Socialistisch Links maandblad van de Linkse Socialistische Partij w w w. s o c i a l i s m e. b e

Socialistisch Links maandblad van de Linkse Socialistische Partij w w w. s o c i a l i s m e . b e

nummer 288  Oktober 2009

s t r i j d  so l i d a r i t e i t  soc i a l i sm e

1€ steun: 2 €

België - Belgique PB 131, 1080 Molenbeek Sainctlette BC 4383 P2A6269 Afgiftekantoor 1081 Brussel 8 Ver. uitg. G. Cool, PB 131, 1080 Molenbeek Sainctelette

Opel, Swift, Sonaca, B-Cargo, Sylvania, Picanol, Keramo,...

Jobverlies stoppen door strijd Door Els Deschoemacker

D

e economie mag dan al tekenen van herstel vertonen, de echte crisismaanden, of beter gezegd crisisjaren, voor al wie moet werken voor de kost, moeten nog beginnen. Hoewel verschillende cijfers de ronde doen, is zowat iedereen het erover eens dat het gros van het jobverlies nog voor ons ligt. De socialistische bediendenbond BBTK vreest een ontslagtsunami. De OESO verwacht dat er in de 30 rijkste landen 10 miljoen werklozen zullen bijkomen. In België zou dit neerkomen op 220.000 extra werklozen! Het aantal werklozen zou hiermee toenemen tot ongeveer 700.000 of 15% van de beroepsbevolking. Voor de crisis uitbrak, leefde reeds 15% van de bevolking in armoede. Dat aantal zal enkel maar toenemen. De grote kapitalen, banken en financiële instellingen werden van de ondergang gered door een massale

ondersteuning met overheidsgeld. Eenzelfde behandeling voor het redden van de jobs van de mindere goden in de samenleving moeten we niet verwachten. Integendeel! Deze arbeidersgezinnen draaien op voor de crisis met het verlies van hun job en aanvallen op hun loon en arbeidscondities. Morgen zullen ze voor een tweede en waarschijnlijk een derde en vierde keer betalen via aanvallen op hun onderwijs, gezondheidszorgen en pensioenen om de staatsfinanciën terug in evenwicht te brengen. De jaarplannen van de verschillende regeringen liegen er niet om. Tenzij een tegenbeweging wordt ingezet en de arbeidersbeweging en masse zijn tanden laat zien, zullen de winsten van de grote bedrijven en banken hersteld worden terwijl wij er collectief armer op worden. De Franstalige onderwijsbonden toonden alvast hoe het kan door onmiddellijk met een algemene werkonderbreking van één uur te reageren op

de besparingsplannen in het Franstalig De Linkse Socialistische Partij wil * wij willen niet betalen onderwijs. Hiermee maken ze duide- de nood aan een meer offensieve stravoor hun crisis lijk dat zij niet wensen op te draaien tegie verdedigen. Dit om het recht op * 32-urenweek zonder voor de crisis. een degelijke job voor iedereen te eiloonsverlies en met Bij het IT-bedrijf Swift in Terhulpen sen. Daartoe starten we een campagne bijkomende aanwervingen was de directie van plan om stukje bij voor werk en willen we lokale jonge* handen af van beetje 300 werknemers te ontslaan. renmarsen en andere acties voor werk het brugpensioen Op die manier kon men vermijden een opzetten. * pak de werkloosheid aan, collectief ontslag te moeten onderhanDe kapitalisten willen een maatniet de werklozen delen en kon men interimmers inscha- schappij waarbij enkel hun winst telt. * alles wat ons verdeelt, kelen om het werk over te nemen. De Wij hebben nood aan een maatschapverzwakt ons: bonden dreigden met acties die het pij die de belangen en de noden van de stop racisme, seksisme,... internationale betalingsverkeer kon- meerderheid van de bevolking centraal * Nationaliseren om den platleggen. Sindsdien is volgens stelt. Dat kan volgens ons enkel een sojobs te redden de directie helemaal geen sprake meer cialistische maatschappij zijn. van haar plan. Een tegenbeweging die beroep doet op de strijdbaarheid en de macht van de arbeidersbeweging kan het De hoofdmeeting op ons Socialisme weekend staat in het teken van het verzet tij keren en het initi- tegen de kapitalistische crisis. Keith Gibson, stakingsleider bij het Engelse atief in de strijd tegen Lindsey Oil Refinery zal er spreken naast onder meer Joe Higgins, Europarlede crisis overnemen in het belang van de ar- mentslid van de Socialist Party in Ierland. Zaterdag 24 oktober, 19u, gemeenbeidersbeweging, zo- schapscentrum De Kriekelaar. Meer info: socialisme.be/lsp/socialisme2009 als bij Swift.

Socialisme2009

begrotingsbeleid Symbolische besparingen voor hen, afbouw levensstandaard voor ons 3 Hoe strijden tegen de gevolgen van de crisis? Niet door “anders” te besparen... 5 hoofddoek Verbod is ondemocratisch en contraproductief 10 dossier 1989-2009. 20 jaar val van de Berlijnse Muur 6-7

2009 Socialistisch Links Socialisme Socialistisch Links zaterdag 24/10. 14u-16u: Debat over het

Politiek

www.socialisme.be oktober 2009

Voor een massaal openbaar mobiliteitsplan

NEEN aan de Lange Wapper D o o r E m i e l (A n t w e r p e n )

O

p 18 oktober kunnen alle Antwerpenaren ouder dan 16 jaar hun mening geven over de omstreden Lange Wapperbrug. Dat het referendum over dit prestigeproject er komt, is in de eerste plaats de verdienste van de actievoerders van onder meer Ademloos en StRatenGeneraal die maar liefst 66.000 handtekeningen ophaalden. Wordt er rekening gehouden met het referendum?

Na wat politieke spelletjes werd de mogelijkheid van een tweede vraag (over een tunnel) afgeschoten. Hierdoor zal een overwinning van het Neen-kamp bij het referendum enkel betekenen dat het huidige tracé van de BAM (Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel) zoals het voorligt, wordt afgeschoten. Dat kan ook betekenen dat het bestaande tracé slechts beperkt wordt “gewijzigd”, wat intussen sowieso de bedoeling lijkt te zijn van de BAM. Bart De Wever (N-VA) en Annick De Ridder (VLD) pleiten ervoor om zo weinig mogelijk wijzigingen aan te brengen aan het bestaande tracé. Het is duidelijk dat een referendum op zich niet zal volstaan in de strijd voor onze gezondheid en betere mo-

biliteit. Er zal een bredere mobilisatie nodig zijn, waarin de campagne rond het referendum wel een rol kan spelen. Een betoging vlak voor het referendum zou bijvoorbeeld een breder eisenplatform kunnen voorop stellen. Stem tegen de Lange Wapper

LSP roept op om tegen de Lange Wapper te stemmen. Met een neenstem wordt ingegaan tegen de arrogantie van de BAM. De BAM, een privaatpublieke samenwerking, beschik t onder meer over een eigen wekelijks “Mobiliteitsjournaal” op de lokale televisie. Nu de burgemeester met zijn Stadspartij Antwerpen (SP.a) een bocht heeft gemaakt en zich tegen het BAM-tracé heeft gekeerd, kan ook hij rekenen op dreigmails vanuit de BAM. De voorzitter van BAM is Karel Vinck, die eerder als spoorbaas mee het mes zette in het openbaar vervoer en nog vroeger als baas van Eternit zijn personeel blootstelde aan asbest (met het argument dat hij toen “niet op de hoogte” was van de geva-

ren van asbest...). In discussies over mobiliteit of het gevaar van fijn stof is Vinck dus niet direct een figuur die aan de kant van de meerderheid van de bevolking staat. De bedrijfswereld wil de Lange Wapper door het st rot van de Antwerpenaar rammen om de eigen transportcapaciteit uit te breiden. Dat er met het prestigeproject ook heel wat middelen gemoeid zijn (2 miljard euro!), is de kers op de taart van de bedrijven.

Welke alternatieven?

De actiegroepen pleiten voor een tunnel. Het klopt dat een tunnel uitlaatgassen kan wegfilteren. Maar ook een tunnel zal op zich niet volstaan om de verkeerssituatie in en rond Antwerpen op te lossen. Wim Van Hees van Ademloos beseft dit ook en pleitte voor een tweede Ring (Humo, 18 september). In de plaats van steeds maar wegen bij te bouwen, is er nood aan

programma en dewww.socialisme.be toekomst voor de linkerzijde met LSP (Bart Vandersteene), september 2009 LCR, PC-Brussel,...

een publieke planning van mobiliteit. Door massaal te investeren in gratis en degelijk openbaar vervoer en door alternatieven voor containertransport uit te werken, kan een antwoord worden geboden op het verkeersinfarct. Het zou bovendien goed zijn voor de toenemende milieu- en gezondheidsproblemen in Antwerpen. Dergelijke investeringen zouden bovendien heel wat jobs creëren. Heel wat arbeiders van Opel zouden bijvoorbeeld kunnen ingeschakeld worden in zo’n project en in de ontwikkeling en productie van milieuvriendelijke alternatieven. Op deze manier zou de 2 miljard euro die nu voor de Lange Wapper wordt voorzien, ten goede komen aan de meerderheid van de bevolking. Voor de traditionele politici – ook de tegenstanders van de Lange Wapper – is een dergelijke politiek een brug te ver. Zij vertrekken niet van de belangen van de meerderheid van de bevolking maar verdrinken zich in politieke spelletjes. Ook het VB is volop betrokken bij die steekpartijen. Er is dringend nood aan een politieke formatie die het wel opneemt voor de belangen van de gewone Antwerpenaren!

Franstalige Olijfboomcoalitie voert blauw besparingsbeleid Door Nicolas Croes “Een gunstige wind” bracht een lijst van geplande besparingen op de redactie van de RTBF. De regionale regering van PS, CDH en Ecolo (de zogenaamde Olijfboomcoalitie) wil 990 miljoen euro besparen tegen 2015. Op het menu staan onder meer besparingen en het bevriezen van budgetten. Ook zonder de MR staat de Franstalige regering voor een liberaal beleid.

Voor de verkiezingen stelde PSvoorzitter Di Rupo dat besparingen “een rechts idee” zijn. Hij voegde er aan toe: “Is er nood aan besparingsplannen om de bevolking te laten opdraaien voor de fouten en de inhaligheid van de verantwoordelijken voor de crisis? Zolang de socialisten aan de macht zijn, zal daar niets van in huis komen.” (Le Soir, 28 maart). Onmiddellijk na de verkiezingen schreeuwde Di Rupo uit dat er een “sociaal bloedbad” zou komen als zijn partij niet in de regering werd opgenomen.

Zal Di Rupo toezien op een liquidatie van het onderwijs met 30% minder personeel?

Ve r v o l g e n s k w a m e r e e n Olijf boomcoalitie en werd ons gezegd dat dit dit “een progressieve coalitie” was. Zowel langs Franstalige als langs Nederlandstalige kant werd gretig ingespeeld op die perceptie. De realiteit heeft intussen de perceptie ingehaald. De eerste plannen die uitlekten, waren deze van onderwijsminister Simonet (CDH). Zij stelt onder meer voor om de leraars meer uren te laten werken voor hetzelfde loon en tegelijk de brugpensioenleeftijd op te trekken. In het hoger onderwijs wordt de publieke herfinanciering mogelijk gehalveerd. Door 109 miljoen euro te besparen in het onderwijs, zal de kwaliteit en de werkgelegenheid onder vuur komen te liggen. En dat nadat de besparingen van de jaren 1990 (onder leiding van Di Rupo en Onkelinx) reeds hebben geleid tot het verlies van 6.000 jobs. Voor de verkiezingen stelde Ecolokopstuk Jean-Michel Javaux nog dat een “duurzaam herstel” begint met onderwijs en vorming. Hij voegde er aan toe: “Het is noodzakelijk en dringend dat iedereen dit begrijpt en er de nodige middelen voor voorziet.” Wat blijft vandaag nog over van die mooie verklaringen? De regering wil besparen in het Waals Huisvestingsfonds dat voorziet in goedkope leningen aan gezinnen die een huis kopen, renoveren of bouwen. Bij ONE (Office de la Naissance et de l’Enfance,

de Franstalige tegenhanger van Kind&Gezin) wordt 33 miljoen euro bespaard. De retoriek over het helpen van gezinnen was enkel voor verkiezingstijden bedoeld. Verder wordt 53 miljoen euro bespaard bij de RTBF en zullen ook andere publieke organismen het met minder moeten doen. Dat gebeurt onder meer door de dotaties te bevriezen (en dus niet aan de index aan te passen). Dergelijke maatregelen moeten 236 miljoen euro opleveren. Verder wordt 100 miljoen euro gezocht bij het personeel van het Waalse gewest en de Franse gemeenschap. Waar de politici minder willen besparen, is in eigen kringen. De middelen voor de parlementen zouden met 2% worden verminderd, maar ongetwijfeld zal dit niet betekenen dat parlementsleden op het einde van de maand een boterham minder eten. De uitgelekte nota biedt een duidelijk beeld van de discussies tussen

PS, CDH en Ecolo. Toen de maatregelen voor het onderwijs uitlekten, probeerden PS en Ecolo op de vlakte te blijven. De groenen stelden dat de regeringsonderhandelaars in juli effectief dergelijke pistes hadden aangehaald, maar dat het aan de ministers was om keuzes te maken. Dat is een hypocriete poging om onder de eigen verantwoordelijkheid uit te geraken. Ecolo verschilt ook op dat vlak niet van de andere traditionele partijen. Er waren heel wat illusies in de zogenaamde “linkse” regering langs Franstalige kant. Veel PS-kiezers stemden voor deze partij uit angst voor een sociaal bloedbad indien de liberalen van Reynders te sterk zouden staan. Nu blijkt dat de PS ook zonder Reynders sociale bloedbaden aanricht. De maskers van de linkse retoriek vallen af en de Olijfboom die hierna overeind blijft, slaat wel erg blauw uit.

Socialisme 2009

Socialistisch Links Socialistisch Links

zaterdag 24/10 16u30-18u30. Discussie: www.socialisme.be Wat zijn de oorzaken en de vooruitzichten voor de economische crisis? 2009 september

Politiek


SocialistischLinks

Begrotingsbeleid

Onze mening

Symbolische prikjes voor de banken. Afbouw van onze levensstandaard

V.U.: G. Cool, PB 131 1080 Molenbeek-Sainctelette

Door Anja Deschoemacker

O

ndanks het absurdisme die de Belgische politiek eigen is, zijn en blijven een aantal zaken voorspelbaar. Dat alle traditionele partijen bereid zijn om de crisis hoofdzakelijk af te wentelen op de werkende bevolking, bijvoorbeeld. Even voorspelbaar is het spelletje schaduwboksen dat daarvoor wordt opgezet, want de schijn moet gewekt dat “iedereen” bijdraagt en

de schuldigen voor de crisis meer dan de anderen. Sinds het einde van de zomer worden we overspoeld met catastrofale krantenkoppen. De pensioenen worden “onbetaalbaar”, het land is “virtueel failliet”, “We leven boven onze stand”,… Op die manier wordt de publieke opinie voorbereid op het zwaarste besparingsbeleid sinds de Tweede Wereldoorlog.

Het Planbureau verwacht na een inkrimping van -3,1% dit jaar voor 2010 een groei van 0,4%, voor 2011 1,9%. Voor wie oud genoeg is om zich te herinneren dat de jaren ’80 voor werkenden en uitkeringsgerechtigden aanvoelden als één langgerekte crisis, nog dit ter informatie: in de jaren ’80 bedroeg de gemiddelde groei 1,9% (cijfers Planbureau), voor de komende periode wordt dat de hoogste verwachte groei!

Banken en politici: symbolische besparingen

O

ndanks het akkoord binnen de federale regering over de meerjarenbegroting en het akkoord tussen die regering en de regionale regeringen over de verdeling ervan (verdeelsleutel 65-35% tot 2011) moet de schijn worden gewekt van een strijd tussen de verschillende politieke partijen over wie de crisis betaalt.

Echte besparingen op sociale zekerheid en openbare diensten

Omvang van de besparingen De exacte plannen zijn nog niet zeker, maar voor de omvang van de besparingen baseert de re gering zich op d e a d v i e ze n v an de Hoge Raad voor Financiën (HRF). Die wil een begroting in evenwicht tegen 2015. “Zonder ingrepen” van de regering zou het gezamenlijke overheidstekort oplopen tot 7,4% van het BBP in 2015, voor de HRF moet dit tegen 2013 worden teruggebracht tot 3%. Om het “economisch herstel niet te fnuiken” worden de grote inspanningen uitgesteld tot 2012. In 2010 zou voor 0,5% van het BBP worden bespaard, in 2011 wordt dat 1% en vanaf 2012 jaarlijks 1,3% (minimum 45 miljard euro). De door de HRF voorgestelde verdeelsleutel (65% federaal, 35% voor regionale en lokale besturen) werd tot 2011 overeengekomen.

Rudi Thomaes van het VBO legt uit dat op de ambtenaren maar liefst 5 miljard euro kan worden bespaard (door het niet vervangen van de 40% ambtenaren die in de komende 10 jaar op pensioen gaan, m.a.w. een absolute kaalslag in de openbare diensten). De patroonsorganisatie VKW pleit dan weer voor Alle partijen, ook MR en Open wat ze “een interne devaluatie” noeVLD, laten verstaan dat de “schulmen: een “sober” overheidsbeleid en digen van de crisis” gestraft moeaangehouden “loonmatiging”. andaag moeten de zaken ten worden. Maar als we dan de Ze worden bijgetreden door de gouvooral gekalmeerd worden concrete voorstellen bekijken, verneurs van de Nationale Bank en en de komende twee jaar houdt zelfs het zwaar bekritiseerde andere institutionele behoeders van (2010-2011) worden het, volgens de “plan” van PS-voorzitter Di Rupo het bestaande systeem. Zo heeft Luc regering en de media, “light bespaslechts peanuts in wanneer we het Coene de aanval ingezet op de pensi- ringen” (zie kader). Ondertussen vergelijken met wat bijvoorbeeld oenen. Dit wordt ondersteund door be- moet het sociale klimaat worden in het Franstalige onderwijs aan richten die tonen dat het Generatiepact voorbereid op zware besparingen de leerkrachten wordt gevraagd. “niet ver genoeg ging”, want er komen vanaf 2012. Een “symbolische crisisbijdrage”, nog steeds evenveel bruggepensioneerniemand gaat verder dan dat. Idem den bij. En dat is een probleem voor In die discussie wordt niet zozeer gevoor Electrabel en co, dat voor het bij Ecolo de indruk moet wekken Timmermans van het VBO, die in De praat over symbolische bijdragen van openhouden van de kerncentrales een “verschil” te maken en de PS Standaard van 18/9 uitlegt dat het be- de schuldigen van de crisis. Neen, dan een bijdrage moet betalen (die in dat de schandalen tot het verleden houd van de vervroegde uittreding bij gaat het op aanvallen op de openbare vergelijking met hun winsten even- behoren. Maar meer dan het wer- het aantrekken van de economie in de diensten en hun personeel en uitereens slechts weinig voorstelt). ken met minder ministers, kleine- toekomst zou leiden tot “hogere lonen” aard de sociale zekerheid. Waar vanDe regeringen in dit land heb- re kabinetten en de afroming van door de krapte op de arbeidsmarkt. daag Luc Coene (ex-kabinetschef van ben zichzelf afgeslankt. Het he- de (nog steeds) meer dan rijke verDat werkende mensen die mantra nu Verhofstadt, nu vicegouverneur van de vigste debat woedde in Franstalig goedingen die aan politieke func- al bijna 30 jaar horen en dat dit beleid Nationale Bank) het nog voorzichtig België rond de vertrekpremie van tionarissen worden uitgekeerd, zit blijkbaar de crisis niet heeft voorko- heeft over “het aftoppen van de hoogKamervoorzitter Happart, waar- er niet in. men,… Oh, dat zijn details! ste ambtenarenpensioenen”, komt dan de perequatie (de automatische aanpassing van de ambtenarenpensioenen aan de loonsverhogingen in hun sector) ter sprake. De ambtenarenpensioenen zijn nochtans niet te hoog, het zijn wel de enige pensioenen die je de zekerheid geven op latere leeftijd at de inspanningen enorm – zelfs bijna on- gin jaren ’70 door de gezinnen nog bekostigd kon worden niet op of onder de armoedegrens te denkbaar – zullen zijn, mag blijken uit de met één loon is vandaag enkel haalbaar met twee lonen. belanden. cijfers van de HRF. Tussen 2012 en 2015 De komende jaren zal die levensstandaard niet meer bezou minimum 135 miljard euro moeten worden be- houden kunnen worden. spaard. Even vergelijken: met het zwaar bevochten De Franstalige onderwijzers tonen vandaag al dat zij Sint-Annaplan (1986) werd 140 miljard… Belgische niet bereid zijn de crisis te betalen. Strijd zal nodig zijn, frank bespaard! maar dan wel met veralgemeende strijd van alle sectoren De traditionele partijen zoeken in de zakken van de rij- en met een strategie. Strijdbare syndicalisten zullen moeken hoogstens wat kruimels. Van het in vraag stellen van ten vechten binnen hun vakbonden om zo’n strategie af te de verlaging van de patronale bijdragen (ten belope van dwingen – een breuk met de zogenaamd “bevriende” par5 à 6 miljard euro per jaar) aan de sociale zekerheid of de tijen (SP.a/PS en CD&V) zal daartoe een minimale voornotionele intrestaftrek is geen sprake. “Uiteraard” mag waarde zijn. De arbeidersbeweging is politiek nog steeds ook aan de vennootschapsbelastingen niet worden ge- dakloos, een enorme belemmering om tot een haalbare raakt, buiten wat gerommel in de marge. Evenmin komen strategie te komen. er voorstellen om fundamenteel aan de verlaging van de De potentiële macht van de arbeidersbeweging om het personenbelasting (3,5 miljard euro per jaar), die vooral sociale bloedbad te voorkomen en tot een oplossing te aan de rijkste lagen ten goede kwam, te raken. komen waarbij de meerderheid van de bevolking kan Om de rijken niet de crisis te doen betalen, werd vanaf mee genieten van de door hen geproduceerde rijkdom in midden jaren ’70 de overheidsschuld opgebouwd. De hele plaats van de putten te dempen die worden gemaakt door jaren ’80 en ’90 zagen werkenden en uitkeringsgerechtig- de hebzucht van de elite, blijft overeind. LSP zet haar inden hun koopkracht en levensstandaard gestaag afnemen spanningen verder om te komen tot een strijdbaar actie– met als excuus het afbetalen van die schuld. Structurele plan op syndicaal vlak en tot een politieke vertegenwoorwerkloosheid deed zijn intrede (vandaag krijgen niet min- diging van de arbeidersklasse. Het zal dat worden of een der dan 1,5 miljoen mensen een of andere RVA-uitkering!) sociaal bloedbad zonder weerga. en de officiële armoede nam toe van 6% tot 15%. Wat be-

Uitstel van executie…

V

Zonder strijd verliezen we alle verworvenheden

D

Om in de sociale zekerheid en in de uitgaven voor de openbare diensten te kunnen snoeien, zal de hele discussie over de staatshervorming opnieuw boven komen drijven. En hoe oneens ze het ook mogen zijn over zaken als Brussel-Halle-Vilvoorde, de diverse regeringen zijn het eens geworden over de verdeelsleutel voor de besparingen. 35% van de noodzakelijke inleveringen zullen geleverd worden door de regionale en lokale besturen. Het budget van de ene regionale regering is verder gevorderd dan die van de andere, maar in beide gemeenschappen zal het onderwijspersoneel (en met hen alle kinderen en jongeren) ook nu al met de “zachte” besparingen - reëel de rekening van de crisis betalen. Vanaf 2012 moet dan opnieuw een dergelijke verdeelsleutel worden afgesproken. Ofwel wordt dat meer definitief geregeld door een wijziging van de financieringswet of door een overheveling van federale kosten (o.a. delen van sociale zekerheid en ambtenarenpensioenen) naar de gewesten en gemeenschappen zonder overheveling van de budgetten – m.a.w. door een staatshervorming.

G

2009 Socialistisch Links Socialisme Socialistisch zaterdag 24/10 16u30-18u30.Links Discussie:

syndicaal


Opel openhouden: Nationaliseren om jobs te redden

eneral Motors opteert voor Magna om Opel in Europa over te nemen. Hoewel dit geen definitieve beslissing is, betekent dit weinig goeds voor Opel-Antwerpen. Wat Magna steeds heeft gezegd, wordt ook nu herhaald: de Antwerpse vestiging zal niet langer Opels produceren. Overname door Magna

www.socialisme.be Nationaliseren onder arbeiderscontrole; wat betekent deze eis en hoe kunnen we september 2009 het afdwingen?

bad dat Magna wil aanrichten, wordt grotendeels gefinancierd met overheidsgeld. De Duitse belastingbetalers zullen maar liefst 4,5 miljard euro moeten ophoesten. Voor Antwerpen is er binnen het nieuwe Opel geen plaats. In het beste geval blijft de fabriek open om modellen, met een beperkte oplage, van andere merken te assembleren. Ook bij die optie zal er personeel afgedankt worden en zal er veeleer met tijdelijke arbeiders worden gewerkt. Bovendien stelt zich de vraag welk merk nieuwe modellen buitenshuis zal laten assembleren en tegen welke prijs.

De overname van Opel door Magna kan nog afspringen. Autoanalist Vic Heylen stelde: “Magna moet met zoveel voorwaarden en politieke eisen rekening houden dat het geen kant Sociaal drama op kan. Uiteindelijk dreigt ook de Russische Sberbank, zijn geldschieter, De sluiting van Opel-Antwerpen af te haken en dan is het over en out.” is een sociaal drama. Samen met de Heylen pleit voor een faillissement indirecte jobs (bij onderaannemers) van Opel omdat een overnemer dan kan dit oplopen tot 10.000 jobs die “met een schone lei” kan beginnen en verdwijnen. Dit betekent minder bij- De Spaanse Opel-arbeiders gaven het voorbeeld: op 19 september was er in Zaragoza een solidariteitsbetoging met er enkel “de vetste brokken” zal uitdragen aan de sociale zekerheid en be- minstens 15.000 aanwezigen pikken en “dan doet Antwerpen weer lastingen, terwijl tegelijk extra werkmee” (Gazet van Antwerpen 12 sep- loosheidsuitkeringen moeten worden Nood aan een alternatief kan de gemeenschap gebruik maken vendien de frustraties over een getember). betaald. Met andere woorden: om de van de aanwezige technologie, ken- brek aan informatie op de werkvloer Voorlopig is de overname door winsten van Magna veilig te stellen, Het is geen oplossing om de hoop nis en arbeidskracht in domeinen van kunnen wegnemen. In de strijd voor Magna evenwel nog steeds de op- moet de gemeenschap maar betalen. te vestigen in een concurrentie met mobiliteit of andere maatschappelijk het behoud van jobs moeten we niet tie die wordt verkozen door zowel Dit sociaal drama zal geen funda- de arbeiders van andere vestigingen. nuttige sectoren. Opel Antwerpen rekenen op beloften van het patroGeneral Motors, de Duitse overhe- menteel antwoord bieden op de over- Het zijn niet die arbeiders die verant- zou bijvoorbeeld een kennis- en pro- naat (de arbeiders van Opel kennen den als de vakbondsleidingen. Magna productiecrisis in de sector. Vandaag woordelijk zijn voor de overproduc- ductiecentrum voor milieuvriende- de waarde van dat soort beloften) of heeft steeds gesteld dat er minstens produceert Opel-Antwerpen even- tiecrisis. Lobbywerk en pogingen tot lijke en openbare oplossingen voor traditionele politici. We zullen het 10.000 jobs zouden verdwijnen bij veel wagens als tien jaar geleden, al dan niet geheime akkoorden met mobiliteit kunnen worden. zelf moeten doen door de Opel-arOpel. Een deel daarvan (4.500 jobs) maar wel met slechts een vijfde van Magna zullen evenmin een oplossing Een dergelijk alternatief kan enkel beiders te organiseren en van daaruit zal weg moeten in Duitsland, vooral het personeel. Het opdrijven van de bieden en drijven de spanning onder worden afgedwongen op basis van solidariteit op te bouwen onder anBochum kan hard getroffen worden. flexibiliteit en productiviteit is een de arbeiders enkel maar op. strijd. Het organiseren van regelma- dere arbeiders in de regio en andere Daarnaast verdwijnen er 6.000 jobs in constante in deze sector. De arbeiEr is nood aan een offensief ant- tige personeelsvergaderingen om de vestigingen van Opel. andere Europese landen: Antwerpen, ders worden uitgeperst en krijgen als woord. Opel-Antwerpen moet wor- strijd voor te bereiden en mogelijke Luton en Zaragossa zullen vooral in “beloning” om de paar jaar een nieuw den genationaliseerd onder controle alternatieven uit te werken, zou een http://www.socialisme.be /lsp/au de klappen delen. Het sociaal bloed- sociaal bloedbad. en beheer van de gemeenschap. Zo eerste stap kunnen zijn. Het zou botosector /

Tecteo Luik

Woede omzetten in strijd D o o r J e a n P e lt i e r

O

ndanks de algemene woede van het personeel, is het besparingsplan van Tecteo-directeur Stéphane Moreau, van toepassing sinds 7 september. In de Luikse intercommunale wordt hierdoor overgegaan van een 36- naar een 38-urenweek (zonder loonsverhoging!), premies worden beperkt of afgeschaft, er komt een evaluatieprocedure naar het model van de privésector, enkele lokale vestigingen gaan dicht,... De verontwaardiging is groot en verre van geluwd. Intussen dient zich al een nieuwe herstructurering aan. De komende maanden zullen meer dan 250 arbeiders worden overgeplaatst. In een aantal sectoren werkt de directie discreet aan een lijst van over te plaatsen personeelsleden. Dat is allesbehalve bevorderlijk voor de sfeer op de werkvloer. Bovendien zou een nieuw filiaal onder de vorm van een naamloze vennootschap worden opgezet. Dat opent de weg van een aanpassing van het statuut van publieke intercommunale naar een private groep. Dat is

ongetwijfeld het uiteindelijke doel van Moreau, die overigens namens de PS tal van mandaten uitoefent (het gaat om maar liefst 28 mandaten waarvan 10 betaalde!). Tegenover de pletwals van de directie kwam er een syndicale reactie, maar dit bleef tot nu toe erg beperkt. Van “gerichte acties” naar een staking

Sinds het begin van de zomer stapten een honderdtal ACOD-leden over naar het ACV. Daarmee protesteerden ze tegen het gebrek aan antwoord van de ACOD op de besparingsplannen. De ACOD organiseert een grote meerderheid van het personeel, maar het ACV nam reeds op 11 augustus een standpunt in tegen de besparingen en organiseerde een aantal korte werkonderbrekingen alsook ludieke acties. De eerste algemene vergadering van ACOD-leden was pas voorzien op de dag dat de besparingen zouden worden ingevoerd! Op die vergadering werd het voorstel om te staken meteen van tafel geveegd en werden “gerichte acties” buiten het bedrijf voorgesteld. Daarmee wil de ACOD de situatie op het be-

drijf bekend maken en de directie onder druk zetten. Er waren reeds verschillende protestacties van militanten bij onder meer de Waalse Feesten of de opening van het nieuwe station Luik-Guillemins. Na een maand van dergelijke acties is het resultaat erg beperkt. De situatie bij Tecteo werd effectief vermeld in de media, maar dat heeft weinig indruk gemaakt op de directie van Tecteo. Recent verklaarde Moreau nog aan het personeel dat hij “van niemand bang is”. Het ACV heeft opnieuw een stap vooruit gezet door vanaf 14 september over te gaan tot drie stakingsdagen per week. Maar het gewicht van deze vakbond blijft beperkt. Het is dan ook essentieel dat het ACOD volgt en ook over gaat tot stakingsacties. Dat is vandaag een beslissend middel om een betere krachtsverhouding uit te bouwen tegenover de directie. Nood aan solidariteit

Een positief punt is zeker de steun van delegaties van andere intercommunales uit het Luikse CILE (water), ALG (gas), AIDE (waterzuivering), Intradel (afvalophaling),... – op de syndicale bij-

eenkomsten. Dit is geen toeval, in deze intercommunales voelt het personeel de druk van de aanvallen bij Tecteo. Hun directies ontkennen dat ze van plan zijn om gelijkaardige besparingen door te voeren of het statuut van het personeel aan te pakken, maar het personeel vreest terecht dat Tecteo slechts een testcase is. Het zal er op aankomen om in de andere intercommunales echte solidariteitsacties te voeren. Dat zou het personeel van Tecteo een

hart onder de riem steken, maar het is ook noodzakelijk om de eigen arbeids- en loonsvoorwaarden te verdedigen. Daarnaast zou het ook nuttig zijn om de banden met de leraars aan te halen. Die zitten misschien wel in een andere situatie, maar ze worden het slachtoffer van dezelfde logica: langer werken voor een beperkter loon. > Meer info en artikels over Tecteo vind je op http://www.socialisme. be/lsp/od/

Socialisme 2009


zaterdag 24/10 14-16u. Syndicaal café met Keith Gibsonwww.socialisme.be (Lindsey Oil Refinery) en delegees van Total, Bridgestone, september 2009 Bekaert-Hemiksem, Tecteo

syndicaal


Niet door “anders” te besparen, maar door een krachtsverhouding op te bouwen

Hoe kunnen de vakbonden vermijden dat arbeidersgezinnen de crisis betalen? Door Eric Byl

D

e storm op de financiële markten is - voorlopig - gaan liggen. Nog voor het infuus van gemeenschapsmiddelen verwijderd is, beloven de gesubsidieerde banken alweer rijkelijke bonussen (1). Managers belonen zichzelf met lonen die wij in geen leven kunnen vergaren. Aandeelhouders denken terug aan zo hoog mogelijk rendement op zo kort mogelijke tijd. Voor hen lijkt de recessie voorbij. Voor ons moet de crisis nog op snelheid komen. De grote werkloosheidssprong komt er nog aan. Bovendien zijn de schulden verhuisd van de banken naar de overheid. Die wil ze doorschuiven naar de arbeiders en hun gezinnen. Hoe zullen we dat vermijden? De overheid heeft miljarden euro’s in de banksector gepompt om “de val te breken” (2), tegelijk smolten de belastingsinkomsten weg en schoten de sociale uitgaven door het dak (3). Men trachtte de pil te vergulden met tijdelijke crisismaatregelen, hoofdzakelijk op kosten van onze sociale zekerheid (4). Het verklaart waarom één op vijf industrie-arbeiders nog altijd technisch werkloos is. De vakbonden aanvaardden het om erger te voorkomen. Het volstond echter niet om een explosie van de officiële werkloosheid te vermijden, bij jongeren zelfs tot 40% (5). Het ergste staat er bovendien nog aan te komen. Gezondheidszorg

Bovendien hebben die crisismaatregelen bijgedragen aan een put in de sociale zekerheid van maar liefst 5 miljard €. Iemand zal de rekening moeten vereffenen. De zieken bijvoorbeeld. Om de meerkost van een steeds oudere bevolking op te vangen, wil het VBO de groeinorm van 4,5% voor gezondheidszorg bevriezen tot 2011 en daarna tot 2013 beperken tot 2,5%. Dat zou 10 miljard € opleveren op vier jaar tijd. Gedacht wordt aan een “ franchise” van 150 euro voor consultaties, tandverzorging en voorschriften, op

te hoesten door de patiënt. Volgens de mutualiteiten zullen daardoor nog meer mensen een doktersbezoek uitstellen, met op het einde van de rit een hogere factuur. De vakbonden w i l le n “a n d e r s” besparen, door het kiwi-model uit te breiden. Dat geeft de markt vrij spel in de prijsbepaling van geneesmiddelen, enkel het “beste” zou nog terugbetaald worden. Zo hoopt men de sociale zekerheid te ontlasten. Wij vrezen echter dat de farmabazen de belangen van de patiënten zullen inroepen om de arbeids- en looncondities van de werknemers onder druk te zetten. Waarom niet opnieuw de nationalisatie van de farmaceutische sector eisen als opstap naar een publieke nationale gezondheidsdienst om de prestatiegeneeskunde aan banden te leggen? Pensioenen

De gepensioneerden liggen eveneens in de vuurlinie. De stelling van het patronaat luidt dat de ambtenarenpensioenen, de enige die welvaartvast zijn, onhoudbaar zijn. We zouden langer moeten werken of genoegen moeten nemen met een onvolledig pensioen. Dat de helft van de gepensioneerden maandelijks met minder dan 1000 € moet rond komen en één op vier het gevaar loopt in armoede te belanden, is blijkbaar wel “houdbaar”. Luc Cortebeeck van het ACV: “Geen sprake van om terug te komen op de welvaartvastheid van de sociale uitkeringen”. Maar ook hij promoot “redelijkheid” met een voorstel tot vermindering van de fiscale aftrekbaarheid bij

De zwakste schouders dragen nu al de zwaarste lasten. Om de winsten van de banken en grote bedrijven in stand te houden, zouden wij nu opnieuw moeten besparen?

pensioensparen en dienstenchèques. Al jaren stimuleert men arbeidersgezinnen om de afbouw van het wettelijk pensioen te compenseren met pensioensparen. Intussen zijn ze met 1,3 miljoen, 2,5 miljoen als men pensioensparen met een verzekeringsformule meetelt (6). Bovendien doen heel wat arbeidersgezinnen en gepensioneerden beroep op dienstencheques voor allerlei klusjes. Hun “voorrechten” aanvallen, is net als de aanval van het ABVV op de zelfstandigen (7), een geschenk voor rechts. Niet hen moeten we viseren, maar de rijke families wiens fortuin uitgedrukt wordt in honderden miljoenen tot een paar miljarden euro’s (8).

hieraan laten vangen. ABVV-voorzitter De Leeuw had nochtans op 6 oktober vorig jaar op Indymedia verklaard dat de beste manier om de crisis aan te pakken erin bestond de koopkracht te verhogen. Met versobering van de overheid viseert men de 800.000 ambtenaren, waarvan er tussen 2010 en 2020 500.000 op pensioen vertrekken. Geen wonder dat men de ambtenarenpensioenen op de agenda plaatst. In Wallonië hebben de bonden berekend dat de uitgelekte nota van onderwijsminister Simonet 3.000 arbeidsplaatsen kost. Vlaams begrotingsminister Philippe Muyters wil het komende jaar zelfs 1,7 miljard snoeien, maar hij voert dat asociaal beleid naar verluidt enkel om Wiens broekriem wordt nadien een sociaal beleid te kunnen aangehaald? voeren. Hij kan alvast rekenen op de “begrotingsexpert” van de SPa die vindt De bankencrisis heeft niet alleen de dat “iedereen eenzelfde inspanning als sociale zekerheid, maar heel de econo- Vlaanderen zou moeten doen.” (13) mie ontwricht. Om de markteconomie te redden, heeft de overheid een gat van 25 miljard € geslagen. Dicht ze Betaalt iedereen mee? dat niet, dan zal de staatsschuld die nu al 321 miljard € bedraagt, tegen 2010 Om dat verkocht te krijgen, zijn de oplopen tot 100% van het BBP en bij regeringen verplicht de illusie te wekongewijzigd beleid zelfs tot 137% in ken dat “iedereen” mee betaalt, vooral 2020, een record voor ons land (9). in Wallonië. PS-voorzitter Di Rupo wil Kapitaalbezitters zijn niet snel ge- speculatieve beurstransacties belasten; neigd te lenen aan een land met zoveel de banken een verzekeringspremie laschulden. Dat de Belgische overheids- ten betalen aan de staat; de notionele schuld zich hoofdzakelijk bij binnen- interest beperken tot het gedeelte van landse institutionele beleggers bevindt, het kapitaal dat het wettelijke minizal hieraan niets veranderen. Om toch mum overstijgt; fiscale fraude bestrijaan geld te raken, zal de overheid een den; en de hoogste belastingsvoet van hogere rente moeten betalen en als die 55% herstellen voor wie meer dan 200 stijgt, wordt de afbetaling zwaarder. Er tot 250.000 euro per jaar verdient. De dreigt dan een sneeuwbaleffect waarbij PS heeft sedert 1993 “zin voor verde rentelasten ieder beleid onmogelijk antwoordelijkheid” aan de dag gelegd, maken. Om dat te vermijden, zullen wij beweert hij, door het land mee in de gevraagd worden de broekriem fors aan Eurozone binnen te loodsen en door te trekken. Ga er maar van uit dat de de schuldgraad van 136% terug te saburgerlijke pers ons de komende weken neren tot 80%. Maar die inspanning voortdurend met die argumentatie zal werd, aldus Di Rupo, volledig teniet bestoken (10). gedaan door de jongste bankencrisis. De katholieke patroons van het VKW Kortom: wie meestapt in de neolibelichtten alvast en tipje van de sluier. Zij rale logica komt bedrogen uit. willen de “happy few” (11), ze bedoelen De vakbonden moeten hieruit lessen diegenen die wel werk hebben, ervoor trekken. Sociaal saneren keert als een laten opdraaien via een “doorgedreven boemerang terug. We waren bijzonder loonmatiging, gekoppeld aan een ver- verheugd over de verklaringen van sobering van de overheid” (12). Bij het Thierry Bodson (14), voorzitter van laatse IPA hebben de vakbonden zich het Waals ABVV. Volgens hem moet

de federale regering een einde stellen aan de notionele interest en de fiscale fraude, aan de banken een rechtstreekse crisisbijdrage opleggen, de bevrijdende voorheffing afschaffen en de hoogste aanslagvoet op inkomens boven de 60.000 euro per jaar terug naar 55% brengen. Dat levert, aldus Bodson, 15 miljard op of twee derde van de inspanning, maar het vereist politieke wil. Ondanks de opvallende gelijkenissen met de retoriek van Di Rupo zal Bodson ook bij de PS deze politieke wil niet vinden. De rol van de vakbonden bestaat er niet in een sociaal “aanvaardbaar” besparingsbeleid uit te vlooien. We moeten integendeel de belangen van de arbeiders en hun gezinnen met evenveel ijver verdedigen als de patroonsorganisaties die van hun klasse verdedigen. Dat vereist een actieplan. De onderwijsbonden in Wallonië hebben met hun werkonderbreking om de leraars in te lichten over de plannen van de olijfboomcoalitie alvast een belangrijke eerste stap gezet. Ze vergelijken het jobverlies met dat bij Opel, zonder illusies in politiek gelobby, en betrekken van bij het begin hun achterban. Op 9 oktober komt daar de militantenvergadering te Brussel bij, helaas terug met quota per bond. Hopelijk komt men daar met een nationaal intersectorieel actieplan naar buiten en ordewoorden waardoor wij niet langer opdraaien voor deze crisis.

Voetnoten

(1) Le Soir – 16 september ’09 – Les bonus: beaucoup de bruit pour rien en Le Soir – 18 september ’09 – L’Europe veut brider les bonus (2) De Standaard – 16 september ’09 – Banken kunnen begroting niet redden. Volgens dit artikel zou de federale overheid uiteindelijk 15,1 miljard € in de banken hebben gepompt. Op de leningen die ze daarvoor moest aangaan, betaalt ze jaarlijks naar schatting 450 miljoen € rente, een stuk meer dan de verwachte opbrengst uit dividenden. (3) Het verlies aan belastingsinkomsten bedroeg voor het eerste semester van 2009 ongeveer 8,2 miljard €, waarvan voor 1,7 miljard € minder aan voorafbetalingen van de bedrijven en 800 miljoen € minder aan BTW-inkomsten. De uitgaven voor werkloosheid stijgen dit jaar met 1,3 miljard € terwijl de inkomsten van de sociale zekerheid in haar geheel afnemen met 3 miljard €. (4) Voor een overzicht: De Nieuwe Werker van 29 mei ’09 (5) Interview met Luc Cortebeeck op 3 september ’09 http://www.acv-online.be (6) De St andaard – 17september ’ 0 9 – ‘Pensioensparen jonger en democratischer’ (7) De Nieuwe Werker - 4 september ‘09 (8) Le Soir – 9 september ’09 – Année noir pour les riches (9) Le Soir – 15 september ’09 –Dette publique: le retour du fardeau? (10) Zoals in De Standaard – 17 september 2009 – ‘Vergrijzingsschok veel groter dan financiële crisis’ (11) “Het is veel belangrijker dat een grote groep mensen aan de slag kan dan dat de happy few, die een job heeft, wat meer krijgt.”, zei Caroline Ven in een interview in Kanck. Ven is kabinetschef van Van Rompuy, maar werd destijds door Leterme weggeplukt van de studiedienst van het VKW. (12) De Standaard – 17 september ’09 – Ondernemersplatform VKW pleit voor ‘interne devaluatie’ (13) De Tijd – 9 september ’09 – ‘We mogen ons niet neerleggen bij tekort van 25 miljard euro’ (14) Le Soir, 17 september ’09 – “la recette Fiscale!”

2009 Socialistisch Links Socialisme Socialistisch Links zondag 25/10 16u-17u: meeting. 20 jaar

dossier


na de val van hetwww.socialisme.be stalinisme, hoe strijden voor het socialisme? Met Robert september 2009 Bechert, Tanja Niemeier en Eric Byl

1989-2009:

Hoe het kapitalisme won. De g

Wie schrijft de geschiedenis?

Glasnost en Perestroika

n het algemeen wordt de geschiedenis door de overw i nnaars geschreven. Vandaar dat talloze reportages, televisieprogramma´s en krantenartikels de handtekening dragen van de heersende kapitalistische klasse.

Het ontstaan van de protestbeweIn mei 1989 waren er twee belangging die leidde tot de revolutionai- rijke gebeurtenissen in de aanloop re ontwikkelingen in de DDR van naar de revolutionaire massabeweoktober 1989 tot januari/februari ging die later zou volgen. 1990 kaderde in een internationale Op 2 mei opende Hongarije zijn context. grens met Oostenrijk. Voor het eerst In de Oostbloklanden werkte de sinds lang bood dit ook de mogelijkeconomie niet volgens de princi- heid om de DDR te verlaten zonder pes van de vrije markt, maar op grote moeilijkheden. basis van een geplande economie. Even belangrijk waren de gemeenDe productiemiddelen bevonden teraadsverkiezingen van 7 mei. zich niet in privé-eigendom, winst- Aangezien er meer openlijk kritiek maximalisatie was niet de drijfveer werd gegeven op het regime, wist van de productie. Openbaar verde bevolking dat de reële steun voor voer, huisvesting, onderwijs, boe- het regime beperkt was. Weinigen ken, eten en zelfs speelgoed en hechtten enig geloof aan de officiële bloemen werden goedkoop ter be- verkiezingsresultaten die stelden dat schikking gesteld aan de bevolking. 98,77% van de kiezers voor de regeDe bureaucratische ringskandidaten planeconomie ken- Weinigen hechtten hadden gestemd. de weinig directe Het provoceerde geloof aan de inbreng, inspraak een diepe woede verkiezingsen controle van aren dezelfde avond resultaten waaruit beiders en gebruinog trokken 1.500 bleek dat 98,77% kers. Alles werd mensen de straat centraal gepland. voor het regime had op. gestemd Het gebrek aan deOok elders komt mocratie leidde tot het ongenoegen tot starre en bureauuiting. Op 4 juni cratische planning, wat op zijn beurt eindigde de protestbeweging van leidde tot tekorten (zoals bvb wacht- Chinese studenten en arbeiders in tijden van 10 jaar voor een auto of het bloedbad op Tien An Men. Die 8 jaar voor een telefoon) en soms gebeurtenissen werden wereldwijd tot slechte kwaliteit van producten. gevolgd. In Oost-Duitsland kreeg In de jaren ‘80 ontwikkelde de bu- Tien An Men een bitter nasmaak. reaucratie in de meeste landen tot Her regime keurde de repressie ofeen totale rem op de planeconomie, ficieel goed. Neue Deutschland, het werden de tekorten groter en daal- propagandablad van de bureaucratie, de het BBP. schreef: “het [de repressie] was een Maandagbetogingen: In 1985 kwam Michail Gorbatsjov noodzakelijk antwoord op de oproer aan de macht in de Sovjetunie. Zijn van een minderheid”. Het scenario “Wir bleiben hier – programma van Glasnost (opening) van een gelijkaardig optreden tegen Wir sind das Volk” en Perestroika (hervorming) was in de beweging in eigen land leek een De beweging liet zich echter niet feite een eerste aanzet tot kapitalis- reële optie. zomaar kalmeren. Integendeel! De tische restauratie. Maar het werd hoofdslogan was intussen aangepast door veel mensen als “een nieuwe tot “wij blijven hier” en “wij zijn frisse wind” ervaren. Er bestonden De Exodus – “wir het volk”. De maandagbetogingen heel wat illusies in de verandering wollen raus” bleven verder aangroeien. Op 9 okvan koers in de Sovjetunie. Het totober waren er 70.000 betogers, op lereren van een zekere mate van puIn augustus en september 1989 16 oktober 120.000, op 23 oktober blieke discussie had ook gevolgen in beslisten steeds meer mensen om 250.000 en op 30 oktober waren het Oost-Duitsland. de DDR via Hongarije en Tsjecho- er al 300.000. De beweging kende Mensen durfden op café opeens Slowakije te verlaten. Eind septem- ook een geografische uitbreiding. openlijk kritisch te zijn. De kritiek ber hadden reeds 25.000 mensen, De massa’s betraden het politieke ging vooral over het gebrek aan dewaaronder veel jongeren, het land toneel en het regime vertoonde inmocratische rechten, de vrijheid om verlaten. In oktober volgden 57.000 terne barsten. Dat zijn twee wezente reizen en bezorgdheid over de anderen en in de eerste week van lijke kenmerken van een revolutie. economische toestand. De eerste november liep het op tot 9.000 men- Op dat ogenblik was er geen enkele kleine protestacties vonden plaats. sen per dag. eis die wees op een verlangen naar Meestal diende de kerk, die een speDit bracht onvermijdelijk discussie een terugkeer van het kapitalisme ciaal statuut genoot, als “onderdak” met zich mee in de beweging. “Wat of een eenmaking met het andere voor de oppositie. De bureaucratie gaat er gebeuren als iedereen weg- Duitse buurland. was alert en gebruikte repressie als loopt? Gaat de economie in elkaar De centrale eisen gingen over meer wapen. storten vanwege een gebrek aan ar- democratie, vrije verkiezingen en het

I

Ze hebben het over het einde van een brutale dictatuur, de overwinning van de democratie, de gewonnen vrijheden en het samenkomen van een volk dat 40 jaar gescheiden leefde. Ongetwijfeld zullen ze het ook hebben over de moed van de toenmalige DDR-bevolking om op te staan en het bureaucratische regime ten val te brengen. De hereniging van Duitsland op kapitalistische basis zal klinken als het logische gevolg van deze – inderdaad moedige en indrukwekkende - massabeweging. Voor de heersende klasse komt dit goed van pas nu de kapitalistische economie in een zware crisis verkeert. De gevolgen zijn nog niet voor iedereen voelbaar. Een groot deel van de arbeidende bevolking en de jongeren is er zich wel van bewust dat zij zullen opdraaien voor deze kapitalistische crisis. De woede stijgt en zal leiden tot een legitimiteitscrisis van het systeem. Ook de stalinistische versie van het socialisme kende eind de jaren ’80 een zware legitimiteitscrisis. De bevolking wou meer democratie, meer vrijheid,... Maar wat is het alternatief? Zowel in 1989 als in 2009 is dit de centrale vraag die moet beantwoord worden. “Het socialisme heeft gefaald”, “Marx is dood, Jezus leeft”. Deze uitspraken, die onmiddellijk na de val van de muur de ronde deden, hebben een stempel nagelaten op het bewustzijn van de internationale arbeidersklasse. De val van de Berlijnse Muur staat symbool voor de val van het socialisme (lees: stalinisme) in het algemeen. Het heeft de wereld veranderd. Het heeft geleid tot frustratie en demotivatie ter linkerzijde. Het heeft de koers naar rechts binnen de sociaaldemocratie en de vakbondsleiding versneld. Een correcte schets van deze gebeurtenissen is cruciaal voor iedereen die vandaag en morgen de zoektocht begint naar een economisch en ideologisch alternatief op het kapitalisme.

Ongenoegen komt tot uiting

beidskrachten? Wij willen niet weg- einde van de in de grondwet gebelopen. Dit is onze thuis. Maar we tonneerde positie van de regimeparwillen verandering. We willen dat tij SED (Sozialistische Einheitspartei er iets gebeurt.” Terwijl steeds meer Deutschlands). Op alle betogingen mensen vertrokken, was er ook een werd de Internationale gezongen. In toenemend aantal deelnemers aan een interview met BBC stelde Jens de protestbetogingen. Reich, een leidinggevende figuur De bureaucratie probeerde het tij van het Neues Forum: “Volgens mij nog te keren. In de eerste week van kan en zou de DDR als onafhankeoktober waren er feestelijkheden om lijke eenheid binnen Europa moeten “40 jaar DDR” te vieren. Met een blijven bestaan. We zijn een socialisbombastisch feest moest de macht tisch land en willen dit ook blijven. en de dominantie van de bureaucra- Natuurlijk zijn er hervormingen en tie worden aangetoond. De betogin- veranderingen nodig, maar toch is gen aan de vooravond van het feest de Duitse hereniging niet aan de werden onderdrukt: 1.300 betogers orde. Ik denk niet dat dit realistisch werden opgepakt. of wenselijk zou zijn.” Maar ook binnen het regime ontstonden de eerste meningsverschillen. Er werd vol spanning “Dit is een uitgekeken naar de eerstvolgende, socialistische intussen de zesde, maandagbetoging in Leipzig. Daarbij kwamen er maar betoging” De doorbraak en het hoogtepunt liefst 70.000 betogers op straat, de grootste mobilisatie tot dan toe. Het van de revolutionaire beweging kwam er met een betoging op 4 noregime reageerde niet, ook niet met repressie. Dat werd op zich gezien vember. Naargelang de bron waren er 500.000 tot 1 miljoen betogers als een overwinning en een teken van zwakte bij de bureaucratie. Het in Berlijn. Ook deze betoging liet zelfvertrouwen nam toe en de bewe- geen twijfel bestaan over het prosocialistische karakter van de beweging werd offensiever. Erich Honecker, de toenmalige ging. Het klopt dat er voor het eerst minister-president en de vertegen- spandoeken waren met slogans als woordiger bij uitstek van het regime, “Duitsland, Vaderland”, maar dat werd het eerste slachtoffer. Het re- bleef geïsoleerd. gime offerde hem op in een poging De betoging werd geopend met de om de beweging te kalmeren. Op slogan: “Dit is een socialistische be17 oktober nam hij ontslag wegens toging”. Eén van de sprekers was “gezondheidsredenen”. de schrijver Stefan Heym. Hij riep

Na de val van de Muur werden deze standb schuldig”. Aan de achterzijde werd daaraa

Socialisme 2009


zaterdag 24/10 16u30-18u30. Discussie: www.socialisme.be hoe kwam de Muur ten val. Met Tanja Niemeier en Robert Bechert van het september 2009 CWI

dossier


20 jaar val van de Muur

geschiedenis van een gefaalde revolutie.

op om eindelijk te beginnen aan de uitbouw van het echte socialisme, een socialisme dat deze naam waardig was. Anderen hadden het over een socialisme met een menselijk gezicht. Onder de sprekers waren er ook vertegenwoordigers van de SED, onder meer Gregor Gysi (die vandaag mee aan de leiding staat van Die Linke), die begrip toonden voor de betogingen en de eisen voor hervormingen. Deze sprekers vroegen tegelijk begrip voor de fel bekritiseerde opvolger van Honecker, Egon Krenz. Opvallend op de betoging was dat niemand een terugkeer van het kapitalisme eiste. De spandoeken op de betoging benadrukten dit. Er waren verwijzingen naar de socialistische Oktoberrevolutie van 1917 in Rusland: “Lang lebe die Oktoberrevolution von 1989”, maar vooral veel eisen die bewust of onbewust een politieke revolutie eisten: “DDR – Direkte Demokratische Reformen”, “Weg met alle privileges”, “Privileges voor iedereen”, “Gebruik jullie macht – richt arbeidersraden op”, “Tegen monopoliesocialisme, Voor een democratisch socialisme”, “Vrije verkiezingen. Nu!” Het regime was op dit ogenblik niet meer functioneel en stond volledig geïsoleerd in de samenleving. De macht lag op straat. Beslissende en concrete ordewoorden op deze betoging hadden het begin kunnen

vormen om een programma van politieke revolutie in de praktijk om te zetten. Helaas riepen de sprekers op het einde van de betoging alleen op om naar huis te gaan en bepaalde metro- en tramstations te mijden om zo de overlast te beperken. De betoging van 4 november toonde de sterktes en de zwaktes van de revolutie aan. De beweging was in staat om de massa´s te mobiliseren en het oude regime te doen wankelen. De massa´s voelden hun eigen kracht en kregen zelfvertrouwen. Het karakter van de beweging was spontaan, de organisatiestructuur los. Geen enkele van de grotere oppositiestructuren had een duidelijk programma en strategie om de eis van “een humaan en democratisch” socialisme in de praktijk om te zetten. De zelforganisatie van de mensen om het dagelijkse leven in hun bedrijven, school, universiteit, wijk,... zelf in handen te nemen door raden op te richten, bleef abstract. Waar er raden of comités ontstonden, was er meestal een gebrek aan coördinatie om deze op nationaal niveau te laten functioneren. Een echte machtsstructuur die de oude structuren kon vervangen ontstond niet. Dit had zware gevolgen voor het resultaat van de revolutie.

De Muur valt

De betoging van 4 november was een echt machtsvertoon van de massa´s. De oppositie werd officieel e rkend en er werden verk iezingen uitgeroepen voor mei 1990. Onder dr uk van de betoging werd het onmogelijke mogelijk. Op 9 november dwong de Oost-Duitse bevolking de v r ijheid va n reizen af. De Berlijnse Muur viel. Tussen 9 en 19 november bezochten 9 miljoen mensen beelden van Marx en Engels voorzien van de slogan: “Wij zijn on- (bijna de helft van de inwoners an toegevoegd: “De volgende keer zal het beter zijn”.

van de DDR) West-Duitsland of West-Berlijn. Slechts 50.000 kozen ervoor om niet terug te keren. In een opiniepeiling gaf 87% van de bevraagden aan dat ze in de DDR wilden blijven wonen. De West-Duitse regering en de kapitalistische elite hadden de gebeurtenissen aandachtig geobserveerd. Op 22 augustus stelde de toenmalige CDU-kanselier Helmut Kohl dat hij geen belang had bij onstabiliteit in Oost-Duitsland. Vanaf november kwam de West-Duitse regering wel naar voor met het idee van kapitalistische hereniging. Er werd immers gevreesd dat een socialistische massamobilisatie in het Oosten ook gevolgen zou hebben voor het bewustzijn van de arbeidersklasse in het Westen.

Ronde Tafels De SED-bureaucratie was volledig verzwakt en stond geïsoleerd, maar ook de zwakte van de oppositie kwam tot uiting. Ondanks alle kritiek op het regime verklaarde de grootse oppositiestructuur Neues Forum : “(...) het is niet goed als de SED ten onder gaat. Het Neues Forum is niet in staat om de regering over te nemen, daarom is het best dat de regering eindelijk samen werkt met de oppositie”. Zo ontstonden de ronde tafels. Deze hielpen het regime om te overleven op een ogenblik dat de afkeer bij de bevolking tegen dit regime enkel maar toenam. Dat werd versterkt door het einde van de censuur, waardoor tot dan toe geheim gehouden feiten aan het licht kwamen over onder meer de levensstandaard van de elite of de omvang van de afluister- en verkliktechnieken van de Stasi (staatsveiligheid).

De arbeidersklasse De eis “Weg met het regime, weg met de SED” werd een vaste waarde op de betogingen. De woede over de decadente levensstijl van de elite zorgde ervoor dat de rol van de arbeidersklasse als georganiseerde kracht veranderde. Tot dan toe waren er vooral avond- en weekendbetogingen. De arbeiders waren massaal aanwezig, maar zagen de acties als iets voor ’s avonds terwijl overdag werd gewerkt.

Dossier door Tanja Niemeier

Die houding was een uitdrukking werknemers nog steeds in dienst van het bewustzijn van de arbei- waren en dat het centraal computerders. Ondanks alle kritiek bestond systeem nog steeds in gebruik was. er een loyaliteit en een verantwoor- Dat leidde tot grote betogingen en delijkheidsgevoel tegenover de eco- een bestorming van de gebouwen nomische productie. Omdat er geen van de Stasi. Deze gebeurtenissen privé-eigendom bestond, zouden verdiepten verder de haat tegenover stakingen alleen maar de eigen be- het regime. volking treffen. Op een moment dat De hoofdvijand bleef echter de bude economie moeilijkheden kende reaucratische elite. Op de volgenen met een tekort aan arbeidskrach- de betogingen werden spandoeken ten kampte, zou dit bijzonder hard meegedragen die de intussen tot aankomen. PDS (Partei des Democratisches De bekendmaking van de enorme Sozialismus) vervelde SED omverspilling van middelen door de schrijven als “Partei der Stalinisten”, elite, die een vergelijkbare levens- “Partei der Stasi” of als “Priviligien, standaard kende als de hebzuchtige Dominanz, Stagnation”. kapitalistenklasse, was een klap in Om de gemoederen te bedaren en het gezicht. De arbeiders gingen nu ook uit schrik voor een dreigende wel over tot stakingsacties om het algemene staking werd beslist om reg i me ve rde verkiezingen te verder te desta- In 2005 vond 66% van vroegen naar 18 maart. biliseren. Onder dr uk van een de Oost-Duitsers Er werden verslechterende econodat socialisme discussies opmische situatie zagen de een goed idee gezet over de oppositiegroepen geen was, dat in het nood aan een alternatief op de invoen ieuwe, de - verleden slecht is ring van kapitalistische uitgevoerd mocratische elementen in de econoen strijdbare mie. De verkiezingen vakbond. Er zorgden voor een onwerd een algemene staking aange- verwacht sterke overwinning van kondigd voor 11 december, maar de door Kohl opgerichte Alliantie deze vond nooit plaats. Zowel rege- voor Duitsland. Die haalde 42,8%. ring als oppositie spraken zich uit De PDS kreeg nog 16,4% van de tegen een algemene staking. Een stemmen. algemene staking had een breed Dit resultaat en de propaganda en open debat op nationaal niveau vanuit de West-Duitse elite waarin kunnen uitlokken onder arbeiders een sociale markteconomie werd bevan verschillende bedrijven. Het loofd, openden de deuren voor een had een begin kunnen vormen van hereniging van Duitsland op kapitade democratisering van de plan- listische basis op 3 oktober 1990. ning en de productie. Het gebrek 20 jaar later is voor de overgrote aan een consequente leiding zorgde meerderheid van Oost-Duitsers duier evenwel voor dat het pro-kapita- delijk dat de beloofde “bloeiende listische kamp van de situatie kon landschappen” er niet meer zullen profiteren. komen. Een jaar na de hereniging was de werkloosheid al gestegen van 7,2% tot 30%. Er kan snel een balans worden opgemaakt van wie won en Het begin van de wie verloor bij de hereniging. contrarevolutie De Oost-Duitse arbeidersklasse De aarzelende houding van de houdt na 20 jaar ervaring met het oppositiebeweging en het blijven kapitalisme nog altijd goede hervasthouden aan de ronde tafel ge- inneringen over aan de positieve sprekken, zorgde ervoor dat de West- elementen van de geplande ecoDuitse regering van Kohl zich kon nomie. In september 2005 bracht profileren als de meest consequente Der Spiegel een opvallende opitegenstander van het DDR-regime. niepeiling. Daaruit bleek onderDat leidde tot een toename van het meer dat 73% van de ondervraagde aantal Duitse vlaggen op de beto- Oost-Duitsers “de kritiek van Karl gingen. Ook de eis naar een her- Marx op het kapitalisme vandaag eniging met West-Duitsland werd nog steeds zinvol vindt” en dat 66% prominenter. “het socialisme een goed idee vindt Op de ronde tafel van eind septem- dat in het verleden echter fout is ber werd bekend gemaakt dat 59.000 uitgevoerd”. van de oorspronkelijk 85.000 Stasi-

8

Internationaal

2009 Socialistisch Links Socialisme Socialistisch zondag 25/10 10u30-12u30.Links Discussie www.socialisme.be oktober 2009

Iran

over de strijd in www.socialisme.be Iran met onder meer Daniel Behruzi van september onze Duitse zuster2009 organisatie en Eric Byl

Hoe de beweging verder zetten? D o o r G ee r t C o o l

I

n juni daverde het Iraanse regime op haar grondvesten. Een massale beweging protesteerde tegen de verkiezingsresultaten, maar ook tegen het reactionaire regime van Ahmadinejad dat niet de beloofde “republiek van de armen” was, maar een repressief regime van hoge werkloosheid voor de armen en grote winsten voor de rijken. De massale betogingen na de verkiezingen van juni waren belangrijk maar leidden niet tot hun logische conclusie: de omverwerping van Ahmadinejad. De redenen waarom het regime voorlopig kon standhouden, moeten niet enkel bij de repressieve aanpak van dat regime worden gezocht maar ook bij beperkingen van de beweging ertegen. Die beweging kreeg een enorme steun onder jongeren (60% tot 70% van de bevolking is jonger dan 30 jaar) en arbeiders, maar er ontbrak een duidelijke leiding vanuit de arbeidersbeweging om de beweging te structureren en om een alternatief aan te bieden. De “groene beweging” bleef vastzitten rond presidentskandidaat Mousavi die zelf een onderdeel vormt van het establishment. Moest de arbeidersbeweging een centralere rol hebben gespeeld, dan zou dit ook voor hem een bedreiging hebben gevormd. Mousavi gaat immers niet in tegen de basis van het regime: de uitbuiting van de massa’s door een kleine elite. Het regime heeft van de aarzelingen en de verwarring in de

beweging gebruik gemaakt om er met repressie een einde aan te maken. De paramilitaire milities van de Basij werden versterkt. De universiteiten werden uitgeroepen tot broeihaarden van gevaar. Fabrieken en openbare ruimten worden steeds meer onder militaire controle geplaatst. Linkse activisten en arbeiders worden opgepakt en gemarteld. Dat is onder meer het geval met vakbondsleiders van de clandestiene vakbeweging bij de buschauffeurs in Teheran of in de automobielsector. Intussen blijft het ongenoegen aanwezig. Net als in 1978-79 kunnen we ons verwachten aan regelmatige uitbarstingen van protest. Op 18 september bijvoorbeeld waren er nieuwe protestacties tegen het regime. Ahmadinejad beantwoordde deze met repressie en sterke uitspraken tegen de joden – hij herhaalde zijn ontkenning van de holocaust en zijn oproep dat alle moslims tegen Israël moeten strijden. 18 september is de door het regime uitgeroepen solidariteitsdag met de Palestijnen. De protestacties waren kleiner en er was een grotere impact van zogenaamde “hervormers” (die voor een meer liberale pro-kapitalistische en pro-Westerse koers staan) als Mousavi, Karroubi en Khatami. Maar onderhuids blijft de vlam van het protest smeulen en moet het regime haar repressie ertegen in stand houden. De beperkingen van de oppositieleiders wordt door sommigen aangegrepen om zich tegen de beweging te keren met het argument dat deze het anti-imperialistisch kamp zou verzwakken. Dat is onder meer het geval met

de linkse Amerikaanse professor James Petras. Zij worden in hun mening gesterkt door de houding van de Venezolaanse president Chavez, die de Iraanse president steunt in de plaats van te pleiten voor een Iraans “socialisme van de 21ste eeuw”. Een dergelijke houding getuigt van een gebrek aan begrip van de beweging en de radicalisering die evenwel niet gepaard gaat met een degelijke leiding. Bovendien is het gevaarlijk om Ahmadinejad louter te zien als een vijand van het VS-imperialisme en niet als een reactionaire leider van een regime dat de arbeiders en jongeren onderdrukt. Anderen maken een zelfde fout in de andere richting en zien in iedere tegenstander van Ahmadinejad een medestander, ook al gaat het bijvoorbeeld om aanhangers van het vorige pro-kapitalistische regime van de Sjah. Om effectief een einde te maken aan het gehate regime in Iran, moet de beweging versterkt worden met een onafhankelijke arbeiderspositie en een bijhorend socialistisch programma. Democratische eisen kunnen enkel afgedwongen worden als de arbeidersklasse bewust het voortouw van de beweging neemt met algemene stakingen en democratisch verkozen strijdcomités. De strijd moet politiek gewapend worden met eisen die ingaan tegen de hoge werkloosheid, corruptie, uitbuiting,… Met dergelijke eisen kunnen vakbonden en arbeiderspartijen gehoor vinden bij bredere lagen van de bevolking en een definitief einde stellen aan opeenvolgende regimes van onderdrukking en kapitalistische uitbuiting.

De Iraanse president Ahmadinejad

Hoe strijden tegen het imperialisme?

D

e verkiezing van Obama in de VS heeft niet geleid tot een verandering in de imperialistische politiek van de VS. Het aantal troepen in Irak werd dan wel afgebouwd, maar enkel om meer troepen naar Afghanistan te sturen. LSP heeft zich steeds uitgesproken tegen de oorlogen in Irak en Afghanistan. We verzetten ons tegen het imperialisme en koppelen dat anti-imperialisme aan de strijd voor een socialistisch alternatief op het kapitalisme. Imperialisme leidt tot oorlog

De (neo-)koloniale plunderpolitiek in onder meer het Midden-Oosten heeft de tekorten voor de meerderheid van de bevolking vergroot. De imperialistische inmengingen gingen bovendien gepaard met het versterken van alle mogelijke tegenstellingen. De strijd tussen imperialistische machten voor invloed en toegang tot goedkope grondstoffen en de versterking van etnische en religieuze tegenstellingen, op basis van de aloude verdeel-en-heers-tactiek, vormen een ideale voedingsbodem voor bloedige conflicten en oorlogen. Zo heeft het VS-imperialisme een grote verantwoordelijkheid in de creatie van het monster van het islam-fundamentalisme dat het nu probeert te bestrijden in onder meer Afghanistan. Het waren onder meer de VS en haar Saoedische bondgenoot die de opleidingscentra voor de Taliban hebben gecreeërd en gefinancierd. De fundamentalisten en het inspelen op etnische tegenstellingen waren nuttig zolang ze konden ingezet worden tegen het “rode gevaar” (de communisten waren in de jaren 1970 in Afghanistan aan de macht gekomen en in 1979 viel de Sovjetunie het land binnen om een einde te maken aan een machtsstrijd binnen de Afghaanse Communistische Partij). Het monster dat het zelf heeft gecreëerd, heeft zich evenwel tegen de VS gekeerd en werd de reden voor een “oorlog tegen het terrorisme”. Door vandaag verder in te spelen op de etnische tegenstellingen in Afghanistan, bereidt het VS-imperialisme enkel de creatie van nieuwe monsters voor. En dat ten koste van de gewone bevolking in het land en de regio, los van hun afkomst of religie. De verantwoordelijkheid voor de oorlog in Afghanistan of het conflict in Israël/Palestina moet in de eerste plaats bij het imperialisme worden gelegd. Maar ook de leiding van de arbeidersbeweging in die landen heeft een zekere verantwoordelijkheid door een gebrekkig antwoord. Het falen van het

stalinisme en het Arabisch nationalisme – gesymboliseerd door de corrupte machtspolitiek van de PLO – hebben extra ruimte geboden aan fundamentalistische strekkingen. De opkomst van Hamas op de Gazastrook is daar mee het resultaat van. Hoe strijden tegen het imperialisme?

LSP vertrekt steeds van het standpunt van arbeiderseenheid tegen zowel het imperialisme als tegen reactionaire regimes zoals dat van Iran. Pogingen tot allianties met reactionaire regimes tegen het imperialisme zijn gedoemd om te mislukken en zaaien verwarring in de arbeidersbeweging. In de internationale strijd tegen het wereldwijde kapitalistische systeem mogen we de onderdrukking van de massa’s in bepaalde landen niet ontkennen. Daarom spreken we ons uit tegen de steun van de Venezolaanse president Chavez aan Ahmadinejad. Imperialisme is een logische consequentie van het op concurrentie gebaseerde kapitalisme en kan niet efficiënt worden bestreden zonder in te gaan tegen dat kapitalisme. In een periode van wereldwijde economische crisis is het bovendien niet mogelijk om in de neokoloniale wereld op kapitalistische basis een ernstige ontwikkeling te kennen. Iedere poging om tegen het imperialisme in te gaan zonder te breken met het kapitalisme, zal steeds opnieuw (en sneller dan voor de val van de Berlijnse Muur) op de limieten van dit systeem en de druk van de imperialistische machten botsen. Wij verbinden de strijd tegen het imperialisme, tegen etnische verdeeldheid en voor democratische rechten aan een strijd tegen de actuele sociale condities van onderdrukking en uitbuiting. Wij staan voor een alternatief: een socialistische samenleving waarbij de arbeiders en arme boeren het heft in eigen handen nemen en zich daarbij baseren op internationale solidariteit van de arbeiders en onderdrukten. Een dergelijk programma heeft voor LSP ook praktische consequenties. Wij maken deel uit van een internationale organisatie, het Committee for a Workers’ International (CWI), dat actief is in een 40-tal landen. We spelen een actieve rol in solidariteitscampagnes zoals we dit bijvoorbeeld doen met onze steun aan het linkse Iraanse verzet tegen het reactionaire regime van Ahmadinejad en tegen het imperialisme. De strijd voor een socialistische samenleving is immers een internationale strijd. http://www.socialistworld.net

Socialisme 2009

zaterdag 24/10 19u30-21u30. Meeting: Arbeidersstrijd in Europa: voor strijd, solidariteit en socialisme. Met o.a. Keith Gibson en Joe Higgins

Socialistisch Links

Partijnieuws


LSP bereidt zich voor op druk najaar Door Stéphane Delcros

N

a een geslaagde verkiezingscampagne was de zomer niet helemaal rustig. We hadden tal van interventies aan de festivals en in lokale strijdbewegingen (Bridgestone, Tecteo). Vanaf eind augustus en in september bereiden we ons voor op de komende maanden, waarin ongetwijfeld heel wat strijd zal plaatsvinden. De afgelopen maanden zagen we al de groeiende openheid in de samenleving voor onze ideeën. De economische crisis heeft de bestaande tegenstellingen nog versterkt en duidelijker gemaakt voor bredere lagen. Terwijl er enerzijds enorme middelen voor handen waren om de banken en de patronale belangen te dienen, werd niets ondernomen om de belangen van de werkenden en hun gezinnen te verdedigen. Bij de opening van het nieuwe academiejaar kregen we met de Actief Linkse Studenten (ALS) al heel goede reacties aan de universiteiten en hogescholen. Dat bevestigt de vaststelling dat een

groeiend aantal jongeren wil reageren, radicaliseert en interesse heeft in marxistische opvattingen. De afgelopen weken en maanden hebben heel wat nieuwe leden onze rangen vervoegd. Ze hebben dat gedaan om te bouwen aan een echt alternatief op een samenleving waarvan steeds meer duidelijk is dat ze niet in staat is om onze belangen te verdedigen of een toekomst aan te bieden. Strijdbaarheid is aanwezig, maar het jarenlange neoliberale offensief sinds de val van de Muur heeft ook gevolgen nagelaten. Hierdoor zijn heel wat ervaringen van de arbeidersbeweging of van strijdbewegingen van jongeren verloren gegaan of op de achtergrond beland. Voor de nieuwe generatie die in actie komt, zijn deze ervaringen nochtans van groot belang. Wij willen met onze partij een inspanning leveren om deze ervaringen en tradities opnieuw bekend te maken. Daarom houden we veel politieke discussies onder onze leden en sympathisanten en treden we ook naar buiten om in discussie te gaan met arbeiders en jongeren. LSP is een actieve partij

en de versterking van de politieke vorming van onze militanten en dichte sympathisanten moet ons toelaten om de komende periode een grotere rol te spelen in strijdbewegingen. De gevolgen van de economische crisis zullen steeds concreter worden voor de meerderheid van de bevolking. Het opdrijven van het aantal faillissementen, bedrijfssluitingen en massa-afdankingen, zorgt ervoor dat werk een centraal thema is. Wij willen initiatieven nemen om onze eisen voor werk te delen met zoveel mogelijk arbeiders en jongeren. Daartoe voeren we campagne onder de slogan: “Wij zullen hun crisis niet betalen. Degelijke jobs voor iedereen.” We willen lokale comités opzetten om jongerenmarsen voor werk of andere acties te organiseren. Tegelijk zullen we uiteraard inspelen op specifieke strijdbewegingen die zich zullen voordoen in de bedrijven, scholen en wijken. In onze campagnes willen we zoveel mogelijk arbeiders en jongeren betrekken. In alle regio’s staan we op straat met pamfletten, petities, dit maandblad,... Vanuit Antwerpen wordt met een pamflet op grotere oplage gewerkt rond Opel en de Lange Wapper. Help ons bij het verspreiden van ons materiaal, maar ook financieel door bijvoorbeeld een maandelijkse permanente opdracht te nemen. Neem deel aan onze activiteiten en vergeet daarbij zeker Socialisme 2009 niet (24 en 25 oktober). Als je nog meer wil doen en wil meebouwen aan een socialistisch alternatief, vragen we je uiteraard om vandaag nog lid te worden van LSP.

s l u i t a a n

Waarom ik lid werd “Op een avond zat ik rond de tafel met mijn vader en mijn zus. We hadden het over Marx. Enkel de naam klonk me bekend in de oren. Toen mijn zus er meer over begon te vertellen, begon dit mij meer en meer te interesseren. Mijn vader probeerde haar steeds weer onderuit te halen met tegenargumenten, maar al snel begreep ik dat mijn zus gelijk had, of eerder dat Marx gelijk had. “Een week later kreeg ik een mail met de titel “Marx had gelijk”. Ik ging naar een bijeenkomst aan de UA en was stomverbaasd. Hoe is het mogelijk dat zo’n groot deel van onze medemensen dagelijks onderdrukt en uitgebuit wordt? Waarom wordt daar niets aan gedaan? Nog belangrijker: hoe kan IK daar iets aan doen? “Ik heb het maandblad “Socialistisch Links” gekocht en ben de eerstvolgende woensdag naar een afdelingsvergadering gegaan waar ik meteen lid werd. Het is belangrijk om zelf actief te worden. Zoals Marx stelde: “De filosofen hebben de wereld slechts verschillend geïnterpreteerd, het komt er op aan haar te veranderen.” Silke, Antwerpen “Ik noemde mezelf al langer marxist, maar was enkel op mijn school een beetje “militant”. Op 1 mei 2009 kwam ik LSP tegen. “Nu zet ik de Actief Linkse Scholieren op in mijn school. Dankzij de discussies met andere leden heb ik een betere theoretische basis waardoor ik mijn standpunten beter kan verdedigen. “Voor mij is LSP de enige revolutionaire organisatie die op efficiënte wijze de strijd voor een echte socialistische en democratische samenleving kan voeren. Dat komt door haar aanwezigheid in verschillende strijdbewegingen, haar trotskistische opvattingen, de motivatie en het enthousiasme van de kameraden, de openheid tegenover verschillende standpunten, het erg georganiseerde internationalisme en het theoretisch begrip. “Na een aantal discussies werd ik lid van LSP. De strijd tegen het kapitalisme is een dringende noodzaak en daarom is het meer dan ooit noodzakelijk om een actieve rol te spelen in de strijd tegen uitbuiting en onderdrukking.” Navid, scholier, Brussel

n p a

LSP op zomerschool Franse NPA

s t e u n

Strijdfonds: steun LSP!

Vijf leden van LSP trokken eind augustus naar de zomeruniversiteit van de Franse Nouveau Parti Anticapitaliste. Op deze bijeenkomst waren er ongeveer 1500 aanwezigen. Onze Franse zusterorganisatie Gauche Révolutionnaire is actief betrokken bij de uitbouw van de NPA van Olivier Besancenot. De interventies van de militanten van Gauche Révolutionnaire werden versterkt door de aanwezigheid van LSP-leden en ook een lid van onze Braziliaanse zusterorganisatie en nieuw verkozen Europees parlementslid Joe Higgins.

Om deel te nemen aan onze campagnes en/of lid te worden van LSP kan je ons contacteren via [email protected] of via de lokale verantwoordelijken.

LSP/PSL

Voor arbeiderseenheid Voor socialisme

De technische en wetenschappelijke mogelijkheden van de mens zijn nog nooit zo uitgebreid geweest. De jongste 50 jaar verdrievoudigde het gemiddelde inkomen per hoofd van de wereldbevolking. Er is voldoende rijkdom om iedereen een degelijke levensstandaard te garanderen. België vormt hierop geen uitzondering. Zelfs na de gouden jaren ‘50 en ‘60 bleef de totale werkelijke waarde van alles wat we samen produceren toenemen. In ‘96 bedroeg dit dubbel zoveel als in ‘83. Deze toename van de rijkdom heeft echter niet geleid tot een algemene stijging van de welvaart. Integendeel: terwijl bedrijven recordwinsten boeken en speculanten hun kapitaal vertienvoudigen, gaat de voormalige koloniale wereld gebukt onder oorlog en hongersnood, is de economie van de ex-stalinistische staten ineengestuikt en heerst in het Westen massale structurele werkloosheid. De globale stijging van de rijkdom is aan de overgrote meerderheid van de wereldbevolking voorbijgegaan. Pensioenen, werkloosheids- en ziekteuitkeStop de privatiseringen ringen staan op de helling door de uitholling Hoewel de arbeiders deze rijkdom producevan de sociale zekerheid. ren, hebben ze niet de minste inspraak in de LSP/PSL is voor het volledig herstel van aanwending ervan. Heel de productie staat de index en een minimumloon van 1500 euro in functie van de winsthonger van een handnetto, tegen de afbraak van de sociale zekervol kapitalisten. Dit leidt tot schrijnende teheid en de uitholling van het arbeidscontract. genstellingen. Wij verzetten ons tegen iedere bedrijfssluiEr is nood aan betaalbare en comfortabele ting omdat dit onder het kapitalisme enkel sociale woningen, aan gratis openbaar verleidt tot werkloosheid en armoede. voer, aan onderwijs toegankelijk voor iederDe enige maatregel die de massale werkeen, aan speelterreinen en recreatiecentra, loosheid kan oplossen is de onmiddellijke inaan een nationale gezondheidsdienst die gravoering van de 32-urenweek, zonder loonvertis en publiek is. lies en met evenredige aanwervingen. De middelen hiervoor zijn voorhanden. Op dit ogenblik gaat het echter de andere kant Een nieuwe arbeiderspartij uit. Openbare diensten worden gerentabiliDe vakbondsleidingen hebben de kapitalisseerd en opgesplitst. De winstgevende delen tische afbraaklogica aanvaard. Ze beperken worden verkocht aan de hoogste bieder, de onrendabele worden afgestoten. Er is al lang zich tot het “sociaal” begeleiden van de herstructureringen. geen sprake meer van diensten. De marktloDaartegenover stellen wij het strijdsyndicagica heeft ook in de openbare sector toegelisme: vechten voor iedere job en het behoud slaan. Voortaan spreekt men van openbare van alle verworvenheden. bedrijven in afwachting van de volgende De arbeidersklasse heeft een partij nodig privatisering. die deze strategie politiek kan en wil vertalen. 32-urenweek Zo’n partij moet openstaan voor iedereen die wil vechten tegen de sociale afbraak. In de private sector richt de “vrije” markt Ze moet zich verzetten tegen iedere vereen ravage aan. Alle verworvenheden wordeling van de arbeiders, of het nu is op baden afgebroken in naam van de competitivisis van racisme, seksisme of geloof. Dit kan teit. Arbeidscontracten ruimen plaats voor het best door op te komen voor volledige geonderaanneming, uitzendarbeid en andere lijke rechten. nepjobs. Ze moet de strijd aanbinden tegen het imEen miljoen arbeiders in België wordt reperialisme en vechten tegen de vernietiging gelmatig geconfronteerd met werkloosheid. Dit heeft geleid tot de verpaupering van van het milieu. Ze moet het zelfbeschikkingsrecht van Vlamingen, Walen en Brusselaars een deel van de arbeiders en hun gezinnen.

waar wij voor staan

respecteren, zonder in de val te trappen van diegenen die de arbeiders door communautair opbod willen verzwakken (cfr. splitsing sociale zekerheid). Ze zou moeten ageren voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder rechtstreekse arbeiderscontrole. Revolutie

Dit programma is enkel uitvoerbaar indien de arbeidersbeweging de macht uit handen neemt van de kleine minderheid van kapitalisten. De heersende klasse zal haar privileges echter niet zomaar afstaan. Het breken van de kapitalistische staat zal een revolutie vereisen. Daarom bouwen wij aan een revolutionaire marxistische partij. Arbeidersdemocratie

De productie moet in functie staan van de reële behoeften van de bevolking. Ze moet georganiseerd worden via een democratisch productieplan, opgesteld en gecontroleerd door raden, samengesteld uit vertegenwoordigers van de arbeiders van het bedrijf, van de nationale vakbonden en van de arbeidersregering. Iedere functionaris moet verkozen en permanent afzetbaar zijn. Hij/zij mag niet beschikken over een hoger loon dan het gemiddelde loon van de arbeiders die hij/zij vertegenwoordigt. Op die manier kan het wanbeheer vermeden worden zoals dit in de planeconomieën in het ex-Oostblok bestond. Voor socialisme en internationalisme

De socialistische revolutie breekt altijd uit op het nationale vlak, maar eindigt in de internationale arena. Arbeidersdemocratie en socialistische planning kunnen niet beperkt blijven tot één land. Het isolement van Sovjet-Rusland heeft tot haar degeneratie vanaf 1924 geleid. LSP/PSL maakt deel uit van het Comité voor een Arbeidersinternationale (CWI), dat actief is op alle continenten. Onze strijd in België zien wij in het kader van een arbeidersstrijd in de hele wereld voor een socialistische maatschappij.

c o n t a c t

Midden september - op 10 dagen voor het einde van het kwartaal - hadden we reeds 90% van onze doelstelling voor het strijdfonds behaald. We willen iedere drie maanden 11.000 euro financiële steun ophalen voor onze campagnes en onze werking. In oktober begint een nieuw kwartaal dat loopt tot eind december. Deze zomer haalden we heel wat steun op aan de festivals. De opening van het politieke jaar ging ook gepaard met sociale activiteiten in diverse steden. Verder trokken onze militanten ook naar de openingsdagen aan de universiteiten en waren we actief onder scholieren. We geven hieronder een overzicht van de financiële steun die we per regio ophaalden. Wil je ons ook steunen? Stort dan een bijdrage met vermelding “strijdfonds” op 001-2260393-78 van LSP. Henegouwen: 734,94€ Brussel - W. Brab. 1.949,16 € Luik-Namen-Lux.: 1.222,07 € Antwerpen: 1.199,30 € Vl. Brab.- Limburg: 990,80 € Vlaanderen: 1.862,22€ Nationaal: 1.898,39 €

134% 93% 83% 75% 68% 63% 190%

TOTAAL: 9.756,88 €

89%

Contactadressen:

Nationaal: PB131, 1080 Molenbeek-Sainctelette Tel/fax: 02:345 61 81. E-mail:info@ socialisme.be Aalst: [email protected], 0477/38 73 26; Antwerpen: [email protected], 0472/87 05 88; Brugge: [email protected], 0494/82 53 58, Brussel: [email protected], 0494/08.91.35; Gent: 0488 47 85 17, [email protected]; Hasselt: [email protected]; Keerbergen: [email protected]; La Louvière; Leuven: [email protected], 0494/70.30.73; Lokeren; Luik: [email protected], 0485/05 86 39; Mechelen: [email protected], 0476/38 09 17; Mons: mons@ socialisme.be, 0477/75 21 49; Oostende: [email protected]; Sint-Niklaas: [email protected]; Turnhout: [email protected], 0485/47.46.28; Verviers: [email protected]; Waver: [email protected], 072/51.33.47

2009 Socialistisch Links Socialisme Socialistisch zondag 25/10 13u30-15u30.Links Discussie

10 Jongeren


www.socialisme.be over vrouwen en socialisme, waarbij onder meer zal worden ingegaan op het september 2009 hoofddoekendebat

ondemocratisch en contraproductief

Hoofddoekenverbod:

D o o r J a r m o (A n t w e r p e n )

D

e afgelopen weken laaide het debat rond het hoofddoekenverbod in het gemeenschapsonderwijs hoog op. Eerder voerden de athenea van Antwerpen en Hoboken een totaal verbod op de hoofddoek in. Na verschillende protestacties, waaraan de Actief Linkse Scholieren consequent deelnamen, werd ook een verbod op protesteren ingesteld! Als gevolg hiervan werden op 7 september zes ALS’ers opgepakt toen ze een pamflet verspreidden aan de schoolpoorten van het Atheneum in Hoboken. Niet alleen wordt de mogelijkheid tot het uitdrukken van de eigen identiteit van hogerhand de kop ingedrukt, wie tegen het verbod durft in te gaan, wordt ook nog eens gearresteerd. Dat is de boodschap die de schooldirecties en het stadsbestuur op deze manier aan de leerlingen meegeven. Drogredenen

Men argumenteert dat de reden voor het verbod de sociale druk is die wordt uitgeoefend op meisjes die zonder hoofddoek naar school komen. Men creëert de illusie dat men met het verbod opkomt voor de zwakste. Dat is niet het geval. Door de hoofddoek te verbieden, wordt de sociale druk die sommige meisjes voelen om gesluierd door het leven te gaan, niet weggenomen. Het leidt tot een verdere isolering van deze meisjes die ofwel geen toegang tot onderwijs meer zullen krijgen of verplicht zullen worden om naar een moslimschool te gaan. Bovendien zijn er heel wat meisjes die de hoofddoek vrijwillig dragen en dit zien als een vorm van identiteitsvorming. Hierbij gaat het om meer dan een religieus symbool. Laat ons niet vergeten dat onder jongeren een enorme maatschappelijke druk aanwezig is om te voldoen aan de nieuwste mode wat betreft kledij, look en schoonheidsideaal. Voor sommigen meisjes is een hoofddoek een manier om zich hiertegen te beschermen.

Een hoofddoekenverbod stigmatiseert de moslimgemeenschap als het “probleemgeval” en negeert daardoor alle andere sociale problemen in de samenleving. Anderzijds werd gesteld dat de hoofddoek als religieus symbool geen plaats heeft op het gemeenschapsonderwijs. Het GO! pretendeert het “actief pluralisme” als ideologische achtergrond te willen uitdragen. Wat is er evenwel pluralistisch aan een beleid dat elke vorm van sociale expressie of manieren om zichzelf uit te drukken in de kiem smoort. Het GO! exporteert met haar maatregel een sociaal probleem in enkele scholen in de grootsteden naar heel Vlaanderen. LSP kant zich duidelijk tegen een hoofddoekenverbod: wij vinden dat ieder het recht heeft om zijn levensbeschouwing vrij te kunnen beleven los van de vraag of deze een religieus, politiek, of cultureel karakter heeft. De “idealen van de Verlichting” en de “neutraliteit” worden niet bewaard door een repressieve aanpak van iedereen die zich niet aan de van bovenaf vastgelegde kledingnormen wil houden. Om dezelfde redenen zijn we vanzelfsprekend ook tegen een verplichting van de hoofddoek, zoals die in Iran onder het reactionaire regime van Ahmadinejad bestaat. Wij geloven in het recht van iedereen om zijn identiteit uit te drukken, hoe en waar dan ook, op de manier die ze zelf verkiezen. Contraproductief

Nu reeds zien we de gevolgen van het hoofddoekenverbod op de “integratie” van de allochtone gemeenschap. Verschillende stemmen binnen en buiten die gemeenschap pleiten voor een apart islamitisch onderwijsnet. Dat zou een stap achteruit betekenen en zal enkel leiden tot meer segregatie met bijhorende racistische tegenstellingen. Concentratiewijken –en scholen zijn de uitdrukking van een kloof in de samenleving. In eerste instantie een kloof tussen arm en rijk. Zoals je een concentratiewijk niet kan aanpakken

Protestactie aan het Antwerps Atheneum, begin september door armoede te verbieden, kan je de problematiek van de concentratiescholen niet aanpakken met een hoofddoekenverbod. In de plaats daarvan moeten de echte sociale problemen worden aangepakt: werk en welvaart voor iedereen, meer middelen voor onderwijs en betere sociale voorzieningen. Enkel op die manier kan integratie bevorderd worden. Het hoofddoekenverbod wordt gebruikt als een dekmantel: het is een non-issue dat de media domineert terwijl de eigenlijke, fundamentele problemen eens te meer onder tafel worden geschoven. Mediacampagne

De houding die de media tegenover de hele kwestie aannemen, is bijzonder tendentieus en allesbehalve “neutraal.” In de berichtgeving over het hoofddoekenverbod werd niet ingegaan op de sociale problemen die aan de oorsprong liggen van de hele dis-

cussie. Het doet wat denken aan de opstelling van veel traditionele media bij stakingsacties, waarbij enkel wordt bericht over de “hinder” en niet over de eisen van de stakers. In de kranten en op televisie worden, op kleine uitzonderingen na, enkel de directies en voorstanders van het verbod aan het woord gelaten. We krijgen enkel nieuws te horen over vandalenstreken in de scholen, waarmee de hele beweging van tegenstanders van het verbod in hetzelfde hoekje wordt gedrumd. Dat leidde er zelfs toe dat de schrijver Tom Naegels in De Standaard naar ALS verwees als een “blank anarchomarxistisch groepje” van relschoppers. Wie ons kent, weet beter. Maar het is een logisch gevolg van de wijze waarop tegenstanders van het hoofddoekenverbod werden aangepakt in de media. De media zijn niet neutraal, maar functioneren als een instrument van het establishment. Ook bij stakingsbewegingen, zien we dat bedrijfsleiders,

tegenstanders van stakingen, ... consequent vaker aan het woord gelaten worden dan de stakers zelf. Die worden veelal gedemoniseerd als lui en werkschuw. Hetzelfde gebeurt nu met de moslimgemeenschap, die gekarakteriseerd wordt als irrationeel, radicaal en vandalistisch. En met diegenen die zich uitspreken tegen het hoofddoekenverbod, dat zijn “anarchomarxistische relschoppers”. LSP denkt dat de oorzaken van de sociale problematiek die dit thema op de spits drijft, dieper liggen dan de discussie over “religieuze symbolen” doet uitschijnen. Wij denken dat tegenstellingen zoals deze enkel weggewerkt kunnen worden in een samenleving die de problemen bij de fundamenten aanpakt. Een samenleving waarin massaal geïnvesteerd wordt in onderwijs, openbare diensten, gezondheidszorg, werkgelegenheid, ... Kortom: een socialistische samenleving.

Marxisme en religie

W

ij baseren ons op het mar- cundair aan de klassenstrijd. Hoewel ze xisme, dat in tegenstelling zelf niet in een god geloofden en hamertot wat algemeen wordt den op de noodzaak van wetenschappeaangenomen geen reeks van dogma’s lijke analyses van problemen om tot een is, maar naast een aantal algemene oplossing te komen, stonden de partijen stellingen die gebaseerd zijn op de die ze oprichtten open voor religieuze lessen uit de klassenstrijd van het arbeiders. De voorwaarde die ze stelden, verleden vooral een methode is was niet dat iedere arbeider zijn/haar om de klassensamenleving te geloof moest afzweren om onderdeel te begrijpen om ze des te be- kunnen uitmaken van de organisaties ter te bestrijden. Cruciaal van de arbeidersbeweging, maar dat voor de strijd tegen het ze niet op god zouden wachten om de patronaat en haar uitbui- maatschappelijke wantoestanden de weting en onderdruk- reld uit te helpen, maar daarvoor zouden king is de kwestie deelnemen aan de klassenstrijd van de van arbeiderseen- arbeidersklasse tegen het patronaat. heid. Marx stelde dat religie zowel een vluchVo o r M a r x e n ten uit de miserie van deze wereld (“opiEngels, net als voor um van het volk”) is als een protest tede latere marxisten gen de wreedheid. Lenin schreef in 1905: Lenin en Trotski, “De staat dient geen bemoeienis met de was de godsdienst- godsdienst te hebben, de religieuze gekwestie steeds se- meenschappen mogen niet verbonden

zijn met de staatsmacht. Het moet een moslims in het Midden-Oosten, en het ieder volkomen vrijstaan onverschillig “geloof” van de heersende klassen, zowelke godsdienst aan te hangen of ook als de dictatoriale Arabische regimes. geen enkele godsdienst te erkennen.” Voor de heersende klasse is godsdienst Socialisten erkennen dat er een groot nuttig om de werkende bevolking te ververschil is tussen de religie van de ar- delen en om de massa’s onder de knoet men, zoals de meerderheid van de arme te houden.

Lees meer op marxisme.net In de komende maanden zal LSP een nieuwe versie van haar theoretische website lanceren, maar in afwachting daarvan blijft de bestaande site een bron van info en verdere lectuur. Rond het thema van marxisme en religie raden we graag volgende artikels aan: ■ Lenin: Over de houding van de arbeiderspartij tegenover godsdienst ■ Hannah Sell: De houding van socialisten tegenover de islam ■ Rukhsana Manzoor: Een socialistisch standpunt over moslimvrouwen en de hoofddoek ■ Niall Mulholland: Godsdienst en samenleving. Een socialistische visie ■ Anja Deschoemacker: Hoofddoekenverbod. Ondemocratisch en contraproductief!

Socialisme 2009


zaterdag 24/10 16u30-18u30. Discussie: www.socialisme.be Neen aan de besparingen in het onderwijs, welk alternatief? september 2009

Jongeren


Nieuwe ministers leggen onderwijs meteen onder vuur Actief

S ta n d p u n t va n de Linkse Scholieren

D

e nieuwe regionale regeringen laten er geen gras over groeien. De eerste discussies die op de agenda staan, handelen over besparingen. Het onderwijs zal daarbij rake klappen krijgen, als het van de traditionele partijen afhangt. De omvang en de inhoud van de maatregelen zijn nog niet volledig bekend. Maar er wordt duidelijk een bloedbad voorbereid. De onderwijsministers Smet (SP.a) en Simonet (CDH) lijken elkaar te beconcurreren in de sommen die ze willen besparen. Het Nederlandstalige onderwijs zou op twee jaar tijd 103 miljoen euro moeten inleveren, het Franstalige onderwijs 109 miljoen op vijf jaar. Terwijl de werkloosheid toeneemt, wil minister Simonet nog een aantal extra jobs op de helling plaatsen in het onderwijs. De leraars zouden enkele uren per week extra les moeten geven zonder een loonsverhoging. Nochtans ligt de werkdruk voor veel

leraars nu al te hoog. In de plaats van ervoor te zorgen dat jonge leraars aan de bak komen, zullen oudere leraars langer moeten werken. Ook na hun 55ste. Langs Nederlandstalige kant opteert minister Smet voor een originele aanpak. Hij zal een catalogus van mogelijke besparingen opstellen en de vakbonden mogen vervolgens kiezen waar er wordt bespaard. Dat is hetzelfde als een beul die een ter dood veroordeelde vraagt op welke wijze hij/zij wenst te worden geëxecuteerd. Het afschuiven van de verantwoordelijkheid zal de besparingen niet aanvaardbaar maken. De besparingen in het Nederlandstalige onderwijs in 2011 (67 miljoen euro) komen volgens onderwijsbond COC overeen met 1.400 tot 1.500 jobs die verdwijnen. Dit zal de werkdruk onder het overblijvend personeel vergroten, wat onder meer leidt tot demotivatie. Samen met een gebrek aan middelen voor didactisch materiaal en infrastructuur vormt dit een ideaal recept voor een verdere afname van de kwaliteit van het onderwijs. Ook de scholieren en studenten worden geraakt. De studiekosten zullen

niet worden aangepakt. De belofte van de Franstalige partijen om de tarieven voor jongeren bij de NMBS te verminderen, zal niet worden nagekomen. De kloof tussen elitescholen en de rest zal verder toenemen. Een steeds groter deel van de jongeren zal steeds minder toegang hebben tot degelijk onderwijs. De besparingen in het onderwijs moeten beantwoord worden met verzet. De Franstalige leraars gaven al het voorbeeld: zij hebben op donderdag 17 september een uur het werk neergelegd. Deze werkonderbreking vormde een eerste reactie op de uitgelekte plannen. Nu ook het Nederlandstalig onderwijs voor besparingen wordt klaar gestoomd, is de tijd misschien aangebroken om samen in het verzet te gaan met het personeel en de jongeren in zowel Nederlandstalig en Franstalig onderwijs.

■ Wij willen niet voor hun crisis betalen ■ Meer publieke middelen voor onderwijs: 7% van het BBP ■ Gratis en degelijk onderwijs voor iedereen

11

24 oktober: Nationale conferentie ALS

De Actief Linkse Studenten en Op onze nationale conferentie zal Scholieren houden op 24 oktober worden ingegaan op onze centrale een nationale conferentie. In sep- campagnes: de strijd tegen de ontember hielden we reeds in tal van derwijsbesparingen en de strijd van steden openingsvergaderingen voor jongeren voor werk. Er zal onder scholieren en studenten. Het bestaan meer worden gesproken door Matt van de Actief Linkse Scholieren Dobson van de Britse campagne werd in Antwerpen ook al opge- “Youth Fight for Jobs” die op 28 nomerkt door de media die opmerk- vember een jongerenmars voor werk ten dat zes ALS’ers werden opge- organiseert in Londen. pakt omdat ze pamfletten durfden De nationale ALS-conferentie uit te delen tegen het hoofddoeken- vindt plaats in hetzelfde gebouw verbod. als Socialisme 2009 dat aansluiMet de nationale conferentie van tend plaatsvindt. De conferentie ALS op 24 oktober willen we een start om 10u30 en duurt tot 13u. eerste evaluatie maken van de Alle leden en sympathisanten lancering in de verschillende van ALS zijn uiteraard van harregio’s. Onder de slote welkom! gan “Kapitalisme in crisis, Marx had www.actieflinks.be ge lijk ” hielden we meetings en gingen we in op de actualiteit van het marxisme.

jongeren ook slachtoffer crisis

Maakt de crisis van de jongeren een verloren generatie? T

D o o r B e n (B e r ge n )

erwijl sommigen ons een economisch herstel voorspiegelen, ziet de toekomst er voor veel werkenden niet zo rooskleurig uit. Zeker voor jongeren is dat geval. De gegevens van Eurostat tonen aan dat er momenteel 5 miljoen werkloze jongeren zijn in de Eurozone. Terwijl de gemiddelde werkloosheidsgraad 8,8% bedraagt, is dat voor 1524 jarigen maar liefst 18,3%. En dat cijfer zal ongetwijfeld verder oplopen. De studie van Eurostat bevestigt dat de werkloosheid toeneemt en zeker onder jongeren veel slachtoffers maakt. België blijft uiteraard niet gespaard. De OESO had het in een rapport over een toename van het aantal werklozen in ons land met 220.000 tegen 2010. Hoeveel van die extra werklozen zullen jongeren zijn? Als we kijken naar de actuele situatie kunnen we ons daar reeds een beeld van vormen. De Vlaamse werkloosheid lag in augustus gemiddeld 21,3% hoger dan een jaar geleden. De jongerenwerkloosheid steeg op jaarbasis met maar liefst 40%! In Wallonië nam het aantal jongeren in wachttijd toe met 18,6% op jaarbasis. Het aantal jonge werklozen in Brussel lag in augustus 5,4% hoger dan in juli, van de 100.000 Brusselse werklozen zijn er

nu ruim 15.000 jongeren. Het wordt er ook niet makkelijker op om werk te vinden. Bij wijze van voorbeeld: in de zomer van 2009 waren er in ons land in vergelijking met een jaar geleden 12% minder jobaanbiedingen op het internet. Jongeren die wel werk vinden, komen vaak terecht in tijdelijke jobs, deeltijds werk, interimarbeid,... Daar vallen meestal de eerste slachtoffers als het economisch wat slechter gaat. Het ABVV wees er op dat het aantal gepresteerde interimuren met 24% afnam in het eerste kwartaal van 2009. In Frankrijk en Duitsland was de daling nog groter en verdween een derde van de interimuren! Arbeiders met een onzeker contract kennen een grote werkdruk. Ze kunnen op ieder ogenblik hun job kwijtspelen. De werkdruk en het gebrek aan opleiding leidt tot een toename van het aantal arbeidsongevallen. Volgens het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk lopen jonge arbeiders dubbel zo veel risico op een arbeidsongeval. Dat is niet meteen een aangenaam vooruitzicht. We mogen ons niet zomaar neerleggen bij deze vaststellingen, we moeten er iets aan doen. Daarbij kunnen we enkel op onszelf rekenen. Een echt programma voor werk gaat in tegen wat de traditionele partijen voorstellen en hun logica die ervan uitgaat dat het patronaat de welvaart

creëert. Het zijn nochtans de arbeiders die alle welvaart produceren. Wij pleiten voor een algemene arbeidsduurvermindering tot 32 uur per week zonder loonsverlies en met bijkomende aanwervingen. We verzetten ons ook tegen iedere verdere aanval op het brugpensioen. Om dit te financieren, moeten we de midde-

len zoeken waar ze zitten: in de zakken van de grote bedrijven en grote aandeelhouders. Hiertoe zal strijd nodig zijn. Het zou daartoe nuttig zijn om het idee van jongerenmarsen voor werk opnieuw op de agenda te zetten. Eerder waren er in 2005, 1993, 1984 en 1982 jongerenmarsen voor werk. Door co-

mités en lokale acties op te zetten, kunnen we de kwestie van werk en de nood van strijd vanuit de arbeidersbeweging op de agenda zetten. Werk daaraan mee. Laat ons lokale comités opzetten om een aantal strijdbare eisen te populariseren en een campagne op te bouwen naar een jongerenmars voor werk.

De Britse campagne Youth Fight For Jobs houdt op 28 november een jongerenmars voor werk

Socialistisch Links

maandblad van de Linkse Socialistische Partij www.socialisme.be

nummer

strijd



288  O ktober 2009

solidariteit



socialisme

Neem een abonnement

B en

je de propaganda van de

traditionele media beu?

Wil

Neem

1€ steun: 2 €

dan een abonnement op dit

12 euro op 001-3907596-27.

blad en stort

Kapitalisme werkt niet

Marx had gelijk

Door Nicolas Croes

T

erwijl de criticasters van het marxisme hun standpunten moeten bijsturen, kan LSP trots zijn op het feit dat het steeds heeft vastgehouden aan een marxistische benadering. Dat deden we ook in de moeilijke jaren die volgden op de val van de Berlijnse Muur. In de plaats van toe te geven aan de vijandige druk van de neoliberale tsunami, zijn we onze ideeën en methodes steeds blijven toepassen in verschillende strijdbewegingen. Een evenement als Socialisme 2009 is een uitstekende gelegenheid om van nabij kennis te maken met onze ideeën. Steeds meer mensen raken overtuigd van het falen van het kapitalisme. Het falen van dit systeem blijkt uit de dramatische gevolgen van de economische crisis, de snelle aftakeling van de wereld

zowel op sociaal als op ecologisch vlak en dat in een wereld die nog nooit zoveel rijkdom en technologische mogelijkheden kende. Marx maakte reeds een analyse van de fundamenten van het kapitalisme en haar interne tegenstellingen die onvermijdelijk leiden tot dergelijke crisissen. Vandaag zullen velen toegeven dat Marx gelijk had. Het is echter een ander paar mouwen om een uitweg te vinden naar een betere toekomst voor iedereen. Nochtans was de uitbouw van een alternatief een belangrijk aspect van de ideeën van Marx of zijn opvolgers als Lenin en Trotski. LSP baseert zich op het marxisme en heeft op die basis standpunten ontwikkeld rond diverse thema’s zoals de gevolgen van de crisis voor de arbeiders (zie pagina 5), de strijd tegen het imperialisme (zie pagina 8), de houding tegenover religie (zie pagina 10) of ook een analyse van de stalinistische dictaturen. Het marxisme wordt vaak op een hoopje gegooid met het stalinisme, terwijl beiden aan elkaar tegengesteld zijn (zie pagina 6 en 7).

In deze krant kan je kennis maken met een aantal van onze analyses en kan je een beeld krijgen van hoe we tussenkomen in de strijd van arbeiders en jongeren. Het is evenwel duidelijk dat dit op 12 pagina’s relatief beperkt blijft. Socialisme 2009 biedt een volledig weekend aan discussies en vorming. Dat is een ideale gelegenheid om in discussie het marxisme te doorgronden. Op 24 en 25 oktober kan je op het Socialismeweekend onder meer deelnemen aan een syndicaal café met strijdbare delegees vanop de voorste linies van recente strijd in België en elders. Er is ook een debat met vertegenwoordigers van verschillende linkse krachten waarmee we samenwerkten bij de vorige verkiezingen (LCR, PC-Brussel,...). In kleinere groepen wordt een brede waaier aan thema’s besproken: de Anjerrevolutie in Portugal (1974), het bloedbad op Tien An Men in 1989, de groene regeringspolitiek, het hoofddoekendebat, de actuele situatie in Iran,

de beweging in Guadeloupe, sport en kapitalisme, vrouwenrechten, de eis van nationalisaties onder arbeiderscontrole en tal van andere thema’s. Op het weekend zullen er sprekers zijn van onze zusterorganisaties in Frankrijk, GrootBrittannië en Ierland. Een opgemerkte spreker wordt ongetwijfeld ons Iers parlementslid Joe Higgins. Naast de discussies wordt een uitgebreide boekenstand voorzien met ook enkele opvallende nieuwe brochures. Hoezeer ondergetekende dit ook heeft geprobeerd, dit artikel kan onmogelijk het enthousiasme van een dergelijk evenement weergeven. Een ook de rijkdom van de discussies is iets dat je het best in levende lijve kunt ervaren. Voor al wie geïnteresseerd is in een alternatief op het kapitalistisch systeem, wordt Socialisme 2009 alvast een niet te missen afspraak.

Meer info op socialisme.be/lsp/socialisme2009 of via 02/345 61 81

Wil je meer info? Aarzel niet om ons te contacteren Linkse Socialistische Partij Pb 131, 1080 Molenbeek Sainctelette tel/fax: 02/345.61.81. e-mail: [email protected] http://www.socialisme.be Committee for a Workers’ International http://www.socialistworld.net

Sluit aan bij LSP dit strookje opsturen naar PB 131, 1080 Molenbeek Sainctelette

Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... Tel / E-mail: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Steun LSP:

stort op

O Wil lid worden van de LSP O Wil meer info (een discussie)

O Wil uitgenodigd worden voor LSP-activiteiten in mijn buurt O wil een abonnement op Socialistisch Links O gewoon abonnement: 12 Euro /12 nummers O steunabonnement: 25 Euro/ 12 nummers Stort op rekeningnummer 001-3907596-27 van Socialist Press

001-2260393-78

je

wel eens een andere visie lezen?

Socialistisch Links maandblad van de Linkse Socialistische Partij w w w. s o c i a l i s m e. b e

Recommend Documents