

heeft het Bestuur uitgebreid stilgestaan bij de toekomst

11

en de aanpassing van de pensioenregeling van ons

Beleid

fonds. Aanleidingen hiervoor:

In lijn met artikel 3 lid 2 van de statuten werkt het Bestuur

1. het gewijzigde fiscale kader per 1 januari 2015;

van ons fonds volgens een actuariële en bedrijfstechni-

2. de politieke besluitvorming over het nieuw Financieel

sche nota (hierna Abtn). Deze geeft integraal inzicht in

Toetsingskader (hierna FTK); 3. de afloop van het kapitaalcontract met NationaleNederlanden per 1 januari 2016;

het functioneren van ons fonds en beschrijft het te voeren beleid, inclusief de financiële opzet en de grond­ slagen waarop het rust.

4. de boekhoudeisen voor pensioen bij de onderneming.

De Abtn is vergelijkbaar met een bedrijfsplan. In de Abtn wordt bijvoorbeeld ook ingegaan op de organisatiestruc-

Verder was er tijdens de bestuursvergadering in oktober

tuur van ons fonds en op het interne beheersings­

een themabespreking waarbij ook het Verantwoordings-

systeem. Ook is er aandacht voor het beleggingsbeleid

orgaan aanwezig was. De ontwikkelingen van het nieuw

van ons fonds en voor de financiële sturingsmiddelen

FTK zijn hierin besproken. In het hoofdstuk Fondsspeci-

waarover ons fonds beschikt. De regelingen die ons

fieke ontwikkelingen in 2014 staat welke activiteiten het

fonds voert zijn op hoofdlijnen beschreven in de Abtn.

Bestuur in het verslagjaar heeft uitgevoerd.

Uitbesteding

Pensioenregeling De pensioenregelingen die ons fonds tot 2015 uitvoert,

Als pensioenuitvoeringsorganisatie van ons fonds zorgt

zijn opgenomen in de volgende pensioenreglementen:

AZL N.V. (hierna AZL) onder meer voor de volgende za-

• Pensioenreglement voor werknemers geboren op

ken: • de pensioen- en deelnemersadministratie en deelnemerscommunicatie; • actuariële rapportage; • rapportages richting toezichthouders; • de financiële administratie; en

of na 1 januari 1950 en werknemers die na 31 ­december 2005 in dienst treden. • Pensioenreglement voor werknemers geboren vóór 1 januari 1950. • Prepensioenreglement voor werknemers geboren vóór 1 januari 1950.

• de bestuursondersteuning en advisering.

• Pensioenreglement excedentprepensioenregeling

NN IP beheert het vermogen van ons fonds. NN IP b ­ elegt

• Pensioenspaarreglement voor werknemers geboren

voor werknemers geboren vóór 1 januari 1950. dit op basis van richtlijnen voor het vermogens­beheer die het Bestuur heeft vastgesteld. NN IP houdt ons fonds on-

vóór 1 januari 1950. • Pensioenreglement ANW-hiaat.

der meer met periodieke rapportages op de hoogte van de vermogensontwikkeling. AZL en NN  IP beschikken

Met ingang van 1 januari 2015 voert ons fonds nog één

over een ISAE 3402 (type II) verklaring. Door deze verkla-

pensioenregeling uit. De pensioenen van bovenstaande

ring te overleggen tonen AZL en NN IP aan ons fonds en

reglementen zijn omgezet naar de nieuwe pensioen­

aan de accountant van ons fonds aan, dat de uitvoering

regeling, behalve de pensioenen uit de pensioenspaar-

van de pensioenregelingen respectievelijk het beheer van

regeling en de ANW-hiaatregeling. De pensioenen van

vermogen van ons fonds in control is.

deze regelingen worden buiten ons fonds voortgezet. In het hoofdstuk Fondsspecifieke ontwikkelingen in 2014

Voor actuariële en overige adviezen doet het Bestuur een

leest u meer over de nieuwe pensioenregeling.

beroep op Aon Consulting Nederland cv en CVP Advies. Towers Watson Netherlands B.V. voert de actuariële waar-

Het nieuwe pensioenreglement, maar ook de oude regle-

merking over het verslagjaar 2014 uit. KPMG Accountants

menten, statuten en veel andere informatie zijn opgeno-

N.V. controleert de jaarrekening over het verslagjaar

men op de website van ons fonds:

2014.

www.pf-sligrofoodgroup.nl. U vindt daar ook dit jaarverslag en jaarverslagen over eerdere jaren. De ontwikkeling

De verzekeringstechnische risico’s die voortvloeien uit de

van de dekkingsgraad wordt maandelijks op de website

regelingen zijn voor het grootste deel herverzekerd bij

gepubliceerd. Als u als deelnemer bij ons fonds betrok-

Nationale-Nederlanden Levensverzekering Mij. N.V. (hier-

ken bent, kunt u online toegang krijgen tot uw persoon-

na NN). Ons fonds loopt uit hoofde van de kapitaalover-

lijke gegevens. Wij nodigen u van harte uit kennis te ne-

eenkomst met NN ook zelf risico.

men van alle online beschikbare informatie die u kan helpen om uw pensioeninzicht te vergroten.

12

Algemene pensioenontwikkelingen in 2014 Nieuw Financieel Toetsings­kader eindelijk gerealiseerd

De Btw-vrijstelling voor koepelfondsen is afgeschaft, omdat dit een concurrentievoordeel zou opleveren. Voor ons fonds was de Btw-vrijstelling niet van toepassing.

Het jaar 2014 stond in het teken van de invoering van een nieuw FTK. Nadat het wetsvoorstel in december aan-

De politiek verwacht dat de lagere pensioenopbouw

vaard werd, kwam definitief een einde aan een lange

leidt tot lagere pensioenpremies en dus tot een hoger

discussie over de herziening van het pensioenstelsel.

besteedbaar inkomen, wat gunstig is voor de kwakke-

Deze discussie heeft de afgelopen 4 jaar veel maatschap-

lende economie. Veel fondsbesturen willen de premie

pelijke onrust teweeg gebracht. Toch bleef een genera-

echter gelijk houden om zo de financiële positie van hun

tieconflict uit. De invoering van een ander type pen­

fonds te verbeteren. De Nederlandsche Bank (hierna

sioencontract, de zogeheten reële ambitieovereenkomst,

DNB) verlangt nu nadere, procedurele waarborgen. Alle

als alternatief voor en naast het nominale pensioencon-

fondsbesturen zijn benaderd met een enquête over het

tract, kreeg maatschappelijk en politiek onvoldoende

premiebesluit 2015. DNB benadrukt hiermee dat fonds-

steun. Daardoor bleven de wettelijke voorstellen van

besturen dit besluit moeten kunnen motiveren met toe-

staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgele-

passing van het beginsel van evenwichtige belangenaf-

genheid dichter bij huis. Het kabinet typeerde de herzie-

weging. Eind 2014 heeft het Bestuur gevolg gegeven aan

ning van het FTK gaandeweg als noodzakelijk onder-

deze enquête.

houd om de weerbaarheid van pensioenfondsen tegen te vergroten. Ons fonds heeft tot 1 juli 2015 de tijd om de

Wet Versterking Bestuur Pensioenfondsen

diverse fondsdocumenten aan te passen. In de eerste

Op 1 juli 2014 moesten alle pensioenfondsen de Wet

plaats zullen de Abtn en de uitvoeringsovereenkomst

Versterking Bestuur Pensioenfondsen (hierna Wvbp) heb-

moeten worden herzien. Maar ook de pensioenregle-

ben geïmplementeerd. De voorbereidingen werden

menten behoeven aanpassing. Het nieuw FTK wordt na-

deels in 2013 getroffen. Feitelijk dienden de fondsbestu-

der besproken in een apart hoofdstuk.

ren al aan het einde van het eerste kwartaal van 2014 de

financiële schokken en de stijgende levensverwachting

fondsdocumenten gereed hebben. In het tweede kwarIn 2014 kondigde de staatssecretaris een veel fundamen-

taal was ruimte voor een dialoog met DNB over deze

telere discussie aan over de grondbeginselen en uit-

aanpassingen. De impact van de Wvbp was gering voor

gangspunten van het pensioenstelsel: de Nationale Pen-

ons fonds, omdat enkele onderdelen al werden toege-

sioendialoog. Dit vanwege demografische, economische,

past. Meer hierover leest u in het hoofdstuk Fondsspeci-

arbeidsmarkt gerelateerde en sociaal culturele ontwik-

fieke ontwikkelingen in 2014.

kelingen. Aan de orde komen collectiviteit, solidariteit, verplichtstelling en de doorsneepremie­systematiek, als

Code Pensioenfondsen

ook ruimte voor maatwerk en mate van individuele

In september 2013 stelden de Pensioenfederatie en de

keuze­vrijheden.

Stichting van de Arbeid (hierna STAR) gezamenlijk de

Witteveenkader

Code Pensioenfondsen vast. Doel was het functioneren van de fondsbesturen van pensioenfondsen verder te

De maximaal toegestane opbouwpercentages zijn per

verbeteren en inzichtelijker te maken. De code heeft een

1 januari 2014 verlaagd. Per 1 januari 2015 dalen ze ver-

wettelijke grondslag gekregen bij de Wvbp.

der. Bij ons fonds is het opbouwpercentage 2,1 gebleven. Ook het pensioengevend jaarsalaris wordt met ingang

De fondsbesturen leggen vanaf 2014 verantwoording af

van 1 januari 2015 aan een maximum gebonden. Is het

over de naleving van de code. Een pensioenfonds past de

pensioengevend jaarsalaris hoger dan €100.000, dan is er

normen van de code toe of het fonds motiveert in het

over het meerdere geen fiscaal gefaciliteerde pen­

jaarverslag waarom een norm niet (volledig) wordt toe-

sioenopbouw meer. Pensioenfondsen kunnen wel een

gepast. Afwijken van de norm kan als daar een goede

vrijwillige netto pensioen spaarfaciliteit aanbieden. Ons

reden voor is. In het hoofdstuk Fondsspecifieke ontwik-

fonds heeft een maximum pensioen­gevend jaarsalaris

kelingen in 2014 gaan we hier nader op in.

van €48.788. Deze ontwikkelingen waren niet van toepassing op ons fonds.

13

Handreiking geschikt pensioenfondsbestuur

over de beheersing van uitbestede bedrijfsprocessen. Bij ongeveer dertig fondsen werd onderzocht of er voldoen-

De Pensioenfederatie publiceerde in 2014 een ‘Handrei-

de controle was op het betalingsproces en/of op de toe-

king geschikt pensioenfondsbestuur’. Deze vervangt de

gang tot de betaalrekeningen. Tenslotte bracht DNB een

‘Aanbevelingen deskundig en competent bestuur’ uit

richtlijn uit voor die pensioenfondsen die in liquidatie zijn.

2011. De aanbevelingen waren in verband met de Wvbp niet meer actueel. De handreiking ondersteunt de fonds-

In 2014 is de Wet bekostiging financieel toezicht 2015

besturen bij de toetsing van de bestuursleden, bij het

gewijzigd. De overheidsbijdrage voor het toezicht door

toewerken naar en bewaken van hun geschiktheid.

DNB en door de Autoriteit Financiële Markten (hierna

Ons fonds heeft op basis van de handreiking een ge-

AFM) is afgeschaft. Dit volgde uit het regeerakkoord

schiktheidsplan opgesteld. Hierin staat aan welke eisen

Rutte II. Pensioenfondsen dragen deze kosten volledig

bestuursleden en de leden van de andere organen van

zelf, waardoor de kosten in 2015 oplopen. Een aangeno-

ons fonds moeten voldoen om door DNB geschikt te

men amendement voorkomt een onbeperkte stijging

worden bevonden voor een functie bij ons fonds.

van de toezichtkosten. De huidige totale toezichtkosten mogen in principe alleen met de inflatie­correctie stijgen. In bijzondere omstandigheden kan de regering hogere kostenstijgingen goedkeuren. Dat moet wel aan de Tweede Kamer worden voorgelegd.

Andere communicatie over aanvullend pensioen is wenselijk Begin 2014 publiceerde staatssecretaris Klijnsma een consultatiedocument over verbeteringen van de pen­ sioencommunicatie. In de loop van 2014 bereikte het wetsvoorstel de Tweede Kamer. De parlementaire behandeling is naar verwachting in de eerste helft van 2015 afgerond en zal leiden tot invoering van de wet Pen­ sioencommunicatie.

Ontwikkelingen in het toezicht

De bestaande wettelijke informatieverplichtingen voldoen niet meer. Ze leiden tot onvoldoende begrijpelijke

DNB maakt zich zorgen over de houdbaarheid van het

communicatie, moeilijke terminologie, lastig taalgebruik

bedrijfsmodel van pensioenfondsen. De fondsbesturen

en te veel informatie en weinig doelgericht. Bovendien

hebben te maken met een ongunstige kostenstructuur,

wordt een te rooskleurig beeld over de hoogte van het

beperkte premieruimte, ingrijpende ontwikkelingen in

pensioen gegeven en ontbreekt inzicht in de risico’s. Be-

de wet- en regelgeving, een dalend aantal actieve deel-

tere communicatie moet het gedaalde vertrouwen onder

nemers door de vergrijzing en gepensioneerden die lan-

deelnemers en pensioengerechtigden herstellen. Het

ger leven en dus langer uitkeringen ontvangen. De toe-

kabinet baseert zijn voorstellen op diverse onderzoeken

zichtthema’s van DNB lagen in 2014 in het verlengde

op dit terrein, waaronder met name het rapport ‘Pen­

hiervan: toekomstbestendigheid, herstel van financiële

sioen in duidelijke taal’.

buffers en beter risicobeheer. Met diverse onderzoeken hielden op de risico’s van deze ontwikkelingen en op tijd

Algemeen pensioenfonds: alternatieve uitvoeringsvorm

maatregelen zouden nemen om de financiële opzet te

Eind 2014 heeft staatssecretaris Klijnsma een wetsvoor-

versterken.

stel naar de Tweede Kamer gestuurd dat de oprichting

beoogde DNB dat de fondsbesturen voldoende zicht

van een Algemeen Pensioenfonds (hierna APF) mogelijk Zo kregen de pensioenfondsen een self assessment over

maakt. De Algemene Pensioeninstelling (hierna API) is

het risico van belangenverstrengeling en de beheersing

hiermee van de baan. Voordat het wetsvoorstel werd in-

hiervan. Dit onderzoek werd mede ingegeven door de

gediend, is de pensioen- en verzekeringssector geconsul-

personele wijzigingen in de verschillende fondsorganen

teerd.

vanwege de Wvbp. Ook publiceerde DNB een richtlijn

14

Het wetsvoorstel speelt in op de behoefte van pensioen-

pitaal door te beleggen. Dit kan bijdragen aan het pen­

fondsen om effectiever en tegen lagere uitvoeringskos-

sioenresultaat. De optimalisering vervangt de ideeën

ten samen te werken, met behoud van eigen identiteit en

omtrent het reële pensioencontract, die bij de totstand-

solidariteitskring. Het APF kent geen domeinafbakening,

koming van het nieuw FTK geen doorgang vonden.

zodat fondsen kunnen kiezen voor een gezamenlijke binding met elkaar hebben. Het APF staat niet open voor

Europese pensioenontwikkelingen

verplicht gestelde bedrijfstakpensioenfondsen.

De Europese Commissie werkt al een tijd aan een herzie-

uitvoering, zonder dat ze qua bedrijfsactiviteiten een

Evaluatie PPI

ning van de IORP- of Pensioenfondsenrichtlijn. Onderwerpen zijn een goede governance, inclusief risicoma-

In 2011 heeft het kabinet de Premiepensioeninstelling

nagement, en een adequate informatievoorziening voor

(hierna PPI) geïntroduceerd. De PPI is een organisatie die

deelnemers. Hierbij hoort het beleidsvoorstel om de sol-

alleen beschikbare premieregelingen uitvoert. In 2014

vabiliteitseisen die voor verzekeraars (gaan) gelden, ook

evalueerde het kabinet de PPI. Conclusie is dat de PPI

op pensioenfondsen toe te passen. Vanwege het sterk

heeft bijgedragen aan meer marktwerking tussen aan-

ontwikkelde, aanvullende pensioenstelsel in ons land,

bieders van beschikbare premieregelingen. De prijsstel-

wordt Nederland steeds in de rol gedrongen om dit alom

ling is verbeterd door de lagere uitvoeringskosten, terwijl

geprezen stelsel te behoeden voor niet-passende voor-

de dienstverlening niet versoberd is. Ook de beleggingen

stellen vanuit Brussel.

en de communicatie naar de deelnemers zijn verbeterd en er is meer transparantie.

Volgens het kabinet is de Europese Commissie in 2014 ruim tegemoet gekomen aan de Nederlandse bezwaren

De beëindiging van de kapitaalopbouw op de pensioen-

tegen onder meer voorstellen voor het beloningsbeleid

ingangsdatum en de overgang naar de uitkeringsfase

en voor de evaluatie van risico’s. Verwacht wordt dat de

bleken knelpunten. Hierop heeft staatssecretaris Klijnsma

Europese Raad van Ministers in 2015 de wijziging van de

eind 2014 de Tweede Kamer een hoofdlijnennota ge-

richtlijn vaststelt. De diverse overheden verwerken de

stuurd, waarin ze voorstellen doet om de premieovereen-

richtlijn vervolgens uiterlijk eind 2016 in de eigen pen­

komst te optimaliseren. In de uitkeringsfase moet het

sioenwetgeving.

mogelijk worden om een deel van het opgebouwde ka-

15

Fondsspecifieke ontwikkelingen in 2014 De belangrijkste aandachts­ punten in het verslagjaar 2014

één pensioenregeling uit. Hiermee worden uitvoering en communicatie minder complex.

Nieuwe pensioenregeling per 1 januari 2015

De besluitvorming over de nieuwe pensioenregeling is

Een groot deel van 2014 heeft in het teken gestaan van

zeer zorgvuldig verlopen. Zo zijn de Ondernemingsraad

de voorbereidingen op een nieuwe pensioenregeling

en het Verantwoordingsorgaan erbij betrokken. Beide

voor ons fonds. Aanleidingen voor een nieuwe pensioen-

organen hebben positief geadviseerd over de nieuwe

regeling zijn:

pensioenregeling. De actieve deelnemers hebben begin 2015 een brief ontvangen over de nieuwe pensioenrege-

• het gewijzigde fiscale kader per 1 januari 2015;

ling en een speciaal uitgebrachte PensioenSliM waarin de

• de (verwachte) politieke besluitvorming over het

nieuwe regeling uitgebreid aan bod komt. De gewezen

nieuw FTK; • de afloop van het kapitaalcontract met NN per 1 ­januari  2016, en • de boekhoudeisen voor pensioen bij de onderneming.

deelnemers en pensioengerechtigden hebben een brief ontvangen over de nieuwe regeling. Daarin is verwezen naar de website waar uitgebreide informatie is opgenomen over de nieuwe pensioenregeling en de digitale versie van de PensioenSliM.

De onderneming heeft aangegeven door te willen gaan met het ondernemingspensioenfonds en de deelnemers hebben in 2013 in het deelnemerstevredenheidsonderzoek aangegeven tevreden te zijn over ons fonds. Daarnaast is de eigen identiteit en de binding met het eigen fonds belangrijk voor alle betrokkenen. In het proces naar een nieuwe pensioenregeling waren dit de uitgangspunten: • zelfstandigheid van ons fonds; • een evenwichtige belangenafweging; • een minder complexe administratieve uitvoering; • eenvoudige communicatie; • risico op extra administratieve verplichtingen voor de onderneming verminderen; • voldoen aan de laatste wet- en regelgeving. Deze uitgangspunten hebben geleid tot een middel-

ANW-hiaatregeling

loonregeling met een vaste premie voor de komende vijf

De ANW-hiaatregeling die ondergebracht was bij NN, is

jaar (ook wel: CDC-regeling, Collectieve Defined Contri-

beëindigd en is geen onderdeel meer van ons fonds. De

bution). De jaarlijkse opbouw in de nieuwe regeling is

regeling wordt voortgezet via de onderneming en is on-

2,1% van de pensioengrondslag. Echter, als de vastge-

dergebracht bij ASR. De deelnemers zijn hierover begin

stelde premie niet voldoende is voor de financiering van

2015 geïnformeerd.

de pensioenopbouw, wordt het opbouwpercentage ver-

16

laagd. Een andere belangrijke wijziging is dat de pen­

Aanvullende pensioenspaarregeling

sioenleeftijd verhoogd is naar 67 jaar waarbij de deel­

De aanvullende pensioenspaarregeling, die onderge-

nemers eerder, maar ook later met pensioen kunnen

bracht was bij Robeco, is beëindigd. Het Bestuur heeft dit

gaan. Verder is deeltijdpensioen geïntroduceerd: de

besloten, omdat het aantal deelnemers in de regeling

werknemer kan het werken geleidelijk afbouwen en het

relatief laag is en omdat er geen premie meer werd inge-

pensioen stapsgewijs laten ingaan. Tot slot is besloten

legd. Het kapitaal uit de pensioenspaarregeling is onder

om de aanspraken uit alle oude pensioenregelingen om

gebracht bij NN. Omdat na de overdracht van het kapi-

te zetten naar pensioen in de nieuwe pensioenregeling.

taal naar NN een lagere pensioenuitkering wordt verkre-

Met ingang van 1 januari 2015 voert ons fonds nog maar

gen, is het kapitaal bij overdracht verhoogd met 30%. De

deelnemers aan de regeling zijn hierover geïnformeerd

Wet versterking bestuur pensioenfondsen

in juli 2014; begin 2015 is de transitie afgerond.

In 2014 is de Wvbp geïmplementeerd. De gevolgen voor de governancestructuur van ons fonds waren relatief

Communicatie

klein, omdat pensioengerechtigden al vertegenwoor-

Ons fonds hecht veel waarde aan goede communicatie

digd zijn in het Bestuur en er al een jaarlijkse visitatie

over pensioen. Door begrijpelijke pensioencommunica-

plaatsvindt. Door de Wvbp zijn de taken van het Verant-

tie wil ons fonds de pensioenbewustwording stimuleren,

woordingsorgaan wel uitgebreid. In 2014 zijn de fonds-

de verwachtingen van belanghebbenden managen en

documenten hierop aangepast. Het gaat dan om de sta-

ervoor zorgen dat ze de eigen verantwoordelijkheden

tuten en de reglementen van de Visitatiecommissie en

kennen en leren benutten. Daarnaast wil ons fonds dat

het Verantwoordingsorgaan. De wijzigingen zijn tijdig

deelnemers tevreden zijn over de communicatie. Hier-

gemeld aan DNB en akkoord bevonden.

voor is in 2013 een deelnemerstevredenheidsonderzoek (hierna DTO) gedaan. Ons fonds is in 2014 met de uit-

Code Pensioenfondsen

komsten aan de slag gegaan om de communicatie verder

Het Bestuur onderschrijft de uitgangspunten van de

te verbeteren.

Code Pensioenfondsen. Het Bestuur heeft vastgesteld dat grotendeels wordt voldaan aan de normen uit de

In de eerste helft van 2014 zijn verschillende acties uitge-

code. Voor de normen 3, 4, 14, 15 en 66 bleek nog actie

zet op het gebied van communicatie. Zo verscheen in

nodig en die acties zijn inmiddels in gang gezet. Van

april opnieuw de PensioenSliM, een speciale uitgave van

norm 45 wijkt het Bestuur deels af: aan het Verantwoor-

het bedrijfsblad SliM volledig gewijd aan pensioenen bij

dingsorgaan zijn niet-bindende adviesrechten toege-

ons fonds. Het magazine is toegevoegd aan de UPO’s

kend bij benoeming of ontslag van leden van de Visitatie-

voor actieve deelnemers. Via de Seniorenclub zijn ook

commissie. De adviesrechten in de Code Pensioenfondsen

enkele exemplaren verspreid onder pensioengerechtig-

gaan verder dan de wettelijke voorschriften. Het Bestuur

den. De korte artikelen in het magazine vergemakkelij-

volgt de wettelijke voorschriften en heeft deze ook vast-

ken het lezen van het UPO. Interviews met collega’s ver-

gelegd in de statuten, het reglement Verantwoordingsor-

hogen de attentiewaarde van het onderwerp pensioen.

gaan en het reglement Visitatiecommissie.

Zo wordt het pensioenbewustzijn en de kennis over de eigen pensioensituatie vergroot. Ook is het Bestuur ver-

Zittingsduur en herbenoeming

der gegaan op de in 2013 ingeslagen weg om het be-

In de code staat dat werkgevers- en werknemersleden

stuursverslag een uitstraling te geven die meer bij Sligro

maximaal 4 jaar zitting nemen in het Bestuur. Het Bestuur

Food Group past wat betreft tekst en beeld. Zo wil het

heeft besloten om deze zittingsduur aan te houden. De

Bestuur het verslag toegankelijker en leesbaarder maken

wijziging wordt doorgevoerd in de statuten. Het maxi-

voor alle belanghebbenden en ons fonds dichter bij de

mum aantal herbenoemingen neemt het Bestuur niet

onder­neming brengen.

over uit de code, omdat het vanwege de vereiste kennis en geschiktheid moeilijk is om geschikte kandidaten te

De tweede helft van 2014 heeft met name in het teken gestaan van de communicatie over de transitie naar de nieuwe pensioenregeling. In die periode is ook aandacht

vinden. De continuïteit van ons fonds staat voorop.

Geschiktheid bestuur

geschonken aan een kennissessie voor P&O-medewerkers over de nieuwe pensioenregeling. Uit het DTO bleek

Geschiktheidsplan

dat P&O-medewerkers van de onderneming veel vragen

Met de Wet versterking bestuur pensioenfondsen is de

krijgen over pensioen.

aandacht toegenomen voor de eisen die gesteld worden aan pensioenfondsbestuurders. Voorheen ging het met

Tot slot heeft ons fonds het hele jaar actuele informatie

name over de deskundigheid, nu wordt ook gekeken

geplaatst op de website. Twee keer is er een digitale

naar vaardigheden en professioneel gedrag. Dit is in lijn

nieuwsbrief verzonden en twee keer een e-mailing. We

met de ‘Beleidsregel geschiktheid 2012’. Hierin staat aan

streven ernaar zoveel mogelijk informatie (ook) toegan-

welke eisen kandidaten moeten voldoen om door DNB

kelijk te maken via de website van ons fonds

geschikt bevonden te worden voor een bestuursfunctie.

www.pf-sligrofoodgroup.nl. De Pensioenfederatie heeft een ‘Handreiking geschikt pensioenfondsbestuur’ uitgebracht. Deze handreiking vervangt de ‘Aanbevelingen deskundig en competent

17

bestuur’ uit 2011, die door nieuwe regels niet meer actueel

Governance

zijn. De handreiking ondersteunt bestuurders van pen­ sioenfondsen bij zelftoetsing, toewerken naar en bewaken

Verantwoordingsorgaan

van hun geschiktheid.

In lijn met de Wvbp heeft ons fonds sinds 2007 een Verantwoordingsorgaan. Dit bestaat uit een vertegenwoordiger

Het bestuur heeft op basis van de handreiking een ge-

van de werkgever, een vertegenwoordiger van de deel­

schiktheidsplan opgesteld. Dit vervangt het deskundig-

nemers en een vertegenwoordiger van de pensioengerech-

heidsplan. Onderdelen van het geschiktheidsplan zijn on-

tigden (gekozen en benoemd uit de groep van pensioen-

der andere een competentiematrix en een opleidingsplan.

gerechtigden). Met ingang van 1 juli 2014 zijn de leden van

Voor het laatste is eind 2014 een intake-gesprek gevoerd

het Verantwoordingsorgaan opnieuw benoemd vanwege

met Stichting Pensioen Opleidingen (hierna SPO) waarin

de implementatie van de Wvbp. Het Verantwoordingsor-

het huidige geschiktheidsniveau en de opleidingsbehoefte

gaan is in het verslagjaar drie maal bijeen gekomen (op

bepaald zijn. Het Verantwoordingsorgaan volgt begin 2015

29 januari, 16 april en 5 november).

een zelfde route. Voor het actueel houden van het kennisniveau wonen leden van het Bestuur en Verantwoordings-

Het Bestuur legt jaarlijks verantwoording af aan het Verant-

orgaan lezingen en seminars bij van onder andere de Pen-

woordingsorgaan. Dit jaarverslag bevat ook een verslag

sioenfederatie, DNB en AFM.

van de bevindingen van het Verantwoordingsorgaan over het beleid dat in 2014 gevoerd is, en de reactie hierop van

Zelfevaluatie

het Bestuur.

Zoals de principes voor goed pensioenfondsbestuur aangeven, heeft het Bestuur een procedure opgesteld om het

Interne beheersing

functioneren van het Bestuur als geheel en ook van de

Binnen ons fonds is de Commissie Risicomanagement ver-

individuele bestuursleden, jaarlijks te evalueren. Op ­

antwoordelijk voor de opzet en monitoring van het inte-

13 mei 2014 heeft het Bestuur voor de derde maal een zelf-

grale risicomanagement. Sinds 2014 adviseert de commis-

evaluatie uitgevoerd onder begeleiding van een externe

sie het Bestuur ook over het uitbestedingsbeleid. Vanwege

deskundige. Om hierin meer diepgang en focus aan te

de taakverruiming is de naam van de commissie gewijzigd

brengen gaat het Bestuur sinds 2013 uit van een 3-jaars­

naar Commissie Risicomanagement en Uitbesteding. Tot

cyclus: per jaar ligt de focus op één of meer thema’s van de

het uitbestedingsbeleid behoort de beheersing van risico’s

zelfevaluatie, zodat over een periode van drie jaar een inte-

die samenhangen met uitbesteding van (delen van) de be-

grale zelfevaluatie plaatsvindt. Naast de jaarlijkse thema’s

drijfsprocessen. Dit is opgesteld met behulp van de ‘Gui-

wordt bij de zelfevaluatie stilgestaan bij de actualiteiten en

dance: uitbesteding door pensioenfondsen’ van DNB.

er wordt teruggekeken op het vorige jaar. Het Bestuur heeft besloten het komend verslagjaar een In de zelfevaluatie van 2014 is nadrukkelijk naar de toe-

nieuwe ALM-studie te laten uitvoeren vanwege de komst

komst gekeken. De onderneming heeft aangegeven door

van de nieuwe pensioenregeling en het nieuw FTK. Vervol-

te willen gaan met het fonds. De bestuursleden hebben

gens wordt een nieuwe risicoanalyse uitgevoerd in 2016.

besproken wat dit bijvoorbeeld betekent voor (de samenstelling van) het Bestuur voor de komende jaren. Hoe vindt

Het Bestuur hanteert bij de beleids- en controlecyclus een

ons fonds binnen de onderneming mensen die kunnen én

Vergaderjaarplan en een Jaarplan, om de voortgang van de

willen deelnemen in het Bestuur? Dat is een punt van zorg.

bestuursactiviteiten goed te kunnen monitoren.

Het werken met commissies is goed bevallen en draagt bij aan verdieping en versnelling. In 2014 is een Beleggings-

Intern toezicht

commissie toegevoegd. De bestuursleden kunnen zowel

Het Bestuur besloot in 2007 het interne toezicht in te vullen

binnen de onderneming (intern) als op bijeenkomsten van

met een Visitatiecommissie die jaarlijks het functioneren

bijvoorbeeld DNB, AFM en de Pensioenfederatie (extern)

van ons fonds evalueert en toetst. De Wvbp biedt onder­

hun zichtbaarheid vergroten. Het Bestuur heeft zijn leden al

nemingspensioenfondsen de mogelijkheid om het intern

‘een gezicht gegeven’ op de website van ons fonds. Alle

toezicht in te richten door middel van een Raad van Toe-

aanbevelingen en actiepunten uit de zelfevaluatie in het

zicht of een Visitatiecommissie. Het Bestuur heeft gekozen

verslagjaar zijn in 2014 opgevolgd. Het Bestuur heeft de

voor het handhaven van de Visitatiecommissie. Het vol-

actiepunten uit de zelfevaluatie in 2014 opgenomen in de

gende wordt door de Visitatiecommissie beoordeeld:

actielijst van het Bestuur, zodat de voortgang en de afwik-

• de procedures en processen en de controle-omgeving

keling beter kan worden gemonitord.

18

van ons fonds;

• de manier waarop ons fonds wordt aangestuurd; en

deelnemers zijn hierover allen schriftelijk geïnformeerd.

• de manier waarop het Bestuur omgaat met de risico’s

De klachten hebben niet geleid tot een verandering in

op de langere termijn.

regelingen of processen.

Bij de visitatie over 2014 lag de focus op: • beoordeling proces overgang naar nieuwe pensioenregeling; • uitbestedingsbeleid, processen in control; • uitvoering van de regeling, processen in control; • verschillen tussen voorgenomen beleid en de realisatie; • bevoegdheden, verantwoordelijkheden, afbakening diverse organen; • onafhankelijkheid en betrouwbaarheid; • IT-risico’s; • vermogensbeheer. De Visitatiecommissie, die door het Bestuur is benoemd, bestaat uit drie onafhankelijke, externe personen. Zij krijgen een vergoeding voor hun werkzaamheden. Dit jaarverslag bevat ook een verslag van de bevindingen en aanbevelingen van de Visitatiecommissie over 2014. De samenstelling van de Visitatiecommissie is gewijzigd na het terugtreden van de heer Geerdink als lid van de Visitatiecommissie. Het Bestuur heeft eind 2014 de heer Beckers benoemd als opvolger van de heer Geerdink. Bij de visitatie over 2014 heeft de Visitatiecommissie een aantal aanbevelingen aan het Bestuur gedaan. Compliance Ons fonds hanteert een eigen gedragscode die is afgestemd op de modelgedragscode van Pensioenfederatie. Begin 2015 wordt de gedragscode aangepast aan de Code Pensioenfondsen. De compliance officer bewaakt dat ons fonds voldoet aan de regels op het gebied van integriteit. De compliance officer meldt in het verslagjaar geen bijzonderheden. Mevrouw Reus wordt compliance officer vanaf 2015. Naleving wet- en regelgeving In het afgelopen jaar heeft DNB geen aanwijzingen aan ons fonds gegeven. Er is geen bewindvoerder aangesteld en de bevoegdheidsuitoefening van organen van ons fonds is niet gebonden aan toestemming van de toezichthouder. Ook zijn er geen boetes en/of dwangsommen opgelegd. Klachten en geschillen Ons fonds heeft een klachten- en geschillenprocedure. Het Bestuur heeft in 2014 een drietal klachten van deelnemers ontvangen. Deze klachten zijn besproken in het Bestuur en daarna verder afgewikkeld. De betreffende

19

Aanbevelingen uitvoerings­ kosten Pensioenfederatie

Ons fonds deelt de mening van de Pensioenfederatie en wil volledig transparant zijn over deze kosten. Dit gaat

In november 2011 presenteerde de Pensioenfederatie de

niet uitsluitend over de kosten die direct in de jaarreke-

Aanbevelingen uitvoeringskosten. Hierin roept de Pen­

ning verantwoord worden. Het transparant maken van

sioenfederatie de pensioenfondsen op om de kosten van

alle kosten en deze mogelijk afzetten tegen een bench-

pensioenbeheer, vermogensbeheer en transacties te pu-

mark helpt ook om de kosten verder te beheersen.

bliceren. Deze kosten moeten volgens de Pensioen­ federatie volledig bekend zijn binnen het pensioenfonds

Met het onderstaande kostenoverzicht volgt ons fonds

en beschikbaar zijn voor deelnemers. De aanbevelingen

de aanbevelingen van de Pensioenfederatie. Om de kos-

zijn:

ten per deelnemer te berekenen is conform de aanbeve-

• Rapporteer de kosten van pensioenbeheer in euro’s

ling van de Pensioenfederatie het aantal deelnemers ge-

per deelnemer. • Rapporteer de kosten van het vermogensbeheer in % van het gemiddeld belegd vermogen.

definieerd als de som van het aantal actieve deelnemers en pensioengerechtigden. Gewezen deelnemers tellen dus niet mee.

• Rapporteer separaat (eventueel geschatte) transactiekosten in % van het gemiddeld belegd vermogen.

Kostenoverzicht (x € 1.000)

2014

2013

Pensioenbeheer Kosten in € per deelnemer Restitutie kosten in € per deelnemer (2007-2012)

263 (1) 258 0

-76

263 182 Vermogensbeheer Kosten in % van het gemiddeld belegd vermogen (2) 0,26 0,29 Kosten in % binnen beleggingsfondsen (3) 0,07 0,07 Transactiekosten in % van het gemiddeld belegd vermogen (4) 0,14 0,11

1 De kosten zijn t.o.v. 2013 licht gestegen. In 2013 zijn echter restituties verrekend van kosten pensioenbeheer over de jaren 2007 tot en met 2012. 2 De vermogensbeheerkosten worden in rekening gebracht via NN o.b.v. ultimo jaarstanden. De kosten zijn hier weergegeven o.b.v. het gemiddelde belegde vermogen in het betreffende jaar. 3 Dit zijn de kosten binnen de beleggingsfonsen (berekend over de deelneming van het fonds in het beleggingsfonds. Denk aan administratie kosten, publicatiekosten, accountantskosten, bewaarloon, etc. 4 Ten aanzien van de hoogte van de transactiekosten: – Transactiekosten zijn de kosten die gemaakt moeten worden om een (beleggings-)transactie tot stand te brengen en uit te voeren. Dit zijn geen kosten die aan de vermogensbeheerder worden betaald, maar kosten die bijvoorbeeld aan de beurs of aan een broker moeten worden betaald. – De transactiekosten van ons fonds betreffen kosten voor het beleggen van de premie, rebalancing van de portefeuille, duratieverlenging en kosten voor actief beheer..

20

Nieuw Financieel Toetsingskader Dit hoofdstuk licht de wijzigingen toe die vanaf 2015 van

Premie

kracht zijn voor pensioenfondsen in het kader van het

Om fluctuaties in de premie te voorkomen kan de kos-

nieuw FTK.

tendekkende premie nog steeds vastgesteld worden met een methodiek van premiedemping. Deze demping kan

Toekomstbestendig pensioenstelsel

gebeuren op basis van een maximale 10-jaarsgemiddel-

Met de (fiscale) wijzigingen in de wet- en regelgeving is

de rente of op basis van een prudent verwacht rende-

per 1 januari 2015 de fiscaal gefaciliteerde opbouw ver-

ment. Het Bestuur kiest voor de tweede optie met een

der beperkt. De belangrijkste wijzigingen zijn de verla-

gedempte kostendekkende premie gebaseerd op een

ging van de maximale opbouwpercentages voor pen­

verwacht reëel fondsrendement van 2,4%. Tot slot vervalt

sioen en de aftopping van het pensioengevend jaarsalaris

de DNB-beleidsregel dat de premie, bij een dekkingste-

op €100.000. Boven de €100.000 is pensioenopbouw niet

kort, moet bijdragen aan herstel.

meer fiscaal gefaciliteerd via de zogeheten omkeerregeling.

Nieuwe herstelplansystematiek Ons fonds moet een herstelplan indienen wanneer de be-

Naast deze wijzigingen is het nieuw FTK per 1 ­januari  2015

leidsdekkingsgraad onder de vereiste dekkingsgraad op

van kracht geworden. Dit omvat de financiële eisen waar-

basis van het strategisch beleggingsbeleid ligt. Dit moet

aan pensioenfondsen moeten voldoen. Belangrijkste

binnen drie maanden na constatering hiervan. Ons fonds

doel van de nieuwe regels is een robuust, toekomst­

controleert dit elk kwartaal. Alleen als het tekort per

bestendig pensioenstelsel waarin het pensioenvermo-

1 ­januari 2015 is vastgesteld, is er meer tijd. Dan dient het

gen van de deelnemer stabiel wordt beheerd en lusten

fonds het herstelplan voor 1 juli  2015 bij DNB in te dienen.

en lasten evenwichtig verdeeld zijn tussen generaties. Door deze nieuwe systematiek voor herstelplannen worBeleidsdekkingsgraad

den de gevolgen van dalingen in de beleidsdekkings-

Het nieuw FTK leidt tot een compleet contract waarin

graad direct vertaald in te nemen maatregelen, zoals het

fondsbeslissingen minder afhangen van dagkoersen. Het

verlagen van de pensioenopbouw of de toeslag of in het

eist van de werkgever en van ons fonds dat we vooraf

uiterste geval een verlaging van de pensioenen. De

openlijk communiceren over de verdeling van financiële

maatregelen mogen over maximaal tien jaar worden ge-

risico’s tussen jongeren en ouderen. Zo dient het Bestuur

spreid, ze moeten generatie-evenwichtig zijn en ons

de dekkingsgraad te definiëren waarboven volledige in-

fonds moet binnen tien jaar weer voldoen aan de vereiste

dexatie wordt verleend en ook welke maatregelen geno-

dekkingsgraad. Elk jaar wordt de financiële situatie van

men worden bij een lage dekkingsgraad. Ons fonds ba-

ons fonds bezien; is de beleidsdekkingsgraad na een jaar

seert zijn beslissingen op de 12-maands voortschrijdend

lager dan de vereiste dekkingsgraad, dan dient ons fonds

gemiddelde dekkingsgraad, de zgn. beleidsdekkings-

een herstelplan in waaruit blijkt hoe ons fonds weer bin-

graad en is hierdoor minder gevoelig voor dagkoersen.

nen tien jaar herstelt naar de vereiste dekkingsgraad. Het

Mede aan de hand van de beleidsdekkingsgraad en

herstelplan vervalt zodra de beleidsdekkingsgraad gelijk

wordt bepaald of ons fonds een tekort heeft, of het verla-

is aan de vereiste dekkingsgraad.

gen van de pensioenen noodzakelijk is en of een toeslag verleend kan worden. In onze communicatie blijven we

Tot slot wordt als belangrijke regel geïntroduceerd dat de

ook de actuele dekkingsgraad publiceren.

beleidsdekkingsgraad van een pensioenfonds niet langer dan vijf achtereenvolgende jaren onder de minimaal

Toeslagverlening

vereiste dekkingsgraad mag liggen. Is dit wel het geval

Toeslagen mogen verleend worden vanaf een beleids-

en is de actuele dekkingsgraad lager dan de minimaal

dekkingsgraad van 110%. Daarnaast moet de gegeven

vereiste dekkingsgraad, dan dient de actuele dekkings-

toeslag toekomstbestendig zijn. Dit betekent dat het ei-

graad direct teruggebracht te worden naar de minimaal

gen vermogen boven de beleidsdekkingsgraad hoog

vereiste dekkingsgraad. Dit kan door de pensioenen te

genoeg moet zijn om de toegezegde toeslagverlening

verlagen.

ook in de toekomst te kunnen financieren. Dit impliceert dat voor ons fonds een toeslag van 1%-punt mogelijk is

Pensioenverlaging

bij een beleidsdekkingsgraad van 119% en een toeslag

Om weer financieel solvabel te worden, blijft het verla-

van 2%-punt bij een beleidsdekkingsgraad van 128%.

gen van de pensioenen het laatste redmiddel. Zijn er

21

geen maatregelen meer voorhanden, is de beleidsdek-

halen van toeslagverlening of voor het herstellen van een

kingsgraad vijf jaar na elkaar lager dan de minimaal ver-

pensioenverlaging.

eiste dekkingsgraad én is de actuele dekkingsgraad lager dan de minimaal vereiste dekkingsgraad dan moet ons

Haalbaarheidstoets

fonds hiertoe overgaan. Ook als ons fonds in een herstel-

De haalbaarheidstoets toetst de financiële opzet van ons

situatie niet binnen 10 jaar naar het vereist eigen vermo-

fonds en toetst of het verwachte pensioenresultaat vol-

gen kan toegroeien moet ons fonds de pensioenen verla-

doet aan de normen die ons fonds zelf stelde onder

gen. De verlaging mag over maximaal 10 jaar worden

meerdere scenario’s. Ons fonds definieert zelf hoe ver het

gespreid en moet ten minste tijdsevenredig plaatsvin-

pensioenresultaat mag wegzakken. Blijkt uit de haalbaar-

den. Heeft een fonds een sterk vergrijsd deelnemersbe-

heidstoets dat het verwachte pensioenresultaat niet vol-

stand, is het voornemens te liquideren of is er een grote

doet aan deze norm, dan moet dit gecommuniceerd

waardeoverdracht aanstaande, dan kan DNB dat fonds

worden aan de deelnemers én aan sociale partners. Het

verplichten de hersteltermijn te verkorten.

kan ertoe leiden dat het pensioencontract herzien wordt.

Het inhalen van toeslagverlening en het herstel-

Vereist eigen vermogen onder het nieuw FTK

len van pensioenverlagingen

Het vereist eigen vermogen is hoger dan het vereist ei-

Om in het verleden gemiste toeslagverlening in te halen

gen vermogen onder het vorig FTK. Dat komt door de

en om pensioenverlagingen te herstellen, gelden soort-

rekenregels waarmee onder het nieuw FTK het vereist

gelijke voorwaarden. Ten eerste moet er voldoende ver-

eigen vermogen vastgesteld wordt. Het vereist eigen

mogen aanwezig zijn om in de toekomst de reguliere

vermogen blijft een belangrijk criterium, omdat het on-

toeslagambitie te kunnen geven. Daarnaast mag slechts

der andere een rol speelt bij de premiestelling, de beoor-

één vijfde deel van het overschot gebruikt worden voor

deling of ons fonds zich in een herstelsituatie bevindt, de

inhaalindexatie of voor herstel van een pensioenverla-

pensioenopbouw moet verlagen, de pensioenen moet

ging. Het overschot is daarbij gedefinieerd als het ver-

verlagen dan wel een toeslag mag verlenen.

schil tussen de beleidsdekkingsgraad en de benodigde dekkingsgraad om volledig te indexeren, of als het verschil tussen de beleidsdekkingsgraad en de vereiste dekkingsgraad. Het kleinste verschil is bepalend voor het in-

22

De financiële positie van ons fonds Rentetermijnstructuur en wijziging actuariële grondslagen

dente verzekeringstechnische grondslagen moet hanteren, waaronder de voorzienbare trend in de levensverwachting. DNB vindt het gewenst dat de meest recente prognosetafel gehanteerd wordt. Vanaf eind 2014 is de

Rentetermijnstructuur

nieuwe Prognosetafel AG2014 gehanteerd. Verder wor-

In lijn met de voorschriften van DNB hanteert ons fonds

den per einde 2013 fondsspecifieke schaalfactoren ge-

begin 2014 een rentetermijnstructuur (hierna RTS) op

hanteerd om de overlevingsgrondslagen van ons fonds

basis van de drie voorgaande maanden en de Ultimate

vast te stellen. Eind 2014 is de kostenopslag in de voor-

Forward Rate systematiek (hierna UFR) om de voorzie-

ziening pensioenverplichtingen onderzocht. Hieruit

ning pensioenverplichtingen en de kostendekkende pre-

blijkt dat deze verhoogd zal moeten worden met 0,5%-

mie vast te stellen.

punt.

Beoordeling actuariële grondslagen

De financiële positie van ons fonds is weergegeven in

In het Besluit financieel toetsingskader pensioenfondsen

deze tabel:

(hierna Besluit FTK) staat dat een pensioenfonds pru-



Ultimo 2014

Ultimo 2013

Grondslagen voorziening pensioenverplichtingen Overlevingstafel

AG-prognosetafel AG-prognosetafel



2014 2012-2062

Startjaar

2015 2014

Correctiefactor man/vrouw Rente

Leeftijdsafhankelijk

Leeftijdsafhankelijk

Rentetermijnstructuur Rentetermijnstructuur 31-12-2014 31-12-2013

Vermogen Belegd vermogen (inclusief liquide middelen) Gemiddelde rendement (o.b.v. Total return)

€ 276,1 miljoen

€ 200,3 miljoen

30,3%

5,1%

€ 216,2 miljoen

€ 162,4 miljoen

Dekkingsgraad Voorziening Pensioenverplichtingen Reserves Vermogen Aanwezige dekkingsgraad

€ 57,6 miljoen

€ 36,4 miljoen

€ 273,8 miljoen

€ 198,8 miljoen

126,6%

122,4%

€ 57,6 miljoen

€ 36,4 miljoen

Solvabiliteitseisen Eigen vermogen Minimaal vereist eigen vermogen Vereist eigen vermogen

€ 9,8 miljoen

€ 7,4 miljoen

€ 28,7 miljoen

€ 24,6 miljoen

Vereiste Dekkingsgraad 113,4% 115,2%

23

Solvabiliteitseisen

Toeslagenbeleid

Aan het einde van het tweede kwartaal van 2014 is de

Ons fonds heeft de ambitie:

dekkingsgraad van ons fonds drie opeenvolgende kwar-

• om de opgebouwde pensioenaanspraken van de

taaleinden niet lager geweest dan de vereiste dekkings-

actieve deelnemers jaarlijks te verhogen volgens de

graad. Hiermee voldoet ons fonds aan de norm dat gedu-

loonsverhoging CAO GIL;

rende drie kwartaaleinden geen reservetekort is

• om de pensioenrechten van de pensioengerechtig-

ge­ signaleerd. Er is geen reservetekort meer. Begin

den en de premievrije aanspraken van de gewezen

­oktober 2014 is het reservetekort en hiermee het lange-

deelnemers jaarlijks te verhogen met de stijging van

termijnherstelplan, formeel beëindigd.

de consumentenprijsindex, zoals vastgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Continuïteitsanalyse De pensioenwetgeving schrijft voor dat het Bestuur van

Het Bestuur beslist jaarlijks of en in hoeverre een toeslag

een pensioenfonds ten minste eens in de drie jaar een

wordt verleend. De toeslag voor gewezen deelnemers en

continuïteitsanalyse laat maken. Met deze analyse beoor-

pensioengerechtigden mag hierbij niet hoger zijn dan de

deelt ons fonds of de financiële risico’s voor een pensioen-

toeslag voor actieve deelnemers. De voorwaardelijke

fonds aanvaardbaar zijn, bezien over een periode van ten

toeslagverlening voor zowel de opgebouwde aan­

minste vijftien jaar. De laatste continuïteitsanalyse is uitge-

spraken als de pensioenrechten en de premievrije aan-

voerd in 2009. In 2013 en in 2014 heeft ons fonds geen

spraken die overeenkomt met de stijging van de consu-

continuïteitsanalyse uitgevoerd vanwege het nieuw FTK

mentenprijsindex,

wordt

gefinancierd

uit

de

dat op stapel stond. Zo zijn onnodige kosten voorkomen.

over­rendementen (indexatiecategorie D1). Er is een be-

DNB had al eerder laten weten niet toe te zien op de ver-

stemmingsreserve voor de verdere verhoging van de

plichting om eens per drie jaar een continuïteitsanalyse uit

opgebouwde aanspraken tot het niveau van de CAO-

te laten voeren. In het nieuw FTK is opgenomen dat ons

loonsverhoging GIL (indexatie­categorie D4). De bestem-

fonds vanaf 2015 jaarlijks een haalbaarheidstoets moet

mingsreserve was in 2014 leeg. In de nieuwe pensioen­

doen, in plaats van plaats van de continuïteitsanalyse. Ons

regeling

fonds zal in 2015 de haalbaarheidstoets uitvoeren.

be­stemmingsreserve. Aan verhoging in enig jaar kunnen

wordt

niet

meer

gewerkt

met

een

in de toekomst geen rechten worden ontleend. ALM-studie Op grond van het beleggingsbeleid doet ons fonds mini-

Met het herstelplan is het toeslagenbeleid niet aange-

maal eens per vijf jaar een Asset Liability Management

past. De toeslagverlening is voorwaardelijk gebleven. Bij

studie (hierna ALM-studie).

een dekkingstekort wordt geen toeslag verleend. Het

Dit is een analyse van de structuur van de pensioenver-

Bestuur heeft in de vergadering van 10 december 2013

plichtingen en van verschillende beleggingsstrategieën.

besloten om per 1 januari 2014 een toeslag te verlenen

Ook de ontwikkeling daarvan in diverse economische

van 1%-punt aan deelnemers, gewezen deelnemers en

scenario’s wordt geanalyseerd. Aon Consulting ­Nederland

pensioengerechtigden. De ontwikkeling van de dek-

cv voerde in mei 2011 een ALM-studie uit voor ons fonds.

kingsgraad en het feit dat het financieel herstel van ons

Vanwege de nieuwe pensioenregeling en het nieuw FTK

fonds voorloopt op het herstelplan (op het moment van

is in het tweede kwartaal van 2015 een ALM-studie uitge-

besluitvorming was er geen dekkingstekort meer) recht-

voerd.

vaardigen het hervatten van de toeslagverlening. Het Bestuur wil hierbij voorzichtig zijn en een bestendig en

Herstelplan

stabiel beleid voeren. Het besluit daarom om aan de ac-

Ons fonds heeft geen herstelplan meer. Begin oktober

tieve deelnemers geen toeslag te verlenen gelijk aan de

2014 heeft DNB dit bevestigd.

loonsverhoging binnen het cao-onderhandelingsresultaat (+2%-punt), maar deze te beperken tot 1%-punt. De toeslagreserve biedt geen ruimte voor additionele toeslagverlening

aan

de

actieve

deelnemers

per

1 ­januari 2014. Ultimo 2014 voldoet ons fonds aan de norm voor het vereist eigen vermogen. Het Bestuur besluit om per 1 januari 2015 zowel de deelnemers als de gewezen deelnemers en pensioengerechtigden 1%-punt toeslag te verlenen.

24





Bijdrage



pensioengerechtigden

Restant vermindering



en gewezen deelnemers

toekomstige indexatie door



Bestuursbesluit

in het kader van de

pensioengerechtigden en

pensioenverhoging

extra herstelmaatregel

gewezen deelnemers

2014

1%

1%

5% (6% - 1%)

2015

1%

1%

4% (5% - 1%)

Jaar

Premiebeleid Volgens artikel 129 van de Pensioenwet (hierna PW) moet

premie in rekening te brengen bij de aangesloten onderne-

de ontvangen premie ten minste gelijk zijn aan de (ge-

ming en de deelnemers. Ons fonds heeft echter vanaf

dempte) kostendekkende premie die conform de Abtn is

1 ­januari 2015 een middelloonregeling waarbij gedurende

vastgesteld. De premie mag alleen lager zijn als aange-

vijf jaar een vast premiepercentage geldt (CDC-regeling).

toond kan worden dat er, naast de onvoorwaardelijke ver-

De eis van kostendekking heeft zodoende geen betrekking

plichting en het vereist eigen vermogen, voldoende vermo-

meer op de hoogte van de premie, maar op de mate waarin

gen is om de voorwaardelijke toeslagen te kunnen

de geambieerde pensioenopbouw (en risicodekking) toe-

nakomen.

gekend kan worden. Gezien het voorgaande is het Bestuur van mening dat de totaal ontvangen premie toereikend is.

De feitelijke premie over 2014 is € 16,0 miljoen, de kosten-

Het Bestuur besluit daarom in de vergadering van

dekkende premie € 16,6 miljoen en de gedempte kosten-

4 ­december 2014 om de totale pensioenopbouw van 2,1%

dekkende premie over 2014 is € 13,5 miljoen. De PW ver-

voor 2015 toe te kennen.

plicht pensioenfondsen in beginsel de kostendekkende

2014 2013 Feitelijke premie € 16,0 miljoen € 16,4 miljoen Kostendekkende premie € 16,6 miljoen € 16,4 miljoen Gedempte premie € 13,5 miljoen € 12,4 miljoen Premie met bijdrage aan herstel € 15,1 miljoen € 15,0 miljoen

25

Beleggingsbeleid Het beleggingsbeleid van ons fonds ligt vast in de Verkla-

Informatie aan de deelnemers en pensioengerechtigden

ring inzake de beleggingsbeginselen. Deze is als bijlage

De deelnemers van ons fonds zijn via de website

opgenomen in de Abtn en in het beleggingsplan van ons

www.pf-sligrofoodgroup.nl, via de digitale nieuwsbrief

fonds. Het vermogensbeheer van ons fonds is onderge-

en via het magazine PensioenSliM geïnformeerd over de

bracht bij NN IP. Voor de inhoud van het beleggings­

besluiten om per 1 januari 2014 en per 1 januari 2015

beleid verwijzen wij u naar het hoofdstuk Beleggingen.

1%-punt toeslag te verlenen. Zoals eerder beschreven in dit verslag, wordt deze 1%-punt toeslag aan pensioen­ gerechtigden en gewezen deelnemers niet uitgekeerd, dit vanwege de extra herstelmaatregelen. Gepensioneerden ontvangen geen PensioenSliM. Zij zijn geïnformeerd via de digitale nieuwsbrief en de website. In januari 2015 zijn ze ook geïnformeerd in de toelichting van de jaar­ opgave over het toeslagbesluit per 1 januari 2015. In april 2014 is het UPO aan alle deelnemers verzonden. Hierbij is het magazine PensioenSliM gevoegd, met interviews met deelnemers en bestuursleden over relevante pensioenonderwerpen en informatie over de financiële situatie van ons fonds. Verder is er extra informatie over het UPO op de website geplaatst en is de verzending van het UPO op het intranet van de onderneming gemeld. In het kader van de nieuwe pensioenregeling is een plan van aanpak opgesteld met daarin de communicatiemiddelen en -momenten met de deelnemers. Daarnaast is besloten om in 2015 een PensioenSliM uit te brengen die in het teken staat van de nieuwe pensioenregeling.

26

Verzekerdenbestand

Actieve Gewezen Pensioendeelnemers deelnemers gerechtigden

Stand per 31 december 2013

3.945

3.370

571

Totaal 7.886

Mutaties door: Nieuwe toetredingen Ontslag met premievrije aanspraak

582 582 -350

350

0

Waardeoverdracht -28 -28 Ingang pensioen Overlijden

-43

-28

107

36

-5 -7 -20 -32

Afkoop -166 -18 -184 Andere oorzaken Mutaties per saldo Stand per 31 december 2014

-15 -28 4 -39 169 93 73 335 4.114

3.463

644

8.221

2014 2013 Specificatie pensioengerechtigden Ouderdomspensioen 499 447 Partnerpensioen 124 107 Wezenpensioen 21 17 Totaal 644 571

27

Beleggingen Kort samengevat

staatsobligaties belegt ons fonds ook in bedrijfsobliga-

De dekkingsgraad is in 2014 verder gestegen van 122,4%

ties, gedekte obligaties en staatsgerelateerde obligaties.

naar 126,6%. In 2013 werd na een aantal moeilijke jaren,

Daarbij bestaat de mogelijkheid, wanneer NN IP het op-

en een voldoende herstel van de dekkingsgraad, de

portuun acht, om te beleggen in obligaties met een

keuze gemaakt om terug te gaan naar de strategische

mindere kredietwaardigheid (High Yield) en obligaties

beleggingsmix van 65% vastrentende waarden en 35%

van Opkomende Markten.

aan­delen voor ons fonds met de mogelijkheid om hier van af te wijken (binnen bandbreedtes) door vermogens-

Ondanks aanhoudende zorgen om de mondiale groei en

beheerder NN IP. Dit beleid werd in 2014 gecontinueerd.

geopolitieke spanningen was 2014 gunstig voor beleggers. Een langzaam aantrekkende economische groei,

De renteontwikkeling en het beleid van ons fonds om

dalende inflatie en soepel monetair beleid zorgden in de

een relatief groot deel van de rentegevoeligheid van de

financiële markten voor een zoektocht naar rendement.

beleggingen af te stemmen op de rentegevoeligheid van

De liquiditeiten gingen naar (staats)obligaties, aandelen

de verplichtingen waren in 2014 opnieuw belangrijk voor

en vastgoed. Aandelen kregen daarbij steun van sterke

het rendement van onze beleggingen alsook (de toege-

winstcijfers, dividendgroei en een toenemend onderne-

nomen waarde) van onze verplichtingen. De methodiek voor de waardebepaling van de pensioenverplichtingen is van invloed op de dekkingsgraad. De keuze van ons fonds om in 2014 de rentegevoeligheid van de beleggingen nog verder in lijn te brengen met de beoogde renteafdekking versus onze verplichtingen heeft opnieuw bijgedragen aan de verbetering van de dekkingsgraad.

Marktontwikkelingen Sinds 2009 laten aandelen een goed rendement zien. In 2014 stegen de wereldwijde aandelen in ontwikkelde markten zo’n 19,5% in lokale valuta. De rendementen werden in 2014 wel sterk beïnvloed door valutaschommelingen. De Amerikaanse dollar steeg in 2014 naar het hoogste niveau in negen jaar. Ons fonds dekt het valutarisico van de aandelenportefeuille af naar de euro, waardoor na valuta-afdekking ons aandelen rendement 8,6% bedraagt. In verband met de negatieve ontwikkeling van de dekkingsgraad tijdens de financiële crisis, en de extra buffervereiste voor valutarisico’s in onze vereiste dekkingsgraad, heeft ons fonds enige jaren geleden besloten dit risico af te dekken. Valutabewegingen zijn moeilijk te voorspellen en als fonds hebben we hier geen beleid op ontwikkeld. In de vastrentende sector behoorden Spaanse en Italiaanse obligaties opnieuw tot de best presterende obligaties. Ons fonds heeft een breed gespreide obligatieportefeuille, waarbij naast de belegging in staatsobligaties met een hoge kredietwaardigheid, zoals Nederlandse en Duitse staatsobligaties, ook in onder andere Spaanse en Italiaanse staatsobligaties wordt belegd. Dit heeft opnieuw sterk bijgedragen aan het resultaat op onze beleggingen. Ook voor de komende periode is besloten om vooralsnog in deze landen te blijven beleggen. Naast

28

mersvertrouwen. Vooral Amerikaanse aandelen presteer-

• ING Groep Business Principles;

den goed wat ook goed was voor het rendement van ons

• NN IP Investment Principles;

fonds. De aandelenmarkt in de Verenigde Staten is veruit

• ondertekening van de United Nations Principles for

de grootste ter wereld en heeft daarom ook een groot

Responsible Investments (UNPRI);

gewicht in onze portefeuille. Er is in onze portefeuille een

• een ‘wapenbeleid’ dat van toepassing is op zowel

relatief kleine weging in opkomende markten. Doordat

eigen gelden als gelden van derden dat stelling

we voor opkomende landen de valuta’s niet afdekken

inneemt tegen controversiële wapenhandel (zoals

was het resultaat in euro’s (12,8%) boven het resultaat

antipersoonsmijnen, clusterbommen, munitie met

van onze aandelenportefeuille (8,6%).

verarmd uranium en biologische en chemische wapens);

Het zeer hoge rendement op de obligatieportefeuille kwam voor een groot deel uit rentedalingen. Dit heeft ook een keerzijde. De waardering van de toekomstige pensioenuitkeringen neemt dan ook toe.

• een actief stembeleid met aandacht voor milieuproblemen en maatschappelijke issues; • voortdurende dialoog met bedrijven waarin wordt geïnvesteerd.

Centrale banken speelden ook in 2014 een hoofdrol. In

Het duurzaamheidsbeleid dat NN IP uitvoert voor ons

oktober stopte de Amerikaanse Centrale Bank (hierna

fonds is getoetst aan de uitgangspunten die de onderne-

Fed) na meer dan vijf jaar met het opkopen van staats-

ming hanteert voor MVO. We kunnen concluderen dat

obligaties. Japan breidde haar opkoopprogramma juist

het beleggingsbeleid van ons fonds in zijn algemeenheid

uit om de inflatie te stimuleren. De Europese Centrale

goed aansluit op het ondernemingsbeleid ten aanzien

Bank (hierna ECB) verlaagde het belangrijkste rentetarief

van MVO en duurzaamheid. Vanuit kostenoogpunt is

tot 0,05% en gaf aan haar balanstotaal met 1 triljoen euro

besloten om niet voor maatwerk op het gebied van duur-

uit te breiden om de groei en de inflatie te stimuleren.

zaamheid binnen de beleggingsportefeuille van ons fonds te gaan. De impact van een verantwoord en duur-

De wereldeconomie leek in 2014 geleidelijk aan te trek-

zaam beleggingsbeleid op het rendement en risico is

ken. De groei kwam met name door de sterke activiteit in

voor ons fonds een belangrijk gegeven voor het vast te

de private sector in de Verenigde Staten en het Verenigd

stellen duurzaamheidsbeleid. Er zijn verschillende ma-

Koninkrijk. Hier gaven de verbeterende arbeidsmarkt en

nieren om het duurzaamheidsbeleid te implementeren:

de welvaartseffecten van de aandelen- en vastgoed-

dit kan door een negatieve screening (uitsluiting) of een

markten de private bestedingen een impuls. In Japan en

positieve screening (best-in-class) op activiteiten en ge-

de eurozone stelde de groei juist teleur. De groei in opko-

drag, een voortdurende dialoog met bedrijven, het uitoe-

mende economieën bleef ook gematigd. Door zorgen

fenen van stemrecht en een positieve selectie op thema’s.

over de vraag en het ruime aanbod ging de olieprijs sterk

Het beleid dat NN IP voor ons fonds uitvoert is een com-

omlaag, ondanks oplopende geopolitieke spanningen in

binatie hiervan. MVO/duurzaamheid en bedrijfsecono-

het Midden-Oosten en Oekraïne.

misch rendement, plus mate van risico, gaan net als bij de onderneming ook bij ons fonds hand in hand. Ook in

De wereldwijde inflatie bleef in 2014 onder controle

2014 heeft ons fonds gesproken over het duurzaam-

dankzij de lagere energieprijzen en de onbenutte capaci-

heidsbeleid wat het fonds wil voeren voor onze porte-

teit bij bedrijven. De wereldwijde inflatie daalde tot (naar

feuille. Ons fonds heeft het voornemen om een eerste

verwachting) 2,7% in 2014 (2,9% in 2013).

kleine allocatie naar een specifiek duurzaam fonds van

Verantwoord beleggen De onderneming kiest voor maatschappelijk verantwoord ondernemen (hierna MVO). Vanuit ons fonds is in

onze beheerder NN IP te doen. Het verschil met de andere fondsen is dat er meer uitsluitingen en een best-inclass beleid wordt gevoerd.

den belegd. NN IP, de vermogensbeheerder van ons

Renteontwikkeling en dekkingsgraad

fonds, hecht eveneens veel waarde aan het maatschap-

Als de rente verandert, veranderen hierdoor de waarden

pelijk verantwoord en duurzaam beleggen van de mid-

van de beschikbare middelen van het pensioenfonds en

delen. Alle beleggingsfondsen van NN IP kennen een

de (toekomstige) pensioenverplichtingen. Dit heeft ge-

strategie voor duurzaam beleggen. Deze is gebaseerd op

volgen voor de dekkingsgraad. Om de dekkingsgraad

de volgende (gedrags)richtlijnen:

minder gevoelig te maken voor rentewijzigingen heeft

2013 gekeken hoe duurzaam onze fondsmiddelen wor-

ons fonds de rentegevoeligheid van de vastrentende

29

portefeuille van het fonds de afgelopen jaren meer in lijn

sterk toenemen, de dekkingsgraad verder is hersteld van

gebracht met de rentegevoeligheid van de verplichtin-

122,4% eind 2013 naar 126,6% eind 2014.

gen. Dit is niet gedaan vanuit een rentevisie, maar vanuit risicobeheer. Ons fonds streeft een "stabiel" pensioen na.

Performance

Dit houdt in dat ons fonds een verlaging van de pensioe-

De tabel toont de resultaten van de portefeuille van ons

nen wil voorkomen en, indien de financiële positie het

fonds versus de benchmark.

toelaat, de pensioenen wil verhogen. Ondanks de lage renteniveaus bereikte de rente in 2014 opnieuw een

Het resultaat op de vastrentende waarden was hoog

dieptepunt. De goede performance van onze aandelen-

door de sterk dalende rente, de goede performance van

en obligatieportefeuille, in combinatie met een relatief

de onderliggende obligaties en het positieve selectie­

hoge renteafdekking ten opzichte van onze verplichtin-

beleid van de beheerder NN IP. De performance in de

gen, heeft ervoor gezorgd dat ondanks de sterk dalende

aandelenportefeuille werd negatief beïnvloed door onze

rentes in 2014, waardoor de pensioenverplichtingen

lange termijn valuta-afdekking naar de euro alsmede het negatieve selectiebeleid van NN IP.

Beleggingscategorie Resultaat Benchmark Vastrentende portefeuille

46,0%

43,3%

Aandelen portefeuille

8,6%

9,7%

Totale portefeuille

30,3%

30,8%

Vooruitzichten

dietrisico en een hogere vergoeding. Gezien de verwachting dat de rente niet sterk zal oplopen en nog altijd het

Economie

risico dat rentes verder kunnen dalen, houdt ons fonds

De mondiale economie laat begin 2015 een positieve

voorlopig een relatief hoge renteafdekking versus de

trend zien, maar er is een groot verschil: ontwikkelde

verplichtingen. De obligatieportefeuille van ons fonds is

economieën trekken aan, terwijl de opkomende econo-

op dit moment in onze visie goed gepositioneerd voor

mieën vertragen. In de ontwikkelde economieën neemt

bovenstaand scenario.

de onzekerheid af en is het economische beleid gericht op het stimuleren van de economische activiteit. Opko-

Aandelen

mende economieën hebben daarentegen last van forse

Een klimaat van gematigde economische groei, beter

onevenwichtigheden en de lagere grondstoffenprijzen.

dan verwachte bedrijfswinsten en een soepel monetair

Per saldo zal de wereldeconomie in 2015 naar verwach-

beleid blijft gunstig voor aandelen. Bovendien blijven de

ting een groei van 3% laten zien. Dit betekent een lichte

bedrijfsbalansen sterk en aandelen zijn niet duur in ver-

stijging ten opzichte van 2014 (2,9%).

gelijking met andere beleggingscategorieën.

Obligaties

Voor 2015 voorspelt NN IP een sterkere winstgroei in Ja-

Het ECB-beleid, waaronder de aangekondigde oncon-

pan (+11%) en Europa (+9%) dan in de VS (+6%). Ameri-

ventionele maatregelen (het opkoopprogramma), de

kaanse bedrijven krijgen waarschijnlijk meer te maken

blijvend lage inflatie, zwakke economische groei en geo-

met de sterke Amerikaanse dollar, terwijl Japanse en Eu-

politieke onzekerheid dragen bij aan aanhoudende neer-

ropese bedrijven hiervan moeten kunnen profiteren.

waartse druk op Europese obligatierentes. Het is daarom waarschijnlijk dat de Duitse 10-jaarsrente in de nabije

Bovenstaand scenario zou betekenen dat in 2015 op-

toekomst niet aanzienlijk zal stijgen. NN IP blijft wel uit-

nieuw een positieve bijdrage uit de aandelenportefeuille

gaan van (gematigd) hogere obligatierentes op de mid-

zou mogen worden verwacht.

dellange tot langere termijn. Gezien de zeer lage rente en, voor euro obligaties met een hoge kredietwaardigheid, ook negatieve rendementen voor de kortere looptijden, blijven we voorlopig bij een breed gespreide obligatieportefeuille met meer kre-

30

Risicoparagraaf Het beheer van de pensioenverplichtingen en de finan-

nario’s. In 2011 is voor het laatst een ALM-studie uitge-

ciering daarvan brengen risico’s met zich mee. Het be-

voerd. In 2015 zal weer een ALM-studie worden uitge-

langrijkste doel van ons fonds is het nakomen van de

voerd.

pensioenverplichtingen. Daarom streven we naar een toereikende solvabiliteit op basis van de marktwaarde

Jaarlijks evalueren we de invloed van deze beleidsinstru-

van de pensioenverplichtingen. In deze paragraaf gaan

menten op de financiële positie van ons fonds. Hierbij

we in op het beleid van ons fonds en op de risico’s die ons

spelen zowel de huidige als de toekomstige financiële

fonds loopt bij de uitvoering van zijn taken. Voor de ma-

positie van ons fonds een rol.

nier waarop deze risico’s zijn afgedekt en een kwantificering van deze risico’s verwijzen we naar de ‘Risicoparagraaf’ in de jaarrekening.

Risicomanagement Ons fonds is verantwoordelijk voor de inrichting en de goede werking van het interne risicobeheersings- en controle­systeem. Dit is het risicomanagement. Risicomanagement is een continu proces waarbij de risico’s en de organisatie van ons fonds integraal worden bekeken. Het risicomanagement is belangrijk bij het bepalen van de strategie van ons fonds. In 2013 heeft ons fonds het risicomanagement verder vorm gegeven door een risicomanagements­beleidsplan op te stellen en door een Commissie Risicomanagement en Uitbesteding in te stellen. Deze commissie monitort het integrale risicomanagement van ons fonds en adviseert hierover aan het

Om te toetsen of het beleid op lange termijn tot de ge-

Bestuur.

wenste ontwikkeling leidt, doet ons fonds in principe

Beleid en risicobeheer

eens in de drie jaar een continuïteitsanalyse. Het Bestuur heeft, met het oog op de wijziging van het FTK, besloten

Het Bestuur verwoordt zijn algemene beleid in de Abtn,

om in 2013 geen continuïteitsanalyse uit te voeren. Zo

waaronder het beleid voor risicobeheer. Algemene lei-

zijn onnodige kosten voorkomen. In 2014 is ook geen

draad voor het uitvoeren van zijn beheerstaken is risico-

continuïteitsanalyse uitgevoerd vanwege de komst van

mijdend operationeel management. Het Bestuur heeft

het nieuw FTK. In het nieuw FTK wordt de continuïteits-

een aantal beleidsinstrumenten om deze risico’s te be-

analyse vervangen door een haalbaarheidstoets. Deze zal

heersen:

in 2015 uitgevoerd worden.

• ALM-studie en duration matching;

In het risicomodel van DNB zijn voor een aantal risico­

• dekkingsgraad;

categorieën scenario’s vastgesteld (‘schokken’). DNB

• beleggingsbeleid;

duidt ze aan met een S-code. Bij de berekening van het

• premiebeleid;

vereist eigen vermogen (buffers) past ons fonds de stan-

• toeslagbeleid;

daardmethode toe op basis van de zogenaamde wortel-

• herverzekeringsbeleid;

formule (S1 t/m S10). Kwantitatieve en kwalitatieve toe-

• beleid ten aanzien van uitbesteding.

lichtingen van deze risico’s staan in de ‘Risicoparagraaf’ in de jaarrekening.

Welk beleidsinstrument toegepast wordt, bepaalt het Bestuur na uitvoerige analyse van de ontwikkelingen die

Het vereist vermogen berekenen we op basis van zowel

verwacht worden in de verplichtingen en de financiële

de feitelijke als de strategische beleggingsmix. De hoog-

markten. Daarbij gebruiken we onder meer ALM-studies.

ste van beide hanteren we als het vereist eigen vermo-

Dat zijn analyses van de structuur van de pensioenver-

gen.

plichtingen en van verschillende beleggingsstrategieën en de ontwikkeling daarvan in diverse economische sce-

31

Financiële risico’s

VALUTARISICO (S3) Het valutarisico is het risico dat de waarde van de beleg-

Solvabiliteitsrisico

gingen in vreemde valuta verslechtert doordat de koer-

Het belangrijkste risico voor ons fonds is het solvabili-

sen van de vreemde valuta veranderen. De kans dat de

teitsrisico. Dat is het risico dat ons fonds niet beschikt

wisselkoers van vreemde valuta verslechtert ten opzichte

over voldoende vermogen om de pensioenverplichtin-

van de euro is een risico voor een pensioenfonds, omdat

gen te dekken.

verplichtingen veelal in euro worden uitgedrukt en bezittingen deels in vreemde valuta. Dit risico is van belang

De solvabiliteit meten we zowel op basis van algemeen

voor directe posities in een valuta en voor beleggingen

geldende normen als ook naar de specifieke normen van

die gewaardeerd zijn in een andere valuta.

de toezichthouder. Ontwikkelt de solvabiliteit van ons

Afgezien van tactische posities is de vastrentende porte-

fonds zich negatief, dan bestaat het risico dat er geen

feuille volledig in euro’s belegd. De aandelenportefeuille

ruimte beschikbaar is voor een eventuele verhoging van

is voor een groot deel belegd buiten de euro. Om het

de opgebouwde aanspraken en ­ingegane pensioenen. In

valutarisico van de aandelenportefeuille grotendeels af

het uiterste geval moet ons fonds de pensioenen verla-

te dekken gebruiken we derivaten. Op basis van de wer-

gen.

kelijke weging aandelen dekken we het valutarisico af van de US$, GBP, YEN, AUD, CAD en CHF. De valuta-expo-

Het solvabiliteitsrisico kent de volgende risicocategorie-

sure binnen aandelen wordt conform benchmarkgewich-

ën:

ten vastgesteld en wordt maandelijks gecontroleerd en

• renterisico (S1);

zo nodig bijgestuurd.

• zakelijke waardenrisico (S2); • valutarisico (S3);

GRONDSTOFFENRISICO (S4)

• grondstoffenrisico (S4);

Fondsen die beleggen in grondstoffen (commodities) lo-

• kredietrisico (S5);

pen het risico dat de waarde van deze beleggingen daalt.

• verzekeringstechnisch risico (S6);

Ons fonds belegt hier niet in.

• leverage risico (S7); • concentratierisico (S8);

KREDIETRISICO (S5)

• liquiditeitsrisico (S9);

Bij het kredietrisico gaat het om het effect van de krediet-

• actief beheerrisico (S10).

waardigheid van de tegenpartij. Dit risico komt tot uitdrukking in de zogenaamde creditspread, het verschil

RENTERISICO (S1)

tussen de uitkering die afhangt van de kredietwaardig-

Pensioenfondsen kennen doorgaans een langere loop-

heid van de tegenpartij en een uitkering die met volle-

tijd voor hun verplichtingen dan voor hun bezittingen.

dige zekerheid, risicovrij, tot uitkering zal komen. Het

Door deze mismatch is er een renterisico. Bij een renteda-

kredietrisico hangt samen met de beleggingen in ver-

ling nemen de verplichtingen immers sterker in waarde

handelbare schuldpapieren en op tegenpartijen. Krediet-

toe dan de bezittingen. Het standaardmodel van DNB

risico op verhandelbare schuldpapieren wordt be-

bevat voorgeschreven rentescenario’s (verschuiving ac-

schouwd als prijsrisico. Ons fonds integreert de

tuele rentetermijnstructuur via voorgeschreven rentefac-

beheersing van deze vorm van kredietrisico in het beleg-

toren) om het vereist eigen vermogen voor dit risico te

gingsproces. Bij de keuze van de strategische benchmark

bepalen. Om de mismatch te beperken, dekt ons fonds

houden we rekening met het kredietrisico.

het renterisico strategisch voor 70% af. Gerelateerd aan de hoogte van de pensioenverplichting is dit percentage

VERZEKERINGSTECHNISCH RISICO (S6)

88,6%.

Naast de financiële risico’s staat ons fonds bloot aan verzekeringstechnische risico’s. Hierbij worden in principe

ZAKELIJKE WAARDENRISICO (S2)

alleen risico’s meegenomen die verband houden met

De waarden van aandelen en onroerend goed zijn onder-

sterfte. Het omvat de risico’s door afwijkingen ten op-

hevig aan marktfluctuaties. Fondsen die een deel van

zichte van de verwachte sterfte en afwijkingen van de

hun vermogen in dergelijke zakelijke waarden hebben

verwachte sterftetrend (langleven­risico). De sterftetrend

belegd, lopen hierdoor risico. Het percentage dat maxi-

zelf moet worden meegenomen wanneer de voorziening

maal belegd mag worden in zakelijke waarden staat in de

voor risico fonds wordt bepaald.

beleggingsrichtlijnen van ons fonds.

32

Bij de bepaling van de voorziening pensioenverplichtin-

wordt ook beperkt door de invulling van het cash­

gen hanteert ons fonds prudente veronderstellingen

management.

waaronder leeftijdscorrectiefactoren en toekomstige verbetering

van

de

levensverwachting.

Andere

ACTIEF BEHEERRISICO (S10)

verzekeringstechnische risico’s zijn kortlevenrisico, ar­

Nemen vermogensbeheerders ten opzichte van de stra-

beidsongeschiktheidsrisico en looninflatie. Ons fonds

tegische portefeuille in hun portefeuille afwijkende posi-

heeft haar regelingen met een overeenkomst herverze-

ties in, dan is er sprake van actief beheer. Door dit actief

kerd bij NN. De verzekeringsrisico’s liggen voor het groot-

beheer ontstaan extra risico’s die leiden tot een verzwa-

ste deel bij NN. Ons fonds loopt echter ook zelf risico uit

ring van de standaardbuffer. Het actief beheer risico is

hoofde van de kapitaalovereenkomst met NN.

alleen relevant voor de aandelenportefeuille. Het risico actief beheer wordt bepaald met een tracking error: een

LEVERAGE RISICO (S7)

indicator voor de afwijking tussen het rendement van

Binnen de vastgoedportefeuille kan sprake zijn van le-

een beleggingsportefeuille en de waardeontwikkeling

verage. Er wordt dan meer risico gelopen in verhouding

van de benchmark. Is de tracking error lager dan 1%, dan

tot de nominale inleg. Anders gezegd, een vastgoed-

is er geen extra buffer nodig.

fonds kan meer risico dragen dan wordt aangenomen voor vastgoed in de standaardberekening van het vereist

Inflatierisico

eigen vermogen. Is dit het geval, dan wordt de stan-

Ons fonds kent een voorwaardelijk toeslagenbeleid en

daardschok van DNB voor deze categorie verhoogd. Dit is

communiceert dit beleid, in lijn met de wettelijke voorge-

voor ons fonds niet van toepassing.

schreven formuleringen, naar actieve deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigden. Hierdoor is de

CONCENTRATIERISICO (S8)

kans zeer gering dat we verwachtingen wekken en juridi-

Grote posten kunnen een concentratierisico vormen. Om

sche claims moeten honoreren. Aangetoond is dat het

te bepalen welke posten hieronder vallen tellen we per

toeslagenbeleid, ook in financieel mindere tijden, conse-

beleggingscategorie alle instrumenten met dezelfde de-

quent wordt uitgevoerd.

biteur op. In het algemeen geldt dat concentratierisico kan optreden als er geen adequate spreiding is van activa

Niet financiële risico’s

en passiva. Het kan gaan om een concentratie van de portefeuille in regio’s, economische sectoren of tegen-

Werkgeversrisico

partijen. Een portefeuille van leningen die sterk sectorge-

Ons fonds heeft een directe economische en contractu-

bonden is, kan door deze sectorconcentratie een ver-

ele band met de werkgever. Hierdoor loopt ons fonds de

hoogd risico lopen. Worden aandelen in dezelfde sector

zogenaamde werkgeversrisico’s. Voorbeelden zijn: faillis-

aangehouden, dan is er een cumulatief concentratie­

sementsrisico, betalingsonmacht veroorzaakt door nega-

risico. Bij ons fonds is er geen concentratierisico.

tieve ontwikkelingen bij de onderneming, financieringsrisico, beëindiging van de relatie met de werkgever.

LIQUIDITEITSRISICO (S9)

Tegelijkertijd was het juist dankzij de relatie met de on-

Liquiditeitsrisico is het risico dat beleggingen niet tijdig

derneming dat wij in 2010 samen de extra herstelmaatre-

en/of niet tegen een aanvaardbare prijs kunnen worden

gelen konden nemen, zoals beschreven in de paragraaf

omgezet in liquide middelen, waardoor ons fonds op

De financiële positie van ons fonds.

korte termijn niet aan zijn verplichtingen kan voldoen. Waar de overige risicocomponenten vooral de langere

Omgevingsrisico’s

termijn betreffen (solvabiliteit), gaat het hier om de kor-

Dit zijn risico’s door externe veranderingen. Bijvoorbeeld

tere termijn. Dit risico kan worden beheerst door in het

het risico op een negatief imago van pensioenfondsen in

strategische en tactische beleggingsbeleid voldoende

het algemeen en van ons fonds in het bijzonder.

ruimte aan te houden voor de liquiditeits­posities. Operationeel risico Er is bij ons fonds jaarlijks een grote premie-instroom.

Het operationeel risico is het risico op verlies door inade-

Deze is meer dan voldoende om de lopende pensioen-

quate of foutieve interne processen, fouten van mensen

uitkeringen en de pensioen- en administratiekosten te

en systemen of door onvoorziene externe gebeurtenis-

voldoen. De waarschijnlijkheid van het liquiditeitsrisico

sen. Operationele risico’s zijn negatief voor een goede

en de impact daarvan zijn dus klein. Het liquiditeitsrisico

uitvoering van de pensioenregeling. Een verregaande

33

reductie van deze risico’s kan wel een onevenredige in-

Bij alle uitbestedingsactiviteiten conformeert ons fonds

spanning en onevenredige kosten vragen. AZL verzorgt

zich volledig aan de regelgeving van DNB op het gebied

de operationele uitvoering. AZL heeft een ISAE 3402

van uitbesteding. Ons fonds heeft voor iedere extern uit

verklaring (type II). Door deze te overleggen toont AZL

te voeren activiteit een uitbestedingsovereenkomst die

aan ons fonds en aan de accountant van ons fonds aan,

voldoet aan wat bepaald is bij of krachtens artikel 34 van

dat de uitvoering in control is. Het overleggen van de

de PW. In voorkomende gevallen maakt ons fonds nadere

ISAE 3402 verklaring (type II) komt tegemoet aan de Be-

afspraken met de uitvoerende organisatie over procedu-

leidsregel Uitbesteding Pensioenfondsen. Hierin heeft

res, processen, informatieverschaffing en te leveren dien-

DNB vastgesteld dat een pensioenfonds dat zijn admini-

sten. Deze legt ons fonds vast in een Service Level Agree-

stratie uitbesteedt aan een uitvoerder verantwoordelijk is

ment (hierna SLA). In een SLA liggen afspraken vast over

en blijft voor een juiste administratie.

de administratieve organisatie, de autorisatie en procuratiesystemen en de interne controle van de uitvoerende

Uitbestedingsrisico’s

organisatie. AZL beschikt over een ISAE 3402 verklaring

Het Bestuur blijft voor alle werkzaamheden verantwoor-

(type II). Voor de meeste relevante processen is een be-

delijk, ook als deze werkzaamheden structureel aan der-

schrijving van de AO/IC opgesteld, die heeft geleid tot

den zijn uitbesteed. Het Bestuur heeft geen directe ge-

een beschrijving van de beheersingsmaatregelen voor

zagsverhouding met degenen die extern feitelijk en

de betreffende processen.

dagelijks die werkzaamheden uitvoeren. Verder is er geen rechtstreeks zicht op en voert het Bestuur geen di-

Het Bestuur kan door periodieke rapportages van de

recte controle uit op administratieve processen, zoals

uitvoeringsorganisatie en van externe adviseurs de risi-

uitbetaling van pensioenen, pensioenberekeningen e.d.

co’s en fondssituatie goed monitoren. NN IP beheert het

Daardoor ontbreekt ook rechtstreeks zicht op de uitvoe-

vermogen van ons fonds. NN IP beschikt ook over een

ringskosten.

ISAE 3402 verklaring (type II). Bij nieuwe of gewijzigde uitbesteding informeert ons fonds in de offerteaanvraag

Het Bestuur erkent dat aan de uitbesteding het risico is

naar waarborgen om problemen te voorkomen. Offertes

verbonden van discontinuïteit van de dienstverlening

vraagt ons fonds bij voorkeur aan bij ISAE 3402-gecertifi-

door derden, zoals AZL.

ceerde uitvoerders. In 2014 heeft de Commissie Risicomanagement en Uitbesteding het uitbestedingsbeleid vormgegeven. Daarnaast zal deze commissie de ISAE

34

3402 verklaringen (type II) van onze uitvoerders beoor-

Voor deze risico’s neemt het Bestuur de volgende maat-

delen en daar waar nodig verdiepende vragen stellen.

regelen: • Ons fonds wordt op juridisch gebied ondersteund

Integriteitsrisico

door AZL. AZL toetst de fondsstukken jaarlijks en bij

DNB verstaat hieronder het risico dat de integriteit van

wetswijzigingen en stelt het Bestuur waar nodig

een pensioenfonds of van het financiële stelsel wordt

wijzigingen voor.

beïnvloed door niet integere of onethische gedragingen

• Ons fonds heeft een bestuurdersaansprakelijkheids-

van de organisatie, de leden van het Bestuur en de fonds-

verzekering. Deze beschermt de bestuurder en dekt

organen. Denk bij het beheersen van dit risico aan onder

tot maximaal het verzekerde bedrag de persoonlijke

meer gedragscodes en procesmatige waarborgen.

aansprakelijkheid van de bestuurder. De verzekering

Ons fonds heeft een gedragscode en een compliance

zorgt ervoor dat het financiële risico voor bestuurders

beleid. Beide zijn wettelijk verplicht en DNB ziet actief toe

beperkt blijft en beschermt het privé vermogen van

op naleving. Een regeling voor omgang met integriteit-

bestuurders tegen fouten of vermeende fouten.

gevoelige functies komt relatief weinig voor. DNB toetst nieuwe bestuursleden voorafgaand aan hun benoeming.

• Ons fonds ziet erop toe dat het beleid en de besluitvorming consistent en goed gedocumenteerd plaatsvinden. Door deze documentatie kunnen ook

Juridische risico’s Een pensioenfonds loopt het risico in rechte aangesproken te worden. Als dit gebeurt, dan maakt dat het fonds

derden de uitwerking van het beleid en de besluitvorming volgen. • Ons fonds werkt met een communicatieplan. Dit plan

kwetsbaar. Mogelijke juridische risico's zijn:

bewaakt de wettelijk verplichte communicatiemo-

1. het risico dat de fondsstukken niet voldoen aan de

menten. Door dit plan planmatig uit te voeren,

wettelijke bepalingen; 2. het risico dat men als fondsbestuurder in persoon kan worden aangesproken; 3. het risico dat niet voldoende vormgegeven wordt aan consistent beleid; 4. het risico dat niet of onduidelijk gecommuniceerd wordt naar partijen; 5. het risico op aansprakelijkheid door het niet of niet goed uitvoeren door partijen die ons fonds heeft ingehuurd.

bewaken we dat de communicatie van ons fonds aan de eisen van de wet voldoet. Bovenop deze minimale eisen heeft ons fonds aanvullende communicatiedoelen gesteld. • Met alle externe partijen zijn of worden contractuele afspraken gemaakt. Partijen dienen regelmatig te rapporteren over het wel of niet nakomen van de gemaakte afspraken. • Jaarlijks controleert de certificerend actuaris of ons fonds heeft voldaan aan de eisen die het FTK stelt aan pensioenfondsen. Hij rapporteert materiële onvolkomenheden.

35

Vooruitblik op 2015 Het Bestuur van ons fonds, de werkgever Sligro Food

Het Bestuur blijft zich inzetten om het pensioenfonds van

Group en de Ondernemingsraad zijn inmiddels tot een

onze onderneming te continueren in het belang van de

nieuwe pensioenregeling voor ons fonds gekomen. Het

deelnemers.

jaar 2015 zal mede in het teken staan van de verdere inregeling van deze nieuwe pensioenregeling en de com-

Vanaf 2015 zijn er een aantal wijzigingen van kracht voor

municatie hierover richting alle deelnemers. Wij hebben

pensioenfondsen in het kader van het nieuwe Financiële

er vertrouwen in dat ‘Groen Bloed’ ervoor zal zorgen dat

Toetsingskader (nFTK). Dit wordt nader uitgewerkt in het

alle belangen hierbij voldoende gewaarborgd zijn. Ver-

bestuursverslag en de gevolgen worden besproken in de

der zullen de beoogde wijzigingen in de pensioenwetge-

paragraaf 'Gebeurtenissen na balansdatum' aan het ein-

ving en in het fiscale kader onze aandacht vragen evenals

de van dit verslag.

het nieuwe contract voor wat betreft het vermogensbeheer, uitvoering en herverzekering.

Wij danken allen die een bijdrage hebben geleverd aan de ontwikkeling van ons fonds. Daarbij denken we met

Het beheer van een pensioenfonds blijft een uitdaging

name aan de inzet en de betrokkenheid van bestuurders

door de vele (externe) factoren die invloed kunnen uitoe-

en aan Sligro Food Group voor haar aanhoudende be-

fenen, zoals rentestand, beleggingsopbrengst, actuariële

trokkenheid bij het fonds. Het was een goed jaar voor ons

resultaten en de verzoeken vanuit de toezichthouders.

fonds.

Veghel, 11 juni 2015

Huub van Rozendaal Anita Cooijmans voorzitter secretaris

Anske Dijkstra Wilco Jansen

Rob van der Sluijs

36

van links naar rechts : wilco jansen rob van der sluijs anita cooijmans huub van rozendaal anske dijkstra

37

Verslag van de

VISITATIECOMMISSIE Intern toezicht

mele

Het interne toezicht heeft betrekking op het kritisch be-

communicatiecommissie te hanteren zoals een mandaat

zien van het functioneren van (het bestuur van) het

of een reglement communicatiecommissie. Het door het

pensioenfonds door onafhankelijke deskundigen.

basis

voor

de

werkzaamheden

van

de

bestuur genoemde communicatiebeleidsplan acht de Visitatiecommissie niet voldoende.

Het bestuur van de Stichting Pensioenfonds Sligro Food

De Visitatiecommissie kan zich wel vinden in het stand-

Group, gevestigd te Veghel heeft besloten om het inter-

punt van het bestuur om geen separate klachtenregeling

ne toezicht in te vullen door middel van een Visitatie-

met een klachtencommissie in te regelen omdat het

commissie. Het bestuur heeft een vaste Visitatiecommis-

huidige aantal klachten of geschillen dermate klein is dat

sie benoemd.

de toegevoegde waarde hiervan naar de mening van het bestuur zeer gering zal zijn. Bovendien heeft de huidige

De Visitatiecommissie, die de visitatie over het boekjaar

rapportage over klachten/geschillen aan het bestuur (in

2014 heeft uitgevoerd, bestaat uit:

plaats van aan twee aparte commissies) als voordeel dat

• De heer W. Beckers (voorzitter)

het volledige bestuur goed op de hoogte is van wat er

• De heer C. van Gils

leeft en speelt.

• De heer A. Rademakers

Verder is nog steeds van toepassing de aanbeveling voor een zorgvuldige afweging van belangen bij de beraad-

Conclusies van de Visitatiecommissie over 2014

slaging over de toekomst van SPSFG in samenhang met

De Visitatiecommissie stelt vast dat het bestuurlijk pro-

de beëindiging van het contract met Nationale-Neder-

ces van SPSFG goed is georganiseerd. De governances-

landen per 31 december 2015.

tructuur is goed vastgelegd met bestuur, commissies, verantwoordingsorgaan en Visitatiecommissie. Een goed

Aanbevelingen van de Visitatiecommissie aan

voorbeeld is het instellen van een beleggingscommissie

het bestuur:

die wordt bijgestaan door een externe adviseur. Op deze

Bij de visitatie over 2014 heeft de Visitatiecommissie de

wijze krijgt het bestuur meer grip op het vermogensbe-

aanbevelingen onderverdeeld in vier deelgebieden: het

heer. Op het gebied van de deskundigheid heeft het be-

bestuur ‘in control’, overgang naar de nieuwe pensioen-

stuur een ontwikkeling doorgemaakt. Het bestuur heeft

regeling, het beleid van het bestuur en de fondsdocu-

al een aanvang gemaakt met het doorvoeren van nieuwe

menten.

wet- en regeling op pensioengebied. Een punt van aandacht is dat er veel wettelijke wijzigingen op het fonds

Ten aanzien van het ‘in control’ zijn van het bestuur geeft

afkomen die door een klein bestuur moeten worden

de Visitatiecommissie het bestuur in overweging om in

opgevangen. Verder heeft het bestuur een pragmatische

de toekomst te werken met een eigen ‘in control state-

insteek, waarin de Visitatiecommissie zich kan vinden.

ment’. Dit vergemakkelijkt een goede verantwoording

Het bestuur dient daarbij de wettelijke voorschriften niet

aan belanghebbenden en dus ook aan het intern toe-

uit het oog te verliezen.

zicht. Verder wordt, zoals hiervoor ook is aangegeven voor de communicatiecommissie, maar ook voor de in-

Met betrekking tot de nog openstaande aanbevelingen

middels ingestelde beleggingscommissie gepleit voor

van de Visitatiecommissie uit de visitaties over voor-

een formele basis waarin de taken, afbakening en verant-

gaande jaren wordt het volgende geconstateerd. De Visi-

woordelijkheden van commissies helder gedefinieerd

tatiecommissie handhaaft de aanbeveling om een for-

worden. Met betrekking tot de naleving van de Code

39

Pensioenfondsen zal in het kader van het ‘pas toe of leg

nistrateur en vermogensbeheerder hetgeen ook zijn

uit’-principe moeten worden uitgelegd waarom in afwij-

weerslag moet krijgen in de nieuwe uitbestedingscon-

king van de Code Pensioenfondsen een onbeperkte her-

tracten. Voor de nieuwe contracten geldt verder het ad-

benoeming van bestuursleden plaatsvindt. Ook de eis

vies om hierop het uitbestedingsbeleid toe te passen

van de DNB tot het opstellen van een incidentenregeling

met meenemen van aansprakelijkheid clausules en exit

zal nog moeten worden opgevolgd.

bepalingen. Voor het risicomanagement op het gebied van vermogensbeheer wordt het advies gegeven om de

Voor de overgang naar de nieuwe pensioenregeling doet

inspanningen die het bestuur zich getroost voort te zet-

de Visitatiecommissie de aanbeveling om in de commu-

ten en te intensiveren om zo het vermogensbeheerpro-

nicatie hierover aandacht te blijven te besteden aan het

ces volledig onder te controle te krijgen.

jaarlijks op te bouwen ouderdomspensioen in samenhang met het nabestaandenpensioen na pensionering.

Omtrent de fondsdocumenten adviseert de Visitatiecom-

Hiermee wordt voorkomen dat deelnemers een onjuist

missie om de Abtn te actualiseren op de onderdelen

beeld krijgen van het jaarlijks opgebouwde ouderdoms-

vergaderfrequentie, invulling van het intern toezicht en

pensioen.

aanvullen van de operationele beheersingsmaatregelen op het gebied van vermogensbeheer. Tot slot beveelt de

Met betrekking tot het beleid van het bestuur adviseert

Visitatiecommissie aan om voor de verkiezing van de

de Visitatiecommissie om de informatiebeveiliging mee

gepensioneerde in het bestuur en verantwoordingsor-

te nemen in de nieuwe risicoanalyse. Op dit punt dient

gaan een verkiezingsreglement op te stellen.

het bestuur voldoende assurance te krijgen van de admi-

40

Reactie bestuur op het verslag van de Visitatiecommissie Het bestuur bedankt de Visitatiecommissie voor haar

Het bestuur spreekt zijn waardering uit voor de door de

rapportage over 2014. De constatering dat ook het jaar

Visitatiecommissie in het rapport neergelegde aanbeve-

2014 met de vele wijzigingen op het gebied van pensi-

lingen. De aanbevelingen worden door het bestuur ter

oenregelgeving veel tijd en aandacht van het bestuur

harte genomen. Zo zijn enkele aanbevelingen reeds af-

hebben gevraagd is meer dan waar. Met vereende kracht

gerond dan wel opgepakt om in 2015 hier verdere opvol-

heeft het bestuur deze opgepakt om ervoor te zorgen

ging aan te geven.

dat ons fonds tijdig al deze wijzigingen kon doorvoeren en communiceren aan betrokkenen. Waar dat gewenst en ook mogelijk was, heeft het bestuur voor een pragmatische insteek gekozen gezien de grote hoeveelheid wijzigingen die in relatief korte tijd doorgevoerd moest worden.

Veghel, 11 juni 2015

Huub van Rozendaal Anita Cooijmans voorzitter secretaris

Anske Dijkstra Wilco Jansen

Rob van der Sluijs

41

Verslag van het

VERANTWOORDINGSORGAAN

Inleiding

Adviezen Verantwoordingsorgaan

Het Verantwoordingsorgaan geeft, conform artikel 115a

In het verslagjaar heeft het Verantwoordingsorgaan zes

van de Pensioenwet, een oordeel over het handelen van

adviezen uitgebracht. Met betrekking tot het gewijzigde

het Bestuur aan de hand van het jaarverslag, de jaarreke-

Reglement Verantwoordingsorgaan per 1 juli 2014 heeft

ning en andere informatie, waaronder de bevindingen

het Verantwoordingsorgaan positief advies uitgebracht.

van het intern toezicht, over het door het Bestuur uitge-

Daarbij heeft het Verantwoordingsorgaan enkele sug-

voerde beleid, evenals over beleidskeuzes voor de toe-

gesties tot wijziging gedaan, die door het Bestuur zijn

komst.

overgenomen. Daarnaast is positief geadviseerd over de wijziging van het Reglement Visitatiecommissie per 1 juli

Samenstelling Verantwoordingsorgaan

2014.

Het Verantwoordingsorgaan bestaat uit drie leden; • Een vertegenwoordiger namens de werkgever: de heer Van der Veeken (voorzitter) • Een vertegenwoordiger namens de werknemers: de

Het voorstel plan van aanpak communicatie 2014 is voorgelegd aan het Verantwoordingsorgaan. Het Verantwoordingsorgaan had geen opmerkingen bij de stukken.

heer Van der Does; • Een vertegenwoordiger namens de pensioengerechtigden: de heer Klinge.

Over de pensioenregeling per 1 januari 2015 heeft het Verantwoordingsorgaan positief advies uitgebracht, nadat de vragen naar tevredenheid beantwoord zijn. Er is

Vanwege de invoering van de Wet versterking bestuur

gesproken over het voldoen aan de eis van minimale fi-

pensioenfondsen zijn de leden per 1 juli 2014 herbe-

nanciële en actuariële gelijkwaardigheid aan de pensi-

noemd. De adviestaken van het Verantwoordingsorgaan

oenregeling van Bpf GIL, waarvan het fonds is vrijgesteld.

zijn uitgebreid.

Verder is geïnformeerd hoe de premieafdracht in de praktijk werkt.

Werkwijze en deskundigheid Verantwoordingsorgaan

Het Verantwoordingsorgaan heeft positief advies uitge-

Het Verantwoordingsorgaan heeft in 2014 drie maal ver-

bracht over de vacatievergoeding. Het vacatiegeld zal

gaderd. Daarnaast heeft een gezamenlijke vergadering

gelijk blijven aan 2014. De kilometervergoeding gaat van

van het Verantwoordingsorgaan met het Bestuur plaats-

€ 0,35 naar € 0,36 per kilometer. Daarnaast ontvangen

gevonden waarin ook het jaarwerk is besproken. Ook

leden van het Bestuur en het Verantwoordingsorgaan

heeft het Verantwoordingsorgaan themabesprekingen

die niet bij Sligro Food Group in dienst zijn een vergoe-

van het Bestuur bijgewoond op 10 oktober 2014 met het

ding voor het bijwonen van bijeenkomsten van de Pensi-

thema nFTK en op 4 december 2014. In deze laatste bij-

oenfederatie, DNB en AFM. De vergoeding is gelijk aan

eenkomst zijn de onderwerpen beleggingen, nieuwe

de vacatievergoeding voor één dagdeel en maximaal 4

pensioenregeling per 1 januari 2015 en toeslagen per 1

bijeenkomsten per kalenderjaar komen hiervoor in aan-

januari 2015 aan de orde gekomen.

merking. Bijeenkomsten boven het maximum moeten

Het Verantwoordingsorgaan heeft een verdiepingscur-

van het fonds.

worden voorgelegd aan de voorzitter en de secretaris sus voor het Verantwoordingsorgaan gevolgd bij SPO. Eén lid heeft de cursus in 2014 gevolgd, de andere leden

Met betrekking tot de toeslagverlening heeft het Verant-

begin 2015.

woordingsorgaan positief geadviseerd. Wel heeft zij kri-

43

tisch gekeken naar het feit dat de gewezen deelnemers

om bij het vaststellen van het nieuwe premiebeleid goed

en pensioengerechtigden nog geen toeslagverlening

naar de kostendekkendheid hiervan te kijken.

ontvangen. Het Verantwoordingsorgaan heeft na onderzoek echter vastgesteld dat het Bestuur de belangen van

BELEGGINGSBELEID

alle betrokkenen evenwichtig heeft laten meewegen in

In de bestuursvergadering is ruim aandacht voor het be-

de besluitvorming.

leggingsbeleid. Daarnaast heeft het Bestuur in 2014 de Beleggingscommissie een permanente status gegeven.

Jaarverslag 2014

Het Verantwoordingsorgaan acht dit een goede beslis-

Het Bestuur heeft in het verslagjaar hard gewerkt aan het

sing, gelet op het belang van en de impact op het fonds

aanpassen van alle fondsdocumenten aan de gewijzigde

hiervan.

wet- en regelgeving. Het Verantwoordingsorgaan is

Het Verantwoordingsorgaan constateert dat de advise-

nauw betrokken bij de opzet van de nieuwe pensioenre-

rend actuaris heeft opgemerkt dat het fonds ten opzich-

geling per 1 januari 2015. Het Bestuur heeft hierbij goed

te van andere pensioenfondsen een relatief groot deel

gekeken naar de evenwichtige belangenbehartiging. Op

van de obligatieportefeuille in beleggingen met een

een enkele bepaling na voldoet het fonds op alle punten

BBB-rating belegt. Nu dit het risico onder het nFTK ver-

aan de Code Pensioenfondsen. De laatste punten wor-

groot, adviseert het Verantwoordingsorgaan het Bestuur

den in 2015 uitgewerkt. Alleen met betrekking tot de

om deze beleggingen te evalueren.

onbeperkte herbenoeming van bestuursleden wijkt het fonds bewust af van de Code. Het Verantwoordingsor-

TOESLAGENBELEID

gaan kan zich vinden in dit standpunt, omdat het in het

Het Verantwoordingsorgaan is verheugd dat het Bestuur

belang van de deelnemers is dat er deskundigheid en

in 2014 heeft besloten een toeslag te verlenen per 1 ja-

continuïteit aanwezig is in het Bestuur. Hoewel het Be-

nuari 2015.

stuur zeer veel aandacht besteedt aan de communicatie, stelt het Verantwoordingsorgaan vast dat de communi-

COMMUNICATIEBELEID

catie over de nieuwe regeling erg belangrijk is, omdat de

De communicatie wordt door het Bestuur als een belang-

opzet van de regeling anders is dan voorheen. Dit moet

rijk onderwerp gezien. Dat acht het Verantwoordingsor-

goed uitgelegd worden aan de deelnemers.

gaan positief. De uitgave van een speciale PensioenSliM past hierin.

FINANCIËLE POSITIE

De kennissessie voor de P&O-medewerkers over de

Het Verantwoordingsorgaan stelt vast dat het vermogen

nieuwe pensioenregeling vindt het Verantwoordingsor-

van het fonds in 2014 met 74,8 miljoen euro is gegroeid.

gaan een goede ontwikkeling. Wel adviseert het Verant-

Het behaalde rendement bedroeg 30,3%. De dekkings-

woordingsorgaan om de uitvoering van deze nieuwe

graad is echter slechts met 4.2%-punt gestegen van

manier van communiceren te evalueren. Aangezien in

122,4% naar 126,6%. De oorzaak is de rentetermijnstruc-

2015 wederom de pensioenregeling wordt gewijzigd

tuur, die een negatief effect van 25,7% op de dekkings-

adviseert het Verantwoordingsorgaan om ook in 2015 de

graad had.

P&O-medewerkers van Sligro Food Group goed te infor-

Ultimo oktober 2014 lag de dekkingsgraad drie kwartaal-

meren, zodat zij in staat zijn de werknemers bij hun vra-

einden boven het vereist eigen vermogen en kwam het

gen verder te helpen.

herstelplan ten einde. Met genoegen heeft het Verantwoordingsorgaan vastgesteld dat de dekkingsgraad on-

Toekomstblik

der het nFTK (beleidsdekkingsgraad 125,2%) boven de

In 2015 lopen de contracten met de uitvoeringsorganisa-

vereiste dekkingsgraad ligt (117,9%), waardoor het fonds

tie AZL en vermogensbeheerder NN Investment Partners

niet opnieuw een herstelplan hoeft op te stellen voor 1

af. Een van de nieuwe adviestaken van het Verantwoor-

juli 2015.

dingsorgaan heeft betrekking op de toekomst van het fonds, dus dit wordt een belangrijke taak voor het ko-

PREMIEBELEID

mende jaar.

De feitelijke premie heeft in 2014 onder de zuiver kosten-

44

dekkende premie gelegen. Hoewel de feitelijke premie

Oordeel verantwoordingsorgaan over 2014

hoger was dan de gedempte kostendekkende premie,

Concluderend oordeelt het Verantwoordingsorgaan dat

vindt het Verantwoordingsorgaan dit wel een aandachts-

het Bestuur in 2014 een verantwoord beleid heeft ge-

punt. Onder het nFTK verandert het premiebeleid. Het

voerd, met aandacht voor de evenwichtigheid van de

Verantwoordingsorgaan heeft het Bestuur geadviseerd

belangen van alle betrokkenen.

Reactie van het bestuur op het oordeel van het Verantwoordingsorgaan 2014 Het bestuur geeft op grond van de Pensioenwet zijn re-

alle wetswijzigingen op pensioengebied tijdig door te

actie op het oordeel van het Verantwoordingsorgaan

voeren en om de nieuwe pensioenregeling per 1 januari

over het door het bestuur gevoerde beleid in 2014.

2015 in te regelen. Het genoegen geldt ook voor de tevredenheid van het Verantwoordingsorgaan over de in-

Het bestuur is tevreden met het oordeel van het Verant-

formatieverstrekking van ons fonds. Communicatie is en

woordingsorgaan en onderschrijft het oordeel.

blijft een belangrijk aandachtspunt van het bestuur. Het

Het doet het bestuur verder een genoegen dat het Ver-

de gegeven adviezen. Deze zullen zeker de aandacht

antwoordingsorgaan een positieve reactie geeft op het

krijgen van het bestuur.

bestuur dankt tot slot het Verantwoordingsorgaan voor

vele werk dat het bestuur heeft moeten verrichten om

Veghel, 11 juni 2015

Huub van Rozendaal Anita Cooijmans voorzitter secretaris

Anske Dijkstra Wilco Jansen

Rob van der Sluijs

45

JAARREKENING

47

Balans per 31 december 2014 (na bestemming saldo) Activa (x € 1.000) 2014 2013 Beleggingen voor risico pensioenfonds [1] Zakelijke waarden

101.933

79.791

Vastrentende waarden

174.519

119.014

0

1.385

Overige beleggingen

276.452 200.190 Beleggingen voor risico deelnemers [2]

0

131

Herverzekeringsdeel technische voorzieningen [3]

843

907

Vorderingen en overlopende activa [4]

791

883

Liquide middelen [5]

1.408

542

Totaal activa 279.494 202.653

[..] De tussen haken vermelde nummers verwijzen naar corresponderende nummers in de toelichting op de balans, die een integraal onderdeel uitmaakt van de jaarrekening.

48

Passiva (x € 1.000) 2014 2013 Stichtingskapitalen en reserves Vrije reserves [6]

28.709

11.733

Reserve beleggingsrisico's [7]

28.896

24.624

57.605 36.357 Technische voorzieningen Voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds [8]

215.505

161.762

729

677

843

907

Voorziening toekomstige arbeidsongeschikten [9] Herverzekeringsdeel technische voorzieningen [10]

217.077 163.346 Voorziening pensioenverplichtingen voor risico deelnemers [11]

0

131

Kortlopende schulden en overlopende passiva [12] 4.812 2.819 Totaal passiva 279.494 202.653

[..] De tussen haken vermelde nummers verwijzen naar corresponderende nummers in de toelichting op de balans, die een integraal onderdeel uitmaakt van de jaarrekening.

49

Staat van baten en lasten (over 2014) (x € 1.000) 2014 2013

Beleggingsopbrengsten voor risico pensioenfonds [13] Directe beleggingsopbrengsten Indirecte beleggingsopbrengsten Kosten van vermogensbeheer

-242

-1.086

62.936

10.452

-611

-299



62.083

9.067

Beleggingsopbrengsten voor risico deelnemers [14] Indirecte beleggingsopbrengsten

12

10

12 10 Premiebijdragen van werkgevers en werknemers [15] 16.115 16.419 Saldo van overdrachten van rechten [16]

996

1.472

-143

-17

Onttrekking beleggingen voor risico deelnemers [17]

Pensioenuitkeringen [18] -2.687 -3.159 Mutatie voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds [19] Pensioenopbouw Indexering en overige toeslagen Rentetoevoeging Onttrekking voor pensioenuitkeringen Toename voorziening toekomstige kosten Onttrekking voor pensioenuitvoeringskosten Kanssystemen Wijziging marktrente Wijziging uit hoofde van overdracht van rechten Wijziging actuariële grondslagen

-11.643 -11.759 -1.479

-1.091

-656 -597 2.588

3.186

-228

-234

48

59

-782 -1.372 -43.185

7.163

-998

-1.746

820

2.137

Overige mutaties voorziening pensioenverplichtingen

1.772 166



-53.743

-4.088

[..] De tussen haken vermelde nummers verwijzen naar corresponderende nummers in de toelichting op de staat van baten en lasten, die een integraal onderdeel uitmaakt van de jaarrekening.

50

2014 2013 Mutatie overige technische voorzieningen [20]

-52

-43

131

7

Mutatie voorziening pensioenverplichtingen voor risico deelnemers [21]

Herverzekering [22] -12 -26 Pensioenuitvoerings- en administratiekosten [23]

-1.252

-821

Overige baten en lasten [24]

-200

-83

Saldo van baten en lasten

21.248

18.738

Bestemming van het saldo Vrije reserve Reserve beleggingsrisico's

16.976

18.333

4.272

405

21.248 18.738

[..] De tussen haken vermelde nummers verwijzen naar corresponderende nummers in de toelichting op de staat van baten en lasten, die een integraal onderdeel uitmaakt van de jaarrekening.

51

Kasstroomoverzicht

(x € 1.000) 2014 2013

Pensioenactiviteiten Ontvangsten Premiebijdragen van werkgevers en werknemers Overgenomen pensioenverplichtingen

16.120

16.443

2.076

1.998

Herverzekering

118 0

Inkoopsommen

11 0

Overige

0 2

18.325 18.443 Uitgaven Uitgekeerde pensioenen Overgedragen pensioenverplichtingen

-2.702

-3.163

-611

-201

Herverzekering Pensioenuitvoerings- en administratiekosten

0 -237 -812

-641

-4.125 -4.242 Beleggingsactiviteiten Ontvangsten Directe beleggingsopbrengsten Verkopen en aflossingen beleggingen

-242

-1.086

98.879

43.867

98.637 42.781 Uitgaven Aankopen beleggingen Kosten van vermogensbeheer

-110.457

-56.932

-484

-429



-110.941

-57.361

Mutatie liquide middelen

1.896

-379

Saldo liquide middelen 1 januari

-488

-109

Saldo liquide middelen 31 december Waarvan: Saldo ING Bank Depotbanken

1.246

542

(1) 162 -1.030

1.408 -488

1 Dit bedrag is opgenomen onder de Kortlopenden schulden en overlopende passiva.

52

Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Algemeen Ons fonds heeft de jaarrekening opgesteld in overeen-

Verantwoording van baten en lasten

stemming met de wettelijke bepalingen zoals deze zijn

Baten worden in de rekening van baten en lasten opge-

opgenomen in Titel 9 Boek 2 Burgerlijk Wetboek (BW) en

nomen wanneer een vermeerdering van het economisch

met inachtneming van de R ­ ichtlijnen voor de Jaarver-

potentieel, samenhangend met een vermeerdering van

slaglegging. De jaarrekening wordt gepresenteerd in

een actief of een vermindering van een verplichting

euro (functionele valuta), afgerond op het dichtsbijzijnde

heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar

duizendtal. De cijfers van voorgaand jaar zijn op enkele

kan worden vastgesteld. Lasten worden verwerkt wan-

aspecten aangepast voor vergelijkingsdoeleinden.

neer een vermindering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermindering van een actief of

Waardering Schattingen en veronderstellingen

een vermeerdering van een verplichting heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Indien een transactie ertoe leidt dat nagenoeg alle of alle toekomstige economische voordelen en alle of nagenoeg alle risico’s met betrekking tot een actief

De opstelling van de jaarrekening in overeenstemming

of een verplichting aan een derde zijn overgedragen,

met Titel 9 Boek 2 BW vereist dat het bestuur oordelen

wordt het actief of de verplichting niet langer in de ba-

vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die

lans opgenomen. Dit betekent dat transacties worden

van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de

verwerkt op handelsdatum en niet op afwikkelingsda-

gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen en

tum. Als gevolg hiervan kan sprake zijn van een post “nog

van baten en lasten. De schattingen en hiermee verbon-

af te wikkelen transacties”. Deze post kan zowel een actief

den veronderstellingen zijn gebaseerd op ervaringen uit

als een passief zijn.

het verleden en verschillende andere factoren die gegeDe uitkomsten hiervan vormen de basis voor het oordeel

Saldering van een actief en een verplichting

over de boekwaarde van activa en verplichtingen die niet

Een financieel actief en een financiële verplichting wor-

op eenvoudige wijze uit andere bronnen blijkt. De daad-

den gesaldeerd als nettobedrag in de balans opgenomen

werkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schat-

indien sprake is van een wettelijke of contractuele be-

tingen. De schattingen en onderliggende veronderstel-

voegdheid om het actief en de verplichting gesaldeerd

lingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen

en gelijktijdig af te wikkelen en bovendien de intentie

van schattingen worden opgenomen in de periode

bestaat om de posten op deze wijze af te wikkelen. De

waarin de schatting wordt herzien, indien de herziening

met de gesaldeerd opgenomen financiële activa en fi-

alleen voor die periode gevolgen heeft, of in de periode

nanciële verplichtingen samenhangende rentebaten en

van herziening en toekomstige perioden, indien de her-

rentelasten worden eveneens gesaldeerd opgenomen.

ven de omstandigheden als redelijk worden beschouwd.

ziening gevolgen heeft voor zowel de verslagperiode als toekomstige perioden.

Opname van een actief of een verplichting

Algemene grondslagen De activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij hierna een andere grondslag wordt vermeld. Activa en passiva in vreemde valuta worden

Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het

omgerekend tegen de contante koersen per balansda-

waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voorde-

tum. Alle baten en l­asten worden ten gunste of ten laste

len naar ons fonds zullen toevloeien en de waarde daar-

van het resultaat gebracht, rekening houdend met de

van betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplich-

overlopende posten per ­balansdatum. Baten en lasten

ting wordt in de balans opgenomen wanneer het

voortvloeiend uit transacties in vreemde valuta worden

waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal

omgerekend tegen de koersen op transactiedatum. Waar

gaan met een uitstroom van middelen en de omvang van

nodig vindt waardevermindering plaats voor het risico

het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld.

van onvolwaardigheid van het activum.

53

Beleggingen Zakelijke waarden De ter beurze genoteerde aandelen zijn gewaardeerd

Voorziening pensioenverplichtingen

tegen reële waarde. Niet ter beurze genoteerde fondsen worden gewaardeerd tegen de actuele waarde, zijnde

De voorziening pensioenverplichtingen is gewaardeerd

het aandeel in de intrinsieke waarden van de beleggings-

op basis van actuele waarde. Bij de berekening van de

fondsen, wat een afspiegeling van de zakelijke beurs-

voor­ziening pensioenverplichtingen is uitgegaan van de

waarde van de beleggingsproducten in het fonds is.

op de balansdatum geldende pensioenreglementen en

Vastrentende waarden

aanspraken. Er wordt geen rekening gehouden met toe-

De obligaties worden gewaardeerd tegen reële waarde.

komstige salarisverhogingen en/of toeslagen (tenzij be-

Beursgenoteerde vastrentende waarden zijn gewaar-

sloten in het boekjaar). De contante waarde wordt vast-

deerd tegen de per balansdatum geldende beurskoer-

gesteld op basis van de door DNB gepubliceerde

sen. Indien vastrentende waarden niet beursgenoteerd

rentetermijnstructuur (RTS) ultimo 2014. De verwachte

zijn, vindt waardering plaats op basis van de geschatte

kasstromen zijn gebaseerd op prudent geachte verzeke-

toekomstige kasstromen, contant gemaakt tegen de ul-

ringstechnische grondslagen.

timo verslagjaar geldende markten.

De berekeningen zijn uitgevoerd op de volgende actua-

De beleggingen zijn ondergebracht in een gesepareerd

riële grondslagen en veronderstellingen:

depot bij de herverzekeraar waarvan het juridisch eigendom bij de verzekeraar berust.

Derivaten Derivaten worden gewaardeerd op reële waarde, te we-

Intrest Conform de rentetermijnstructuur (RTS) zoals gepubliceerd door DNB (inclusief UFR + 3-maands middeling).

ten de relevante marktnotering of, als die er niet is, de

Sterfte

waarde die wordt bepaald met behulp van marktconfor-

Voor de vaststelling van de voorziening pensioenver-

me waarderingsmodellen.

plichtingen wordt uitgegaan van de door het Actuarieel

Beleggingen voor risico van de deelnemers

­Genootschap vastgestelde AG Prognosetafel AG2014 ultimo 2014, startjaar 2015 (2013: AG Prognosetafel 20122062, startjaar 2014). Voor mannen is er een leeftijdsaf-

De beleggingen voor risico van de deelnemers worden

hankelijke ervaringssterfte en voor alle vrouwen is deze

tegen dezelfde grondslagen gewaardeerd als de beleg-

100%.

gingen voor risico van het fonds. De kapitalen kunnen tegen de op dat moment geldende voorwaarden bij het fonds worden aangewend.

Reserve beleggingsrisico’s

Partnerfrequentie/ leeftijdsverschil Ten behoeve van de vaststelling van het partnerpensioen wordt uitgegaan van een partnerfrequentietabel en een

Dit betreft het door de actuaris berekende Vereist Eigen

verondersteld leeftijdsverschil van 3 jaar tussen deel­

Vermogen. Voor het jaar 2014 is dit bepaald op 13,4% van

nemer en partner.

de ­voor­ziening pensioenverplichtingen voor risico pensi-

54

van de over de verstreken deelnemersjaren verworven

oenfonds. De jaarlijkse mutatie wordt verwerkt bij de

Uitkeringen

bestemming van het resultaat.

De uitkeringen zijn continu betaalbaar verondersteld.

Vrije reserve

Kosten

De resultaten worden toegevoegd voor zover zij niet be-

De opslag voor excassokosten bedraagt 2,5% (per

nodigd zijn voor de vorming of instandhouding van de

31 ­december 2014; vóór 31 december was dit 2,0%) van

toeslagenreserve, rente reserve beleggingsrisico’s.

de tech­nische voorziening voor risico van ons fonds.

Voorziening toekomstig arbeidsongeschikten

herverzekeraar een berekening gemaakt van het technisch resultaat dat uit hoofde van de herverzekering

Aangezien ons fonds voor dit r­isico is herverzekerd, is

voortvloeit. Wanneer de som van de jaarlijkse resultaten

voor hetzelfde bedrag een vordering op de verzekeraar

aan het einde van de vijfjarige afreken­periode positief is,

­opgenomen.

komt 76% van het resultaat ten bate van ons fonds en is

Herverzekeringsdeel technische voorzieningen

24% ten bate van de herverzekeraar. Een negatief resultaat komt ten laste van de herverzekeraar. De vijfjarige afrekenperiode zal eindigen op 31 december 2015. Ons

Het herverzekeringsdeel technische voorzieningen is op

fonds blijft uiteindelijk wel nog risico lopen en er is spra-

dezelfde grondslagen gebaseerd als de voorziening

ke van een verschil tussen de grondslagen van NN en ons

­pensioen­verplichting en komt voor risico van ons fonds.

pensioenfonds. Naast de technische winstdeling deelt

Resultaatbepaling

ons fonds ook in de resultaten op beleggingen. De beleggingen van het fonds worden geadministreerd in een

De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar

gesepareerd depot. Voor zover het rendement op de be-

waarop ze betrekking hebben.

leggingen in het depot groter is dan de actuariële reken-

Directe beleggingsopbrengsten

rente en contractueel vastgelegde kosten, komt het meerdere ten gunste van ons fonds. Een eventueel tekort

Onder directe beleggingsopbrengsten wordt bij vast­

aan het einde van de contractperiode is voor rekening

rentende waarden verstaan de renteopbrengst vermin-

van ons pensioenfonds.

derd met de kosten; bij de zakelijke waarden wordt hieronder verstaan het bruto-dividend, voor aftrek van

Kasstroomoverzicht

dividendbelasting, verminderd met de kosten. De intres-

Het kasstroomoverzicht geeft inzicht in de herkomst en

ten van overige activa en passiva worden opgenomen op

aanwending van kasmiddelen. De kasstromen zijn geru-

basis van nominale bedragen.

briceerd naar kasstroom uit pensioenactiviteiten, kas-

Indirecte beleggingsopbrengsten Onder de indirecte beleggingsopbrengsten worden de

stroom uit beleggingsactiviteiten en overige mutaties. Bij het opstellen van het kasstroomoverzicht is de directe methode gehanteerd. Hierin zijn de bankschulden meegenomen.

volgende resultaten opgenomen: • gerealiseerde koersverschillen bij verkopen van aandelen en obligaties; • gerealiseerde koersverschillen bij (af )lossingen van obligaties; • valutaverschillen met betrekking tot obligaties en bankrekeningen in buitenlandse valuta en valutatermijntransacties; • niet-gerealiseerde koersverschillen inzake aandelen en obligaties.

Herverzekering Ons fonds heeft een herverzekeringsovereenkomst gesloten met herverzekeraar Nationale-Nederlanden. Uit hoofde hiervan zijn onder meer de overlijdens- en arbeidsongeschiktheidsrisico’s van de deelnemers in ons fonds herverzekerd. Zo komt het niet gefinancierde partner- en wezenpensioen bij voortijdig overlijden ten laste van de herverzekeraar. Ook de reguliere opbouw van ouderdomspensioen en de voortzetting van de dekking van het overlijdensrisico voor het niet gefinancierde partner- en wezenpensioen is herverzekerd. Bij arbeidsongeschiktheid zal de herverzekeraar de premiebetaling voor voortzetting van de pensioenopbouw en de risicodekking voor zijn rekening nemen. Elk jaar wordt door de

55

56

57

Toelichting (op de balans per 31 december 2014) (x € 1.000) Niet [1] Beleggingen voor risico pensioenfonds Categorie

Stand

Aankopen/ Gerealiseerde gerealiseerde

Stand

ultimo Verstrek- Verkopen koers- koers- ultimo 2013

kingen aflossingen verschillen verschillen

2014

Zakelijke waarden Aandelen beleggingsfondsen 79.791 67.320 -59.279 1.519 12.582 101.933

79.791 67.320 -59.279 1.519 12.582 101.933

Vastrentende waarden Vastrentende beleggingsfondsen

119.014 39.390 -39.600 1.488 54.227 174.519 119.014 39.390 -39.600 1.488 54.227 174.519

Derivaten Valuta derivaten

1.385 3.705

0

0 -6.880 -1.790

1.385 3.705

0

0 -6.880 -1.790

Totaal beleggingen voor risico pensioenfonds

200.190

110.415

-98.879

3.007

59.929

274.662

Derivaten opgenomen onder Kortlopende schulden en overige passiva

0 1.790

Totaal beleggingen voor risico pensioenfonds activa zijde 200.190 276.452

Security lending Binnen een aantal beleggingsfondsen waarin ons fonds belegt, worden stukken (aandelen en obligaties) uitgeleend. Voor het uitlenen van deze stukken ontvangen de betreffende beleggingsfondsen collateral als onderpand. De opbrengsten van het uitlenen van de stukken worden binnen het beleggingsfonds herbelegd. Deze opbrengsten hebben een posistief effect op de participatiewaarde van het beleggingsfonds.

58

Directe marktnotering: beursnotering in een actieve markt (waarop geen prijsaanpassingen worden uitgevoerd). Afgeleide marktnotering (incl. incorporatie van overige waarderingen): geen directe beursnotering, maar andere uit de markt waarneembare data, danwel een prijs gebaseerd op een transactie in een actieve markt met niet-significante prijsaanpassing (gebaseerd op aannames en schattingen). Overige waarderingsmethoden: marktwaarde bepaling niet gebaseerd op marktdata, maar gebaseerd op aannames en schattingen die de prijs significant beïnvloeden.



Directe Afgeleide Overige



markt-

Ultimo 2014

notering

markt- waarderingsnotering

methoden

Totaal

Zakelijke waarden

0 101.933

0 101.933

Vastrentende waarden

0 174.519

0 174.519

Derivaten

0 -1.790

0 -1.790

0 274.662

0 274.662





Directe Afgeleide Overige



markt-

Ultimo 2013

notering

markt- waarderingsnotering

methoden

Totaal

Zakelijke waarden

0 79.791

0 79.791

Vastrentende waarden

0 119.014

0 119.014

Derivaten

0 1.385

0 1.385

0 200.190

0 200.190



Niet [2] Beleggingen voor risico deelnemers Categorie

Robeco

Stand ultimo 2013

Aankopen Gerealiseerde gerealiseerde verstrek-

Verkopen

koers-

koers-

kingen aflossingen verschillen verschillen

Stand ultimo 2014

131 0 -143 12 0 0

Totaal beleggingen voor risico deelnemers

131 0 -143 12 0 0

59

(x € 1.000) 2014 2013

[3] Herverzekeringsdeel technische voorzieningen

843

907

In deze post herverzekering is de contante waarde opgenomen van de nog te ontvangen uitkeringen (op basis van oude herverzekeringscontracten). [4] Vorderingen en overlopende activa 729

677

Vorderingen op aangesloten ondernemingen

Vorderingen op de herverzekeraar (toekomstig AO)

45

61

Vorderingen op deelnemers van het pensioenfonds

15

19

Beheerskosten

0 126

Vooruitbetaalde bedragen

2

0

Alle vorderingen en overlopende activa hebben een looptijd korter dan één jaar. Totaal vorderingen en overlopende activa

791

883

[5] Liquide middelen Depotbanken ING Bank N.V.

162 0 1.246



542

1.408

542

De liquide middelen staan ter vrije beschikking van het fonds. Reserves [6] Vrije reserve Stand per 1 januari

11.733

-6.600

Saldobestemming verslagjaar

16.976

18.333

Stand per 31 december

28.709

11.733

[7] Reserve beleggingsrisico's Stand per 1 januari Saldobestemming verslagjaar

60

24.624

24.219

4.272

405

Stand per 31 december

28.896

24.624

Totaal eigen vermogen

57.605

36.357

2014 2013 Het minimaal vereist vermogen/dekkingsgraad bedraagt

226.070 104,5% 169.825 104,5%

Het vereist vermogen/dekkingsgraad bedraagt

245.130

De dekkingsgraad is

113,4%

186.271

115,2%

126,6%

122,4%

De dekkingsgraad is vastgesteld als de reserves plus de voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds gedeeld door de voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds. Technische voorzieningen [8] Voorziening pensioenverplichtingen

voor risico pensioenfonds Stand per 1 januari

161.762

157.674

Het verloop van de voorziening is als volgt: Pensioenopbouw Indexering en overige toeslagen Rentetoevoeging Onttrekking voor pensioenuitkeringen

11.643 11.759 1.479

1.091

656 597 -2.588

-3.186

Toename voorziening toekomstige kosten

228

234

Onttrekking voor pensioenuitvoeringskosten

-48

-59

Kanssystemen Wijziging marktrente Wijziging uit hoofde van overdracht van rechten Wijziging actuariële grondslagen

782 1.372 43.185

-7.163

998

1.746

-820

-2.137

Overige mutaties voorziening pensioenverplichtingen

-1.772 -166

Stand per 31 december

215.505

161.762

De benodigde rentetoevoeging is gebaseerd op de 1-jaars rente van 0,379%. De voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds is als volgt opgebouwd 148.750

110.149

Gewezen deelnemers

Actieve deelnemers

35.808

25.778

Pensioengerechtigden

30.947 25.835

215.505 161.762

61

2014 2013 [9] Overige technische voorzieningen



Stand per 1 januari

677

634

Opvoer risicopremie

378

351

Vrijval risicopremie

-326

-308

Stand per 31 december 729 677

[10] Voorziening toekomstige arbeidsongeschikten Stand per 1 januari Dotatie Bestedingen Intrest

907

984

85 100 -152 -181 3 4

Stand per 31 december 843 907

Totaal technische voorzieningen

217.077

163.346

[11] Voorziening pensioenverplichtingen

voor risico deelnemers Stand per 1 januari Onttrekkingen t.b.v. inkoop rechten Rendement



131

138

-143

-17

12 10

Stand per 31 december

0 131

[12] Kortlopende schulden en overlopende passiva Derivaten Depotbanken Accountantskosten Actuariskosten

1.790 0 0 1.030 20 26 48 79

Schulden uit hoofde van waardeoverdrachten

804

Verzekeringsmaatschappijen

656 474

Gecumuleerd technisch resultaat

384

225

52

70

1.051

580

Belastingen en sociale premies

334

Schulden inzake pensioenuitvoeringsen administratiekosten Overige

7 1

4.812 2.819 De kortlopende schulden en overlopende passiva hebben een looptijd korter dan één jaar.

Niet in de balans opgenomen verplichtingen Er zijn geen meerjarige contracten afgesloten.

62

Toelichting op de staat van baten en lasten

(x € 1.000) 2014 2013

[13] Beleggingsopbrengsten voor risico pensioenfonds Directe beleggingsopbrengsten Derivaten Valuta verschillen Subtotaal

0

8

-251 -1.074

Banken

-4 -7

Waardeoverdrachten

12 13

Overige

-251 -1.082

1 -18

Totaal directe beleggingsopbrengsten

-242

-1.086

Indirecte beleggingsopbrengsten Gerealiseerde resultaten Zakelijke waarden

1.519

901

Vastrentende waarden

1.488

110



3.007

1.011

Ongerealiseerde resultaten Zakelijke waarden

12.582

10.041

Vastrentende waarden

54.227

-5.153

Derivaten

-6.880 4.553



59.929

Totaal indirecte beleggingsopbrengsten

9.441

62.936

10.452

Kosten van vermogensbeheer Beheerloon

-257

Beheerloon vastrentende waarden

-305

Beheerloon derivaten



-15 -299

Beheerloon zakelijke waarden

-23

Bewaarloon

-3

Beleggingsadvies

-8

Totaal kosten vermogensbeheer

-611

-299 (1)

62.083

9.067

Totaal beleggingsopbrengsten voor risico pensioenfonds

1 Inclusief restitutie van 126k.

63

2014 2013 [14] Beleggingsopbrengsten voor risico deelnemers Indirecte beleggingsopbrengsten: Gerealiseerde resultaten Ongerealiseerde resultaten

12

1

0

9

Totaal indirecte beleggingsopbrengsten 12 10

Totaal beleggingsopbrengsten voor risico deelnemers

12

10

[15] Premiebijdragen van werkgever en werknemers Pensioenpremie werkgevers

10.699

10.909

Pensioenpremie werknemers

5.349

5.455

Bijdrage FVP regeling

56

30

Inkoopsommen

11 25

16.115 16.419 De premiebijdragen van werkgever en werknemers bedragen in 2014 in totaal 24,9% (2013: 26,9% incl.2% extra werknemerspremie i.k.v. extra herstelmaatregelen) van de pensioengrondslag. De aan het boekjaar toe te rekenen feitelijke premie is als bate verantwoord. De kostendekkende premie over 2014 is vastgesteld conform de actuariele en bedrijfstechnische nota (abtn). Dit betekent dat de premie is vastgesteld op basis van een gedempt premiebeleid, rekening houdend met een rente van 4%. De gedempte kostendekkende premie bedraagt 13.470. De feitelijk betaalde premie is met 16.048 hoger.

64

Kostendekkende premie

16.567

16.412

Gedempte kostendekkende premie

13.470

12.351

Premie met bijdrage aan herstel

15.140

14.959

Feitelijke premie

16.048

16.364



2014 2013

De kostendekkende premie is als volgt samengesteld: Actuarieel benodigd

11.641

11.936

Opslag in stand houden vereist vermogen

2.027

2.077

Opslag voor uitvoeringskosten

1.204

762

Premies risicoverzekering

1.695

1.637

16.567 16.412 De gedempte premie is als volgt samengesteld: Actuarieel benodigd

8.953

8.414

Opslag in stand houden vereist vermogen

1.618

1.538

Opslag voor uitvoeringskosten

1.204

762

Premies risicoverzekering

1.695

1.637

13.470 12.351 De premie met bijdrage aan herstel is als volgt samengesteld: Actuarieel benodigd Opslag in stand houden vereist vermogen

11.641

11.936

600

624

Opslag voor uitvoeringskosten

1.204

762

Premies risicoverzekering

1.695

1.637

15.140 14.959 [16] Saldo van overdrachten van rechten Overgenomen pensioenverplichtingen

1.607

1.673

Overgedragen pensioenverplichtingen

-611

-201



996

1.472

[17] Onttrekking beleggingen voor risico deelnemers Onttrekkingen t.b.v. inkoop rechten

-143



-17

-143

-17

65

2014 2013 [18] Pensioenuitkeringen Pensioenen Ouderdomspensioen

-2.087 -2.593

Partnerpensioen

-323 -279

Wezenpensioen

-33 -25

Invaliditeitspensioen

-43 -46

Subtotaal -2.486 -2.943 Andere uitkeringen Afkoopsommen Overige uitkeringen

-148 -172 -53

-44

Subtotaal -201 -216 Totaal pensioenuitkeringen -2.687 -3.159 [19] Mutatie voorziening pensioenverplichtingen

voor risico pensioenfonds Pensioenopbouw Indexering en overige toeslagen Rentetoevoeging Onttrekking voor pensioenuitkeringen Toename voorziening toekomstige kosten Onttrekking voor pensioenuitvoeringskosten Kanssystemen Wijziging marktrente Wijziging uit hoofde van overdracht van rechten Wijziging actuariële grondslagen

-11.643 -11.759 -1.479

-1.091

-656 -597 2.588

3.186

-228

-234

48

59

-782 -1.372 -43.185

7.163

-998

-1.746

820

2.137

1.772

166

Overige mutaties voorziening pensioenverplichtingen

[20] Mutatie overige technische voorzieningen

66

-53.743 -52

-4.088 -43

2014 2013 [21] Mutatie voorziening pensioenverplichtingen

voor risico deelnemers Onttrekkingen t.b.v. inkoop rechten

143

Rendement

-12 -10



17

131

7

[22 Herverzekering Winstdeling herverzekering Overige

-64

-69

52

43

-12 -26 [23] Pensioenuitvoerings- en administratiekosten Administratie (2)

-984 -558

Accountantscontrole van de jaarrekening

(4) -29 -67

Contributies en bijdragen

-16

-12

-223

-184

(3)

Overige kosten

Totaal Pensioenuitvoerings- en administratiekosten

-1.252

-821

Bezoldiging bestuursleden De bestuursleden en leden van het verantwoordingsorgaan van ons fonds die in dienst zijn van Sligro Food Group hebben in 2014 geen bezoldiging ontvangen. Overige bestuursleden

3

3

Leden Verantwoordingsorgaan

3

3

Leden Visitatiecommissie

6

6

12 12

2 In 2013 zijn restituties kosten pensioenbeheer (343k) over de periode 2007-2012 verrekend. 3 Hiernaast heeft er geen andere dienstverlening plaatsgevonden door de accountant. 4 Inclusief raming voor controle 2013: 30.

67

2014 2013 Personeel Gedurende het verslagjaar 2014 had ons fonds geen personeelsleden in dienst. Verbonden partijen Er is sprake van een relatie tussen de verbonden partijen, het fonds, de werkgever, de aangesloten ondernemingen en hun bestuurders. Er zijn geen leningen verstrekt aan, noch is er sprake van vorderingen op, (voormalige) bestuurders. De bestuurders nemen deel aan de pensioenregeling van het fonds op basis van de voorwaarden in het pensioenreglement. [24] Overige baten en lasten 24% van het technisch resultaat Diversen

-159

-83

-41 0

Saldo van baten en lasten

-200 21.428

-83 18.738

2014 2013 Actuariële analyse van het saldo Wijziging rentetermijnstructuur Beleggingsopbrengsten Premies Waardeoverdrachten

-43.841

6.566

62.083 9.067 1.345 2.027 -2 -274

Uitkeringen

-99 27

Sterfte

522 -29

Reguliere mutaties Arbeidsongeschiktheid Toeslagverlening Wijziging Actuariële grondslagen (5) Overige mutaties

28

-25

-44 -99 -1.479 -1.091 2.592 2.328 143

241

21.248 18.738

5 In 2013 betreft dit de wijziging van de ervaringssterfte (2.137) en de vrijval van partner pensioen a.g.v. het ontbreken van een partner (191). In 2014 betreft dit de wijziging regeling (1.746), wijziging ervaringssterfte (820) en overige (26).

68

Risicoparagraaf

In de risicoparagraaf binnen het bestuursverslag is het

de evaluatie van het herstelplan van het fonds. Het Eigen

beleid rond risicobeheersing uiteengezet. Hierna worden

vermogen van ons fonds is per 31 december 2014 groter

een aantal specifieke risico’s nader toegelicht en gekwan-

dan het Vereist Eigen Vermogen en het Minimaal Vereist

tificeerd. Conform de berekeningen van het Vereist eigen

Eigen Vermogen volgens het standaardmodel, waardoor

vermogen in het Actuarieel rapport is de risicoparagraaf

het ons fonds in een reservetekort verkeert.

gebaseerd op basis van het doorkijkbeginsel (lookthrough-principe) en wordt er rekening gehouden met recente

Jaarlijks vindt toetsing plaats aan de hand van dit stan-

ontwikkelingen zoals het gebruik van de UFR.

daardmodel. De verschillende standaard risicofactoren

Solvabiliteitsrisico

hierin worden benoemd onder de noemer S1 tot en met S6. Naast de standaard risicocomponenten (S-compo-

Het belangrijkste financieel risico voor het ons fonds is

nenten) is in de bepaling van het vereist eigen vermogen

het niet kunnen nakomen van de pensioen­toezeggingen.

ook rekening gehouden met de volgende additionele ri-

Een belangrijke maatstaf hiervoor is het aanwezig Eigen

sicocomponenten: actief risico, leverage-risico, liquiditei-

vermogen. Wettelijk is een gestandaardiseerde methode

tenrisico (voornoemde risico's worden verwerkt binnen

(standaardmodel) vastgelegd om te kunnen toetsen of

de berekeningen van de S2 middels een extra verzwaring

het aanwezig Eigen vermogen voldoende is om een aan-

van de buffer). Hierna zijn de uitkomsten weergegeven

tal specifieke financiële risico’s op te kunnen vangen en

voor de verschillende risicocategorieën op basis van het

daarmee of aan de pensioentoezeggingen kan worden

maximum van de feitelijke en strategische beleggings-

voldaan. De berekeningen van het vereist eigen vermo-

mix (2014: feitelijk 113,4%; 2013: feitelijk 115,2%).

gen zijn met name van belang voor de premiestelling en

(x € 1.000) Renterisico (S1) Zakelijke waarden risico (S2) Valutarisico (S3) Grondstoffenrisico (S4) Kredietrisico (S5) Verzekeringstechnisch risico (S6) Concentratierisico (S8) Actief beheer risico (S10)



2014

2013

€ % € % 6.829 2,0% 3.893 1,4% 22.176

9,0%

20.730

11,6%

3.526 0,2% 3.053 0,2% 0 0,0%

0 0,0%

3.353 0,2% 4.619 0,5% 10.158

1,7%

7.603

0 0,0% 4.270

0,3%

1,5%

0 0,0% 0

0,0%

Diversificatie-effect

-21.416 -15.274

Vereist Eigen Vermogen

28.896 13,4% 24.624 15,2%

Aanwezige dekkingsgraad 126,6% 122,4% Minimaal vereiste dekkingsgraad

104,5%

104,5%

Vereiste dekkingsgraad 113,4% 115,2%

De dekkingsgraad wordt berekend door het totaal van de

door de Voorziening pensioenverplichtingen (plus Ove-

activa voor risico van ons fonds (minus de passief­posten

rige technische voorzieningen). Het afgelopen jaar is

Kortlopende schulden en overlopende passiva en Her-

deze, op grondslagen van het Pensioenfonds, toegeno-

verzekeringsdeel technische voorzieningen) te delen

men van 122,4% (2013) tot 126,6% (2014).

69

Renterisico

vermogensbeheerder. Deze buckets geven de rentege-

Het renterisico wordt veroorzaakt, doordat de rentege-

voeligheid van de beleggingen accurater weer dan de

voeligheid van de verplichtingen afwijkt van de rentege-

door de vermogensbeheerder aangeleverde kasstromen

voeligheid van de beleggingen. Ons fonds kent een lan-

(welke niet de juiste rentegevoeligheid voor het bereke-

gere looptijd voor pensioenverplichtingen dan voor de

nen van de S1 kennen). Vervolgens worden de buckets

looptijd van de beleggingen. Onderstaande duratie cij-

van de vastrentende waarden em de kasstromen van de

fers geven meer inzicht.

voorziening kasstromen afgezet tegen de door DNB bepaalde renteschokken die per looptijd verschillen. Op

Duratie van de vastrentende waarden (inclusief rentede-

basis van deze renteschokken kan de impact op de tech-

rivaten) 23,3

nische voorziening en de impact op alle rentegevoelige

Duratie van de pensioenverplichtingen 24,8

beleggingen worden berekend. Overeenkomstig kan een afdekkingspercentage worden berekend. Rentegevoelig-

De berekeningen voor de rentegevoelige beleggingen

heid is één van de belangrijkste factoren bij de bepaling

zijn gebaseerd op een tiental key-rate buckets van de

van de (strategische) assetallocatie van de portefeuille.

(x € 1.000)

Feitelijke verdeling

Strategische verdeling

%

in €

Impact op technische voorziening voor risico fonds

24.774

24.774

Impact op de rentegevoelige beleggingen

17.945

21.962

Renterisico

in €

%

6.829 2,0% 2.812 0,7%

Afdekkingspercentage 72,4% 88,6%

Strategisch beoogt ons fonds 70% van het renterisico van de dekkingsgraad af te dekken. Ultimo 2014 is de dekkingsgraad 126,6% en wordt derhalve een afdekkingspercentage van 88,6% van de verplichtingen nagestreefd. Hoogte buffer Op basis van de Vereist Eigen Vermogen berekeningen bedraagt de buffer voor het feitelijk renterisico 6.829 (2,0%) en voor het strategisch renterisico 2.812 (0,7%) ultimo 2014.

70

Zakelijke waarden risico

naar categorieën, markten en dergelijke. De volatiliteit

Ons fonds loopt het risico dat haar beleggingen in aan-

van de marktwaarden (prijsrisico’s) van beleggingen

delen, vastgoed en alternatieve beleggingen in waarde

wordt periodiek geëvalueerd en kan leiden tot bijstellin-

dalen. In het beleggingsbeleid wordt met dergelijke risi-

gen in het vermogensbeheer. In onderstaande tabel

co’s rekening gehouden door ondermeer een toepassing

wordt de verdeling naar de verschillende zakelijke waar-

van voldoende spreiding in de beleggingsportefeuille

den categorieën getoond.

(x € 1.000)

2014

2013

€ % € %

Verdeling zakelijke waarden per categorie: Ontwikkelde markten (Mature markets)

93.243

91,5%

73.193

91,7%

Opkomende markten (Emerging markets)

2.327

2,3%

2.222

2,8%

Overige

6.363 6,2% 4.376 5,5%



101.933 100,0% 79.791 100,0%

Hoogte buffer

gedeelte van haar buitenlandse valuta's af te dekken.

Bij de berekening van het Vereist Eigen Vermogen wordt

Zonder afdekking van valutarisico loopt ons fonds risico

voor het feitelijk en strategisch zakelijke waarden risico

bij een daling van vreemde valuta ten opzichte van de

rekening gehouden met de door DNB voorgeschreven

euro. Door meer dan 100% van het risico af te dekken

schokken die variëren overeenkomstig de risicograad

loopt ons fonds risico bij een stijging van vreemde valuta

van het type belegging. Deze standaardschokken zijn

ten opzichte van de euro.

verder opgehoogd om zodoende rekening te houden

Het valutarisico wordt berekend aan de hand van een

met de volgende additionele risicocomponenten: actief

scenario waarbij wordt uitgegaan van een waardedaling

risico, leverage-risico en liquiditeitenrisico. De buffer voor

van de beleggingen in vreemde valuta van 20%. Het va-

het feitelijk zakelijke waarden risico bedraagt 22.176

lutarisico is het totale negatieve effect op de waarde van

(9,0%) en voor het strategisch zakelijke waarden risico

alle beleggingen als gevolg van dit scenario.

20.703 (8,2%).

Afdekking van het valutarisico vindt plaats via derivaten-

Valutarisico

contracten.

Het valutarisico wordt veroorzaakt, doordat de verplichtingen van het pensioenfonds in euro's luiden terwijl veel van de beleggingen van het pensioenfonds in niet-euro luiden. Ons fonds loopt het risico dat haar buitenlandse beleggingen dalen in waarde als gevolg van valutakoersontwikkelingen. Ons fonds kiest er daarom voor om een

71

(x € 1.000)

2014

2013

€ % € %

Zakelijke waarden naar valuta voor afdekking met derivaten Euro Amerikaanse dollar Britse pound sterling Japanse yen Overige

7.460 7,3% 28.653 35,9% 59.964 58,8% 28.518 35,7% 8.579

8,4%

4.733

5,9%

5.853 5,7% 5.034 6,3% 20.077 19,8% 12.853 16,2% 101.933 100,0% 79.791 100,0%

Zakelijke waarden naar valuta na afdekking met derivaten Euro

84.364 82,8% 87.491 109,7%

Amerikaanse dollar

6.920

6,8%

-10.042

-12,6%

Britse pound sterling

1.416

1,4%

-1.651

-2,1%

Japanse yen

-1.598 -1,6% -837 -1,0%

Overige

10.831 10,6% 4.830 6,0%



101.933 100,0% 79.791 100,0%

Vastrentende waarden naar valuta voor afdekking met derivaten Euro

150.422 86,2% 109.647 92,1%

Amerikaanse dollar

-1.015 -0,6% -5.194 -4,4%

Overige

25.112 14,4% 14.561 12,3%



174.519 100,0% 119.014 100,0%

Vastrentende waarden naar valuta na afdekking met derivaten Euro Amerikaanse dollar

-1.015 -0,6% -5.194 -4,4%

Overige

25.112 14,4% 14.561 12,3%



72

150.422 86,2% 109.647 92,1%

174.519 100,0% 119.014 100,0%

(x € 1.000)

2014

2013

€ % € %

Totaal beleggingen naar valuta voor afdekking met derivaten Euro Amerikaanse dollar Britse pound sterling Japanse yen Overige

156.092 56,8% 139.685 69,8% 58.949 21,5% 23.324 11,7% 8.579

3,1%

4.733

2,4%

5.853 2,1% 5.034 2,5% 45.189 16,5% 27.414 13,6% 274.662 100,0% 200.190 100,0%

Totaal beleggingen naar valuta na afdekking met derivaten Euro

232.996 84,8% 198.523 99,2%

Amerikaanse dollar

5.905

2,1%

-15.236

-7,6%

Britse pound sterling

1.416

0,5%

-1.651

-0,8%

Japanse yen

-1.598 -0,6% -837 -0,4%

Overige

35.943 13,2% 19.391 9,6%



274.662 100,0% 200.190 100,0%

Hoogte buffer Bij de berekening van het Vereist Eigen Vermogen wordt voor het feitelijk en strategisch valutarisico rekening gehouden met een door DNB voorgeschreven schok van 20% die berekend wordt op de niet-euro beleggingen na afdekking. De buffer voor het feitelijk valuta risico bedraagt 3.526 (0,2%) en voor het strategisch valuta risico risico 3.727 (0,3%).

73

Kredietrisico

Het kredietrisico binnen de vastrentende waarden portefeuille kan gemeten worden aan de hand van de credit-

Ons fonds loopt het risico dat één of meerdere van haar

spread. De gewogen gemiddelde credit spread van de

tegenpartijen niet aan de voorafgesproken betalingen

rentegevoelige beleggingen van ons fonds is 1,15%. Een

kan voldoen. Bij de berekening van het kredietrisico

andere indicator voor het aanwezige kredietrisico binnen

dient het effect van de kredietwaardigheid van de par-

de vastrentede waarden portefeuille van ons fonds is de

tijen, waarin belegd wordt, tot uitdrukking te komen. Het

rating afgegeven door een kredietbeoordelaar. Een AAA

kredietrisico komt tot uitdrukking in de zogenaamde

rating impliceert dat de vastrentende waarden beleg-

creditspread. Deze creditspread is het verschil tussen de

ging geen krediterisico loopt. Daarentegen worden be-

uitkering die afhangt van de kredietwaardigheid van de

leggingen die geclassificeerd staan onder 'lager dan BBB'

tegenpartij en een uitkering die met volledige zekerheid

als zeer risicovol beschouwd. Cash wordt als kredietrisi-

(risicovrij) tot uitkering zal komen.

covrij beschouwd.

(x € 1.000)

2014

2013

€ % € %

Rating vastrentende waarden: AAA

46.966 26,9% 37.846 31,7%

AA

29.809 17,1% 18.653 15,7%

A

19.662 11,3% 11.560 9,7%

BBB

53.298 30,5% 42.318 35,6%

Lager dan BBB Cash

1.997

1,1%

1.149

1,0%

22.787 13,1% 7.488 6,3% 174.519 100,0% 119.014 100,0%

(x € 1.000) 2014 2013

€ % € %

Verdeling vastrentende waarden naar looptijd: Resterende looptijd < 1 jaar

23.948

13,7%

12.081

10,2%

Resterende looptijd <> 5 jaar

56.919

32,6%

29.704

25,0%

Resterende looptijd >= 5 jaar

93.652

53,7%

77.229

64,8%



174.519 100,0% 119.014 100,0%

Portefeuille vs Verplichtingen Looptijd 2

0,5

0,0 0,5

5

1,1

0,0 1,1

10

1,4

1,1 0,3

20

3,9

4,6 -0,7

30

4,7

7,3 -2,6

40

3,4

6,8 -3,4

50

2,0

5,0 -3,0

Duratie

74

Portefeuille Verplichting Verschil

17,0

24,8

-7,8

Hoogte buffer

ces dan beter kan worden geschat. De beide andere risi-

Binnen de berekening van het standaardmodel wordt

cofactoren houden respectievelijk rekening met de onze-

een kredietrisico becijferd voor de rentegevoelige beleg-

kerheid in de sterftetrend en met de negatieve

gingen die een creditspread groter dan 0% hebben. De

stochastische afwijkingen.

creditspread wordt bepaald op basis van de rentegevoelige kasstromen van het fonds. Afgaande op de hierbo-

In verband met het langlevenrisico wordt aanvullend

ven genoemde creditspread resulteert dit in een buffer

boven het hanteren van de prudente grondslagen, de

voor het feitelijk kredietrisico van 3.353(0,2%) en voor het

Voorziening toekomstige sterfteontwikkeling gevormd.

strategisch kredietrisico van 3.847 (0,3%).

Verzekeringstechnisch risico

Hoogte buffer De buffer voor het feitelijk verzekeringstechnisch risico

Binnen het verzekeringstechnische risico worden in prin-

bedraagt 10.158 (1,7%) en voor het strategisch verzeke-

cipe alleen risico’s meegenomen die verband houden

ringstechnisch risico 10.158 (1,9%).

met sterfte. Het omvat de risico’s als gevolg van afwijkingen ten opzichte van de verwachte sterfte en afwijkingen

Concentratierisico

van de verwachte sterftetrend (langlevenrisico). Tot het

Concentratierisico’s kunnen optreden bij een concentra-

verzekeringstechnische risico worden gerekend: proces-

tie van de portefeuille in regio’s, economische sectoren of

risico, risico-opslag voor afwijkingen ten opzichte van de

tegenpartijen. De spreiding van de portefeuille is in de

sterftetrend en negatieve stochastische afwijkingen van

toelichting op de balans nader toegelicht. Ook "grote

de verwachtingswaarde. Deze drie risico’s bedragen een

posten" zijn aan te duiden als een vorm van concentratie-

percentage van de op actuele waarde berekende techni-

risico. Om te bepalen welke posten hieronder vallen

sche voorziening. Het procesrisico neemt af naarmate

moeten per beleggingscategorie alle instrumenten met

het deelnemersbestand toeneemt, omdat het sterftepro-

dezelfde debiteur worden gesommeerd.

Zakelijke waarden (x € 1.000)

2014

2013

€ % € %

Verdeling zakelijke waarden per regio: Europa

25.363 24,9% 39.341 49,4%

Noord-Amerika

57.373 56,3% 25.729 32,2%

Midden- en Zuid-Amerika Azië Overige

1.147

1,1%

1.135

1,4%

10.423 10,2% 8.123 10,2% 7.627 7,5% 5.463 6,8% 101.933 100,0% 79.791 100,0%

Verdeling zakelijke waarden per sector: Financiële instellingen

21.709 21,3% 12.484 15,6%

Informatietechnologie

14.396 14,1% 7.513 9,4%

Industriële ondernemingen Niet-cyclische consumentengoederen Cyclische consumentengoederen

9.311 9,1% 5.559 7,0% 12.328

12,1%

5.486

6,9%

8.062 7,9% 4.159 5,2%

Farmacie

13.161 12,9% 5.227 6,6%

Energie

6.563 6,4% 5.449 6,8%

Nutsbedrijven

3.252 3,2% 1.827 2,3%

Telecommunicatie

1.782 1,7% 1.467 1,8%

Basisindustrieën

4.584 4,5% 3.341 4,2%

Andere sectoren

6.785



6,7%

27.279

34,2%

101.933 100,0% 79.791 100,0%

75

(x € 1.000)

2014

2013

Grote posten: zakelijke waarden van eenzelfde uitgevende instelling groter dan 5% van de totale beleggingen ING Global Equity Basis Fonds

82.503

30,0%

39.667

19,8%

ING Dividend Aandelen Basis Fonds

14.366

5,2%

10.691

5,3%

Nationale Nederlanden / ING Multi Manager Fund

24.051

12,0%

2014

2013

Vastrentende waarden (x € 1.000)

€ % € %

Verdeling vastrentende waarden per categorie: Staatsobligaties

78.472 45,0% 62.827 52,8%

Bedrijfsobligaties

14.487 8,3% 9.992 8,4%

Hypotheken / Leningen

9.721

5,6%

5.139

4,3%

Financiële Instellingen

25.534 14,6% 32.003 26,9%

Overige

46.305 26,5% 9.053 7,6%



174.519 100,0% 119.014 100,0%

Van de vastrentende portefeuille is 13,2% belegd in Italië en 14,6% in Spanje (marktgewogen). Dit betreft alle obligatiecategorieën. (x € 1.000)

2014

2013

Grote posten: vastrentende waarden van eenzelfde uitgevende instelling groter dan 5% van de totale beleggingen in vastrentende waarden ING Fixed Income All Grade Long Duration Basis Fonds

76

169.621

61,8%

99.843

49,9%

ING Fixed Income All Grade Basis Fonds

19.171

9,6%

Er zijn geen beleggingen in Sligro Food Group en de aan

Om de operationele lasten en kosten te beperken wordt

haar ­gelieerde ondernemingen.

voor aandelenbelangen met een tracking error lager dan

Actief beheer risico

1% geen actief beheer risico becijferd. De aandelenportefeuille van het pensioenfonds kent een tracking error

Actief beheer risico treedt op wanneer beleggings­

van 2,27%. Op basis van deze tracking error wordt een

managers afwijken van de strategisch gedefinieerde

buffer voor actief beheer risico becijferd. De TER bedraagt

benchmarks. Actief beheer risico wordt in beginsel alleen

0,40% van het totale aandelenbelang.

becijferd voor de aandelenportefeuille en wordt gemeten aan de hand van de tracking error en de total ex-

Hoogte buffer

pense ratio (TER). De tracking error geeft aan in hoeverre

Bovenstaande tracking error en TER leiden tot een buffer

de beleggingsrendementen van de daadwerkelijke aan-

voor het feitelijk actief beheer risico van 4.270 (0,3%) en

delenportefeuille afwijken van de strategisch gedefini-

tot een buffer voor het strategisch actief beheer van

eerde benchmark. De TER geeft onder meer de kosten

3.987 (0,3%)

weer die de beleggingsmanagers hebben gemaakt voor het voeren van hun (actief ) beleid.

Veghel, 11 juni 2015

Huub van Rozendaal Anita Cooijmans voorzitter secretaris

Anske Dijkstra Wilco Jansen

Rob van der Sluijs

77

78

Overige

GEGEVENS Resultaatbestemming

Gebeurtenissen na balans­ datum

Bepalingen omtrent de resultaatbestemming Conform de Abtn dienen de jaar­resultaten te worden

Gevolgen nieuwe FTK voor ons fonds

­toegevoegd aan de reserves.

Voor ons fonds bedraagt de beleidsdekkingsgraad 125,2% ultimo 2014. Ten opzichte van de actuele dekkingsgraad van 126,6% eind 2014 ligt de beleidsdek-

Resultaatverdeling

kingsgraad 1,4%-punt lager. Vanaf 1 januari 2015 is de

Het bestuur heeft besloten het resultaat over het verslagjaar 2014 als volgt te verdelen:

middeling uit de DNB-rentetermijnstructuur vervallen. De toegroei naar de UFR van 4,2% na looptijd 20 blijft (voorlopig) behouden. Op basis van deze gewijzigde



2014 (x € 1.000)

rentetermijnstructuur zonder 3-maandsmiddeling is de dekkingsgraad 119,6% eind 2014. Deze dekkingsgraad ligt aanzienlijk lager door de steeds verder wegzakkende

Vrije reserve Reserve beleggingsrisico's

16.976 4.272

marktrente. Op basis van de nieuwe rekenregels stijgt de vereiste



21.248

dekkingsgraad onder het nieuwe FTK van 113,4% naar 117,9%. Hierbij is rekening gehouden met de gewijzigde DNB-rentetermijnstructuur (dus exclusief driemaandsmiddeling) zoals die vanaf 1 januari 2015 geldt. De volgende tabel geeft een vergelijking tussen het vereist eigen vermogen onder het oude en het nieuwe FTK.

79

(x € 1.000) Renterisico (S1) Zakelijke waarden risico (S2) Valutarisico (S3) Grondstoffenrisico (S4) Kredietrisico (S5) Verzekeringstechnisch risico (S6) Concentratierisico (S8) Actief beheer risico (S10)



nFTK 2014

6.829

2,0%

4.361

1,0%

22.176

9,0%

27.650

10,8%

3.526

0,2%

3.746

0,1%

0

0,0%

0

0,0%

3.353

0,2%

14.353

4,6%

10.158

1,7%

10.758

1,2%

0

0,0%

0

0,0%

4.270

0,3%

4.457

0,2%

Diversificatie-effect

-21.416 -24.306

Vereist Eigen Vermogen

28.896

Het Vereist Eigen Vermogen stijgt met name door: • De verzwaarde schokken die worden verondersteld voor het zakelijkewaardenrisico. • Een stijging van het kredietrisico. Voorheen werd gerekend met een schok van 40% op de geldende creditspread. Nu dient als minimale schok 60 basispunten gehanteerd te worden. Deze schok loopt verder op naarmate de rating slechter dan AAA wordt. Uitgesloten van een kredietbuffer zijn Europese AAA beleggingen. Ten opzichte van andere pensioenfondsen belegt het fonds een relatief groot deel van de obligatieportefeuille in beleggingen met een BBB-rating. • De nieuw veronderstelde correlaties tussen S1 en S5, en S2 en S5 binnen de wortelformule van het Vereist Eigen Vermogen. De beleidsdekkingsgraad eind 2014 is 125,2%. De strategisch vereiste dekkingsgraad op basis van het nieuwe FTK is gelijk aan 117,9%. Dit betekent dat de beleidsdekkingsgraad 7,3%-punt hoger is dan de vereiste dekkingsgraad. Het fonds is daardoor niet in een situatie van reservetekort. De minimaal vereiste dekkingsgraad is 104,5%, de beleidsdekkingsgraad is 125,2% en de actuele dekkingsgraad is 119,6%, rekening houdend met de DNB-rentetermijnstructuur die vanaf 2015 gaat gelden.

80

2014

13,4%

41.019

17,9%

Actuariële verklaring

Opdracht

Mijn oordeel is gebaseerd op het Financieel Toetsingska-

Door Stichting Pensioenfonds Sligro Food Group te Veg-

der zoals dat op balansdatum van toepassing was.

hel is aan Towers Watson Netherlands B.V. de opdracht verleend tot het afgeven van een actuariële verklaring als

De beschreven werkzaamheden en de uitvoering daar-

bedoeld in de Pensioenwet over het boekjaar 2014.

van zijn in overeenstemming met de binnen het Koninklijk Actuarieel Genootschap geldende normen en

Gegevens

gebruiken, en vormen naar mijn mening een deugdelijke

De gegevens waarop mijn onderzoek is gebaseerd, zijn

grondslag voor mijn oordeel.

verstrekt door en tot stand gekomen onder de verantwoordelijkheid van het bestuur van het pensioenfonds.

Oordeel De technische voorzieningen zijn, overeenkomstig de

Voor de toetsing van de fondsmiddelen en voor de be-

beschreven berekeningsregels en uitgangspunten, als

oordeling van de vermogenspositie heb ik mij gebaseerd

geheel bezien, toereikend vastgesteld.

op de financiële gegevens die ten grondslag liggen aan de jaarrekening.

Gemeten naar de wettelijke maatstaf is ten aanzien van de verplichtingen, aangegaan tot balansdatum, sprake

De accountant van het pensioenfonds heeft mij geïnfor-

van een toereikende solvabiliteit.

meerd over zijn bevindingen ten aanzien van de betrouwbaarheid (materiële juistheid en volledigheid) van

Met inachtneming van het voorafgaande heb ik mij er-

de basisgegevens en de overige uitgangspunten die

van overtuigd dat is voldaan aan de artikelen 126 tot en

voor mijn oordeel van belang zijn.

met 140 van de Pensioenwet.

Werkzaamheden

De vermogenspositie van Stichting Pensioenfonds Sligro

Ter uitvoering van de opdracht heb ik onderzocht of is

Food Group is naar mijn mening voldoende. Daarbij is in

voldaan aan de artikelen 126 tot en met 140 van de Pen-

aanmerking genomen dat de mogelijkheden tot het rea-

sioenwet.

liseren van de beoogde toeslagen beperkt zijn.

De door het pensioenfonds verstrekte basisgegevens

Het oordeel is gebaseerd op het Financieel Toetsingska-

zijn zodanig dat ik die gegevens als uitgangspunt van de

der zoals dat tot en met 31 december 2014 van kracht

door mij beoordeelde berekeningen heb aanvaard.

was. Voor de volledigheid merk ik op dat, op basis van gegevens die door het pensioenfonds zijn aangeleverd

Als onderdeel van de werkzaamheden voor de opdracht:

en door mij op plausibiliteit gecontroleerd, mijn oordeel

• heb ik onder meer onderzocht of de technische

over de vermogenspositie per 1 januari 2015 op basis

voorzieningen, het minimaal vereist eigen vermogen

van het nieuw Financieel Toetsingskader niet zou zijn

en het vereist eigen vermogen toereikend zijn

gewijzigd.

vastgesteld; en • heb ik mij een oordeel gevormd over de vermogenspositie van het pensioenfonds.

Purmerend, 11 juni 2015

Mijn onderzoek heb ik zodanig uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de resulta-

drs. R. T. Schilder AAG

ten geen onjuistheden van materieel belang bevatten. Ik

Verbonden aan Towers Watson Netherlands B.V.

heb mij een oordeel gevormd over de waarschijnlijkheid waarmee het pensioenfonds de tot balansdatum aangegane verplichtingen kan nakomen, mede in aanmerking nemend het financieel beleid van het pensioenfonds.

81

82

Controleverklaring van de onafhankelijke ­accountant

Aan: het Bestuur van Stichting Pensioenfonds Sligro

zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen af-

Food Group

wijkingen van materieel belang bevat.

Verklaring betreffende de jaarrekening

Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden

Wij hebben de op pagina 47 tot en met 77 opgenomen

ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen

jaarrekening over 2014 van Stichting Pensioenfonds Sli-

en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde

gro Food Group te Veghel gecontroleerd. Deze jaarreke-

werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accoun-

ning bestaat uit de balans per 31 december 2014 en de

tant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het

staat van baten en lasten over 2014 met de toelichting,

inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwij-

waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehan-

king van materieel belang bevat als gevolg van fraude of

teerde grondslagen voor financiële verslaggeving en

fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen

andere toelichtingen.

neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarreke-

Verantwoordelijkheid van het bestuur

ning en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het

Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het

inrichten van controlewerkzaamheden die passend zijn

opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het

in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen heb-

saldo van baten en lasten getrouw dient weer te geven,

ben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te

alsmede voor het opstellen van het bestuursverslag,

brengen over de effectiviteit van de interne beheersing

beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in

van de stichting. Een controle omvat tevens het evalue-

Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Het be-

ren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen

stuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige in-

voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van

terne beheersing als het noodzakelijk acht om het opma-

de door het bestuur van de stichting gemaakte schattin-

ken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder

gen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van

afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude

de jaarrekening.

of fouten.

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-

Verantwoordelijkheid van de accountant

wing voor ons oordeel te bieden.

informatie voldoende en geschikt is om een onderbouOnze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij heb-

Oordeel

ben onze controle verricht in overeenstemming met Ne-

Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw

derlands recht, waaronder de Nederlandse controlestan-

beeld van de grootte en samenstelling van het vermo-

daarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons

gen van Stichting Pensioenfonds Sligro Food Group per

geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle

31 december 2014 en van het saldo van baten en lasten

zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van

over 2014 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

83

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden

1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toege-

wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar

voegd. Tevens vermelden wij dat het bestuursverslag,

aanleiding van het onderzoek of het bestuursverslag,

voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is

voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig

met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.

Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid

Utrecht, 11 juni 2015

KPMG Accountants N.V.

J.C. van Kleef RA

84

Beleggingsoverzicht Overzicht beleggingen voor risico pensioenfonds (x € 1.000)



€

2014

% Norm

€

2013

% Norm

Zakelijke waarden Aandelen beleggingsfondsen 101.933 36,9% 35,0% 79.791 40,0% 35,0%

101.933 36,9% 35,0% 79.791 40,0% 35,0%

Vastrentende waarden Vastrentende beleggingsfondsen

174.519 63,1% 65,0% 119.014 59,6% 65,0% 174.519 63,1% 65,0% 119.014 59,6% 65,0%

Overige beleggingen Derivaten

-1.790 -0,6% 0,0% 1.385 0,7% 0,0% -1.790 -0,6% 0,0% 1.385 0,7% 0,0%

Liquide middelen ING bank NN depotbank Totaal

1.246 0,5% 542 0,3% 162

0,1%

-1.030

-0,5%

1.408 0,6% 0,0% -488 -0,2% 0,0% 276.070 100,0% 100,0% 199.702 100,0% 100,0%

85

86

COLOFON Dit verslag is geheel in eigen beheer vervaardigd met medewerking van de volgende afdelingen.

BEGELEIDING AZL N.V., afdeling IBA AZL N.V., afdeling DTP AZL N.V., afdeling FAV Bestuur Stichting Pensioenfonds Sligro Food Group

VORMGEVING Studio Sligro Food Group

FOTOGRAFIE Alain Lemmens

PAPIER Dit verslag is geproduceerd met FSC gecertificeerd papier

DRUK Schrijen Lippertz, Voerendaal Stichting Pensioenfonds Sligro Food Group Corridor 11 5466 RB Veghel

Stichting Pensioenfonds Sligro Food Group