Sociale Wetenschappen Olympiade
Projectboekje “Sociaal in denken, sterk in creëren en joviaal in delen”
www.sowo.be
2015
Sociale Wetenschappen Olympiade Projecten 2015 Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
www.sowo.be | 3
Wie zijn wij? De Vlaamse Olympiade Vereniging (VOV) is een koepelorganisatie van de Wetenschapsbeurs (www.wetenschapsbeurs.be), de Wiskundequiz (www.wiskundequiz. be), de Tekenwedstrijd – Kunst van het Samenleven (http:// teken.vlaamseolympiades.be), de Kortverhaalwedstrijd (www.kortverhaalwedstrijd.be) en de Sociale Wetenschappen Olympiade (www.sowo.be). Vertrekkend van het motto “elk kind is talentvol” wil VOV de verborgen talenten van onze jongeren via uitdagende wedstrijden naar boven brengen. Om de stempel “leren is saai” te doorbreken willen we de jongeren de mogelijkheid geven om op een competitieve en speelse manier vaardigheden zoals creativiteit, ambitie, kritische denken, communiceren, probleem oplossen en analytische denken te ontplooien zodat ze later uitgroeien tot volwaardige, zelfbewuste en doelgerichte mensen.
4 | www.sowo.be
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
Waarom Sociale Wetenschappen Olympiade? De afgelopen jaren is de bezorgdheid om de dalende interesse van jongeren voor maatschappelijke betrokkenheid toegenomen. Recent onderzoek heeft aangetoond dat Vlaamse jongeren minder begaan zijn met burgerschap en maatschappelijke fenomenen. De samenleving waarin de jongeren vandaag opgroeien benadrukt persoonlijke verantwoordelijkheid en stelt het individu centraal. Met die reden wil de Sociale Wetenschappen Olympiade de maatschappelijke cohesie vergroten door de nieuwsgierigheid van de jongeren op sociale fenomenen te richten en het bewustzijn voor sociale thema’s aan te wakkeren. We zijn er van overtuigd dat het voor de leerlingen uit het secundair onderwijs een niet te evenaren mogelijkheid is om de sociale wetenschappen vanuit een ander perspectief te benaderen. Deze benadering zal de vergaarde kennis van de leerlingen verrijken met een hogere graad van relativering en objectiviteit. Dit project is een kans om zichzelf zowel als persoon en als “socioloog” verder te ontplooien en om zijn/haar horizon te verruimen.
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
www.sowo.be | 5
Jury- en Adviescomité: Prof. Dr. Johan Ackaert (UHasselt) Prof. Dr. Johan Leman (KUL) Prof. Dr. Ides Nicaise (KUL) Prof. Dr. Bart Van de Putte (UGent) Prof. Dr. Mieke Van Haegendoren (UHasselt) Prof. Dr. Josse Van Steenberge (UAntw) Prof. Dr. Helga De Valk (VUB) Prof. Dr. Dimitri Mortelmans (UAntw) Prof. Dr. Patrick Deboosere (VUB) Prof. Dr. Marc De Vos (UGent) Prof. Dr. Orhan Agirdag – (Universiteit Amsterdam) Prof. Dr. Dave Sinardet (VUB) Prof. Dr. Carl Devos (UGent) Prof. Dr. Dimokritos Kavadias (VUB) Prof. Dr. Eva Brems (UGent) Prof. Dr. Anton Derks (VUB) Francis Loyens (KHLIM) Fouad Gandoul (ACW-Genk) Els Ampe – Brussels Volksvertegenwoordiger Lies Jans – Vlaams Volksvertegenwoordiger Fatma Pehlivan – Vlaams Volksvertegenwoordiger Elke Roex – Brussels Volksvertegenwoordiger Mieke Vogels – Vlaams Volksvertegenwoordiger Marleen Vanderpoorten – Vlaams Volksvertegenwoordiger Annelien De Greef – Redactrice Buitenland – De Standaard Siegfried Bracke – Federaal Volksvertegenwoordiger Gie Goris – Hoofdredacteur van MO Jan Verheyen – Regisseur Karel Vinck – Directeur Duval Guillaume Cathy Berx – Gouverneur Antwerpen Guy Tegenbos – Redacteur De Standaard Liesbeth Van Impe – Hoofdredacteur Nieuwsblad 6 | www.sowo.be
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
Economie
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
www.sowo.be | 7
Economie Naam: Riet Demasure, Nathalie Soetaert, Wouter
Lapon
Naam Begeleider: Caroline Borremans School: College Ieper
Onderzoeksvraag: De gevolgen van afval op de
ecologische voetafdruk van festivals
Wij kozen als onderwerp de ecologische voetafdruk van festivals. We wilden een actueel onderzoek doen dat een meerwaarde kan bieden in de toekomst, waar we dus zelf deel van uit maken. We associeerden meteen het woord afval met toekomst. Hoe meer afval er wordt geproduceerd, hoe meer vervuiling er optreedt en hoe slechter dit voor het milieu is. We vonden het interessant om te werken rond jongeren en afval. Nadat we wat meer informatie opzochten, vonden we vele artikels die vooral aantoonden dat jongeren veel afval produceren/vervuiling veroorzaken op een festival.
8 | www.sowo.be
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
Economie Naam: Liesbet Van Landtschoot Naam Begeleider: Beque Tracy
School: OLVTS CAMPUS HEIST
Onderzoeksvraag: Wat kan een volwassen individu doen
om zijn ecologische voetafdruk kleiner te maken en op die manier een zo gezond mogelijk leefmilieu te garanderen voor de komende generatie
De ecologische voetafdruk is een actueel onderwerp dat ik extra in het daglicht wil zetten. Er zijn al veel mensen die zich bewust over deze problematiek buigen. Al Gore is een persoon die de wereld rondtrok om het probleem van de opwarming van de aarde uit te leggen. Dit is gefilmd geweest. Hij vertelde de mensen: “Het probleem is meestal niet dat we niet weten wat het probleem is, maar dat wat we zeker weten, niet altijd klopt. Daarom moeten we eerst schrikken voor we de gevaren inzien.” (Guggenheim, 2006). Het is een zin waar je over nadenkt. Er zit deels waarheid in!Door mijn gei?ntegreerde proef zal het duidelijk worden wat de ecologische voetafdruk inhoud en hoe wij deze met eenvoudige tips kunnen laten dalen om een zo gezond mogelijk leefmilieu te garanderen voor de komende generaties.
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
www.sowo.be | 9
Economie Naam: Wout
De Beule Naam Begeleider: Stefan Schoors School: Sint-Gabriëlcollege Onderzoeksvraag: Een kijk op een veranderende televisiemarkt
Het Vlaamse televisielandschap is niet meer wat het was toen het startte in 1953. Waar vroeger mensen e?e?n zender konden bekijken, zijn dit er vandaag honderden. Van e?e?n televisietoestel voor de hele straat naar meerdere televisietoestellen per huis, van een televisietoestel naar eender welk scherm, van enkele uren per week naar 24/7 uitzendingen, ...De veranderingen waren enorm, maar hoe verandert het Vlaamse televisielandschap op dit moment? Welke nieuwe technologiee?n en diensten liggen aan de basis van deze veranderingen? Hoe reageren de Vlamingen op al deze nieuwigheden? Ontvangt men ze met open armen of staat men er wantrouwig tegenover? Wat doen de traditionele heersers van de markt om bij te blijven?Op deze vragen probeert dit eindwderk een antwoord te vinden.
10 | www.sowo.be
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
Economie
Naam: Robine Lasure en Marlies Verachters Naam Begeleider: Charlotte De Beukelaer School: H. Pius X-instituut
Onderzoeksvraag: Werkloosheid en criminaliteit
Door het voeren van dit onderzoek wilden we graag te weten komen of er al dan niet een verband aanwezig is tussen werkloosheid en criminaliteit. Criminaliteit is een fenomeen dat in onze maatschappij sterk aanwezig is en negatieve gevolgen heeft. Hetzelfde geldt voor werkloosheid, zeker in ons land waar we een zeker tekort aan werkgelegenheid ervaren. Door het lezen van enkele artikels omtrent criminaliteit merkten we dat er een connectie was tussen beide begrippen. We besloten om zelf verder uit te zoeken of er effectief een verband bestaat en in welke mate dit aanwezig zou kunnen zijn. Hieruit ontstond concreet onze onderzoeksvraag “Is er een verband tussen werkloosheid en criminaliteit bij volwassenen?”.
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
www.sowo.be | 11
Economie Naam: Nel Lauwerier
Naam Begeleider: Charlotte De Beukelaer School: H. Pius X-instituut
Onderzoeksvraag: Gratis Geld - Is delen het nieuwe
hebben
Het basisinkomen is, na een goede halve eeuw, weer een actueel thema bij zowel economen, filosofen, sociologen en politici. De laatste maanden komt het voorstel van een basisinkomen vanuit verschillende hoeken weer aan de oppervlakte.Het idee van een basisinkomen houdt in dat elke burger maandelijks een vast bedrag ontvangt. Iedereen heeft er recht op, want het basisinkomen is onvoorwaardelijk en universeel. De drive achter het idee is een probleem dat vandaag enkel maar blijft toenemen: technologie neemt steeds meer jobs over en arbeid krijgt een andere invulling. Een basisinkomen is een systeem waarbij het geld dat geproduceerd wordt gelijker verdeeld wordt. Of een basisinkomen al dan niet een betere maatschappij zou kunnen opleveren, is het thema van dit onderzoek. De onderzoeksvraag: ‘Gratis geld: is delen het nieuwe hebben?’ volgde hier uit.
12 | www.sowo.be
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
Media
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
www.sowo.be | 13
Media Naam: Hanna Manise en Lotte Gys Naam Begeleider: Ruud Lelieur School: H. Pius X-instituut
Onderzoeksvraag: Wat is het verband tussen het gebruik
van sociale media en de slapeloosheid bij jongeren?
Wij hebben dit onderwerp gekozen, omdat het een steeds actueler gegeven is geworden in onze maatschappij. Sociale media heeft dan ook een belangrijke invloed gehad op onze samenleving. We gaan er vaak vanuit dat sociale media voornamelijk negatieve effecten heeft op ons gedrag, maar moeten we ons zorgen maken? Zelfs Steve Jobs, topman van Apple, is zich bewust van de negatieve invloed van sociale media, hij ziet dan ook elke dag de negatieve gevolgen van technologie op zijn klanten die deze aankopen. Hierdoor weerhoudt hij zijn kinderen bewust van iPads en andere technologische spullen.1 Er wordt weleens gezegd dat het vermoeidheid kan opwekken bij de gebruiker in kwestie omdat het mensen passiever maakt. Of dat het verslavend werkt en er zo voor zorgt dat jongeren tot in de late uurtjes opblijven en hun slaapritme verstoord wordt.
14 | www.sowo.be
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
Media Naam: Aïsha Deman, Lore De Witte en Annabel
Laleeuwe
Naam Begeleider: Caroline Borremans School: College Ieper
Onderzoeksvraag: Preventie cyberpesten
Samen hebben wij, Aïsha, Annabel en Lore, 3 leerlingen uit het College te Ieper, al een hele weg afgelegd om tot een goed onderzoeksonderwerp te komen. We kwamen uiteindelijk bij het onderwerp cybercrime terecht. Al gauw ondervonden we dat dit een te ruim onderwerp was.
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
www.sowo.be | 15
Media Naam: Liane Smits
Naam Begeleider: Els Schuurmans School: Moretus Ekeren
Onderzoeksvraag: Het verband tussen privacy op Sociale
Media en in de wetten en hoe mensen hun privacy beschouwen
Wegens het excessieve gebruik van sociale media, vroeg ik me af of hier wel een zekere vorm van privacy wordt gewaarborgd volgens de grondwet en de privacywet. En hoe mensen naar hun privacy kijken op sociale media.
16 | www.sowo.be
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
Media Naam: Rayana Flass
Naam Begeleider: Charlotte De Beukelaer School: H. Pius X-instituut
Onderzoeksvraag: Hoe meer tijd jongeren spenderen aan
sociale media, hoe minder ze maatschappelijk gaan participeren in de vorm van vrijwilligerswerk
Mijn onderzoek gaat over de stelling: “Hoe meer tijd jongeren spenderen aan sociale media, hoe minder ze maatschappelijk gaan participeren in de vorm van vrijwilligerswerk.”Mijn theoretisch kader bestaat uit 5 hoofdtitels die ieder informatie geven over de stelling. Ik ben gaan zien naar het begrip sociale media en alle soorten sociale media om een zicht te krijgen op de term sociale media. De maatschappelijke en digitale participatie worden besproken en aan elkaar gelinkt. De veschillende dingen waarop een profielsite zich focust om zo te kunnen zien waarom de jongeren sociale media gebruiken en of ze daarvoor niet evengoed aan vrijwilligerswerk kunnen doen. Het vrijwilligerswerk en een theorie daarrond worden ook besproken.Ik ben mijn theoretisch kader gaan toetsen door middel van een enque?te. Deze had 133 respondenten, waaronder de meeste vrouwen zijn en alle respondenten zijn jongeren (10-18 jaar). De relevante enque?te resultaten worden aan het einde van elk deeltje besproken.
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
www.sowo.be | 17
Media Naam: Anna Van Den Bergh en Ellen Fostier Naam Begeleider: Thomas Onzia School: OLVE
Onderzoeksvraag: Welke soort medium heeft invloed
op welke soort beslissingen bij verschillende leeftijdsgroepen
Wij zouden het graag hebben over de invloed die de media heeft over onze handelingen en onze manier van denken in het dagelijkse leven. Hechten we veel belang aan de media en was dit vroeger ook zo? Wij vinden het interessant om onderzoek te doen over de veschillende soorten media en de invloed hiervan op ons leven.
18 | www.sowo.be
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
Onderwijs
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
www.sowo.be | 19
Onderwijs Naam: Jaëlle Sintobin
Naam Begeleider: Nele Goethals
School: Vrije Middelbare school Roeselare
Onderzoeksvraag: Wat vinden leerkrachten van het
buitengewoon en gewoon secundair onderwijs van het M-decreet
Ik koos voor het nieuwe onderwijs decreet dat het M-decreet wordt genoemd. Het M-decreet wordt veel besproken maar niemand weet precies wat het inhoudt en wat ze ervan moeten verwachten.In het M-decreet worden maatregelen gesteld voor leerlingen met specifieke onderwijs behoeften. Er wordt een nieuw type ingevoerd, type 9 voor kinderen met ASS. Type 1 en type 8 worden ook vervangen door type basisaanbod. Het eindwerk is opgebouwd uit verschillende delen waarin u als lezer meer te weten kan komen over het buitengewoon onderwijs. Enerzijds leer je vanuit een literatuurstudie, daarnaast werd een onderzoek bij 134 mensen uitgevoerd.
20 | www.sowo.be
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
Onderwijs Naam: El Mehtouchi Iman Sabrin En Oumayma
Ouladali
Naam Begeleider: Ruud Lelieur School: H. Pius X-instituut
Onderzoeksvraag: Schoolse Motivatie
In ons eindwerk onderzoeken wij de verschillen in schoolse motivatie tussen laatstejaars van het secundair onderwijs. Onze onderzoeksvraag luidt als volgt: “Wat zijn de verschillen in schoolse motivatie tussen laatstejaars in Antwerpen?”In het onderwijs wordt steeds een onderscheid gemaakt tussen leerlingen uit het ASO, het TSO en het BSO en tussen meisjes en jongens. Wij onderzochten of er wel degelijk een verschil is in motivatie tussen deze groepen. Om dat te doen hebben we gebruik gemaakt van verschillende bronnen en van een online enque?te die wij zelf hebben gemaakt op basis van bestaande theoriee?n. Deze hebben we naar zoveel mogelijk laatstejaarsstudenten gestuurd.Wij besloten om ons onderzoek af te bakenen tot schoolse en studie motivatie bij laatstejaars omdat dit een onderwerp is waar wij dagelijks mee in contact komen.
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
www.sowo.be | 21
Onderwijs Naam: Matti Goormans
Naam Begeleider: Charlotte De Beukelaer School: H. Pius X-instituut
Onderzoeksvraag: Het M-decreet: Door de ogen van
blinde en slechtziende jongeren
Het onderwerp voor deze paper, het M-decreet door de ogen van blinde en slechtziende jongeren, is gekozen omdat het weinig wordt aangehaald in de media en er te weinig bij wordt stilgestaan. Het M-decreet zelf is bij zijn ontstaan in de media geweest maar de meningen van mensen daarrond en hoe speciale leerlingen en speciale mensen in het algemeen erover denken is zo goed als niet aangehaald.
22 | www.sowo.be
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
Onderwijs Naam: Daphne Huyghe, Yana Thienpondt en Amber
De Schepper
Naam Begeleider: E. De Wolf
School: Atheneum Lokeren
Onderzoeksvraag: Studiekeuze
Zoals we allemaal wel weten heeft het maken van een studiekeuze een enorm grote impact op het verdere verloop van je leven. Het maken van een studiekeuze is een ingewikkeld proces waarbij men oog in oog komt te staan met zichzelf, veel informatie te verwerken krijgt en overal raad krijgt vanuit zijn/haar omgeving.De hoofdvraag van dit onderzoek is: in welke mate bei?nvloedt de omgeving de studiekeuze van secundair naar hoger onderwijs bij oud-leerlingen van het Atheneum Lokeren die afstudeerden tussen 2010 – 2014?
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
www.sowo.be | 23
Onderwijs Naam: Jannah Baert
Naam Begeleider: Jana Decouvreur School: Immaculata
Onderzoeksvraag: Welke begeleiding kan een gewone
school bieden aan slechthorende of dove kinderen
In de zomer van 2014 kwam ik te weten dat ik slechthorend ben. Op school had ik soms moeite om de lessen te volgen en vooral luistertesten waren een probleem. Daarom wilde ik dit onderwerp verder onderzoeken. Ik koos als thema voor mijn gip “Dove en slechthorende kinderen” met als onderzoeksvraag: “Welke begeleiding en hulpmiddelen zijn er voor dove of slechthorende kinderen in het gewoon onderwijs?”.
24 | www.sowo.be
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
EUROPA/VARIA
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
www.sowo.be | 25
Varia en Europa Naam: Rima Madany
en Tim Callen Naam Begeleider: Ann Dekelver School: xaveriuscollege Onderzoeksvraag: Wat is de invloed van de IS op de visie van de Christenen/ moslims op de Islam?
IS of ISIS staat voor Islamitische Staat of Islamitische Staat van Irak en Syrië. Wij hebben onderzocht of de bevolking in onze maatschappij een invloed van de IS heeft ervaren op hoe zij zelf nu kijken naar de islam. Er werd een enquête afgenomen bij 111 mensen, van zowel 18- als 18+, en hiervan verkregen we 111 antwoorden. Deze enquête was verspreid via facebook, mail en via familieleden en vrienden. De enquête bestond uit 20 vragen en de resultaten van deze enquête staan verwerkt in grafieken. We hebben ook een interview afgenomen van een priester om zijn standpunt en visie tegenover de IS te begrijpen.
26 | www.sowo.be
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
Varia en Europa Naam: Yasmine Sanusi
Naam Begeleider: Veerle Hensvergen School: Sint-Ludgardisschool
Onderzoeksvraag: De evolutie van maatschappijkritische
muziek
Het ontstaan van protestmuziek bevindt zich eeuwen terug waarbij liederen van elke vorm van protest over een samenleving of dergelijke zich onder protestmuziek konden bevinden. Folk was het eerste muziekgenre waarin protestsongs een serieus onderdeel vormden. Deze songs kwamen vooral uit Amerika tijdens de Grote Depressie in de jaren 30, de Amerikaanse burgeroorlog in de 19de eeuw en Ierland dat zich tegen England keerde. Uit de folkmuziek vloeide de blues die bekend werd door ex-slaven in de begin 20ste eeuw in Amerika die blues protestsongs zongen over hoop op een beter leven en over hun geloof, wat daarna dan gospelmuziek werd genoemd. Protestmuziek komt voor in liederen van verschillende tijden en genres. Maar deze liederen hebben allemaal iets gemeenschappelijk : ze hebben kritiek op de maatschappij en willen door middel van muziek daar verandering in brengen.
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
www.sowo.be | 27
Varia en Europa
Naam: Havva Akcaoglu
Naam Begeleider: Charlotte De Beukelaer School: H. Pius X-Instituut
Onderzoeksvraag: Model EU voor het Midden-Oosten
De twaalf sterren in een cirkel symboliseren de idealen van eenheid, solidariteit en harmonie tussen de volkeren van Europa. Wanneer de vlag hoog en krachtig wappert in de wind, geeft het blijk van het ideaalbeeld van vrijheid. Als we naar huidige discussies kijken over de Europese unie, stelt men zichzelfde vraag of het wel een ideaalbeeld is, of misschien meer een waanbeeld?Al bij al valt het niet te ontkennen dat de Europese Unie vijanden in tijden van oorlog met elkaar verbonden heeft en stabiliteit heeft gecree?erd in tijden waarin dit niet meer mogelijk leek, vooral de vrijheid en veiligheid die er heerst in de lidstaten tussenin is opmerkelijk, zowaar merkwaardig. Uit noodzaak kunnen vele oplossingen teweeg komen. In het Midden-Oosten is die noodzaak er al jaren, maar de conflicten lijken slechts te escaleren. Toch blijkt alles mogelijk te zijn, zelfs vrede tussen vijanden in tijden van de Tweede Wereldoorlog, zo ook misschien tussen de landen in het Midden-Oosten.
28 | www.sowo.be
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
Varia en Europa Naam: Eva Swartenbroux
Naam Begeleider: Veerle Audenaert School: OLVC Antwerpen
Onderzoeksvraag: Welke invloed hebben modetrends op
de mens in de Westerse Cultuur?
Wetenschappers vinden het niet de moeite om trends te bestuderen evenmin als de kopers ervan, die voor hen enkel kuddebeesten zijn die braaf twee maal per jaar nieuwe kleren kopen. De wereld van H&M en Dior wordt dus maar zelden door hen bestudeerd. Toch zit mode verweven in onze maatschappij en dus behoort het bij definitie tot de sociologie. Want wie kan er een trend verklaren? Wie kan verklaren dat er ieder seizoen andere kleuren en andere motieven verschijnen in de mode en dan ook nog telkens gekocht worden door mensen, die waarschijnlijk wel al andere kleren in hun kleerkast hebben hangen en dus hun geld wellicht ook anders kunnen spenderen ? Dat valt dus niet echt rationeel uit te leggen. Dat betekent dan ook dat mode in de sociologie nog steeds geen belangrijk onderwerp is, want wie ze onderzoekt moet zich dan ook met lichtzinnige dingen bezighouden.1 Maar mode is absoluut niet zo oppervlakkig en omvat veel meer dan een nieuwe roklengte, kleuren of accessoires. Mode gaat ook over de wisselwerking tussen groepen en het individu, over de opvattingen in een maatschappij, over herkenning en erkenning, identiteit en expressie, gedrag en etiquette, over het evenwicht tussen het lichaam verbergen en openbaren.
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
www.sowo.be | 29
Varia en Europa Naam: Fleur Verbeeck en Naomi Ghys Naam Begeleider: Els Schuurmans School: Moretus Ekeren
Onderzoeksvraag: De impact van terrorisme op het
angstgevoel van Vlamingen
11 september 2001, de dag waarop Al-Qaida de westerse wereld aanviel, staat voor altijd in ons geheugen gegrift. Die dag vlogen twee vliegtuigen in het World Trade Centre in New York, één in het Pentagon en een vierde stortte neer in Pennsylvania, waarbij duizenden onschuldige burgers het leven lieten. Sinds deze gebeurtenis heerst er bezorgdheid in de westerse wereld, zowel op maatschappelijk vlak en politiek vlak, als in de media. 30,5 procent van de Vlamingen zegt “schrik te hebben om zelf slachtoffer te worden van een terreuraanslag in België”. 80,6 procent “denkt dat de kans op terreuraanslagen in België heel groot is”. 26,8 procent van de mannen en 39,3 procent van de vrouwen zegt “bepaalde plaatsen en activiteiten te vermijden als gevolg van de recente gebeurtenissen in Parijs en Verviers”. En tot slot vindt 46 procent het een goed idee om het leger in de straat te laten patrouilleren.
30 | www.sowo.be
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
Gezondheid
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
www.sowo.be | 31
Gezondheid Naam: Robinn Kenis, Wiktoria Matzcak,Kayleigh
Spruce
Naam Begeleider: Karolien Huybrechts
School: Katholiek Scholencentrum Joma
Onderzoeksvraag: Alcohol verscheurt een gezin
We besloten om opzoek te gaan naar een organisatie die kinderen van alcoholisten helpt en zo kwamen we bij Al-Ateen terecht. Wat ons onderzoeksprobleem juist is, was meteen duidelijk. Al-Ateen is niet bekend genoeg en wij gingen onderzoeken waarom. We namen verschillende interviews af. Eén van de geïnterviewde was een alcoholist die sinds 4 jaar nuchter is. Met nuchter bedoelen we dat zij onder geen enkele vorm nog alcohol heeft aangeraakt. Op deze manier kwamen we te weten hoe zij zich gedragen tegenover de kinderen. Natuurlijk namen we ook diverse interviews af bij verschillende kinderen van alcoholisten die niet bij Al-Ateen zaten. We deden dit om te onderzoeken hoe de alcoholistische ouder zich gedroeg tegenover hen en wat het effect op hen was. Dit was niet altijd even makkelijk voor de kinderen aangezien het veel herinneringen naar boven brengt.
32 | www.sowo.be
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
Gezondheid Naam: Lisbeth Borms en Sarah De Boeck Naam Begeleider: Ann Dekelver School: xaveriuscollege
Onderzoeksvraag: Dans en Parkinson’: Hoe staan
parkinsonpatie?nten tegenover dans als behandeling voor de ziekte van Parkinson?
Dans als behandeling tegen de ziekte van Parkinson, het idee op zich klinkt bij velen raar in de oren, toch is het een feit. Sinds enkele jaren kan je in verschillende landen danslessen terugvinden speciaal voor parkinsonpatie?nten.Uit vorige onderzoeken is gebleken dat de meningen over deze behandeling erg verdeeld zijn; velen vinden het veel te gevaarlijk, niet verantwoord of zelfs belachelijk. Anderen vinden het een fijn initiatief waar zeker toekomst in zit.We vinden het positief dat over deze nieuwe behandeling zo gedebatteerd wordt, maar de personen waar het hier in hoofdzaak over gaat, worden hier precies wat afzijdig gehouden.Zo zijn we op het idee gekomen om de mening van parkinsonpatie?nten over dans als behandeling te gaan onderzoeken.
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
www.sowo.be | 33
Gezondheid
Naam: Rosalie van Gastel
Naam Begeleider: Kristien Verbist
School: Sint-Ludgardisschool Antwerpen Stad
Onderzoeksvraag: “Anorexia, de strijd van een gezin?”
Anorexia, een eetstoornis die ons allemaal bekend in de oren klinkt. Als we aan slachtoffers van deze ziekte denken, denken we voornamelijk aan de patiënt(e) zelf. Hebben we ooit al eens stilgestaan bij de gigantische impact van anorexia op het gezin? Ik was zeer geïnteresseerd in dit domein, vandaar de hoofdvraag van mijn onderzoek: “Anorexia, de strijd van een gezin?”. Deze vraag is gebaseerd op de titel van het dagboek van een meisje die met deze eetstoornis strijdt, ze gaf dit boek de naam Meisje met anorexia en de strijd van een gezin. (Karsten, 2008) Ik was onder de indruk en zette de titel om in een vraag.
34 | www.sowo.be
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
Gezondheid Naam: Justien Meerschaert
Naam Begeleider: Jana Decouvreur
School: Immaculata Instituut Brugge
Onderzoeksvraag: Wat is de therapeutische waarde van
hippotherapie bij kinderen met een beperking?
Mijn mama geeft les aan kinderen met een mentale beperking. Toen ik klein was en wanneer ik zelf geen school had, mocht ik steeds met haar mee naar de klas. Ik mocht er meehelpen en meespelen met de kleuters. Ik vond dit altijd heel leuk om te doen en zo groeide mijn interesse voor mensen met een beperking. Deze zomer ben ik ook meegegaan als monitor op een vakantie voor jongeren met een beperking. Daarom wilde ik mijn onderzoeksproject schrijven over deze doelgroep. Toen ik ontdekte dat hippotherapie tussen de thema’s zat, koos ik dat onmiddellijk als onderwerp voor dit werk. Ik rijd al paard van toen ik acht was en ga nog steeds wekelijks naar de manege.Als onderzoeksvraag koos ik: ‘Wat is de therapeutische waarde van hippotherapie bij kinderen met een beperking?’
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
www.sowo.be | 35
Gezondheid Naam: Marieke Stoot
Naam Begeleider: Stef Schoors School: Sint Gabriëlcollege
Onderzoeksvraag: Welke maatschappelijke problemen
ondervindt een volwassene die kleurenblind is?
Ongeveer 7% van de mannen en 0,5% van de vrouwen zijn kleurenblind. Deze groep is niet immens groot, maar toch groot genoeg om enkele aanpassingen te doen opdat ze minder problemen ondervinden in hun leven. Maar wat is kleurenblindheid eigenlijk? Omdat het belangrijk is dat iedereen hetzelfde beeld voor ogen heeft wanneer er een antwoord gegeven wordt op de onderzoeksvraag ‘Welke maatschappelijke problemen ondervindt een volwassene die kleurenblind is?’, krijgt u eerst een uitleg over kleurenblindheid in het algemeen. Hierbij wordt er dieper ingegaan op de oorzaken, de verschillende soorten en de testen die afgenomen worden om te zien of iemand kleurenblind is. Daarna wordt er ook uitgelegd wat maatschappelijke problemen zijn.Vervolgens zult u het antwoord lezen op de onderzoeksvraag.
36 | www.sowo.be
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
Burgerzin en Sociaal Cohesie
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
www.sowo.be | 37
Sociale Cohesie en Burgerzin Naam: Emily de Buyser;Besa Shefkiu, ,Irma Durakovic Naam Begeleider: Karolien Huybrechts School: JOMA
Onderzoeksvraag: Discriminatie, mijn naam dat ben ik
niet.
“Achievement has no color” ( Lincoln, 2015)Lincoln zegt hier dat succes geen kleur heeft. Hiermee bedoelend dat wanneer je succes wil op je werk, er geen verschil is tussen zwart en wit. Een nationaliteit zelf zegt niets over de manier van werken van die persoon. De stereotypen moeten allemaal opzij gezet worden. Niet alle Aziaten halen goede punten, niet alle personen met een donkere huidskleur zijn goede basketbalspelers en niet alleen de blanken kunnen goed presteren. Discriminatie bij sollicitaties tussen jongeren en studenten is wat er onderzocht wordt.
38 | www.sowo.be
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
Sociale Cohesie en Burgerzin Naam: Laura Janssens
Naam Begeleider: Ann Dekelver School: xaveriuscollege
Onderzoeksvraag: Invloed van literair lezen op
maatschappelijk betrokkenheid bij jongeren
De voorpagina van De Standaard luidde op 12 maart 2015 dat gemeenten bibliotheken mogen opdoeken, om zo het geld anders te besteden. ‘Ik heb het volste vertrouwen in de bestuurskwaliteiten van de gemeenten. Je geeft vrijheid en vertrouwen aan de lokale besturen’, luidde het citaat van Sven Gatz. Dat deed bij mij een belletje rinkelen, juist wanneer ik bezig was met mijn onderzoek over lezen.
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
www.sowo.be | 39
Sociale Cohesie en Burgerzin Naam: Pieter Mendonck
Naam Begeleider: Veerle Audenaert School: O.L.V.-college
Onderzoeksvraag: De efficiëntie van de jeugdzorghulp in
Vlaanderen
Er is sinds ruime twintig jaar jeugdhulpverlening in Vlaanderen. Deze heeft de opdracht jongeren tot achttien jaar, met problemen te helpen. Met het doel ze te begeleiden of ze in een pleeggezin te plaatsen. Dit omdat de opvoedingssituatie thuis niet pedagogisch verantwoord is. Toch werkt het ganse systeem op de dag van vandaag nog altijd niet zoals het moet. Dit heeft betrekking op het juridische veld waar de drastische beslissingen worden genomen. Het speelt dus grotendeels af op de rechtbank.
40 | www.sowo.be
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
Sociale Cohesie en Burgerzin Naam: Britt Van Gelder
Naam Begeleider: Hansen Leen
School: Maris Stella Instituut
Onderzoeksvraag: Ziekte in de moderne tijd:
Eenzaamheid
Mensen worden vandaag de dag steeds ouder, dit gegeven is te wijten aan de evolutie in de wetenschap. Doordat de levensverwachting hoger wordt, krijgt de maatschappij te maken met een vergrijzing . Als dit fenomeen voorkomt in een samenleving waar een hoge levensverwachting heerst, dan zorgt dit voor een grote toename aan ouderen.Het gevolg van de vergrijzing in deze samenleving is dat er onder de ouderen een steeds grotere eenzaamheid gaat heersen . Eenzaamheid is een probleem dat altijd al heeft bestaan, ongeacht de tijd, klasse en leeftijd. Maar door een grote toename van een bepaalde leeftijdscategorie wordt dit verschijnsel wel opmerkelijker, zoals het in tijden zoals deze voordoet bij ouderen . Daarom is dit onderzoek zo gericht om dit fenomeen van dichterbij te bekijken, namelijk vanuit het opzicht van een verzorgingsinstelling. Zo om te zien hoe een instelling vandaag de dag een actueel probleem zoals eenzaamheid probeert aan te pakken.
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
www.sowo.be | 41
Sociale Cohesie en Burgerzin
Naam: Megan op het Veld
Naam Begeleider: H. Snijkers
School: Campus Harlindis en Relindis Maaseik Onderzoeksvraag: Family isn’t always blood
Dirk Coster, een Nederlandse schrijver (1887-1956), zei ooit “ Het kind ontleent zijn feitelijke ervaringen aan het leven, maar de sleutel waarmee het zich deze ervaringen verklaart, ontleent het aan het leven van de ouders.” Een kind kijkt naar het leven door de ogen van de ouders. En dat is begrijpelijk, want ouders hebben we nodig. Zij hebben ons het leven gegeven, hebben ons voor het eerst horen huilen, lachen, schreeuwen. Zij hebben ons leren lopen, leren eten. Ze hebben ons opgevoed. De manier waarop de ouders hun waarden en normen hebben doorgegeven aan het kind, op die manier ziet het kind de wereld. Omdat op die manier het kind heeft leren leven.400 kinderen per jaar krijgen die opvoeding niet of leren kijken naar het leven op een verschrikkelijke manier. Dit zijn de kinderen die jaarlijks in pleegzorg terecht komen en geen stabiel pleeggezin vinden.
42 | www.sowo.be
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
Sociale Wetenschappen Olympiade 2015
www.sowo.be | 43
Sociale Wetenschappen Olympiade organisator :
Contactgegevens Vlaamse Olympiade Vereniging Paleizenstraat 27, 1030 Brussel Telefoon : +32 (0) 2 614 02 14 +32 (0) 2 212 19 04
partners / sponsors :
E-mail :
[email protected] Website : www.vlaamseolympiades.be www.sowo.be