Nummer 4 • Mei 2006 • Jaargang 01
Provincie Zeeland
Provincie Zeeland • r u i m t e • m i l i e u • w a t e r • e n e rg i e • v e i l i g h e i d • n a t u u r • d u u r z a a m h e i d • o n d e r n e m e n •
Tijdingen Ondergrondse wegen H e t i s n i e t t e z i e n , t e ru i k e n , t e v o e l e n o f t e m e r k e n m a a r o n d e r d e g ro n d w o rd e n t o n n e n v l o e i s t o f f e n e n g ro n d s t o f f e n v e r v o e rd . K i l o m e t e r s b u i s l e i d i n g , k l e i n e n g ro o t i n d o o r s n e e , l o p e n o n d e r o n z e v o e t e n d o o r. “ D e i n f r a s t ru c t u u r v a n d e b u i s l e i d i n g e n d o e t n i e t o n d e r v o o r d i e v a n r a i l s , w e g e n e n v a a r w e g e n ” , z e g t A r j e n D r i j g e r s , c l u s t e rc o ö r d i n a t o r s t e d e l i j k e p l a n o l o g i e . “ A l l e e n z i e j e h e t n i e t ” . S o m s g a f d a t o n v o o rz i e n e p ro b l e m e n o p h e t g e b i e d v a n r u i m t e l i j k e o r d e n i n g e n v e i l i g h e i d . E e n bundeling van krachten moet daar een eind aan maken.
5
Arjen Drijgers en Ries Zweistra. “De infrastructuur van de buisleidingen doet niet onder voor die van rails, wegen en vaarwegen. Alleen zie je het niet”.
“Je moet je realiseren dat er door die buizen vaak gevaarlijke stoffen worden getransporteerd”, zegt Ries Zweistra, seniormedewerker bij de afdeling milieuhygiëne. Hij vertelt over een calamiteit een tijd geleden. Een weiland leek ondergelopen, terwijl het niet hard had geregend. Het vocht bleek geen water, maar NAFTA; een uiterst brandbaar en giftig goedje. Nieuwste inzichten In Zeeland worden vooral gassen en chemische vloeistoffen door buisleidingen vervoerd. Als al die stoffen bovengronds zouden worden vervoerd, betekent dat niet alleen een enorme belasting voor het wegennet, maar ook een groot aan-
tal rijdende bommen op de weg. Het vervoeren van grondstoffen, vooral de gevaarlijke stoffen, via buisleidingen is een veilig alternatief voor de weg of het water. Zolang de buizen goed worden onderhouden en er planologisch geen fouten worden gemaakt. Een goed onderhouden buisleiding kan dertig tot veertig jaar mee. Afhankelijk van de te vervoeren stof heeft elke buisleiding een toetsingzone en een veiligheidszone. Binnen die laatste zone mag niet worden gebouwd, als er (veel) mensen permanent aanwezig zijn. Voor een bepaald type gasleiding is de veiligheidszone bijvoorbeeld zeven (lees verder op pag 3)
Tijdingen nr. 4 - 2006
2
COLUMN: I n h o u d: • Ondergrondse wegen
1
• Column van Marten Hemminga
2
• Water onder de loep
3
• Inventarisatie transportrisico’s gevaarlijke stoffen 4 • Projectteam energie stroomlijnt projecten
5
• Bestemmingsplannen
5
• Monitoring van zwemplaatsen 6
JUBILEUM O p 2 5 f e b r u a r i 1 9 3 6 w e rd S t i c h t i n g H e t Z e e u w s e L a n d s c h a p o p g e r i c h t . D e S t i c h t i n g v i e r t d i t j a a r d u s z i j n 7 0 - j a r i g j u b i l e u m . H e t i n d e s t a t u t e n v a s t g el e g d e d o e l v a n d e S t i c h t i n g i s “ … h e t b e h o u d e n d e o n t w i k k e l i n g v a n n a t u u re n l a n d s c h a p s s c h o o n i n Z e e l a n d ” . I n d e p r a k t i j k w o rd t d e z e d o e l s t e l l i n g v o o r e e n b e l a n g r i j k d e e l i n g e v u l d d o o rd a t d e S t i c h t i n g b e s t a a n d e o f n i e u w e n a t u u r, d i e d o o r d e p ro v i n c i e b e g re n s d i s a l s o n d e rd e e l v a n d e E c o l o g i s c h e H o o f d st ru c t u u r ( E H S ) , m e t f i n a n c i ë l e h u l p v a n d e o v e rh e i d a a n k o o p t e n h e t b e h e e r e rv a n o p z i c h n e e m t . I n Z e e l a n d b e s t a a t d i e E H S - n a t u u r v o o r a l u i t d e n a t t e , z i l t e d e l t a n a t u u r d i e n a t i o n a a l e n i n t e r n a t i o n a a l v a n g ro t e b e t e k e n i s i s . S c h o r r e n d u s , e n p l a t e n , g e t i j d e n w a t e re n e n z i l t e g r a s l a n d e n . De heftige discussies over ontpoldering hebben echter nog eens in volle scherpte laten zien dat wat de één als kwaliteitsnatuur beschouwt, door de ander van weinig waarde wordt geacht. Voor de natuurbeschermende organisaties betekent ontpoldering langs de Westerschelde het terugwinnen van waardevolle estuariene natuur, terwijl voor andere groepen uit de Zeeuwse samenleving, elke euro die aan ontpoldering wordt besteed, er één teveel is. Het doet denken aan de jaren na de vaststelling van het nationale Natuurbeleidsplan waarin de landelijke EHS werd gepresenteerd (1990). Vooral de eerste jaren stuitte invoering om grond te verkopen voor natuur op grote weerzin onder de boeren. Er is uitgebreid onderzoek gedaan naar de oorzaken voor deze houding. Daar kwam uit naar voren dat bij de boeren de noodzaak van een natuurbeleidsplan niet werd ingezien. Natuur, in de ogen van de boeren, is alles dat groeit, bloeit en ademt, en daarom heeft ook het agrarische gebied met zijn landbouwgewassen waarde als natuur. Biologische concepten die de basis vormen van het natuurbeleidsplan – zoals ecosystemen, biodiversiteit en ecologische corridors – waren aan hen niet besteed. Het genoemde onderzoek werd in dit geval onder boeren uitgevoerd, maar de bevindingen zullen ongetwijfeld ook hebben gegolden voor veel anderen. Het verschil in inzicht dat toen werd geconstateerd, bestaat nog steeds, blijkt uit de ontpolderingsdiscussie. Voor een organisatie als Het Zeeuwse Landschap is, op weg naar het 75-jarig jubileum, de opgave duidelijk. Wij moeten nog duidelijker uitleggen wat de intrinsieke waarde van de natuur is in onze provincie. De recente opening van Terra Maris – hét Zeeuwse museum voor natuur en landschap in Oostkapelle – is daarom wat mij betreft een logische stap in het bestaan van de stichting. Ook moeten we de natuur zo dicht mogelijk bij de mensen brengen. Dat betekent mogelijkheden voor beleving in onze natuurgebieden creëren waar dat maar kan. Want uiteindelijk is breed gedeelde kennis en waardering voor de Zeeuwse natuur onmisbaar voor de duurzame bescherming er van. MARTEN HEMMINGA, directeur Stichting Het Zeeuwse Landschap
■
• Nieuwe methodiek voor veiligheidsinspecties
7
• Watermerken
8
• Natuur in Westkapelle-vroon
9
• Europese veiligheid
10
• Kort Nieuws
11
• Veiligheidscontour Sloegebied
12
C o l o f o n: ■ AAN DEZE TIJDINGEN WERKTEN MEE:
Arjen Drijgers, Aneta Haja, Marten Hemminga, Gertjan van de Hoven, Eugène Janse, Ruud Janssen, André Lindenbergh, Karen Kroese (eindredactie), Plonie Mol, Marjolein van Ooijen, Kristel Verhage, Ilona Vette en Ries Zweistra. ■ UITGAVE:
Afdeling Communicatie, Nieuwe Burg 42 ■ POSTADRES:
Postbus 6001, 4330 LA Middelburg ■ TELEFOON:
(0118) 63 14 00. ■ FOTOGRAFIE:
Anda van Riet (tenzij anders vermeld) ■ CARTOON:
Danker Jan Oreel ■ OPMAAK:
provincie Zeeland, afdeling I&D. ■ DRUK:
Drukkerij Verhage, Middelburg. Wilt u bij onjuiste of onvolledige adressering de wijzigingen doorgeven aan de postkamer van de provincie, tel. (0118) 63 13 96. Geeft u dan, voor een snelle verwerking van de gegevens, meteen uw abonneenummer door. U vindt dit nummer onderaan de adressticker. Wilt u het abonnement stoppen? Bel met het eerder genoemde telefoonnummer en vermeld uw abonneenummer. Tijdingen is (gratis) verkrijgbaar bij het informatiecentrum van de provincie, Abdij 9 Middelburg, tel.: (0118) 63 14 00. Hier kunt u ook een gratis abonnement bestellen.
Tijdingen nr. 4 - 2006
(vervolg van pag 1)
meter aan weerszijde van de buis. Maar uit onderzoek blijkt dat aardgas in buisleidingen gevaarlijker is dan tot nu toe gedacht. Dat heeft verstrekkende gevolgen. Op basis van dat onderzoek zouden huizen nu niet meer zo dicht op gasleidingen worden gebouwd, omdat de risico’s te groot worden geacht. Die afstand zou in sommige gevallen zeventig, tachtig meter moeten zijn volgens de nieuwste inzichten. Kunnen de huizen die er al staan blijven? Moeten de leidingen dieper worden gelegd? En wie betaalt de kosten? “Het dilemma is dat de nieuwste inzichten op dit gebied in formeel opzicht nog geen weigeringsgrond zijn in een bestemmingsplanprocedure”, schetst Arjen Drijgers. “Tegelijkertijd weten we dat we een toekomstig probleem creë-
ren.” “Dus bieden we gemeenten inzicht in de problematiek, zodat zij alvast maatregelen kunnen nemen om toekomstige problemen en kosten te voorkomen”, vult Ries Zweistra aan. I n k a a rt gebracht De buisleidingen in Zeeland zijn in kaart gebracht. Compleet met de stof die erdoor wordt vervoerd, de eigenaar van de buis en de bestemming van de grondstof. De buisleidingen worden nu zoveel mogelijk gebundeld, zodat er in plaats van een wirwar aan landweggetjes, ondergrondse snelwegen ontstaan. Zo wil de provincie duidelijkheid creëren en sluipwegen voorkomen. Arjen Drijgers: “Een dergelijke leidingstrook heeft ook voor toekomstige initiatiefnemers waarde en zal een goede organisatie bovengronds waarborgen, zodat je voldoende afstand kunt aanhouden bij het plannen van nieuwe ontwikkelingen.”
Water onder de loep H e t s u b s i d i e p ro g r a m m a L e re n v o o r D u u rz a m e O n t w i k k e l i n g ( L v D O ) v a n d e p ro v i n c i e Z e e l a n d h e e f t d r i e v e r s c h i l l e n d e t h e m a ' s ; l e e f o m g e v i n g , d u u rz a a m o n d e rn e m e n e n w a t e r. I n d i t a r t i k e l d r i j f t h e t t h e m a w a t e r b o v e n .
5 Leerlingen van basisschool De Schutte uit Gapinge aan het werk met Watch. Het thema water bevat verschillende projecten. Zo zijn er twee projecten van de Hogeschool Zeeland (HZ); Duurzaamheidsmaatlat Aquacultuur en Maritiem Cluster Duurzame Voortstuwing. Het eerste project richt zich op het ontwikkelen
• ruimte • milieu 4
en toepassen van een toetssteen voor de duurzaamheid van aquacultuur, waarbij onder andere zeekraal, schelpdieren en vis worden geanalyseerd (zie www.spring.nl ). Bij het tweede project gaat de HZ samen met kennisleveran-
3
Ook het beheer is goed geregeld. In Zeeland is dat geregeld in de provinciaal milieuverordening (PMV): uniek voor Nederland. Het beheer van de leidingen wordt ook gecontroleerd. Camera’s gaan bijvoorbeeld de leidingen in om lassen te controleren en lekken en verzakkingen aan het licht te brengen. Zo kan de veiligheid worden gewaarborgd. Een dergelijke bundeling van buisleidingen loopt niet alleen door veel stukken (particulier) grondgebied, maar ook dwars door veel ambtelijke geledingen. Ook daar moeten de krachten worden gebundeld. Dat gebeurt al in Zeeland. Rijk en provincies tonen belangstelling voor de manier waarop bundeling en afstemming in Zeeland is geregeld. “Bestemmingsplannen worden aangepast mét buisleidingen erin opgenomen”, zegt Arjen Drijgers niet zonder trots. “De wil ■ en het besef zijn er.”
ciers en recreatieondernemers aan de slag, met als doel de duurzaamheid in de scheepvaart te verhogen. Brakwaterlespakket Een andere project van het thema water is Watch in Zeeland. In het Watch-project staan natuur- en milieuactiviteiten voor kinderen en jongeren centraal. Alle basisscholen in Zeeland kregen in 2004 de brakwaterplaat toegestuurd: een mooie schoolplaat waarop het leven in en rondom brak water is weergegeven. Gedeputeerde M. Kramer mocht op 25 november 2004 het eerste exemplaar uitreiken aan de basisschool Theo Thijssen in Zierikzee. De brakwaterplaat is op veel basisscholen met plezier ontvangen, waardoor subsidie beschikbaar is gesteld om het Watch brakwaterlespakket te ontwikkelen. Dit mede dankzij de subsidies van LvDO, het Nationaal Park Oosterschelde en het Regioteam Zuiver Zeeuws Water (RZZW). Het brakwaterlespakket bevat een voorbereidende les, één tot twee uur veldwerk en ten slotte een verwerkingsles waar het waterrapport op de Watch-website kan worden ingevuld. Voor het veldwerk is een veldwerkkist beschikbaar. Het lespakket is bedoeld voor de bovenbouw van het basisonderwijs. Op deze manier kunnen de kinderen in de nabije toekomst ook het Zeeuwse water onder de loep nemen. Kijk voor meer informatie over 'Watch in Zeeland' op: www.zuiverzeeuwswater.nl, voor het LvDO programma op: www.zee■ land.nl/lvdo.
water • energie • veiligheid • natuur • duurzaamheid • ondernemen •
Tijdingen nr. 4 - 2006 Provincie Zeeland
4
Inventarisatie transportrisico’s gevaarlijke stoffen
5 Bij de kust van Walsoorden varen vrachtschepen vlak langs de wal. H e t t r a n s p o r t v a n g e v a a r l i j k e s t o f f e n i s v o o r d e p ro v i n c i e Z e e l a n d v a n g ro o t e c o n o m i s c h b e l a n g . D a t i s i n h e re n t a a n e e n p ro v i n c i e m e t re l a t i e f v e e l c h e m i s c h e i n d u s t r i e . H e t t r a n s p o r t w o rd t d o o r v i e r v e r s c h i l l e n d e v o rm e n ( m o d a l i t e i t e n ) v e rz o rg d : s p o o r, w e g , w a t e r e n o n d e rg ro n d s e l e id i n g e n . A l d e z e v o r m e n b re n g e n i n m e e r o f m i n d e r e m a t e r i s i c o ' s m e t z i c h m e e . R i s i c o ' s w a a r o m w o n e n d e n a a n w o rd e n b l o o t g e s t e l d . De overheid heeft vanwege de risico’s waaraan omwonenden worden blootgesteld voorschriften en normen ontwikkeld waaraan vervoerders en ook gemeenten zich moeten houden. Vervoerders moeten bijvoorbeeld een bepaalde route volgen en gemeenten hebben beperkingen in hun ruimtelijke ontwikkelingen. De normen worden uitgedrukt in het Plaatsgebonden Risico (PR) en Groepsrisico(GR). Opdracht In 2004 is het provinciale uitvoeringsprogramma externe veiligheid opgesteld. Hierin is de inventarisatie van de transportrisico's opgenomen. Dat heeft er toe geleid dat in Zeeland in 2005 aan adviesbureau AVIV opdracht werd gegeven tot
inventarisatie van die risico's. Het bureau werd begeleid door een projectgroep bestaande uit vertegenwoordigers van provincie, Rijkswaterstaat Zeeland, gemeenten, Regionale Brandweer Zeeland en Zeeland Seaports. Resultaat Met de resultaten van het onderzoek kunnen de overheden een betere afweging maken tussen ruimtelijke ontwikkelingen en de risico's van een transportroute. De inventarisatie heeft voor de vervoersmodaliteiten het volgende resultaat opgeleverd: • Het groepsrisico in Goes en Krabbendijke ten gevolge van het toekomstig transport van gevaarlijke stoffen per spoor benadert de oriëntatiewaarde van het GR.
• Op grond van de veiligheidsnormen PR en GR zijn er langs de transportroutes voor weg, water en spoor geen ruimtelijke beperkingen bij het huidige volume van vervoer gevaarlijke stoffen. • Voor het groepsrisico zijn er bij de huidige transportvolumes geen overschrijdingen van de oriëntatiewaarde (= toetsing aan de normen). • Voor de gemeente Terneuzen is het toekomstig transport over de Westerschelde een aandachtpunt door het groepsrisico van de kern Terneuzen. • In 2006 wordt de vervoersmodaliteit ondergrondse buisleidingen verder uitgewerkt. Gebleken is dat de beschikbare gegevens niet toereikend waren om aandachtspunten vast te stellen. Het resultaat van deze omvangrijke inventarisatie is vastgelegd in vijf deelrapporten. Voor meer informatie: André Lindenbergh, beleidsmedewerker ■ externe veiligheid, 0118- 631772.
• ruimte • milieu • water • energie 4 veiligheid • natuur • duurzaamheid • ondernemen •
Tijdingen nr. 4 - 2006
5
Projectteam energie stroomlijnt projecten V o o r d e c o ö rd i n a t i e e n u i t v o e r i n g v a n h e t p ro v i n c i a l e a c t i e p ro g r a m m a ’s E n e rg i e b e s p a r i n g e n D u u rz a m e E n e rg i e e n d e f i n a n c i e r i n g e r v a n h e e f t d e p ro v i n c i e e e n p ro j e c t t e a m e n e rg i e o p g e r i c h t . H e t p ro j e c t t e a m i s v o o r b e t ro k k e n e n v a n b i n n e n e n b u i t e n d e p ro v i n c i a l e o rg a n i s a t i e e e n h e r k e n b a a r a a n s p r e e k p u n t v o o r h e t e n e rg i e b e l e i d .
Sinds kort werkt een stuurgroep energie aan een open, transparant en zorgvuldig beleidsafstemming. Binnen een dergelijke stuurgroep (denktank) kan ook de afbakening richting provinciaal bestuur plaats■ vinden.
Het projectteam start met diverse Zeeuwse actoren de acties daadwerkelijk op en voert deze aansluitend uit. De bezetting van het projectteam is een groeimodel; afhankelijk van de projecten wordt dit projectteam gevormd. Het projectteam is ingebed in de provinciale organisatie en wordt derhalve voorgezeten door de voltijds provinciale energiecoördinator, die ook een belangrijk aandeel in de uitvoering heeft. E n e rg i e d o s s i e r s Communicatie is een essentieel onderdeel van het actieprogramma: er zijn immers veel partijen die betrokken zijn bij de uitvoering. Communicatie is ook nodig voor het stroomlijnen en afstemmen van projectgebonden communicatie en voor het programma als geheel. De provincie Zeeland kent een groot aantal energiedossiers. Niet alle energiezaken worden door het projectteam gecoördineerd. Het projectteam houdt zich bezig met om dossiers waarbij de rollen en de verantwoordelijkheden binnen de provincie divers zijn. Denk aan de dossiers kernenergie, DELTA, waterstof en biobrandstoffen. Ook hierbij zijn vele – Zeeuwse – actoren betrokken en kennen deze dossiers vaak grote financiële consequenties.
Bestemmingsplannen D e p ro v i n c i e k r i j g t j a a r l i j k s v e e l v e rz o e k e n t o t g o e d k e u r i n g v a n b e s t e m m i n g s p l a n n e n e n v e rz o e k e n v o o r v e r k l a r i n g e n v a n g e e n b e z w a a r. B e i d e z i j n i n s t r u m e n t e n d i e d e p ro v i n c i e h e e f t o m g e m e e n t e l i j k e b e s t e m m i n g s p l a n n e n e n p ro j e c t e n t e b e ï n v l o e d e n . D e r e d a c t i e v a n T i j d i n g e n w i l i n z i c h t g e v e n o p w e l k e g ro n d e n e e n b e s t e m m i n g s p l a n o f e e n v e r z o e k v o o r v e r k l a r i n g v a n g e e n b e z w a a r w o r d t g o e d g e k e u rd o f j u i s t a f g e k e u r d . Bestemmingsplan De eerste herziening van het bestemmingsplan bedrijventerrein Bruinisse stuitte op heel wat verzet. Tegen het vastgestelde bestemmingsplan zijn acht bedenkingen ingediend. Er is een hoorzitting geweest en er zijn vier pleitnota’s ontvangen. De bedenkingen betreffen voorna-
melijk visuele hinder, te hoge geluidproductie, te veel (vracht)verkeersbewegingen van en naar de loswal, de milieuzonering van de graanhandel, de luchtkwaliteit en de stofhinder. Jachten kunnen niet meer makkelijk afmeren, de sfeer van de haven zal veranderen en de functie van vluchthaven verdwijnt. De bedenkingen
zijn allemaal ongegrond verklaard. De herziening van het bestemmingsplan is goedgekeurd. Aan de Strandweg in Nieuw-Haamstede mogen beheersmaatregelen worden genomen, zoals het rooien en kappen van bomen, het plaggen van grond en het aanleggen van een wal, omdat daar op basis van het bestemmingsplan geen bezwaren tegen zijn. Geen bezwaar In Kapellebrug zijn de plannen voor de oprichting van een gezondheidscentrum in een voormalige klompenfabriek. Het perceel heeft de bestemming “woondoeleinden, erf en tuin”. In de streekplanherziening is opgenomen dat de maximnale maat van nieuwe economische dragers de omvang van de bestaande bebouwing
4 ruimte • milieu • water 4 energie • veiligheid • natuur • duurzaamheid • ondernemen •
Tijdingen nr. 4 - 2006
is. Als tegenprestatie moet er worden geïnvesteerd in de ruimtelijke kwaliteit (ten minste achtduizend euro). Aan deze voorwaarden wordt voldaan. Er is dus geen bezwaar tegen het oprichten van het gezondheidscentrum. Tegen de bouw van een woning en renovatie van een bestaande schuur aan de Oude Veerseweg in Middelburg is geen bezwaar. Het plan is goed ruimtelijk onderbouwd. Ook de bouw van een opslagloods ten behoeve van het Golfcentrum Reymerswael kan om die reden doorgaan. In Noordwelle wil de heer De Ruiter een loods en showroom bouwen voor de verkoop van caravans. Daar zullen ook reparaties worden verricht. Daarnaast heeft hij een paardenhouderij op het terrein. Hij wil de bestaande caravanverkoop, de reparaties en de paardenhouderij legaliseren. Het plan komt niet in overeenstemming met het bestaande bestemmingplan. Maar het Streekplan Zeeland
geeft aan dat bestaande (ook nog te legaliseren) niet-agrarische bedrijven in het buitengebied eenmalig een uitbreidingsmogelijkheid kan worden geboden als andere planologische belangen zich daar niet tegen verzetten. De uitbreidingsmogelijkheid kan twintig procent bedragen. Het plan blijft daarbinnen. Er zijn dus geen planologische bezwaren. De provincie geeft wel aan dat het hier gaat om een eenmalige uitbreidingsmogelijkheid. Toekomstige verzoeken om uitbreiding op deze lokatie zullen niet worden gehonoreerd. In Hengstdijk is er het plan een bestaande minicamping uit te breiden. Die uitbreiding past niet binnen het bestemmingsplan. Toch ziet de provincie een kans voor de uitbreiding, omdat het eigenlijk gaat om een nieuwe vestiging van verblijfsaccomodatie in een recreatieconcentratie in of aansluitend aan steden en dorpen. Dat is hier het geval. Daarom is de voorgenomen uitbreiding passend
Monitoring van zwemplaatsen U i t r e c e n t o n d e r z o e k v a n d e E u ro p e s e C o m m i s s i e i s g e b l e k e n d a t d e E u ro p e s e b u rg e r s z e e r v e e l w a a r d e h e c h t e n a a n e e n g o e d e z w e m w a t e r k w a l i t e i t e n s c h o n e s t r a n d e n . D e u i t k o m s t e n v a n d i t o n d e rz o e k h e b b e n t o t h e rz i e n i n g v a n d e E U - z w e m w a t e rr i c h t l i j n g e l e i d .
5 Goed zwemwater is van groot belang voor Zeeland.
• ruimte • milieu 4
6
binnen het geldende Streekplan. Dus verleent de provincie een verklaring van geen bezwaar. In Zierikzee mag een woning worden gebouwd aan de Frederik Hendriklaan. Het perceel valt onder een bestemmingsplan dat ouder is dan tien jaar en dat nadien niet is herzien en waarvoor ook geen vrijstelling is verleend. Maar de gemeenteraad heeft wel een voorbereidingsbesluit genomen, dat inmiddels in werking is getreden. Er zijn dus geen planologische bezwaren tegen de bouw. Ook het plan voor de aanleg van een boezemvoorziening met natuurvriendelijke inrichting bij de noodbemaling in de Schelphoek is op een perceel dat ligt in een bestemmingsplan van meer dan tien jaar oud. Ook hier geen herziening, maar wel een voorbereidingsbesluit van de gemeenteraad. Vanwege de goede ruimtelijke onderbouwing mag het water■ schap de boezem aanleggen.
De nieuwe Europese richtlijn wordt momenteel door de lidstaten in de nationale wetgeving geïmplementeerd. Dit betekent dat vanaf 2008 voor het zwemseizoen het gezondheidsrisico voor de zwemmers ingeschat en vastgelegd moet worden, de toetsingsmethodiek aangescherpt zal worden en dat de communicatie binnen de lidstaten op uniforme wijze zal plaatshebben. Zwemverbod De provincie speelt ook nu al een belangrijke rol bij de bewaking van de zwemwaterkwaliteit. Tijdens de zomerperiode worden alle zwemplaatsen in de kusten binnenwateren in de provincie geïnventariseerd. Deze zwemplaatsen worden periodiek bemonsterd en gecontroleerd. Als er sprake is van normoverschrijding of gevaar voor de zwemmers wordt ter plaatse een zwemverbod ingesteld. Bij de zwemwaterkwaliteit gaat het om de hygiëne van het zwemwater en de veiligheid van bijbehorende voorzieningen, zoals duiktorens, drijflijnen en speelvoorzieningen, maar ook het uitoefenen van toezicht. Ook moeten er voldoende toiletten en douches en afvalbakken in de nabijheid van de zwemplaats aanwezig zijn. Op grond van de Wet hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden worden jaarlijks alle zwemplaatsen door medewerkers van de afdeling Handhaving Natuur en Milieu geïnventariseerd en wordt toegezien op de monito-
water • energie • veiligheid • natuur • duurzaamheid • ondernemen •
Tijdingen nr. 4 - 2006
ring van deze zwemplaatsen door de exploitant of waterkwaliteitsbeheerder. Het bemonsterde zwemwater wordt getoetst op onder meer (ziekteverwekkende) bacteriën, olie, vuil en blauwalgen. Deze analysegegevens worden ook gebruikt voor de toekenning van de Blauwe Vlaggen. Dit is een internationale milieu-onderscheiding die wordt toegekend aan stranden die voldoen aan strenge kwaliteitseisen.
Website De provincie verzorgt de communicatie richting het publiek. Om actuele informatie aan de zwemmers te verschaffen is voor een website gekozen. Op deze site (www.zeeland.nl) is een kaart te raadplegen waarop alle zwemplaatsen staan vermeld. Omdat zwem- en recreatiewateren van groot belang zijn voor Zeeland, is er voor gekozen om naast alle aanwezige geïnventariseerde veiligheidsvoorzienin-
5 7
gen ook recreatieve voorzieningen zoals horecagelegenheden en parkeermogelijkheden met betrekking tot alle zwemplaatsen te vermelden. Bijzonderheden of ingestelde zwemverboden worden direct op deze site vermeld. Alle gecontroleerde zwemplaatsen worden door middel van een bord aangegeven. Voor meer informatie: Gertjan van den Hoven, inspecteur milieuhandhaving, 0118-631967. ■
Nieuwe methodiek voor veiligheidsinspecties S i n d s d e i n v o e r i n g v a n h e t B e s l u i t R i s i c o ' s Z w a re O n g e v a l l e n ( B R Z O ) i n 1999 moeten bedrijven die onder dit besluit vallen, gezamenlijk g e ï n s p e c t e e r d w o rd e n . I n h e t s a m e n w e r k i n g s v e r b a n d p a r t i c i p e re n d e A r b e i d s i n s p e c t i e , h e t b e v o e g d g e z a g We t m i l i e u b e h e e r ( W m ) , d e b r a n d w e e r, e n i n s o m m i g e g e v a l l e n d e w a t e r k w a l i t e i t s b e h e e rd e r. I n g ro t e d e l e n v a n h e t l a n d v e r l i e p d e s a m e n w e r k i n g n i e t v l e k k e l o o s . R e d e n v o o r d e a r b e i d s i n s p e c t i e , d i e a l s l a n d e l i j k e o rg a n i s a t i e m e t v e l e re g i o n a l e o v e r h e d e n m o e t s a m e n w e r k e n , o m b e g i n 2 0 0 4 e e n p ro j e c t t e s t a r t e n v o o r d e o n t w i k k e l i n g v a n e e n n i e u w e i n s p e c t i e methodiek (NIM). Namens de betrokken bevoegde gezagen (de provincies en gemeenten) heeft Ruud Janssen van de afdeling Handhaving Natuur en Milieu zitting genomen in de NIM-werkgroep. Er volgde een intensieve periode van hard werken en veel vergaderen, resulterend in een tussenproduct dat uitgebreid werd getest tijdens een tweedaagse pilot, door voornamelijk inspecteurs die tot dan toe nog geen bemoeienis met de NIM hadden gehad. Na de nodige aanpassingen volgden NIM versie 0.90, 0.91 …0.99 tot in mei uiteindelijk versie 1.0 verscheen.
complex geworden en kan niet zonder opleiding worden toegepast. De NIMopleiding is nu in ontwikkeling. Deze ontwikkeling is inmiddels zover gevorderd dat in juni de eerste inspecteurs
aan een pilot kunnen deelnemen. Ook provincie Zeeland doet mee aan deze pilot. Tot slot is er een BRZO-website in ontwikkeling waar plaats is ingeruimd voor een gezamenlijke inspectieruimte. Hier krijgt de automatisering van de NIM vorm: alle inspecteurs in Nederland kunnen hier hun inspecties voorbereiden en rapporteren. Bovendien zijn er registers voorzien met alle BRZO betrokkenen en een bedrijvenregister. Voor het testen van de ontwikkelde producten is een gebruikersgroep opgericht, waar ook Zeeland weer in vertegenwoordigd is. Zeeland drukt dus een ■ behoorlijke stempel op de NIM.
6 Uiteindelijk moet toepassing van de NIM leiden tot een hoger veiligheidsniveau.
U n i f o rm De systematiek beoogt op een uniforme wijze de veiligheidssituatie bij bedrijven te beoordelen. Deze beoordeling beslaat onder andere het door het bedrijf ontwikkelde beleid op het gebied van preventie: een juiste inventarisatie van de specifieke veiligheidsrisico's en de beoordeling van de door het bedrijf getroffen maatregelen om deze risico's tot een acceptabel niveau terug te brengen. Dit zijn niet alleen technische maatregelen, maar ook organisatorische maatregelen, vastgelegd in een veiligheidsbeheerssysteem. Uiteindelijk moet toepassing van de NIM leiden tot een hoger veiligheidsniveau. Omdat de werkgroep geen concessies heeft willen doen aan de kwaliteit van de inspecties, is de systematiek behoorlijk
• ruimte • milieu • water • energie • veiligheid • natuur • duurzaamheid 4 ondernemen •
Provincie Zeeland
Tijdingen nr. 4 - 2006
8
D e re d a c t i e v a n T i j d i n g e n h e e f t f o t o g r a f e A n n a v a n R i e t e e n v r i j e o p d r a c h t g e g e v e n . Z i j h e e f t e r v o o r g e k o z e n o p z o e k t e g a a n n a a r d e s p o re n d i e h e t w a t e r i n Z e e l a n d h e e f t a c h t e rg e l a t e n . N i e t a l l e e n h e t w a t e r z e l f d u s , m a a r o o k t e k e n s v a n d e s t r i j d v a n d e Z e e u w e n t e g e n d a t w a t e r. E n d e l i t t e k e n s d i e h e t w a t e r h e e f t a c h t e rg e l a t e n n a e e n v e r l o re n g e v e c h t t e g e n h e t w a t e r. D e z e e g e e f t e n d e z e e n e e m t . O p d e z e f o t o h e t Ve rd ro n k e n L a n d v a n S a e f t i n g h e . D i t g e t i j d e n g e b i e d a a n d e u i t e r s t e o o s t k a n t v a n Z e e u w s - V l a a n d e re n o p d e g re n s m e t B e l g i ë i n h e t e s t u a r i u m v a n d e S c h e l d e h e e f t e e n o p p e r v l a k t e v a n 3 4 8 4 h e c t a r e . O n g e v e e r z e v e n t i g p ro c e n t v a n d a t o p p e r v l a k i s b e g ro e i d m e t s c h o r p l a n t e n . D e r e s t b e s t a a t u i t z a n d p l a t e n , s l i k k e n e n g e u l e n s t e l s e l s . N e rg e n s a n d e r s m e e r i n We s t - E u ro p a i s o p z o ' n g ro t e s c h a a l t e z i e n e n t e e r v a re n h o e h e t D e l t a g e b i e d i s o n t s t a a n , h o e h e t i s g e b o e t s e e rd u i t d e e l e m e n t e n s c h o r, s l i k e n z a n d .
Watermerken
• ruimte • milieu 4 water • energie • veiligheid • natuur • duurzaamheid • ondernemen •
Tijdingen nr. 4 - 2006
Natuur in Westkapelle-vroon A a n d e n o o rd z i j d e v a n We s t k a p e l l e w o rd t n e g e n t i g h e c t a re n a t u u r e n b o s g e re a l i s e e rd . We s t k a p e l l e - v ro o n z a l h e t g ro o t s t e n a t u u rg e b i e d z i j n d a t v i a d e l a n d i n r i c h t i n g Wa l c h e re n w o rd t g e re a l i s e e rd . D e u i t v o e r i n g h i e rvan start na de zomer van 2006.
5 Natte weilanden zijn ideaal voor veel vogels. (foto: provincie Zeeland) Het weidse kustlandschap tussen Westkapelle en Domburg biedt mogelijkheden om bijzondere natuur te ontwikkelen. Er is ruimte aanwezig voor een overgangszone tussen kustlandschap en polderlandschap. Overgangszones met bijvoorbeeld vroongraslanden zijn zeldzaam en voor natuur en landschap zeer waardevol. De kust bij Westkapelle vormt ook een belangrijke route tijdens de vogeltrek. Na inrichting van het gebied – in combinatie met begrazing – ontwikkelen zich vochtige en droge graslanden. Hierdoor worden de mogelijkheden voor vogels om te broeden, te fourageren en te rusten verbeterd. Aan de oostzijde van het gebied – waar de invloed van de zeewind afneemt – wordt het oude polderlandschap met heggen, greppels en drinkpoelen opnieuw herkenbaar. Aan de westzijde bij het dorp komt beplanting. A a n g e n a a m v e rtoeven De inrichting van een groot natuurgebied biedt ook mogelijkheden voor recreatie. Met de inrichting van Westkapelle-vroon krijgen wandelaars en fietsers de ruimte. Voor ruiters zal binnen de grenzen van het natuurgebied een vrijliggende en veilige ruiterroute worden aangelegd. In het gebied wordt ook een vogelkijkhut geplaatst, waardoor de vogels op het
gemak kunnen worden bekeken. In het gebied Westkapelle-vroon liggen verschillende binnenwegen. Nu maken het langzame verkeer, het gemotoriseerde verkeer en ruiters gebruik van deze wegen. In overleg met waterschap Zeeuwse Eilanden en de gemeente Veere
9
worden deze wegen autoluw gemaakt, waardoor het ook prettig zal zijn om lángs het gebied te wandelen en te fietsen. Twee wegen doorsnijden het gebied. De K. de Vosweg ligt in het oostelijk deel. Daar komt een verdicht landschap met heggen. Voor deze weg wordt ook bekeken of afsluiting voor gemotoriseerd verkeer kan worden gerealiseerd ten behoeve van wandelaars, fietsers en ruiters. De Hogeweg doorsnijdt het open, vogelrijke gebied. Gebruik van deze weg leidt tot verstoring van het vogelleven. Vanwege het grote belang van het gebied voor vogels in zowel de broedtijd als tijdens de voor- en najaarstrek is verstoring hier niet gewenst. Voor de Hogeweg wordt daarom de mogelijkheid onderzocht om deze weg af te sluiten voor verkeer. De uitvoeringstermijn van de landinrichting Walcheren loopt af. De inrichting van het natuurgebied wordt daarom nog in 2006 gerealiseerd. De inrichting gebeurt in twee fasen. In de eerste fase worden de percelen ingericht (ontgraving, aanplant bos en struweel). De aanleg van het ruiterpad wordt hierbij meegenomen, evenals het autoluw maken van de wegen. Voor het aanpassen van de verkeerssituatie rondom de Hogeweg wordt met de betrokken partijen (waterschap Zeeuwse Eilanden, gemeente Veere) een verkeersonderzoek opgestart. Uit dit onderzoek blijkt of in de tweede fase de Hogeweg kan worden afgesloten voor ■ verkeer.
duingrasland, droog overstromingsgrasland (op zand en klei kamgrasweide, vochtig tot droog open water, drinkpoel, greppel opgaande beplanting, heg
5 Streefbeeld Westkapelle-vroon.
• ruimte • milieu •water • energie • veiligheid 4 natuur • duurzaamheid • ondernemen •
Tijdingen nr. 4 - 2006 Provincie Zeeland
10
Europese veiligheid D e E u ro p e s e U n i e ( E U ) w i l d a t d e r u i m t e i n d e E u ro p e s e l a n d e n z i c h h a r m o n i s c h e n d u u rz a a m o n t w i k k e l t e n d a t d e k w a l i t e i t e r v a n v e r b e t e r t. O m d a t v o o r e l k a a r t e k r i j g e n h e e f t d e E U I n t e rr e g i n g e s t e l d : e e n p ro g r a m m a d a t E u ro p e s e s u b s i d i e s v e r l e e n t a a n c r e a t i e v e e n v e r n i e u w e n d e s a m e n w e r k i n g s p ro j e c t e n . D e p ro v i n c i e Z e e l a n d g e e f t p r i o r i t e i t a a n h e t b e v o rd e r e n v a n k e n n i s u i t w i s s e l i n g e n h e t b e v o r d e re n v a n s a m e n werken. Omdat de provincie Zeeland geeft prioriteit aan het bevorderen van kennisuitwisseling en het bevorderen van samenwerken, is zij lead partner in het Europese project AWARE (Attention to Warning And Readiness in Emergencies). De andere partners komen uit België, GrootBrittannië, Litouwen, Hongarije, Roemenië en Rusland. De cluster Openbare Orde en Veiligheid (OOV) heeft
een voortrekkersrol binnen dit project, waaraan ook de gemeenten Borsele en Terneuzen en het GHOR deelnemen. AWARE draait om grensoverschrijdende samenwerking bij rampen, zowel vanwege een natuurlijke als een menselijke oorzaak, het versterken van de kwaliteit in rampenbestrijding en het op gang brengen van een risicobewustwordingsproces van burgers en professionals. De
bestaande informatie- en communicatiekanalen zijn toegespitst op de lokale bevolking terwijl de gevolgen van een ramp verder reiken dan de landsgrenzen. Het project moet er voor zorgen dat de verschillende communicatiestructuren en boodschappen aan weerzijden van de grens, voor, tijdens en na een ramp, goed op elkaar worden en blijven afgestemd. (www.project-aware.com). O v e r s t ro m i n g e n Daarnaast is de provincie Zeeland ook lead partner van het nieuwe Interregproject Chain of Safety. Dit pro-
6Oude caisson in de buurt van fort Rammekens.
• ruimte • milieu • water • energie 4 veiligheid • natuur • duurzaamheid • ondernemen •
Tijdingen nr. 4 - 2006
ject is erop gericht om een netwerk te vormen die samenwerking, kennis- en ervaringsuitwisseling op het gebeid van rampenbestrijding in de hele veiligheidsketen tussen alle kustregio’s in het Noordzeegebied zal bevorderen. Aan het project doen zeven partners mee, die afkomstig zijn uit Nederland, België, Groot-Brittannië, Duitsland en Denemarken. Het einddoel van het project is te komen tot één rampbestrijdingsplan voor overstromingen in het hele Noordzeegebied. Andere doelstellingen van het project zijn: • inventarisatie en beschrijving van procedures en aanpak van overstromingsrampen in verschillende kustregio’s; • vastleggen van regiogrensoverschrijdende procedures in één document; • opzetten van een centraal depot voor hulpverleningsmateriaal; • opzetten van een aquatisch kenniscen■ trum.
K O R T
11
N I E U W S
HULPVERLENING EN RAMPENBESTRIJDING WESTERSCHELDE Op 21 december 2005 heeft een bestuurlijk overleg plaatsgevonden tussen de ministers van Binnenlandse Zaken en Verkeer & Waterstaat en een Zeeuwse delegatie. Tijdens dit overleg is uitvoerig stilgestaan bij de eindrapportage Onderzoek Ongevallen en Rampenbestrijding in de Westerschelderegio. Binnen dit onderzoek is (foto: Fotostudio Dieleman Terneuzen i.o.v. Multraschip Towage & Salvage) met name gekeken naar de bijzondere positie van Zeeland waar het gaat om risico's. Zeeland is – na het Rijnmondgebied – het meest risicovolle gebied van Nederland met veel chemische industrie, een kerncentrale en de drukst bevaren rivier van Europa. Hier tegenover staat dat de gelden die beschikbaar worden gesteld voor de rampenbestrijding zijn gekoppeld aan inwoneraantallen. Voor Zeeland pakt dat dus negatief uit. Ten aanzien van de Westerschelde is met de beide ministers is afgesproken dat in oktober 2006 vanuit de regio Zeeland een voorstel wordt gepresenteerd hoe de hulpverlening en rampenbestrijding op de Westerschelde kan worden versterkt. Hierbij zal met name worden ingezoomd op de benodigde slagkracht op de rivier, vluchthavens en aanladingsplaatsen en een overkoepelende bestuurlijke convenant. In dit convenant zullen onder andere afspraken worden vastgelegd voor de bestuurlijke coördinatie ten tijde van een daadwerkelijke incident. Bij de uitvoering van dit project is een groot aantal partijen betrokken. Vanzelfsprekend is er een belangrijke rol weggelegd voor de Zeeuwse gemeenten, maar ook Rijkswaterstaat speelt een belangrijke rol bij de rampenbestrijding op de ■ Westerschelde en de aanliggende wateren.
A F VA L O P H E T S T R A N D
Op stranden en in de duinen ligt vaak veel afval. Daarom is besloten toezichthouders aan te stellen, een soort afvalpolitie, met bekeuringsbevoegdheid. In de hoop dat de afvaloverlast dan minder wordt. ■
• ruimte • milieu • water • energie 4 veiligheid • natuur • duurzaamheid • ondernemen •
Tijdingen nr. 4 2006 Provincie Zeeland
12
Veiligheidscontour Sloegebied O p b a s i s v a n h e t B e s l u i t E x t e rn e Ve i l i g h e i d I n r i c h t i n g e n ( B E V I ) k u n n e n G e d e p u t e e r d e S t a t e n e e n v e i l i g h e i d s c o n t o u r v a s t s t e l l e n ro n d e e n g e b i e d waar risicovolle inrichtingen liggen. Omdat het iets nieuws is, is er door d e g e z a m e n l i j k e p ro v i n c i e s i n d r i e g e b i e d e n e e n p i l o t p ro j e c t u i t g e v o e r d . Z e e l a n d h e e f t a a n d i t p ro j e c t m e e g e d a a n v i a e e n p i l o t v o o r h e t Sloegebied.
De veiligheidscontour geeft de grens aan tot waar het plaatsgebonden risico van bedrijven mag uitbreiden. Het plaatsgebonden risico is de kans op overlijden op een plaats, door een ongeval bij een bedrijf met gevaarlijke stoffen. De grenswaarde die in het BEVI is vastgelegd, is 10-6 /jaar, ofwel een kans van één op één miljoen.
6
Binnen de veiligheidscontour hoeft niet meer getoetst te worden aan de grenswaarde voor het plaatsgebonden risico. Zo wordt enerzijds binnen de contour ruimte gereserveerd voor de groei van risicovolle bedrijven, terwijl anderzijds geen woningbouw of vestiging van andere kwetsbare objecten (zoals grotere kantoren) wordt toegestaan.
R a n d v o o r w a a rd e n De provincie Zeeland heeft in samenwerking met de gemeenten Borsele en Vlissingen, Zeeland Seaports, de BZW en een aantal risicovolle bedrijven de vooren nadelen van een veiligheidscontour voor het Sloegebied geïnventariseerd. Ook zijn randvoorwaarden geformuleerd waaraan de contour moet voldoen om acceptabel te zijn voor de deelnemers. Pas daarna kan de definitieve contour door GS via een uitgebreide openbare AWB-procedure worden vastgesteld. Uitwerking hiervan zal in 2006 plaatsvinden. ■
Propaanopslag in drukbollen bij Vopak Terminal Vlissingen in het Sloegebied.
• ruimte • milieu • water • energie • veiligheid 4
natuur • duurzaamheid • ondernemen •
