saltoschool De Vuurvlinder basisschool voor Ervaringsgericht Onderwijs
Schoolplan 2011-2015
Inhoudsopgave Formulier vaststelling schoolplan door bevoegd gezag Formulier instemming schoolplan door MR
4 5
Inleiding en verantwoording Doelen Functies Verantwoording en totstandkoming Evaluatie
6 6 6 7 7
1 Ambitie van De Vuurvlinder Missie Visie Concept: EGO Analyse huidige situatie Analyse Vuurvlinderleerling Beleidsvoornemens en ambitie Partners
8 8 8 8 9 10 11 12
2 Onderwijskundige vormgeving van school Ervaringsgericht Onderwijs Welbevinden Betrokkenheid Werkvormen Groepssamenstelling Opbrengstgericht werken Handelingsgericht werken Didactisch handelen Klassenmanagement Pedagogische aanpak Inrichting van onderwijs: vakgebieden
14 14 14 15 15 16 17 18 19 20 20 22
3 Begeleidingsstructuur van school Leerlingvolgsysteem Bespreken van een zorgleerling Uitgangspunt hulp aan een zorgleerling Doorlopende leerlijnen Externe expertise, ondersteuning en begeleiding De rol van IB binnen school Zorgteam Beleidsvoornemens 2011-2015
23 23 25 26 26 26 27 27 27
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
2
4 Zorg voor de kwaliteit van school Doelen van de kwaliteitszorg Inrichting van de kwaliteitszorg Verantwoording Beleidsvoornemens 2011-2015
28 28 28 29 29
5 Overige beleidsterreinen ICT Personeel Huisvesting Financiën Spilcentrum Sprookjesbosch Ouders als partner
31 31 31 32 32 33 33
6 Onze beleidsvoornemens, totaaloverzicht en planning Toelichting meerjarenplan Kwaliteitszorg Leerstofaanbod Leertijd Personeel Leerlingenzorg Overige beleidsterreinen
34 34 35 36 38 39 40 41
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
3
FORMULIER VASTSTELLING VAN SCHOOLPLAN
FORMULIER Vaststelling van schoolplan
School: saltoschool De Vuurvlinder Adres: Opera 60A Postcode/plaats: 5629NC Eindhoven
VERKLARING Het bevoegd gezag van bovengenoemde school heeft het
van
tot
(datum) *
geldende schoolplan van deze school vastgesteld. Namens het bevoegd gezag,
Plaats
Datum
Handtekening
Naam
Functie
*vier jaar
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
4
FORMULIER INSTEMMING MET SCHOOLPLAN
FORMULIER Instemming met schoolplan School: saltoschool De Vuurvlinder Adres: Opera 60A Postcode/plaats: 5629NC Eindhoven
VERKLARING
Hierbij verklaart de medezeggenschapsraad van bovengenoemde school in te stemmen met het
van
tot
(datum) *
geldende schoolplan van deze school.
Namens de MR,
Plaats
Datum
Handtekening
Naam
Functie
* vier jaar
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
5
Inleiding en verantwoording Saltoschool De Vuurvlinder is een dynamische school die meegaat in de ontwikkelingen van de maatschappij. We zijn bewust van de veranderende eisen omtrent opbrengsten en resultaten. We bekijken welke kansen deze nieuwe ontwikkelingen ons bieden en op welke wijze we dit kunnen integreren met het concept Ervaringsgericht Onderwijs. Daarbij staat steeds de vraag centraal: Welke keuzes op schoolniveau bieden kinderen en leerkrachten de beste kansen op goed onderwijs. Het beantwoorden van deze vraag leidt tot ontwikkelingen op De Vuurvlinder op verschillende gebieden: Kwaliteitszorg door middel van een gedragen zorgplan en handelingsgericht werken. Werkvormen van het EGO expliciet inzetten om ons curriculum vorm te geven, teneinde een goede balans te vinden in de sociaal-emotionele en cognitieve ontwikkeling van kinderen. Opbrengstgericht werken een automatisme laten zijn in het handelen van leerkrachten. De organisatie afstemmen op doelstellingen en opbrengsten. Inzet van de functiemix en scholing van leerkrachten om te voldoen aan de vraag van onze populatie en de gewenste zorgbreedte. De ontwikkelingen vragen om een professionaliseringsslag voor team en directie. Ouders, maar ook salto zijn hierin belangrijke partners. De Vuurvlinder moet meer extern gericht zijn om intern te bereiken waar we voor staan. Om kinderen van onze school op een dynamische, uitdagende manier, in een rijke, veilige leeromgeving, te begeleiden in het proces om zich te ontwikkelen tot een respectvol individu met zelfvertrouwen, die is voorbereid op deze maatschappij. Doelen van het schoolplan: Het is een inhoudelijk en beleidsmatig plan dat de ambities van de school SMART beschrijft en dat aangevuld en verbeterd kan worden. Het plan beschrijft het beleid t.a.v. de verschillende beleidsterreinen van de school en omvat de periode 20112015. Het plan dient door alle personeelsleden gedragen en uitgevoerd te kunnen worden. Het plan moet leesbaar zijn en ouders duidelijkheid geven en houvast bieden voor het onderwijs aan hun kind(eren). Het plan is een ‘levend’ document. Jaarlijks worden gestelde doelen en resultaten geëvalueerd, waarbij doelen eventueel moeten worden bijgesteld dan wel nieuwe doelen worden opgenomen. Met dit schoolplan voldoen we aan de wettelijke verplichting daartoe. Functies van het schoolplan: Uitgangspunt van de planning per schooljaar middels de jaarschijf. Totaaloverzicht van diverse deelplannen. Verantwoordingsdocument in de richting van overheid, schoolbestuur en ouders.
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
6
Verantwoording van de totstandkoming van het schoolplan Het plan is geschreven door de directeur dhr. T. van den Heuvel, met medewerking van MT, team en de volgende op school aanwezige bronnen: Schoolplan De Vuurvlinder 2007-2011 Uitgangspunten Ervaringsgericht onderwijs Inspectierapport 2010 Analyse CITO resultaten LOVS Zorgplan De Vuurvlinder 2010-2011 Uitgangspunten HGW SWOT analyse groepssamenstelling De Vuurvlinder 2011 Beleidsdocument: De Vuurvlinder verandert naar homogeen om heterogeniteit te organiseren, 2011 Uitgangspunten opbrengstgericht werken Cursusmateriaal opbrengstgericht leiderschap Notitie Functiemix salto Notitie Passend Onderwijs salto Enquête competentieprofiel De Vuurvlinder 2010-2011 Evaluatie schoolpan Jaarlijks worden alle onderdelen van de jaarschijf geëvalueerd binnen MT en team. Dit zorgt voor eventuele bijstelling van de jaarschijven in het verschiet. De evaluatiemomenten hebben een duidelijke plaats op de jaarschijf.
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
7
1
Ambitie van De Vuurvlinder
Missie van de school De Vuurvlinder, betrokken bij de ontwikkeling van uw kind! Visie van school Op een dynamische, uitdagende manier, in een rijke, veilige (leer-) omgeving, worden kinderen begeleid in het proces om zich te ontwikkelen tot een respectvol individu met zelfvertrouwen, die is voorbereid op deze maatschappij. Het concept waarmee we visie en missie vormgeven: Ervaringsgericht Onderwijs EGO richt zich op het dynamische proces dat zich afspeelt tussen kinderen onderling en tussen kinderen en leerkracht. Het onderzoekt de ervaringsstroom van mensen, zichtbaar in welbevinden (hoe iemand het maakt) en betrokkenheid (hoe iemand het doet). De Ervaringsgerichte leerkrachten plegen interventies op basis van observaties, waarbij ze altijd denken vanuit het kind. Leerkrachten hebben aandacht voor een goed voorbereide omgeving (rijk milieu), ruimte voor initiatieven van kinderen (vrij initiatief) en zijn aandachtig en inlevend in gesprek met hen (Ervaringsgerichte dialoog). Dit zijn de drie pilaren van de EGO tempel. De vijf factoren en bijbehorende organisatievormen Om structuur te creëren waarmee leerlingen binnen de rijke leeromgeving met zo veel mogelijk betrokkenheid en welbevinden aan de slag kunnen, zijn vijf factoren benoemd die daarbij kunnen helpen. Deze factoren zijn: Een goede sfeer in de groep en onderlinge relaties die ontspannen en ontwikkelingsbevorderend zijn. Werk op het niveau dat een kind aankan en het tegelijkertijd uitdaagt. Werk dat werkelijkheidsnabij is en daarom voor kinderen interessant. De mogelijkheid tot activiteit, daadwerkelijk zelf iets doen. De mogelijkheid tot het nemen van eigen initiatief. Om deze factoren zo goed mogelijk tot hun recht te laten komen binnen het onderwijs zijn er 5 bijpassende organisatievormen ontwikkeld: Een goede sfeer Werken op eigen niveau Werkelijkheidsnabijheid Activiteit Verruimen van het leerlingeninitiatief
Kring & Forum Contractwerk Projectwerk Ateliers Vrije keuze
In de schoolplanperiode 2007-2011 stonden deze uitgangspunten centraal. De Vuurvlinder staat hier nog steeds volledig achter, maar staat ook voor de uitdaging hier een aantal aspecten aan toe te voegen. Doelstelling daarbij is om de sociaal-emotionele ontwikkeling op school te handhaven op het huidige hoge niveau, waarbij dit meer inzichtelijk gemaakt wordt. Daarnaast is het onze doelstelling om de cognitieve ontwikkeling met de bijborende resultaten op hetzelfde hoge niveau te brengen. Hoe dit planmatig aan te pakken wordt in het schoolplan omschreven, te beginnen met een analyse van de huidige situatie.
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
8
Analyse huidige situatie Uit het inspectierapport 2010 waarin het basisarrangement wederom is toegekend, blijkt dat de gemiddelde leerresultaten over de periode 2008-2010 ruimvoldoende tot goed zijn. Ook de tussenopbrengsten zijn van voldoende niveau, waarbij vooral de hoge resultaten voor rekenen en wiskunde erg positief zijn. Echter de indicatoren ‘zorg en begeleiding’ en ‘kwaliteitszorg en voorwaarden’ verdienen de nodige aandacht en worden op een aantal punten onvoldoende tot matig beoordeeld. De conclusie is dat het team zorgzaam en actief betrokken is bij de leerling. En dat vanuit eigen probleemerkenning leerlingenzorg inmiddels geprioriteerd is. Maar dat na het investeren in voorwaarden er nu daadwerkelijk slagen gemaakt dienen te worden in de genoemde indicatoren. Uit het inspectierapport heeft De Vuurvlinder de volgende aandachtspunten gedestilleerd. Op het gebied van Opbrengsten: Werken met een ontwikkelingsperspectief. Leerkrachten houden rekening met capaciteiten en didactische prestaties t.o.v. compenserende en beperkende factoren in relatie tot het aanreiken van de kerndoelen. School communiceert meer met ouders. Op het gebied van Zorg en Begeleiding: De kwaliteit van het vaststellen van de hulpvraag van leerlingen is onderbelicht in een aantal handelingsplannen. Veel leraren slagen er onvoldoende in een goede diagnose en omschrijving van de onderwijsbehoefte van risicoleerlingen te geven. Doelen zijn te weinig smart geformuleerd. Gestelde doelen en feitelijke onderwijsbehoefte zijn niet in alle gevallen voldoende gerelateerd (effect). Op het gebied van Kwaliteitszorg en Voorwaarden: Kwaliteitszorg door het management is momenteel onvoldoende volgens de criteria van de inspectie. (teveel ervaringgericht en praktijknabij, te weinig structureel verantwoord). Systeem nog onvoldoende cyclisch ontwikkeld. (Structurele relatie tussen zelfevaluatie, planmatige verbeteringen, borging en verantwoording aan derden.) Zelfevaluatie op schoolniveau in relatie tot onze populatie. Een analyse over ‘Wie is de Vuurvlinderleerling en wat zijn haar/ zijn onderwijsbehoeften?’ School dient zich jaarlijks te verantwoorden aan ouders, bevoegd gezag, en MR over gerealiseerde opbrengsten, zowel wat betreft de gemiddelde leerresultaten, als de opbrengsten van schoolontwikkeling. Conclusie van De Vuurvlinder n.a.v. het inspectierapport: De Vuurvlinder is in de voorgaande schoolplanperiode voornamelijk interngericht bezig geweest, waarbij zaken als groei en nieuwbouw de boventoon voerden. In die periode ontstonden maatschappelijke ontwikkelingen als opbrengstgericht onderwijs, HGW,
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
9
ontwikkelingsperspectief en passend onderwijs. Deze ontwikkelingen hebben onvoldoende plaats gekregen op De Vuurvlinder tot schooljaar 2010-2011. Naast het inspectierapport zijn er meerdere bronnen die hebben geleid tot een analyse van de huidige situatie. Hieronder volgen nog enkele conclusies. Uit de enquête competentieprofiel school, uitgevoerd in opdracht van salto, blijkt er nog redelijk wat onduidelijkheid te zijn binnen het team van De Vuurvlinder over het competentieprofiel van onze school. Er is veel diversiteit in de antwoorden, en de kolom ‘Weet ik niet’ scoort regelmatig het hoogst. Dat geeft aan waar we momenteel staan op dit gebied. Voor het schoolplan belangrijke conclusies die getrokken kunnen worden: Er is onvoldoende begripsvulling van de 4 schoolprofielen behorende bij passend onderwijs. Met name de verschillen tussen een smalle en brede zorgschool blijken onduidelijk. We zijn meer een smalle zorgschool, over de ambitie van De Vuurvlinder is twijfel tussen een smalle en een brede zorgschool. Een deel van het team vindt zich competent om op een smalle zorgschool te werken waar een ander deel vindt dat de competenties aansluiten bij een brede zorgschool. Er is wens naar meer expertise, met name op het gebied van: Dyslexie, Gedrag/ Autisme, Hoogbegaafdheid. Er is behoefte aan meer mogelijkheden om kinderen systematisch individueel te begeleiden. Een SWOT-analyse over welke organisatievorm leidt tot de beste kansen op goed onderwijs levert op dat we veranderen van een heterogene naar een homogene groepsamenstelling. Enkele conclusies uit dit proces wat we in schooljaar 2010-2011 hebben doorlopen: Leerkrachten kiezen (bijna) unaniem voor een homogene groepsamenstelling. MR, OR en ouders staan positief t.o.v. de mogelijkheden van homogeen. Leerkrachten zijn van mening dat er meer mogelijkheden zijn op het gebied van cognitieve ontwikkeling, van individuele en groepsgewijze begeleiding van leerlingen. Minder resultaat in sociaal-emotionele ontwikkeling wordt gezien als een mogelijke bedreiging. Hier wordt planmatig op verschillende manieren op geanticipeerd. Trendanalyses van LOVS laten zien dat De Vuurvlinder erg goed scoort op Rekenen/ Wiskunde. Spelling is onder de maat. De resultaten van Taal en Begrijpend Lezen zijn ruimvoldoende. Gezien onze populatie zouden we op het gebied van alle onderdelen van Taal hoger mogen scoren. De ambitie op dit gebied wordt later in dit hoofdstuk specifieker omschreven. Analyse Vuurvlinderleerling De Vuurvlinder ligt in de nieuwbouwwijk Blixembosch-Oost. Binnen een kilometer staat nog een tweede school in dezelfde wijk. Blixembosch is een wijk met voornamelijk koopwoningen. In eerste instantie gebouwd op de ICT-golf begin jaren 90. Nog steeds is het een wijk met relatief veel mensen die werkzaam zijn in Bètaberoepen bij bedrijven als Philips, ASML, TU. Dit zorgt ook voor een relatief grote groep buitenlandse gezinnen. Op De Vuurvlinder is 15% van de leerlingen niet in Nederland geboren. Deze 60 leerlingen komen uit 25 verschillende landen.
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
10
Opvallend is verder dat maar liefst 25% van de leerlingen niet uit Blixembosch zelf komt. Dat betekent dat ruim 100 kinderen iedere dag uit een ander deel van Eindhoven de wijk binnen komen omdat ze voor De Vuurvlinder gekozen hebben. Zonder te willen generaliseren kunnen we het volgende zeggen over leerlingen op De Vuurvlinder: Leerlingen op onze school kunnen over het algemeen goed rekenen. Van groep 3 t/m 8 scoort gemiddeld 45% van onze leerlingen een A. Daarnaast hebben de leerlingen meer moeite met de verschillende taalonderdelen. In een deel van de gevallen is dit verklaarbaar vanuit een anderstalige thuissituatie. Een deel van onze leerlingen heeft behoefte aan meer verdieping of uitdaging op diverse gebieden. Zij hebben op meerdere/ alle gebieden hoge A scores. Leerlingen op onze school kunnen het over het algemeen goed aan om zelfstandig te werken. Ze zijn nieuwsgierig en betrokken en weten dat om te zetten in een goede werkhouding. We constateren de laatste jaren meer gedragsmatige problemen. Een toename aan diagnoses binnen het autistisch spectrum bevestigt onze waarnemingen op dit gebied. Een belangrijke aanvulling hierop is dat onze leerlingen over het algemeen erg sociaal zijn. Pestgedrag komt weinig voor en er is ruimte voor iedereen in de klas en op school. Leerlingen op onze school uiten zich graag creatief, expressief en sportief. Dit is onder andere merkbaar tijdens projecten en, kampen en optredens op het podium. Beleidsvoornemens en ambitie Vanuit visie, missie, concept, analyse van de huidige situatie en analyse van de Vuurvlinderleerling kunnen we onze ambitie omschrijven. De Vuurvlinder wil een smalle zorgschool zijn waar kinderen vanuit welbevinden en betrokkenheid tot ontwikkeling komen. Ontwikkeling op sociaal-emotioneel en cognitief gebied die past bij de capaciteiten en interesses van ieder individu. Daarbij zet de school een organisatie en systeem neer dat het mogelijk maakt om de kinderen; individueel te volgen, helpen, stimuleren en ruimte te bieden voor het nemen van initiatief om, in samenwerking met ouders, de kinderen de mogelijkheid te bieden hun rugzak zo gevarieerd mogelijk te vullen. Om dit te realiseren voegt De Vuurvlinder de komende schoolplanperiode een aantal aspecten toe aan het concept EGO: Opbrengstgericht werken (zie hoofdstuk 2). Homogene groepssamenstelling + veranderend curriculum (zie hoofdstuk 2). HGW (zie hoofdstuk 2). Specialisten benoemt in de functiemix ten dienste van schoolontwikkeling. Scholing leerkrachten ten behoeve van Vuurvlinderleerling en n.a.v. analyse huidige situatie. De Vuurvlinder profileert zich als een smalle zorgschool. (De planning van deze processen met o.a. implementatie en borging zijn terug te vinden in de jaarschijf)
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
11
Deze beleidsvoornemens willen we onderschrijven met onze ambities gebaseerd op harde gegevens. Daarbij is LOVS de bron voor de cognitieve ontwikkeling en VISEON de bron voor de sociaal-emotionele ontwikkeling. Ons ambitieniveau voor cognitieve ontwikkeling splitsen we in gemiddelde scores per jaargroep en in percentages maximale D/E en minimale A scores. Gemiddelde score per jaargroep op De Vuurvlinder Vakgebied/schooljaar Tot 2010-2011 2012-2013 Rekenen A A Begrijpend lezen A A Spelling A/B A/B Taal A/B A
Vakgebied Rekenen Begrijpend lezen Spelling Taal
Percentages maximale D/E en minimale A scores Schooljaar Tot 2010-2011 2012-2013 Score/ groep 3-5 6-8 3-5 6-8 Min. A score 50% 38% 50% 40% 5% 14% 5% 12% Max. D/E score Min. A score 45% 30% 45% 35% Max. D/E score 10% 18% 8% 15% Min. A score 35% 24% 37% 30% Max. D/E score 15% 31% 12% 23% Min. A score 34% 30% 37% 35% 15% 19% 12% 14% Max. D/E score
2014-2015 A A A A
2014-2015 3-5 6-8 50% 45% 5% 10% 45% 40% 5% 10% 40% 35% + 10% 15% 40% 40% 10% 10%
Partners van school Om genoemde ambities waar te maken zullen we moeten samenwerken met een aantal partners. Daarbij zullen vaste partners en wisselende partners naar gelang de vraag van school zijn. Vaste partners: Salto als mede richtinggever op het gebied van missie, visie en beleid op verschillende gebieden. Daarnaast als partner voor leerlingenonderzoeken, leerlingenbesprekingen en VCC. De Bloemenkinderen als vaste partner in Spilcentrum Sprookjesbosch. Samen met hen zorgen we voor een doorgaande lijn van 0 tot 12 jaar. Daarbij wordt VVE gerealiseerd door middel van de methodes Peuterplein en Kleuterplein. Daarnaast is De Bloemenkinderen partner in TSO en BSO. Natuurlijk mogen ook de overige spilpartners niet vergeten worden in dit rijtje. Verdere informatie hierover is te vinden in het pedagogisch raamplan van Spilcentrum Sprookjesbosch en in het handboek Spil. Expertisecentrum EGO zorgt voor de scholing op het gebied van HGW de komende 2 schooljaren. Daarnaast verzorgen zij basis en vervolgcursussen EGO voor individuele leerkrachten en geven ze een 2 jarige training voor onze overblijfkrachten.
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
12
Ouders zijn een belangrijke partner in de begeleiding en ontwikkeling van kinderen. We willen graag samenwerken en van gedachten wisselen over wat het beste is voor het individuele kind. Door open communicatie komt er immers het meeste informatie beschikbaar waardoor de begeleiding goed afgestemd kan worden. Daarnaast is de MR, waarin ouders vertegenwoordigd zijn, een belangrijke gesprekspartner voor school. Zij geven belangrijke input bij het bespreken van beleidsvoornemens en de ontwikkeling van school. De OR heeft een meer praktisch uitvoerende taak, maar wordt ook als gesprekspartner gebruikt bij kleine schoolse zaken. Daarnaast wordt de OR uitgenodigd als sparringpartner op het moment dat er grotere ontwikkelingen in gang gezet worden. De Kempel en Fontys zijn belangrijke partners voor het aanleveren van studenten. Op De Vuurvlinder willen we stagiaires graag de ruimte geven om zich te ontwikkelen. Daarnaast zien we dat ook onze leerkrachten leren van het begeleiden van studenten. Het is een wisselwerking die beide partijen ten goede komt en er mede voor zorgt dat nieuwe ontwikkelingen binnen het onderwijs de school binnen komen. Wisselende partners Minder structurele maar wel belangrijke partners zijn onder andere: Natuurlijk leren, Odys, Fontys-Fydes, Kennisveld, Magistrum, Fides sociale weerbaarheid, Cito, SSOE, ambulante begeleiders van verschillende instellingen.
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
13
2
Onderwijskundige vormgeving van de school
Ervaringsgericht Onderwijs Het onderwijs op De Vuurvlinder is ingericht vanuit het gedachtegoed van het EGO. Belangrijkste uitgangspunten op De Vuurvlinder zijn welbevinden en betrokkenheid van de leerlingen. Dit zijn voorwaarden om tot leren te komen. Vandaar dat hier eerst een omschrijving van deze twee begrippen volgt. Welbevinden Welbevinden ontstaat wanneer de situatie tegemoet komt aan de basisbehoeften*, wanneer kinderen beschikken over een positief zelfbeeld (zelfvertrouwen en gevoel voor eigenwaarde), wanneer kinderen verbinding maken met zichzelf (gevoelens doorleven). Hoog welbevinden is voorwaarde voor een gave emotionele ontwikkeling. Welbevinden herken je aan signalen als voldoening, genieten, plezier beleven, waarbij de persoon; Ontspannen is en innerlijke rust toont, Energie in zich voelt stromen en vitaliteit uitstraalt, Open is en zich voor de omgeving toegankelijk opstelt, Spontaniteit aan de dag legt en zichzelf is, omdat De situatie tegemoet komt aan de basisbehoeften, Hij/ zij beschikt over een positief zelfbeeld, En verbinding maakt met zichzelf, waardoor een goede emotionele ontwikkeling gewaarborgd wordt. Signalen van welbevinden zijn; Met volle teugen genieten, Spontaan en zichzelf zijn, Ontspannen en innerlijk rustig, Zich open en ontvankelijk opstellen, Energie uitstralen, Weerbaar en assertief zijn. *Basisbehoeften: affectie, warmte, tederheid, veiligheid, duidelijkheid, continuïteit, erkenning, zichzelf als kundig ervaren en moreel in orde zijn. Betrokkenheid Betrokkenheid is een bijzondere kwaliteit van menselijke activiteit, die zich laat herkennen aan geconcentreerd, aangehouden en tijd vergeten bezig zijn, waarbij de persoon: Zich openstelt en een intense mentale activiteit aan de dag legt, Zich gemotiveerd voelt en geboeid is, Een grote mate van energie vrijmaakt en een sterke voldoening ervaart, omdat De activiteit aansluit bij de exploratiedrang en het interessepatroon, En zich aan de grens van de individuele mogelijkheden situeert waardoor ontwikkeling ontstaat.
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
14
Betrokkenheid ontstaat wanneer de activiteit aansluit bij de exploratiedrang en wanneer de activiteit zich aan de grens van de individuele mogelijkheden situeert. Signalen van betrokkenheid zijn; Energie, Creativiteit en complexiteit, Nauwkeurigheid, Mimiek en houding, Concentratie, Verwoording, Doorzetting, Reactietijd. Werkvormen Het onderwijs op De Vuurvlinder wordt praktisch vormgegeven via 5, binnen het EGO geformuleerde, werkvormen. Dit zijn organisatievormen waarachter waarden en intenties schuil gaan die zorgen voor ontwikkeling op diverse gebieden. Kring, gericht op sfeer en relatie: Momenten waarop de klas of een groep leerlingen samenkomt om gedachten en ervaringen uit te wisselen, eventueel aan de hand van een vooraf gekozen thema. Het is een ontmoetingsplaats tussen leerlingen onderling en tussen leerkrachten en leerlingen. Voorbeelden zijn: weekendkring, keuzekring, nieuwskring, evaluatiekring, maar ook groepsoverstijgende vormen als weekopeningen, weeksluitingen en maandsluitingen. Contractwerk, gericht op werken aan eigen niveau: Een organisatievorm waarbij leerlingen via de werkbrief of een planbord (groep 1/2) afspraken maken met de leerkracht. Hierin staat waaraan ze in een bepaalde periode gaan werken en wat ze dan af hebben. Instructies en individuele hulp worden gepland binnen het contractwerk. Streven is om leerlingen op eigen niveau aan de gezamenlijke stof te laten werken. Naast de werkbrief wordt op De Vuurvlinder (in de verschillende groepen) ook gebruik gemaakt van periodetaken, mag en moettaken en de werkwinkel. Projectwerk, gericht op werkelijkheidsnabijheid: Leerlingen ontdekken de wereld om zich heen. Dit ontdekken ontstaat wanneer bepaalde vragen, problemen of thema’s die op hun pad komen, hen aanspreken. Projectwerk krijgt vorm door onderzoek (verkennen van informatie in de meest brede zin) en verslag (verwerken van informatie op verschillende manieren). Voorbeelden zijn themahoeken, excursies, gastdocenten, klas of schoolbrede projecten en schriftelijke projecten. Ateliers, gericht op creatieve of expressieve activiteit: Een organisatievorm die vooral gericht is op leren en ontdekken door te doen. Dit gebeurt op het creatieve vlak door kennis te maken met verschillende soorten materialen en de verwerkingsmogelijkheden daarvan. Op het expressieve vlak ontwikkelen de leerlingen zich via een actieve houding tijdens ateliers, onder andere in het teken van toneel en muziek.
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
15
Ateliers worden op De Vuurvlinder vaak groepsoverstijgend, maar soms ook per klas georganiseerd. Vrije keuze, gericht op vrij leerlingeninitiatief: Een organisatievorm waarin kinderen uit een relatief ruim en op hun behoeften afgestemd aanbod kunnen kiezen. Hierbij gelden zo weinig mogelijk beperkingen. Doelstelling is de kinderen te stimuleren om initiatief tot spel of activiteit te nemen. Hulpmiddel daarbij is een formulier wat de leerlingen leert om te plannen, voor materiaal te zorgen en verantwoordelijkheid te nemen binnen hun eigen initiatief. Groepssamenstelling Vanuit het verleden is er op De Vuurvlinder altijd gekozen voor een heterogene groepssamenstelling. Dit paste historisch gezien bij het EGO. Veranderende inzichten en eisen aan onderwijs hebben in schooljaar 2010-2011 geleid tot een SWOT-analyse naar de ideale groepssamenstelling vanuit de vraag: Welke keuzes bieden kinderen en leerkrachten de beste kansen op goed onderwijs? Na een uitgebreid proces is er gekozen voor een homogene groepssamenstelling met behoud van alle positieve aspecten van heterogeen; sociaal-emotionele ontwikkeling, kinderen leren van elkaar, groepsoverstijgend werken, kleine instructiegroepen, doorbreken van hiërarchie door jaarlijks wisselende groepssamenstelling, voorkomen pestgedrag. Een bijkomend aspect uit de analyse was de vraag naar het meer expliciet neerzetten van de 5 werkvormen en de daarbij horende vakgebieden. Er is een nieuw rooster gekomen waarin werkvormen, vakgebieden, rooster en organisatie aan elkaar gekoppeld zijn. WERKVORM Kring
Contractwerk
Projectwerk
VAKGEBIED Start van de dag
Tijd Ochtend
Organisatie Klas
Mondeling taalonderwijs Sociaal-emotionele ontwikkeling Rekenen Taal Spelling Lezen Begrijpend lezen Schrijven Periodetaken Zelfstandige verwerking Oriëntatie op jezelf en de wereld waaronder vallen: Aardrijkskunde Geschiedenis
Middag
Klas
Ochtend
Klas
Middag (2x)
Klas
Middag
Klas of Klasoverstijgend. Tijdens Master projecten schoolbreed
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
16
Atelier
Vrije keuze
Natuur Techniek Engels Grote projecten Studievaardigheden Expressief Creatief
Vrij initiatief Sociaal-emotionele ontwikkeling Diverse vakgebieden
Middag
Middag
Paralleloverstijgend. Tijdens Master projecten schoolbreed Klas (eigen keuze) Zelf te organiseren binnen de klas. Vuurvlindermiddag schoolbreed
Een verdere uitleg en onderbouwing is te vinden in het document “De Vuurvlinder verandert naar homogeen om heterogeniteit te organiseren”. Opbrengstgericht werken Uit onderzoek blijkt dat er een positief verband bestaat tussen opbrengstgerichtheid van scholen en de leerresultaten van hun leerlingen. Scholen waar leerlingen beter presteren, evalueren de leerresultaten van hun leerlingen vaker en trekken conclusies uit die gegevens. Leraren op deze scholen hebben hoge verwachtingen van de leerlingen en stemmen hun les af op de verschillen tussen hen. Leerlingen die extra zorg nodig hebben, krijgen die van leraren die daarvoor de specifieke benodigde kennis hebben. De meeste scholen beschikken over gegevens om jaarlijks hun opbrengsten te evalueren. Maar vaak hebben zij geen zicht op de doelen die ze met hun leerlingen willen bereiken. Daardoor is het moeilijk om tot goede verbetermogelijkheden te komen. Leraren leggen over het algemeen duidelijk uit. Maar op 60 procent van de scholen maken ze niet duidelijk wat ze met een les willen bereiken. Ze geven leerlingen vaak alleen feedback op het resultaat van hun werk, terwijl feedback op de manier waarop het resultaat bereikt is zinvoller is. Meer informatie is te vinden in de brochure van de onderwijsinspectie over opbrengstgericht werken in praktijk. Opbrengstgericht werken in praktijk op De Vuurvlinder Vanaf schooljaar 2010-2011 zijn we op De Vuurvlinder bezig met de omschakeling (voor zover nog niet op deze manier gewerkt werd) van activiteitengericht naar opbrengstgericht onderwijs. Dus de leerkracht begint niet met: ‘Wat gaan we vandaag doen?’ Maar juist met: ‘Wat gaan we vandaag leren?’ Op deze manier wordt de instructie altijd gekoppeld aan het lesdoel. In schooljaar 2011-2012 hebben we door de veranderende groepssamenstelling meer ruimte in het rooster. Dit wordt onder meer ingezet om effectieve feedback op het proces te geven aan de leerlingen.
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
17
In schooljaar 2011-2012 worden ook alle leerlijnen met bijbehorende doelstellingen visueel gemaakt. Dit om meer aandacht te kunnen besteden aan de doorgaande lijn. En daarnaast om meer nadruk te leggen op de doelen die behaald moeten worden. Door ze te visualiseren krijgen leerlingen en leerkrachten samen een overzichtelijker beeld van wat verwacht wordt van hen. Vanaf 2010-2011 staan de analyses van LOVS op het jaarrooster. Het analyseren van de toetsgegevens, het trekken van de juiste conclusies en het verwerken van de gevolgen daarvan in je dagelijks handelen is een proces waarin we lerende zijn. Onder leiding van directie en IB zal dit in deze schoolplanperiode verder uitgewerkt worden. Handelingsgericht werken Doelstelling voor de komende schoolplanperiode, te beginnen in schooljaar 2011-2012, is het betekenisvol maken van HGW voor leerkrachten. Ze worden gemotiveerd om de kinderen handelingsgericht te volgen, praktische handvatten te krijgen en goed prioriteiten aan te brengen. Dit 2 jarige proces wordt begeleid door het Expertisecentrum EGO. Doelstellingen HGW: Komen tot vroegtijdige signalering en kortlopende interventies die aansluiten bij handelingsbekwaamheid van de leerkracht. Bij een gesignaleerde probleemsituatie wordt een analyse van de situatie rondom het kind gemaakt middels het benoemen van belemmerende én protectieve factoren. In de analyse wordt gekeken naar kindfactoren, maar ook naar factoren in de onderwijsleersituatie en het gezin. Leren denken in kansen en mogelijkheden, vanuit de protectieve factoren. Verandering van leerkrachtgedrag ten opzichte van het (zorg)kind. Beter gebruik maken van en vergroten van de kennis en handelingsbekwaamheid van de leerkrachten en intern begeleiders (professionalisering en competentiemanagement). Komen tot een zorgstructuur binnen de school, waarbij de leerkracht probleemeigenaar blijft en de totale school verantwoordelijk blijft voor de zorg van de leerling. Komen tot (extra) ondersteuning die zo vroeg mogelijk, zo licht mogelijk en zo dichtbij mogelijk wordt gegeven. De diagnostiek wordt zo dicht mogelijk bij de school gebracht. Hiervoor wordt o.a. het protocol voor het maken van ervaringsreconstructies voor gebruikt. Zorgbreedte(grens) EGO E.G.O spreekt van zorg bij een kind, als er sprake is van onvoldoende betrokkenheid en/of welbevinden bij één of meerdere ontwikkelingsdomeinen. Het kind is dan niet of onvoldoende in ontwikkeling. In situaties waar begeleiders onvoldoende in staat zijn om zich te verplaatsen in kinderen, om de (inter-)acties met een goed welbevinden en een grote betrokkenheid te laten verlopen, zal (een gedeelte van) het team een reconstructie maken van het kind en het proces, om gezamenlijk zicht te krijgen op, en verantwoordelijk te zijn voor: het proces en de vervolgmogelijkheden.
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
18
De zorgbreedtegrens is bereikt wanneer begeleiders, ondanks alle inspanningen, niet in staat zijn om het welbevinden en de betrokkenheid van kinderen die het slecht maken te verhogen. Opbrengsten op school- en leerkrachtniveau Er wordt gewerkt volgens de volgende uitgangspunten: Leerkracht, intern begeleider en de leerlingbegeleider brengen samen de probleembeleving rond een leerling in kaart. Er wordt gekeken naar de kindkenmerken én naar de onderwijsleersituatie (leerkracht, taak, groep, school) en de situatie buiten school (ouders, gezin, vrije tijd). De leerling en de leerkracht beschikken over ontwikkelingskracht. Zorgen kunnen worden omgezet in pedagogisch optimisme, zoeken naar kansen en mogelijkheden en niet blijven hangen in problemen. Het betekent voor de leerkracht dat: Hij verantwoordelijk blijft voor het proces aangaande het probleem. Hij bij veranderingsstappen kan rekenen op collega’s, o.a. intern begeleider, ambulant begeleider, schoolmaatschappelijk deskundige, die met hem mee kunnen denken; gezamenlijke verantwoordelijkheid. Hij zijn eigen handelen analyseert en verandert wanneer de situatie daarom vraagt. Hij zijn handelingsrepertoire maximaal leert inzetten en kan vergroten. De adviezen op maat worden i.p.v. algemeen, dat wil zeggen: adviezen voor deze leerkracht, met deze groep, in deze school, met deze ouders, in deze wijk etc. Hij adviezen krijgt voor morgen in de klas, maar ook voor de langere termijn. De nadruk ligt minder op de vraag “Wat scheelt er aan?” en meer op “Wat heeft het kind nodig?” Didactisch handelen, klassenmanagement en pedagogisch klimaat Het handelen van leerkrachten is een rechtstreekse afgeleide van het EGO met daaraan toegevoegd Opbrengstgericht onderwijs en HGW. Didactisch handelen De leerkrachten op De Vuurvlinder: Hebben een ervaringsgerichte houding zoals is vastgelegd in het competentieprofiel EGO. Zorgen voor een duidelijke structuur in de onderwijsleersituatie. Gebruiken uiteenlopende strategieën en leren de kinderen deze ook te gebruiken. Benoemen de doelstelling(en) vooraf aan een instructie. Evalueren op de doelstellingen na een instructie of verwerking. Begeleiden het leerproces van kinderen. Bevorderen de zelfstandigheid van leerlingen. Stimuleren samenwerking tussen leerlingen. Geven feedback op werkwijze en product. Stimuleren leerlingen tot zelfstandig plannen en registreren. Houden rekening met behoeften en verschillen.
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
19
Hanteren de ervaringsgerichte dialoog. Stimuleren leerlingen zelfstandig gebruik te maken van verschillende informatie- en communicatiebronnen. Bereiden de leerlingen adequaat voor op het voortgezet onderwijs en een plaats in de maatschappij. Controleren, volgen en registreren de vorderingen van de leerlingen volgens de afspraken in het zorgplan. Reflecteren op hun eigen gedrag. Richten hun lokaal doelmatig en uitdagend in. Klassenmanagement Het klassenmanagement is zodanig dat de voorwaarden om tot ontwikkeling te komen aanwezig zijn. Kinderen leren via een afwisselend aanbod van instructies en zelfstandig werken waarbij de leerkracht ruimte organiseert voor differentiatie en begeleiding op maat. Daartoe zorgt de leerkracht dat:
De dag/ het dagdeel goed voorbereid is. De materialen overzichtelijk geordend klaar liggen en goed toegankelijk zijn. Leerlingen de materialen zelfstandig kunnen en mogen pakken. De instructiewisselingen soepel en effectief verlopen. Er zo weinig mogelijk tijd verloren gaat aan organisatorische maatregelen. Kinderen leren om hulp uit verschillende bronnen, naast de leerkracht, te halen. Er afspraken zijn gemaakt over gedrag en houding. Er een afspraak is over wanneer de leerkracht wel en niet gestoord mag worden. Het voor de leerlingen duidelijk is wanneer de leerkracht hulp kan geven. Leerlingen elkaar helpen. Leerlingen weten wat ze moeten doen als ze klaar zijn of een probleem hebben. De opstelling in het lokaal bijdraagt aan zelfstandig en samenwerkend leren. De voorwerkruimtes effectief en volgens dezelfde regels als in de klas, gebruikt worden. De inrichting van het lokaal het leerproces ondersteunt.
Het klassenmanagement omvat ook het effectief verwerken van observaties in de breedste zin, ter ondersteuning van het werken op zorgniveau 1 en 2 zoals omschreven in het zorgplan. Dat betekent registreren in klassenmap en Eduscope volgens gemaakte afspraken. Ter ondersteuning van de leerkracht wordt minimaal 2x per jaar een quickscan uitgevoerd door iemand van het MT. Pedagogisch klimaat Onze samenleving kenmerkt zich door snelle veranderingen die niet alleen van invloed zijn op onze school, maar ook op de gezinssituatie. De Vuurvlinder stelt zich als taak een goede basis te bieden zodat de leerlingen als persoon zelfstandig en naar eigen identiteit kunnen functioneren in de maatschappij. Een goede sfeer, structuur, balans en uitdaging zijn belangrijke voorwaarden op De Vuurvlinder. Er is aandacht voor: De normen en waarden binnen de samenleving Een multiculturele samenleving. De aansluiting op de ontwikkelingen op het gebied van multimedia. De thuissituatie die stimulerend of remmend kan werken op het kind.
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
20
Een goede samenwerking tussen school en externe instanties. Het omgaan met verschillen. De Vuurvlinder zet een pedagogisch klimaat neer waarin ruimte is voor flexibiliteit, samenwerking, levenslang leren en creatief omgaan met uitdagingen. Hiervoor is nodig dat kinderen een positief zelfbeeld ontwikkelen en zelfvertrouwen hebben. De school wil daartoe een basis bieden in een veilige omgeving. De school is een ontmoetingsplaats van mensen, waar iedereen respect opbrengt voor de ander. Het welbevinden van de leerlingen en het leren met plezier wordt doelbewust nagestreefd. Er is een balans in prestatie en plezier, in afspraken en vrijheid. Vandaar dat er aandacht is voor zelfsturing en zelfstandigheid; nadenken over eigen gedrag, redeneren en probleemoplossing; communiceren, samen spelen en samen werken. De leerkracht evalueert regelmatig in de groep het gedrag van leerlingen met betrekking tot deze aspecten. Het is van belang dat de leerlingen zich realiseren dat ze gezamenlijk zorg dragen voor hun schoolomgeving en de sfeer in de groep. De leerlingen worden daartoe gestimuleerd door positief gedrag te benoemen en acties regelmatig te belonen. Wanneer er grensoverschrijdend gedrag gesignaleerd wordt door een leerkracht vindt er een corrigerend gesprek plaats. Er heerst een open klimaat op school. De drempel voor ouders is laag en er is een goed contact met de leraren. Er is ’s morgens tijd en aandacht voor ouders en kinderen. De ouders ondersteunen het onderwijsproces door deel te nemen aan allerlei activiteiten in de verschillende groepen. Daarnaast zijn er verschillende werkgroepen die op schoolniveau activiteiten uitvoeren. Door de open sfeer en betrokkenheid voelen kinderen en ouders over het algemeen prettig op school. De leerkrachten gaan professioneel met elkaar om . Er is respect voor elkaar en ze zijn betrokken bij het welbevinden van iedere collega. Er is een basis van gelijkwaardigheid in de omgang met elkaar. Pesten en discriminatie De school tolereert geen pesten, discriminatie of racisme. Onze visie benadrukt dat mensen elkaar met respect benaderen, waarbij de normen en waarden gehanteerd worden vanuit een positieve mensvisie. Tijdens kringgesprekken komen regelmatig actuele thema’s aan bod, waarin dit besproken wordt met de leerlingen. De leerkracht heeft een actieve rol in het signaleren en bestrijden van mogelijk ongewenst gedrag van een leerling. Dit kan ook gelden voor pesten via multimedia in de thuissituatie. Wanneer er een leerling mogelijk gepest of gediscrimineerd wordt, gaat de leerkracht dit onderzoeken. Hij/zij kan hiervoor de handleiding van het pestprotocol gebruiken. De ouders worden betrokken bij het traject. In gevallen van pesten buiten school wordt een grotere rol van ouders gevraagd. Veiligheid in en om de school De school moet een veilige omgeving bieden voor kinderen. In de groepen wordt besproken hoe er met elkaar wordt omgegaan en wat de afspraken zijn. De nadruk ligt vooral op de openheid en gevoelens naar elkaar. Kinderen weten dat ze altijd met hun verhaal bij de
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
21
leerkracht terecht kunnen. Zij worden serieus genomen en er wordt samen met de leerkracht gezocht naar de beste mogelijkheden voor de oplossing van problemen. Er is een vertrouwenspersoon voor de leerlingen en de ouders, die zij kunnen spreken voor alle zaken die voor het kind van belang zijn. Voor de leerkrachten is er een salto gedragscode, waarin beschreven wordt hoe het gedrag van een leerkracht ten opzichte van een kind moet zijn. Vanuit een positieve instelling leren de kinderen omgaan met elkaar. De leerkracht heeft hierbij een stimulerende rol. De inrichting van ons onderwijs De Vuurvlinder heeft de inhoud van het onderwijs geordend teneinde te voldoen aan alle kerndoelen. Dit gebeurt door methodes te gebruiken die de kerndoelen omvatten. Deze methodes horen bij een vakgebied, welke zijn ondergebracht bij de 5 EGO werkvormen. Leerkrachten plannen via een week en jaarrooster zodat er via een beredeneerd aanbod gewerkt wordt aan het behalen van onze ambities. Voor het aanleren van de basisvaardigheden maakt De Vuurvlinder gebruik van de volgende methoden: Kleuterplein Fonemisch bewustzijn Lezen Veilig leren lezen, nieuwe versie Estafette Begrijpend lezen Goed gelezen Nieuwsbegrip Taal/ spelling Zin in Taal Schrijven Schrijfdans Pennenstreken Handschrift Rekenen Rekenrijk Engels Hello World Studievaardigheden Blits Wereldoriëntatie De Grote Reis Huisje Boompje Beestje Verkeer Straatwerk Dans/ Muziek/ Drama Moet je doen Tekenen/ handvaardigheid Moet je doen Bewegingsonderwijs Bewegingsonderwijs in het speellokaal Basislessen bewegingsonderwijs
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
22
3
Begeleidingsstructuur van school
In hoofdstuk 2 heeft u al een alinea kunnen lezen over de zorgbreedte binnen het EGO. Er wordt gesproken van zorg bij geen of onvoldoende welbevinden en/ of betrokkenheid. Immers een kind komt pas tot ontwikkeling bij een goed welbevinden en hoge betrokkenheid. Het observeren en plegen van interventies hierop is dus een basisvereiste voor leerkrachten op De Vuurvlinder. Zij hebben hierin een proactieve houding tijdens instructies, verlengde instructies en het zelfstandig werken. Daarnaast zijn er verschillende systemen waarmee we de observatie (tijdens instructie, zelfstandig werk, maar ook resultaten van toetsen vallen hieronder) van ontwikkeling van leerlingen registreren. Deze zijn meer reactief van aard. Na registratie volgen analyse, handelen en evalueren. Bij meerdere herhalingen van deze cyclus kan gedacht worden aan een handelingsplan. Leerlingvolgsysteem Op De Vuurvlinder volgen we de ontwikkeling op sociaal-emotioneel gebied en op cognitief gebied. Daartoe gebruiken we de klassen/ toetsmap voor kleine observaties en registraties. Ook methodegebonden toetsen worden hierin verwerkt. Bij herhaling of ernstigere problematiek gebruiken leerkrachten Eduscope. Daarin worden ook leerlingenbesprekingen, oudergesprekken en handelingsplannen vastgelegd. Verder gebruiken we LOVS om de voortgang van leerlingen via de halfjaarlijkse toetsen in de gaten te houden. Ouders krijgen via het verslag een uitdraai uit LOVS. Daarop staat per vakgebied een grafiek zodat de ontwikkeling zichtbaar is, eventueel aangevuld met een analyse van de leerkracht. Op schoolniveau wordt LOVS gebruikt voor trendanalyses. Voorheen gebruikten we ook het leerlingvolgsysteem van het EGO. Dit leverde echter niet de informatie op die we noodzakelijk achtten om de sociaal-emotionele ontwikkeling in kaart te brengen. Daarom starten we in schooljaar 2011-2012 met VISEON om dit te verbeteren. VISEON is nog niet opgenomen in het onderstaande stappenplan uit het zorgplan, waarin de verantwoordelijkheden van leerkrachten omschreven staan. Uitgangspunt registreren in je toetsmap: Om de ontwikkeling van de kinderen in jouw klas overzichtelijk te sturen en volgen, leg je gegevens die horen bij zorgniveau 1 en 2 in je toetsmap vast. Indien een leerling in aanmerking komt voor een handelingsplan leiden deze gegevens tot de inhoudelijke onderbouwing (hulpvraag + doelstelling) hiervan. Uitgangspunt werken in Eduscope: Om de ontwikkeling van het kind te volgen leg je gegevens in Eduscope vast als: De leerling extra zorg nodig heeft. Jij verwacht gedurende het schooljaar de informatie nodig te hebben om de ontwikkeling van de leerling te stimuleren. De leerkracht (middelbare school) na jou de gegevens nodig heeft. Registreren via het stappenplan (n.a.v. het zorgplan): Verantwoordelijkheid/ actie leerkracht: Basistaak: • Effectieve instructie geven.
Vastleggen: doelen zichtbaar in je planning op de werkbrief. op je werkbrief of in je toetsmap. (actie n.a.v.
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
23
• Verlengde instructie geven. Signaleren: • Observatie van een leerling.
•
Toetsen afnemen.
Analyseren: • Gegevens observatie analyseren. • Toetsgegevens analyseren. Handelen: • Extra instructie. • Individuele begeleiding. • Diagnostisch gesprek • Remediërende materialen uit de methode. Evalueren/ analyseren: • Positief geen vervolg aan de acties. •
Negatief terug naar analyse en handelen. Ouders op de hoogte brengen
•
Herhaaldelijk negatief stap naar zorgniveau 3.
Raadplegen IB: • Leerkracht neemt initiatief via spreekuur. • Leerkracht neemt initiatief via groepsbespreking. Spreekuur/ groepsbespreking: • Schriftelijke informatie, via toetsmap en evt. Eduscope, over voorgaande stappen. • Mondelinge informatie over voorgaande stappen. Concrete conclusie: • IB heeft leerkracht (terug) naar niveau 2 verwezen met suggesties waar de leerkracht nog niet aan gedacht heeft. De leerkracht gaat hiermee aan de slag (zie ‘handelen’) • IB begint samen met de leerkracht aan een handelingsplan in Eduscope. De leerkracht zorgt ervoor dat het handelingsplan helemaal in het HGA in Eduscope komt te staan en communiceert het dan met IB. Officieel maken handelingsplan: • IB is op de hoogte en is akkoord. Getekend afschrift ligt bij IB. • Ouders zijn op de hoogte en hebben voor akkoord getekend. • Leerkracht bespreekt met de leerling de doelstelling en stappen van het handelingsplan.
jouw observatie of analyse) aantekening in je toetsmap zodat je bewust bent van de extra aandacht die de lln. nodig heeft. Deze kan van korte duur zijn. Indien van lange duur, is de informatie ondersteunend voor je handelingsplan. Methodegebonden toetsen in de toetsmap. Cito toetsen in LOVS. Uit analyse observatie en/of toetsgegevens concludeer je hoe te handelen. Dus analyse leidt tot actie. Dit schrijf je op in je toetsmap. Toetsmap, zoals vermeld bij analyse. Analyse en handelen zijn een logisch gevolg van elkaar. Deze worden dus bij elkaar geregistreerd.
evt. met een krul/ groen arceren/ in je toetsmap aangeven dat je actie succesvol is geweest. Deze leerling zou een zorglln kunnen worden, en behoeft extra aandacht. In de toetsmap wordt deze lln. nadrukkelijker gevolgd, bijvoorbeeld door rood te arceren. Het contact met ouders leg je vast in een journaal in Eduscope. In een journaal in Eduscope leg je vast dat je naar IB stapt, en waarom. Dit meld je ook aan ouders, wat je in hetzelfde journaal aangeeft.
IB legt dit vast in een journaal in Eduscope.
In Eduscope is door IB aangegeven dat deze leerling besproken is. De acties die jij onderneemt, leg je weer vast in je toetsmap, zoals eerder omschreven bij handelen. HGA in Eduscope
Toetsmap Plannen op de werkbrief.
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
24
Handelen: • Leerkracht voert het handelingsplan uit binnen de mogelijkheden in de klas. • Leerkracht legt na iedere actie, de voortgang vast in het logboek. Evaluatie: • Leerkracht evalueert volgens handelingsplan via gegevens uit toetsing of observatie, meet of analyseert de leerkracht de opbrengst van het handelingsplan. • Indien succesvolle opbrengst: leerkracht bespreekt dit met leerling en ouders en sluit het handelingsplan af. • Indien voorzetting gewenst is: Leerkracht bespreekt dit met leerling en ouders en zet het handelingsplan op dezelfde wijze of met een aangepaste actie voort. • Indien het handelingsplan niet aanslaat en op een andere wijze of niveau ingezet moet worden: Leerkracht bespreekt dit met de leerling. En er volgt een gesprek tussen leerkracht, ouders en IB over de vervolgstappen bespreken in zorgteam.
De activiteiten registreer je in het logboek behorende bij het HGA in Eduscope. De evaluatie registreer je bij evaluatie in het HGA in Eduscope
Dit gesprekje registreer je bij evaluatie in het HGA in Eduscope. Vervolgens sluit je het HGA in Eduscope af. Dit gesprekje registreer je bij evaluatie in het HGA in Eduscope. Vervolgens zet je het HGA in Eduscope voort. Dit gesprekje registreer je bij evaluatie in het HGA in Eduscope. Vervolgens sluit je het HGA in Eduscope af. Het vervolg in het zorgteam wordt vastgelegd in Eduscope door IB.
Zowel HGW als VISEON zullen in schooljaar 2011-2012 leiden tot aanpassingen in dit stappenplan en dus in het zorgplan. Een verdere toelichting van de 5 zorgniveaus is te vinden in het zorgplan. Bespreken van een zorgleerling In het zorgplan is een structuur opgenomen die bestaat uit 2 trajecten. Traject 1: het wekelijkse spreekuur van IB, waar leerkrachten facultatief op inschrijven. Traject 2: de geplande groepsbesprekingen, gepland ter voorbereiding en/of analyse op de 4 verslagen. Het spreekuur: Iedere donderdagmiddag van 15.30 uur tot 17.00 uur heeft IB spreekuur. De leerkracht kan op dat moment bij IB terecht met alle vragen die hij/ zij heeft rondom de leerlingen en/ of organisatie in de groep. Dat kan o.a. zijn omdat er iets opvalt vanuit een eigen observatie, een methodegebonden toets of door een vraag of opmerking van ouders. Het initiatief om naar het spreekuur te gaan komt van de leerkracht. De spreekuren staan gepland op de jaarkalender. IB registreert wie er op het spreekuur komt en wat daar is besproken. De groepsbespreking: Vier keer per jaar is er een groepsbespreking tussen de leerkracht en IB. Voorafgaand aan groepsbespreking 1 en 3 komt IB op klassenbezoek. Tijdens dat bezoek vult IB de observatielijst uit het EGO procesgericht kindvolgsysteem in. De leerkracht doet dat ook, op een zelfgekozen moment, voorafgaand aan de groepsbespreking. De observatielijsten zijn uitgangspunt van de groepsbespreking. Leerlingen met scores 1 en 2 komen aan bod tijdens de bespreking. Ook opvallende verschillen tussen de 2 observaties kunnen aan bod komen. Samen met IB wordt geanalyseerd. (Deze procedure wordt aangepast vanaf 2011-2012)
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
25
Voorafgaand aan groepsbespreking 2 en 4 is er een Cito LOVS toetsronde. Na afloop van de toetsronde analyseert zowel de leerkracht als IB de resultaten. De resultaten en de analyse daarvan zijn uitgangspunt van deze bespreking. Een verdere analyse wordt door leerkracht en IB samen gedaan. Conclusie na analyse kan zijn dat er speciale zorg nodig is, met of zonder handelingsplan. De groepsbesprekingen rondom verslag 2 en 4 vinden voor en na het meegeven van het verslag plaats. Het is organisatorisch onmogelijk om deze allemaal voor het verslag te plannen. Indien de groepsbespreking na het verslag gepland staat en de leerkracht acute vragen heeft, kan hij/zij gebruik maken van het spreekuur. Ieder jaar komt elke leerkracht 1 keer voor en 1 keer na het verslag aan de beurt. Uitgangspunt hulp aan een zorgleerling: Een zorgleerling heeft een specifieke behoefte aan hulp op didactisch of pedagogisch gebied. Uitgangspunt daarbij is dat dit vanuit dezelfde waarden georganiseerd wordt als het reguliere onderwijsaanbod. Er dient dus uitgegaan te worden van welbevinden en betrokkenheid van de leerling. Bij het bieden van zorg wordt de volgende balans als uitgangspunt genomen: doelen opbrengsten leerkracht
betrokkenheid welbevinden leerling
Leerkracht en IB hebben de doelen duidelijk voor ogen en stemmen daar de inhoud van de zorg op af. Daarbij wordt een koppeling gemaakt met betrokkenheid en welbevinden, zodat de leerling tot leren kan komen. Dit uitgangspunt heeft tot gevolg dat leerkracht en IB kritisch moeten kijken naar de afstemming van de ondersteuning op de zorgleerling. Deze afstemming bepaalt mede de mogelijkheid op succes. Doorlopende leerlijnen De overdracht van leerlingen vindt digitaal plaats voor de laatste week van de zomervakantie. Op deze manier heeft de nieuwe leerkracht alle harde gegevens ruim voor aanvang van het nieuwe schooljaar. Daardoor kunnen handelingsplannen voortgezet worden en lopen leerlijnen automatisch in elkaar over. Voor de tweede week van het nieuwe schooljaar heeft er ook een warme overdracht plaatsgevonden. Hierbij verstrekt de oude leerkracht mondelinge informatie ter aanvulling van Eduscope, LOVS en VISEON. Externe expertise, ondersteuning en begeleiding Vanuit haar brede maatschappelijke opdracht en haar plaats en rol in de onderwijszorgketen, onderhoudt de school relaties met instellingen van zorg. Op dit moment is het zo dat wanneer de onderwijsbehoeften van het kind niet helder zijn, dit kan worden aangevuld met een gesprek met de orthopedagoog van salto. In de toekomst kan de school gebruik maken van het salto Onderwijs Service Centrum (in oprichting)
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
26
Indicaties voor SBO/SO-verwijzingen en het aanvragen van een LGF komen via de intern begeleider tot stand. Het onderwijs aan onze LGF leerlingen wordt verzorgd door eigen personeel met ondersteuning van externen. De rol van IB binnen De Vuurvlinder Jarenlang is er slechts 1 Intern Begeleider werkzaam geweest op De Vuurvlinder. Sinds schooljaar 2009-2010 zijn we IB steviger aan het neerzetten binnen de organisatie, onder andere door ruimte te creëren binnen de formatie voor een tweede intern begeleider. IB-ers gaan in de toekomst volledig functioneren zoals beschreven in de notitie Functiemix van salto. Taken van IB richten zich nu voornamelijk op het coördineren van de zorgstructuur zoals die omschreven is in het zorgplan van De Vuurvlinder. Daarbij is er een uitgebreid stappenplan waarin staat wat van een IB-er verwacht wordt in de begeleiding van leerkrachten rondom de handelingsplannen. Daarnaast zijn de toetskalender, analyses van toetsgegevens, een proactieve houding t.a.v. leerlingenzorg, verwijzing naar SBO/SO, aanvraag van rugzakjes, contact met ouders en ondersteuning van MT op het gebied van leerlingenzorg belangrijke taken. Zorgteam Op voorspraak van IB kan er een zorgteam geformeerd worden waarin een leerling besproken wordt. Daarbij kan het gaan om specifieke begeleiding, versnellen, blijven zitten, verwijzen, aanvragen van een rugzak of andere problemen waarin een brede kijk noodzakelijk is. Naast IB en MT neemt ook de betrokken leerkracht zitting in het zorgteam. Vanaf schooljaar 2010-2011 is ook het Spilbrede zorgteam actief. Daarbij worden externe experts uitgenodigd van bijvoorbeeld kinderdagverblijf, peuterspeelzaal, SMW, JGZ, GGD, O & O. Beleidsvoornemens 2011-2015 HGW implementeren binnen de organisatie. Het zorgplan als werkdocument verder ontwikkelen met daarin de invloeden van HGW, opbrengstgericht werken en passend onderwijs. Een analyserende en adviserende rol van IB t.a.v. de uitgesproken ambities. Daarbij zijn LOVS en opbrengstgericht werken uitgangspunten. Een ontwikkelingsperspectief van individuele leerlingen kunnen omschrijven gebaseerd op een systeem van objectieve gegevens. IB nog meer dienstbaar laten zijn aan leerkrachten en leerlingen, onder andere door inzet van video-interactiebegeleiding. Toewerken naar de uiteindelijke vervanging van de huidige IB-er (i.v.m. pensioen) waarbij veel ervaring en kennis van zaken wegvalt. Een verdere uitwerking van deze beleidsvoornemens is te vinden in de meerjarenplanning in hoofdstuk 6.
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
27
4
Zorg voor de kwaliteit van school
Doelen van de kwaliteitszorg De kwaliteitsbewaking van de school kent een planmatig en cyclisch karakter. Dit cyclische karakter komt tot uiting in onderstaande stappen die onderdeel zijn van systematisch kwaliteitsbeleid, de PDCA cyclus (Plan/Do/Check/Act):
Inzicht in de eigen uitgangssituatie (diagnose) Delen en speerpunten bepalen Plannen opstellen Plannen uitvoeren (gericht werken aan verbetering) Evalueren Borgen Verantwoording afleggen Diagnose Nieuwe doelen/ speerpunten bepalen, enz.
Plan Do Check Act
De kwaliteitszorgactiviteiten (evaluatie van de opbrengsten) zijn voor de school een zelfevaluatie, die gevolgd wordt door opbrengstgericht werken op schoolniveau. De school richt zich op het nog beter in beeld brengen van de onderwijsvragen van de populatie. (Een eerste aanzet van het omschrijven van de populatie is te vinden in Hoofdstuk 1 van dit schoolplan, in schooljaar 2011-2012 wordt deze omschrijving verder uitgewerkt) Ook onderzoekt de school continu door gebruik maken van kwaliteitsinstrumenten, in hoeverre er voldoende match is tussen het onderwijsvraag en het aanbod. Op deze manier werkt de school planmatig aan schoolverbetering vanuit de opbrengsten, gericht op het ambitieniveau. De school werkt met gerichte streefdoelen (ambitie), met gerichte acties en initiatieven en gaat vervolgens systematisch na of de gewenste doelen zijn bereikt. De acties daartoe worden opgenomen op de jaarplanner om de cyclus te borgen. Inrichting van de kwaliteitszorg Om de kwaliteit van de diverse beleidsterreinen te bewaken, maakt de school gebruik van de volgende kwaliteitsinstrumenten om haar kwaliteit te meten: Kwaliteitsinstrument Methodegebonden toetsen Toetsen LOVS CITO Entreetoets CITO Eindtoets CITO Analyse LOVS NSCCT NIO Observaties kleuterplein VISEON Eduscope Leerlingenbesprekingen Spreekuur (facultatief) IB Parallel/ bouw/ team/ MT
Betrokkenen Groep 1-8 Groep 1-8 Groep 6-7 Groep 8 MT, IB, Lkr. Groep 4 Groep 8 Groep 1-2 Groep 3-8 Groep 1-8 IB, Lkr. 1-8 IB, Lkr 1-8 Team
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
Frequentie Gehele schooljaar 2x per jaar 1x per jaar 1x per jaar 2x per jaar 1x per jaar 1x per jaar Gehele schooljaar 1 of 2x per jaar Gehele schooljaar 4x per jaar Wekelijks Wekelijks 28
Voortgangsgesprekken (functionerings-) Quickscan KIK Inspectiebezoek Tevredenheidonderzoek Schoolplan
Team MT, Lkr Team Inspectie, team Team, ouders, lln. MT, team
1x per jaar 2x per jaar 2 kaarten per jaar 1x per 4 jaar 1x per 4 jaar 1x per 4 jaar
De resultaten van de kwaliteitsanalyse zijn voor de school uitgangspunt om de relatie te leggen tussen de kwaliteit van het onderwijsleerproces en de opbrengsten. Het systeem van zorg en begeleiding stuurt en ondersteunt de leraren voldoende, zodat zij het onderwijsleerproces kunnen afstemmen op de onderwijsvragen van de leerlingen. De school inventariseert en analyseert op een adequate manier haar opbrengstgegevens om inzicht te krijgen in de te verwachten ontwikkeling in de opbrengsten. De school inventariseert, analyseert en evalueert de leerresultaten goed. Acties zijn terug te vinden in de groepsplannen, maar ook in de jaarschijf van school. De wijze waarop de resultaten tot stand komen, hangt mede af van de mate waarin leerkrachten, leerlingen en ouders zich prettig voelen op De Vuurvlinder. Om daar zicht op te krijgen maakt de school gebruik van tevredenheidonderzoeken onder ouders, leerlingen en personeel. Verantwoording afleggen Onder kwaliteitszorg valt ook de verantwoording van de school aan derden. De school legt verticale verantwoording af aan het College van Bestuur (managementrapportages) en aan de inspectie (PKO onderzoek). De school legt horizontale verantwoording af aan direct belanghebbenden; leerlingen, ouders, MR, de personeelsleden, externen etc. Het afleggen van horizontale verantwoording op schoolniveau vindt plaats middels de volgende instrumenten: Schoolgids Schoolplan Wekelijkse digitale nieuwsbrief (inforail) Website school Verslag 4x per jaar Oudergesprekken Informatieavonden MR vergaderingen OR vergaderingen Jaarverslag Beleidsvoornemens 2011-2015 Naar aanleiding van het inspectiebezoek in juni 2010, is in schooljaar 2010-2011 meer verband gelegd tussen de verschillende kwaliteitsinstrumenten. Dit teneinde er een cyclisch geheel van te maken waarbij een duidelijke link gelegd kan worden tussen; de onderwijsbehoefte van de leerlingenpopulatie van De Vuurvlinder, de resultaten van de leerlingen,
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
29
de kwaliteit van het lesgeven en het afstemmen van leerkrachtgedrag op de onderwijsbehoefte van de leerlingen. Gevolg daarvan zijn de volgende beleidsvoornemens voor schooljaar 2011-2012 en de achterliggende schoolplanperiode: Handelingsbekwaamheid van leerkrachten meer afstemmen op de resultaten en de onderwijsbehoefte van de populatie. Training team op gebied van dyslexie en spellingsproblematiek ter bevordering van de handelingsbekwaamheid. Training team waarbij de diversiteit aan instructiestrategieën wordt gedeeld en uitgebreid ter bevordering van de handelingsbekwaamheid. Aanstellen van een taal- leesspecialist op De Vuurvlinder, conform de notitie Functiemix van salto. Deze persoon wordt voldoende gefaciliteerd. Traject van 4 jaar opstellen waarin de taal- leesspecialist (met volledige ondersteuning van MT) de opdracht krijgt om de uitgesproken ambitie op het gebied van taal, spelling en begrijpend lezen te realiseren. Een verdere uitwerking van deze beleidsvoornemens is te vinden in de meerjarenplanning in hoofdstuk 6.
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
30
5
Overige beleidsterreinen
ICT De Vuurvlinder integreert ICT in het onderwijs om de leerlingen zo goed mogelijk voor te bereiden op en aan te laten sluiten bij de informatiesamenleving. Het gebruik van ICT optimaliseert het leerproces voor iedere leerling en vergroot de betrokkenheid van de leerlingen. In de periode 2009-2011 hebben de leerkrachten van De Vuurvlinder scholing gevolgd om ICT binnen het onderwijs zo effectief en uitdagend mogelijk in te zetten en aan te laten sluiten bij de behoeften van de leerlingen. De Vuurvlinder besteedt aandacht aan alle functies van ICT in het onderwijs: ICT als leerdoel. ICT als hulpmiddel. ICT als leermiddel. ICT voor schooladministratie en management. Binnen de onderwijsleersituatie maken we gebruik van digitale leermiddelen en educatieve software. Daartoe zetten we digibord, computers in de voorwerkruimtes maar ook bijvoorbeeld digitale camera’s in. Zo werkt de school aan het verbeteren van de mediawijsheid en ICT competenties van de leerlingen. Op De Vuurvlinder is ICT inmiddels dusdanig geïntegreerd in ons denken en handelen, dat we het niet meer zien als een geïsoleerd terrein. Het is een onderdeel van ons dagelijks handelen. Of het nu gaat om leerlingenadministratie, lesgeven, uitvoeren van een handelingsplan of kiezen van een nieuwe methode, we nemen de ICT mogelijkheden mee in onze afweging en uitvoering. Dat is de reden dat er geen ICT-specialist aanwezig is op De Vuurvlinder. We zijn allemaal een beetje specialist. Het is aan MT om te controleren of alle ICT mogelijkheden daadwerkelijk benut worden. Indien noodzakelijk zal MT het team stimuleren meer gebruik te maken van ontwikkelingen en mogelijkheden op dit gebied. Personeel Het team van De Vuurvlinder laat zich omschrijven als hard werkend, enthousiast en met een hoog moreel besef voor het welzijn van onze leerlingen. Daarbij valt op dat de balans tussen sociaal-emotionele ontwikkeling en cognitieve ontwikkeling soms doorslaat naar het welbevinden. Bovendien wordt het harde werken niet altijd effectief omgezet in de juiste afstemming op de onderwijsbehoefte van onze leerlingen. Het is aan directie om hier de komende jaren sturing aan te geven. Doelstellingen daarbij zijn: Beter afgestemde handelingsbekwaamheid. Meer balans tussen sociaal-emotionele en cognitieve ontwikkeling waarbij opbrengstgericht werken een toegevoegde waarde aan het EGO is. Specialisten op gebieden waar onze populatie behoefte aan heeft. Specialisten op gebieden waar het zorgprofiel binnen passend onderwijs behoefte aan heeft. Via begeleiding (klassenbezoeken, coaching, video-interactiebegeleiding, voortgangsgesprekken en beoordelingsgesprekken) en scholing (individueel, teamcursussen,
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
31
studiedagen) afgestemd op conclusies uit het systeem van kwaliteitszorg wordt het team gestimuleerd zich individueel en als groep te ontwikkelen. Huisvesting De afgelopen schoolplanperiode is hard geïnvesteerd in huisvesting. Het resultaat is dat we in een modern, open, kleurrijk, uitdagend en mooi schoolgebouw zitten. Doelstelling is om de mogelijkheden van het gebouw de komende jaren optimaal te benutten en daarnaast te investeren in verder gebruiksgemak en actuele ontwikkelingen. Het schoolplein verdient in dit hoofdstuk extra aandacht vanwege de multifunctionaliteit. Voor en na schooltijd fungeert het als parkeerterrein waardoor overlast voor de buurt tot een minimum beperkt wordt. Onder schooltijd biedt het veel mogelijkheden voor kinderen en leerkrachten. Na schooltijd wordt er druk gespeeld door de kinderen die gebruik maken van de BSO op Spilcentrum Sprookjesbosch. Verder is het mogelijk om er evenementen te organiseren zoals Vuurvlinderdag. Afhankelijk van economie en huizenmarkt wordt er in de komende jaren gebouwd, direct achter De Vuurvlinder. Dit zou kunnen leiden tot een leerlingengroei. Jaarlijks wordt goed gekeken hoe de situatie zich ontwikkelt, waarbij de bouw van 3 lokalen binnen het huidige schoolgebouw tot de mogelijkheden behoort. Actiepunten op het gebied van huisvesting: Verduidelijking routing. Gevelborden Vuurvlinder en Spilcentrum Sprookjesbosch. Kleefmagneten bij klapdeuren i.v.m. afscheiding brandcompartiment. Extra fietsenstallingen. Beukenhaag tegen hekwerk. Verkeersveiligheid Opera. Verkeersveiligheid Ernani. Bouw 3 lokalen bij eventuele groei. Financiën De school heeft de financiële consequenties van de voorgenomen beleidsontwikkelingen weggezet in haar begroting, meerjarenformatieplan, meerjareninvesteringsplan en meerjarenexploitatiebegroting. Controle vindt plaats door exploitatie en begroting sluitend te houden. Voorgenomen beleidsontwikkelingen worden eerst getoetst aan de financiële mogelijkheden van school. De Vuurvlinder beschikt niet meer over een schoolreserve omdat alle reserves bovenschools beheerd worden. Indien school gebruik wil maken van deze financiën moet daartoe een aanvraag ingediend worden bij het CvB. De school is gehouden aan begrotingsafspraken vanuit salto (geen overschrijding). De school legt per kwartaal verantwoording af via de managementsrapportage richting de AD. Financiële keuzes binnen de school worden gemaakt binnen het managementteam.
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
32
De Vuurvlinder is in de voorbereiding van schooljaar 2011-2012 geconfronteerd met een stilstand in leerlingenaantal en strengere regelgeving op het gebied van formatie. Dit heeft onder andere geleid tot meer bewustwording op financieel gebied. Actiepunten op het gebied van financiën: Interne controle van budgetten. Financiële verantwoording per kwartaal en per jaar. Een sluitend formatiebudget voor 2012-2013 Verdieping in financiële expertise binnen directie. Spilcentrum Sprookjesbosch Op 1 september 2011 opent Spilcentrum Sprookjesbosch officieel voor genodigden. In praktijk werken saltoschool De Vuurvlinder en kinderdagverblijf De Bloemenkinderen al een hele tijd samen. Daarbij is de doorgaande lijn van peuterwerk naar kleuters, onder andere geborgd via de methodes Peuterplein en Kleuterplein, een belangrijk speerpunt. Ook de VSO, TSO en BSO geregeld door beide partners in beide gebouwen is een belangrijk voordeel voor kinderen en ouders. Door de samenwerking kunnen kinderen van 0 tot 12 jaar en van ’s morgens 8.00 uur tot ’s avonds 18.00 uur op dezelfde locatie onderwijs en opvang genieten. Actiepunten op het gebied van Spil: Opening op 01-09-11. Werkbijeenkomst personeel Vuurvlinder en Bloemenkinderen. Spilbreed zorgteam voortzetten. Ouderparticipatie organiseren. Website Spilcentrum Sprookjesbosch activeren. Activiteiten verder uitbreiden. Ouders als partner Hoewel ouders geen ‘beleidsterrein’ zijn willen we ze specifiek noemen. In het schoolplan valt al een aantal keer te lezen over samenwerking met ouders, communicatie naar ouders en verantwoording aan ouders. Het specifieker benoemen en benutten van deze contacten is een speerpunt voor De Vuurvlinder in de komende schoolplanperiode. Uit overleg met MR en OR is gebleken dat daar meer behoefte aan is vanuit alle partijen. Uit HGW blijkt dat er meer behoefte aan is vanuit de begeleiding van kinderen. Ouders zijn daarin partner, niet slechts ontvanger van nieuws. Actiepunten op het gebied van ouders als partner: Rol van ouders benoemen in beleid en publicaties. Communicatiemomenten met ouders duidelijker benoemen naar leerkrachten. Formele en informele communicatiemiddelen optimaal benutten. Ouders zien als partner. MR en OR benutten als natuurlijke barometer.
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
33
6
Onze beleidsvoornemens, totaaloverzicht en planning
De school is primair zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van het gegeven onderwijs. In de Wet op het Primair onderwijs wordt voorgeschreven dat scholen een kwaliteitszorgbeleid dienen te voeren. Dit beleid is in het schoolplan beschreven. Kwaliteitszorg betreft activiteiten die erop gericht zijn de kwaliteit van het onderwijs te bepalen, te bewaken, te borgen en te verbeteren. De school zal daartoe, rekening houdend met de kenmerken van de leerlingen en met de wensen van belanghebbenden, dienen aan te geven wat zij onder kwalitatief goed onderwijs verstaat. Opvattingen dienen vertaald te worden in doelen. Systematisch moet worden nagegaan of de doelen ook bereikt zijn. Op basis daarvan zullen nieuwe doelen voor verdere verbetering gesteld moeten worden, die worden opgenomen in een meerjarenplan. Vervolgens worden de effecten van die verbeteractiviteiten geanalyseerd en gecommuniceerd met de betrokken geledingen. Het geheel kenmerkt zich door een cyclische aanpak. Dit gebeurt op basis van het meerjarenplan, opgesteld door de directie van de school. Met behulp van dit meerjarenplan wordt een jaarplanner (= activiteitenplan) gemaakt.
Toelichting van het kader We gebruiken de volgende kolommen: Onderwerp
Doelstellingen
I
O
IM B
Co&Bew Actiepunten/activiteiten
1. Het onderwerp (eerste kolom) wordt benoemd in een van de zes gebieden: kwaliteitszorg, leerstofaanbod, leertijd, personeel, leerlingenzorg en overige. 2. Na benoeming van het onderwerp worden in kolom twee de doelstellingen SMART beschreven. 3. In de smalle kolommen wordt aangegeven in welke fase het onderwerp in het lopende schooljaar zich bevindt. We onderscheiden de volgende fasen: Informatiefase: start van de fase waarin het onderwerp wordt bestudeerd, voorbereid, onderzocht, literatuur wordt verzameld, besproken e.d.; Opstartfase: fase waarin het ontwikkelde onderwerp, volgens afspraken, wordt opgestart/ ingevoerd; Implementatiefase: fase waarin het onderwerp verder in de praktijk wordt gebracht, handelend en eenduidig wordt ingevoerd, een plaats krijgt in ieders systeem. Het onderwerp voldoet aan de daarvoor geldende doelen; Borgingsfase: tijdstip waarop de eerste ronde van de cyclus is afgerond en geborgd; onderdeel van ieders handelen. Naar aanleiding van behaalde opbrengsten en tussenevaluaties bepalen directie en team per onderdeel of de fase is afgerond. 4. Co&Bew staat voor Coördinatie (degene die de werkzaamheden coördineert) en Bewaking, voor degene die bewaakt (controleert) dat de activiteit ook wordt uitgevoerd en gecoördineerd. 5. De laatste kolom gebruiken we om de actiepunten/activiteiten te beschrijven. Onderaan ieder gebied staan nog mogelijke trajecten beschreven. Ieder jaar wordt dit meerjarenplan door team en medezeggenschapsraad geëvalueerd en aan de hand van voortschrijdend inzicht geactualiseerd. Al werkende ontstaat dan de zgn. “kwaliteitscyclus”.
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
34
1. Kwaliteitszorg Onderwerp Beleidsdocument kwaliteitszorg opstellen.
Doelstellingen
I
O
Im
B
Co/Be
Actiepunten/ activiteiten
Lln: Onderwijsbehoefte populatie Resultaten koppelen aan Lkr: Kwaliteit van lesgeven Afstemmen lkr.gedrag op populatie
10-11
11-12
11-12
12-13
TH/ MT
Jaarlijks
Jaarlijks
TH, JV/ MT
12-13 13-14
12-13 14-15
SS, TH/ MT
-Onderwijsbehoefte populatie verder uitzoeken en omschrijven. -Vastleggen welke resultaten (kwaliteitsinstrument en gegevens) maatgevend zijn. -klassenbezoeken/ kijkwijzer afstemmen op behoefte en resultaten lln. -scholing team afstemmen op behoeften/ resultaten (zie 4 blz. 37). -Kwaliteitsinstrumenten cyclisch op jaarplanner en agenda MT. -Jaarplanner opstellen. -Toetskalender opstellen. -controleren of alle kwaliteitsinstrumenten (blz. 28/29) gepland zijn. -Plan schrijven met daarin beginsituatie, verwachtingspatroon, plan van aanpak, ambitie, tijdslijn, evaluatiemomenten. Hieruit volgen verdere acties. -Plan is dubbele cyclus van 2 jaar om stapsgewijs de ambities te behalen. -Jaarlijkse evaluatie van het plan met eventuele bijstellingen. -Taal- leesspecialist benoemen (zie 4 blz. 39) en faciliteren in tijd en scholing. -Methode aanschaffen die past bij onze plannen (zie 2 blz. 36)
En de kwaliteitsinstrumenten benoemen die de cyclus van kwaliteitszorg vulling geven.
Jaarplanner/ toetskalender vaststellen.
-Kwaliteitsinstrumenten cyclisch vastleggen in het schooljaar.
Document verbetering taalonderwijs.
-Afstemmen taalonderwijs op de behoefte van De Vuurvlinderleerling. -Verbeteren resultaten op gebied van taal, spelling en begrijpend lezen, volgens ambities omschreven in schoolplan (blz. 12).
11-12
11-12 13-14
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
35
KIK
-Kwaliteitszorg en werkwijze wordt vastgesteld en gecontroleerd d.m.v. kwaliteitskaarten.
Inspectiebezoek
-Verlengen basisarrangement -Verbeteren aandachtspunten 10-11 -Controle werkwijze school
Tevredenheidonderzoek
-Tevredenheid meten bij diverse geledingen.
Schoolplan
-Document dat richting geeft aan de ontwikkeling van school.
10-11
11-12
11-12 tot 13-14
11-12 11-12 13-14 14-15 13-14 12-13 13-14 14-15 2014 nieuw bezoek
11-12 12-13 12-13 2011
BL/ MT
TH/ MT
RB/ MT
TH/ MT
Jaarlijks 2014
2. Leerstofaanbod Onderwerp Vervanging methode Zin in Taal
-Kaart Kwaliteitszorg -Kaart Opbrengsten -Kaart Leerstofaanbod -Kaart Tijd -Kaart Toetsing -Kaart Zorg en Begeleiding -Kaart Onderwijsleerproces -Kaart Schoolklimaat -Aandachtspunten rapport 10-11 systematisch aanpakken. -Communiceren met team, salto en ouders over de verbeteringen t.o.v. rapport 10-11. -Map aanleggen met voor inspectie relevante gegevens en documenten. -Ouders -Team -Kinderen -Schoolpan schrijven en een plaats geven binnen de organisatie. -Update van de jaarplanner. -voorbereidingen nieuwe schoolplan.
Doelstellingen
I
O
Im
B
Co/Be
Actiepunten/ activiteiten
-Taalonderwijs afstemmen op de behoefte van Vuurvlinderleerling. -Handelingsbekwaamheid leerkrachten afstemmen op behoefte Vuurvlinderleerling -Verbeteren resultaten op gebied van taal, spelling en begrijpend lezen, volgens ambities omschreven in schoolplan (blz. 12).
10-11
11-12
12-13
12-13
SS, werk groep/ MT
-Analyse behoefte. -Analyse mogelijkheden. -Proberen mogelijkheden. -Inventariseren ervaringen. -Keuze maken. -Aanschaffen. -Goed invoeren.
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
36
Vervanging methode De Grote Reis
-Wereldoriëntatie aanbieden binnen de werkvorm projectwerk, gericht op werkelijkheidsnabijheid en maximaal inspelend op welbevinden en betrokkenheid. -De methode moet aangeboden kunnen worden binnen ons vernieuwde curriculum, met een vaste plaats op het rooster in de middag en met klas en paralleloverstijgende en schoolbrede projecten.
10-11
11-12
12-13
12-13
Werk groep/ MT
Documentatiecentrum in gebruik nemen
-informatiecentrum voor leerlingen waarin ze materialen ter ondersteuning van contractwerk en projectwerk kunnen halen.
10-11
11-12
11-12
12-13
Werk groep/ MT
Begrijpend lezen
-Aanvullen met materiaal dat aansluit op ontwikkeling multimedia en de behoefte die daaruit voortkomt bij leerlingen.
11-12
11-12
12-13
RB, SS/ MT
Educatieve software
-Educatieve software ter ondersteuning van aansluiting leerkrachtgedrag/ leerstofaanbod
11-12
11-12
11-12
RB/ MT
11-12 Jaarlijks
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
-Begeleiden van werken met nieuwe methode. Koppelen aan werkwijze die behalen ambities moet ondersteunen. -Analyse behoefte. -Analyse mogelijkheden. -Proberen mogelijkheden. -Inventariseren ervaringen. -Keuze maken. -Aanschaffen. -Goed invoeren. -Begeleiden van werken met nieuwe methode. Koppelen aan werkwijze in nieuw curriculum. -Analyse behoefte. -aanschaf materialen. -Invoeren materialen. -Werkwijze ontwikkelen en implementeren. -Werkwijze evalueren en evt. bijstellen. -Collectie actueel houden, afgestemd op behoefte. -Analyse behoefte. -Analyse mogelijkheden. -Proberen mogelijkheden. -Inventariseren ervaringen. -Keuze maken. -Aanschaffen. -Goed invoeren. -Begeleiden van werken met nieuwe methode. Koppelen aan werkwijze die behalen ambities moet ondersteunen. -Inventarisatie huidige software. -Eventueel opschonen van huidige
37
op de behoefte van de Vuurvlinderleerling.
AnalyseRen
-(Doorgaande) leerlijnen visualiseren voor lkr en lln. -Duidelijker vanuit doelstellingen werken.
10-11
11-12
11-12
12-13
Team/ MT
Doelstellingen
I
O
Im
B
Co/Be
Actiepunten/ activiteiten
Homogene groepssamenstelling
-Meer tijd voor instructie. -Meer tijd voor (individuele) begeleiding. -Effectiever werken door meer gestuurd te werken volgens rooster.
10-11
11-12
11-12
12-13
TH, BL/ MT
Nieuwe indeling curriculum om 5 werkvormen meer expliciet in te zetten.
-Werkvormen EGO geven vorm aan ons onderwijs. -Er is een duidelijk verwachtingspatroon met daaraan gekoppelde doelstellingen t.a.v. de werkvormen bij lln. en lkr. -Werkvormen sluiten aan bij verslagen en terminologie waarmee we met ouders communiceren. -Afstemming tussen parallel, bouw en school.
10-11
11-12
11-12
12-13
TH/ MT
-Planning per dag om meer tijd daadwerkelijk te benutten en winst te borgen. -Weekrooster in iedere groep. -Jaarrooster in iedere groep. -Geplande extra begeleiding. -Geplande observatie. -Geplande registratie. -Quickscan ter ondersteuning. -Weekrooster met daarop de werkvormen in iedere groep. -Jaarrooster met daarop de werkvormen en projecten in iedere groep.
Leerlijnen omschrijven
3. Leertijd Onderwerp
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
software. -Analyse behoefte en mogelijkheden. -Keuze maken. -Aanschaffen. -Goed invoeren, begeleiden indien wenselijk. -Per vakgebied de leerlijn met tussendoelen en einddoelen omschrijven. -Tussen- en einddoelen visualiseren. -Doelen steeds aan instructies koppelen.
38
4. Personeel Onderwerp
Doelstellingen
Gesprekkencyclus
-Voortgang en ontwikkeling stimuleren
Functiemix invoeren
-Benoeming personeel in de functiemix om ontwikkeling op school richting te geven; -Taal- leesspecialist, -Bouwleider onder- en bovenbouw, -IB-er. -Functies omschrijven voor de directe toekomst. -Personeel motiveren. -Loopbaanontwikkeling stimuleren.
Functiemix toekomst
I
O
Im
B
Co/Be
Actiepunten/ activiteiten
11-12
TH, bouwl.
-11-12 beoordelingsgesprekken - vanaf 12-13 nieuwe 3-jarige cyclus met voortgang en beoordelingsgesprekken. -functies kenbaar maken -Solliciteren en assessment maken. -Kandidaten benoemen. -Invulling geven aan de functie. -Begeleiden. -Evalueren. -Interesse middels brief of gesprek kenbaar maken. -Assessment maken. -loopbaanplan, met scholing opstellen. Dit geldt ook voor afgewezen kandidaten tranche 1 en 2. -begeleiden loopbaanplan. Bewust maken van mogelijkheden binnen school en salto. -Middenmanagement Fontys. -Magistrum startbekwaam directeur PO. -Taal- leesspecialist. -Inventariseren instructiestrategieën op De Vuurvlinder. -Vergroten aantal vaardigheden/ mogelijkheden. -Leren van en met elkaar. -Afstemmen op behoefte lln.
10-11
11-12
11-12
TH, betr lkr/ MT
11-12
11-12
11-12
TH, betr lkr/ MT
Functiemix scholing
-Benoemde functionarissen en toekomstige kandidaten via scholing laten ontwikkelen
11-12
TH, betr lkr/ MT
Teamscholing vullen ‘gereedschapskist’
-Handelingsbekwaamheid vergroten
11-12
TH, team/ MT
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
39
Scholing dyslexie/ spelling
-Kennis over dyslexie vergroten. Handelingsbekwaamheid op het gebied van spelling vergroten.
11-12
Team, IB/ MT
Scholing videointeractiebegeleiding
Mogelijkheden tot coachen en begeleiden van leerkrachten vergroten.
11-12
JV/ MT
Scholing HGW
Tweejarig traject om HGW te implementeren op De Vuurvlinder.
10-11
11-12, 12-13
11-12, 12-13
13-14
Team, IB/ MT
5. Leerlingenzorg Onderwerp
-D.m.v. studiedag + vervolg in teambijeenkomsten, klassenbezoeken, collegiale consultatie en coaching. -Scholing door Kennisveld d.m.v. gezamenlijke bijeenkomsten, bijeenkomsten per bouw, en intervisie. -Borging door IB. -Volgen cursus. -Gebruikmaken van kennis/ vaardigheden tijdens klassenbezoek. -verdere uitwerking zie 5 blz. 40
Doelstellingen
I
O
Im
B
Co/Be
Actiepunten/ activiteiten
Scholing HGW
-Tweejarig traject om HGW te implementeren op De Vuurvlinder. -Doelstellingen HGW zie blz. 18.
10-11
11-12, 12-13
11-12, 12-13
13-14
Team, IB/ MT
Opbrengstgericht werken
-Betere resultaten halen (ambitieniveau) -Meer helpen in zorgniveau 1 en 2. -Minder handelingsplannen noodzakelijk.
10-11
10-11
11-12
11-12
IB, MT/ MT
-Gepland in schooljaar 11-12: -3 bijeenkomsten MT-IB-BL en WvE Expertisecentrum. -5 teambijeenkomsten en WvE, RS Expertisecentrum. -Evt. ouderavond. -Activiteiten schooljaar 12-13 worden gepland na evaluatie 1112. -Doelstellingen altijd koppelen aan instructies, begeleiding en handelingsplannen. -De lat ligt hoger voor lkr (ambitieniveau) en lln (eisen lkr in de klas). -Feedback geven direct op het
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
40
Vulling begrippen passend onderwijs en een definitieve keuze maken voor ons schoolprofiel.
-Voldoen aan passend onderwijs.
Zorgplan verder ontwikkelen.
Protocol ontwikkelingsperspectief opnemen in zorgplan.
-Zorgplan actueel houden met de nieuwe ontwikkelingen die in gang gezet worden. (HGW, opbrengstgericht werken, passend onderwijs, kennis dyslexie) -Het ontwikkelingsperspectief van leerlingen objectief vast kunnen stellen aan de hand van vooraf vastgestelde criteria.
Video-interactiebegeleiding opnemen in zorgplan.
-Instrument toevoegen aan begeleiding van leerkrachten.
Toekomstperspectief IB op De Vuurvlinder
-Anticiperen op het uiteindelijke pensioen van onze vaste IB-er.
10-11
11-12
11-12
12-13
TH, JV/ MT
11-12
12-13
JV, TH/ MT
11-12
11-12
12-13
JV/ MT
11-12
11-12
12-13
JV/ MT
JV, TH/ MT
proces (d.m.v. meer tijd in homogene samenstelling) en niet alleen op het product. -De balans tussen sociaal emotionele en cognitieve ontwikkeling steeds voor ogen hebben en daadwerkelijk in balans laten zijn. -Controleren via klassenbezoeken, evalueren via resultaten. -Aandacht via teambijeenkomsten. -Ontwikkeling personeel via scholing. -Structureel in de organisatie via zorgplan en schoolplan. -Ontwikkelingen binnen scholing/ school vastleggen in zorgplan. -Evalueren en bijsturen in MT. -Communiceren naar team, MR. -NSCCT toevoegen aan kwaliteitsinstrumenten. -Protocol omschrijven. -In praktijk gebruiken. -Evalueren en bijstellen. -In stappenplan zorgplan opnemen wat de mogelijkheden zijn van VIB. -VIB in praktijk gebruiken. VIB evalueren. -Strategisch plan bedenken om opvolging tijdig te garanderen. -Financiële middelen bekijken voor een overbruggingsjaar.
6. Overige beleidsterreinen
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
41
Onderwerp ICT: oriënteren op touch screen borden.
Doelstellingen
I
-Moderne onderwijsvoorzieningen aanschaffen zie zorgen voor effectief, betrokken en modern onderwijs.
O
Im
B
12-13
Huisvesting: -Verduidelijking routing. -Gevelborden Vuurvlinder en Spilcentrum Sprookjesbosch. -Kleefmagneten bij klapdeuren i.v.m. afscheiding brandcompartiment. -Extra fietsenstallingen. -Beukenhaag tegen hekwerk. -Verkeersveiligheid Opera. -Verkeersveiligheid Ernani. -Bouw 3 lokalen bij eventuele groei. SPIL: -Opening op 01-09-11. -Werkbijeenkomst personeel Vuurvlinder en Bloemenkinderen. -Spilbreed zorgteam voortzetten. -Ouderparticipatie organiseren. -Website Spilcentrum Sprookjesbosch activeren. -Activiteiten verder uitbreiden. Ouders:
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
Co/Be
Actiepunten/ activiteiten
RB/ MT
-Analyse behoefte. -Analyse mogelijkheden, waaronder de financiële mogelijkheden. -Proberen mogelijkheden. -Inventariseren ervaringen. -Keuze maken.
11-12 11-12
RB TH
11-12
RB
11-12 11-12 Jaarlijks Jaarlijks Jaarlijks
RB GJ, RB MT MT MT
11-12 11-12
JV, TH JV, TH
11-12
JV
12-13
JV
11-12
RB
11-12
JV, lkr
42
-Rol van ouders benoemen in beleid en publicaties. -Communicatiemomenten met ouders duidelijker benoemen naar leerkrachten. -Formele en informele communicatiemiddelen optimaal benutten. -Ouders zien als partner. -MR en OR benutten als natuurlijke barometer
Schoolplan 2011-2015 saltoschool De Vuurvlinder
11-12
TH
11-12
TH
11-12
Lkr
11-12 11-12
Lkr TH
43