SPOORBOEKJE
Activiteiten met en voor elkaar! Inspiratie, tips en voorbeelden
WANDELEN MET IEDEREEN VOOR IEDEREEN
Foto: Gé Hirdes
“Elke week wandelen we samen. Inmiddels met meer dan twintig mensen. Als het weer te slecht is, doen we binnen een spelletje. Zin om mee te wandelen? Dat kan, je bent welkom. Ik zie je donderdag bij het Sint Joriskwartier!”
INLEIDING Activiteiten voor en door je eigen dorp of wijk Waar iedereen terecht kan. Jong en oud; met of zonder een beperking. In de eigen vertrouwde omgeving, tussen mensen die we al zo lang kennen. Daarvoor willen een heleboel mensen graag de handen uit de mouwen steken. Dat is ook nodig als we niet willen dat onze wijk- of dorpsgenoten de deur niet meer uit komen, omdat zij nergens terecht kunnen. Maar activiteiten opzetten dat doe je niet even; dat vraagt om een gedegen planning. Een reis die je samen maakt, met en voor elkaar.
Plan je eigen reis! Elke reis is anders. De bestemming heb je wellicht helder voor ogen, maar hoe die er precies uit ziet, is nog een verrassing. Dat maakt de reis ook wat spannend misschien. Met dit boekje willen we je in deze reis ondersteunen. Op elke reis zal je ongeveer dezelfde haltes passeren. Per halte omschrijven we de acties, geven we tips en vind je een verwijzing naar voorbeelden uit de praktijk. Op de website van We gaan het anders doen! (www.wegaanhetandersdoen.nl/spoorboekje) kun je deze voorbeelden vinden.
Spoorboekje ACTIVITEITEN
MET EN VOOR ELKAAR!
REPARATIEWERKPLAATS EEN INSPIRATIEBRON VOOR BEWONERS
Foto: Leo Wethly
“Iets kapot? En kun je het zelf niet repareren? Kom naar D-A-S aan de Kruitweg, dan maken we het samen. Iedereen is welkom én nodig. Wij kunnen veel van elkaar leren. Jong van oud én oud van jong.”
Doe activiteiten samen! VENRAY CENTRUM-WEST Door de pilot ‘We gaan het anders doen’ zijn we de afgelopen twee jaar na gaan denken over hoe we activiteiten in onze wijk willen organiseren. We hebben aan een concept gewerkt voor iedereen door iedereen. Onze ervaringen willen we graag delen met andere projecten of nieuw op te starten projecten. De pilot was een ontdekkingsreis door de wijk. Na de pilot gaan we verder als stichting “D-A-S” Centrum-West (Doe Activiteiten Samen).
De inwoners van onze wijk zijn onze inspiratie en kracht.
We hopen en wensen dat we de komende jaren onze (opgedane) kennis, ervaringen, ideeën en projecten samen kunnen delen.
Voorzitter stichting D-A-S (Doe Activiteiten Samen) PETER
POUWELS
KUNNEN WE HET GEEN SOOS NOEMEN?
Foto: Geert van den Munckhof
“Iedereen die binnenkomt voelt de gezelligheid. Iedereen voelt zich helemaal thuis. De vrijwilliger en de gast. “Als ik een week moet overslaan, mis ik de gezelligheid en het lekkere eten. Ik heb maar één verzoek: Kunnen we het geen Soos noemen in plaats van Dagopvang?”
Dorpsdagvoorziening HORST AAN DE MAAS GRUBBENVORST Vraag ons niet hoe je een dorpsdagvoorziening moet opzetten. Dat weten wij niet. Wat wij wel weten is hoe het kán. Althans hoe het in Grubbenvorst geslaagd is. Dat is te danken aan heel veel enthousiasme en de wil om het in een korte periode op te zetten. Ook te danken aan de inzet en steun van de gemeente, wethouder en ambtenaren, aan de steun van professionele organisaties, de stuwende kracht van de projectleidster, de voorbeelden elders en de medewerking van verschillende organisaties in ons dorp. De belangrijkste succesfactor was, is en blijft de enthousiaste inzet van de vele vrijwilligers in bestuur en uitvoering.
Onze tip: Kijk en luister op een andere plaats, zoek enthousiaste mensen en ga gewoon aan de slag. Wij willen graag verder een helpende hand bieden.
Secretaris stichting Kom Er Bij SERVAAS
HUYS
Tips 1 2
3
4
Betrek mensen zo snel mogelijk in het proces. Zorg voor een breed draagvlak in de wijk/het dorp. Dit zijn tevens je ambassadeurs. Stel de groep inwoners breed samen met mensen van verschillende achtergrond. Dat maakt het mogelijk de situatie vanuit verschillende invalshoeken te bekijken. Denk ook aan mensen uit de kwetsbare groep. Een wijkraad/dorpsraad en de KBO of centrale van ouderenverenigingen kunnen hierbij helpen. Zorg dat er evenwicht is in de vergaderingen; dat iedereen zijn/haar bijdrage kan leveren. Geen vergadercultuur met vooraf gestuurde stukken maar de strategie ter plekke met elkaar bedenken. Zorg voor denkers en doeners. Je hebt beide nodig.
Voorbeeld •
Voorbeeld stappenplan
www.wegaanhetandersdoen.nl/spoorboekje
1 H A LT E
Voorbereiden: van oriëntatie tot actieplan • Zoek draagvlak bij partners in de wijk/het dorp. • Kies je focus: wat wil je bereiken? Bijvoorbeeld, activiteiten voor iedereen; met of zonder een beperking. • Bedenk hoe je het gaat aanpakken. Schrijf een actieplan en maak werkteams. • Bepaal hoe je gaat communiceren met de wijk/het dorp.
H A LT E
• Stel de werkgroep samen. Dit team bestaat uit wijkof dorpsbewoners. Maar kan ook professionals bevatten.
1
Tips 1 2
3 4 5 6 7 8
Doe als werkgroep zoveel mogelijk zelf. Zelf vragenlijsten maken en verwerken levert een verdieping van je kennis op. Stuur één vragenlijst per adres ‘Aan de bewoners van dit pand’. Zorg voor een korte vragenlijst die duidelijk is. Laat ‘m wat mensen vooraf lezen. Vraag zowel het adres als het telefoonnummer van mensen die op de hoogte willen blijven van de voortgang of zich als vrijwilliger hebben aangemeld. Maak als het kan gebruik van de facilitering door de gemeente. (bijv. bij versturen van mailings, gebruik van telefoon e.d.). Stuur de mensen die zich via de vragenlijst hebben opgegeven als vrijwilligers een tussenbericht waarin je duidelijk maakt dat het wat langer kan duren voordat men wat hoort. Heb bij het maken van het activiteitenoverzicht ook oog voor informele groepjes en commerciële partijen. Organiseer een wijk- /dorpsbijeenkomst waarin je de resultaten terugkoppelt en vraagt om input voor het vervolg. Maak gebruik van de ideeën en de mensen achter de ideeën. Goede communicatie is heel belangrijk tijdens het gehele traject. Maak gebruik van een wijk- / dorpsblad. Maak en verspreid folders, posters, een digitale nieuwsbrief. Gebruik Facebook, of een website, etc.
Voorbeelden • Vragenlijst behoeftenanalyse • Overzicht van bestaande activiteiten
• Bijeenkomsten met inwoners uit de wijk/ het dorp • Speerpunten en aanpak voor het vervolg
• Inventarisatie van vrijwilligers
www.wegaanhetandersdoen.nl/spoorboekje
2 H A LT E
• Breng voor het dorp/de wijk in beeld welke behoefte er is aan activiteiten. • Breng in beeld wat er op dit moment al is aan activiteiten in de wijk/het dorp. • Bepaal waar kansen liggen en waar je in het vervolg op wilt inzetten.
H A LT E
Ontwerpen: van startbijeenkomsten tot werkafspraken
2
Tips 1
2 3 4 5 6 7
Kies de werkwijze die past bij de wijk/het dorp. Goed voorbereid, planmatig en dan pas doen óf gewoon beginnen, ervaren wat werkt en gaandeweg structureren. Beide methodieken kunnen werken. Heb aandacht voor de locatie. Zorg dat deze past bij de doelgroep. Activiteiten van, voor en door mensen uit de eigen wijk/het eigen dorp is goed mogelijk. Regel wel een soort van achtervang waar je bij vragen/hulp terecht kunt. Zorg voor een goede communicatie: zoals een dorps- of wijkblad of een digitale nieuwsbrief. Benader vrijwilligers persoonlijk. Dat werkt beter dan algemene brieven. Pas het werk aan op de vrijwilligers en niet andersom. Steeds meer mensen willen gedurende een afgebakende tijd werk doen. Toon af en toe waardering voor het werk dat wordt verzet. Een kleinigheidje hoeft niet veel te kosten en wordt zeer gewaardeerd.
Voorbeelden • Werkplan inclusief begroting • Communicatieplan, posters en folders • Voorbeeld boekhouding
www.wegaanhetandersdoen.nl/spoorboekje
3 H A LT E
• Werk de speerpunten uit. • Zoek de juiste vrijwilligers erbij. • Maak een of meerdere plannen inclusief begroting. • Ga in overleg met partners die je nodig hebt om de plannen in praktijk te brengen. • Richt, indien van toepassing, een voorziening in. • Houd dorps- of wijkbewoners op de hoogte van de vorderingen.
H A LT E
Inrichten: van plan tot daadwerkelijke activiteiten
3
Tips 1 2 3 4 5 6
Zorg dat er een rechtspersoon is waar het gedachtegoed wordt ondergebracht. Evalueer tijdig en stop met activiteiten die niet goed genoeg hebben gewerkt. Zorg dat activiteiten niet teveel aan één persoon zijn gekoppeld om meer continuïteit te garanderen. Rouleer bijvoorbeeld, of maak gebruik van een draaiboek. Zorg voor een goede ‘achtervang’, waar men terecht kan voor raad en daad als men daar behoefte aan heeft. Onderzoek de mogelijkheden om ook in de toekomst van de expertise van professionals gebruik te kunnen maken. Als vraagbaak en klankbord. Vraag de deelnemers van de werkgroep om één keer per jaar als klankbord te fungeren voor de nieuwe stichting. Zo houd je de professionals en mensen buiten het bestuur van de stichting betrokken.
Voorbeelden • Stichtingsakte • Handreiking borging • Draaiboek, planningsoverzichten en protocol vrijwilligersverzekering
www.wegaanhetandersdoen.nl/spoorboekje
Evalueren: van evaluatie tot borging • Evalueer de verschillende initiatieven om te bepalen of en zo ja op welke wijze zij moeten worden voortgezet. • Breng de initiatieven die je wilt voortzetten onder bij een stichting. • Bedenk wat nodig is om de continuïteit te garanderen. • Bepaal waar je het beheer gaat onderbrengen van de dingen die je wilt voortzetten. Bijvoorbeeld van het (digitale) activiteitenoverzicht of de website/nieuwsbrieven.
H A LT E
4 H A LT E
4
www.wegaanhetandersdoen.nl/spoorboekje www.venray.nl/welzijnwerkenjeugd www.horstaandemaas.nl
De Klus- en hulpdienst Grubbenvorst is een mooie vorm van burendienst (Naoberschap). Het brengt vraag en aanbod onder dorpsgenoten bij elkaar. Een vraag naar groene vingers bijvoorbeeld. Of twee rechterhanden om een klusje op te knappen. Maar ook een stukje gezelligheid.
KLUS- EN HULPDIENST GRUBBENVORST
