Provincie Zeeland
Nummer 8 • Oktober 2006 • Jaargang 01 • r u i m t e • m i l i e u • w a t e r • e n e rg i e • v e i l i g h e i d • n a t u u r • d u u r z a a m h e i d • o n d e r n e m e n •
Tijdingen Strategische energienota
De provincie Zeeland stelt een strategische energienota op in samenwerking met adviesbureau KplusV organisatieadvies en de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO).
Begin juli is het proces begonnen om meer inzicht te verkrijgen in de ontwikkelingen in Vlaamse en Nederlandse bedrijven, maatschappelijke organisaties en lokale overheden op het gebied van duurzame energie. Duidelijkheid moet komen in de vraag- en aanbodzijde van de hele energiemarkt in Nederland en Vlaanderen. Tijdens het onderzoek wordt gekeken of er mogelijkheden zijn voor de provincie en Zeeuwse bedrijven en maatschappelijke organisaties om de duurzaamheid van de Zeeuwse energievoorziening te verbeteren. Welke mogelijkheden zijn er voor alternatieve energie, zoals het opwekken van wind- en zonne-energie? Ook wordt gekeken naar de efficiëntie en effectiviteit van duurzame energie. Het onderzoek wordt eind december afgesloten.
Mening gevraagd De provincie en het adviesbureau zijn erg benieuwd naar meningen over duurzame energie. Welke verwachtingen zijn er op het gebied van energielevering in de toekomst? Moet het goedkoper, groener, betrouwbaarder? Reacties kunnen worden gestuurd naar
[email protected]. Inzenders maken kans op twee kaarten voor een dagje uit naar Living Tomorrow, het huis en kantoor voor de toekomst in Amsterdam. Living Tomorrow is een innovatieplatform met producten en diensten, afgeleid van maatschappelijke, economische en technologische ontwikkelingen die zijn vertaald naar realistische en herkenbare toepassingen in het gebouw. Wie alvast een kijkje wil nemen, klikt op www.livingtomorrow.nl.
Tijdingen nr. 8 - 2006
COLUMN: ZEELAND IN UITVOERING Al langere tijd loop ik rond met de gedachte dat Zeeland op een andere, betere manier kan werken aan zijn uitstraling en een positiever beeld van zichzelf kan neerzetten dan nu het geval is. Die omslag noem ik Zeeland in uitvoering. De term staat voor dingen verwezenlijken, uitvoeren dus, en dat vooral vertellen.
2
Inhoud: • Strategische energienota
1
• Column, Ria Geluk
2
• Chain of safety
3
• Open dag Kust en Veiligheid
3
• Wouter van Zandbrink, 4
gedeputeerde
• Marktonderzoek alternatieve
Een voorbeeld om mijn stelling kracht bij te zetten. De bedragen die enkele jaren zijn uitgegeven aan de imagocampagne en die nu bestemd zijn voor de campagne voor de Statenverkiezingen, plus de daarmee verbandhoudende onderzoeken en rapporten, kunnen beter worden besteed. Bij voorbeeld aan de infrastructuur voor fietsers en voor de inzet van pontjes, groot en klein. Het feit dat het fiets/voetveer VlissingenBreskens vaak uitvalt en ergernis en ongemak veroorzaakt bij inwoners en toeristen geeft een veel sterker negatief effect dan een imagocampagne ooit in woord en beeld kan goedmaken. Veilige fietsroutes voor bewoners en toeristen aanleggen, werkt zeer positief. Zorgen dat fietsen mee kunnen in het openbaar vervoer en dat de pontjes, zover het weer het toelaat, in elk geval twee zomermaanden echt kunnen varen tussen de eilanden. Dat ondersteunt de positieve kant van de provincie voor bewoners en bezoekers.
4
brandstoffen
• Alternatieven ontpoldering
5
• Kaderrichtlijn water
6
• Sloecentrale
6
• Bestemmingsplannen
7
• Klantonderzoek 8
bodeminformatie
• Kiekendiefpad met historie
8
• Website Risico's inZicht
9
• Bootspolder
10
• Kort nieuws
11
• Watermerken
12
Colofon: ■ AAN DEZE TIJDINGEN WERKTEN MEE:
Henk Assink, Harry Benschop, Elise Blok, Annick Creemers, Ria Geluk, Lein Kaland, Rosemarie Koole, Karen Kroese, Daniëlle van Meteren, Janneke Schroevers, DirkJan Visser, Liduine Wijffels, Ries Zweistra, Ans van Nieuwenhuijze (eindredactie) ■ UITGAVE:
Afdeling Communicatie, Nieuwe Burg 42 ■ POSTADRES:
Postbus 6001, 4330 LA Middelburg ■ TELEFOON:
(0118) 63 14 00. ■ FOTOGRAFIE:
Anda van Riet (tenzij anders vermeld) ■ CARTOON:
De boodschap is dan ook 'voer elk jaar een aantal concrete positieve zaken uit en vertel erover'. Een paar doelstellingen voor volgend jaar, boven op de bestaande plannen: • de provincie Zeeland legt vier kilometer extra fietspad aan tussen Schuddebeurs en Dreischor • de provincie Zeeland garandeert dagelijks een halfuursdienst tussen Vlissingen en Breskens voor voetgangers en fietsers • voet/fietspontje dagelijks tussen Goes en Zierikzee in juli en augustus met steun van de provincie Zeeland. Een aantal concrete zaken in deze sfeer aankondigen, uitvoeren en uitdragen, jaar voor jaar, van januari tot en met december – dat werkt, zeker als daarbij wordt geput uit suggesties die de samenleving aandraagt. Dat er ideeën zijn bij de burgers van Zeeland staat buiten kijf. Het geld, bespaard op campagnes, onderzoeken en rapporten, komt in positieve zin terug in de uitgevoerde werken én in het positieve beeld van de provincie Zeeland. En wie weet is de opkomst bij de Statenverkiezingen in 2011 dan 55%. Na vier jaar Zeeland in uitvoering. Of denkt u dat wij dat nu al halen, in maart 2007? RIA GELUK, Capelle Uitbreiding Nationaal Monument Watersnood 1953 Stichting Behoud Hoogaars/Historische Scheepswerf C.A. Meerman.
Danker Jan Oreel ■ OPMAAK:
provincie Zeeland, afdeling I&D. ■ DRUK:
Drukkerij Verhage, Middelburg. Wilt u bij onjuiste of onvolledige adressering de wijzigingen doorgeven aan de postkamer van de provincie, tel. (0118) 63 13 96. Geeft u dan, voor een snelle verwerking van de gegevens, meteen uw abonneenummer door. U vindt dit nummer onderaan de adressticker. Wilt u het abonnement stoppen? Bel met het eerder genoemde telefoonnummer en vermeld uw abonneenummer. Tijdingen is gratis verkrijgbaar bij het informatiecentrum van de provincie, Nieuwe Burg 42 Middelburg, tel.: (0118) 63 14 00,
[email protected]. Hier kunt u ook een gratis abonnement bestellen.
Tijdingen nr. 8 - 2006
Chain of safety •
De tweede partnermeeting van het project Chain of safety werd 2 en 3 oktober gehouden in Husum (Duitsland). De partners in het project komen uit België, Denemarken, Duitsland, Engeland en Nederland. De provincie Zeeland is 'lead-partner'. De projectleiding is handen van Ron de Meyer van de stafafdeling kabinet, juridische zaken en bestuursondersteuning. Provinciesecretaris Viek Verdult is voorzitter van de stuurgroep. De opzet van het project is snel en makkelijk te komen tot samenwerking, kennisuitwisseling en onderlinge bijstand tussen de Noordzeeregio's in geval van overstromingen vanuit de kust.
Een middel daarvoor is alle kennis en ervaring op het gebied van kustoverstromingen bij elkaar te brengen binnen de gehele veiligheidsketen langs de Noordzeekust. Het doel is het aantal
slachtoffers en de schade zoveel mogelijk te beperken. Uiteindelijk wil de projectleiding komen tot een 'Noordzeekustbreed' rampenplan. Chain of safety heeft vier hoofdactiviteiten die verder worden uitgewerkt: • het opstellen van een bondige analyse van de bestaande lokale, regionale en nationale rampbestrijdingsplannen bij overstromingen in de Noordzeeregio's • het komen tot één rampbestrijdingsplan ten behoeve van overstromingen voor de hele Noordzeeregio, gebaseerd op een gemeenschappelijke benadering van de veiligheidsketen • het inventariseren en onderzoeken van de kennis en het materieel dat voorhanden en beschikbaar is, ten-
Open dag Kust en Veiligheid Zaterdag 30 september was de eerste open dag op locatie in de aanloop naar de Statenverkiezingen, 7 maart volgend jaar. Het thema was Kust en Veiligheid. De open dag werd gehouden in en rond het strandpaviljoen Piet Hein bij Dishoek. Zo’n 300 mensen kwamen erop af.
Veel belangstelling was er voor de weerwandelingen van ‘weermensen’ Jos Broeke van Omroep Zeeland en Marjon de Hond van het NOS Journaal. In het paviljoen was informatie beschikbaar over het weer en het klimaat. Ook de wandelingen in het kader van Zwakke Schakels waren in trek.
3
einde de veiligheidsketen voor de Noordzeeregio in de praktijk te kunnen brengen; het benutten van een samenwerkingsvoorbeeld tussen Nederlandse en Belgische kustregio's voor verdere implementatie.
Er zijn vier werkgroepen samengesteld, die zich elk met één van de activiteiten bezig houden. De eerste verkenning en inventarisatie vonden plaats tijdens de partnermeeting in Duitsland. Alle deelnemers hebben huiswerk meegekregen, waarmee ze in hun eigen omgeving aan de slag moeten. Er zal de komende jaren nog een aantal partnermeetings volgen in het kader van deze Chain of safety en het uiteindelijke resultaat van het project zal in juni 2008 worden gepresenteerd.
De tocht ging door de Galgenwei, de duinen en het strand. De hoofdattractie was toch wel het strandhuisje dat voor de gelegenheid op de vloedlijn was geplaatst en dat de strijd tegen het water verloor, ondanks de vele zandzakken die de bezoekers hadden gevuld ter bescherming tegen de vloed. Eens temeer werd hierdoor de kracht van het water geïllustreerd, net als de noodzaak als provinciebestuur zich hiertegen te blijven wapenen.
In totaal zijn er vijf open dagen, die elk een eigen thema hebben. Veel bezoekers gingen in discussie met vertegenwoordigers van de politieke partijen over kust en veiligheid. Men kon zich laten voorlichten over het project Zwakke Schakels en over allerlei projecten in het kader van rampenbestrijding, zoals evacuatie en het Hoogwater Informatie Systeem. Op het strand voor het paviljoen werden onder leiding van een zandkunstenaar zandsculpturen gebouwd en er werd meegedaan aan een kustverdedigingspel. De jongste bezoekers konden zich laten schminken en meedoen aan een ballonnenwedstrijd.
• ruimte • milieu • water • energie 4
veiligheid • natuur • duurzaamheid • ondernemen •
Tijdingen nr. 8 - 2006
4
Wouter van Zandbrink, gedeputeerde Van een terughoudende politieke opstelling in de afgelopen jaren, kwam Wouter Van Zandbrink eind september in het volle politieke leven te staan. In de Statenvergadering van 28 september werd hij, als opvolger van de overleden Thijs Kramer, benoemd tot gedeputeerde. De portefeuilles die hij behartigt zijn waterhuishouding, waterkeringen, coördinatie Deltawateren, natuur en landschap en landinrichting. Dezelfde als Kramer, met wie hij bevriend was. Van Zandbrink, PVDA, 48 jaar, geboren in Stoutenburg, boerenzoon en landbouweconoom: 'Ik hield mij politiek afzijdig, omdat ik als directeur Zuid van het ministerie van landbouw, natuur en voedselkwaliteit de minister vertegenwoordigde in Zeeland. Daarvoor was ik wel actief, al heb ik nooit rechtstreeks bestuurlijke verantwoordelijkheid gehad. Ik bemoeide me voor mijn partij onder meer met de samenstelling van de politieke programma's op landelijk en op Zeeuws niveau'. 'Ik woon nu twintig jaar in de provincie en
heb – ook door mijn tijd bij de Dienst Landelijk Gebied in Goes, van 1997 tot 2002 – veel waardering gekregen voor de manier, waarop in Zeeland wordt gewerkt. Je kunt grondig met elkaar van mening verschillen, maar de dialoog en wederzijds respect blijven. Dat komt doordat Zeeland niet groot is, je komt elkaar telkens weer tegen. In zo'n omgeving wil ik graag werken. Ik kijk ernaar uit dit ook te doen vanuit mijn nieuwe verantwoordelijkheid.'
Marktonderzoek alternatieve brandstoffen Luchtkwaliteit, CO2-problematiek, verkeersemissies en almaar duurder wordende olie houden de gemoederen in Nederland flink bezig. Om een oplossing te vinden is de provincie zich aan het beraden of biobrandstoffen een oplossing kunnen bieden. Maar wil de Zeeuwse bevolking wel overstappen op biobrandstoffen? Om deze vraag te beantwoorden hebben twee studenten Werktuigbouwkunde van de Hogeschool Zeeland in opdracht van de provincie een marktonderzoek naar biobrandstoffen gedaan.
Onderzocht is welke wensen en behoeften er leven en of er bereidheid is van zowel overheids- als particuliere instellingen in Zeeland tot een eventuele overstap op biobrandstoffen. Tijdens het marktonderzoek is er bij verschillende organisaties een enquête gehouden en kon men een door DutCH4, een organisatie die gespecialiseerd is in aardgas als brandstof, een voor goederen en personenauto's ontwikkelde wagenparkscan laten uitvoeren. Positief De resultaten van het marktonderzoek zijn zeer positief. De overheidsinstellingen die hebben meegedaan aan het onderzoek hadden over het algemeen al kennis van alternatieve brandstoffen en waren ook groot voorstander. Zij gaven aan bij de invoering van de biobrandstoffen graag als proefkonijn voor de Zeeuwse bevolking op te treden door hun eigen wagenpark in een zo vroeg mogelijk stadium op biobrandstoffen te laten rijden. Ook bij de particuliere instellingen, zoals taxibedrijven en rijscholen, was men over het algemeen al
• ruimte • milieu • water 4
energie • veiligheid • natuur • duurzaamheid • ondernemen •
Tijdingen nr. 8 - 2006
bekend met alternatieve brandstoffen. Veel organisaties gaven aan interesse te hebben om over te stappen op een alternatieve brandstof. De lagere prijs van biobrandstoffen ten opzichte van de steeds hogere kosten van benzine en diesel werd door de verschillende partijen als belangrijkste reden aangegeven om de overstap te maken.
Andere redenen die werden aangegeven: biobrandstoffen zijn schoner voor het milieu en de onafhankelijkheid van andere landen door zelfvoorzienend met brandstoffen bezig te zijn wordt als een groot voordeel wordt ervaren. Als mogelijke knelpunten werden genoemd: de beschikbaarheid, de prijzen van groene brandstoffen en het accijns-
5
beleid van het kabinet, de betrouwbaarheid, de veiligheid en tenslotte de fabrieksgarantie na ombouw van de motor. De provincie kijkt naar verdere mogelijkheden voor biobrandstoffen in Zeeland en verwacht hierover eind dit jaar bericht te kunnen geven.
Alternatieven ontpoldering Onder leiding van prof. drs. F.A. Maljers onderzoekt een commissie van deskundigen de zes alternatieven voor de ontpoldering van 600 hectare als natuurcompensatie bij de derde verdieping van de Westerschelde. De ingreep wordt nodig geacht om de menselijke aanslagen op de natuurlijke kwaliteiten van het estuarium zoveel mogelijk ongedaan te maken. • De alternatieven zijn: • Het voor een kwart afplaggen van het oude schor in Saeftinghe en verdieping van de hoofdgeulen. De maatregelen zouden in de plaats moeten komen van het ontpolderen van de Hedwigepolder. De heer F. Kuijpers van ZLTO Hulst in Ossenisse is de indiener. • De heer J. Janse uit Goes stelt voort een nieuwe buitendijkse polder van 600 hectare te maken. In de dijken van die polder moeten voorzieningen worden aangebracht die ervoor zorgen dat dagelijks een natuurlijk getij kan ontstaan. Hij denkt dat zo'n polder ten westen van Breskens zou kunnen worden gemaakt.
•
•
•
De Hooge Platen en andere omvangrijke plaatgebieden in de Westerschelde inpolderen en ze zodoende omvormen tot plaatpolders is het idee van de heer F. Minneboo, Middelburg. Bij het herstel van de zwakke schakels van Walcheren kunnen waterdoorlatende buizen in de duinenrij worden aangebracht, zo suggereert de heer H.J. Rietveld vanuit Middelburg, waardoor in het achterland een slenken- en geulenpatroon ontstaat met een zout en brakwatermilieu. Gebieden die nu voor ontpoldering in aanmerking komen, kunnen worden omgevormd tot natuurbekkens door
een hevelconstructie in de bestaande dijken te maken. De boeren kunnen er als beheerder gaan optreden. De heer W. van der Heul uit Axel is de indiener van het alternatief. De heer W.A. van den Bos, Goes, ziet een oplossing in het maken van een stervormig dijklichaam in de monding van de Westerschelde. Rond de dijk kan opslibbing ontstaan, wat kan uitgroeien tot een stiltegebied voor vogels en zeehonden.
Oud-Unilever-topman Maljers gaat op verzoek van de provincie aan de slag met deskundigen op het gebied van mariene biologie - prof. dr. W.J. Wolff; morfodynamica rivieren, estuaria en kusten – prof. dr. Ir. H.J. de Vriend; natuurbeschermingswetgeving – mw. mr. drs. M.C. de Smidt en regionale bestuurlijke omgeving – oud-burgemeester A. Verbree van Reimerswaal. Het secretariaat wordt gevormd door provinciaal medewerkers ing. A. de Lange en mw. M.B. Asselot. Gedeputeerde Staten hechten grote waarde aan de onafhankelijkheid van de commissie, die de alternatieven toetst op haalbaarheid in een milieueffectrapportage. Of de voorstellen op de aangegeven plaatsen kunnen worden verwezenlijkt, is niet ter beoordeling van de commissie. Een belangrijk criterium is of de alternatieven tot dezelfde resultaten leiden als de plannen voor ontpoldering. Zo daar aanleiding voor is, kunnen de deskundigen zich ook buigen over voorstellen die zich gaandeweg aandienen. Daarvoor is overigens niet zoveel tijd, want verwacht wordt dat de commissie eind november haar resultaten kan presenteren. De commissie Maljers is te bereiken via het secretariaat: postbus 165, 4330 AD Middelburg.
• ruimte 4 milieu • water • energie • veiligheid 4
natuur • duurzaamheid • ondernemen •
Tijdingen nr. 8 - 2006
6
Kaderrichtlijn water
Bestuurlijke conferentie Bestuurders en maatschappelijke organisaties troffen elkaar 27 september tijdens de derde conferentie over de Kaderrichtlijn Water. Daartoe uitgenodigd door dagvoorzitter René Schepers van Schepers Communicatieadviseurs in Zutphen bekenden de deelnemers zichzelf en elkaar de mate van gelukzaligheid over de kaderrichtlijn. De meesten wisten daarop nog geen antwoord te geven. Maar een enkeling gaf aan er gelukkig dan wel ongelukkig mee te zijn.
Foto: Janneke Schroevers
5
Het gezelschap werd in een presentatie bijgepraat over de pilots Oosterschelde en Schouwen-Duiveland, waarna de stichting Rijnwater twee opdrachten tot veldbezoek verstrekte. Dichtbij het water, op de dijk bij de Plompe Toren op Schouwen, werd in groepjes van vijf gediscussieerd over welk maatregelenpakket het beste zou zijn, welke kosten daarmee gemoeid zouden zijn en wie nu het meeste baat bij de maatregelen zouden hebben.
Zo ontstonden directe contacten tussen de mensen van onder meer de waterschappen, de gemeenten, de landbouw, rijkswaterstaat en de provincie. Over en weer werd kennis uitgewisseld en gedeeld. Na een korte wandeling door de polder werd aan de hand van kleur en doorzicht in een klein aquarium de waterkwaliteit van de omliggende sloten bepaald. Oog was er voor de milieuvriendelijke oevers die vorig jaar werden verwezenlijkt. Na het veldwerk, dat in uiterste harmonie werd afgesloten, volgde een levendige discussie, waarin veel tijd en ruimte was voor de 'natuurlijke' belangentegenstellingen van de diverse deelnemers. Ook volgend jaar zullen weer bijeenkomsten belegd worden om uiteindelijk vanuit Zeeland een eensgezind standpunt naar Brussel te kunnen uitdragen.
Moesten we ons bij het artikel over de Sloecentrale, die in opdracht van Delta NV in Vlissingen-Oost gebouwd gaat worden, behelpen met het beeld van diverse, bestaande energiebronnen, nu kunnen wij de artist impression tonen, zoals die op de site www.sloecentrale.nl wordt gepresenteerd. Verwacht wordt dat half volgend jaar met de bouw van de centrale kan worden begonnen. (Foto: Rothuizen Van Doorn 't Hooft Architekten ■
• ruimte • milieu • water 4
energie • veiligheid • natuur • duurzaamheid • ondernemen •
Tijdingen nr. 8 - 2006
5 7
Bestemmingsplannen De provincie krijgt jaarlijks veel verzoeken tot goedkeuring van bestemmingsplannen en voor verklaringen van geen bezwaar. Beide zijn instrumenten die de provincie heeft om op lokaal niveau de ruimte te ordenen. De redactie van Tijdingen wil inzicht geven op welke gronden aan een bestemmingsplan goedkeuring wordt gegeven of onthouden en een verzoek voor een verklaring van geen bezwaar wordt gehonoreerd of afgewezen.
Deze zomer verleenden Gedeputeerde Staten verklaringen van geen bezwaar voor uiteenlopende bouwplannen. Zo kreeg de gemeente SchouwenDuiveland toestemming van het bestemmingsplan af te wijken om de supermarkt Lidl aan de Schelphoekstraat in Zierikzee uit te breiden en ter plekke een reclamebord te plaatsen. Er was ook een verklaring voor de sloop en herbouw van een huis aan de Schelpweg in Ellemeet. Het overgangsgebied tussen de delen twee en drie van het plan Tureluur op Schouwen-Duiveland kan worden ingericht dankzij een verklaring, waarmee de Dienst Landelijk Gebied uit de voeten kan. Het dagelijks bestuur van de gemeente Tholen kreeg er één voor de bouw van een kerkgebouw aan de F.M. Boogaardweg in Sint Annaland voor de
Hersteld Hervormde Gemeente. De kerk komt op een perceel dat de bestemming landbouwgrond had. De Dienst Landelijk gebied is met een verklaring voor de gemeente Tholen een stap verder in de aanleg van een dorpsbos tussen de Coentjesweg/Gankelweg en de Oud-Vossemeersedijk. De gemeente Middelburg wil een erfafscheiding maken tussen haar ingenieursbureau en de achterkant van een aantal huizen aan de Breeweg. Ook hiervoor werd een verklaring verleend. In Nieuw en Sint Joosland kan een woning worden herbouwd aan de Sint Jooslandstraat, dankzij een verklaring voor dezelfde gemeente. Aan de Kanaaldijk in Arnemuiden kunnen zeecontainers worden vervangen door de bouw van een paardenstal; de
gemeente Middelburg vroeg de verklaring aan. Burgemeester en wethouders van Hulst kunnen verder met de procedure voor de bouw van een opslagloods aan de President Rooseveltlaan in Kloosterzande. Hun werd een verklaring van geen bezwaar verleend voor de initiatieven van een bouwondernemer. In Breskens kan de supermarkt C1000 aan de Van Zuyenstraat de winkel en het parkeerterrein vergroten, doordat de gemeente Sluis een verklaring van geen bezwaar vroeg en kreeg. In alle gevallen stelden GS dat de bouwplannen niet in overeenstemming zijn met het bestemmingsplan, maar dat de gemeentebesturen een goede ruimtelijke onderbouwing hebben gegeven bij hun verzoek.
4 ruimte • milieu • water • energie • veiligheid • natuur • duurzaamheid • ondernemen •
Tijdingen nr. 8 - 2006
Klantonderzoek bodeminformatie Elke zichzelf respecterende organisatie wil weten hoe de klanten de dienstverlening ervaren en hoe vraag en aanbod goed op elkaar kunnen worden afgestemd. De beste manier om daar achter te komen, is het doen van onderzoek. En dat is dan ook exact wat de provincie Zeeland gaat doen. Het onderwerp is bodeminformatie. Bodeminformatie is voor veel burgers en bedrijven van groot belang. Bij voorbeeld bij bedrijfsovername, nieuwbouw en (ver)koop van onroerend goed. Verschillende partijen gebruiken bodeminformatie, maar ieder voor zijn eigen doeleind en dit zorgt voor verschillende wensen ten aanzien van de benodigde informatie, wijze van informatieverstrekking etc. Als onderdeel van een steeds klantvriendelijker beleid, heeft Provincie Zeeland
besloten om haar klanten te betrekken bij het beantwoorden van deze vragen door middel van een klantenonderzoek. Mede initiator van dit onderzoek, het Goese ICT bedrijf DIMMbizz, heeft opdracht gekregen voor de uitvoering van dit klantenonderzoek. Het klantenonderzoek wordt gehouden onder zowel de burgers van Provincie Zeeland, als onder bedrijven die regelmatig bodeminformatie gebruiken. Wel zit er een verschil in de methode van
Rond Oud-Sabbinge, Wolphaartsdijk en Wilhelminadorp is een wandelnetwerk van zo'n 75 km aangelegd onder de naam Kiekendiefpad. Tegelijkertijd is een begin gemaakt met het versterken van de historische lijnen in het landschap.
Het initiatief dat is uitgegroeid tot het landschapsnetwerk De Schengen lag bij enkele ondernemers in de streek, de vereniging van wandelaars TeVoet, de Zeeuwse Milieufederatie en de Stichting
• ruimte • milieu •water • energie • veiligheid 4
onderzoek. Via een enquête op het Internet krijgen de burgers vragen voorgelegd welke voor hen van toepassing (kunnen) zijn. De professionele gebruikers van bodeminformatie worden op een diepgaandere wijze betrokken. Een selectie van bedrijven die regelmatig bodeminformatie gebruiken zijn uitgenodigd voor een aantal dynamische werksessies in de Abdij te Middelburg. Gezamenlijk zullen onder andere notarissen, makelaars, advocaten, aannemers, projectontwikkelaars, milieuadviseurs, banken en grondverzetbedrijven het hoofd buigen over de vraag: hoe ervaart u de huidige wijze van bodeminformatievoorziening door Provincie Zeeland en hoe ziet u dit voor de toekomst? De antwoorden zullen worden geanalyseerd en verwerkt in een rapport. Zodoende heeft Provincie Zeeland een goed beeld hoe zij haar bodeminformatie het beste kan ontsluiten om te voldoen aan de wensen van de klant.
Landschapsbeheer Zeeland. Ruim twee jaar geleden zijn de eerste stappen voor het project gezet.
Kiekendiefpad met historie
Daarmee werd half augustus de eerste pilot van het in het Omgevingsplan aangekondigde Zeeuwse landschapsnetwerk afgerond.
8
Er is niet alleen een wandelnetwerk aangelegd. Ook het landschap is versterkt. Achterliggende gedachte was de wandelaar een beter beeld te geven van het ontstaan van het landschap door de eeuwen heen waardoor het nog aantrekkelijker wordt om er doorheen te lopen. Zo zijn de dijken langs de Schenge beplant. Als de beplanting tot wasdom is gekomen, over enkele jaren, kan de wandelaar ervaren hoe breed het vaarwater van de Schenge in het verleden was en hoe deze geul zich vele kilometers door het land slingerde. De geulpolderdijken van de Schenge zijn weer anders geaccentueerd dan de op- en aanwasdijken rond het oude eiland Wolphaartsdijk. Bij het ontwikkelen van de routes is erop gelet dat de wandelaar de landschappelijke verschillen ook daadwerkelijk kan beleven. Verder hebben cultuurhistorie en natuur een rol gespeeld. Zo is een buitendijk langs het Veerse Meer waar nog een Muraltmuurtje staat – een relatief goedkope en grondbesparende, maar niet effectieve manier om de dijken te verhogen, genoemd naar de ontwerper – opengesteld voor de wandelaar. Ook is een coupure hersteld, die ooit was aangelegd voor het spoor van Goes naar de haven van Wolphaartsdijk. Met het netwerk is de streek voor de
natuur • duurzaamheid • ondernemen •
Tijdingen nr. 8 - 2006
wandelaar veel toegankelijker geworden. Van de 75 km loopt zo'n tweederde over onverharde of halfverharde paden: grasdijken, perceelranden en tot voor kort doodlopende grindpaden. Met zestien particuliere eigenaren zijn afspraken gemaakt over een wandelroute over hun land: in totaal voor 22 km. Bij de landschapsversterking is nauw samengewerkt met terreinbeheerders als
Natuurmonumenten en het waterschap Zeeuwse Eilanden. De initiatiefnemers hebben nog plannen voor een verdere versterking van het landschap. In de uitvoering is ook aansluiting gezocht met andere initiatieven in de streek. Zo zijn twee TOP-punten van het Veerse Meer als startpunt in het netwerk opgenomen. Ook is gebruik gemaakt van
Website Risico’s inZicht Sinds enige tijd is op de website van de provincie Zeeland informatie over het Zeeuwse uitvoeringsprogramma Externe Veiligheid 'Risico's inZicht' opvraagbaar: www.zeeland.nl/risicosinzicht Externe veiligheid richt zich op de veiligheid in de omgeving van een bedrijf of transportroute met gevaarlijke stoffen. Na de vuurwerkramp in Enschede is het beleid aanzienlijk aangescherpt. Het rijk heeft twintig miljoen euro beschikbaar gesteld aan gemeenten en provincies om het aangescherpte beleid uit te voeren via provinciale programma's. Het Zeeuwse programma 'Risico's inZicht' heeft een aantal projecten die geclusterd zijn rond vier thema's: Inventarisatie, Beleid en Communicatie, Uitvoering en Gezamenlijke projecten. Via de site is ook de Helpdesk Externe Veiligheid bereikbaar. De Helpdesk biedt ondersteuning aan gemeenten die belast zijn met de uitvoering van het externe veiligheidsbeleid. De meest gestelde vragen met bijbehorende
antwoorden zijn hier te vinden. Op de website staan alle producten van Risico's InZicht, die in de afgelopen jaren tot stand zijn gekomen. Zo ook het communicatieplan 'Focus op Veiligheid', waarin de dertien Zeeuwse gemeenten, de provincie, de Veiligheidsregio en het bedrijfsleven een gezamenlijke boodschap uitdragen naar de Zeeuwse burger. De burger wordt niet alleen geïnformeerd over veiligheidsrisico's en de maatregelen die de overheid neemt om de veiligheidsrisico's te beperken of te bestrijden. Ook wordt de burger gevraagd zijn eigen taken en verantwoordelijkheden te nemen. Contactpersoon voor externe veiligheid is drs. A.A. Zweistra van de provincie Zeeland, tel. 0118-631977.
• ruimte • milieu •water • energie 4
9
de wandelpaden van het Goese heggenproject en van het krekenproject van de Maatschap Wilhelminapolder. Het geheel kostte bijna twee ton. Acht partijen brachten het geld op. De routefolder met informatie over streek is voor 2,95 euro verkrijgbaar bij de VVV-kantoren en recreatieondernemers in de streek.
Er wordt gelinkt naar de Risicokaart Zeeland. Ook die kaart is een gevolg van de vuurwerkramp in Enschede. Per regio wordt zichtbaar gemaakt welke risico's men in het woon-, werk- of recreatiegebied kan lopen als gevolg van de nabijheid van transportroutes voor gevaarlijke stoffen, de opslag van giftige of explosieve stoffen en dergelijke. Kwetsbare objecten, zoals scholen, ziekenhuizen, hotels en kerken, worden getoond. De meeste informatie op de kaart is afkomstig van de gemeenten. De provincie beheert de site. Binnenkort komt er een site voor wie beroepsmatig met veiligheid van doen heeft, zoals veiligheidsfunctionarissen en medewerkers ruimtelijke ordening en milieu. De Zeeuwse risicokaart is te vinden op www.zeeland.nl/risicokaart. Wie zich breder wil oriënteren en een vergelijking wil maken met de andere Nederlandse provincies kan terecht op www.risicokaart.nl. Van de afdeling kabinet, juridische zaken en bestuursondersteuning zijn de contactpersonen drs. ing.J.C.M. Portegies, tel. 0118-631840, en drs. A.M.A. Peters, tel. 0118-631839.
veiligheid • natuur • duurzaamheid • ondernemen •
Tijdingen nr. 8 - 2006
Bootspolder De Bootspolder ligt op het eiland Schouwen-Duiveland direct achter de Oosterscheldedijk bij Burghsluis. Tijdens de stormvloed brak de zeedijk bij Burghsluis door en in juni van dat jaar trad een grote dijkval op. Daarop is in 1954 een slaperdijk aangelegd, waardoor een inlaag van 15 ha ontstond: de Bootspolder.
De Bootspolder is in het kader van het Natuurgebieds-plan Zeeland (2005) begrensd als nieuwe natuur. Van de begrensde 14 ha is 9 ha in eigendom bij Vereniging Natuurmonumenten. Voor deze gronden worden in dit plan de natuurdoelen en de inrichtingsmaatregelen beschreven. De Dienst Landelijk Gebied is als uitvoerende dienst van de Gebiedscommissie Schouwen-West verantwoordelijk voor de uitvoering van de inrichtingsmaatregelen. Het natuurontwikkelingsproject Bootspolder is onderdeel van Plan Tureluur, dat beoogt het afgenomen areaal zilte natuur in de Oosterschelde onder meer door middel van binnendijkse natuurontwikkeling te herstellen.
Evenals de Koudekerkse Inlaag, bestaat een klein deel van de Bootspolder uit hogere, zandige gronden en het grootste deel uit lagere poelgrond van klei met veen. Een karrenveldstructuur zoals in de Koudekerkse Inlaag heeft in het gebied nooit bestaan doordat de slaperdijk van recente datum is. Het ligt dan ook meer voor de hand de vormgeving van de elementen die de diverse vegetaties en
vogelfuncties vereisen - permanent ondiep water, droogvallende gronden en grazige vegetaties - te baseren op de al aanwezige natuurwaarden, bodem, hydrologie, reliëf én de archeologische verwachtingswaarden. Streefbeeld De Bootspolder op zich is een klein natuurgebied met relatief hoge natuur-
• ruimte • milieu • water • energie • veiligheid 4
10
waarden, typisch voor de Zeeuwse kust. Enerzijds is dat het gevolg van de samenhang met de andere natuurgebieden langs de zuidkust van Schouwen. Anderzijds is het poldertje zelf rijk aan gradiënten die de overgang van kreekrug naar poelgrond typeren: van hoog naar laag, droog naar nat, zoet naar brak. Op de hooggelegen gronden langs de Meeldijk ontwikkelt zich bloemrijk grasland met plaatselijk wat ruigte. Dit laatste is van belang voor insecten en voor broedvogels als de patrijs. Op de lagere gronden ontwikkelen zich, onder invloed van zoute kwel, zilt grasland en zilte pioniervegetaties. De pioniervegetaties, met onder andere zeekraal, komen voor op plaatsen die in de winter inunderen. Nadat de gronden in het voorjaar droogvallen zijn ze geschikt als broedplaats voor kustbroedvogels, zoals de kluut. Het gebied fungeert bovendien als hoogwatervluchtplaats voor steltlopers, zoals de scholekster, als overwinteringgebied voor ganzen en eenden en als broedgebied voor weidevogels, waaronder de tureluur. De polder is dan ook het hele jaar door interessant voor vogelaars. Het gebied is goed bereikbaar via locale openbare wegen. Door het beperkte oppervlak is het vanaf de dijken goed te overzien.
natuur • duurzaamheid • ondernemen •
Tijdingen nr. 8 - 2006
K O R T
11
N I E U W S
PROJECTBUREAU WESTERSCHELDE VERHUISD Het projectbureau Natuurpakket Westerschelde is verhuisd naar het kantoor van het waterschap Zeeuwse Eilanden. Het bezoekadres is Kanaalweg 1, Middelburg; post wordt bezorgd via postbus 165, 4330 AD Middelburg. Het algemene telefoonnummer is 0118-621751. Medewerkers van het projectbureau zijn Gerard van Overloop, Saskia Huijs, Renske ■ de Jong, Milou de Kort, Roelie Mulder en Monique Asselot.
SAMENVATTING OMGEVINGSPLAN Een samenvatting op hoofdlijnen van het omgevingsplan Zeeland is verkrijgbaar bij het provinciaal informatiecentrum, Nieuwe Burg 42, postbus 6001, 4330 LA Middelburg. Het plan zelf is er ook verkrijgbaar. Het kost 10 euro. De samenvatting is gratis. Het omgevingsplan beslaat de Zeeuwse toekomst tot 2012 en bevat de beleidsvoor■ nemens in de ruimtelijke ontwikkeling, het milieu en het water.
Deze zomer organiseerden de provincie Zeeland en de Dienst Landelijk Gebied een inloopavond over het concept-streefbeeld. Ook het Waterschap Zeeuwse Eilanden en Vereniging Natuurmonumenten boden informatie. Zo'n dertig tot veertig mensen uit de buurt waren positief over de plannen die werden gepresenteerd op het schip ‘de Onrust’ in de haven van Burghsluis.
AKKERRANDEN NOORD-BEVELAND Noord-Beveland is in het rijke bezit van een kleine zestig kilometer wandelpaden langs akkerranden en ander landelijk schoon. De Noord-Bevelandse stichting Akkerleven en een aantal boeren van het voormalige eiland hebben de akkerranden tot ontwikkeling gebracht. Zij kregen daarbij steun van de Europese Unie.
Inrichtingsmaatregelen De inrichtingsmaatregelen bestaan uit een beperkte hoeveelheid grondverzet en aanpassing van de waterhuishouding. Voor een optimale situatie voor alle functies binnen het gebied, wordt de afwatering van het natuurgebied losgekoppeld van het huidige systeem. Daarin kan dan het huidige waterpeil worden gehandhaafd en voor het natuurgebied kan zowel in het zoete als het brakke deel een afgestemd peilbeheer worden bereikt. Beheer Het eindbeheer bestaat uit extensieve seizoensbegrazing. Na uitvoering van de inrichtingsmaatregelen kan tijdelijk een aangepast vegetatiebeheer nodig zijn om tot de gewenste natuurdoelen te komen en om eventuele overlast van schadelijke onkruiden te beperken. Het aangepaste beheer kan binnen het gebied variëren en bestaat vooral uit extra maaien van bepaalde terreingedeelten en het aanpassen van de begrazingsdruk.
4
De randen zijn zes meter breed en bestaan uit drie meter gras en drie meter kruidenrand. De kruidenranden herbergen 23 soorten bloemen. De paden zijn het jaar rond te belopen. Zij sluiten aan op bestaande routes, zoals het Oosterscheldepad; zij zijn gemarkeerd en er is een folder over gemaakt. De folder kan worden afgehaald bij het gemeentehuis van Noord-Beveland, Voorstraat 31, Wissenkerke. Achtergrondinformatie over het hoe en wat van de akkerranden is na ■ te lezen op www.akkerleven.nl.
ruimte • milieu • water • energie • veiligheid • natuur • duurzaamheid • ondernemen •
Tijdingen nr. 8 - 2006
12
De redactie van Tijdingen heeft fotografe Anda van Riet een vrije opdracht gegeven. Zij heeft er voor gekozen op zoek te gaan naar de sporen die het water in Zeeland heeft achtergelaten. Niet alleen het water zelf dus, maar ook tekens van de strijd van de Zeeuwen tegen het water. En de littekens die het water heeft achtergelaten na een verloren gevecht tegen het water. De zee geeft en de zee neemt. Coupure in de dijk van de Westveerpolder in Waarde, Zuid-Beveland. Bij dreigend te hoog water werden vloedplanken neergelaten in de coupures om het achterliggende land te beschermen. Die methode werd niet alleen toegepast in de (slaper)dijken; in steden en dorpen met een haven kwamen ook vloedplanken voor de deuren en ramen. De kieren tussen de planken werden dichtgesmeerd met slijk.
Watermerken
• ruimte • milieu 4 water • energie • veiligheid • natuur 4 duurzaamheid • ondernemen •